diff --git a/analyse_translation.py b/analyse_translation.py new file mode 100644 index 0000000..04bbfd0 --- /dev/null +++ b/analyse_translation.py @@ -0,0 +1,42 @@ +import json +from collections import defaultdict + +import config + +results = json.load(open(config.results_fn, "r")) + + +def if_en_translation_exists(en_word, label_data): + for item in label_data: + if en_word == item["translation"]: + return True + return False + + +word_translations = defaultdict(lambda: defaultdict(list)) +for text_id, data in results.items(): + if "glossary" not in data: + continue + for label, glossary in data["glossary"].items(): + for line, line_glossary in glossary.items(): + for bo_word, en_word in line_glossary.items(): + if if_en_translation_exists(en_word, word_translations[bo_word][label]): + continue + word_translations[bo_word][label].append( + { + "translation": en_word, + "source": text_id, + "line": line, + } + ) + + +label = "target_gt" +for word, translations in word_translations.items(): + data = translations[label] + if len(data) > 1: + print(f" {label}:") + for item in data: + print( + f" - {word} {item['translation']} ({item['source']}, {item['line']})" + ) diff --git a/config.py b/config.py new file mode 100644 index 0000000..871a5ab --- /dev/null +++ b/config.py @@ -0,0 +1,3 @@ +from pathlib import Path + +results_fn = Path(__file__).parent / "results.json" diff --git a/extract_glossary.py b/extract_glossary.py index aea1bcd..f08ad28 100644 --- a/extract_glossary.py +++ b/extract_glossary.py @@ -1,5 +1,131 @@ +import json from pathlib import Path +from tqdm import tqdm + from experiments.llm import claud_sonet_chat results_fn = Path(__file__).parent / "results.json" +results = json.load(open(results_fn, "r")) + + +def get_source_and_target(text_id): + return results[text_id]["source"], results[text_id]["target_gt"] + + +def get_experiments_translation(text_id): + for exp_name, pred in results[text_id]["target_pred"].items(): + yield exp_name, pred["translation"] + + +def generate_prompt(source, translation): + return f""" +# Glossary Extraction Prompt + +Extract Tibetan to English Glossary from the following translation: +Tibetan: {source} English: {translation} + +## Core Instructions +- Find the English term used to each Tibetan term from the English translation +- Ignore Tibetan terms that are not translated to English +- DO NOT create a new translation for missing translation of Tibetan term +- Each Tibetan term should only have one English translation term in the Glossary +- Create a set of glossary for each Tibetan line separately +- Follow the example response format +- Do not include any additional information + +## Example Response Format: +1 བདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། +1.1 Glossary: བདེ་གཤེགས་ (Sugata), ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ (dharmakāya), མངའ་ (possess), སྲས་ (offspring) +2 །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། +2.1 Glossary: ཕྱག་འོས་ (worthy of veneration), +3 །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། +3.1 བདེ་གཤེགས་ (Sugata), སྲས་ (offspring), སྡོམ་ (vows), འཇུག་པ་ (enter) +""" + + +def parse_glossary(text): + """ + Parse Tibetan text with glossary into a dictionary format. + + Args: + text (str): Multi-line string containing numbered Tibetan text and glossary + + Returns: + dict: Dictionary with Tibetan text as keys and glossary dictionaries as values + """ + # Initialize result dictionary + result = {} + + # Split text into lines and remove empty lines + lines = [line.strip() for line in text.strip().split("\n") if line.strip()] + + current_text = "" + + for line in lines: + # If line starts with number but no decimal (main text) + if line[0].isdigit() and "." not in line: + # Remove number and period from start of line + current_text = line.split(" ", 1)[1].strip() + result[current_text] = {} + + # If line starts with number and decimal (glossary) + elif "." in line.split(" ")[0]: + # Skip the glossary label + glossary_items = line.split(":", 1)[1].strip() + + # Split items by comma and process each + items = [item.strip() for item in glossary_items.split(",")] + + for item in items: + # Remove parentheses and split by space + tibetan, english = item.strip().split("(") + tibetan = tibetan.strip() + english = english.rstrip(")").strip() + + # Add to dictionary + result[current_text][tibetan] = english + + return result + + +def save_glossary(text_id, glossary, exp_name=None): + if exp_name: + results[text_id]["glossary"][exp_name] = glossary + else: + if "glossary" not in results[text_id]: + results[text_id]["glossary"] = {} + results[text_id]["glossary"]["target_gt"] = glossary + + +def is_glossary_extracted(text_id, exp_name=None): + if not exp_name: + return ( + "glossary" in results[text_id] + and "target_gt" in results[text_id]["glossary"] + ) + else: + return exp_name in results[text_id]["glossary"] + + +def extract_glossary(): + for text_id in tqdm(results): + if is_glossary_extracted(text_id): + continue + source, target = get_source_and_target(text_id) + prompt = generate_prompt(source, target) + output = claud_sonet_chat(prompt) + glossary = parse_glossary(output) + save_glossary(text_id, glossary) + for exp_name, llm_translation in get_experiments_translation(text_id): + if is_glossary_extracted(text_id, exp_name=exp_name): + continue + prompt = generate_prompt(source, llm_translation) + output = claud_sonet_chat(prompt) + glossary = parse_glossary(output) + save_glossary(text_id, glossary, exp_name=exp_name) + json.dump(results, open(results_fn, "w"), indent=2, ensure_ascii=False) + + +if __name__ == "__main__": + extract_glossary() diff --git a/results.json b/results.json index a839a89..4f80dc7 100644 --- a/results.json +++ b/results.json @@ -25,6 +25,128 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the commentaries provided:\n\n\nI respectfully bow to the Sugatas who possess the dharmakaya, along with their spiritual heirs,\nAnd to all who are worthy of veneration.\nI will now explain how to enter the vows of the Sugatas' heirs,\nConcisely summarizing according to scripture.\n", "translation": "I respectfully bow to the Sugatas who possess the dharmakaya, along with their spiritual heirs,\nAnd to all who are worthy of veneration.\nI will now explain how to enter the vows of the Sugatas' heirs,\nConcisely summarizing according to scripture." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་།": { + "བདེ་གཤེགས་": "sugata", + "ཆོས་ཀྱི་སྐུ་": "dharmakaya", + "མངའ་": "possess", + "སྲས་": "offspring" + }, + "།ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ།": { + "ཕྱག་འོས་": "worthy of veneration", + "གུས་པར་": "with respect", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "།བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི།": { + "བདེ་གཤེགས་": "sugata", + "སྲས་": "offspring", + "སྡོམ་": "vows", + "འཇུག་པ་": "enter" + }, + "།ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ།": { + "ལུང་": "scriptures", + "མདོར་བསྡུས་": "in brief", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "will teach" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་།": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "ཆོས་ཀྱི་སྐུ་": "Dharmakaya", + "མངའ་": "possess", + "སྲས་": "spiritual heirs" + }, + "།ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ།": { + "ཕྱག་འོས་": "worthy of veneration", + "གུས་པར་": "respectfully", + "ཕྱག་འཚལ་": "bow" + }, + "།བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི།": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "སྲས་": "heirs", + "སྡོམ་": "vows", + "འཇུག་པ་": "enter" + }, + "།ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ།": { + "ལུང་": "scripture", + "མདོར་བསྡུས་": "briefly", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "explain" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་།": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "ཆོས་ཀྱི་སྐུ་": "dharmakāya", + "མངའ་": "possess", + "སྲས་": "offspring" + }, + "།ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ།": { + "ཕྱག་འོས་": "worthy of veneration", + "གུས་པར་": "respectfully", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "།བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི།": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "སྲས་": "offspring", + "སྡོམ་": "vows", + "འཇུག་པ་": "enter" + }, + "།ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ།": { + "ལུང་": "scriptures", + "མདོར་བསྡུས་": "in brief", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "shall explain" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་།": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "ཆོས་ཀྱི་སྐུ་": "dharmakaya", + "མངའ་": "possess", + "སྲས་": "offspring" + }, + "།ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ།": { + "ཕྱག་འོས་": "worthy of veneration", + "གུས་པར་": "respectfully", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "།བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི།": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "སྲས་": "offspring", + "སྡོམ་": "vows", + "འཇུག་པ་": "enter" + }, + "།ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ།": { + "ལུང་": "scripture", + "མདོར་བསྡུས་": "briefly", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "explain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་།": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "ཆོས་ཀྱི་སྐུ་": "dharmakaya", + "མངའ་": "possess", + "སྲས་": "spiritual heirs" + }, + "།ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ།": { + "ཕྱག་འོས་": "worthy of veneration", + "གུས་པར་": "respectfully", + "ཕྱག་འཚལ་": "bow" + }, + "།བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི།": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "སྲས་": "heirs", + "སྡོམ་": "vows", + "འཇུག་པ་": "enter" + }, + "།ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ།": { + "ལུང་": "scripture", + "མདོར་བསྡུས་": "concisely summarizing", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "explain" + } + } } }, "2": { @@ -53,6 +175,170 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThere is nothing new stated here that has not been said before.\nI do not possess the skill of elegant composition.\nTherefore, I have no intention of benefiting others.\nI have composed this for the sake of cultivating my own mind.\n", "translation": "There is nothing new stated here that has not been said before.\nI do not possess the skill of elegant composition.\nTherefore, I have no intention of benefiting others.\nI have composed this for the sake of cultivating my own mind." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་མེད།": { + "སྔོན་ཆད་": "before", + "མ་བྱུང་བ་": "not occurred", + "འདིར་": "here", + "བརྗོད་": "say" + }, + "།སྡེབ་སྦྱོར་མཁས་པའང་བདག་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ།": { + "སྡེབ་སྦྱོར་": "poetry", + "མཁས་པ་": "skilled", + "བདག་": "I/self", + "ཡོད་མིན་": "do not have" + }, + "།དེ་ཕྱིར་གཞན་དོན་བསམ་པ་བདག་ལ་མེད།": { + "དེ་ཕྱིར་": "therefore", + "གཞན་དོན་": "benefit of others", + "བསམ་པ་": "intention", + "བདག་": "I/self", + "མེད་": "do not have" + }, + "།རང་གི་ཡིད་ལ་བསྒོམ་ཕྱིར་ངས་འདི་བརྩམས།": { + "རང་གི་": "one's own", + "ཡིད་": "mind", + "བསྒོམ་": "cultivate", + "ཕྱིར་": "for", + "ངས་": "I", + "འདི་": "this", + "བརྩམས་": "composed" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་མེད། །": { + "སྔོན་ཆད་": "before", + "མ་བྱུང་བ་": "not occurred", + "འདིར་": "here", + "བརྗོད་": "expressed", + "མེད་": "is not" + }, + "སྡེབ་སྦྱོར་མཁས་པའང་བདག་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ། །": { + "སྡེབ་སྦྱོར་": "poetic composition", + "མཁས་པ་": "skill", + "བདག་": "I", + "ཡོད་": "possess", + "མིན་": "not" + }, + "དེ་ཕྱིར་གཞན་དོན་བསམ་པ་བདག་ལ་མེད། །": { + "དེ་ཕྱིར་": "therefore", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "benefit", + "བསམ་པ་": "intention", + "བདག་": "I", + "མེད་": "do not have" + }, + "རང་གི་ཡིད་ལ་བསྒོམ་ཕྱིར་ངས་འདི་བརྩམས། །": { + "རང་གི་": "own", + "ཡིད་": "mind", + "བསྒོམ་": "meditate", + "ཕྱིར་": "for", + "ངས་": "I", + "འདི་": "this", + "བརྩམས་": "composed" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་མེད།": { + "སྔོན་ཆད་": "before", + "མ་བྱུང་བ་": "not occurred", + "འདིར་": "here", + "བརྗོད་": "express", + "མེད་": "not" + }, + "།སྡེབ་སྦྱོར་མཁས་པའང་བདག་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ།": { + "སྡེབ་སྦྱོར་": "composition", + "མཁས་པ་": "skilled", + "བདག་": "I", + "ཡོད་": "have", + "མིན་": "not" + }, + "།དེ་ཕྱིར་གཞན་དོན་བསམ་པ་བདག་ལ་མེད།": { + "དེ་ཕྱིར་": "therefore", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "benefit", + "བསམ་པ་": "intention", + "བདག་": "I", + "མེད་": "not have" + }, + "།རང་གི་ཡིད་ལ་བསྒོམ་ཕྱིར་ངས་འདི་བརྩམས།": { + "རང་གི་": "own", + "ཡིད་": "mind", + "བསྒོམ་": "cultivate", + "ཕྱིར་": "for", + "ངས་": "I", + "འདི་": "this", + "བརྩམས་": "composed" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་མེད།": { + "སྔོན་ཆད་": "before", + "མ་བྱུང་བ་": "not occurred", + "འདིར་": "here", + "བརྗོད་": "express", + "མེད་": "not" + }, + "།སྡེབ་སྦྱོར་མཁས་པའང་བདག་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ།": { + "སྡེབ་སྦྱོར་": "composition", + "མཁས་པ་": "skilled", + "བདག་": "I", + "ཡོད་": "have", + "མིན་": "not" + }, + "།དེ་ཕྱིར་གཞན་དོན་བསམ་པ་བདག་ལ་མེད།": { + "དེ་ཕྱིར་": "therefore", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "benefit", + "བསམ་པ་": "intention", + "བདག་": "I", + "མེད་": "not have" + }, + "།རང་གི་ཡིད་ལ་བསྒོམ་ཕྱིར་ངས་འདི་བརྩམས།": { + "རང་གི་": "own", + "ཡིད་": "mind", + "བསྒོམ་": "meditate", + "ཕྱིར་": "for", + "ངས་": "I", + "འདི་": "this", + "བརྩམས་": "composed" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་མེད། །": { + "སྔོན་ཆད་": "before", + "མ་བྱུང་བ་": "not occurred", + "འདིར་": "here", + "བརྗོད་": "stated", + "མེད་": "is not" + }, + "སྡེབ་སྦྱོར་མཁས་པའང་བདག་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ། །": { + "སྡེབ་སྦྱོར་": "composition", + "མཁས་པ་": "skilled", + "བདག་": "I", + "ཡོད་": "have", + "མིན་": "not" + }, + "དེ་ཕྱིར་གཞན་དོན་བསམ་པ་བདག་ལ་མེད། །": { + "དེ་ཕྱིར་": "therefore", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "benefit", + "བསམ་པ་": "intention", + "བདག་": "I", + "མེད་": "do not have" + }, + "རང་གི་ཡིད་ལ་བསྒོམ་ཕྱིར་ངས་འདི་བརྩམས། །": { + "རང་གི་": "own", + "ཡིད་": "mind", + "བསྒོམ་": "cultivate", + "ཕྱིར་": "for the sake of", + "ངས་": "I", + "འདི་": "this", + "བརྩམས་": "composed" + } + } } }, "3": { @@ -81,6 +367,156 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIn order to cultivate virtue, may these words increase\nThe force of my faith for now.\nAnd should others of equal fortune to myself\nHappen to see this, may it become meaningful for them as well.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original text and commentaries:\n\n1. The purpose is to cultivate virtue, specifically bodhicitta (the awakening mind).\n2. The author hopes his words will increase his own faith and practice.\n3. There is also hope that others of similar spiritual capacity might benefit if they encounter this text.\n4. The modest tone indicates the author's humility and openness to others finding meaning in the work.", "translation": "In order to cultivate virtue, may these words increase\nThe force of my faith for now.\nAnd should others of equal fortune to myself\nHappen to see this, may it become meaningful for them as well." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དགེ་བ་བསྒོམ་ཕྱིར་བདག་གི་དད་པའི་ཤུགས།": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "བསྒོམ་": "cultivate", + "བདག་": "I/me", + "དད་པ་": "faith", + "ཤུགས་": "power" + }, + "།འདི་དག་གིས་ཀྱང་རེ་ཞིག་འཕེལ་འགྱུར་ལ།": { + "འདི་དག་": "these", + "རེ་ཞིག་": "for now", + "འཕེལ་": "increase", + "འགྱུར་": "become" + }, + "།བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་།": { + "བདག་": "I/me", + "སྐལ་བ་": "fortune", + "མཉམ་པ་": "equal", + "གཞན་": "others" + }, + "།ཅི་སྟེ་འདི་དག་མཐོང་ན་དོན་ཡོད་འགྱུར།": { + "ཅི་སྟེ་": "if", + "འདི་དག་": "these", + "མཐོང་": "see", + "དོན་": "meaning", + "ཡོད་": "exist", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དགེ་བ་བསྒོམ་ཕྱིར་བདག་གི་དད་པའི་ཤུགས། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "བསྒོམ་": "cultivate", + "བདག་": "I/me", + "དད་པ་": "faith", + "ཤུགས་": "power" + }, + "འདི་དག་གིས་ཀྱང་རེ་ཞིག་འཕེལ་འགྱུར་ལ། །": { + "འདི་དག་": "these", + "རེ་ཞིག་": "for a while", + "འཕེལ་": "increase", + "འགྱུར་": "become" + }, + "བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "བདག་": "I/me", + "སྐལ་བ་": "fortune", + "མཉམ་པ་": "equal", + "གཞན་": "others" + }, + "ཅི་སྟེ་འདི་དག་མཐོང་ན་དོན་ཡོད་འགྱུར། །": { + "ཅི་སྟེ་": "if", + "འདི་དག་": "these", + "མཐོང་": "see", + "དོན་": "meaning", + "ཡོད་": "exist", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དགེ་བ་བསྒོམ་ཕྱིར་བདག་གི་དད་པའི་ཤུགས། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "བསྒོམ་": "cultivate", + "ཕྱིར་": "in order to", + "བདག་": "myself", + "དད་པ་": "faith", + "ཤུགས་": "power" + }, + "འདི་དག་གིས་ཀྱང་རེ་ཞིག་འཕེལ་འགྱུར་ལ། །": { + "འདི་དག་": "these", + "ཀྱང་": "also", + "རེ་ཞིག་": "for a time", + "འཕེལ་": "increase", + "འགྱུར་": "become" + }, + "བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "བདག་": "myself", + "སྐལ་བ་": "fortune", + "མཉམ་པ་": "equal", + "གཞན་": "others", + "ཀྱང་": "also" + }, + "ཅི་སྟེ་འདི་དག་མཐོང་ན་དོན་ཡོད་འགྱུར། །": { + "ཅི་སྟེ་": "if", + "འདི་དག་": "these", + "མཐོང་": "see", + "དོན་": "meaning", + "ཡོད་": "exist", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_few_shot": { + "དགེ་བ་བསྒོམ་ཕྱིར་བདག་གི་དད་པའི་ཤུགས། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "བསྒོམ་": "cultivate", + "བདག་": "myself", + "དད་པ་": "faith", + "ཤུགས་": "force" + }, + "འདི་དག་གིས་ཀྱང་རེ་ཞིག་འཕེལ་འགྱུར་ལ། །": { + "འདི་དག་": "these", + "རེ་ཞིག་": "for a time", + "འཕེལ་": "increase", + "འགྱུར་": "become" + }, + "བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "བདག་": "myself", + "སྐལ་བ་": "fortune", + "མཉམ་པ་": "equal", + "གཞན་": "others" + }, + "ཅི་སྟེ་འདི་དག་མཐོང་ན་དོན་ཡོད་འགྱུར། །": { + "ཅི་སྟེ་": "if", + "འདི་དག་": "these", + "མཐོང་": "see", + "དོན་": "meaning", + "ཡོད་": "exist", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དགེ་བ་བསྒོམ་ཕྱིར་བདག་གི་དད་པའི་ཤུགས། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "བསྒོམ་": "cultivate", + "བདག་": "self", + "དད་པ་": "faith", + "ཤུགས་": "force" + }, + "འདི་དག་གིས་ཀྱང་རེ་ཞིག་འཕེལ་འགྱུར་ལ། །": { + "འདི་དག་": "these", + "རེ་ཞིག་": "for now", + "འཕེལ་": "increase", + "འགྱུར་": "become" + }, + "བདག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "བདག་": "self", + "སྐལ་བ་": "fortune", + "མཉམ་པ་": "equal", + "གཞན་": "others" + }, + "ཅི་སྟེ་འདི་དག་མཐོང་ན་དོན་ཡོད་འགྱུར། །": { + "ཅི་སྟེ་": "should", + "འདི་དག་": "these", + "མཐོང་": "see", + "དོན་": "meaning", + "ཡོད་": "exist", + "འགྱུར་": "become" + } + } } }, "4": { @@ -109,6 +545,154 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThis human life of leisure and opportunity is extremely difficult to obtain.\nHaving attained this state that can accomplish the purpose of beings,\nIf we do not achieve benefit in this life,\nHow will we later obtain such a perfect opportunity again?\n\n\nThis translation aims to capture the key points from the original verse:\n1. The precious human rebirth with freedoms and advantages is very rare\n2. This life has the potential to fulfill meaningful purposes \n3. We should use this opportunity to practice virtue and benefit others\n4. If we waste this chance, it will be extremely difficult to obtain such an ideal rebirth again in the future\n\nThe commentaries provide extensive context about the eight freedoms, ten advantages, and importance of using this human life for spiritual practice, which informed the translation.", "translation": "This human life of leisure and opportunity is extremely difficult to obtain.\nHaving attained this state that can accomplish the purpose of beings,\nIf we do not achieve benefit in this life,\nHow will we later obtain such a perfect opportunity again?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དལ་འབྱོར་འདི་ནི་རྙེད་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ།": { + "དལ་འབྱོར་": "precious human life", + "རྙེད་པ་": "obtain", + "ཤིན་ཏུ་": "extremely", + "དཀའ་": "difficult" + }, + "སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ།": { + "སྐྱེས་བུ་": "beings", + "དོན་": "purpose", + "སྒྲུབ་": "accomplish", + "ཐོབ་པ་": "gain", + "གྱུར་པ་": "become" + }, + "གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཕན་པ་མ་བསྒྲུབས་ན།": { + "གལ་ཏེ་": "if", + "འདི་": "this", + "ཕན་པ་": "benefit", + "བསྒྲུབས་": "achieve" + }, + "ཕྱིས་འདི་ཡང་དག་འབྱོར་པར་ག་ལ་འགྱུར།": { + "ཕྱིས་": "later", + "འདི་": "this", + "ཡང་དག་": "perfect", + "འབྱོར་པ་": "opportunity", + "ག་ལ་": "how", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དལ་འབྱོར་འདི་ནི་རྙེད་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ།": { + "དལ་འབྱོར་": "leisure and endowment", + "རྙེད་པ་": "obtain", + "ཤིན་ཏུ་": "extremely", + "དཀའ་": "difficult" + }, + "སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ།": { + "སྐྱེས་བུ་": "person", + "དོན་": "purpose", + "སྒྲུབ་": "accomplish", + "ཐོབ་པ་": "attain", + "གྱུར་པ་": "become" + }, + "གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཕན་པ་མ་བསྒྲུབས་ན།": { + "གལ་ཏེ་": "if", + "འདི་": "this", + "ཕན་པ་": "benefit", + "མ་": "not", + "བསྒྲུབས་": "accomplish" + }, + "ཕྱིས་འདི་ཡང་དག་འབྱོར་པར་ག་ལ་འགྱུར།": { + "ཕྱིས་": "later", + "འདི་": "this", + "ཡང་དག་": "perfect", + "འབྱོར་པ་": "endowment", + "ག་ལ་": "how", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དལ་འབྱོར་འདི་ནི་རྙེད་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ།": { + "དལ་འབྱོར་": "precious human life", + "རྙེད་པ་": "obtain", + "ཤིན་ཏུ་": "very", + "དཀའ་": "difficult" + }, + "སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ།": { + "སྐྱེས་བུ་": "beings", + "དོན་": "purpose", + "སྒྲུབ་": "fulfill", + "ཐོབ་པ་": "attain", + "གྱུར་པ་": "become" + }, + "གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཕན་པ་མ་བསྒྲུབས་ན།": { + "གལ་ཏེ་": "if", + "འདི་": "this", + "ཕན་པ་": "beneficial", + "མ་བསྒྲུབས་": "not accomplish" + }, + "ཕྱིས་འདི་ཡང་དག་འབྱོར་པར་ག་ལ་འགྱུར།": { + "ཕྱིས་": "later", + "འདི་": "this", + "ཡང་དག་": "perfect", + "འབྱོར་པ་": "opportunity", + "ག་ལ་": "how", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_few_shot": { + "དལ་འབྱོར་འདི་ནི་རྙེད་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ།": { + "དལ་འབྱོར་": "precious human rebirth", + "རྙེད་པ་": "obtain", + "ཤིན་ཏུ་": "extremely", + "དཀའ་": "difficult" + }, + "སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ།": { + "སྐྱེས་བུ་": "beings", + "དོན་": "purpose", + "སྒྲུབ་": "accomplish", + "ཐོབ་པ་": "attain", + "གྱུར་པ་": "become" + }, + "གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཕན་པ་མ་བསྒྲུབས་ན།": { + "གལ་ཏེ་": "if", + "འདི་": "this", + "ཕན་པ་": "beneficial", + "བསྒྲུབས་": "achieve" + }, + "ཕྱིས་འདི་ཡང་དག་འབྱོར་པར་ག་ལ་འགྱུར།": { + "ཕྱིས་": "later", + "འདི་": "this", + "ཡང་དག་": "perfect", + "འབྱོར་པ་": "opportunity", + "ག་ལ་": "how", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དལ་འབྱོར་འདི་ནི་རྙེད་པར་ཤིན་ཏུ་དཀའ།": { + "དལ་འབྱོར་": "leisure and opportunity", + "རྙེད་པ་": "obtain", + "ཤིན་ཏུ་": "extremely", + "དཀའ་": "difficult" + }, + "སྐྱེས་བུའི་དོན་སྒྲུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ལ།": { + "སྐྱེས་བུ་": "being", + "དོན་": "purpose", + "སྒྲུབ་": "accomplish", + "ཐོབ་པ་": "attain", + "གྱུར་པ་": "become" + }, + "གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཕན་པ་མ་བསྒྲུབས་ན།": { + "གལ་ཏེ་": "if", + "འདི་": "this", + "ཕན་པ་": "benefit", + "བསྒྲུབས་": "achieve" + }, + "ཕྱིས་འདི་ཡང་དག་འབྱོར་པར་ག་ལ་འགྱུར།": { + "ཕྱིས་": "later", + "འདི་": "this", + "ཡང་དག་": "perfect", + "འབྱོར་པ་": "opportunity", + "ག་ལ་": "how", + "འགྱུར་": "become" + } + } } }, "5": { @@ -137,6 +721,158 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nJust as lightning momentarily illuminates the sky\nIn the darkness of a cloudy night,\nLikewise, by the power of the Buddha, \nOccasionally there arises in the world\nA brief flash of merit and wisdom.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning and poetic imagery of the original Tibetan verse, drawing on the explanations given in the commentaries. The verse uses the simile of lightning briefly illuminating the dark night sky to describe how, through the Buddha's power, moments of virtuous thoughts and wisdom occasionally arise in the world that is otherwise shrouded in the darkness of ignorance and negative karma.", "translation": "Just as lightning momentarily illuminates the sky\nIn the darkness of a cloudy night,\nLikewise, by the power of the Buddha, \nOccasionally there arises in the world\nA brief flash of merit and wisdom." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཇི་ལྟར་མཚན་མོ་མུན་ནག་སྤྲིན་རུམ་ན།": { + "ཇི་ལྟར་": "just as", + "མཚན་མོ་": "night", + "མུན་ནག་": "pitch-black", + "སྤྲིན་": "clouds", + "རུམ་": "between" + }, + "།གློག་འགྱུ་སྐད་ཅིག་བར་སྣང་སྟོན་པ་ལྟར།": { + "གློག་": "lightning", + "འགྱུ་": "flash", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "བར་སྣང་": "heavens", + "སྟོན་པ་": "reveal", + "ལྟར་": "like" + }, + "།དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡིས་བརྒྱ་ལམ་ན།": { + "དེ་བཞིན་": "likewise", + "སངས་རྒྱས་": "buddhas", + "མཐུ་": "power", + "ཡིས་": "by", + "བརྒྱ་ལམ་ན་": "occasionally" + }, + "།འཇིག་རྟེན་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཐང་འགའ་འབྱུང་།": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "བསོད་ནམས་": "merits", + "བློ་གྲོས་": "wisdom", + "ཐང་འགའ་": "occasionally", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཇི་ལྟར་མཚན་མོ་མུན་ནག་སྤྲིན་རུམ་ན། །": { + "ཇི་ལྟར་": "just as", + "མཚན་མོ་": "night", + "མུན་ནག་": "dark", + "སྤྲིན་": "cloud", + "རུམ་": "covered" + }, + "གློག་འགྱུ་སྐད་ཅིག་བར་སྣང་སྟོན་པ་ལྟར། །": { + "གློག་": "lightning", + "འགྱུ་": "flash", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "བར་སྣང་": "sky", + "སྟོན་པ་": "illuminate", + "ལྟར་": "like" + }, + "དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡིས་བརྒྱ་ལམ་ན། །": { + "དེ་བཞིན་": "likewise", + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "མཐུ་": "power", + "བརྒྱ་ལམ་ན་": "rarely" + }, + "འཇིག་རྟེན་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཐང་འགའ་འབྱུང་། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བློ་གྲོས་": "wisdom", + "ཐང་འགའ་": "for a moment", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཇི་ལྟར་མཚན་མོ་མུན་ནག་སྤྲིན་རུམ་ན།": { + "ཇི་ལྟར་": "just as", + "མཚན་མོ་": "night", + "མུན་ནག་": "dark", + "སྤྲིན་": "cloud", + "རུམ་": "cloudy" + }, + "གློག་འགྱུ་སྐད་ཅིག་བར་སྣང་སྟོན་པ་ལྟར།": { + "གློག་": "lightning", + "འགྱུ་": "flash", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བར་སྣང་": "sky", + "སྟོན་པ་": "illuminate", + "ལྟར་": "like" + }, + "དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡིས་བརྒྱ་ལམ་ན།": { + "དེ་བཞིན་": "likewise", + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "མཐུ་": "power", + "ཡིས་": "by", + "བརྒྱ་ལམ་ན་": "occasionally" + }, + "འཇིག་རྟེན་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཐང་འགའ་འབྱུང་།": { + "འཇིག་རྟེན་": "worldly", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བློ་གྲོས་": "wisdom", + "ཐང་འགའ་": "occasionally", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཇི་ལྟར་མཚན་མོ་མུན་ནག་སྤྲིན་རུམ་ན།": { + "ཇི་ལྟར་": "just as", + "མཚན་མོ་": "night", + "མུན་ནག་": "pitch-dark", + "སྤྲིན་": "clouds", + "རུམ་": "shrouded" + }, + "གློག་འགྱུ་སྐད་ཅིག་བར་སྣང་སྟོན་པ་ལྟར།": { + "གློག་": "lightning", + "འགྱུ་": "flash", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བར་སྣང་": "sky", + "སྟོན་པ་": "illuminate" + }, + "དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡིས་བརྒྱ་ལམ་ན།": { + "དེ་བཞིན་": "likewise", + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "མཐུ་": "power", + "བརྒྱ་ལམ་ན་": "once in a while" + }, + "འཇིག་རྟེན་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཐང་འགའ་འབྱུང་།": { + "འཇིག་རྟེན་": "worldly", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བློ་གྲོས་": "wisdom", + "ཐང་འགའ་": "for a moment", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཇི་ལྟར་མཚན་མོ་མུན་ནག་སྤྲིན་རུམ་ན། །": { + "ཇི་ལྟར་": "just as", + "མཚན་མོ་": "night", + "མུན་ནག་": "darkness", + "སྤྲིན་": "cloud", + "རུམ་": "cloudy" + }, + "གློག་འགྱུ་སྐད་ཅིག་བར་སྣང་སྟོན་པ་ལྟར། །": { + "གློག་": "lightning", + "འགྱུ་": "flash", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བར་སྣང་": "sky", + "སྟོན་པ་": "illuminate" + }, + "དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་མཐུ་ཡིས་བརྒྱ་ལམ་ན། །": { + "དེ་བཞིན་": "likewise", + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "མཐུ་": "power", + "བརྒྱ་ལམ་ན་": "occasionally" + }, + "འཇིག་རྟེན་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་ཐང་འགའ་འབྱུང་། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བློ་གྲོས་": "wisdom", + "ཐང་འགའ་": "briefly", + "འབྱུང་": "arise" + } + } } }, "6": { @@ -165,6 +901,148 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nTherefore, virtue is always weak and feeble,\nWhile evil is powerful and utterly unbearable.\nExcept for the mind of perfect enlightenment,\nWhat other virtue could possibly overcome it?\n", "translation": "Therefore, virtue is always weak and feeble,\nWhile evil is powerful and utterly unbearable.\nExcept for the mind of perfect enlightenment,\nWhat other virtue could possibly overcome it?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟས་དགེ་བ་ཉམ་ཆུང་ཉིད་ལ་རྟག།": { + "དེ་ལྟས་": "thus", + "དགེ་བ་": "virtues", + "ཉམ་ཆུང་": "weak", + "ཉིད་": "itself", + "རྟག་": "perpetually" + }, + "།སྡིག་པ་སྟོབས་ཆེན་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ།": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "སྟོབས་ཆེན་": "powerful", + "ཤིན་ཏུ་": "terribly", + "མི་བཟད་པ་": "dreadful" + }, + "།དེ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་མིན་པ།": { + "དེ་ནི་": "that", + "རྫོགས་པའི་": "perfect", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སེམས་": "wish", + "མིན་པ་": "besides" + }, + "།དགེ་གཞན་གང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར།": { + "དགེ་གཞན་": "other virtue", + "གང་གིས་": "what", + "ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་": "triumphs over", + "འགྱུར་": "becomes" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟས་དགེ་བ་ཉམ་ཆུང་ཉིད་ལ་རྟག།": { + "དེ་ལྟས་": "therefore", + "དགེ་བ་": "virtue", + "ཉམ་ཆུང་": "feeble", + "ཉིད་": "itself", + "རྟག་": "always" + }, + "།སྡིག་པ་སྟོབས་ཆེན་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ།": { + "སྡིག་པ་": "negativity", + "སྟོབས་ཆེན་": "mighty", + "ཤིན་ཏུ་": "very", + "མི་བཟད་པ་": "unbearable" + }, + "།དེ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་མིན་པ།": { + "དེ་ནི་": "that", + "རྫོགས་པའི་": "perfect", + "བྱང་ཆུབ་": "awakening", + "སེམས་": "mind", + "མིན་པ་": "except" + }, + "།དགེ་གཞན་གང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར།": { + "དགེ་གཞན་": "other virtue", + "གང་གིས་": "what", + "ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་": "overcome", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟས་དགེ་བ་ཉམ་ཆུང་ཉིད་ལ་རྟག།": { + "དེ་ལྟས་": "therefore", + "དགེ་བ་": "virtue", + "ཉམ་ཆུང་": "weak", + "ཉིད་": "itself", + "རྟག་": "always" + }, + "།སྡིག་པ་སྟོབས་ཆེན་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ།": { + "སྡིག་པ་": "evil", + "སྟོབས་ཆེན་": "powerful", + "ཤིན་ཏུ་": "utterly", + "མི་བཟད་པ་": "unbearable" + }, + "།དེ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་མིན་པ།": { + "དེ་ནི་": "that", + "རྫོགས་པའི་": "perfect", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སེམས་": "mind", + "མིན་པ་": "except" + }, + "།དགེ་གཞན་གང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར།": { + "དགེ་གཞན་": "other virtue", + "གང་གིས་": "what", + "ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་": "overcome", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟས་དགེ་བ་ཉམ་ཆུང་ཉིད་ལ་རྟག།": { + "དེ་ལྟས་": "therefore", + "དགེ་བ་": "virtue", + "ཉམ་ཆུང་": "weak", + "ཉིད་": "itself", + "རྟག་": "always" + }, + "།སྡིག་པ་སྟོབས་ཆེན་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ།": { + "སྡིག་པ་": "evil", + "སྟོབས་ཆེན་": "powerful", + "ཤིན་ཏུ་": "extremely", + "མི་བཟད་པ་": "unbearable" + }, + "།དེ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་མིན་པ།": { + "དེ་ནི་": "that", + "རྫོགས་པའི་": "perfect", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སེམས་": "mind", + "མིན་པ་": "except" + }, + "།དགེ་གཞན་གང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར།": { + "དགེ་གཞན་": "other virtue", + "གང་གིས་": "what", + "ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་": "overcome", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟས་དགེ་བ་ཉམ་ཆུང་ཉིད་ལ་རྟག།": { + "དེ་ལྟས་": "therefore", + "དགེ་བ་": "virtue", + "ཉམ་ཆུང་": "weak", + "ཉིད་": "itself", + "རྟག་": "always" + }, + "།སྡིག་པ་སྟོབས་ཆེན་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ།": { + "སྡིག་པ་": "evil", + "སྟོབས་ཆེན་": "powerful", + "ཤིན་ཏུ་": "utterly", + "མི་བཟད་པ་": "unbearable" + }, + "།དེ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་མིན་པ།": { + "དེ་ནི་": "that", + "རྫོགས་པའི་": "perfect", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སེམས་": "mind", + "མིན་པ་": "except" + }, + "།དགེ་གཞན་གང་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར།": { + "དགེ་གཞན་": "other virtue", + "གང་གིས་": "what", + "ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་": "overcome", + "འགྱུར་": "become" + } + } } }, "7": { @@ -193,6 +1071,78 @@ "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries:\n\n\nFor countless eons, the mighty sages deeply contemplated\nAnd saw this alone as beneficial for beings.\nThrough this, innumerable multitudes of people\nEasily attain supreme bliss.\n\n\nThis translation aims to capture the key points that:\n1. The Buddhas/sages contemplated for many eons on how to benefit beings\n2. They determined bodhicitta (the awakening mind) to be most beneficial\n3. Through bodhicitta, countless beings can easily attain the highest enlightenment/bliss\n4. This is presented as a reason to not abandon bodhicitta practice", "translation": "For countless eons, the mighty sages deeply contemplated\nAnd saw this alone as beneficial for beings.\nThrough this, innumerable multitudes of people\nEasily attain supreme bliss." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བསྐལ་པ་དུ་མར་རབ་དགོངས་མཛད་པ་ཡི། །ཐུབ་དབང་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ཕན་པར་གཟིགས།": { + "བསྐལ་པ་": "aeons", + "ཐུབ་དབང་": "lords of sages", + "གཟིགས་": "see" + }, + "།འདིས་ནི་ཚད་མེད་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །བདེ་མཆོག་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད།": { + "ཚད་མེད་": "immeasurable", + "སྐྱེ་བོ་": "beings", + "ཚོགས་": "multitudes", + "བདེ་མཆོག་": "sublime bliss", + "ཐོབ་པ་": "gain" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བསྐལ་པ་དུ་མར་རབ་དགོངས་མཛད་པ་ཡི། །ཐུབ་དབང་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ཕན་པར་གཟིགས།": { + "བསྐལ་པ་": "kalpas", + "ཐུབ་དབང་": "Lords of Sages", + "ཕན་པ་": "beneficial" + }, + "།འདིས་ནི་ཚད་མེད་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །བདེ་མཆོག་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད།": { + "ཚད་མེད་": "immeasurable", + "སྐྱེ་བོ་": "beings", + "ཚོགས་": "multitudes", + "བདེ་མཆོག་": "supreme bliss", + "ཐོབ་པ་": "attain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བསྐལ་པ་དུ་མར་རབ་དགོངས་མཛད་པ་ཡི། །ཐུབ་དབང་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ཕན་པར་གཟིགས།": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "ཐུབ་དབང་": "supreme sages", + "ཕན་པ་": "beneficial" + }, + "།འདིས་ནི་ཚད་མེད་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །བདེ་མཆོག་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད།": { + "ཚད་མེད་": "countless", + "སྐྱེ་བོ་": "beings", + "ཚོགས་": "multitudes", + "བདེ་མཆོག་": "supreme bliss", + "ཐོབ་པ་": "attain" + } + }, + "02_few_shot": { + "བསྐལ་པ་དུ་མར་རབ་དགོངས་མཛད་པ་ཡི། །ཐུབ་དབང་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ཕན་པར་གཟིགས།": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "ཐུབ་དབང་": "mighty sages", + "ཕན་པ་": "beneficial" + }, + "།འདིས་ནི་ཚད་མེད་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །བདེ་མཆོག་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད།": { + "ཚད་མེད་": "countless", + "སྐྱེ་བོ་": "beings", + "ཚོགས་": "multitudes", + "བདེ་མཆོག་": "supreme bliss", + "ཐོབ་པ་": "attain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བསྐལ་པ་དུ་མར་རབ་དགོངས་མཛད་པ་ཡི། །ཐུབ་དབང་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ཕན་པར་གཟིགས།": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "ཐུབ་དབང་": "mighty sages", + "ཕན་པ་": "beneficial" + }, + "།འདིས་ནི་ཚད་མེད་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །བདེ་མཆོག་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད།": { + "ཚད་མེད་": "innumerable", + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "ཚོགས་": "multitudes", + "བདེ་མཆོག་": "supreme bliss", + "ཐོབ་པ་": "attain" + } + } } }, "8": { @@ -221,6 +1171,122 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nDesiring to destroy the hundreds of sufferings of existence,\nWishing to dispel the unhappiness of sentient beings,\nAnd longing to experience hundreds of joys,\nNever abandon bodhicitta.\n", "translation": "Desiring to destroy the hundreds of sufferings of existence,\nWishing to dispel the unhappiness of sentient beings,\nAnd longing to experience hundreds of joys,\nNever abandon bodhicitta." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་གཞོམ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སྲིད་པ་": "existence", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "གཞོམ་": "destroy" + }, + "སེམས་ཅན་མི་བདེ་བསལ་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "མི་བདེ་": "unhappiness", + "བསལ་བ་": "dispel" + }, + "བདེ་མང་བརྒྱ་ཕྲག་སྤྱོད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་། །": { + "བདེ་": "joys", + "མང་": "many", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "སྤྱོད་པ་": "experience" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉིད་རྟག་ཏུ་གཏང་མི་བྱ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "རྟག་ཏུ་": "never", + "གཏང་": "forsake" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་གཞོམ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སྲིད་པ་": "existence", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "གཞོམ་": "destroy" + }, + "སེམས་ཅན་མི་བདེ་བསལ་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མི་བདེ་": "unhappiness", + "བསལ་བ་": "remove" + }, + "བདེ་མང་བརྒྱ་ཕྲག་སྤྱོད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་། །": { + "བདེ་": "joys", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "སྤྱོད་པ་": "experience" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉིད་རྟག་ཏུ་གཏང་མི་བྱ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "རྟག་ཏུ་": "never", + "གཏང་": "abandon" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་གཞོམ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སྲིད་པ་": "existence", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "གཞོམ་": "destroy" + }, + "སེམས་ཅན་མི་བདེ་བསལ་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མི་བདེ་": "unhappiness", + "བསལ་བ་": "remove" + }, + "བདེ་མང་བརྒྱ་ཕྲག་སྤྱོད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་། །": { + "བདེ་": "joys", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "སྤྱོད་པ་": "experience" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉིད་རྟག་ཏུ་གཏང་མི་བྱ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "གཏང་": "abandon" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་གཞོམ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སྲིད་པ་": "existence", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundred", + "གཞོམ་": "destroy" + }, + "སེམས་ཅན་མི་བདེ་བསལ་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "མི་བདེ་": "unhappiness", + "བསལ་བ་": "dispel" + }, + "བདེ་མང་བརྒྱ་ཕྲག་སྤྱོད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་། །": { + "བདེ་": "joys", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "སྤྱོད་པ་": "experience" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉིད་རྟག་ཏུ་གཏང་མི་བྱ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "རྟག་ཏུ་": "never", + "གཏང་": "abandon" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་གཞོམ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སྲིད་པ་": "existence", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "གཞོམ་": "destroy" + }, + "སེམས་ཅན་མི་བདེ་བསལ་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མི་བདེ་": "unhappiness", + "བསལ་བ་": "dispel" + }, + "བདེ་མང་བརྒྱ་ཕྲག་སྤྱོད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་། །": { + "བདེ་": "joys", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "སྤྱོད་པ་": "experience" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉིད་རྟག་ཏུ་གཏང་མི་བྱ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "གཏང་": "abandon" + } + } } }, "9": { @@ -249,6 +1315,101 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen the mind of enlightenment is generated, in an instant,\nThose wretched beings bound in the prison of samsara\nWill be called children of the Sugatas,\nAnd become worthy of reverence by gods and humans of the world.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. The moment one generates bodhicitta (the mind of enlightenment)\n2. Those who were suffering in the cycle of existence (samsara), described as a prison\n3. Are immediately elevated to the status of \"children of the Buddhas\"\n4. And become worthy of respect and veneration by both divine and human beings", "translation": "When the mind of enlightenment is generated, in an instant,\nThose wretched beings bound in the prison of samsara\nWill be called children of the Sugatas,\nAnd become worthy of reverence by gods and humans of the world." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་གྱུར་ན་སྐད་ཅིག་གིས། །འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡམས་པའི་ཉམ་ཐག་རྣམས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "ཉམ་ཐག་": "wretched" + }, + "བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་མིར་བཅས་པས་ཕྱག་བྱར་འགྱུར། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "sugatas", + "སྲས་": "offspring", + "འཇིག་རྟེན་": "worlds", + "ལྷ་": "gods", + "མི་": "humans", + "ཕྱག་བྱ་": "revered" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་གྱུར་ན་སྐད་ཅིག་གིས། །འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡམས་པའི་ཉམ་ཐག་རྣམས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "ཉམ་ཐག་": "wretched" + }, + "བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "sugata", + "སྲས་": "offspring" + }, + "འཇིག་རྟེན་ལྷ་མིར་བཅས་པས་ཕྱག་བྱར་འགྱུར། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "worldly", + "ལྷ་": "gods", + "མི་": "humans", + "ཕྱག་བྱ་": "veneration" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་གྱུར་ན་སྐད་ཅིག་གིས། །འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡམས་པའི་ཉམ་ཐག་རྣམས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "ཉམ་ཐག་": "wretched beings" + }, + "བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugatas", + "སྲས་": "children" + }, + "འཇིག་རྟེན་ལྷ་མིར་བཅས་པས་ཕྱག་བྱར་འགྱུར། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "ལྷ་": "gods", + "མི་": "humans", + "ཕྱག་བྱ་": "reverence" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་གྱུར་ན་སྐད་ཅིག་གིས། །འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡམས་པའི་ཉམ་ཐག་རྣམས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "ཉམ་ཐག་": "wretched beings" + }, + "བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugatas", + "སྲས་": "children" + }, + "འཇིག་རྟེན་ལྷ་མིར་བཅས་པས་ཕྱག་བྱར་འགྱུར། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "worldly", + "ལྷ་": "gods", + "མི་": "humans", + "ཕྱག་བྱ་": "homage" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེས་གྱུར་ན་སྐད་ཅིག་གིས། །འཁོར་བའི་བཙོན་རར་བསྡམས་པའི་ཉམ་ཐག་རྣམས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "ཉམ་ཐག་": "wretched beings" + }, + "བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugatas", + "སྲས་": "children" + }, + "འཇིག་རྟེན་ལྷ་མིར་བཅས་པས་ཕྱག་བྱར་འགྱུར། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "ལྷ་": "gods", + "མི་": "humans", + "ཕྱག་བྱ་": "reverence" + } + } } }, "10": { @@ -277,6 +1438,88 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nLike the supreme form of the alchemical elixir,\nTaking this impure body and transforming it\nInto the priceless body of a Buddha,\nFirmly grasp what is called bodhicitta.\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning of the verse, which uses the metaphor of an alchemical elixir (གསེར་འགྱུར་རྩི) that can transform base metals into gold to illustrate how bodhicitta (བྱང་ཆུབ་སེམས) can transform our impure bodies into the precious body of a Buddha. The commentaries emphasize the power of bodhicitta to elevate the lowly to the supreme and its indestructible nature. They also highlight the preciousness and transformative power of bodhicitta, comparing it to a wish-fulfilling jewel.", "translation": "Like the supreme form of the alchemical elixir,\nTaking this impure body and transforming it\nInto the priceless body of a Buddha,\nFirmly grasp what is called bodhicitta." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་ཡི་རྣམ་པ་མཆོག་ལྟ་བུ། །མི་གཙང་ལུས་འདི་བླངས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ། །": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་": "alchemy", + "མི་གཙང་ལུས་": "unclean body", + "རྒྱལ་བའི་སྐུ་": "buddha's body" + }, + "རིན་ཆེན་རིང་ཐང་མེད་པར་བསྒྱུར་བས་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རབ་བརྟན་ཟུང་། །": { + "རིན་ཆེན་": "jewel", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་ཡི་རྣམ་པ་མཆོག་ལྟ་བུ། །མི་གཙང་ལུས་འདི་བླངས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ། །": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་": "alchemical elixir", + "མི་གཙང་": "impure", + "ལུས་": "body", + "རྒྱལ་བའི་སྐུ་": "victor's body" + }, + "རིན་ཆེན་རིང་ཐང་མེད་པར་བསྒྱུར་བས་ན། །": { + "རིན་ཆེན་": "priceless", + "བསྒྱུར་": "transformed" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རབ་བརྟན་ཟུང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "རབ་བརྟན་": "firmly" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་ཡི་རྣམ་པ་མཆོག་ལྟ་བུ། །མི་གཙང་ལུས་འདི་བླངས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ། །": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་": "alchemical elixir", + "མི་གཙང་": "impure", + "ལུས་": "body", + "རྒྱལ་བའི་སྐུ་": "Buddha's form" + }, + "རིན་ཆེན་རིང་ཐང་མེད་པར་བསྒྱུར་བས་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རབ་བརྟན་ཟུང་། །": { + "རིན་ཆེན་": "priceless value", + "བསྒྱུར་": "transmuting", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "རབ་བརྟན་": "firmly" + } + }, + "02_few_shot": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་ཡི་རྣམ་པ་མཆོག་ལྟ་བུ། །": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་": "alchemical elixir", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "མི་གཙང་ལུས་འདི་བླངས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ། །": { + "མི་གཙང་": "impure", + "ལུས་": "body", + "རྒྱལ་བའི་སྐུ་": "buddha form" + }, + "རིན་ཆེན་རིང་ཐང་མེད་པར་བསྒྱུར་བས་ན། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "རིང་ཐང་མེད་པ་": "priceless", + "བསྒྱུར་": "transforming" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རབ་བརྟན་ཟུང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "རབ་བརྟན་": "firm" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་ཡི་རྣམ་པ་མཆོག་ལྟ་བུ། །": { + "གསེར་འགྱུར་རྩི་": "alchemical elixir", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "མི་གཙང་ལུས་འདི་བླངས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྐུ། །": { + "མི་གཙང་": "impure", + "ལུས་": "body", + "རྒྱལ་བ་": "Buddha" + }, + "རིན་ཆེན་རིང་ཐང་མེད་པར་བསྒྱུར་བས་ན། །": { + "རིན་ཆེན་": "priceless", + "བསྒྱུར་": "transforming" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་རབ་བརྟན་ཟུང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "རབ་བརྟན་": "firmly" + } + } } }, "11": { @@ -305,6 +1548,108 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThe sole guide of beings, with immeasurable wisdom,\nHas thoroughly examined and found it most precious.\nThose who wish to be free from the realm of suffering,\nHold firmly to the precious, excellent bodhicitta.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan verse and the commentaries:\n\n1. The Buddha, as the unrivaled guide of beings, has examined all phenomena with his boundless wisdom.\n2. He has determined that bodhicitta (the mind of enlightenment) is extremely rare and valuable.\n3. Those who wish to escape the cycle of suffering and attain liberation are advised to firmly grasp and maintain bodhicitta.\n4. Bodhicitta is compared to a wish-fulfilling jewel, emphasizing its preciousness and power to fulfill all aspirations for enlightenment and the benefit of all beings.", "translation": "The sole guide of beings, with immeasurable wisdom,\nHas thoroughly examined and found it most precious.\nThose who wish to be free from the realm of suffering,\nHold firmly to the precious, excellent bodhicitta." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་གཅིག་པུ་ཚད་མེད་བློས། །ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་རིན་ཆེ་བས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དེད་དཔོན་": "leader", + "ཚད་མེད་": "immeasurable", + "བློ་": "mind", + "བརྟགས་": "examined", + "རིན་ཆེ་བ་": "great value" + }, + "འགྲོ་བའི་གནས་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་རྣམས། །རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལེགས་བརྟན་པར་ཟུང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "གནས་": "places", + "བྲལ་བ་": "leave", + "འདོད་པ་": "wish", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "བརྟན་པ་": "firmly", + "ཟུང་": "grasp" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་གཅིག་པུ་ཚད་མེད་བློས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དེད་དཔོན་": "guide", + "གཅིག་པུ་": "sole", + "ཚད་མེད་": "immeasurable", + "བློ་": "mind" + }, + "ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་རིན་ཆེ་བས། །": { + "ལེགས་པར་": "well", + "བརྟགས་": "examined", + "རིན་ཆེ་བ་": "precious" + }, + "འགྲོ་བའི་གནས་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་རྣམས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "གནས་": "abodes", + "བྲལ་བ་": "free" + }, + "རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལེགས་བརྟན་པར་ཟུང་། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བརྟན་པ་": "firmly", + "ཟུང་": "hold" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་གཅིག་པུ་ཚད་མེད་བློས། །ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་རིན་ཆེ་བས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དེད་དཔོན་": "guide", + "ཚད་མེད་": "immeasurable", + "བློ་": "wisdom", + "བརྟགས་": "examined", + "རིན་ཆེ་བ་": "precious" + }, + "འགྲོ་བའི་གནས་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་རྣམས། །རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལེགས་བརྟན་པར་ཟུང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "གནས་": "realms", + "བྲལ་བ་": "free", + "འདོད་པ་": "wish", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བརྟན་པ་": "firmly" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་གཅིག་པུ་ཚད་མེད་བློས། །ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་རིན་ཆེ་བས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དེད་དཔོན་": "captain", + "ཚད་མེད་": "immeasurable", + "བློ་": "mind", + "བརྟགས་": "examined", + "རིན་ཆེ་བ་": "precious" + }, + "འགྲོ་བའི་གནས་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་རྣམས། །རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལེགས་བརྟན་པར་ཟུང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "གནས་": "realms", + "བྲལ་བ་": "free", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་གཅིག་པུ་ཚད་མེད་བློས། །ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་རིན་ཆེ་བས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དེད་དཔོན་": "guide", + "ཚད་མེད་": "immeasurable", + "བློ་": "wisdom", + "བརྟགས་": "examined", + "རིན་ཆེ་བ་": "precious" + }, + "འགྲོ་བའི་གནས་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་རྣམས། །རིན་ཆེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལེགས་བརྟན་པར་ཟུང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "གནས་": "realm", + "བྲལ་བ་": "free", + "འདོད་པ་": "wish", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བརྟན་པ་": "firmly" + } + } } }, "12": { @@ -333,6 +1678,82 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nAll other virtues are like water trees:\nOnce they bear fruit, they are exhausted.\nBut the tree of bodhicitta, eternally,\nProduces fruit without exhaustion and continues to grow.\n\n\nThis translation captures the key ideas from the original text and commentaries:\n\n1. The comparison of ordinary virtues to water trees (or plantain trees) that exhaust themselves after bearing fruit.\n2. The contrast with bodhicitta (the mind of enlightenment), which is likened to an ever-fruitful tree.\n3. The emphasis on bodhicitta's ability to continually produce benefits without being depleted.\n4. The idea that bodhicitta not only doesn't exhaust itself but actually grows and increases over time.\n\nThe commentaries provide additional context about the continuous nature of bodhicitta's benefits and its ability to inspire others, which is reflected in the \"continues to grow\" part of the translation.", "translation": "All other virtues are like water trees:\nOnce they bear fruit, they are exhausted.\nBut the tree of bodhicitta, eternally,\nProduces fruit without exhaustion and continues to grow." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དགེ་བ་གཞན་ཀུན་ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་ནི། །འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "ཆུ་ཤིང་": "banana trees", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "ཟད་པར་": "spent" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་རྟག་པར་ཡང་། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པས་མི་ཟད་འཕེལ་བར་འགྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "མི་ཟད་": "inexhaustibly" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དགེ་བ་གཞན་ཀུན་ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་ནི། །འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "ཆུ་ཤིང་": "plantain trees", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "ཟད་པར་": "exhausted" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་རྟག་པར་ཡང་། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པས་མི་ཟད་འཕེལ་བར་འགྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "མི་ཟད་": "inexhaustibly" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དགེ་བ་གཞན་ཀུན་ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་ནི། །འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད། །": { + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "ཆུ་ཤིང་": "water trees", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "ཟད་པར་": "exhausted" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་རྟག་པར་ཡང་། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པས་མི་ཟད་འཕེལ་བར་འགྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree", + "རྟག་པར་": "everlasting", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "མི་ཟད་": "inexhaustibly" + } + }, + "02_few_shot": { + "དགེ་བ་གཞན་ཀུན་ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་ནི། །འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "ཆུ་ཤིང་": "water trees", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "ཟད་པར་": "exhausted" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་རྟག་པར་ཡང་། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པས་མི་ཟད་འཕེལ་བར་འགྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "མི་ཟད་": "without exhaustion", + "འཕེལ་བར་": "growing" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དགེ་བ་གཞན་ཀུན་ཆུ་ཤིང་བཞིན་དུ་ནི། །འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "ཆུ་ཤིང་": "water trees", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "ཟད་པར་": "exhausted" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ལྗོན་ཤིང་རྟག་པར་ཡང་། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པས་མི་ཟད་འཕེལ་བར་འགྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree", + "རྟག་པར་": "eternally", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "མི་ཟད་": "without exhaustion", + "འཕེལ་བར་": "grow" + } + } } }, "13": { @@ -361,6 +1782,109 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nEven if one has committed utterly unbearable misdeeds,\nJust as one relies on a hero to escape great danger,\nWhy would those who are mindful not rely on that\nWhich swiftly liberates one from the results of such actions?\n\n\nThis translation captures the core meaning that even if one has committed severe negative actions, by relying on the Three Jewels (Buddha, Dharma, and Sangha) and especially on the mind of enlightenment (bodhicitta), one can be swiftly liberated from the karmic consequences. The verse uses the analogy of relying on a brave escort to escape from enemies, suggesting that the wise should similarly rely on bodhicitta to overcome the results of negative actions.", "translation": "Even if one has committed utterly unbearable misdeeds,\nJust as one relies on a hero to escape great danger,\nWhy would those who are mindful not rely on that\nWhich swiftly liberates one from the results of such actions?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བྱས་ན་ཡང་། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "terrible" + }, + "དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "heroes", + "བརྟེན་": "rely", + "འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་": "great danger" + }, + "གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུད་ཀྱིས་སྒྲོལ་འགྱུར་བ། །": { + "བརྟེན་": "rely", + "ཡུད་ཀྱིས་": "in a single instant", + "སྒྲོལ་": "liberates" + }, + "དེ་ལ་བག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་མི་བརྟེན། །": { + "བག་ཅན་": "careful", + "བརྟེན་": "rely" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བྱས་ན་ཡང་། །": { + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "ཤིན་ཏུ་": "extremely", + "མི་བཟད་": "unbearable" + }, + "དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "hero", + "བརྟེན་": "relies", + "འཇིགས་པ་": "terrified" + }, + "གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུད་ཀྱིས་སྒྲོལ་འགྱུར་བ། །": { + "བརྟེན་": "relied upon", + "ཡུད་ཀྱིས་": "swiftly", + "སྒྲོལ་": "liberates" + }, + "དེ་ལ་བག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་མི་བརྟེན། །": { + "བག་ཅན་": "cautious", + "བརྟེན་": "rely" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བྱས་ན་ཡང་། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "utterly unbearable" + }, + "དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "brave", + "བརྟེན་": "relying", + "འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་": "great fear" + }, + "གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུད་ཀྱིས་སྒྲོལ་འགྱུར་བ། །": { + "བརྟེན་": "relies", + "ཡུད་ཀྱིས་": "instantly", + "སྒྲོལ་": "liberates" + }, + "དེ་ལ་བག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་མི་བརྟེན། །": { + "བག་ཅན་": "conscientious", + "བརྟེན་": "rely" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བྱས་ན་ཡང་། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "utterly unbearable" + }, + "དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "brave", + "བརྟེན་": "relying", + "འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་": "great fear" + }, + "གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུད་ཀྱིས་སྒྲོལ་འགྱུར་བ། །": { + "བརྟེན་": "relying", + "ཡུད་ཀྱིས་": "swiftly", + "སྒྲོལ་": "liberates" + }, + "དེ་ལ་བག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་མི་བརྟེན། །": { + "བག་ཅན་": "conscientious", + "བརྟེན་": "rely" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བྱས་ན་ཡང་། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "utterly unbearable" + }, + "དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "hero", + "བརྟེན་": "relies", + "འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་": "great danger" + }, + "གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུད་ཀྱིས་སྒྲོལ་འགྱུར་བ། །": { + "བརྟེན་": "relies", + "ཡུད་ཀྱིས་": "swiftly", + "སྒྲོལ་": "liberates" + }, + "དེ་ལ་བག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་མི་བརྟེན། །": { + "བག་ཅན་": "mindful", + "བརྟེན་": "rely" + } + } } }, "14": { @@ -389,6 +1913,84 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nLike the fire at the end of time, it burns away great sins in an instant.\nIts immeasurable benefits were explained to Sudhana\nBy the compassionate protector Maitreya, endowed with wisdom.\n", "translation": "Like the fire at the end of time, it burns away great sins in an instant.\nIts immeasurable benefits were explained to Sudhana\nBy the compassionate protector Maitreya, endowed with wisdom." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེས་ནི་དུས་མཐའི་མེ་བཞིན་སྡིག་ཆེན་རྣམས། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ངེས་པར་སྲེག་པར་བྱེད། །": { + "དུས་མཐའི་མེ་": "inferno at an age's end", + "སྡིག་ཆེན་": "great misdeeds", + "སྐད་ཅིག་གཅིག་": "single instant", + "སྲེག་པར་བྱེད་": "burns up" + }, + "དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག །བྱམས་མགོན་བློ་དང་ལྡན་པས་ནོར་བཟངས་བཤད། །": { + "ཕན་ཡོན་": "benefits", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "countless", + "བྱམས་མགོན་": "Maitreya", + "བློ་དང་ལྡན་པ་": "wise", + "ནོར་བཟངས་": "Sudhana" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེས་ནི་དུས་མཐའི་མེ་བཞིན་སྡིག་ཆེན་རྣམས། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ངེས་པར་སྲེག་པར་བྱེད།": { + "དུས་མཐའི་": "end of time", + "མེ་": "fire", + "སྡིག་ཆེན་": "great negativities", + "སྐད་ཅིག་གཅིག་": "single instant", + "སྲེག་པར་བྱེད་": "burns" + }, + "།དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག །བྱམས་མགོན་བློ་དང་ལྡན་པས་ནོར་བཟངས་བཤད།": { + "ཕན་ཡོན་": "benefits", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable", + "བྱམས་མགོན་": "Maitreya", + "བློ་དང་ལྡན་པ་": "intelligent", + "ནོར་བཟངས་": "Sudhana" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེས་ནི་དུས་མཐའི་མེ་བཞིན་སྡིག་ཆེན་རྣམས། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ངེས་པར་སྲེག་པར་བྱེད། །": { + "དུས་མཐའི་མེ་": "fire at the end of time", + "སྡིག་ཆེན་": "great sins", + "སྐད་ཅིག་གཅིག་": "single instant", + "སྲེག་པར་བྱེད་": "burns away" + }, + "དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག །བྱམས་མགོན་བློ་དང་ལྡན་པས་ནོར་བཟངས་བཤད། །": { + "ཕན་ཡོན་": "benefits", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "boundless", + "བྱམས་མགོན་": "loving protector Maitreya", + "བློ་དང་ལྡན་པ་": "supreme wisdom", + "ནོར་བཟངས་": "Sudhana" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེས་ནི་དུས་མཐའི་མེ་བཞིན་སྡིག་ཆེན་རྣམས། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ངེས་པར་སྲེག་པར་བྱེད། །": { + "དུས་མཐའི་མེ་": "fire at the end of time", + "སྡིག་ཆེན་": "great negativities", + "སྐད་ཅིག་གཅིག་": "instantly", + "ངེས་པར་": "certainly", + "སྲེག་པར་བྱེད་": "burns away" + }, + "དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག །བྱམས་མགོན་བློ་དང་ལྡན་པས་ནོར་བཟངས་བཤད། །": { + "ཕན་ཡོན་": "benefits", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "boundless", + "བྱམས་མགོན་": "loving protector", + "ནོར་བཟངས་": "Sudhana" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེས་ནི་དུས་མཐའི་མེ་བཞིན་སྡིག་ཆེན་རྣམས། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ངེས་པར་སྲེག་པར་བྱེད། །": { + "དུས་མཐའི་མེ་": "fire at the end of time", + "སྡིག་ཆེན་": "great sins", + "སྐད་ཅིག་གཅིག་": "instant", + "སྲེག་པར་བྱེད་": "burns away" + }, + "དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག །བྱམས་མགོན་བློ་དང་ལྡན་པས་ནོར་བཟངས་བཤད། །": { + "ཕན་ཡོན་": "benefits", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable", + "བྱམས་མགོན་": "Maitreya", + "བློ་དང་ལྡན་པ་": "endowed with wisdom", + "ནོར་བཟངས་": "Sudhana" + } + } } }, "15": { @@ -417,6 +2019,64 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn brief, the bodhicitta mind\nShould be understood as twofold:\nThe mind aspiring to enlightenment\nAnd the mind engaging in enlightenment.\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which describes the two main types of bodhicitta (the mind of enlightenment) according to Mahayana Buddhist philosophy. The commentaries elaborate that while there may be many subdivisions, bodhicitta can be summarized into these two primary categories: the aspiring mind that wishes to attain Buddhahood, and the engaging mind that actively practices the path to enlightenment after generating that aspiration.", "translation": "In brief, the bodhicitta mind\nShould be understood as twofold:\nThe mind aspiring to enlightenment\nAnd the mind engaging in enlightenment." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "རྣམ་པ་གཉིས་": "two types" + }, + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་": "mind aspiring for awakening", + "བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་": "engagement in awakening" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "མདོར་བསྡུས་": "brief", + "རྣམ་པ་གཉིས་": "two types" + }, + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་": "mind of aspiration for enlightenment", + "བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་": "engagement in enlightenment" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "མདོར་བསྡུས་": "brief", + "རྣམ་པ་གཉིས་": "two types" + }, + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་": "mind aspiring to enlightenment", + "བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་": "mind engaging in enlightenment" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta mind", + "མདོར་བསྡུས་": "brief", + "རྣམ་པ་གཉིས་": "twofold", + "ཤེས་བྱ་": "understood" + }, + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་": "mind aspiring to enlightenment", + "བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་": "mind entering enlightenment" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་མདོར་བསྡུས་ན། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཤེས་བྱ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta mind", + "མདོར་བསྡུས་": "brief", + "རྣམ་པ་གཉིས་": "twofold", + "ཤེས་བྱ་": "understood" + }, + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ནི། །བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་": "mind aspiring to enlightenment", + "བྱང་ཆུབ་འཇུག་པ་": "mind engaging in enlightenment" + } + } } }, "16": { @@ -445,6 +2105,82 @@ "output": "Based on the input verse and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nJust as one understands the difference\nBetween wishing to go and actually going,\nSo should the wise person understand\nThe distinction between these two in sequence.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which uses the analogy of wishing to go somewhere versus actually going to explain the difference between aspiration (wishing to attain enlightenment for the benefit of others) and engagement (actually practicing the path to enlightenment). The commentaries clarify that this distinction should be understood by wise practitioners who wish to accomplish both their own and others' welfare.", "translation": "Just as one understands the difference\nBetween wishing to go and actually going,\nSo should the wise person understand\nThe distinction between these two in sequence." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ལྟར།": { + "འགྲོ་བར་འདོད་": "wish to go", + "འགྲོ་བ་": "going", + "བྱེ་བྲག་": "difference", + "ཤེས་པ་": "know" + }, + "།དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ།": { + "མཁས་པས་": "wise", + "གཉིས་": "two", + "བྱེ་བྲག་": "contrast", + "ཤེས་པར་བྱ་": "understand" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ལྟར།": { + "འགྲོ་བ་": "go", + "འདོད་": "desire", + "བྱེ་བྲག་": "distinction", + "ཤེས་པ་": "understand" + }, + "།དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ།": { + "མཁས་པ་": "wise one", + "གཉིས་": "two", + "བྱེ་བྲག་": "distinction", + "རིམ་བཞིན་": "respectively", + "ཤེས་པ་": "understand" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ལྟར།": { + "འགྲོ་བར་འདོད་": "wishing to go", + "འགྲོ་བ་": "going", + "བྱེ་བྲག་": "difference", + "ཤེས་པ་": "understands" + }, + "།དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ།": { + "མཁས་པས་": "wise person", + "གཉིས་": "two", + "བྱེ་བྲག་": "distinction", + "རིམ་བཞིན་": "in sequence", + "ཤེས་པར་བྱ་": "understand" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ལྟར།": { + "འགྲོ་བར་འདོད་": "wishing to go", + "འགྲོ་བ་": "going", + "བྱེ་བྲག་": "difference", + "ཤེས་པ་": "knows" + }, + "།དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ།": { + "མཁས་པས་": "wise", + "གཉིས་": "two", + "བྱེ་བྲག་": "distinction", + "རིམ་བཞིན་": "in sequence", + "ཤེས་པར་བྱ་": "understand" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བར་འདོད་དང་འགྲོ་བ་ཡི། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ལྟར།": { + "འགྲོ་བར་འདོད་": "wishing to go", + "འགྲོ་བ་": "going", + "བྱེ་བྲག་": "difference", + "ཤེས་པ་": "understands" + }, + "།དེ་བཞིན་མཁས་པས་འདི་གཉིས་ཀྱི། །བྱེ་བྲག་རིམ་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ།": { + "མཁས་པས་": "wise person", + "གཉིས་": "two", + "བྱེ་བྲག་": "distinction", + "རིམ་བཞིན་": "in sequence", + "ཤེས་པར་བྱ་": "understand" + } + } } }, "17": { @@ -473,6 +2209,67 @@ "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nAlthough the aspiring bodhicitta mind produces great results while in samsara,\nIt does not generate a continuous stream of merit\nIn the same way as the engaging bodhicitta mind does.\n\n\nThis translation captures the key points that:\n1. The aspiring bodhicitta mind (the wish to attain enlightenment) does produce significant positive results even while one remains in cyclic existence.\n2. However, it does not generate an uninterrupted flow of merit in the same way that the engaging bodhicitta mind (actually engaging in bodhisattva practices) does.\n3. There is a distinction made between the benefits of aspiring and engaging bodhicitta, with the latter being portrayed as superior in terms of continuous merit accumulation.", "translation": "Although the aspiring bodhicitta mind produces great results while in samsara,\nIt does not generate a continuous stream of merit\nIn the same way as the engaging bodhicitta mind does." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་ལས་ནི། །འཁོར་ཚེ་འབྲས་བུ་ཆེ་འབྱུང་ཡང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་": "aspiring bodhichitta", + "འཁོར་": "samsara", + "འབྲས་བུ་": "results" + }, + "ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་སེམས་བཞིན་དུ། །བསོད་ནམས་རྒྱུན་ཆགས་འབྱུང་བ་མིན། །": { + "འཇུག་པའི་སེམས་": "engaged bodhichitta", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་ལས་ནི། །འཁོར་ཚེ་འབྲས་བུ་ཆེ་འབྱུང་ཡང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་": "bodhicitta of aspiration", + "འཁོར་": "samsara", + "འབྲས་བུ་": "fruits" + }, + "ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་སེམས་བཞིན་དུ། །བསོད་ནམས་རྒྱུན་ཆགས་འབྱུང་བ་མིན། །": { + "འཇུག་པའི་སེམས་": "bodhicitta of engagement", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་ལས་ནི། །འཁོར་ཚེ་འབྲས་བུ་ཆེ་འབྱུང་ཡང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྨོན་པའི་སེམས་": "mind that aspires", + "འཁོར་": "samsara", + "འབྲས་བུ་": "results" + }, + "ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་སེམས་བཞིན་དུ། །བསོད་ནམས་རྒྱུན་ཆགས་འབྱུང་བ་མིན། །": { + "འཇུག་པའི་སེམས་": "mind that engages in practice", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "རྒྱུན་ཆགས་": "continuous stream" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་ལས་ནི། །འཁོར་ཚེ་འབྲས་བུ་ཆེ་འབྱུང་ཡང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྨོན་པའི་སེམས་": "aspiring mind", + "འཁོར་": "circling", + "འབྲས་བུ་": "results" + }, + "ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་སེམས་བཞིན་དུ། །བསོད་ནམས་རྒྱུན་ཆགས་འབྱུང་བ་མིན། །": { + "འཇུག་པའི་སེམས་": "mind of actual engagement", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "རྒྱུན་ཆགས་": "continuous stream" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་ལས་ནི། །འཁོར་ཚེ་འབྲས་བུ་ཆེ་འབྱུང་ཡང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་": "aspiring bodhicitta mind", + "འཁོར་": "samsara", + "འབྲས་བུ་": "results" + }, + "ཇི་ལྟར་འཇུག་པའི་སེམས་བཞིན་དུ། །བསོད་ནམས་རྒྱུན་ཆགས་འབྱུང་བ་མིན། །": { + "འཇུག་པའི་སེམས་": "engaging bodhicitta mind", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + } } }, "18": { @@ -501,6 +2298,78 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nFrom the moment one genuinely generates the irreversible mind\nTo liberate the infinite realms of sentient beings,\nWith unwavering resolve,\nThat mind is truly taken up.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes the generation of bodhicitta (the mind of enlightenment) with the intention to free all sentient beings from suffering and the cycle of existence. The commentaries emphasize the vastness of sentient beings to be liberated, the irreversible nature of this commitment, and the ultimate goal of complete enlightenment for the benefit of all.", "translation": "From the moment one genuinely generates the irreversible mind\nTo liberate the infinite realms of sentient beings,\nWith unwavering resolve,\nThat mind is truly taken up." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ནས་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ཁམས། །མཐའ་ཡས་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཁམས་": "realms", + "མཐའ་ཡས་": "infinite", + "དགྲོལ་བ་": "freeing" + }, + "མི་ལྡོག་པ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །སེམས་དེ་ཡང་དག་བླངས་གྱུར་པ། །": { + "མི་ལྡོག་པ་": "irreversible", + "སེམས་": "intent", + "ཡང་དག་": "truly", + "བླངས་": "take up" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ནས་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ཁམས། །མཐའ་ཡས་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཁམས་": "realm", + "མཐའ་ཡས་": "limitless", + "དགྲོལ་བ་": "liberating" + }, + "མི་ལྡོག་པ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །སེམས་དེ་ཡང་དག་བླངས་གྱུར་པ། །": { + "མི་ལྡོག་པ་": "irreversible", + "སེམས་": "mind", + "ཡང་དག་": "truly", + "བླངས་": "takes up" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ནས་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ཁམས། །མཐའ་ཡས་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཁམས་": "realm", + "མཐའ་ཡས་": "infinite", + "དགྲོལ་བ་": "liberating" + }, + "མི་ལྡོག་པ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །སེམས་དེ་ཡང་དག་བླངས་གྱུར་པ། །": { + "མི་ལྡོག་པ་": "irreversible", + "སེམས་": "mind", + "ཡང་དག་": "genuinely", + "བླངས་": "take up" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ནས་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ཁམས། །མཐའ་ཡས་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཁམས་": "realms", + "མཐའ་ཡས་": "infinite", + "དགྲོལ་བ་": "liberate" + }, + "མི་ལྡོག་པ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །སེམས་དེ་ཡང་དག་བླངས་གྱུར་པ། །": { + "མི་ལྡོག་པ་": "unwavering", + "སེམས་": "mind", + "ཡང་དག་": "genuinely", + "བླངས་": "generate" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ནས་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ཁམས། །མཐའ་ཡས་རབ་ཏུ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཁམས་": "realms", + "མཐའ་ཡས་": "infinite", + "དགྲོལ་བ་": "liberate" + }, + "མི་ལྡོག་པ་ཡི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །སེམས་དེ་ཡང་དག་བླངས་གྱུར་པ། །": { + "མི་ལྡོག་པ་": "irreversible", + "སེམས་": "mind", + "ཡང་དག་": "genuinely", + "བླངས་": "generates" + } + } } }, "19": { @@ -529,6 +2398,88 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nFrom this moment on, even while sleeping or being careless,\nThe force of merit, unceasing and manifold,\nWill arise abundantly, equal to the expanse of space.\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. The merit-generating effect begins immediately (\"from this moment on\")\n2. It continues even during unconscious states like sleep or times of carelessness\n3. The merit generated is continuous, diverse, and abundant\n4. The scale of the merit is compared to the vastness of space, implying it is immeasurable or limitless", "translation": "From this moment on, even while sleeping or being careless,\nThe force of merit, unceasing and manifold,\nWill arise abundantly, equal to the expanse of space." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་": "From this moment on", + "གཉིད་ལོག་": "asleep", + "བག་མེད་": "careless", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "ཤུགས་": "force" + }, + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དུ་མ་ཞིག །ནམ་མཁའ་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །": { + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "unceasing", + "དུ་མ་": "many", + "ནམ་མཁའ་": "sky", + "མཉམ་པར་": "equal", + "འབྱུང་": "flows forth" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་": "From now on", + "གཉིད་ལོག་": "asleep", + "བག་མེད་": "careless", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "ཤུགས་": "force" + }, + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དུ་མ་ཞིག །ནམ་མཁའ་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །": { + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "uninterrupted", + "དུ་མ་": "manifold", + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཉམ་པར་": "equal", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་": "From this day forward", + "གཉིད་ལོག་": "sleeping", + "བག་མེད་": "carelessness", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "ཤུགས་": "force" + }, + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དུ་མ་ཞིག །ནམ་མཁའ་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །": { + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "continuously", + "དུ་མ་": "abundantly", + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཉམ་པར་": "vast and boundless", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་": "From this day forward", + "གཉིད་ལོག་": "asleep", + "བག་མེད་": "heedless", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "ཤུགས་": "force" + }, + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དུ་མ་ཞིག །ནམ་མཁའ་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །": { + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "unceasingly", + "དུ་མ་": "manifold", + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཉམ་པར་": "equal", + "རབ་ཏུ་འབྱུང་": "arising" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་གཉིད་ལོག་གམ། །བག་མེད་གྱུར་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཤུགས། །": { + "དེང་ནས་བཟུང་སྟེ་": "From this moment on", + "གཉིད་ལོག་": "sleeping", + "བག་མེད་": "careless", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "ཤུགས་": "force" + }, + "།རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དུ་མ་ཞིག །ནམ་མཁའ་མཉམ་པར་རབ་ཏུ་འབྱུང་། །": { + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "unceasing", + "དུ་མ་": "manifold", + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཉམ་པར་": "equal", + "འབྱུང་": "arise" + } + } } }, "20": { @@ -557,6 +2508,72 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThis is explained with reasoning\nIn the Sutra Requested by Subahu.\nFor the sake of beings with lesser inclinations,\nThe Tathagata himself taught this.\n", "translation": "This is explained with reasoning\nIn the Sutra Requested by Subahu.\nFor the sake of beings with lesser inclinations,\nThe Tathagata himself taught this." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འདི་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པར། །ལག་བཟང་གིས་ནི་ཞུས་པ་ལས། །": { + "ལག་བཟང་": "Subahu" + }, + "དམན་མོས་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས། །": { + "དམན་མོས་": "Foundation", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagata" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འདི་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པར། །ལག་བཟང་གིས་ནི་ཞུས་པ་ལས།": { + "འཐད་པ་": "reasoning", + "ལག་བཟང་": "Subahu", + "ཞུས་པ་": "requested" + }, + "།དམན་མོས་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས།": { + "དམན་མོས་": "lesser inclination", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "sake", + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagata", + "གསུངས་": "taught" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འདི་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པར། །ལག་བཟང་གིས་ནི་ཞུས་པ་ལས།": { + "འཐད་པ་": "reasoning", + "ལག་བཟང་": "Subahu" + }, + "།དམན་མོས་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ཕྱིར།": { + "དམན་མོས་": "lesser inclination", + "སེམས་ཅན་": "beings" + }, + "།དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས།": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagata" + } + }, + "02_few_shot": { + "འདི་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པར། །ལག་བཟང་གིས་ནི་ཞུས་པ་ལས།": { + "འཐད་པ་": "reasoning", + "ལག་བཟང་": "Subahu", + "ཞུས་པ་": "requested" + }, + "།དམན་མོས་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ཕྱིར།": { + "དམན་མོས་": "lesser inclination", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "sake" + }, + "།དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས།": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagata", + "གསུངས་": "taught" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འདི་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པར། །ལག་བཟང་གིས་ནི་ཞུས་པ་ལས།": { + "འཐད་པ་": "reasoning", + "ལག་བཟང་": "Subahu" + }, + "།དམན་མོས་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས།": { + "དམན་མོས་": "lesser inclinations", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagata" + } + } } }, "21": { @@ -585,6 +2602,74 @@ "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nEven if one merely thinks of removing\nJust a headache from sentient beings,\nSuch a wish to benefit others\nIs endowed with immeasurable merit.\n\n\nThis translation aims to capture the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n\n1. The text is discussing the merit gained from the intention to help others, even in small ways.\n2. It specifically mentions thinking about removing a headache (or brain disease) from sentient beings as an example.\n3. The commentaries clarify that this refers to the intention of benefiting others without attachment, like a doctor free from craving.\n4. The result of such an intention is described as \"immeasurable merit.\"\n5. The overall message emphasizes the power of compassionate thoughts and intentions to help others, even if the action itself seems minor.", "translation": "Even if one merely thinks of removing\nJust a headache from sentient beings,\nSuch a wish to benefit others\nIs endowed with immeasurable merit." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀླད་ནད་ཙམ། །བསལ་ལོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན་ཡང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཀླད་ནད་": "sharp pains in heads", + "བསལ་": "eliminate" + }, + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་དང་ལྡན་དེ། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་ལྡན་གྱུར་ན། །": { + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་": "benevolently intends", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "དཔག་མེད་": "immeasurable" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀླད་ནད་ཙམ། །བསལ་ལོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན་ཡང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཀླད་ནད་": "headaches", + "བསལ་": "remove", + "བསམས་": "thinks" + }, + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་དང་ལྡན་དེ། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་ལྡན་གྱུར་ན། །": { + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་": "beneficent intention", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "དཔག་མེད་": "immeasurable", + "ལྡན་": "endowed" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀླད་ནད་ཙམ། །བསལ་ལོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན་ཡང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཀླད་ནད་": "mental afflictions", + "བསལ་": "removing", + "བསམས་": "thinks" + }, + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་དང་ལྡན་དེ། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་ལྡན་གྱུར་ན། །": { + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་": "altruistic intention", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "དཔག་མེད་": "immeasurable" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀླད་ནད་ཙམ། །བསལ་ལོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན་ཡང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཀླད་ནད་": "headaches", + "བསལ་": "removing", + "བསམས་": "thinks" + }, + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་དང་ལྡན་དེ། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་ལྡན་གྱུར་ན། །": { + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་": "beneficent intention", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "དཔག་མེད་": "immeasurable" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀླད་ནད་ཙམ། །བསལ་ལོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན་ཡང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཀླད་ནད་": "headache", + "བསལ་": "removing", + "བསམས་": "thinks" + }, + "ཕན་འདོགས་བསམ་པ་དང་ལྡན་དེ། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་ལྡན་གྱུར་ན། །": { + "ཕན་འདོགས་": "benefit", + "བསམ་པ་": "wish", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "དཔག་མེད་": "immeasurable" + } + } } }, "22": { @@ -613,6 +2698,73 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nWishing to remove the immeasurable sufferings\nOf each and every sentient being,\nAnd desiring to establish each one\nIn immeasurable qualities - what need is there to say more?\n", "translation": "Wishing to remove the immeasurable sufferings\nOf each and every sentient being,\nAnd desiring to establish each one\nIn immeasurable qualities - what need is there to say more?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་རེ་རེའི་མི་བདེ་བ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསལ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient being", + "མི་བདེ་བ་": "suffering", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable", + "བསལ་": "eliminate" + }, + "རེ་རེའང་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་དུ། །བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "དཔག་མེད་": "boundless", + "བསྒྲུབ་པ་": "establish" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་རེ་རེའི་མི་བདེ་བ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསལ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient being", + "མི་བདེ་བ་": "suffering", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable", + "བསལ་": "remove" + }, + "རེ་རེའང་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་དུ། །བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "དཔག་མེད་": "immeasurable", + "བསྒྲུབ་པ་": "accomplish" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་རེ་རེའི་མི་བདེ་བ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསལ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient being", + "མི་བདེ་བ་": "suffering", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable", + "བསལ་": "remove" + }, + "རེ་རེའང་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་དུ། །བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "དཔག་མེད་": "immeasurable", + "བསྒྲུབ་པ་": "accomplish" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་རེ་རེའི་མི་བདེ་བ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསལ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient being", + "མི་བདེ་བ་": "suffering", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable", + "བསལ་": "remove" + }, + "རེ་རེའང་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་དུ། །བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "དཔག་མེད་": "boundless", + "བསྒྲུབ་པ་": "establish" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་རེ་རེའི་མི་བདེ་བ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསལ་འདོད་ཅིང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient being", + "མི་བདེ་བ་": "suffering", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable", + "བསལ་": "remove" + }, + "རེ་རེའང་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་དུ། །བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "དཔག་མེད་": "immeasurable", + "བསྒྲུབ་པ་": "establish" + } + } } }, "23": { @@ -641,6 +2793,76 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nWhether it be a father or a mother, who has such altruistic thoughts? Even among gods and sages, or even Brahma himself, does such benevolence exist?\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which is questioning whether anyone, including parents, gods, sages, or even the highest deity Brahma, possesses the same level of altruistic intent as a bodhisattva. The commentaries clarify that this level of benevolence is not found in ordinary relationships or even among divine beings, emphasizing the exceptional nature of a bodhisattva's compassion.", "translation": "Whether it be a father or a mother, who has such altruistic thoughts? Even among gods and sages, or even Brahma himself, does such benevolence exist?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད།": { + "ཕ": "father", + "མ": "mother", + "ཕན་སེམས": "altruism" + }, + "།ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །": { + "ལྷ": "gods", + "དྲང་སྲོང་": "rishis", + "ཚངས་པ": "Brahmas" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །": { + "ཕ": "Father", + "མ": "mother" + }, + "སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །": { + "ཕན་སེམས": "altruistic intention" + }, + "ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །": { + "ལྷ": "devas", + "དྲང་སྲོང་": "sages" + }, + "ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །": { + "ཚངས་པ": "Brahma" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད།": { + "ཕ": "father", + "མ": "mother", + "ཕན་སེམས": "benevolent mind" + }, + "།ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་།": { + "ལྷ": "gods", + "དྲང་སྲོང་": "sages" + }, + "།ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །": { + "ཚངས་པ": "Brahma" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད།": { + "ཕ": "father", + "མ": "mother", + "ཕན་སེམས": "altruistic intent" + }, + "།ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་།": { + "ལྷ": "gods", + "དྲང་སྲོང་": "sages" + }, + "།ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །": { + "ཚངས་པ": "Brahma" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད།": { + "ཕ": "father", + "མ": "mother", + "ཕན་སེམས": "altruistic thoughts" + }, + "།ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །": { + "ལྷ": "gods", + "དྲང་སྲོང་": "sages", + "ཚངས་པ": "Brahma" + } + } } }, "24": { @@ -669,6 +2891,88 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf these sentient beings have never before\nEven dreamed of such an intention\nFor their own sake,\nHow could it arise for the sake of others?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the rarity and difficulty of generating genuine altruistic intention, especially when beings have not even conceived of such thoughts for their own benefit.", "translation": "If these sentient beings have never before\nEven dreamed of such an intention\nFor their own sake,\nHow could it arise for the sake of others?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྔོན། །རང་གི་དོན་དུ་འདི་འདྲའི་སེམས། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "རང་གི་དོན་དུ་": "for their own sake", + "སེམས་": "wish" + }, + "རྨི་ལམ་དུ་ཡང་མ་རྨིས་ན། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་ག་ལ་སྐྱེ། །": { + "རྨི་ལམ་": "dreams", + "གཞན་གྱི་དོན་དུ་": "for another" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྔོན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "སྔོན་": "past" + }, + "རང་གི་དོན་དུ་འདི་འདྲའི་སེམས། །": { + "རང་": "one's own", + "དོན་": "benefit", + "སེམས་": "mind" + }, + "རྨི་ལམ་དུ་ཡང་མ་རྨིས་ན། །": { + "རྨི་ལམ་": "dream" + }, + "གཞན་གྱི་དོན་དུ་ག་ལ་སྐྱེ། །": { + "གཞན་": "others", + "དོན་": "benefit", + "སྐྱེ་": "arise" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྔོན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings" + }, + "རང་གི་དོན་དུ་འདི་འདྲའི་སེམས། །": { + "རང་གི་དོན་དུ་": "for one's own benefit", + "སེམས་": "mind" + }, + "རྨི་ལམ་དུ་ཡང་མ་རྨིས་ན། །": { + "རྨི་ལམ་": "dreams" + }, + "གཞན་གྱི་དོན་དུ་ག་ལ་སྐྱེ། །": { + "གཞན་གྱི་དོན་དུ་": "for the sake of others", + "སྐྱེ་": "arise" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྔོན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings" + }, + "རང་གི་དོན་དུ་འདི་འདྲའི་སེམས། །": { + "རང་": "own", + "དོན་དུ་": "sake", + "སེམས་": "thoughts" + }, + "རྨི་ལམ་དུ་ཡང་མ་རྨིས་ན། །": { + "རྨི་ལམ་": "dreamed" + }, + "གཞན་གྱི་དོན་དུ་ག་ལ་སྐྱེ། །": { + "གཞན་": "others", + "དོན་དུ་": "sake", + "སྐྱེ་": "arise" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྔོན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings" + }, + "རང་གི་དོན་དུ་འདི་འདྲའི་སེམས། །": { + "རང་གི་དོན་དུ་": "for their own sake", + "སེམས་": "intention" + }, + "རྨི་ལམ་དུ་ཡང་མ་རྨིས་ན། །": { + "རྨི་ལམ་": "dreamed" + }, + "གཞན་གྱི་དོན་དུ་ག་ལ་སྐྱེ། །": { + "གཞན་གྱི་དོན་དུ་": "for the sake of others", + "སྐྱེ་": "arise" + } + } } }, "25": { @@ -697,6 +3001,91 @@ "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries provided:\n\n\nWhile others do not arise even for their own benefit,\nThat which considers only the welfare of beings,\nThis extraordinary jewel of the mind,\nAn unprecedented marvel has arisen.\n", "translation": "While others do not arise even for their own benefit,\nThat which considers only the welfare of beings,\nThis extraordinary jewel of the mind,\nAn unprecedented marvel has arisen." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཞན་དག་རང་གི་དོན་དུ་ཡང་། །མི་འབྱུང་སེམས་ཅན་དོན་སེམས་གང་།": { + "གཞན་དག་": "others", + "རང་གི་དོན་དུ་": "for their own sake", + "མི་འབྱུང་": "never had", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་སེམས་": "wish to benefit" + }, + "།སེམས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཁྱད་པར་འདི། །སྔ་ན་མེད་པའི་རྨད་ཅིག་འཁྲུངས། །": { + "སེམས་ཀྱི་རིན་ཆེན་": "jewel of mind", + "ཁྱད་པར་": "special", + "སྔ་ན་མེད་པའི་": "without precedent", + "རྨད་": "wonder", + "འཁྲུངས་": "born" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཞན་དག་རང་གི་དོན་དུ་ཡང་། །མི་འབྱུང་སེམས་ཅན་དོན་སེམས་གང་།": { + "གཞན་དག་": "others", + "རང་གི་དོན་": "own benefit", + "མི་འབྱུང་": "does not arise", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་སེམས་": "thought of benefiting" + }, + "།སེམས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཁྱད་པར་འདི། །སྔ་ན་མེད་པའི་རྨད་ཅིག་འཁྲུངས། །": { + "སེམས་": "mind", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "ཁྱད་པར་": "special", + "སྔ་ན་མེད་པའི་": "unprecedented", + "རྨད་": "wonder", + "འཁྲུངས་": "arisen" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཞན་དག་རང་གི་དོན་དུ་ཡང་། །མི་འབྱུང་སེམས་ཅན་དོན་སེམས་གང་།": { + "གཞན་དག་": "Others", + "རང་གི་དོན་དུ་": "own sake", + "མི་འབྱུང་": "do not arise", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་སེམས་": "thinks of the welfare" + }, + "།སེམས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཁྱད་པར་འདི། །སྔ་ན་མེད་པའི་རྨད་ཅིག་འཁྲུངས། །": { + "སེམས་": "mind", + "རིན་ཆེན་": "jewel", + "ཁྱད་པར་": "special", + "སྔ་ན་མེད་པའི་": "unprecedented", + "རྨད་": "marvel", + "འཁྲུངས་": "arisen" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཞན་དག་རང་གི་དོན་དུ་ཡང་། །མི་འབྱུང་སེམས་ཅན་དོན་སེམས་གང་།": { + "གཞན་དག་": "others", + "དོན་དུ་": "sake", + "མི་འབྱུང་": "won't act", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་སེམས་": "thinks of benefiting" + }, + "།སེམས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཁྱད་པར་འདི། །སྔ་ན་མེད་པའི་རྨད་ཅིག་འཁྲུངས། །": { + "སེམས་ཀྱི་རིན་ཆེན་": "jewel of the mind", + "ཁྱད་པར་": "extraordinary", + "སྔ་ན་མེད་པའི་": "unprecedented", + "རྨད་": "marvel", + "འཁྲུངས་": "arisen" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཞན་དག་རང་གི་དོན་དུ་ཡང་། །མི་འབྱུང་སེམས་ཅན་དོན་སེམས་གང་།": { + "གཞན་དག་": "others", + "རང་གི་དོན་": "own benefit", + "མི་འབྱུང་": "do not arise", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་སེམས་": "considers welfare" + }, + "།སེམས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཁྱད་པར་འདི། །སྔ་ན་མེད་པའི་རྨད་ཅིག་འཁྲུངས། །": { + "སེམས་": "mind", + "རིན་ཆེན་": "jewel", + "ཁྱད་པར་": "extraordinary", + "སྔ་ན་མེད་པའི་": "unprecedented", + "རྨད་": "marvel", + "འཁྲུངས་": "arisen" + } + } } }, "26": { @@ -725,6 +3114,111 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThe cause of joy for all beings,\nThe medicine that cures the suffering of sentient beings,\nThe merit of this precious bodhicitta -\nHow could it ever be measured?\n", "translation": "The cause of joy for all beings,\nThe medicine that cures the suffering of sentient beings,\nThe merit of this precious bodhicitta -\nHow could it ever be measured?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་དགའ་བའི་རྒྱུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "wanderer", + "དགའ་བ་": "joy", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་རྩིར་གྱུར་པ། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "རྩི་": "cure" + }, + "རིན་ཆེན་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སེམས་": "mind", + "བསོད་ནམས་": "merit" + }, + "དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཞལ་གྱིས་ལང་། །": { + "གཞལ་": "measure" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་དགའ་བའི་རྒྱུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཀུན་": "all", + "དགའ་བ་": "joy", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་རྩིར་གྱུར་པ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "རྩི་": "medicine" + }, + "རིན་ཆེན་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །": { + "རིན་ཆེན་སེམས་": "precious mind", + "བསོད་ནམས་": "merit" + }, + "དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཞལ་གྱིས་ལང་། །": { + "གཞལ་": "measured" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་དགའ་བའི་རྒྱུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཀུན་": "all", + "དགའ་བ་": "joy", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་རྩིར་གྱུར་པ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient creatures", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "རྩི་": "elixir" + }, + "རིན་ཆེན་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སེམས་": "mind", + "བསོད་ནམས་": "merit" + }, + "དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཞལ་གྱིས་ལང་། །": { + "གཞལ་": "measured" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་དགའ་བའི་རྒྱུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཀུན་": "all", + "དགའ་བ་": "joy", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་རྩིར་གྱུར་པ། །": { + "སེམས་ཅན་": "creatures", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "རྩི་": "nectar" + }, + "རིན་ཆེན་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སེམས་": "mind", + "བསོད་ནམས་": "merit" + }, + "དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཞལ་གྱིས་ལང་། །": { + "གཞལ་": "measured" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་དགའ་བའི་རྒྱུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཀུན་": "all", + "དགའ་བ་": "joy", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་རྩིར་གྱུར་པ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "རྩི་": "medicine" + }, + "རིན་ཆེན་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སེམས་": "bodhicitta", + "བསོད་ནམས་": "merit" + }, + "དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཞལ་གྱིས་ལང་། །": { + "གཞལ་": "measured" + } + } } }, "27": { @@ -753,6 +3247,83 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nIf merely thinking of benefiting others\nIs superior to making offerings to Buddhas,\nWhat need is there to mention striving\nFor the welfare and happiness of all sentient beings without exception?\n", "translation": "If merely thinking of benefiting others\nIs superior to making offerings to Buddhas,\nWhat need is there to mention striving\nFor the welfare and happiness of all sentient beings without exception?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཕན་པར་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་མཆོད་ལས་ཁྱད་འཕགས་ན། །": { + "ཕན་པར་": "benefit", + "བསམས་པ་": "intending", + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "མཆོད་": "revering", + "ཁྱད་འཕགས་": "greater" + }, + "སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །བདེ་དོན་བརྩོན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "བདེ་": "happiness", + "བརྩོན་པ་": "striving" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཕན་པར་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་མཆོད་ལས་ཁྱད་འཕགས་ན། །": { + "ཕན་པར་": "benefiting", + "བསམས་པ་": "thinking", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "མཆོད་": "offerings", + "ཁྱད་འཕགས་": "surpasses" + }, + "སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །བདེ་དོན་བརྩོན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མ་ལུས་": "without exception", + "བདེ་དོན་": "welfare", + "བརྩོན་པ་": "striving" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཕན་པར་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་མཆོད་ལས་ཁྱད་འཕགས་ན། །": { + "ཕན་པར་": "benefiting", + "བསམས་པ་": "thinking", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "མཆོད་": "offerings", + "ཁྱད་འཕགས་": "surpasses" + }, + "སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །བདེ་དོན་བརྩོན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མ་ལུས་": "without exception", + "བདེ་དོན་": "welfare and happiness", + "བརྩོན་པ་": "striving" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཕན་པར་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་མཆོད་ལས་ཁྱད་འཕགས་ན། །": { + "ཕན་པར་": "benefit", + "བསམས་པ་": "thinking", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "མཆོད་": "offerings", + "ཁྱད་འཕགས་": "surpasses" + }, + "སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །བདེ་དོན་བརྩོན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "མ་ལུས་": "without exception", + "བདེ་": "happiness", + "དོན་": "welfare", + "བརྩོན་པ་": "striving" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཕན་པར་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་། །སངས་རྒྱས་མཆོད་ལས་ཁྱད་འཕགས་ན། །": { + "ཕན་པར་": "benefiting", + "བསམས་པ་": "thinking", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "མཆོད་": "offerings", + "ཁྱད་འཕགས་": "superior" + }, + "སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །བདེ་དོན་བརྩོན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མ་ལུས་": "without exception", + "བདེ་དོན་": "welfare and happiness", + "བརྩོན་པ་": "striving" + } + } } }, "28": { @@ -781,6 +3352,76 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my English translation:\n\n\nAlthough we wish to be free from suffering,\nWe rush headlong into the very causes of suffering.\nThough desiring happiness, out of ignorance\nWe destroy our own happiness as if it were an enemy.\n\n\nThis translation captures the key ideas from the original Tibetan:\n1. The paradox of wanting to avoid suffering yet engaging in actions that cause it\n2. The desire for happiness, but due to ignorance or delusion\n3. The self-defeating behavior of destroying one's own happiness\n\nThe commentaries helped clarify that the \"ignorance\" (གཏི་མུག་པ) refers to not understanding the causes of higher rebirth and happiness, and that by abandoning virtuous actions, one destroys one's own wellbeing.", "translation": "Although we wish to be free from suffering,\nWe rush headlong into the very causes of suffering.\nThough desiring happiness, out of ignorance\nWe destroy our own happiness as if it were an enemy." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྡུག་བསྔལ་འདོར་འདོད་སེམས་ཡོད་ཀྱང་། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྒྱུག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོར་": "cast off", + "རྒྱུག་": "rush" + }, + "བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་གཏི་མུག་པས། །རང་གི་བདེ་བ་དགྲ་ལྟར་འཇོམས། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "གཏི་མུག་": "deluded", + "དགྲ་": "foe", + "འཇོམས་": "crush" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྡུག་བསྔལ་འདོར་འདོད་སེམས་ཡོད་ཀྱང་། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྒྱུག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོར་": "abandon", + "སེམས་": "mind", + "མངོན་པར་རྒྱུག་": "run directly towards" + }, + "བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་གཏི་མུག་པས། །རང་གི་བདེ་བ་དགྲ་ལྟར་འཇོམས། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "དགྲ་": "enemy", + "འཇོམས་": "destroy" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྡུག་བསྔལ་འདོར་འདོད་སེམས་ཡོད་ཀྱང་། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྒྱུག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོར་འདོད་": "wishing to be free from", + "རྒྱུག་": "run" + }, + "བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་གཏི་མུག་པས། །རང་གི་བདེ་བ་དགྲ་ལྟར་འཇོམས། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "འདོད་": "desiring", + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "དགྲ་": "enemy", + "འཇོམས་": "destroy" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྡུག་བསྔལ་འདོར་འདོད་སེམས་ཡོད་ཀྱང་། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྒྱུག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོར་འདོད་": "wishing to avoid", + "རྒྱུག་": "run" + }, + "བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་གཏི་མུག་པས། །རང་གི་བདེ་བ་དགྲ་ལྟར་འཇོམས། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "དགྲ་": "enemy", + "འཇོམས་": "destroy" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྡུག་བསྔལ་འདོར་འདོད་སེམས་ཡོད་ཀྱང་། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྒྱུག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོར་འདོད་": "wish to be free from", + "མངོན་པར་རྒྱུག་": "rush headlong" + }, + "བདེ་བ་འདོད་ཀྱང་གཏི་མུག་པས། །རང་གི་བདེ་བ་དགྲ་ལྟར་འཇོམས། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "འདོད་": "desiring", + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "དགྲ་": "enemy", + "འཇོམས་": "destroy" + } + } } }, "29": { @@ -809,6 +3450,86 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTo those who are deprived of happiness\nAnd afflicted with many sufferings,\nMay they be fully satisfied with all happiness\nAnd may all their sufferings be eliminated.\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the Tibetan verse, which expresses a compassionate wish for the well-being of those who are suffering, in line with Buddhist principles of loving-kindness and compassion.", "translation": "To those who are deprived of happiness\nAnd afflicted with many sufferings,\nMay they be fully satisfied with all happiness\nAnd may all their sufferings be eliminated." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཞིག་བདེ་བས་ཕོངས་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་མང་ལྡན་དེ་དག་ལ།": { + "བདེ་བ": "happiness", + "ཕོངས་པ": "deprived", + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "མང་": "many" + }, + "།བདེ་བ་ཀུན་གྱིས་ཚིམ་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་གཅོད་བྱེད་ཅིང་། །": { + "བདེ་བ": "pleasure", + "ཀུན": "every", + "ཚིམ་པ": "satisfies", + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "ཐམས་ཅད": "every", + "གཅོད": "severs" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཞིག་བདེ་བས་ཕོངས་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་མང་ལྡན་དེ་དག་ལ།": { + "བདེ་བ": "happiness", + "ཕོངས་པ": "deprived", + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "མང་ལྡན": "endowed with much" + }, + "།བདེ་བ་ཀུན་གྱིས་ཚིམ་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་གཅོད་བྱེད་ཅིང་། །": { + "བདེ་བ": "happiness", + "ཚིམ་པ": "satisfy", + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "གཅོད་བྱེད": "cut off" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཞིག་བདེ་བས་ཕོངས་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་མང་ལྡན་དེ་དག་ལ།": { + "བདེ་བ": "happiness", + "ཕོངས་པ": "deprived", + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "མང་": "much" + }, + "།བདེ་བ་ཀུན་གྱིས་ཚིམ་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་གཅོད་བྱེད་ཅིང་། །": { + "བདེ་བ": "joys", + "ཀུན": "all", + "ཚིམ་པ": "satisfied", + "སྡུག་བསྔལ": "sufferings", + "ཐམས་ཅད": "all", + "གཅོད": "cut off" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཞིག་བདེ་བས་ཕོངས་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་མང་ལྡན་དེ་དག་ལ།": { + "བདེ་བ": "happiness", + "ཕོངས་པ": "deprived", + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "མང་": "much" + }, + "།བདེ་བ་ཀུན་གྱིས་ཚིམ་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་གཅོད་བྱེད་ཅིང་། །": { + "བདེ་བ": "joys", + "ཀུན": "all", + "ཚིམ་པ": "satisfied", + "སྡུག་བསྔལ": "sufferings", + "ཐམས་ཅད": "all", + "གཅོད": "cut off" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཞིག་བདེ་བས་ཕོངས་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་མང་ལྡན་དེ་དག་ལ།": { + "བདེ་བ": "happiness", + "ཕོངས་པ": "deprived", + "སྡུག་བསྔལ": "sufferings", + "མང་": "many" + }, + "།བདེ་བ་ཀུན་གྱིས་ཚིམ་པ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་གཅོད་བྱེད་ཅིང་། །": { + "བདེ་བ": "happiness", + "ཀུན": "all", + "ཚིམ་པ": "satisfied", + "སྡུག་བསྔལ": "sufferings", + "ཐམས་ཅད": "all", + "གཅོད": "eliminated" + } + } } }, "30": { @@ -837,6 +3558,75 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThat which dispels even ignorance,\nWhat virtue could equal that?\nWhere is there such a friend?\nWhere is there such merit?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which praises the power of wisdom to dispel ignorance and questions whether any other virtue, friendship, or merit can compare to it. The commentaries emphasize that this wisdom is great wisdom (ཤེས་རབ་ཆེན་པོ) that removes the ignorance of not understanding the causes of happiness and suffering. They also highlight that this wisdom is unparalleled in its benefit to sentient beings and in the merit it generates.", "translation": "That which dispels even ignorance,\nWhat virtue could equal that?\nWhere is there such a friend?\nWhere is there such merit?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཏི་མུག་ཀྱང་ནི་སེལ་བྱེད་པ། །དེ་དང་དགེ་མཚུངས་ག་ལ་ཡོད། །": { + "གཏི་མུག་": "delusion", + "སེལ་བྱེད་": "dispel", + "དགེ་": "good" + }, + "།དེ་འདྲའི་བཤེས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད། །བསོད་ནམས་དེ་འདྲའང་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བཤེས་": "friend", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཏི་མུག་ཀྱང་ནི་སེལ་བྱེད་པ། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "སེལ་བྱེད་": "dispels" + }, + "དེ་དང་དགེ་མཚུངས་ག་ལ་ཡོད། །": { + "དགེ་": "virtue" + }, + "དེ་འདྲའི་བཤེས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བཤེས་": "spiritual friend" + }, + "བསོད་ནམས་དེ་འདྲའང་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཏི་མུག་ཀྱང་ནི་སེལ་བྱེད་པ། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "སེལ་བྱེད་": "dispels" + }, + "དེ་དང་དགེ་མཚུངས་ག་ལ་ཡོད། །": { + "དགེ་": "virtue" + }, + "དེ་འདྲའི་བཤེས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བཤེས་": "spiritual friend" + }, + "བསོད་ནམས་དེ་འདྲའང་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཏི་མུག་ཀྱང་ནི་སེལ་བྱེད་པ། །དེ་དང་དགེ་མཚུངས་ག་ལ་ཡོད། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "སེལ་བྱེད་": "dispels", + "དགེ་": "virtue" + }, + "།དེ་འདྲའི་བཤེས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད། །བསོད་ནམས་དེ་འདྲའང་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བཤེས་": "friend", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཏི་མུག་ཀྱང་ནི་སེལ་བྱེད་པ། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "སེལ་བྱེད་": "dispels" + }, + "དེ་དང་དགེ་མཚུངས་ག་ལ་ཡོད། །": { + "དགེ་": "virtue" + }, + "དེ་འདྲའི་བཤེས་ཀྱང་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བཤེས་": "friend" + }, + "བསོད་ནམས་དེ་འདྲའང་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + } } }, "31": { @@ -865,6 +3655,67 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf one who repays kindness\nIs worthy of praise for a time,\nWhat need is there to mention the bodhisattva\nWho does good without being asked?\n", "translation": "If one who repays kindness\nIs worthy of praise for a time,\nWhat need is there to mention the bodhisattva\nWho does good without being asked?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཕན་བཏགས་ལན་ལོན་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་བསྔགས་འོས་ན། །": { + "ཕན་བཏགས་": "kind deed", + "ལན་ལོན་": "reciprocate", + "བསྔགས་འོས་": "praiseworthy" + }, + "མ་བཅོལ་ལེགས་པར་བྱེད་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "མ་བཅོལ་": "unsolicited", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattvas" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཕན་བཏགས་ལན་ལོན་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་བསྔགས་འོས་ན། །": { + "ཕན་བཏགས་": "benefits", + "ལན་ལོན་": "repay", + "བསྔགས་འོས་": "praiseworthy" + }, + "མ་བཅོལ་ལེགས་པར་བྱེད་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "མ་བཅོལ་": "without being asked", + "ལེགས་པར་བྱེད་པ་": "do good deeds", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattvas" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཕན་བཏགས་ལན་ལོན་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་བསྔགས་འོས་ན། །": { + "ཕན་བཏགས་": "kindness", + "ལན་ལོན་": "repays", + "བསྔགས་འོས་": "worthy of praise" + }, + "མ་བཅོལ་ལེགས་པར་བྱེད་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "མ་བཅོལ་": "without being asked", + "ལེགས་པར་བྱེད་པ་": "does good", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཕན་བཏགས་ལན་ལོན་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་བསྔགས་འོས་ན། །": { + "ཕན་བཏགས་": "kindness", + "ལན་ལོན་": "repays", + "བསྔགས་འོས་": "praiseworthy" + }, + "མ་བཅོལ་ལེགས་པར་བྱེད་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "མ་བཅོལ་": "without being asked", + "ལེགས་པར་བྱེད་པ་": "do good", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattvas" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཕན་བཏགས་ལན་ལོན་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་བསྔགས་འོས་ན། །": { + "ཕན་བཏགས་": "kindness", + "ལན་ལོན་": "repays", + "བསྔགས་འོས་": "worthy of praise" + }, + "མ་བཅོལ་ལེགས་པར་བྱེད་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "མ་བཅོལ་": "without being asked", + "ལེགས་པར་བྱེད་པ་": "does good", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva" + } + } } }, "32": { @@ -893,6 +3744,129 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nEven giving just a little food to beings,\nOffering merely a moment's meal,\nOr disrespectfully providing enough for half a day,\nIs praised by people as doing virtue.\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which describes how even small acts of charity, such as giving a little food or a quick meal, even if done disrespectfully or only providing enough for half a day, are still considered virtuous acts by ordinary people. The commentaries provide additional context, explaining that these acts of giving, though limited in quantity and quality, are still viewed positively by society despite their shortcomings.", "translation": "Even giving just a little food to beings,\nOffering merely a moment's meal,\nOr disrespectfully providing enough for half a day,\nIs praised by people as doing virtue." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བ་ཉུང་ཟད་ནར་མའི་ཟས་སྦྱོར་བ།": { + "འགྲོ་བ་": "people", + "ཉུང་ཟད་": "few", + "ནར་མ་": "regular", + "ཟས་": "meals", + "སྦྱོར་བ་": "provide" + }, + "།སྐད་ཅིག་ཟས་ཙམ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་།": { + "སྐད་ཅིག་": "short time", + "ཟས་": "food", + "སྦྱིན་པ་": "donating" + }, + "།བརྙས་བཅས་ཉིན་ཕྱེད་འདྲངས་པར་བྱེད་པ་ཡང་།": { + "བརྙས་བཅས་": "scornfully", + "ཉིན་ཕྱེད་": "half a day", + "འདྲངས་པ་": "satisfies" + }, + "།དགེ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་སྐྱེ་བོས་བཀུར།": { + "དགེ་བ་": "good", + "བྱེད་པ་": "doing", + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "བཀུར་": "extol" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བ་ཉུང་ཟད་ནར་མའི་ཟས་སྦྱོར་བ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉུང་ཟད་": "small amount", + "ནར་མ་": "ordinary", + "ཟས་": "food", + "སྦྱོར་བ་": "prepare" + }, + "སྐད་ཅིག་ཟས་ཙམ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་། །": { + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "ཟས་": "food", + "སྦྱིན་པ་": "give" + }, + "བརྙས་བཅས་ཉིན་ཕྱེད་འདྲངས་པར་བྱེད་པ་ཡང་། །": { + "བརྙས་བཅས་": "contemptuously", + "ཉིན་ཕྱེད་": "half a day", + "འདྲངས་པ་": "enough" + }, + "དགེ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་སྐྱེ་བོས་བཀུར། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "བཀུར་": "honor" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བ་ཉུང་ཟད་ནར་མའི་ཟས་སྦྱོར་བ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉུང་ཟད་": "few", + "ནར་མ་": "ordinary", + "ཟས་": "food", + "སྦྱོར་བ་": "nourishment" + }, + "སྐད་ཅིག་ཟས་ཙམ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་། །": { + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "ཟས་": "food", + "སྦྱིན་པ་": "giving" + }, + "བརྙས་བཅས་ཉིན་ཕྱེད་འདྲངས་པར་བྱེད་པ་ཡང་། །": { + "བརྙས་བཅས་": "contempt", + "ཉིན་ཕྱེད་": "half a day", + "འདྲངས་པ་": "enough" + }, + "དགེ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་སྐྱེ་བོས་བཀུར། །": { + "དགེ་བ་": "virtuous", + "བྱེད་པ་": "doing", + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "བཀུར་": "respected" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བ་ཉུང་ཟད་ནར་མའི་ཟས་སྦྱོར་བ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉུང་ཟད་": "small amount", + "ནར་མ་": "ordinary", + "ཟས་": "food", + "སྦྱོར་བ་": "giving" + }, + "སྐད་ཅིག་ཟས་ཙམ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་། །": { + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "ཟས་": "food", + "སྦྱིན་པ་": "offering" + }, + "བརྙས་བཅས་ཉིན་ཕྱེད་འདྲངས་པར་བྱེད་པ་ཡང་། །": { + "བརྙས་བཅས་": "contempt", + "ཉིན་ཕྱེད་": "half a day", + "འདྲངས་པ་": "enough" + }, + "དགེ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་སྐྱེ་བོས་བཀུར། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "བཀུར་": "honored" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བ་ཉུང་ཟད་ནར་མའི་ཟས་སྦྱོར་བ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉུང་ཟད་": "little", + "ཟས་": "food", + "སྦྱོར་བ་": "giving" + }, + "སྐད་ཅིག་ཟས་ཙམ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་། །": { + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "ཟས་": "meal", + "སྦྱིན་པ་": "offering" + }, + "བརྙས་བཅས་ཉིན་ཕྱེད་འདྲངས་པར་བྱེད་པ་ཡང་། །": { + "བརྙས་བཅས་": "disrespectfully", + "ཉིན་ཕྱེད་": "half a day", + "འདྲངས་པ་": "providing enough" + }, + "དགེ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་སྐྱེ་བོས་བཀུར། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "བཀུར་": "praised" + } + } } }, "33": { @@ -921,6 +3895,113 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the provided commentaries:\n\n\nFor countless sentient beings, over a long time,\nThe unsurpassed bliss of the Sugatas,\nFulfilling all wishes in their minds,\nIs constantly given - what need is there to mention this?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that bodhisattvas constantly and tirelessly give the highest happiness to limitless sentient beings, fulfilling all their desires, over an immeasurable period of time. The rhetorical question at the end emphasizes how this extraordinary generosity goes without saying for bodhisattvas.", "translation": "For countless sentient beings, over a long time,\nThe unsurpassed bliss of the Sugatas,\nFulfilling all wishes in their minds,\nIs constantly given - what need is there to mention this?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་གྲངས་མཐའ་ཡས་ལ་དུས་རིང་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "གྲངས་མཐའ་ཡས་": "countless", + "དུས་རིང་": "long time" + }, + "བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད། །": { + "བདེ་བར་གཤེགས་": "sugatas", + "བདེ་བ་": "happiness", + "བླ་ན་མེད་": "unsurpassed" + }, + "ཡིད་ལ་བསམ་པ་མཐའ་དག་རྫོགས་བྱེད་པ། །": { + "ཡིད་": "mind", + "བསམ་པ་": "thought", + "རྫོགས་བྱེད་པ་": "fulfilling" + }, + "རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྦྱིན་པ་": "give" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་གྲངས་མཐའ་ཡས་ལ་དུས་རིང་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "གྲངས་མཐའ་ཡས་": "limitless", + "དུས་རིང་": "long time" + }, + "བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད། །": { + "བདེ་བར་གཤེགས་": "sugatas", + "བདེ་བ་": "bliss", + "བླ་ན་མེད་": "unsurpassed" + }, + "ཡིད་ལ་བསམ་པ་མཐའ་དག་རྫོགས་བྱེད་པ། །": { + "ཡིད་": "mind", + "བསམ་པ་": "wishes", + "རྫོགས་བྱེད་པ་": "fulfills" + }, + "རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constant", + "སྦྱིན་པ་": "giving" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་གྲངས་མཐའ་ཡས་ལ་དུས་རིང་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "གྲངས་མཐའ་ཡས་": "countless", + "དུས་རིང་": "long time" + }, + "བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད། །": { + "བདེ་བར་གཤེགས་": "Sugatas", + "བདེ་བ་": "bliss", + "བླ་ན་མེད་": "unsurpassed" + }, + "ཡིད་ལ་བསམ་པ་མཐའ་དག་རྫོགས་བྱེད་པ། །": { + "ཡིད་": "minds", + "བསམ་པ་": "wishes", + "རྫོགས་བྱེད་པ་": "fulfilling" + }, + "རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constant", + "སྦྱིན་པ་": "giving" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་གྲངས་མཐའ་ཡས་ལ་དུས་རིང་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "གྲངས་མཐའ་ཡས་": "countless", + "དུས་རིང་": "long time" + }, + "བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད། །": { + "བདེ་བར་གཤེགས་": "Sugatas", + "བདེ་བ་": "bliss", + "བླ་ན་མེད་": "unsurpassed" + }, + "ཡིད་ལ་བསམ་པ་མཐའ་དག་རྫོགས་བྱེད་པ། །": { + "ཡིད་": "minds", + "བསམ་པ་": "wishes", + "རྫོགས་བྱེད་པ་": "fulfilling" + }, + "རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "སྦྱིན་པ་": "given" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་གྲངས་མཐའ་ཡས་ལ་དུས་རིང་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "གྲངས་མཐའ་ཡས་": "countless", + "དུས་རིང་": "long time" + }, + "བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་བདེ་བ་བླ་ན་མེད། །": { + "བདེ་བར་གཤེགས་": "Sugatas", + "བདེ་བ་": "bliss", + "བླ་ན་མེད་": "unsurpassed" + }, + "ཡིད་ལ་བསམ་པ་མཐའ་དག་རྫོགས་བྱེད་པ། །": { + "ཡིད་": "minds", + "བསམ་པ་": "wishes", + "རྫོགས་བྱེད་པ་": "fulfilling" + }, + "རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "སྦྱིན་པ་": "given" + } + } } }, "34": { @@ -949,6 +4030,100 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the commentaries provided:\n\n\nWhoever generates ill will towards such a bodhisattva benefactor,\nFor as many moments as they harbor that malicious intent,\nThey will remain in hell for that many eons - \nThus spoke the Sage.\n", "translation": "Whoever generates ill will towards such a bodhisattva benefactor,\nFor as many moments as they harbor that malicious intent,\nThey will remain in hell for that many eons - \nThus spoke the Sage." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཞིག་དེ་འདྲའི་རྒྱལ་སྲས་སྦྱིན་བདག་ལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "victors", + "སྦྱིན་བདག་": "patron" + }, + "གལ་ཏེ་ངན་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེ། །": { + "ངན་སེམས་": "malicious thought", + "སྐྱེད་པར་བྱེད་": "rouses" + }, + "ངན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གྲངས་བཞིན་བསྐལ་པར་ནི། །": { + "གྲངས་": "count", + "བསྐལ་པ་": "aeons" + }, + "དམྱལ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "དམྱལ་བ་": "hell", + "གནས་པར་འགྱུར་": "dwell", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཞིག་དེ་འདྲའི་རྒྱལ་སྲས་སྦྱིན་བདག་ལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattva", + "སྦྱིན་བདག་": "benefactor" + }, + "གལ་ཏེ་ངན་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེ། །": { + "ངན་སེམས་": "malicious thoughts", + "སྐྱེད་པ་": "generate" + }, + "ངན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གྲངས་བཞིན་བསྐལ་པར་ནི། །": { + "གྲངས་": "number", + "བསྐལ་པ་": "kalpa" + }, + "དམྱལ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "དམྱལ་བ་": "hell", + "གནས་པ་": "dwell", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཞིག་དེ་འདྲའི་རྒྱལ་སྲས་སྦྱིན་བདག་ལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattva", + "སྦྱིན་བདག་": "benefactor" + }, + "གལ་ཏེ་ངན་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེ། །": { + "ངན་སེམས་": "ill will", + "སྐྱེད་པར་བྱེད་": "harbors" + }, + "ངན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གྲངས་བཞིན་བསྐལ་པར་ནི། །": { + "ངན་སེམས་བསྐྱེད་པ་": "malicious thoughts", + "གྲངས་": "moments", + "བསྐལ་པ་": "eons" + }, + "དམྱལ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "དམྱལ་བ་": "hell", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཞིག་དེ་འདྲའི་རྒྱལ་སྲས་སྦྱིན་བདག་ལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattva", + "སྦྱིན་བདག་": "benefactor" + }, + "གལ་ཏེ་ངན་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེ། །": { + "ངན་སེམས་": "ill will" + }, + "ངན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གྲངས་བཞིན་བསྐལ་པར་ནི། །": { + "གྲངས་": "number", + "བསྐལ་པ་": "eons" + }, + "དམྱལ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "དམྱལ་བ་": "hell realms", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཞིག་དེ་འདྲའི་རྒྱལ་སྲས་སྦྱིན་བདག་ལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattva", + "སྦྱིན་བདག་": "benefactor" + }, + "གལ་ཏེ་ངན་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེ། །": { + "ངན་སེམས་": "ill will", + "སྐྱེད་པར་བྱེད་": "generates" + }, + "ངན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་གྲངས་བཞིན་བསྐལ་པར་ནི། །": { + "གྲངས་": "moments", + "བསྐལ་པ་": "eons" + }, + "དམྱལ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "དམྱལ་བ་": "hell", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + } + } } }, "35": { @@ -977,6 +4152,79 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nHowever, if one generates a mind of pure faith,\nThe fruits of that will increase even more abundantly.\nFor the bodhisattvas, even in times of great difficulty,\nNo negativity arises, and virtue naturally increases.\n", "translation": "However, if one generates a mind of pure faith,\nThe fruits of that will increase even more abundantly.\nFor the bodhisattvas, even in times of great difficulty,\nNo negativity arises, and virtue naturally increases." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འོན་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིད་རབ་དང་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་དེ་བས་ལྷག་པར་འཕེལ། །": { + "ཡིད་རབ་དང་": "faith", + "འབྲས་བུ་": "results", + "འཕེལ་": "proliferate" + }, + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་དོ་གལ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། །སྡིག་པ་མི་འབྱུང་དགེ་བ་ངང་གིས་འཕེལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "དོ་གལ་ཆེན་པོ་": "grave events", + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "དགེ་བ་": "good" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འོན་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིད་རབ་དང་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་དེ་བས་ལྷག་པར་འཕེལ། །": { + "ཡིད་རབ་དང་": "supreme faith", + "འབྲས་བུ་": "result", + "འཕེལ་": "increase" + }, + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་དོ་གལ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། །སྡིག་པ་མི་འབྱུང་དགེ་བ་ངང་གིས་འཕེལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "དོ་གལ་ཆེན་པོ་": "great carelessness", + "སྡིག་པ་": "negativity", + "དགེ་བ་": "virtue", + "འཕེལ་": "increase" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འོན་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིད་རབ་དང་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་དེ་བས་ལྷག་པར་འཕེལ། །": { + "ཡིད་": "mind", + "འབྲས་བུ་": "fruits", + "འཕེལ་": "increase" + }, + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་དོ་གལ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། །སྡིག་པ་མི་འབྱུང་དགེ་བ་ངང་གིས་འཕེལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "དོ་གལ་ཆེན་པོ་": "great urgency", + "སྡིག་པ་": "negativity", + "དགེ་བ་": "virtue", + "འཕེལ་": "increase" + } + }, + "02_few_shot": { + "འོན་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིད་རབ་དང་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་དེ་བས་ལྷག་པར་འཕེལ། །": { + "ཡིད་": "mind", + "དང་བྱེད་": "cultivates", + "འབྲས་བུ་": "fruits", + "འཕེལ་": "increase" + }, + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་དོ་གལ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། །སྡིག་པ་མི་འབྱུང་དགེ་བ་ངང་གིས་འཕེལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "དོ་གལ་ཆེན་པོ་": "great urgency", + "སྡིག་པ་": "negativity", + "དགེ་བ་": "virtue", + "འཕེལ་": "increases" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འོན་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིད་རབ་དང་བྱེད་ན། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་དེ་བས་ལྷག་པར་འཕེལ། །": { + "ཡིད་": "mind", + "དང་": "faith", + "འབྲས་བུ་": "fruits", + "འཕེལ་": "increase" + }, + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ལ་དོ་གལ་ཆེན་པོས་ཀྱང་། །སྡིག་པ་མི་འབྱུང་དགེ་བ་ངང་གིས་འཕེལ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "དོ་གལ་ཆེན་པོ་": "great difficulty", + "སྡིག་པ་": "negativity", + "དགེ་བ་": "virtue", + "འཕེལ་": "increase" + } + } } }, "36": { @@ -1005,6 +4253,89 @@ "output": "Here is my attempt at an English translation of the Tibetan text, enclosed in tags:\n\n\nTo those in whom the precious supreme mind has arisen,\nI bow down to their bodies.\nTo those who bring happiness even to those who harm them,\nI go for refuge to those sources of bliss.\n\n\nThis translation aims to capture the key meaning of the four lines of Tibetan verse, based on the commentaries provided. The first two lines express paying homage to those who have generated bodhicitta (the mind aspiring to enlightenment for the sake of all beings). The second two lines express taking refuge in bodhisattvas who bring benefit even to those who harm them, seeing them as sources of happiness. The translation attempts to convey these core ideas in simple English while preserving some of the poetic quality of the original.", "translation": "tags:\n\n\nTo those in whom the precious supreme mind has arisen,\nI bow down to their bodies.\nTo those who bring happiness even to those who harm them,\nI go for refuge to those sources of bliss." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ལ་སེམས་ཀྱི་དམ་པ་རིན་ཆེན་དེ། །སྐྱེས་པ་དེ་ཡི་སྐུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་། །": { + "སེམས་": "attitude", + "དམ་པ་": "sublime", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སྐྱེས་པ་": "born", + "སྐུ་": "bodies", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "གང་ལ་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་བདེ་འབྲེལ་བ། །བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "གནོད་པ་": "harming", + "བདེ་": "happiness", + "འབྱུང་གནས་": "wellsprings", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ལ་སེམས་ཀྱི་དམ་པ་རིན་ཆེན་དེ། །སྐྱེས་པ་དེ་ཡི་སྐུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་། །": { + "སེམས་": "mind", + "དམ་པ་": "supreme", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སྐྱེས་པ་": "arisen", + "སྐུ་": "body", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "གང་ལ་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་བདེ་འབྲེལ་བ། །བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "གནོད་པ་": "harmed", + "བདེ་བ་": "bliss", + "འབྱུང་གནས་": "source", + "སྐྱབས་": "refuge", + "མཆི་": "go" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ལ་སེམས་ཀྱི་དམ་པ་རིན་ཆེན་དེ། །སྐྱེས་པ་དེ་ཡི་སྐུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་། །": { + "སེམས་": "mind", + "དམ་པ་": "supreme", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སྐྱེས་པ་": "arisen", + "སྐུ་": "body", + "ཕྱག་འཚལ་": "bow down" + }, + "གང་ལ་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་བདེ་འབྲེལ་བ། །བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "གནོད་པ་": "harm", + "བདེ་བ་": "happiness", + "འབྱུང་གནས་": "source", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ལ་སེམས་ཀྱི་དམ་པ་རིན་ཆེན་དེ། །སྐྱེས་པ་དེ་ཡི་སྐུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་། །": { + "སེམས་": "mind", + "དམ་པ་": "supreme", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སྐྱེས་པ་": "arisen", + "སྐུ་": "body", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "གང་ལ་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་བདེ་འབྲེལ་བ། །བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "གནོད་པ་": "harm", + "བདེ་བ་": "happiness", + "འབྱུང་གནས་": "source", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ལ་སེམས་ཀྱི་དམ་པ་རིན་ཆེན་དེ། །སྐྱེས་པ་དེ་ཡི་སྐུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་། །": { + "སེམས་": "mind", + "དམ་པ་": "supreme", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སྐྱེས་པ་": "arisen", + "སྐུ་": "bodies", + "ཕྱག་འཚལ་": "bow down" + }, + "གང་ལ་གནོད་པ་བྱས་ཀྱང་བདེ་འབྲེལ་བ། །བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "གནོད་པ་": "harm", + "བདེ་": "happiness", + "འབྱུང་གནས་": "sources", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + } } }, "37": { @@ -1033,6 +4364,107 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nIn order to firmly grasp this precious bodhicitta,\nI make excellent offerings to the Tathagatas,\nThe sacred Dharma free from stains,\nAnd the ocean of qualities that are the Buddha's children.\n", "translation": "In order to firmly grasp this precious bodhicitta,\nI make excellent offerings to the Tathagatas,\nThe sacred Dharma free from stains,\nAnd the ocean of qualities that are the Buddha's children." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རིན་ཆེན་སེམས་དེ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སེམས་": "attitude", + "གཟུང་བར་": "grasp" + }, + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་དམ་པའི་ཆོས། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "tathagatas", + "དམ་པའི་ཆོས་": "true dharma" + }, + "དཀོན་མཆོག་དྲི་མ་མེད་དང་སངས་རྒྱས་སྲས། །": { + "དཀོན་མཆོག་": "jewel", + "དྲི་མ་མེད་": "immaculate", + "སངས་རྒྱས་སྲས་": "bodhisattvas" + }, + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་མཆོད། །": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་": "oceans of qualities", + "མཆོད་": "offerings" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རིན་ཆེན་སེམས་དེ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སེམས་": "mind", + "གཟུང་བར་": "grasp" + }, + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་དམ་པའི་ཆོས། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "tathāgata", + "དམ་པའི་ཆོས་": "sublime dharma" + }, + "དཀོན་མཆོག་དྲི་མ་མེད་དང་སངས་རྒྱས་སྲས། །": { + "དཀོན་མཆོག་": "jewel", + "དྲི་མ་མེད་": "stainless", + "སངས་རྒྱས་": "buddha", + "སྲས་": "offspring" + }, + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་མཆོད། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "རྒྱ་མཚོ་": "oceans", + "མཆོད་": "make offerings" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རིན་ཆེན་སེམས་དེ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །": { + "རིན་ཆེན་སེམས་": "precious mind", + "གཟུང་བར་བྱ་": "grasp" + }, + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་དམ་པའི་ཆོས། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagatas", + "དམ་པའི་ཆོས་": "holy Dharma" + }, + "དཀོན་མཆོག་དྲི་མ་མེད་དང་སངས་རྒྱས་སྲས། །": { + "དཀོན་མཆོག་": "Triple Gem", + "དྲི་མ་མེད་": "stainless", + "སངས་རྒྱས་སྲས་": "Buddha's children" + }, + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་མཆོད། །": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་": "oceans of good qualities", + "མཆོད་": "offerings" + } + }, + "02_few_shot": { + "རིན་ཆེན་སེམས་དེ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སེམས་": "mind", + "གཟུང་བར་": "grasp" + }, + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་དམ་པའི་ཆོས། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagatas", + "དམ་པའི་ཆོས་": "sublime Dharma" + }, + "དཀོན་མཆོག་དྲི་མ་མེད་དང་སངས་རྒྱས་སྲས། །": { + "དཀོན་མཆོག་": "Triple Gem", + "དྲི་མ་མེད་": "stainless", + "སངས་རྒྱས་སྲས་": "Buddha's children" + }, + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་མཆོད། །": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་": "ocean of qualities", + "མཆོད་": "offerings" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རིན་ཆེན་སེམས་དེ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །": { + "རིན་ཆེན་སེམས་": "precious bodhicitta", + "གཟུང་བར་བྱ་": "grasp" + }, + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་དམ་པའི་ཆོས། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagatas", + "དམ་པའི་ཆོས་": "sacred Dharma" + }, + "དཀོན་མཆོག་དྲི་མ་མེད་དང་སངས་རྒྱས་སྲས། །": { + "དྲི་མ་མེད་": "free from stains", + "སངས་རྒྱས་སྲས་": "Buddha's children" + }, + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་མཆོད། །": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་": "ocean of qualities", + "མཆོད་": "offerings" + } + } } }, "38": { @@ -1061,6 +4493,96 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWhatever flowers and fruits there may be,\nWhatever types of medicines there may be,\nWhatever precious substances there may be in the world,\nWhatever pure and pleasing waters there may be,\n\nI offer all of these to the enlightened ones. These offerings include all the unowned flowers, fruits, medicinal substances, precious gems, and pure, delightful waters that exist throughout the world realms in all directions. The waters possess the eight qualities of being cool, sweet, light, soft, clear, pure, soothing to the stomach and throat when drunk. I mentally gather all these excellent, naturally beautiful offerings not claimed by others and present them as offerings.\n", "translation": "Whatever flowers and fruits there may be,\nWhatever types of medicines there may be,\nWhatever precious substances there may be in the world,\nWhatever pure and pleasing waters there may be,\n\nI offer all of these to the enlightened ones. These offerings include all the unowned flowers, fruits, medicinal substances, precious gems, and pure, delightful waters that exist throughout the world realms in all directions. The waters possess the eight qualities of being cool, sweet, light, soft, clear, pure, soothing to the stomach and throat when drunk. I mentally gather all these excellent, naturally beautiful offerings not claimed by others and present them as offerings." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་།": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "འབྲས་བུ་": "fruits" + }, + "།སྨན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དང་།": { + "སྨན་": "medicine" + }, + "།འཇིག་རྟེན་རིན་ཆེན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་།": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "རིན་ཆེན་": "jewels" + }, + "།ཆུ་གཙང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅི་ཡོད་དང་།": { + "ཆུ་": "waters", + "གཙང་": "clean" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་།": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "འབྲས་བུ་": "fruits" + }, + "།སྨན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དང་།": { + "སྨན་": "medicine" + }, + "།འཇིག་རྟེན་རིན་ཆེན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་།": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "རིན་ཆེན་": "precious things" + }, + "།ཆུ་གཙང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅི་ཡོད་དང་།": { + "ཆུ་": "waters", + "གཙང་": "pure", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasing" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་།": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "འབྲས་བུ་": "fruits" + }, + "།སྨན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དང་།": { + "སྨན་": "medicines" + }, + "།འཇིག་རྟེན་རིན་ཆེན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་།": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "རིན་ཆེན་": "precious things" + }, + "།ཆུ་གཙང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅི་ཡོད་དང་།": { + "ཆུ་": "waters", + "གཙང་": "pure", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasing" + } + }, + "02_few_shot": { + "མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "འབྲས་བུ་": "fruits" + }, + "སྨན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། །": { + "སྨན་": "medicine" + }, + "འཇིག་རྟེན་རིན་ཆེན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "རིན་ཆེན་": "precious substances" + }, + "ཆུ་གཙང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅི་ཡོད་དང་། །": { + "ཆུ་": "waters", + "གཙང་": "pure", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasing" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "འབྲས་བུ་": "fruits" + }, + "སྨན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡོད་པ་དང་། །": { + "སྨན་": "medicines" + }, + "འཇིག་རྟེན་རིན་ཆེན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "རིན་ཆེན་": "precious substances" + }, + "ཆུ་གཙང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཅི་ཡོད་དང་། །": { + "ཆུ་གཙང་": "pure waters", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasing" + } + } } }, "39": { @@ -1089,6 +4611,123 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nPrecious mountains, and likewise,\nForest groves in secluded and delightful places,\nTrees adorned and beautified with flower ornaments,\nAnd trees whose branches bend with the weight of excellent fruits.\n", "translation": "Precious mountains, and likewise,\nForest groves in secluded and delightful places,\nTrees adorned and beautified with flower ornaments,\nAnd trees whose branches bend with the weight of excellent fruits." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རིན་ཆེན་རི་བོ་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །": { + "རིན་ཆེན་": "jewels", + "རི་བོ་": "mountains" + }, + "ནགས་ཚལ་ས་ཕྱོགས་དབེན་ཞིང་ཉམས་དགའ་དང་། །": { + "ནགས་ཚལ་": "forest groves", + "ས་ཕྱོགས་": "places", + "དབེན་": "solitary", + "ཉམས་དགའ་": "delightful" + }, + "ལྗོན་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱན་སྤྲས་སྤུད་པ་དང་། །": { + "ལྗོན་ཤིང་": "trees", + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "རྒྱན་": "ornamental" + }, + "ཤིང་གང་འབྲས་བཟང་ཡལ་ག་དུད་པ་དང་། །": { + "ཤིང་": "trees", + "འབྲས་བཟང་": "splendid fruit", + "ཡལ་ག་": "branches", + "དུད་པ་": "bow" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རིན་ཆེན་རི་བོ་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "རི་བོ་": "mountains" + }, + "ནགས་ཚལ་ས་ཕྱོགས་དབེན་ཞིང་ཉམས་དགའ་དང་། །": { + "ནགས་ཚལ་": "forests", + "ས་ཕྱོགས་": "places", + "དབེན་": "isolated", + "ཉམས་དགའ་": "delightful" + }, + "ལྗོན་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱན་སྤྲས་སྤུད་པ་དང་། །": { + "ལྗོན་ཤིང་": "trees", + "མེ་ཏོག་": "flower", + "རྒྱན་": "ornaments" + }, + "ཤིང་གང་འབྲས་བཟང་ཡལ་ག་དུད་པ་དང་། །": { + "ཤིང་": "trees", + "འབྲས་བཟང་": "excellent fruit", + "ཡལ་ག་": "branches" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རིན་ཆེན་རི་བོ་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "རི་བོ་": "mountains" + }, + "ནགས་ཚལ་ས་ཕྱོགས་དབེན་ཞིང་ཉམས་དགའ་དང་། །": { + "ནགས་ཚལ་": "forests", + "ས་ཕྱོགས་": "places", + "དབེན་": "secluded", + "ཉམས་དགའ་": "delightful" + }, + "ལྗོན་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱན་སྤྲས་སྤུད་པ་དང་། །": { + "ལྗོན་ཤིང་": "trees", + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "རྒྱན་": "ornaments" + }, + "ཤིང་གང་འབྲས་བཟང་ཡལ་ག་དུད་པ་དང་། །": { + "ཤིང་": "trees", + "འབྲས་བཟང་": "good fruit", + "ཡལ་ག་": "branches" + } + }, + "02_few_shot": { + "རིན་ཆེན་རི་བོ་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "རི་བོ་": "mountains" + }, + "ནགས་ཚལ་ས་ཕྱོགས་དབེན་ཞིང་ཉམས་དགའ་དང་། །": { + "ནགས་ཚལ་": "forest", + "ས་ཕྱོགས་": "places", + "དབེན་": "secluded", + "ཉམས་དགའ་": "delightful" + }, + "ལྗོན་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱན་སྤྲས་སྤུད་པ་དང་། །": { + "ལྗོན་ཤིང་": "trees", + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "རྒྱན་སྤྲས་": "adorned", + "སྤུད་པ་": "beautified" + }, + "ཤིང་གང་འབྲས་བཟང་ཡལ་ག་དུད་པ་དང་། །": { + "ཤིང་": "trees", + "འབྲས་བཟང་": "fine fruits", + "ཡལ་ག་": "branches" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རིན་ཆེན་རི་བོ་དང་ནི་དེ་བཞིན་དུ།": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "རི་བོ་": "mountains" + }, + "།ནགས་ཚལ་ས་ཕྱོགས་དབེན་ཞིང་ཉམས་དགའ་དང་།": { + "ནགས་ཚལ་": "forest groves", + "ས་ཕྱོགས་": "places", + "དབེན་": "secluded", + "ཉམས་དགའ་": "delightful" + }, + "།ལྗོན་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱན་སྤྲས་སྤུད་པ་དང་།": { + "ལྗོན་ཤིང་": "trees", + "མེ་ཏོག་": "flower", + "རྒྱན་": "ornaments", + "སྤྲས་": "adorned", + "སྤུད་པ་": "beautified" + }, + "།ཤིང་གང་འབྲས་བཟང་ཡལ་ག་དུད་པ་དང་།": { + "ཤིང་": "trees", + "འབྲས་བཟང་": "excellent fruits", + "ཡལ་ག་": "branches", + "དུད་པ་": "bend" + } + } } }, "40": { @@ -1117,6 +4756,99 @@ "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nEven in the realms of gods and other worlds, there are fragrances and\nIncenses, wish-fulfilling trees and precious trees,\nVarious types of crops that grow without cultivation,\nAnd other ornaments worthy of offering.\n", "translation": "Even in the realms of gods and other worlds, there are fragrances and\nIncenses, wish-fulfilling trees and precious trees,\nVarious types of crops that grow without cultivation,\nAnd other ornaments worthy of offering." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལྷ་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དྲི་དང་ནི། །": { + "ལྷ་": "divine", + "འཇིག་རྟེན་": "worlds", + "དྲི་": "perfumes" + }, + "སྤོས་དང་དཔག་བསམ་ཤིང་དང་རིན་ཆེན་ཤིང་། །": { + "སྤོས་": "incense", + "དཔག་བསམ་ཤིང་": "wish-fulfilling trees", + "རིན་ཆེན་ཤིང་": "jewel trees" + }, + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་རྣམ་པ་དང་། །": { + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་": "crops that grow without need to be plowed" + }, + "གཞན་ཡང་མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་རྣམས་ནི། །": { + "མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་": "ornaments that are fit to be offered" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལྷ་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དྲི་དང་ནི། །": { + "ལྷ་": "devas", + "འཇིག་རྟེན་": "worlds", + "དྲི་": "fragrances" + }, + "སྤོས་དང་དཔག་བསམ་ཤིང་དང་རིན་ཆེན་ཤིང་། །": { + "སྤོས་": "incenses", + "དཔག་བསམ་ཤིང་": "wish-fulfilling trees", + "རིན་ཆེན་ཤིང་": "jewel trees" + }, + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་རྣམ་པ་དང་། །": { + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་": "spontaneously grown harvests" + }, + "གཞན་ཡང་མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་རྣམས་ནི། །": { + "མཆོད་པར་འོས་པའི་": "worthy of offering", + "རྒྱན་": "ornaments" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལྷ་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དྲི་དང་ནི། །": { + "ལྷ་": "gods", + "འཇིག་རྟེན་": "worlds", + "དྲི་": "fragrances" + }, + "སྤོས་དང་དཔག་བསམ་ཤིང་དང་རིན་ཆེན་ཤིང་། །": { + "སྤོས་": "incense", + "དཔག་བསམ་ཤིང་": "wish-fulfilling trees", + "རིན་ཆེན་ཤིང་": "precious trees" + }, + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་རྣམ་པ་དང་། །": { + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་": "spontaneously grown crops" + }, + "གཞན་ཡང་མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་རྣམས་ནི། །": { + "མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་": "ornaments worthy of offering" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལྷ་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དྲི་དང་ནི། །": { + "ལྷ་": "gods", + "འཇིག་རྟེན་": "realms", + "དྲི་": "fragrances" + }, + "སྤོས་དང་དཔག་བསམ་ཤིང་དང་རིན་ཆེན་ཤིང་། །": { + "སྤོས་": "incense", + "དཔག་བསམ་ཤིང་": "wish-fulfilling trees", + "རིན་ཆེན་ཤིང་": "precious trees" + }, + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་རྣམ་པ་དང་། །": { + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་": "crops that grow without plowing" + }, + "གཞན་ཡང་མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་རྣམས་ནི། །": { + "མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་": "ornaments worthy of offering" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལྷ་སོགས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དྲི་དང་ནི། །": { + "ལྷ་": "gods", + "འཇིག་རྟེན་": "worlds", + "དྲི་": "fragrances" + }, + "སྤོས་དང་དཔག་བསམ་ཤིང་དང་རིན་ཆེན་ཤིང་། །": { + "སྤོས་": "incenses", + "དཔག་བསམ་ཤིང་": "wish-fulfilling trees", + "རིན་ཆེན་ཤིང་": "precious trees" + }, + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་རྣམ་པ་དང་། །": { + "མ་རྨོས་འཁྲུངས་པའི་ལོ་ཏོག་": "crops that grow without cultivation" + }, + "གཞན་ཡང་མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་རྣམས་ནི། །": { + "མཆོད་པར་འོས་པའི་རྒྱན་": "ornaments worthy of offering" + } + } } }, "41": { @@ -1145,6 +4877,115 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nLakes and ponds adorned with lotuses,\nWhere melodious and charming swans reside,\nAll these, extending to the limits of the vast expanse of space,\nAre without any possessor or owner.\n\n\nThis translation captures the imagery of beautiful water bodies decorated with lotus flowers and inhabited by sweet-sounding swans. It then expands the scope to encompass everything in the entire universe, emphasizing that none of it is truly owned or possessed by anyone. The commentaries help clarify that this refers to the limitless nature of space and the concept that no one can claim ultimate ownership over these things.", "translation": "Lakes and ponds adorned with lotuses,\nWhere melodious and charming swans reside,\nAll these, extending to the limits of the vast expanse of space,\nAre without any possessor or owner." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མཚོ་དང་རྫིང་བུ་པདྨས་བརྒྱན་པ་དག །": { + "མཚོ་": "lakes", + "རྫིང་བུ་": "pools", + "པདྨ་": "lotuses", + "བརྒྱན་པ་": "bedecked" + }, + "ངང་པ་ཤིན་ཏུ་སྐད་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ངང་པ་": "swans", + "སྐད་སྙན་": "delightful calls", + "ཡིད་འོང་": "lovely" + }, + "ནམ་མཁའ་རབ་འབྱམས་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་ན། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "ཁམས་": "realms" + }, + "ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན། །": { + "གཟུང་བ་མེད་པ་": "unowned" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མཚོ་དང་རྫིང་བུ་པདྨས་བརྒྱན་པ་དག །": { + "མཚོ་": "lakes", + "རྫིང་བུ་": "ponds", + "པདྨས་": "lotuses", + "བརྒྱན་པ་": "adorned" + }, + "ངང་པ་ཤིན་ཏུ་སྐད་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ངང་པ་": "swans", + "སྐད་སྙན་": "melodious", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "ནམ་མཁའ་རབ་འབྱམས་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་ན། །": { + "ནམ་མཁའ་": "skies", + "རབ་འབྱམས་": "vast", + "ཁམས་": "realms" + }, + "ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན། །": { + "གཟུང་བ་": "grasping" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མཚོ་དང་རྫིང་བུ་པདྨས་བརྒྱན་པ་དག །": { + "མཚོ་": "lakes", + "རྫིང་བུ་": "ponds", + "པདྨས་": "lotuses", + "བརྒྱན་པ་": "adorned" + }, + "ངང་པ་ཤིན་ཏུ་སྐད་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ངང་པ་": "swans", + "སྐད་སྙན་": "melodious", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "ནམ་མཁའ་རབ་འབྱམས་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་ན། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "རབ་འབྱམས་": "vast expanse", + "ཁམས་": "realm", + "མཐས་": "limits" + }, + "ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན། །": { + "གཟུང་བ་": "grasping", + "མེད་པ་": "without" + } + }, + "02_few_shot": { + "མཚོ་དང་རྫིང་བུ་པདྨས་བརྒྱན་པ་དག །": { + "མཚོ་": "lakes", + "རྫིང་བུ་": "ponds", + "པདྨ་": "lotus flowers", + "བརྒྱན་པ་": "adorned" + }, + "ངང་པ་ཤིན་ཏུ་སྐད་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ངང་པ་": "swans", + "སྐད་སྙན་": "melodious", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "ནམ་མཁའ་རབ་འབྱམས་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་ན། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "རབ་འབྱམས་": "vast expanse", + "ཁམས་": "realm", + "མཐས་གཏུགས་": "reaching to the limits" + }, + "ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན། །": { + "གཟུང་བ་མེད་པ་": "ungraspable" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མཚོ་དང་རྫིང་བུ་པདྨས་བརྒྱན་པ་དག །": { + "མཚོ་": "lakes", + "རྫིང་བུ་": "ponds", + "པདྨས་": "lotuses", + "བརྒྱན་པ་": "adorned" + }, + "ངང་པ་ཤིན་ཏུ་སྐད་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ངང་པ་": "swans", + "སྐད་སྙན་": "melodious", + "ཡིད་འོང་": "charming" + }, + "ནམ་མཁའ་རབ་འབྱམས་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་ན། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "རབ་འབྱམས་": "vast expanse", + "མཐས་": "limits" + }, + "ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན། །": { + "གཟུང་བ་མེད་པ་": "without any possessor" + } + } } }, "42": { @@ -1173,6 +5014,115 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving mentally gathered offerings, I respectfully present them to the Supreme Sage, the Buddha, along with his spiritual heirs. O noble recipients of offerings, great compassionate ones, please consider me with loving-kindness and accept these offerings of mine.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, incorporating insights from both commentaries. It conveys the act of making mental offerings to the Buddha and his disciples, while also requesting their compassionate acceptance of the offerings and blessings for the one making the offering.", "translation": "Having mentally gathered offerings, I respectfully present them to the Supreme Sage, the Buddha, along with his spiritual heirs. O noble recipients of offerings, great compassionate ones, please consider me with loving-kindness and accept these offerings of mine." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བློ་ཡིས་བླངས་ནས་ཐུབ་པ་སྐྱེས་ཀྱི་མཆོག །": { + "བློ་ཡིས་བླངས་": "imagining", + "ཐུབ་པ་": "sages", + "སྐྱེས་": "beings", + "མཆོག": "greatest" + }, + "སྲས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་འབུལ་ན། །": { + "སྲས་": "offspring", + "ལེགས་འབུལ་": "offering well" + }, + "ཡོན་གནས་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས། །": { + "ཡོན་གནས་": "recipients", + "དམ་པ་": "sublime", + "ཐུགས་རྗེ་ཆེ་": "greatly compassionate" + }, + "བདག་ལ་བརྩེར་དགོངས་བདག་གི་འདི་དག་བཞེས། །": { + "བདག་": "me", + "བརྩེར་དགོངས་": "think lovingly", + "བཞེས་": "accept" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བློ་ཡིས་བླངས་ནས་ཐུབ་པ་སྐྱེས་ཀྱི་མཆོག །སྲས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་འབུལ་ན།": { + "བློ་": "mentally", + "ཐུབ་པ་": "Sage", + "སྐྱེས་": "beings", + "མཆོག": "supreme", + "སྲས་": "offspring", + "ལེགས་འབུལ་": "excellently offer" + }, + "།ཡོན་གནས་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས།": { + "ཡོན་གནས་": "objects of offering", + "དམ་པ་": "holy", + "ཐུགས་རྗེ་ཆེ་": "great compassion" + }, + "།བདག་ལ་བརྩེར་དགོངས་བདག་གི་འདི་དག་བཞེས།": { + "བདག་": "me", + "བརྩེར་དགོངས་": "lovingly consider", + "བཞེས་": "accept" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བློ་ཡིས་བླངས་ནས་ཐུབ་པ་སྐྱེས་ཀྱི་མཆོག །": { + "བློ་": "mind", + "བླངས་": "taken up", + "ཐུབ་པ་": "Buddha", + "མཆོག": "supreme" + }, + "སྲས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་འབུལ་ན། །": { + "སྲས་": "spiritual heirs", + "ལེགས་འབུལ་": "excellent offerings" + }, + "ཡོན་གནས་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས། །": { + "ཡོན་གནས་": "recipients", + "དམ་པ་": "holy", + "ཐུགས་རྗེ་ཆེ་": "great compassion" + }, + "བདག་ལ་བརྩེར་དགོངས་བདག་གི་འདི་དག་བཞེས། །": { + "བདག་": "me", + "བརྩེར་དགོངས་": "thinking of with kindness", + "བཞེས་": "accept" + } + }, + "02_few_shot": { + "བློ་ཡིས་བླངས་ནས་ཐུབ་པ་སྐྱེས་ཀྱི་མཆོག །": { + "བློ་": "mind", + "བླངས་": "taken up", + "ཐུབ་པ་": "sage", + "སྐྱེས་": "birth", + "མཆོག": "supreme" + }, + "སྲས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་འབུལ་ན། །": { + "སྲས་": "sons", + "འབུལ་": "offerings" + }, + "ཡོན་གནས་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས། །": { + "ཡོན་གནས་": "recipients", + "དམ་པ་": "holy", + "ཐུགས་རྗེ་ཆེ་": "great compassion" + }, + "བདག་ལ་བརྩེར་དགོངས་བདག་གི་འདི་དག་བཞེས། །": { + "བདག་": "me", + "བརྩེར་དགོངས་": "consider with love", + "བཞེས་": "accept" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བློ་ཡིས་བླངས་ནས་ཐུབ་པ་སྐྱེས་ཀྱི་མཆོག །": { + "བློ་ཡིས་བླངས་": "mentally gathered", + "ཐུབ་པ་": "Sage", + "མཆོག": "Supreme" + }, + "སྲས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ལ་ལེགས་འབུལ་ན། །": { + "སྲས་": "spiritual heirs", + "ལེགས་འབུལ་": "respectfully present" + }, + "ཡོན་གནས་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས། །": { + "ཡོན་གནས་": "recipients of offerings", + "དམ་པ་": "noble", + "ཐུགས་རྗེ་ཆེ་": "great compassionate ones" + }, + "བདག་ལ་བརྩེར་དགོངས་བདག་གི་འདི་དག་བཞེས། །": { + "བརྩེར་དགོངས་": "consider with loving-kindness", + "བཞེས་": "accept" + } + } } }, "43": { @@ -1201,6 +5151,125 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI am one lacking in merit, a great pauper.\nI have no other wealth for offerings.\nTherefore, O Protector who considers others' welfare,\nPlease accept this by your own power, for my sake.\n\n\nThis translation conveys the speaker's humble admission of poverty and lack of merit, explaining they have no other possessions to offer. They appeal to the compassionate nature of the Buddha or protector, asking them to accept their modest offering through their own power, for the benefit of the supplicant.", "translation": "I am one lacking in merit, a great pauper.\nI have no other wealth for offerings.\nTherefore, O Protector who considers others' welfare,\nPlease accept this by your own power, for my sake." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ནི་བསོད་ནམས་མི་ལྡན་བཀྲེན་ཆེན་ཏེ། །": { + "བདག་": "I", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "མི་ལྡན་": "bereft", + "བཀྲེན་ཆེན་": "destitute" + }, + "མཆོད་པའི་ནོར་གཞན་བདག་ལ་ཅང་མ་མཆིས། །": { + "མཆོད་པ་": "offer", + "ནོར་": "wealth" + }, + "དེས་ན་གཞན་དོན་དགོངས་པའི་མགོན་གྱིས་འདི། །": { + "གཞན་དོན་": "others' welfare", + "དགོངས་པ་": "think", + "མགོན་": "protectors" + }, + "བདག་གི་དོན་སླད་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་བཞེས་ཤིག །": { + "དོན་སླད་": "sake", + "མཐུས་": "power", + "བཞེས་": "accept" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ནི་བསོད་ནམས་མི་ལྡན་བཀྲེན་ཆེན་ཏེ། །": { + "བདག་": "I", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "མི་ལྡན་": "without", + "བཀྲེན་ཆེན་": "greatly impoverished" + }, + "མཆོད་པའི་ནོར་གཞན་བདག་ལ་ཅང་མ་མཆིས། །": { + "མཆོད་པ་": "offerings", + "ནོར་": "wealth", + "བདག་": "I" + }, + "དེས་ན་གཞན་དོན་དགོངས་པའི་མགོན་གྱིས་འདི། །": { + "གཞན་": "others", + "དོན་": "welfare", + "དགོངས་པ་": "considers", + "མགོན་": "Protector" + }, + "བདག་གི་དོན་སླད་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་བཞེས་ཤིག །": { + "བདག་": "my", + "དོན་སླད་": "sake", + "ཉིད་": "own", + "མཐུས་": "power", + "བཞེས་": "accept" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ནི་བསོད་ནམས་མི་ལྡན་བཀྲེན་ཆེན་ཏེ། །": { + "བདག་": "I", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "མི་ལྡན་": "without", + "བཀྲེན་ཆེན་": "greatly impoverished" + }, + "མཆོད་པའི་ནོར་གཞན་བདག་ལ་ཅང་མ་མཆིས། །": { + "མཆོད་པ་": "offerings", + "ནོར་": "wealth" + }, + "དེས་ན་གཞན་དོན་དགོངས་པའི་མགོན་གྱིས་འདི། །": { + "གཞན་དོན་": "welfare of others", + "དགོངས་པ་": "contemplates", + "མགོན་": "Protector" + }, + "བདག་གི་དོན་སླད་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་བཞེས་ཤིག །": { + "བདག་": "my", + "དོན་སླད་": "sake", + "ཉིད་": "own", + "མཐུས་": "power", + "བཞེས་": "accept" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ནི་བསོད་ནམས་མི་ལྡན་བཀྲེན་ཆེན་ཏེ། །": { + "བདག་": "I", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "མི་ལྡན་": "without", + "བཀྲེན་ཆེན་": "greatly impoverished" + }, + "མཆོད་པའི་ནོར་གཞན་བདག་ལ་ཅང་མ་མཆིས། །": { + "མཆོད་པ་": "offerings", + "ནོར་": "wealth", + "བདག་": "I" + }, + "དེས་ན་གཞན་དོན་དགོངས་པའི་མགོན་གྱིས་འདི། །": { + "གཞན་དོན་": "benefiting others", + "མགོན་": "Protector" + }, + "བདག་གི་དོན་སླད་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་བཞེས་ཤིག །": { + "བདག་": "my", + "དོན་སླད་": "for the sake", + "ཉིད་": "own", + "མཐུས་": "power", + "བཞེས་": "accept" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ནི་བསོད་ནམས་མི་ལྡན་བཀྲེན་ཆེན་ཏེ། །": { + "བདག་": "I", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "མི་ལྡན་": "lacking", + "བཀྲེན་ཆེན་": "great pauper" + }, + "མཆོད་པའི་ནོར་གཞན་བདག་ལ་ཅང་མ་མཆིས། །": { + "མཆོད་པ་": "offerings", + "ནོར་": "wealth" + }, + "དེས་ན་གཞན་དོན་དགོངས་པའི་མགོན་གྱིས་འདི། །": { + "གཞན་དོན་": "others' welfare", + "མགོན་": "Protector" + }, + "བདག་གི་དོན་སླད་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་བཞེས་ཤིག །": { + "དོན་སླད་": "for my sake", + "མཐུས་": "power", + "བཞེས་": "accept" + } + } } }, "44": { @@ -1229,6 +5298,103 @@ "output": "Here is my English translation based on the Tibetan input and commentaries provided:\n\n\nTo the Victorious Ones and their heirs,\nI forever offer my entire body.\nSupreme Bodhisattvas, please accept me completely.\nWith devotion, I shall become your servant.\n", "translation": "To the Victorious Ones and their heirs,\nI forever offer my entire body.\nSupreme Bodhisattvas, please accept me completely.\nWith devotion, I shall become your servant." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྒྱལ་དང་དེ་སྲས་རྣམས་ལ་བདག་གིས་ནི། །བདག་གི་ལུས་ཀུན་གཏན་དུ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྒྱལ་": "Victorious Ones", + "སྲས་": "offspring", + "བདག་": "I", + "ལུས་": "bodies", + "གཏན་དུ་": "forever", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + }, + "སེམས་དཔའ་མཆོག་རྣམས་བདག་ནི་ཡོངས་བཞེས་ཤིག །": { + "སེམས་དཔའ་མཆོག་": "supreme beings", + "བདག་": "me", + "ཡོངས་བཞེས་": "accept" + }, + "གུས་པས་ཁྱེད་ཀྱི་འབངས་སུ་མཆི་བར་བགྱི། །": { + "གུས་པས་": "devotion", + "འབངས་": "servant" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྒྱལ་དང་དེ་སྲས་རྣམས་ལ་བདག་གིས་ནི། །བདག་གི་ལུས་ཀུན་གཏན་དུ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྒྱལ་": "Victor", + "སྲས་": "offspring", + "བདག་": "I", + "ལུས་": "body", + "གཏན་དུ་": "forever", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + }, + "སེམས་དཔའ་མཆོག་རྣམས་བདག་ནི་ཡོངས་བཞེས་ཤིག །": { + "སེམས་དཔའ་མཆོག་": "supreme bodhisattvas", + "བདག་": "me", + "ཡོངས་བཞེས་": "fully accept" + }, + "གུས་པས་ཁྱེད་ཀྱི་འབངས་སུ་མཆི་བར་བགྱི། །": { + "གུས་པས་": "with devotion", + "འབངས་": "servant" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྒྱལ་དང་དེ་སྲས་རྣམས་ལ་བདག་གིས་ནི། །བདག་གི་ལུས་ཀུན་གཏན་དུ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྒྱལ་": "Victorious Ones", + "སྲས་": "heirs", + "བདག་": "I", + "ལུས་": "body", + "གཏན་དུ་": "for all time", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + }, + "སེམས་དཔའ་མཆོག་རྣམས་བདག་ནི་ཡོངས་བཞེས་ཤིག །": { + "སེམས་དཔའ་མཆོག་": "Supreme Bodhisattvas", + "བདག་": "me", + "ཡོངས་བཞེས་": "accept completely" + }, + "གུས་པས་ཁྱེད་ཀྱི་འབངས་སུ་མཆི་བར་བགྱི། །": { + "གུས་པས་": "With devotion", + "འབངས་": "servant" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྒྱལ་དང་དེ་སྲས་རྣམས་ལ་བདག་གིས་ནི། །བདག་གི་ལུས་ཀུན་གཏན་དུ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྒྱལ་": "Victorious Ones", + "སྲས་": "heirs", + "བདག་": "I", + "ལུས་": "body", + "གཏན་དུ་": "for all time", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + }, + "སེམས་དཔའ་མཆོག་རྣམས་བདག་ནི་ཡོངས་བཞེས་ཤིག །": { + "སེམས་དཔའ་མཆོག་": "Supreme bodhisattvas", + "བདག་": "me", + "ཡོངས་བཞེས་": "accept fully" + }, + "གུས་པས་ཁྱེད་ཀྱི་འབངས་སུ་མཆི་བར་བགྱི། །": { + "གུས་པས་": "With devotion", + "འབངས་": "servant" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྒྱལ་དང་དེ་སྲས་རྣམས་ལ་བདག་གིས་ནི། །བདག་གི་ལུས་ཀུན་གཏན་དུ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྒྱལ་": "Victorious Ones", + "སྲས་": "heirs", + "བདག་": "I", + "ལུས་": "body", + "གཏན་དུ་": "forever", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + }, + "སེམས་དཔའ་མཆོག་རྣམས་བདག་ནི་ཡོངས་བཞེས་ཤིག །": { + "སེམས་དཔའ་མཆོག་": "Supreme Bodhisattvas", + "བདག་": "me", + "ཡོངས་བཞེས་": "accept completely" + }, + "གུས་པས་ཁྱེད་ཀྱི་འབངས་སུ་མཆི་བར་བགྱི། །": { + "གུས་པས་": "With devotion", + "འབངས་": "servant" + } + } } }, "45": { @@ -1257,6 +5423,118 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nSince I am fully embraced by you,\nI shall fearlessly benefit beings in existence.\nI shall completely transcend past negative actions,\nAnd henceforth commit no more misdeeds.\n\n\nThis translation captures the main ideas expressed in the Tibetan verse and elaborated on in the commentaries:\n1. The speaker feels protected by being embraced by the addressee (likely a spiritual guide or deity)\n2. This protection allows them to benefit beings without fear\n3. They resolve to overcome past negative karma\n4. They commit to not creating new negative actions in the future", "translation": "Since I am fully embraced by you,\nI shall fearlessly benefit beings in existence.\nI shall completely transcend past negative actions,\nAnd henceforth commit no more misdeeds." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ན། །": { + "བདག་": "me", + "ཁྱེད་": "you", + "ཡོངས་སུ་བཟུང་": "accepted completely" + }, + "སྲིད་ན་མི་འཇིགས་སེམས་ཅན་ཕན་པ་བགྱིད། །": { + "སྲིད་": "existence", + "མི་འཇིགས་": "not fearing", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཕན་པ་བགྱིད་": "benefit" + }, + "སྔོན་གྱི་སྡིག་ལས་ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་ཅིང་། །": { + "སྔོན་གྱི་": "previous", + "སྡིག་ལས་": "misdeeds", + "འདའ་བགྱིད་": "transcend" + }, + "སྡིག་པ་གཞན་ཡང་སླན་ཆད་མི་བགྱིད་དོ། །": { + "སྡིག་པ་": "wrong", + "མི་བགྱིད་": "never do" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ན། །": { + "བདག་": "I", + "ཡོངས་སུ་བཟུང་": "embraced" + }, + "སྲིད་ན་མི་འཇིགས་སེམས་ཅན་ཕན་པ་བགྱིད། །": { + "སྲིད་": "existence", + "མི་འཇིགས་": "fearlessly", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕན་པ་བགྱིད་": "benefit" + }, + "སྔོན་གྱི་སྡིག་ལས་ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་ཅིང་། །": { + "སྔོན་གྱི་": "previous", + "སྡིག་ལས་": "negative actions", + "ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་": "transcend" + }, + "སྡིག་པ་གཞན་ཡང་སླན་ཆད་མི་བགྱིད་དོ། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "གཞན་": "other", + "སླན་ཆད་": "henceforth" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ན། །": { + "བདག་": "I", + "ཡོངས་སུ་བཟུང་": "fully embraced" + }, + "སྲིད་ན་མི་འཇིགས་སེམས་ཅན་ཕན་པ་བགྱིད། །": { + "སྲིད་": "world", + "མི་འཇིགས་": "fearlessly", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཕན་པ་བགྱིད་": "act to benefit" + }, + "སྔོན་གྱི་སྡིག་ལས་ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་ཅིང་། །": { + "སྔོན་གྱི་": "past", + "སྡིག་ལས་": "negative karma", + "ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་": "truly transcend" + }, + "སྡིག་པ་གཞན་ཡང་སླན་ཆད་མི་བགྱིད་དོ། །": { + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "སླན་ཆད་": "henceforth", + "མི་བགྱིད་": "commit no" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ན། །": { + "བདག་": "I", + "ཡོངས་སུ་བཟུང་": "fully embraced" + }, + "སྲིད་ན་མི་འཇིགས་སེམས་ཅན་ཕན་པ་བགྱིད། །": { + "སྲིད་": "existence", + "མི་འཇིགས་": "fearlessly", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཕན་པ་བགྱིད་": "benefit" + }, + "སྔོན་གྱི་སྡིག་ལས་ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་ཅིང་། །": { + "སྔོན་གྱི་": "past", + "སྡིག་ལས་": "negative actions", + "ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་": "completely transcend" + }, + "སྡིག་པ་གཞན་ཡང་སླན་ཆད་མི་བགྱིད་དོ། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "སླན་ཆད་": "henceforth", + "མི་བགྱིད་": "commit no more" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ན། །": { + "བདག་": "I", + "ཡོངས་སུ་བཟུང་": "fully embraced" + }, + "སྲིད་ན་མི་འཇིགས་སེམས་ཅན་ཕན་པ་བགྱིད། །": { + "སྲིད་": "existence", + "མི་འཇིགས་": "fearlessly", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཕན་པ་བགྱིད་": "benefit" + }, + "སྔོན་གྱི་སྡིག་ལས་ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་ཅིང་། །": { + "སྔོན་གྱི་": "past", + "སྡིག་ལས་": "negative actions", + "ཡང་དག་འདའ་བགྱིད་": "completely transcend" + }, + "སྡིག་པ་གཞན་ཡང་སླན་ཆད་མི་བགྱིད་དོ། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "སླན་ཆད་": "henceforth", + "མི་བགྱིད་": "commit no more" + } + } } }, "46": { @@ -1285,6 +5563,118 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nA bathing chamber with an exquisitely sweet fragrance,\nWith a crystal floor, clear and sparkling,\nAdorned with charming pillars of glowing jewels,\nAnd there, a canopy draped with lustrous pearls.\n\n\nThis translation captures the key elements described in the Tibetan verse:\n1. A fragrant bathing chamber\n2. A crystal floor that is clear and shining\n3. Beautiful pillars made of radiant precious stones\n4. A canopy or awning decorated with gleaming pearls\n\nThe commentaries provide additional context, explaining that the crystal floor is bright and transparent, the jeweled pillars are pleasing to the mind, and the pearl-adorned canopy emits a clear, radiant light. This imagery is part of a visualization practice involving twelve types of offerings, with this verse specifically describing the first offering related to bathing and cleansing.", "translation": "A bathing chamber with an exquisitely sweet fragrance,\nWith a crystal floor, clear and sparkling,\nAdorned with charming pillars of glowing jewels,\nAnd there, a canopy draped with lustrous pearls." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་པ། །": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་": "house for bathing", + "དྲི་ཞིམ་པ་": "fragrant" + }, + "ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་གསལ་ཞིང་འཚེར་བ་ལྟར། །": { + "ཤེལ་": "crystal", + "ས་གཞི་": "floors", + "གསལ་": "bright", + "འཚེར་བ་": "lustrous" + }, + "རིན་ཆེན་འབར་བའི་ཀ་བ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རིན་ཆེན་": "jewels", + "ཀ་བ་": "pillars", + "ཡིད་འོང་": "alluring" + }, + "མུ་ཏིག་འོད་ཆགས་བླ་རེ་བྲེས་པ་དེར། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "བླ་རེ་": "canopies" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་པ། །": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་": "bathhouse", + "དྲི་ཞིམ་པ་": "fragrant" + }, + "ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་གསལ་ཞིང་འཚེར་བ་ལྟར། །": { + "ཤེལ་": "crystal", + "ས་གཞི་": "floor", + "གསལ་": "clear", + "འཚེར་བ་": "sparkling" + }, + "རིན་ཆེན་འབར་བའི་ཀ་བ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རིན་ཆེན་": "jewels", + "འབར་བ་": "blazing", + "ཀ་བ་": "pillars", + "ཡིད་འོང་": "lovely" + }, + "མུ་ཏིག་འོད་ཆགས་བླ་རེ་བྲེས་པ་དེར། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "འོད་ཆགས་": "lustrous", + "བླ་རེ་": "canopy" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་པ། །": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་": "bathing chamber", + "དྲི་ཞིམ་པ་": "fragrant" + }, + "ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་གསལ་ཞིང་འཚེར་བ་ལྟར། །": { + "ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་": "crystal floor", + "གསལ་": "gleaming", + "འཚེར་བ་": "sparkling" + }, + "རིན་ཆེན་འབར་བའི་ཀ་བ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རིན་ཆེན་": "jewels", + "འབར་བའི་": "blazing", + "ཀ་བ་": "pillars", + "ཡིད་འོང་": "lovely" + }, + "མུ་ཏིག་འོད་ཆགས་བླ་རེ་བྲེས་པ་དེར། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "འོད་ཆགས་": "lustrous", + "བླ་རེ་": "canopy" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་པ། །": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་": "bathing chamber", + "དྲི་ཞིམ་པ་": "fragrant" + }, + "ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་གསལ་ཞིང་འཚེར་བ་ལྟར། །": { + "ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་": "crystal floor", + "གསལ་": "shining", + "འཚེར་བ་": "gleaming" + }, + "རིན་ཆེན་འབར་བའི་ཀ་བ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རིན་ཆེན་": "jewel", + "འབར་བའི་": "blazing", + "ཀ་བ་": "pillars", + "ཡིད་འོང་": "lovely" + }, + "མུ་ཏིག་འོད་ཆགས་བླ་རེ་བྲེས་པ་དེར། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearl", + "འོད་ཆགས་": "glittering", + "བླ་རེ་": "canopies" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་པ། །": { + "ཁྲུས་ཀྱི་ཁང་པ་": "bathing chamber", + "དྲི་ཞིམ་པ་": "sweet fragrance" + }, + "ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་གསལ་ཞིང་འཚེར་བ་ལྟར། །": { + "ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་": "crystal floor", + "གསལ་": "clear", + "འཚེར་བ་": "sparkling" + }, + "རིན་ཆེན་འབར་བའི་ཀ་བ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རིན་ཆེན་": "jewels", + "འབར་བའི་": "glowing", + "ཀ་བ་": "pillars", + "ཡིད་འོང་": "charming" + }, + "མུ་ཏིག་འོད་ཆགས་བླ་རེ་བྲེས་པ་དེར། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "འོད་ཆགས་": "lustrous", + "བླ་རེ་": "canopy" + } + } } }, "47": { @@ -1313,6 +5703,101 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTo the Tathagatas and their spiritual heirs,\nI offer a bath with many precious vases\nFilled with fragrant, pleasing scented water,\nAccompanied by songs and various musical instruments.\n", "translation": "To the Tathagatas and their spiritual heirs,\nI offer a bath with many precious vases\nFilled with fragrant, pleasing scented water,\nAccompanied by songs and various musical instruments." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་དེ་ཡི་སྲས་རྣམས་ལ།": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Tathagata", + "སྲས་": "sons" + }, + "།རིན་ཆེན་བུམ་པ་མང་པོ་སྤོས་ཀྱི་ཆུ།": { + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་": "precious vases", + "སྤོས་ཀྱི་ཆུ་": "fragrant water" + }, + "།ཡིད་འོང་ལེགས་པར་བཀང་བ་གླུ་དང་ནི།": { + "གླུ་": "songs" + }, + "།རོལ་མོར་བཅས་པ་དུ་མས་སྐུ་ཁྲུས་གསོལ།": { + "རོལ་མོ་": "music", + "སྐུ་ཁྲུས་གསོལ་": "offer a bath" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་དེ་ཡི་སྲས་རྣམས་ལ། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Tathāgata", + "སྲས་": "offspring" + }, + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་མང་པོ་སྤོས་ཀྱི་ཆུ། །": { + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་": "precious vases", + "སྤོས་": "incense", + "ཆུ་": "water" + }, + "ཡིད་འོང་ལེགས་པར་བཀང་བ་གླུ་དང་ནི། །": { + "བཀང་བ་": "filled", + "གླུ་": "songs" + }, + "རོལ་མོར་བཅས་པ་དུ་མས་སྐུ་ཁྲུས་གསོལ། །": { + "རོལ་མོ་": "music", + "སྐུ་ཁྲུས་གསོལ་": "offer a bath" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་དེ་ཡི་སྲས་རྣམས་ལ། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Tathagatas", + "སྲས་": "spiritual heirs" + }, + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་མང་པོ་སྤོས་ཀྱི་ཆུ། །": { + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་": "precious vases", + "སྤོས་ཀྱི་ཆུ་": "fragrant waters" + }, + "ཡིད་འོང་ལེགས་པར་བཀང་བ་གླུ་དང་ནི། །": { + "ཡིད་འོང་": "pleasing", + "བཀང་བ་": "filled", + "གླུ་": "songs" + }, + "རོལ་མོར་བཅས་པ་དུ་མས་སྐུ་ཁྲུས་གསོལ། །": { + "རོལ་མོ་": "music", + "སྐུ་ཁྲུས་གསོལ་": "offer a bath" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་དེ་ཡི་སྲས་རྣམས་ལ། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Tathagatas", + "སྲས་": "offspring" + }, + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་མང་པོ་སྤོས་ཀྱི་ཆུ། །": { + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་": "precious vases", + "སྤོས་ཀྱི་ཆུ་": "fragrant water" + }, + "ཡིད་འོང་ལེགས་པར་བཀང་བ་གླུ་དང་ནི། །": { + "ཡིད་འོང་": "pleasing", + "བཀང་བ་": "filled", + "གླུ་": "songs" + }, + "རོལ་མོར་བཅས་པ་དུ་མས་སྐུ་ཁྲུས་གསོལ། །": { + "རོལ་མོ་": "musical instruments", + "སྐུ་ཁྲུས་གསོལ་": "offer a bath" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་དེ་ཡི་སྲས་རྣམས་ལ། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Tathagatas", + "སྲས་": "spiritual heirs" + }, + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་མང་པོ་སྤོས་ཀྱི་ཆུ། །": { + "རིན་ཆེན་བུམ་པ་": "precious vases", + "སྤོས་ཀྱི་ཆུ་": "fragrant water" + }, + "ཡིད་འོང་ལེགས་པར་བཀང་བ་གླུ་དང་ནི། །": { + "ཡིད་འོང་": "pleasing", + "བཀང་བ་": "filled", + "གླུ་": "songs" + }, + "རོལ་མོར་བཅས་པ་དུ་མས་སྐུ་ཁྲུས་གསོལ། །": { + "རོལ་མོ་": "musical instruments", + "སྐུ་ཁྲུས་གསོལ་": "offer a bath" + } + } } }, "48": { @@ -1341,6 +5826,92 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nTheir bodies are wiped with incomparable cloth,\nClean and well-scented, to dry them after bathing.\nThen, they are offered excellent robes\nOf proper color, supremely fragrant.\n", "translation": "Their bodies are wiped with incomparable cloth,\nClean and well-scented, to dry them after bathing.\nThen, they are offered excellent robes\nOf proper color, supremely fragrant." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་དག་སྐུ་ལ་མཚུངས་པ་མེད་པའི་གོས། །གཙང་ལ་དྲི་རབ་བསྒོས་པས་སྐུ་ཕྱིའོ།": { + "སྐུ་": "bodies", + "མཚུངས་པ་མེད་པ་": "beyond compare", + "གོས་": "cloths", + "གཙང་": "clean", + "དྲི་": "scent", + "བསྒོས་པ་": "infused", + "ཕྱི་": "dry" + }, + "།དེ་ནས་དེ་ལ་ཁ་དོག་ལེགས་བསྒྱུར་བའི། །ན་བཟའ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་དམ་པ་འབུལ།": { + "ཁ་དོག་": "dyed", + "ན་བཟའ་": "robes", + "དྲི་ཞིམ་": "perfumed", + "འབུལ་": "offer" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་དག་སྐུ་ལ་མཚུངས་པ་མེད་པའི་གོས། །གཙང་ལ་དྲི་རབ་བསྒོས་པས་སྐུ་ཕྱིའོ། །": { + "སྐུ་": "bodies", + "མཚུངས་པ་མེད་པ་": "incomparable", + "གོས་": "garments", + "གཙང་": "pure", + "དྲི་": "fragrant", + "སྐུ་ཕྱི་": "wipe" + }, + "དེ་ནས་དེ་ལ་ཁ་དོག་ལེགས་བསྒྱུར་བའི། །ན་བཟའ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་དམ་པ་འབུལ། །": { + "ཁ་དོག་": "color", + "ལེགས་བསྒྱུར་": "transformed", + "ན་བཟའ་": "robes", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrance", + "དམ་པ་": "supreme", + "འབུལ་": "offer" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་དག་སྐུ་ལ་མཚུངས་པ་མེད་པའི་གོས། །གཙང་ལ་དྲི་རབ་བསྒོས་པས་སྐུ་ཕྱིའོ།": { + "སྐུ་": "bodies", + "མཚུངས་པ་མེད་པ་": "incomparable", + "གོས་": "garments", + "གཙང་": "clean", + "དྲི་རབ་": "supremely fragrant", + "སྐུ་ཕྱི་": "wiped" + }, + "།དེ་ནས་དེ་ལ་ཁ་དོག་ལེགས་བསྒྱུར་བའི། །ན་བཟའ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་དམ་པ་འབུལ།": { + "ཁ་དོག་": "dyed", + "ན་བཟའ་": "robes", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrant", + "འབུལ་": "offered" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་དག་སྐུ་ལ་མཚུངས་པ་མེད་པའི་གོས། །གཙང་ལ་དྲི་རབ་བསྒོས་པས་སྐུ་ཕྱིའོ། །": { + "སྐུ་": "bodies", + "མཚུངས་པ་མེད་པ་": "unmatched", + "གོས་": "robes", + "གཙང་": "clean", + "དྲི་": "scents", + "སྐུ་ཕྱི་": "wipe" + }, + "དེ་ནས་དེ་ལ་ཁ་དོག་ལེགས་བསྒྱུར་བའི། །ན་བཟའ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་དམ་པ་འབུལ། །": { + "ཁ་དོག་": "hue", + "ན་བཟའ་": "garments", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrant", + "དམ་པ་": "supremely", + "འབུལ་": "offered" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་དག་སྐུ་ལ་མཚུངས་པ་མེད་པའི་གོས། །གཙང་ལ་དྲི་རབ་བསྒོས་པས་སྐུ་ཕྱིའོ། །": { + "སྐུ་": "bodies", + "མཚུངས་པ་མེད་པ་": "incomparable", + "གོས་": "cloth", + "གཙང་": "clean", + "དྲི་": "scented", + "སྐུ་ཕྱི་": "wiped" + }, + "དེ་ནས་དེ་ལ་ཁ་དོག་ལེགས་བསྒྱུར་བའི། །ན་བཟའ་ཤིན་ཏུ་དྲི་ཞིམ་དམ་པ་འབུལ། །": { + "ཁ་དོག་": "color", + "ན་བཟའ་": "robes", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrant", + "འབུལ་": "offered" + } + } } }, "49": { @@ -1369,6 +5940,115 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWith various fine, thin, and soft garments,\nAnd hundreds of excellent ornaments of all kinds,\nI shall adorn the noble Samantabhadra, Manjushri,\nAvalokiteshvara, and others.\n", "translation": "With various fine, thin, and soft garments,\nAnd hundreds of excellent ornaments of all kinds,\nI shall adorn the noble Samantabhadra, Manjushri,\nAvalokiteshvara, and others." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གོས་བཟང་སྲབ་ལ་འཇམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །རྒྱན་མཆོག་བརྒྱ་ཕྲག་དེ་དང་དེ་དག་གིས། །": { + "གོས་བཟང་": "fine cloths", + "སྲབ་": "delicate", + "འཇམ་པ་": "soft", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "རྒྱན་མཆོག་": "excellent ornaments", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds" + }, + "འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་དང་འཇམ་དབྱངས་དང་། །": { + "འཕགས་པ་": "noble", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "འཇམ་དབྱངས་": "Manjushri" + }, + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལའང་བརྒྱན་པར་བགྱི། །": { + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་": "Lokeshvara", + "བརྒྱན་པར་བགྱི་": "adorn" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གོས་བཟང་སྲབ་ལ་འཇམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །རྒྱན་མཆོག་བརྒྱ་ཕྲག་དེ་དང་དེ་དག་གིས། །": { + "གོས་བཟང་": "fine garments", + "སྲབ་": "thin", + "འཇམ་པ་": "soft", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "རྒྱན་མཆོག་": "supreme ornaments", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds" + }, + "འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་དང་འཇམ་དབྱངས་དང་། །": { + "འཕགས་པ་": "noble", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "འཇམ་དབྱངས་": "Mañjuśrī" + }, + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལའང་བརྒྱན་པར་བགྱི། །": { + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་": "Lokeśvara", + "བརྒྱན་པར་བགྱི་": "adorn" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གོས་བཟང་སྲབ་ལ་འཇམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །": { + "གོས་": "garments", + "བཟང་": "fine", + "སྲབ་": "thin", + "འཇམ་པ་": "soft", + "སྣ་ཚོགས་": "various" + }, + "རྒྱན་མཆོག་བརྒྱ་ཕྲག་དེ་དང་དེ་དག་གིས། །": { + "རྒྱན་": "ornaments", + "མཆོག་": "excellent", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds" + }, + "འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་དང་འཇམ་དབྱངས་དང་། །": { + "འཕགས་པ་": "noble ones", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "འཇམ་དབྱངས་": "Manjushri" + }, + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལའང་བརྒྱན་པར་བགྱི། །": { + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་": "Avalokiteshvara", + "བརྒྱན་པར་བགྱི་": "adorn" + } + }, + "02_few_shot": { + "གོས་བཟང་སྲབ་ལ་འཇམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །": { + "གོས་": "garments", + "བཟང་": "fine", + "སྲབ་": "thin", + "འཇམ་པ་": "soft", + "སྣ་ཚོགས་": "various" + }, + "རྒྱན་མཆོག་བརྒྱ་ཕྲག་དེ་དང་དེ་དག་གིས། །": { + "རྒྱན་": "ornaments", + "མཆོག་": "excellent", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds" + }, + "འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་དང་འཇམ་དབྱངས་དང་། །": { + "འཕགས་པ་": "noble ones", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "འཇམ་དབྱངས་": "Manjushri" + }, + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལའང་བརྒྱན་པར་བགྱི། །": { + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་": "Avalokiteshvara", + "བརྒྱན་པར་བགྱི་": "adorn" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གོས་བཟང་སྲབ་ལ་འཇམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །": { + "གོས་": "garments", + "བཟང་": "fine", + "སྲབ་": "thin", + "འཇམ་པ་": "soft", + "སྣ་ཚོགས་": "various" + }, + "རྒྱན་མཆོག་བརྒྱ་ཕྲག་དེ་དང་དེ་དག་གིས། །": { + "རྒྱན་": "ornaments", + "མཆོག་": "excellent", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds" + }, + "འཕགས་པ་ཀུན་དུ་བཟང་དང་འཇམ་དབྱངས་དང་། །": { + "འཕགས་པ་": "noble", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "འཇམ་དབྱངས་": "Manjushri" + }, + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་སོགས་ལའང་བརྒྱན་པར་བགྱི། །": { + "འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་": "Avalokiteshvara", + "བརྒྱན་པར་བགྱི་": "adorn" + } + } } }, "50": { @@ -1397,6 +6077,94 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWith the finest fragrances that permeate throughout the billion-fold universe,\nI shall anoint the bodies of all the mighty Buddhas,\nWhich shine and blaze with light,\nLike pure refined gold that has been polished.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes offering fragrant ointments to the Buddhas across vast cosmic scales. The commentaries provide context about the \"billion-fold universe\" (stong gsum) and elaborate on the imagery of the Buddhas' bodies being like polished gold.", "translation": "With the finest fragrances that permeate throughout the billion-fold universe,\nI shall anoint the bodies of all the mighty Buddhas,\nWhich shine and blaze with light,\nLike pure refined gold that has been polished." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྟོང་གསུམ་ཀུན་དུ་དྲི་ངད་ལྡང་བ་ཡི། །": { + "སྟོང་གསུམ་": "billion worlds", + "དྲི་ངད་": "fragrances", + "ལྡང་བ་": "waft" + }, + "དྲི་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་དབང་ཀུན་གྱི་སྐུ། །": { + "དྲི་མཆོག་": "finest scents", + "ཐུབ་དབང་": "Lords of Sages", + "སྐུ་": "bodies" + }, + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟར། །": { + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་": "purest refined gold", + "བྱི་དོར་བྱས་པ་": "polishing" + }, + "འོད་ཆགས་འབར་བ་དེ་དག་བྱུག་པར་བགྱི། །": { + "འོད་ཆགས་འབར་བ་": "radiant", + "བྱུག་པར་བགྱི་": "apply" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྟོང་གསུམ་ཀུན་དུ་དྲི་ངད་ལྡང་བ་ཡི། །": { + "སྟོང་གསུམ་": "trichiliocosm", + "དྲི་ངད་": "fragrances", + "ལྡང་བ་": "waft" + }, + "དྲི་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་དབང་ཀུན་གྱི་སྐུ། །": { + "དྲི་མཆོག་": "supreme fragrances", + "ཐུབ་དབང་": "Lords of Sages", + "སྐུ་": "bodies" + }, + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟར། །": { + "གསེར་སྦྱངས་": "refined gold", + "བྱི་དོར་བྱས་པ་": "polished" + }, + "འོད་ཆགས་འབར་བ་དེ་དག་བྱུག་པར་བགྱི། །": { + "འོད་ཆགས་": "gleaming", + "འབར་བ་": "radiant", + "བྱུག་པར་བགྱི་": "anoint" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྟོང་གསུམ་ཀུན་དུ་དྲི་ངད་ལྡང་བ་ཡི། །དྲི་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་དབང་ཀུན་གྱི་སྐུ། །": { + "སྟོང་གསུམ་": "billion-fold universe", + "དྲི་ངད་": "fragrances", + "དྲི་མཆོག་": "finest fragrances", + "ཐུབ་དབང་": "mighty sages", + "སྐུ་": "bodies" + }, + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟར། །འོད་ཆགས་འབར་བ་དེ་དག་བྱུག་པར་བགྱི། །": { + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་": "pure refined gold", + "བྱི་དོར་བྱས་པ་": "polished", + "འོད་ཆགས་འབར་བ་": "gleaming and radiant", + "བྱུག་པར་བགྱི་": "anoint" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྟོང་གསུམ་ཀུན་དུ་དྲི་ངད་ལྡང་བ་ཡི། །དྲི་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་དབང་ཀུན་གྱི་སྐུ། །": { + "སྟོང་གསུམ་": "three thousand worlds", + "དྲི་ངད་": "fragrances", + "དྲི་མཆོག་": "finest fragrances", + "ཐུབ་དབང་": "Mighty Sages", + "སྐུ་": "bodies" + }, + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟར། །འོད་ཆགས་འབར་བ་དེ་དག་བྱུག་པར་བགྱི། །": { + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་": "refined gold", + "བྱི་དོར་བྱས་པ་": "well-polished", + "འོད་ཆགས་འབར་བ་": "gleaming and radiant", + "བྱུག་པ་": "anoint" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྟོང་གསུམ་ཀུན་དུ་དྲི་ངད་ལྡང་བ་ཡི། །དྲི་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་དབང་ཀུན་གྱི་སྐུ། །": { + "སྟོང་གསུམ་": "billion-fold universe", + "དྲི་ངད་": "fragrances", + "དྲི་མཆོག་": "finest fragrances", + "ཐུབ་དབང་": "mighty Buddhas", + "སྐུ་": "bodies" + }, + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟར། །འོད་ཆགས་འབར་བ་དེ་དག་བྱུག་པར་བགྱི། །": { + "གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་": "pure refined gold", + "བྱི་དོར་བྱས་པ་": "polished", + "འོད་ཆགས་འབར་བ་": "shine and blaze with light", + "བྱུག་པར་བགྱི་": "anoint" + } + } } }, "51": { @@ -1425,6 +6193,122 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTo the supreme objects of worship, the mighty sages,\nI offer pleasing flowers: mandārava, lotus, and utpala,\nAlong with all other fragrant blossoms,\nAnd beautiful, delightful garlands well-arranged.\n\n\nThis translation captures the essence of making flower offerings to the Buddha and other enlightened beings, including specific types of celestial and earthly flowers, as well as fragrant blossoms and well-crafted garlands that are pleasing to the mind.", "translation": "To the supreme objects of worship, the mighty sages,\nI offer pleasing flowers: mandārava, lotus, and utpala,\nAlong with all other fragrant blossoms,\nAnd beautiful, delightful garlands well-arranged." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐུབ་དབང་མཆོད་གནས་མཆོག་ལ་ཡིད་འོང་བའི། །": { + "ཐུབ་དབང་": "Lord of Sages", + "མཆོད་གནས་": "object of worship", + "མཆོག་": "supreme", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "མེ་ཏོག་མནྡ་ར་དང་པདྨ་དང་། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "མནྡ་ར་": "mandarava", + "པདྨ་": "lotus" + }, + "ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་དྲི་ཞིམ་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "ཨུཏྤལ་": "utpala", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrant scents" + }, + "ཕྲེང་བ་སྤེལ་ལེགས་ཡིད་འོང་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད། །": { + "ཕྲེང་བ་": "garlands", + "སྤེལ་ལེགས་": "beautifully arranged", + "ཡིད་འོང་": "attractive", + "མཆོད་": "offer" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐུབ་དབང་མཆོད་གནས་མཆོག་ལ་ཡིད་འོང་བའི། །": { + "ཐུབ་དབང་": "Lord of Sages", + "མཆོད་གནས་": "object of worship", + "མཆོག་": "supreme", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "མེ་ཏོག་མནྡ་ར་དང་པདྨ་དང་། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "མནྡ་ར་": "mandārava", + "པདྨ་": "lotus" + }, + "ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་དྲི་ཞིམ་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "ཨུཏྤལ་": "Utpala", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrant" + }, + "ཕྲེང་བ་སྤེལ་ལེགས་ཡིད་འོང་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད། །": { + "ཕྲེང་བ་": "garlands", + "སྤེལ་ལེགས་": "beautifully arranged", + "ཡིད་འོང་": "delightful", + "མཆོད་": "offer" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐུབ་དབང་མཆོད་གནས་མཆོག་ལ་ཡིད་འོང་བའི། །": { + "ཐུབ་དབང་": "Mighty Sage", + "མཆོད་གནས་": "object of worship", + "མཆོག་": "supreme", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "མེ་ཏོག་མནྡ་ར་དང་པདྨ་དང་། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "མནྡ་ར་": "mandarava", + "པདྨ་": "lotus" + }, + "ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་དྲི་ཞིམ་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "ཨུཏྤལ་": "utpala", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrant" + }, + "ཕྲེང་བ་སྤེལ་ལེགས་ཡིད་འོང་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད། །": { + "ཕྲེང་བ་": "garlands", + "ཡིད་འོང་": "delightful", + "མཆོད་": "offer" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐུབ་དབང་མཆོད་གནས་མཆོག་ལ་ཡིད་འོང་བའི། །": { + "ཐུབ་དབང་": "Mighty Sage", + "མཆོད་གནས་": "object of worship", + "མཆོག་": "supreme", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "མེ་ཏོག་མནྡ་ར་དང་པདྨ་དང་། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "མནྡ་ར་": "mandarava", + "པདྨ་": "lotus" + }, + "ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་དྲི་ཞིམ་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "ཨུཏྤལ་": "utpala", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrant" + }, + "ཕྲེང་བ་སྤེལ་ལེགས་ཡིད་འོང་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད། །": { + "ཕྲེང་བ་": "garlands", + "ཡིད་འོང་": "delightful", + "མཆོད་": "offer" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐུབ་དབང་མཆོད་གནས་མཆོག་ལ་ཡིད་འོང་བའི། །": { + "ཐུབ་དབང་": "mighty sages", + "མཆོད་གནས་": "objects of worship", + "མཆོག་": "supreme", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "མེ་ཏོག་མནྡ་ར་དང་པདྨ་དང་། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "མནྡ་ར་": "mandārava", + "པདྨ་": "lotus" + }, + "ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་དྲི་ཞིམ་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "ཨུཏྤལ་": "utpala", + "དྲི་ཞིམ་": "fragrant", + "ཐམས་ཅད་": "all" + }, + "ཕྲེང་བ་སྤེལ་ལེགས་ཡིད་འོང་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད། །": { + "ཕྲེང་བ་": "garlands", + "སྤེལ་ལེགས་": "well-arranged", + "ཡིད་འོང་": "delightful", + "མཆོད་": "offer" + } + } } }, "52": { @@ -1453,6 +6337,91 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the provided commentaries:\n\n\nI offer clouds of incense smoke, permeating the air\nWith the captivating fragrance of supreme perfume.\nI also offer divine food offerings,\nConsisting of various edibles and drinks.\n", "translation": "I offer clouds of incense smoke, permeating the air\nWith the captivating fragrance of supreme perfume.\nI also offer divine food offerings,\nConsisting of various edibles and drinks." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྤོས་མཆོག་ཡིད་འཕྲོག་དྲི་ངད་ཁྱབ་པ་ཡི། །བདུག་པའི་སྤྲིན་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ།": { + "སྤོས་": "incense", + "དྲི་ངད་": "scents", + "ཁྱབ་པ་": "pervade", + "བདུག་པ་": "incense", + "སྤྲིན་ཚོགས་": "clouds", + "དབུལ་": "offer" + }, + "།ཞལ་ཟས་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་བཅས་པ་ཡི། །ལྷ་བཤོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "ཞལ་ཟས་": "food", + "བཟའ་བཏུང་": "food and drink", + "ལྷ་བཤོས་": "divine food", + "དབུལ་": "offer" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྤོས་མཆོག་ཡིད་འཕྲོག་དྲི་ངད་ཁྱབ་པ་ཡི། །བདུག་པའི་སྤྲིན་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ།": { + "སྤོས་མཆོག་": "supreme fragrance", + "དྲི་ངད་": "scent", + "ཁྱབ་པ་": "pervading", + "བདུག་པ་": "incense", + "སྤྲིན་ཚོགས་": "clouds", + "དབུལ་": "offer" + }, + "།ཞལ་ཟས་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་བཅས་པ་ཡི། །ལྷ་བཤོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "ཞལ་ཟས་": "foods", + "བཟའ་བཏུང་": "foods and drinks", + "ལྷ་བཤོས་": "tormas", + "དབུལ་": "offer" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྤོས་མཆོག་ཡིད་འཕྲོག་དྲི་ངད་ཁྱབ་པ་ཡི། །བདུག་པའི་སྤྲིན་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ།": { + "སྤོས་མཆོག་": "finest incense", + "ཡིད་འཕྲོག་": "captivating", + "དྲི་ངད་": "fragrance", + "ཁྱབ་པ་": "pervading", + "བདུག་པ་": "aromatic smoke", + "སྤྲིན་ཚོགས་": "clouds", + "དབུལ་": "offer" + }, + "།ཞལ་ཟས་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་བཅས་པ་ཡི། །ལྷ་བཤོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "ཞལ་ཟས་": "foods", + "བཟའ་བཏུང་": "drinks", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "ལྷ་བཤོས་": "divine cakes", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "present" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྤོས་མཆོག་ཡིད་འཕྲོག་དྲི་ངད་ཁྱབ་པ་ཡི། །བདུག་པའི་སྤྲིན་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ།": { + "སྤོས་": "incense", + "དྲི་ངད་": "scents", + "ཁྱབ་པ་": "pervading", + "བདུག་པ་": "incense smoke", + "སྤྲིན་ཚོགས་": "clouds", + "དབུལ་": "offer" + }, + "།ཞལ་ཟས་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་བཅས་པ་ཡི། །ལྷ་བཤོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "ཞལ་ཟས་": "foods", + "བཟའ་བཏུང་": "foods and drinks", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "ལྷ་བཤོས་": "divine cakes", + "དབུལ་": "offer" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྤོས་མཆོག་ཡིད་འཕྲོག་དྲི་ངད་ཁྱབ་པ་ཡི། །བདུག་པའི་སྤྲིན་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ།": { + "སྤོས་མཆོག་": "supreme perfume", + "དྲི་ངད་": "fragrance", + "ཁྱབ་པ་": "permeating", + "བདུག་པ་": "incense", + "སྤྲིན་ཚོགས་": "clouds", + "དབུལ་": "offer" + }, + "།ཞལ་ཟས་བཟའ་བཏུང་སྣ་ཚོགས་བཅས་པ་ཡི། །ལྷ་བཤོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "ཞལ་ཟས་": "food", + "བཟའ་བཏུང་": "edibles and drinks", + "ལྷ་བཤོས་": "divine food offerings", + "དབུལ་": "offer" + } + } } }, "53": { @@ -1481,6 +6450,99 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI offer golden lotus lamps arranged in rows,\nAdorned with precious jewels radiating light.\nOn the ground prepared and anointed with fragrant water,\nI scatter beautiful and pleasing flower petals.\n\n\nThis translation captures the imagery of offering golden lotus-shaped lamps set with precious stones, as well as the act of preparing the ground with scented water and scattering flower petals as offerings. The commentaries help clarify that \"དབུལ་བར་བགྱི\" means \"to offer\" or \"to present as an offering,\" and that the lamps are arranged in rows or sequences (ཚར་དུ་དངར་བ).", "translation": "I offer golden lotus lamps arranged in rows,\nAdorned with precious jewels radiating light.\nOn the ground prepared and anointed with fragrant water,\nI scatter beautiful and pleasing flower petals." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གསེར་གྱི་པདྨ་ཚར་དུ་དངར་བ་ཡི། །རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་རྣམས་ཀྱང་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "གསེར་": "golden", + "པདྨ་": "lotuses", + "རིན་ཆེན་": "jeweled", + "སྒྲོན་མ་": "lamps", + "དབུལ་བ་": "offer" + }, + "ས་གཞི་བསྟར་བ་སྤོས་ཀྱིས་བྱུགས་པ་དེར། །མེ་ཏོག་ཡིད་འོང་སིལ་མ་དགྲམ་པར་བྱ། །": { + "ས་གཞི་": "floor", + "སྤོས་": "perfume", + "བྱུགས་པ་": "anointed", + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "ཡིད་འོང་": "attractive", + "སིལ་མ་": "petals", + "དགྲམ་པ་": "scatter" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གསེར་གྱི་པདྨ་ཚར་དུ་དངར་བ་ཡི། །རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་རྣམས་ཀྱང་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "གསེར་": "golden", + "པདྨ་": "lotuses", + "སྒྲོན་མ་": "lamps", + "དབུལ་བ་": "offer" + }, + "།ས་གཞི་བསྟར་བ་སྤོས་ཀྱིས་བྱུགས་པ་དེར།": { + "ས་གཞི་": "ground", + "སྤོས་": "incense", + "བྱུགས་པ་": "anointed" + }, + "།མེ་ཏོག་ཡིད་འོང་སིལ་མ་དགྲམ་པར་བྱ། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "དགྲམ་པ་": "scatter" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གསེར་གྱི་པདྨ་ཚར་དུ་དངར་བ་ཡི། །རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་རྣམས་ཀྱང་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "གསེར་": "golden", + "པདྨ་": "lotuses", + "ཚར་དུ་དངར་བ་": "in full bloom", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "སྒྲོན་མ་": "lamps", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + }, + "།ས་གཞི་བསྟར་བ་སྤོས་ཀྱིས་བྱུགས་པ་དེར།": { + "ས་གཞི་": "ground", + "སྤོས་": "incense", + "བྱུགས་པ་": "anointed" + }, + "།མེ་ཏོག་ཡིད་འོང་སིལ་མ་དགྲམ་པར་བྱ། །": { + "མེ་ཏོག་": "flower", + "ཡིད་འོང་": "pleasing", + "སིལ་མ་": "petals", + "དགྲམ་པར་བྱ་": "scatter" + } + }, + "02_few_shot": { + "གསེར་གྱི་པདྨ་ཚར་དུ་དངར་བ་ཡི། །རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་རྣམས་ཀྱང་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "གསེར་": "golden", + "པདྨ་": "lotus", + "སྒྲོན་མ་": "lamps", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + }, + "།ས་གཞི་བསྟར་བ་སྤོས་ཀྱིས་བྱུགས་པ་དེར།": { + "ས་གཞི་": "ground", + "སྤོས་": "incense" + }, + "།མེ་ཏོག་ཡིད་འོང་སིལ་མ་དགྲམ་པར་བྱ། །": { + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "དགྲམ་པར་བྱ་": "scatter" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གསེར་གྱི་པདྨ་ཚར་དུ་དངར་བ་ཡི། །རིན་ཆེན་སྒྲོན་མ་རྣམས་ཀྱང་དབུལ་བར་བགྱི།": { + "གསེར་": "golden", + "པདྨ་": "lotus", + "སྒྲོན་མ་": "lamps", + "རིན་ཆེན་": "precious", + "དབུལ་བ་": "offer" + }, + "།ས་གཞི་བསྟར་བ་སྤོས་ཀྱིས་བྱུགས་པ་དེར།": { + "ས་གཞི་": "ground", + "སྤོས་": "fragrant" + }, + "།མེ་ཏོག་ཡིད་འོང་སིལ་མ་དགྲམ་པར་བྱ། །": { + "མེ་ཏོག་": "flower", + "ཡིད་འོང་": "pleasing", + "སིལ་མ་": "petals", + "དགྲམ་པ་": "scatter" + } + } } }, "54": { @@ -1509,6 +6571,130 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn the immeasurable palace resounding with pleasing hymns of praise,\nAdorned with dangling ornaments of pearls and precious gems, beautifully radiant,\nThese countless celestial decorations that embellish the sky,\nI offer to those of compassionate nature.\n\n\nThis translation attempts to capture the imagery of a magnificent celestial palace, filled with beautiful sounds and adorned with precious ornaments. The text describes these ornaments as illuminating the vast expanse of space, and concludes with an offering of all these splendors to compassionate beings.", "translation": "In the immeasurable palace resounding with pleasing hymns of praise,\nAdorned with dangling ornaments of pearls and precious gems, beautifully radiant,\nThese countless celestial decorations that embellish the sky,\nI offer to those of compassionate nature." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཞལ་མེད་ཕོ་བྲང་བསྟོད་དབྱངས་ཡིད་འོང་ལྡན། །མུ་ཏིག་རིན་ཆེན་རྒྱན་འཕྱང་མཛེས་འབར་བ། །": { + "གཞལ་མེད་": "numberless", + "ཕོ་བྲང་": "palaces", + "བསྟོད་དབྱངས་": "songs of praise", + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "རིན་ཆེན་": "jewels", + "རྒྱན་": "adorning" + }, + "དཔག་ཡས་ནམ་མཁའི་རྒྱན་གྱུར་དེ་དག་ཀྱང་། །": { + "དཔག་ཡས་": "numberless", + "ནམ་མཁའི་": "sky", + "རྒྱན་": "adorning" + }, + "ཐུགས་རྗེའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "ཐུགས་རྗེའི་": "compassionate", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཞལ་མེད་ཕོ་བྲང་བསྟོད་དབྱངས་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "གཞལ་མེད་": "immeasurable", + "ཕོ་བྲང་": "palaces", + "བསྟོད་དབྱངས་": "hymns", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "མུ་ཏིག་རིན་ཆེན་རྒྱན་འཕྱང་མཛེས་འབར་བ། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "རིན་ཆེན་": "precious gems", + "རྒྱན་": "ornaments", + "འཕྱང་": "hanging", + "མཛེས་": "beautifully", + "འབར་བ་": "blazing" + }, + "དཔག་ཡས་ནམ་མཁའི་རྒྱན་གྱུར་དེ་དག་ཀྱང་། །": { + "དཔག་ཡས་": "limitless", + "ནམ་མཁའི་": "sky", + "རྒྱན་": "ornaments" + }, + "ཐུགས་རྗེའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "ཐུགས་རྗེའི་": "compassion", + "རང་བཞིན་": "nature", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཞལ་མེད་ཕོ་བྲང་བསྟོད་དབྱངས་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "གཞལ་མེད་": "immeasurable", + "ཕོ་བྲང་": "palace", + "བསྟོད་དབྱངས་": "melodious praise", + "ཡིད་འོང་": "resounding" + }, + "མུ་ཏིག་རིན་ཆེན་རྒྱན་འཕྱང་མཛེས་འབར་བ། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "རིན་ཆེན་": "jewels", + "རྒྱན་": "ornaments", + "འཕྱང་": "dangling", + "མཛེས་": "beautifully", + "འབར་བ་": "blazing" + }, + "དཔག་ཡས་ནམ་མཁའི་རྒྱན་གྱུར་དེ་དག་ཀྱང་། །": { + "དཔག་ཡས་": "boundless", + "ནམ་མཁའི་": "sky", + "རྒྱན་": "ornaments" + }, + "ཐུགས་རྗེའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "ཐུགས་རྗེའི་": "compassionate", + "རང་བཞིན་": "nature", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཞལ་མེད་ཕོ་བྲང་བསྟོད་དབྱངས་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "གཞལ་མེད་": "immeasurable", + "ཕོ་བྲང་": "palaces", + "བསྟོད་དབྱངས་": "praise", + "ཡིད་འོང་": "melodious" + }, + "མུ་ཏིག་རིན་ཆེན་རྒྱན་འཕྱང་མཛེས་འབར་བ། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "རིན་ཆེན་": "jewels", + "རྒྱན་": "ornaments", + "འཕྱང་": "dangling", + "མཛེས་": "beautifully", + "འབར་བ་": "blazing" + }, + "དཔག་ཡས་ནམ་མཁའི་རྒྱན་གྱུར་དེ་དག་ཀྱང་། །": { + "དཔག་ཡས་": "boundless", + "ནམ་མཁའི་": "space", + "རྒྱན་": "ornaments" + }, + "ཐུགས་རྗེའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "ཐུགས་རྗེའི་": "compassionate", + "དབུལ་བར་": "offer" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཞལ་མེད་ཕོ་བྲང་བསྟོད་དབྱངས་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "གཞལ་མེད་": "immeasurable", + "ཕོ་བྲང་": "palace", + "བསྟོད་དབྱངས་": "hymns of praise", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "མུ་ཏིག་རིན་ཆེན་རྒྱན་འཕྱང་མཛེས་འབར་བ། །": { + "མུ་ཏིག་": "pearls", + "རིན་ཆེན་": "precious gems", + "རྒྱན་": "ornaments", + "འཕྱང་": "dangling", + "མཛེས་": "beautifully", + "འབར་བ་": "radiant" + }, + "དཔག་ཡས་ནམ་མཁའི་རྒྱན་གྱུར་དེ་དག་ཀྱང་། །": { + "དཔག་ཡས་": "countless", + "ནམ་མཁའི་": "sky", + "རྒྱན་": "decorations" + }, + "ཐུགས་རྗེའི་རང་བཞིན་ཅན་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "ཐུགས་རྗེའི་": "compassionate", + "རང་བཞིན་": "nature", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + } } }, "55": { @@ -1537,6 +6723,131 @@ "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries:\n\n\nBeautiful precious parasols with golden handles,\nAdorned all around with lovely ornaments,\nElegantly shaped and pleasing to behold when raised aloft -\nThese I shall constantly offer to the mighty sages.\n", "translation": "Beautiful precious parasols with golden handles,\nAdorned all around with lovely ornaments,\nElegantly shaped and pleasing to behold when raised aloft -\nThese I shall constantly offer to the mighty sages." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རིན་ཆེན་གདུགས་མཛེས་གསེར་གྱི་ཡུ་བ་ཅན། །": { + "རིན་ཆེན་": "jeweled", + "གདུགས་": "parasols", + "གསེར་": "golden", + "ཡུ་བ་": "staves" + }, + "ཁོར་ཡུག་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ཁོར་ཡུག་": "rims", + "རྒྱན་": "ornaments", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "དབྱིབས་ལེགས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་བསྒྲེང་བ་ཡང་། །": { + "དབྱིབས་": "shaped", + "བལྟ་ན་སྡུག་པ་": "beauteous", + "བསྒྲེང་བ་": "upright" + }, + "རྟག་ཏུ་ཐུབ་དབང་རྣམས་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ཐུབ་དབང་": "lords of sages", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རིན་ཆེན་གདུགས་མཛེས་གསེར་གྱི་ཡུ་བ་ཅན། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "གདུགས་": "parasols", + "མཛེས་": "beautiful", + "གསེར་": "golden", + "ཡུ་བ་": "handles" + }, + "ཁོར་ཡུག་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ཁོར་ཡུག་": "rim", + "རྒྱན་": "ornamental", + "རྣམ་པ་": "patterns", + "ཡིད་འོང་": "pleasing" + }, + "དབྱིབས་ལེགས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་བསྒྲེང་བ་ཡང་། །": { + "དབྱིབས་": "shape", + "ལེགས་": "excellent", + "བལྟ་ན་སྡུག་པ་": "lovely to behold", + "བསྒྲེང་བ་": "raised high" + }, + "རྟག་ཏུ་ཐུབ་དབང་རྣམས་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྟག་ཏུ་": "continually", + "ཐུབ་དབང་": "mighty buddhas", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རིན་ཆེན་གདུགས་མཛེས་གསེར་གྱི་ཡུ་བ་ཅན། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "གདུགས་": "parasols", + "གསེར་": "golden", + "ཡུ་བ་": "handles" + }, + "ཁོར་ཡུག་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ཁོར་ཡུག་": "all around", + "རྒྱན་": "ornaments", + "ཡིད་འོང་": "lovely" + }, + "དབྱིབས་ལེགས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་བསྒྲེང་བ་ཡང་། །": { + "དབྱིབས་": "shaped", + "བལྟ་": "behold", + "སྡུག་པ་": "pleasing", + "བསྒྲེང་བ་": "raised aloft" + }, + "རྟག་ཏུ་ཐུབ་དབང་རྣམས་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ཐུབ་དབང་": "mighty sages", + "དབུལ་བར་": "offer" + } + }, + "02_few_shot": { + "རིན་ཆེན་གདུགས་མཛེས་གསེར་གྱི་ཡུ་བ་ཅན། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "གདུགས་": "parasols", + "མཛེས་": "beautiful", + "གསེར་": "golden", + "ཡུ་བ་": "handles" + }, + "ཁོར་ཡུག་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ཁོར་ཡུག་": "all around", + "རྒྱན་": "ornaments", + "ཡིད་འོང་": "lovely" + }, + "དབྱིབས་ལེགས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་བསྒྲེང་བ་ཡང་། །": { + "དབྱིབས་": "shaped", + "ལེགས་": "well", + "བལྟ་ན་སྡུག་པ་": "pleasing to behold", + "བསྒྲེང་བ་": "raised aloft" + }, + "རྟག་ཏུ་ཐུབ་དབང་རྣམས་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ཐུབ་དབང་": "mighty sages", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རིན་ཆེན་གདུགས་མཛེས་གསེར་གྱི་ཡུ་བ་ཅན། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious", + "གདུགས་": "parasols", + "མཛེས་": "beautiful", + "གསེར་": "golden", + "ཡུ་བ་": "handles" + }, + "ཁོར་ཡུག་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "ཁོར་ཡུག་": "all around", + "རྒྱན་": "ornaments", + "ཡིད་འོང་": "lovely" + }, + "དབྱིབས་ལེགས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་བསྒྲེང་བ་ཡང་། །": { + "དབྱིབས་": "shaped", + "ལེགས་": "elegantly", + "བལྟ་ན་སྡུག་པ་": "pleasing to behold", + "བསྒྲེང་བ་": "raised aloft" + }, + "རྟག་ཏུ་ཐུབ་དབང་རྣམས་ལ་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "ཐུབ་དབང་": "mighty sages", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + } } }, "56": { @@ -1565,6 +6876,114 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nFurthermore, may there be clouds of various offerings,\nIncluding melodious music and pleasing songs,\nThat remain present individually,\nSatisfying and alleviating the suffering of sentient beings.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes additional offerings beyond those previously mentioned. It emphasizes musical offerings that are pleasing to the senses and have the power to relieve the suffering of sentient beings. The imagery of \"clouds\" suggests an abundance of these offerings, and the phrase \"remain present individually\" indicates that these offerings should continue to exist in their appropriate forms or places.", "translation": "Furthermore, may there be clouds of various offerings,\nIncluding melodious music and pleasing songs,\nThat remain present individually,\nSatisfying and alleviating the suffering of sentient beings." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལས་གཞན་ཡང་མཆོད་པའི་ཚོགས། །": { + "མཆོད་པ": "offerings", + "ཚོགས": "clouds" + }, + "རོལ་མོ་དབྱངས་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རོལ་མོ": "tunes", + "དབྱངས་སྙན": "harmonies", + "ཡིད་འོང": "attractive" + }, + "སེམས་ཅན་སྔག་བསྔལ་ཚིམ་བྱེད་པའི། །": { + "སེམས་ཅན": "beings", + "སྔག་བསྔལ": "sufferings", + "ཚིམ་བྱེད": "soothe" + }, + "སྤྲིན་རྣམས་སོ་སོར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "སྤྲིན": "clouds", + "གནས་གྱུར": "extend" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལས་གཞན་ཡང་མཆོད་པའི་ཚོགས། །": { + "མཆོད་པ་": "offerings", + "ཚོགས་": "clouds" + }, + "རོལ་མོ་དབྱངས་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རོལ་མོ་": "music", + "དབྱངས་སྙན་": "melodies", + "ཡིད་འོང་": "pleasing to the mind" + }, + "སེམས་ཅན་སྔག་བསྔལ་ཚིམ་བྱེད་པའི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "སྔག་བསྔལ་": "sufferings", + "ཚིམ་བྱེད་": "satisfy" + }, + "སྤྲིན་རྣམས་སོ་སོར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "སྤྲིན་": "clouds", + "སོ་སོར་": "separately", + "གནས་": "abide" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལས་གཞན་ཡང་མཆོད་པའི་ཚོགས། །": { + "མཆོད་པ་": "offerings", + "ཚོགས་": "clouds" + }, + "རོལ་མོ་དབྱངས་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རོལ་མོ་": "music", + "དབྱངས་སྙན་": "melodious", + "ཡིད་འོང་": "pleasing", + "ལྡན་": "possess" + }, + "སེམས་ཅན་སྔག་བསྔལ་ཚིམ་བྱེད་པའི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "སྔག་བསྔལ་": "sufferings", + "ཚིམ་བྱེད་": "satisfy" + }, + "སྤྲིན་རྣམས་སོ་སོར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "སྤྲིན་": "clouds", + "སོ་སོར་": "separately", + "གནས་": "appear" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལས་གཞན་ཡང་མཆོད་པའི་ཚོགས། །": { + "མཆོད་པ": "offerings", + "ཚོགས": "clouds" + }, + "རོལ་མོ་དབྱངས་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རོལ་མོ": "music", + "དབྱངས་སྙན": "sweet melodies", + "ཡིད་འོང": "pleasing" + }, + "སེམས་ཅན་སྔག་བསྔལ་ཚིམ་བྱེད་པའི། །": { + "སེམས་ཅན": "beings", + "སྔག་བསྔལ": "suffering", + "ཚིམ་བྱེད": "soothe" + }, + "སྤྲིན་རྣམས་སོ་སོར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "སྤྲིན": "clouds", + "སོ་སོར": "each", + "གནས": "abiding" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལས་གཞན་ཡང་མཆོད་པའི་ཚོགས། །": { + "མཆོད་པ": "offerings", + "ཚོགས": "clouds" + }, + "རོལ་མོ་དབྱངས་སྙན་ཡིད་འོང་ལྡན། །": { + "རོལ་མོ": "music", + "དབྱངས་སྙན": "melodious", + "ཡིད་འོང": "pleasing", + "ལྡན": "including" + }, + "སེམས་ཅན་སྔག་བསྔལ་ཚིམ་བྱེད་པའི། །": { + "སེམས་ཅན": "sentient beings", + "སྔག་བསྔལ": "suffering", + "ཚིམ་བྱེད་པ": "satisfying" + }, + "སྤྲིན་རྣམས་སོ་སོར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "སྤྲིན": "clouds", + "སོ་སོར": "individually", + "གནས": "remain" + } + } } }, "57": { @@ -1593,6 +7012,82 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\nMay a continuous shower of precious flowers and other offerings\nRain down uninterruptedly\nUpon all the sacred Dharma jewels,\nThe stupas, and the images of enlightened beings.", "translation": "May a continuous shower of precious flowers and other offerings\nRain down uninterruptedly\nUpon all the sacred Dharma jewels,\nThe stupas, and the images of enlightened beings." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་དང་སྐུ་གཟུགས་ལ། །": { + "དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་": "jewels of the true dharma", + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "སྐུ་གཟུགས་": "likenesses" + }, + "རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་ཆར། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབབ་པར་ཤོག །": { + "རིན་ཆེན་": "gems", + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "ཆར་": "rains", + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "continuously" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་དང་སྐུ་གཟུགས་ལ།": { + "དམ་ཆོས་": "true Dharma", + "དཀོན་མཆོག་": "jewels", + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "སྐུ་གཟུགས་": "images" + }, + "།རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་ཆར། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབབ་པར་ཤོག །": { + "རིན་ཆེན་": "precious jewels", + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "ཆར་": "shower", + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "unceasingly", + "འབབ་པར་": "fall" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་དང་སྐུ་གཟུགས་ལ། །": { + "དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་": "sacred Dharma jewels", + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "སྐུ་གཟུགས་": "images" + }, + "རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་ཆར། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབབ་པར་ཤོག །": { + "རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་": "precious flowers", + "ཆར་": "shower", + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "uninterruptedly", + "འབབ་པར་": "fall" + } + }, + "02_few_shot": { + "དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "དམ་ཆོས་": "Dharma", + "དཀོན་མཆོག་": "rare and sublime", + "ཐམས་ཅད་": "all" + }, + "མཆོད་རྟེན་རྣམས་དང་སྐུ་གཟུགས་ལ། །": { + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "སྐུ་གཟུགས་": "images" + }, + "རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་ཆར། །": { + "རིན་ཆེན་": "precious jewels", + "མེ་ཏོག་": "flowers", + "ཆར་": "rain" + }, + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབབ་པར་ཤོག །": { + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "continuous", + "འབབ་པར་": "fall" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་དང་སྐུ་གཟུགས་ལ། །": { + "དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་": "sacred Dharma jewels", + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "སྐུ་གཟུགས་": "images of enlightened beings" + }, + "རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་ཆར། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབབ་པར་ཤོག །": { + "རིན་ཆེན་མེ་ཏོག་": "precious flowers", + "ཆར་": "shower", + "རྒྱུན་མི་འཆད་པར་": "uninterruptedly", + "འབབ་པར་": "rain down" + } + } } }, "58": { @@ -1621,6 +7116,73 @@ "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nJust as Manjushri and others\nMake offerings to the Victorious Ones,\nLikewise, I too shall offer\nTo the Thus Gone Ones, the Protectors, along with their Sons.\n\n\nThis translation conveys the essence of the Tibetan verse, expressing the aspiration to make offerings to the Buddhas and Bodhisattvas in the same manner as great beings like Manjushri do. The commentaries provide context, explaining that this is about making supreme offerings with the same intention and vastness as exemplified by great Bodhisattvas, using elaborate offerings like flowers and light rays to honor the Buddhas of all directions.", "translation": "Just as Manjushri and others\nMake offerings to the Victorious Ones,\nLikewise, I too shall offer\nTo the Thus Gone Ones, the Protectors, along with their Sons." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཇི་ལྟར་འཇམ་དབྱངས་ལ་སོགས་པས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་མཆོད་མཛད་པ། །": { + "འཇམ་དབྱངས་": "Manjughosha", + "རྒྱལ་བ་": "victorious ones", + "མཆོད་": "offerings" + }, + "དེ་བཞིན་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས། །མགོན་པོ་སྲས་དང་བཅས་རྣམས་མཆོད། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "tathagatas", + "མགོན་པོ་": "protectors", + "སྲས་": "offspring", + "མཆོད་": "offer" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཇི་ལྟར་འཇམ་དབྱངས་ལ་སོགས་པས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་མཆོད་མཛད་པ། །": { + "འཇམ་དབྱངས་": "Mañjuśrī", + "རྒྱལ་བ་": "Victorious Ones", + "མཆོད་": "offerings" + }, + "དེ་བཞིན་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས། །མགོན་པོ་སྲས་དང་བཅས་རྣམས་མཆོད། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Tathāgatas", + "མགོན་པོ་": "Protectors", + "སྲས་": "offspring", + "མཆོད་": "offer" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཇི་ལྟར་འཇམ་དབྱངས་ལ་སོགས་པས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་མཆོད་མཛད་པ། །": { + "འཇམ་དབྱངས་": "Manjushri", + "རྒྱལ་བ་": "Victorious Ones", + "མཆོད་": "offerings" + }, + "དེ་བཞིན་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས། །མགོན་པོ་སྲས་དང་བཅས་རྣམས་མཆོད། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Tathagatas", + "མགོན་པོ་": "Protectors", + "སྲས་": "Sons", + "མཆོད་": "offerings" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཇི་ལྟར་འཇམ་དབྱངས་ལ་སོགས་པས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་མཆོད་མཛད་པ། །": { + "འཇམ་དབྱངས་": "Manjushri", + "རྒྱལ་བ་": "Victorious Ones", + "མཆོད་": "offerings" + }, + "དེ་བཞིན་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས། །མགོན་པོ་སྲས་དང་བཅས་རྣམས་མཆོད། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Tathagatas", + "མགོན་པོ་": "protectors", + "སྲས་": "offspring", + "མཆོད་": "offer" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཇི་ལྟར་འཇམ་དབྱངས་ལ་སོགས་པས། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་མཆོད་མཛད་པ། །": { + "འཇམ་དབྱངས་": "Manjushri", + "རྒྱལ་བ་": "Victorious Ones", + "མཆོད་": "offerings" + }, + "དེ་བཞིན་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས། །མགོན་པོ་སྲས་དང་བཅས་རྣམས་མཆོད། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་": "Thus Gone Ones", + "མགོན་པོ་": "Protectors", + "སྲས་": "Sons", + "མཆོད་": "offer" + } + } } }, "59": { @@ -1649,6 +7211,92 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nTo the oceans of qualities, I\nOffer praise with oceans of melodious verses.\nMay these clouds of sweet praises\nCertainly arise everywhere before them.\n", "translation": "To the oceans of qualities, I\nOffer praise with oceans of melodious verses.\nMay these clouds of sweet praises\nCertainly arise everywhere before them." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་བདག །བསྟོད་དབྱངས་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོས་བསྟོ།།": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "རྒྱ་མཚོ་": "oceans", + "བསྟོད་དབྱངས་": "melodies of praise", + "བསྟོ་": "extol" + }, + "བསྟོད་དབྱངས་སྙན་སྤྲིན་དེ་དག་ལ། །ངེས་པར་ཀུན་དུ་འབྱུང་གྱུར་ཅིག །": { + "བསྟོད་དབྱངས་": "hymns", + "སྤྲིན་": "clouds", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་བདག །བསྟོད་དབྱངས་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོས་བསྟོ།།": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "རྒྱ་མཚོ་": "oceans", + "བསྟོད་དབྱངས་": "praise", + "ཡན་ལག་": "aspects" + }, + "བསྟོད་དབྱངས་སྙན་སྤྲིན་དེ་དག་ལ། །ངེས་པར་ཀུན་དུ་འབྱུང་གྱུར་ཅིག །": { + "བསྟོད་དབྱངས་": "praise", + "སྙན་སྤྲིན་": "clouds", + "ངེས་པར་": "certainly", + "ཀུན་དུ་": "everywhere", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་བདག །": { + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "བསྟོད་དབྱངས་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོས་བསྟོ།།": { + "བསྟོད་དབྱངས་": "praise", + "ཡན་ལག་": "verses", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "བསྟོད་དབྱངས་སྙན་སྤྲིན་དེ་དག་ལ། །": { + "བསྟོད་དབྱངས་": "laudatory songs", + "སྙན་སྤྲིན་": "sweet clouds" + }, + "ངེས་པར་ཀུན་དུ་འབྱུང་གྱུར་ཅིག །": { + "ངེས་པར་": "certainly", + "ཀུན་དུ་": "everywhere", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་བདག །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "བསྟོད་དབྱངས་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོས་བསྟོ།།": { + "བསྟོད་དབྱངས་": "praise", + "ཡན་ལག་": "verses", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "བསྟོད་དབྱངས་སྙན་སྤྲིན་དེ་དག་ལ། །": { + "བསྟོད་དབྱངས་": "praise", + "སྙན་": "sweet", + "སྤྲིན་": "clouds" + }, + "ངེས་པར་ཀུན་དུ་འབྱུང་གྱུར་ཅིག །": { + "ངེས་པར་": "certainly", + "ཀུན་དུ་": "everywhere", + "འབྱུང་": "arise" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་བདག །བསྟོད་དབྱངས་ཡན་ལག་རྒྱ་མཚོས་བསྟོ།།": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "རྒྱ་མཚོ་": "oceans", + "བསྟོད་དབྱངས་": "praise", + "ཡན་ལག་": "verses" + }, + "བསྟོད་དབྱངས་སྙན་སྤྲིན་དེ་དག་ལ། །ངེས་པར་ཀུན་དུ་འབྱུང་གྱུར་ཅིག །": { + "བསྟོད་དབྱངས་": "praises", + "སྙན་སྤྲིན་": "clouds", + "ངེས་པར་": "certainly", + "ཀུན་དུ་": "everywhere", + "འབྱུང་": "arise" + } + } } }, "60": { @@ -1677,6 +7325,101 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTo all the Buddhas who have gone in the three times,\nAlong with the supreme Dharma and Assembly,\nWith as many bodies as there are atoms in all realms,\nI bow down and pay homage.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses reverence and prostration to the Buddhas of the past, present, and future, as well as to the Dharma (teachings) and the Sangha (spiritual community). The commentaries clarify that the \"supreme Assembly\" refers to the community of bodhisattvas, and that the prostration is done with as many bodies as there are atoms in all the realms or buddha-fields.", "translation": "To all the Buddhas who have gone in the three times,\nAlong with the supreme Dharma and Assembly,\nWith as many bodies as there are atoms in all realms,\nI bow down and pay homage." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན། །ཆོས་དང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་བཅས་ལ།": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "སངས་རྒྱས་": "buddhas", + "ཆོས་": "dharma", + "ཚོགས་": "sangha" + }, + "།ཞིང་རྡུལ་ཀུན་གྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །ལུས་བཏུད་པ་ཡིས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "ཞིང་རྡུལ་": "atoms", + "ལུས་": "bodies", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན། །": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "གཤེགས་པ་": "gone", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas" + }, + "ཆོས་དང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་བཅས་ལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "ཚོགས་": "Assembly", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "ཞིང་རྡུལ་ཀུན་གྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །": { + "ཞིང་རྡུལ་": "particles of realms", + "གྲངས་སྙེད་": "number" + }, + "ལུས་བཏུད་པ་ཡིས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "ལུས་": "bodies", + "བཏུད་པ་": "bowing down", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན། །": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas" + }, + "ཆོས་དང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་བཅས་ལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "ཚོགས་": "Sangha", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "ཞིང་རྡུལ་ཀུན་གྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །": { + "ཞིང་རྡུལ་": "atoms", + "གྲངས་སྙེད་": "as many as" + }, + "ལུས་བཏུད་པ་ཡིས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "ལུས་": "bodies", + "ཕྱག་འཚལ་": "pay homage" + } + }, + "02_few_shot": { + "དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན། །": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas" + }, + "ཆོས་དང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་བཅས་ལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "ཚོགས་": "Assembly", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "ཞིང་རྡུལ་ཀུན་གྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །": { + "ཞིང་རྡུལ་": "atoms", + "གྲངས་སྙེད་": "numerous" + }, + "ལུས་བཏུད་པ་ཡིས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "ལུས་": "bodies", + "ཕྱག་འཚལ་": "pay homage" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དུས་གསུམ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན། །": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "གཤེགས་པ་": "gone", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas" + }, + "ཆོས་དང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་བཅས་ལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "ཚོགས་": "Assembly", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "ཞིང་རྡུལ་ཀུན་གྱི་གྲངས་སྙེད་ཀྱི། །": { + "ཞིང་": "realms", + "རྡུལ་": "atoms" + }, + "ལུས་བཏུད་པ་ཡིས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "ལུས་": "bodies", + "བཏུད་པ་": "bow down", + "ཕྱག་འཚལ་": "pay homage" + } + } } }, "61": { @@ -1705,6 +7448,78 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI pay homage to the foundations of bodhicitta,\nAnd to all the stupas.\nLikewise, I prostrate to the preceptors and teachers,\nAnd to those of supreme spiritual discipline.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses reverence to various objects and individuals important in Buddhist practice. The \"foundations of bodhicitta\" refers to things like Buddha images and Bodhisattva scriptures that inspire the awakening mind. \"Stupas\" are sacred monuments. \"Preceptors\" (mkhan po) are senior monks who give ordination, while \"teachers\" (slob dpon) instruct in the path to liberation. Those of \"supreme spiritual discipline\" (brtul zhugs mchog) are practitioners striving diligently for enlightenment.", "translation": "I pay homage to the foundations of bodhicitta,\nAnd to all the stupas.\nLikewise, I prostrate to the preceptors and teachers,\nAnd to those of supreme spiritual discipline." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhisattva", + "མཆོད་རྟེན་": "stupa", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "མཁན་པོ་དེ་བཞིན་སློབ་དཔོན་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །": { + "མཁན་པོ་": "abbot", + "སློབ་དཔོན་": "master", + "བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་": "supreme adept", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "གཞི་": "foundations", + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "མཁན་པོ་དེ་བཞིན་སློབ་དཔོན་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །": { + "མཁན་པོ་": "abbot", + "སློབ་དཔོན་": "teacher", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "disciplined practitioners", + "མཆོག་": "supreme", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "གཞི་": "foundations", + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "མཁན་པོ་དེ་བཞིན་སློབ་དཔོན་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །": { + "མཁན་པོ་": "preceptors", + "སློབ་དཔོན་": "teachers", + "བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་": "supreme discipline", + "ཕྱག་འཚལ་": "pay homage" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "གཞི་": "foundations", + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + }, + "མཁན་པོ་དེ་བཞིན་སློབ་དཔོན་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །": { + "མཁན་པོ་": "abbots", + "སློབ་དཔོན་": "teachers", + "བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་": "supreme discipline", + "ཕྱག་འཚལ་": "pay homage" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་དང་། །མཆོད་རྟེན་རྣམས་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "གཞི་": "foundations", + "མཆོད་རྟེན་": "stupas", + "ཕྱག་འཚལ་": "pay homage" + }, + "མཁན་པོ་དེ་བཞིན་སློབ་དཔོན་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །": { + "མཁན་པོ་": "preceptors", + "སློབ་དཔོན་": "teachers", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "spiritual discipline", + "ཕྱག་འཚལ་": "prostrate" + } + } } }, "62": { @@ -1733,6 +7548,78 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nUntil I reach the essence of enlightenment,\nI go for refuge to the Buddhas.\nLikewise, I go for refuge\nTo the Dharma and the assembly of Bodhisattvas.\n", "translation": "Until I reach the essence of enlightenment,\nI go for refuge to the Buddhas.\nLikewise, I go for refuge\nTo the Dharma and the assembly of Bodhisattvas." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི།": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྙིང་པོ་": "essence", + "སངས་རྒྱས་": "buddhas", + "སྐྱབས་": "refuge" + }, + "།ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི།": { + "ཆོས་": "dharma", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattvas", + "ཚོགས་": "sangha", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྙིང་པོ་": "essence", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "སྐྱབས་": "refuge" + }, + "ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "Bodhisattvas", + "ཚོགས་": "assembly", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྙིང་པོ་": "essence", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "སྐྱབས་": "refuge" + }, + "ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "Bodhisattvas", + "ཚོགས་": "assembly", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྙིང་པོ་": "essence", + "སངས་རྒྱས་": "buddhas", + "སྐྱབས་": "refuge" + }, + "ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "ཆོས་": "dharma", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattvas", + "ཚོགས་": "sangha", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྙིང་པོ་": "essence", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "སྐྱབས་": "refuge" + }, + "ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "Bodhisattvas", + "ཚོགས་": "assembly", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + } } }, "63": { @@ -1761,6 +7648,96 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nTo all the perfectly enlightened Buddhas and Bodhisattvas\nWho dwell in all directions,\nPossessing great compassion,\nWith palms joined, I pray:\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the verse, which is addressing the Buddhas and Bodhisattvas in all directions and making a supplication to them with joined palms. The commentaries indicate this is the beginning of a confession of misdeeds, with the supplication being made specifically for the purpose of confessing negative actions.", "translation": "To all the perfectly enlightened Buddhas and Bodhisattvas\nWho dwell in all directions,\nPossessing great compassion,\nWith palms joined, I pray:" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །": { + "ཕྱོགས་": "direction", + "བཞུགས་པ་": "dwell" + }, + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས། །": { + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་": "perfect buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhisattvas" + }, + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་རྣམས་ལ། །": { + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་": "great compassion", + "མངའ་": "endowed" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "join palms", + "གསོལ་བ་": "supplicate" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །": { + "ཕྱོགས་": "directions", + "བཞུགས་པ་": "dwelling" + }, + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས། །": { + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་": "perfect buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhisattvas" + }, + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་རྣམས་ལ། །": { + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་": "great compassion", + "མངའ་": "possessing" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "joined palms", + "གསོལ་བ་": "supplication" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས། །": { + "ཕྱོགས་": "directions", + "བཞུགས་པ་": "dwelling", + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་": "perfectly enlightened Buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhisattvas" + }, + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་རྣམས་ལ། །": { + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་": "great compassion", + "མངའ་": "endowed" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "join palms together", + "གསོལ་བ་": "pray" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །": { + "ཕྱོགས་": "directions", + "བཞུགས་པ་": "dwell" + }, + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས། །": { + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་": "perfect buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhisattvas" + }, + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་རྣམས་ལ། །": { + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་": "great compassion", + "མངའ་": "endowed" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "join palms", + "གསོལ་བ་": "supplication" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ན་བཞུགས་པ་ཡི། །": { + "ཕྱོགས་": "directions", + "བཞུགས་པ་": "dwell" + }, + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས། །": { + "རྫོགས་སངས་རྒྱས་": "perfectly enlightened Buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "Bodhisattvas" + }, + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་རྣམས་ལ། །": { + "ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་": "great compassion", + "མངའ་": "possessing" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "palms joined", + "གསོལ་བ་": "pray" + } + } } }, "64": { @@ -1789,6 +7766,93 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nFrom beginningless samsara, in this life or in other lives, I have committed sins unknowingly, or caused others to commit them.\n\nThis translation takes into account the following key points from the commentaries:\n1. \"Beginningless\" (ཐོག་མ་མེད་ལྡན) is explained as being without beginning or end.\n2. \"Unknowingly\" (མ་འཚལ) is interpreted as being in a state of ignorance or not understanding.\n3. The text refers to sins committed in this life or previous lives.\n4. It includes both sins committed directly by oneself and those one caused others to commit.", "translation": "From beginningless samsara, in this life or in other lives, I have committed sins unknowingly, or caused others to commit them." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐོག་མ་མེད་ལྡན་འཁོར་བ་ནས། །": { + "ཐོག་མ་མེད་": "beginningless", + "འཁོར་བ་": "samsara" + }, + "ཚེ་རབས་འདི་འམ་གཞན་དག་ཏུ། །": { + "ཚེ་རབས་": "lives" + }, + "བདག་གིས་མ་འཚལ་སྡིག་བགྱིས་པའམ། །": { + "བདག་": "I", + "མ་འཚལ་": "unknowingly", + "སྡིག་": "misdeeds" + }, + "བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་": "caused to commit" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐོག་མ་མེད་ལྡན་འཁོར་བ་ནས། །": { + "ཐོག་མ་མེད་": "beginningless", + "འཁོར་བ་": "samsara" + }, + "ཚེ་རབས་འདི་འམ་གཞན་དག་ཏུ། །": { + "ཚེ་རབས་": "lifetime" + }, + "བདག་གིས་མ་འཚལ་སྡིག་བགྱིས་པའམ། །": { + "བདག་": "I", + "མ་འཚལ་": "unknowingly", + "སྡིག་": "negative actions" + }, + "བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་": "caused to commit" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐོག་མ་མེད་ལྡན་འཁོར་བ་ནས། །": { + "ཐོག་མ་མེད་": "beginningless", + "འཁོར་བ་": "cyclic existence" + }, + "ཚེ་རབས་འདི་འམ་གཞན་དག་ཏུ། །": { + "ཚེ་རབས་": "life", + "གཞན་": "other" + }, + "བདག་གིས་མ་འཚལ་སྡིག་བགྱིས་པའམ། །": { + "བདག་": "I", + "མ་འཚལ་": "unknowingly", + "སྡིག་": "negative actions" + }, + "བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་": "caused to commit" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐོག་མ་མེད་ལྡན་འཁོར་བ་ནས། །": { + "ཐོག་མ་མེད་": "beginningless", + "འཁོར་བ་": "cyclic existence" + }, + "ཚེ་རབས་འདི་འམ་གཞན་དག་ཏུ། །": { + "ཚེ་རབས་": "life", + "གཞན་": "other" + }, + "བདག་གིས་མ་འཚལ་སྡིག་བགྱིས་པའམ། །": { + "བདག་": "I", + "མ་འཚལ་": "unknowingly", + "སྡིག་": "negative actions" + }, + "བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་": "caused to commit" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐོག་མ་མེད་ལྡན་འཁོར་བ་ནས། །ཚེ་རབས་འདི་འམ་གཞན་དག་ཏུ། །": { + "ཐོག་མ་མེད་": "beginningless", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "ཚེ་རབས་": "life", + "གཞན་": "other" + }, + "བདག་གིས་མ་འཚལ་སྡིག་བགྱིས་པའམ། །བགྱིད་དུ་སྩལ་བ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "བདག་": "I", + "མ་འཚལ་": "unknowingly", + "སྡིག་": "sins", + "བགྱིས་": "committed", + "སྩལ་བ་": "caused" + } + } } }, "65": { @@ -1817,6 +7881,113 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nOverwhelmed by the delusion of ignorance,\nWhatever joyful approval I gave\nTo wrongdoings that I now recognize,\nI sincerely confess to the Protector.\n\n\nThis translation attempts to capture the key elements explained in the commentaries:\n- Being overcome by ignorance and delusion\n- Rejoicing in or approving of negative actions\n- Recognizing these as faults or wrongdoings\n- Sincerely confessing to the spiritual protector/guide without concealment", "translation": "Overwhelmed by the delusion of ignorance,\nWhatever joyful approval I gave\nTo wrongdoings that I now recognize,\nI sincerely confess to the Protector." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཏི་མུག་འཁྲུལ་པས་བདག་ནོན་ཏེ། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorant", + "འཁྲུལ་པ་": "confusion", + "བདག་": "I" + }, + "རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་གང་བགྱིས་པ། །": { + "རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་": "rejoiced", + "བགྱིས་": "done" + }, + "ནོངས་པ་དེ་ནི་མཐོང་བགྱིས་ནས། །": { + "ནོངས་པ་": "mistakes", + "མཐོང་": "seeing" + }, + "བསམ་པ་ཐག་པས་མགོན་ལ་བཤགས། །": { + "བསམ་པ་ཐག་པ་": "depths of my heart", + "མགོན་": "protector", + "བཤགས་": "confess" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཏི་མུག་འཁྲུལ་པས་བདག་ནོན་ཏེ།": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "འཁྲུལ་པ": "delusion", + "བདག་": "I", + "ནོན་": "overwhelmed" + }, + "།རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་གང་བགྱིས་པ།": { + "རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་": "rejoiced", + "བགྱིས་": "done" + }, + "།ནོངས་པ་དེ་ནི་མཐོང་བགྱིས་ནས།": { + "ནོངས་པ་": "faults", + "མཐོང་": "seen" + }, + "།བསམ་པ་ཐག་པས་མགོན་ལ་བཤགས།": { + "བསམ་པ་ཐག་པས་": "sincerely", + "མགོན་": "Protector", + "བཤགས་": "confess" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཏི་མུག་འཁྲུལ་པས་བདག་ནོན་ཏེ། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "འཁྲུལ་པ": "delusion", + "བདག་": "I", + "ནོན་": "overwhelmed" + }, + "རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་གང་བགྱིས་པ། །": { + "རྗེས་སུ་": "subsequent", + "ཡིད་རངས་": "rejoicing", + "བགྱིས་": "done" + }, + "ནོངས་པ་དེ་ནི་མཐོང་བགྱིས་ནས། །": { + "ནོངས་པ་": "faults", + "མཐོང་": "seen" + }, + "བསམ་པ་ཐག་པས་མགོན་ལ་བཤགས། །": { + "བསམ་པ་ཐག་པ": "depths of my heart", + "མགོན་": "Protector", + "བཤགས་": "confess" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཏི་མུག་འཁྲུལ་པས་བདག་ནོན་ཏེ། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "འཁྲུལ་པ": "delusion", + "བདག་": "I", + "ནོན་": "overwhelmed" + }, + "རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་གང་བགྱིས་པ། །": { + "རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་": "rejoicing", + "བགྱིས་": "done" + }, + "ནོངས་པ་དེ་ནི་མཐོང་བགྱིས་ནས། །": { + "ནོངས་པ་": "faults", + "མཐོང་": "seen" + }, + "བསམ་པ་ཐག་པས་མགོན་ལ་བཤགས། །": { + "བསམ་པ་ཐག་པ": "sincerely", + "མགོན་": "Protector", + "བཤགས་": "confess" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཏི་མུག་འཁྲུལ་པས་བདག་ནོན་ཏེ། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "འཁྲུལ་པ": "delusion", + "བདག་": "I", + "ནོན་": "overwhelmed" + }, + "རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་གང་བགྱིས་པ། །": { + "རྗེས་སུ་ཡིད་རངས་": "joyful approval", + "བགྱིས་": "gave" + }, + "ནོངས་པ་དེ་ནི་མཐོང་བགྱིས་ནས། །": { + "ནོངས་པ་": "wrongdoings", + "མཐོང་": "recognize" + }, + "བསམ་པ་ཐག་པས་མགོན་ལ་བཤགས། །": { + "བསམ་པ་ཐག་པས་": "sincerely", + "མགོན་": "Protector", + "བཤགས་": "confess" + } + } } }, "66": { @@ -1845,6 +8016,92 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nWhatever harm I have done through body, speech, and mind,\nDriven by afflictive emotions,\nTo the Three Jewels, my parents,\nMy teachers, or others;\n\nThis translation captures the essence of confessing negative actions committed towards sacred objects of refuge (the Three Jewels), one's parents, spiritual teachers, and others, performed under the influence of afflictive emotions through the three doors of body, speech, and mind.", "translation": "Whatever harm I have done through body, speech, and mind,\nDriven by afflictive emotions,\nTo the Three Jewels, my parents,\nMy teachers, or others;" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ནི། །ཕ་མའམ་བླ་མ་གཞན་དག་ལ།": { + "དཀོན་མཆོག་གསུམ་": "three jewels", + "ཕ་མ་": "parents", + "བླ་མ་": "gurus" + }, + "།ཉོན་མོངས་སྒོ་ནས་ལུས་ངག་དང་།": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech" + }, + "།ཡིད་ཀྱིས་གནོད་བགྱིས་གང་ལགས་དང་། །": { + "ཡིད་": "mind", + "གནོད་": "harm" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ནི། །ཕ་མའམ་བླ་མ་གཞན་དག་ལ།": { + "དཀོན་མཆོག་གསུམ་": "Three Jewels", + "ཕ་མ་": "parents", + "བླ་མ་": "lamas" + }, + "།ཉོན་མོངས་སྒོ་ནས་ལུས་ངག་དང་།": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech" + }, + "།ཡིད་ཀྱིས་གནོད་བགྱིས་གང་ལགས་དང་།": { + "ཡིད་": "mind", + "གནོད་": "harm" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ནི། །": { + "དཀོན་མཆོག་གསུམ་": "Three Jewels" + }, + "ཕ་མའམ་བླ་མ་གཞན་དག་ལ། །": { + "ཕ་མ": "parents", + "བླ་མ": "teachers" + }, + "ཉོན་མོངས་སྒོ་ནས་ལུས་ངག་དང་། །": { + "ཉོན་མོངས་": "affliction", + "སྒོ་": "doors", + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech" + }, + "ཡིད་ཀྱིས་གནོད་བགྱིས་གང་ལགས་དང་། །": { + "ཡིད་": "mind", + "གནོད་": "harm" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ནི། །ཕ་མའམ་བླ་མ་གཞན་དག་ལ།": { + "དཀོན་མཆོག་གསུམ་": "Three Jewels", + "ཕ་མ་": "parents", + "བླ་མ་": "teachers" + }, + "།ཉོན་མོངས་སྒོ་ནས་ལུས་ངག་དང་།": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech" + }, + "།ཡིད་ཀྱིས་གནོད་བགྱིས་གང་ལགས་དང་། །": { + "ཡིད་": "mind", + "གནོད་": "harm" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གིས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ནི། །ཕ་མའམ་བླ་མ་གཞན་དག་ལ།": { + "དཀོན་མཆོག་གསུམ་": "Three Jewels", + "ཕ་མ་": "parents", + "བླ་མ་": "teachers", + "གཞན་དག་": "others" + }, + "།ཉོན་མོངས་སྒོ་ནས་ལུས་ངག་དང་།": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech" + }, + "།ཡིད་ཀྱིས་གནོད་བགྱིས་གང་ལགས་དང་།": { + "ཡིད་": "mind", + "གནོད་བགྱིས་": "harm" + } + } } }, "67": { @@ -1873,6 +8130,84 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nI, a sinner tainted by numerous faults,\nConfess to all the guides (Buddhas)\nAll the extremely unbearable misdeeds\nThat I have committed.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses a confession of wrongdoings to the Buddhas. The commentaries provide additional context, explaining that the misdeeds are considered \"unbearable\" because they bring about severe consequences, and that this confession is part of a broader practice of taking refuge in the Buddha, Dharma, and Sangha.", "translation": "I, a sinner tainted by numerous faults,\nConfess to all the guides (Buddhas)\nAll the extremely unbearable misdeeds\nThat I have committed." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉེས་པ་དུ་མས་སྐྱོན་ཆགས་པའི། །སྡིག་ཅན་བདག་གིས་སྡིག་པ་གང་།": { + "ཉེས་པ་": "failings", + "སྐྱོན་ཆགས་པ་": "stained", + "སྡིག་ཅན་": "I", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + }, + "།ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བགྱིས་པ་དེ། །ཐམས་ཅད་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་བཤགས། །": { + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "most terrible", + "བགྱིས་པ་": "committed", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བཤགས་": "confess" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉེས་པ་དུ་མས་སྐྱོན་ཆགས་པའི། །སྡིག་ཅན་བདག་གིས་སྡིག་པ་གང་།": { + "ཉེས་པ་": "faults", + "སྐྱོན་": "flaws", + "སྡིག་ཅན་": "sinner", + "བདག་": "I", + "སྡིག་པ་": "negative actions" + }, + "།ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བགྱིས་པ་དེ། །ཐམས་ཅད་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་བཤགས། །": { + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "extremely unbearable", + "བགྱིས་པ་": "committed", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བཤགས་": "confess" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉེས་པ་དུ་མས་སྐྱོན་ཆགས་པའི། །སྡིག་ཅན་བདག་གིས་སྡིག་པ་གང་།": { + "ཉེས་པ་": "faults", + "སྐྱོན་": "flaws", + "སྡིག་ཅན་": "sinner", + "སྡིག་པ་": "evil deeds" + }, + "།ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བགྱིས་པ་དེ། །ཐམས་ཅད་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་བཤགས། །": { + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "extremely unbearable", + "བགྱིས་པ་": "acts", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བཤགས་": "confess" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉེས་པ་དུ་མས་སྐྱོན་ཆགས་པའི། །སྡིག་ཅན་བདག་གིས་སྡིག་པ་གང་།": { + "ཉེས་པ་": "faults", + "སྐྱོན་": "negative actions", + "སྡིག་ཅན་": "sinner", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + }, + "།ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བགྱིས་པ་དེ། །ཐམས་ཅད་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་བཤགས། །": { + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "extremely unbearable", + "བགྱིས་པ་": "committed", + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བཤགས་": "confess" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉེས་པ་དུ་མས་སྐྱོན་ཆགས་པའི། །སྡིག་ཅན་བདག་གིས་སྡིག་པ་གང་།": { + "ཉེས་པ་": "faults", + "སྐྱོན་": "tainted", + "སྡིག་ཅན་": "sinner", + "བདག་": "I", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + }, + "།ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བགྱིས་པ་དེ། །ཐམས་ཅད་འདྲེན་པ་རྣམས་ལ་བཤགས། །": { + "ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་": "extremely unbearable", + "བགྱིས་པ་": "committed", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བཤགས་": "confess" + } + } } }, "68": { @@ -1901,6 +8236,76 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nBefore my negative karma is purified,\nI may die prematurely.\nPlease protect me swiftly,\nSo I may surely be freed from this.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses urgency in seeking protection and liberation from negative karma before death arrives. The commentaries emphasize the speaker's concern about dying before purifying their misdeeds, the need for quick action without delay, and the plea for swift protection to ensure liberation from the bondage of samsara caused by negative actions.", "translation": "Before my negative karma is purified,\nI may die prematurely.\nPlease protect me swiftly,\nSo I may surely be freed from this." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར། །སྔོན་དུ་འགུམ་པར་འགྱུར་དུ་མཆི། །": { + "བདག་": "I", + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "བྱང་": "cleansed", + "འགུམ་པ་": "perish" + }, + "ཇི་ལྟར་འདི་ལས་ངེས་ཐར་བར། །མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ངེས་": "certainly", + "ཐར་བ་": "liberated", + "མྱུར་བ་": "swiftly", + "བསྐྱབ་": "rescue" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར། །སྔོན་དུ་འགུམ་པར་འགྱུར་དུ་མཆི། །": { + "བདག་": "I", + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "བྱང་": "purified", + "འགུམ་པ་": "die" + }, + "ཇི་ལྟར་འདི་ལས་ངེས་ཐར་བར། །མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ངེས་": "definitively", + "ཐར་བ་": "liberated", + "མྱུར་བ་": "swiftly", + "བསྐྱབ་": "protect" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར། །སྔོན་དུ་འགུམ་པར་འགྱུར་དུ་མཆི། །": { + "བདག་": "I", + "སྡིག་པ་": "negative karma", + "བྱང་": "purified", + "སྔོན་དུ་": "prematurely", + "འགུམ་པ་": "death" + }, + "ཇི་ལྟར་འདི་ལས་ངེས་ཐར་བར། །མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ངེས་ཐར་": "liberate", + "མྱུར་བ་": "swiftly", + "བསྐྱབ་": "protected", + "གསོལ་": "pray" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར། །སྔོན་དུ་འགུམ་པར་འགྱུར་དུ་མཆི། །": { + "སྡིག་པ་": "negative karma", + "བྱང་": "purified", + "འགུམ་པ": "death" + }, + "ཇི་ལྟར་འདི་ལས་ངེས་ཐར་བར། །མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ཐར་བ": "freed", + "མྱུར་བ": "swiftly", + "བསྐྱབ་": "protect" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ནི་སྡིག་པ་མ་བྱང་བར། །སྔོན་དུ་འགུམ་པར་འགྱུར་དུ་མཆི། །": { + "བདག་": "I", + "སྡིག་པ་": "negative karma", + "བྱང་": "purified", + "འགུམ་པ": "die" + }, + "ཇི་ལྟར་འདི་ལས་ངེས་ཐར་བར། །མྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ཐར་བ": "freed", + "མྱུར་བ": "swiftly", + "བསྐྱབ་": "protect" + } + } } }, "69": { @@ -1929,6 +8334,98 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThis untrustworthy Lord of Death\nDoes not wait for what's done or undone.\nFor the sick and healthy alike,\nLife is suddenly unreliable.\n", "translation": "This untrustworthy Lord of Death\nDoes not wait for what's done or undone.\nFor the sick and healthy alike,\nLife is suddenly unreliable." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་འཆི་བདག་འདི། །": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་": "untrustworthy", + "འཆི་བདག་": "Lord of Death" + }, + "བྱས་དང་མ་བྱས་མི་སྡོད་པས། །": { + "བྱས་": "done", + "མ་བྱས་": "undone", + "མི་སྡོད་": "won't tarry" + }, + "ན་དང་མི་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ན་": "ill" + }, + "གློ་བུར་ཚེ་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །": { + "གློ་བུར་ཚེ་": "fleeting life", + "ཡིད་མི་བརྟན་": "should not place their trust" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་འཆི་བདག་འདི། །": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་": "untrustworthy", + "འཆི་བདག་": "Lord of Death" + }, + "བྱས་དང་མ་བྱས་མི་སྡོད་པས། །": { + "བྱས་": "done", + "མ་བྱས་": "not done", + "མི་སྡོད་": "does not wait" + }, + "ན་དང་མི་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ན་": "sick", + "མི་ན་": "healthy" + }, + "གློ་བུར་ཚེ་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །": { + "གློ་བུར་": "sudden", + "ཚེ་": "life", + "ཡིད་མི་བརྟན་": "not to be trusted" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་འཆི་བདག་འདི། །": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་": "untrustworthy", + "འཆི་བདག་": "Lord of Death" + }, + "བྱས་དང་མ་བྱས་མི་སྡོད་པས། །": { + "བྱས་": "done", + "མ་བྱས་": "undone", + "མི་སྡོད་": "does not wait" + }, + "ན་དང་མི་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ན་": "sick", + "མི་ན་": "healthy" + }, + "གློ་བུར་ཚེ་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །": { + "ཚེ་": "life", + "ཡིད་མི་བརྟན་": "uncertain" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་འཆི་བདག་འདི། །": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་": "untrustworthy", + "འཆི་བདག་": "lord of death" + }, + "བྱས་དང་མ་བྱས་མི་སྡོད་པས། །": { + "བྱས་": "done", + "མ་བྱས་": "undone", + "མི་སྡོད་": "does not wait" + }, + "ན་དང་མི་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ན་": "sick", + "མི་ན་": "healthy" + }, + "གློ་བུར་ཚེ་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །": { + "གློ་བུར་ཚེ་": "fleeting life", + "ཡིད་མི་བརྟན་": "cannot be trusted" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་འཆི་བདག་འདི། །བྱས་དང་མ་བྱས་མི་སྡོད་པས། །": { + "ཡིད་བརྟན་མི་རུང་": "untrustworthy", + "འཆི་བདག་": "Lord of Death", + "མི་སྡོད་": "does not wait" + }, + "ན་དང་མི་ན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །གློ་བུར་ཚེ་ལ་ཡིད་མི་བརྟན། །": { + "ན་": "sick", + "མི་ན་": "healthy", + "གློ་བུར་": "suddenly", + "ཚེ་": "life", + "ཡིད་མི་བརྟན་": "unreliable" + } + } } }, "70": { @@ -1957,6 +8454,93 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nNot knowing that I must depart leaving everything behind,\nI have committed various kinds of misdeeds\nFor the sake of friends and enemies.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses regret for committing negative actions out of attachment to friends and aversion to enemies, without realizing the impermanence of all relationships and the inevitability of death when one must leave everything behind.", "translation": "Not knowing that I must depart leaving everything behind,\nI have committed various kinds of misdeeds\nFor the sake of friends and enemies." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་ཆས་དགོས་པར། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བོར་": "leave behind", + "ཆས་": "go" + }, + "བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས། །": { + "བདག་": "I", + "ཤེས་": "recognize" + }, + "མཛའ་དང་མི་མཛའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །": { + "མཛའ་": "like", + "མི་མཛའ་": "dislike" + }, + "སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་": "various" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་ཆས་དགོས་པར། །བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "བོར་": "abandoning", + "ཆས་དགོས་": "must depart", + "བདག་": "I", + "མ་ཤེས་": "not knowing" + }, + "མཛའ་དང་མི་མཛའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །": { + "མཛའ་": "friends", + "མི་མཛའ་": "enemies", + "དོན་": "sake", + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་": "various types" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་ཆས་དགོས་པར། །བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "བོར་": "leaving", + "ཆས་དགོས་": "must depart", + "བདག་": "I", + "མ་ཤེས་": "not knowing" + }, + "མཛའ་དང་མི་མཛའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །": { + "མཛའ་": "friends", + "མི་མཛའ་": "enemies", + "དོན་": "sake", + "སྡིག་པ་": "sins", + "རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་": "various", + "བྱས་": "committed" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་ཆས་དགོས་པར། །བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "བོར་": "leaving", + "ཆས་དགོས་": "must depart", + "བདག་": "I", + "མ་ཤེས་": "not knowing" + }, + "མཛའ་དང་མི་མཛའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །": { + "མཛའ་": "friends", + "མི་མཛའ་": "enemies", + "དོན་": "sake", + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་": "various", + "བྱས་": "committed" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐམས་ཅད་བོར་ཏེ་ཆས་དགོས་པར། །བདག་གིས་དེ་ལྟར་མ་ཤེས་ནས། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "བོར་": "leaving", + "ཆས་དགོས་": "must depart", + "བདག་": "I", + "མ་ཤེས་": "not knowing" + }, + "མཛའ་དང་མི་མཛའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས། །": { + "མཛའ་": "friends", + "མི་མཛའ་": "enemies", + "དོན་": "sake", + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་": "various kinds" + } + } } }, "71": { @@ -1985,6 +8569,74 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven in this very lifetime, many friends and enemies have passed away.\nThe unbearable sins committed for their sake remain before us.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which reflects on the transient nature of relationships in this life and the karmic consequences of actions performed for the sake of friends and foes. The commentaries emphasize that these negative karmic imprints from our misdeeds await us, ready to bear fruit.", "translation": "Even in this very lifetime, many friends and enemies have passed away.\nThe unbearable sins committed for their sake remain before us." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རེ་ཞིག་གསོན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ། །མཛའ་དང་མི་མཛའ་དུ་མ་འདས། །": { + "གསོན་ཚེ་": "life", + "མཛའ་": "like", + "མི་མཛའ་": "dislike", + "འདས་": "passed away" + }, + "དེ་དག་དོན་དུ་བྱས་པའི་སྡིག །མི་བཟད་གང་ཡིན་མདུན་ན་གནས། །": { + "དོན་དུ་བྱས་པ་": "done for", + "སྡིག་": "misdeeds", + "མི་བཟད་": "terrible", + "མདུན་ན་གནས་": "remain before" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རེ་ཞིག་གསོན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ། །མཛའ་དང་མི་མཛའ་དུ་མ་འདས། །": { + "གསོན་ཚེ་": "lifetime", + "མཛའ་": "friends", + "མི་མཛའ་": "enemies", + "འདས་": "passed away" + }, + "།དེ་དག་དོན་དུ་བྱས་པའི་སྡིག །མི་བཟད་གང་ཡིན་མདུན་ན་གནས། །": { + "སྡིག་": "negative actions", + "མི་བཟད་": "unbearable", + "མདུན་": "before" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རེ་ཞིག་གསོན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ། །མཛའ་དང་མི་མཛའ་དུ་མ་འདས། །": { + "གསོན་ཚེ་": "lifetime", + "མཛའ་": "friends", + "མི་མཛའ་": "enemies", + "འདས་": "passed away" + }, + "།དེ་དག་དོན་དུ་བྱས་པའི་སྡིག །མི་བཟད་གང་ཡིན་མདུན་ན་གནས། །": { + "སྡིག་": "sins", + "མི་བཟད་": "unbearable", + "མདུན་": "before" + } + }, + "02_few_shot": { + "རེ་ཞིག་གསོན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ། །མཛའ་དང་མི་མཛའ་དུ་མ་འདས།": { + "གསོན་ཚེ་": "lifetime", + "མཛའ་": "friends", + "མི་མཛའ་": "foes", + "འདས་": "passed away" + }, + "།དེ་དག་དོན་དུ་བྱས་པའི་སྡིག །མི་བཟད་གང་ཡིན་མདུན་ན་གནས།": { + "སྡིག་": "negative karma", + "མི་བཟད་": "unbearable", + "མདུན་": "before" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རེ་ཞིག་གསོན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ། །མཛའ་དང་མི་མཛའ་དུ་མ་འདས། །": { + "གསོན་ཚེ་": "lifetime", + "མཛའ་": "friends", + "མི་མཛའ་": "enemies", + "འདས་": "passed away" + }, + "།དེ་དག་དོན་དུ་བྱས་པའི་སྡིག །མི་བཟད་གང་ཡིན་མདུན་ན་གནས། །": { + "སྡིག་": "sins", + "མི་བཟད་": "unbearable", + "མདུན་": "before" + } + } } }, "72": { @@ -2013,6 +8665,75 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThus, not realizing\nThat I am like a sudden guest,\nDue to ignorance, attachment, and anger,\nI have committed many kinds of misdeeds.\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, emphasizing the speaker's lack of awareness about the transient nature of existence (\"sudden guest\"), which led to various negative actions rooted in the three poisons of ignorance, attachment, and anger.", "translation": "Thus, not realizing\nThat I am like a sudden guest,\nDue to ignorance, attachment, and anger,\nI have committed many kinds of misdeeds." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་བདག་ནི་གློ་བུར་ཞེས། །བདག་གིས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པས། །": { + "བདག་": "I", + "གློ་བུར་": "ephemeral", + "རྟོགས་པར་": "recognized" + }, + "གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་བྱས། །": { + "གཏི་མུག་": "delusion", + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "hatred", + "སྡིག་པ་": "wrongs" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་བདག་ནི་གློ་བུར་ཞེས། །བདག་གིས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པས། །": { + "བདག་": "I", + "གློ་བུར་": "temporary", + "རྟོགས་པར་": "realized" + }, + "གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་བྱས། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྡིག་པ་": "negative actions" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་བདག་ནི་གློ་བུར་ཞེས། །བདག་གིས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པས། །": { + "བདག་": "I", + "གློ་བུར་": "impermanent", + "རྟོགས་པར་": "realizing" + }, + "གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་བྱས། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་བདག་ནི་གློ་བུར་ཞེས། །བདག་གིས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པས། །": { + "བདག་": "I", + "གློ་བུར་": "impermanent", + "རྟོགས་པར་": "realizing" + }, + "གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "anger" + }, + "སྡིག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་བྱས། །": { + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་བདག་ནི་གློ་བུར་ཞེས། །བདག་གིས་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པས། །": { + "བདག་": "I", + "གློ་བུར་": "sudden", + "རྟོགས་པར་": "realizing" + }, + "གཏི་མུག་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་བྱས། །": { + "གཏི་མུག་": "ignorance", + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + } + } } }, "73": { @@ -2041,6 +8762,90 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nDay and night, without pause,\nThis life constantly diminishes.\nWith no addition coming from elsewhere,\nHow can I not face death?\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which emphasizes the constant passing of time, the inevitable diminishing of one's lifespan, and the certainty of death. The commentaries help clarify that \"addition\" (སྣོན་པ) refers to increase or growth, and that the final question expresses a sense of urgency or concern about the inevitability of death.", "translation": "Day and night, without pause,\nThis life constantly diminishes.\nWith no addition coming from elsewhere,\nHow can I not face death?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉིན་མཚན་སྡོད་པ་ཡོད་མེད་པར། །ཚེ་འདི་རྟག་ཏུ་གོད་འགྱུར་ཞིང་། །": { + "ཉིན་མཚན་": "day or night", + "སྡོད་པ་": "pausing", + "ཚེ་": "life", + "རྟག་ཏུ་": "continuously", + "གོད་": "depleted" + }, + "སྣོན་པ་གུད་ནས་འོང་མེད་ན། །བདག་ལྟ་འཆི་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། །": { + "སྣོན་པ་": "extending", + "འཆི་བ་": "die" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉིན་མཚན་སྡོད་པ་ཡོད་མེད་པར། །": { + "ཉིན་མཚན་": "day or night", + "སྡོད་པ་": "pause" + }, + "ཚེ་འདི་རྟག་ཏུ་གོད་འགྱུར་ཞིང་། །": { + "ཚེ་འདི་": "This life", + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "གོད་འགྱུར་": "diminishes" + }, + "སྣོན་པ་གུད་ནས་འོང་མེད་ན། །": { + "སྣོན་པ་": "increase", + "གུད་ནས་": "from elsewhere", + "འོང་མེད་": "no coming" + }, + "བདག་ལྟ་འཆི་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། །": { + "བདག་": "I", + "འཆི་བར་": "death", + "འགྱུར་": "become subject to" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉིན་མཚན་སྡོད་པ་ཡོད་མེད་པར། །": { + "ཉིན་མཚན་": "day or night", + "སྡོད་པ་": "staying" + }, + "ཚེ་འདི་རྟག་ཏུ་གོད་འགྱུར་ཞིང་། །": { + "ཚེ་འདི་": "This life", + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "གོད་འགྱུར་": "diminishing" + }, + "སྣོན་པ་གུད་ནས་འོང་མེད་ན། །": { + "སྣོན་པ་": "added", + "གུད་ནས་": "from elsewhere" + }, + "བདག་ལྟ་འཆི་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། །": { + "བདག་": "I", + "འཆི་བར་": "death" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉིན་མཚན་སྡོད་པ་ཡོད་མེད་པར། །ཚེ་འདི་རྟག་ཏུ་གོད་འགྱུར་ཞིང་། །": { + "ཉིན་མཚན་": "day and night", + "སྡོད་པ་": "pause", + "ཚེ་": "life", + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "གོད་": "diminishes" + }, + "སྣོན་པ་གུད་ནས་འོང་མེད་ན། །བདག་ལྟ་འཆི་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། །": { + "སྣོན་པ་": "additions", + "འོང་": "coming", + "བདག་": "I", + "འཆི་བ་": "death" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉིན་མཚན་སྡོད་པ་ཡོད་མེད་པར། །ཚེ་འདི་རྟག་ཏུ་གོད་འགྱུར་ཞིང་། །": { + "ཉིན་མཚན་": "day and night", + "སྡོད་པ་": "pause", + "ཚེ་": "life", + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "གོད་འགྱུར་": "diminishes" + }, + "སྣོན་པ་གུད་ནས་འོང་མེད་ན། །བདག་ལྟ་འཆི་བར་ཅིས་མི་འགྱུར། །": { + "སྣོན་པ་": "addition", + "འོང་": "coming", + "འཆི་བ་": "death" + } + } } }, "74": { @@ -2069,6 +8874,110 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven as I lie on my deathbed,\nSurrounded by all my loved ones and friends,\nThe experience of my life ending\nIs something I alone must undergo.\n\n\nThis translation captures the core meaning that at the moment of death, despite being surrounded by family and friends, the actual experience of dying is ultimately a solitary one that cannot be shared or alleviated by others. The commentaries emphasize that no one else can take on or divide up this final experience for the dying person.", "translation": "Even as I lie on my deathbed,\nSurrounded by all my loved ones and friends,\nThe experience of my life ending\nIs something I alone must undergo." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ནི་མལ་ན་འདུག་བཞིན་དུ། །གཉེན་བཤེས་ཀུན་གྱིས་མཐའ་བསྐོར་ཀྱང་།": { + "བདག་": "I", + "མལ་": "bed", + "འདུག་": "lying", + "གཉེན་བཤེས་": "relatives", + "ཀུན་": "all", + "མཐའ་བསྐོར་": "surrounded" + }, + "།སྲོག་འཆད་པ་ཡི་ཚོར་བ་དག །བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "སྲོག་": "life", + "འཆད་པ་": "being cut", + "ཚོར་བ་": "feeling", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "གཅིག་པུ་": "alone", + "མྱོང་བ་": "experience" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ནི་མལ་ན་འདུག་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་": "I", + "མལ་": "bed", + "འདུག་": "lying" + }, + "གཉེན་བཤེས་ཀུན་གྱིས་མཐའ་བསྐོར་ཀྱང་། །": { + "གཉེན་བཤེས་": "relatives and friends", + "ཀུན་": "all", + "མཐའ་བསྐོར་": "surrounded" + }, + "སྲོག་འཆད་པ་ཡི་ཚོར་བ་དག །": { + "སྲོག་འཆད་པ་": "life ceasing", + "ཚོར་བ་": "sensations" + }, + "བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་ཉིད་": "I", + "གཅིག་པུ་": "alone", + "མྱོང་བ་": "experience" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ནི་མལ་ན་འདུག་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་": "I", + "མལ་": "deathbed", + "འདུག་": "lie" + }, + "གཉེན་བཤེས་ཀུན་གྱིས་མཐའ་བསྐོར་ཀྱང་། །": { + "གཉེན་བཤེས་": "loved ones", + "ཀུན་": "all", + "མཐའ་བསྐོར་": "surrounded" + }, + "སྲོག་འཆད་པ་ཡི་ཚོར་བ་དག །": { + "སྲོག་འཆད་པ་": "life ending", + "ཚོར་བ་": "experience" + }, + "བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་ཉིད་": "I", + "གཅིག་པུ་": "alone", + "མྱོང་བ་": "undergo" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ནི་མལ་ན་འདུག་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་": "I", + "མལ་": "bed", + "འདུག་": "lie" + }, + "གཉེན་བཤེས་ཀུན་གྱིས་མཐའ་བསྐོར་ཀྱང་། །": { + "གཉེན་བཤེས་": "relatives and friends", + "ཀུན་": "all", + "མཐའ་བསྐོར་": "surrounded" + }, + "སྲོག་འཆད་པ་ཡི་ཚོར་བ་དག །": { + "སྲོག་འཆད་": "life-force ending", + "ཚོར་བ་": "experience" + }, + "བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་ཉིད་": "I", + "གཅིག་པུ་": "alone", + "མྱོང་བ་": "undergo" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ནི་མལ་ན་འདུག་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་": "I", + "མལ་": "deathbed", + "འདུག་": "lie" + }, + "གཉེན་བཤེས་ཀུན་གྱིས་མཐའ་བསྐོར་ཀྱང་། །": { + "གཉེན་བཤེས་": "loved ones", + "ཀུན་": "all", + "མཐའ་བསྐོར་": "surrounded" + }, + "སྲོག་འཆད་པ་ཡི་ཚོར་བ་དག །": { + "སྲོག་འཆད་པ་": "life ending", + "ཚོར་བ་": "experience" + }, + "བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་ཉིད་": "I", + "གཅིག་པུ་": "alone", + "མྱོང་བ་": "undergo" + } + } } }, "75": { @@ -2097,6 +9006,98 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen seized by the messengers of death,\nWhat help are relatives? What help are friends?\nAt that time, if only merit could save one,\nYet even that I have not cultivated.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which reflects on the helplessness of a person facing death and the realization that only one's own accumulated merit can be of assistance in that moment, yet lamenting that even this has been neglected.", "translation": "When seized by the messengers of death,\nWhat help are relatives? What help are friends?\nAt that time, if only merit could save one,\nYet even that I have not cultivated." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉས་ཟིན་པ་ལ། །གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་བཤེས་ཅི་ཕན།": { + "གཤིན་རྗེ་": "Yama", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "གཉེན་": "kin", + "བཤེས་": "friends" + }, + "།དེ་ཚེ་བསོད་ནམས་གཅིག་བསྐྱབས་ན།": { + "བསོད་ནམས་": "merit" + }, + "།དེ་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟེན་ཏོ། །": { + "བདག་": "I" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉས་ཟིན་པ་ལ། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "Lord of Death", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "ཟིན་པ་": "seized" + }, + "གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་བཤེས་ཅི་ཕན། །": { + "གཉེན་": "relatives", + "བཤེས་": "friends" + }, + "དེ་ཚེ་བསོད་ནམས་གཅིག་བསྐྱབས་ན། །": { + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བསྐྱབས་": "protect" + }, + "དེ་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟེན་ཏོ། །": { + "བདག་": "I", + "བསྟེན་": "cultivated" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉས་ཟིན་པ་ལ། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "death", + "ཕོ་ཉ་": "messenger", + "ཟིན་པ་": "seized" + }, + "གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་བཤེས་ཅི་ཕན། །": { + "གཉེན་": "relatives", + "བཤེས་": "friends" + }, + "དེ་ཚེ་བསོད་ནམས་གཅིག་བསྐྱབས་ན། །": { + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བསྐྱབས་": "save" + }, + "དེ་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟེན་ཏོ། །": { + "བདག་": "I", + "བསྟེན་": "cultivated" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉས་ཟིན་པ་ལ། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "death", + "ཕོ་ཉ་": "messenger", + "ཟིན་པ་": "seized" + }, + "གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་བཤེས་ཅི་ཕན། །": { + "གཉེན་": "relatives", + "བཤེས་": "friends" + }, + "དེ་ཚེ་བསོད་ནམས་གཅིག་བསྐྱབས་ན། །": { + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བསྐྱབས་": "save" + }, + "དེ་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟེན་ཏོ། །": { + "བདག་": "I", + "བསྟེན་": "cultivated" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉས་ཟིན་པ་ལ། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "death", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "ཟིན་པ་": "seized" + }, + "གཉེན་གྱིས་ཅི་ཕན་བཤེས་ཅི་ཕན། །": { + "གཉེན་": "relatives", + "བཤེས་": "friends" + }, + "དེ་ཚེ་བསོད་ནམས་གཅིག་བསྐྱབས་ན། །": { + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བསྐྱབས་": "save" + }, + "དེ་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟེན་ཏོ། །": { + "བདག་": "I", + "བསྟེན་": "cultivated" + } + } } }, "76": { @@ -2125,6 +9126,69 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nO Protector, through my carelessness,\nNot knowing such fears would come,\nFor the sake of this impermanent life,\nI have committed many sins.\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries. The speaker is addressing a protector or guardian figure, admitting to careless behavior and accumulation of negative karma due to ignorance of future consequences, all for the sake of temporary worldly concerns.", "translation": "O Protector, through my carelessness,\nNot knowing such fears would come,\nFor the sake of this impermanent life,\nI have committed many sins." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མགོན་པོ་བག་མེད་བདག་གིས་ནི། །འཇིགས་པ་འདི་འདྲ་མ་འཚལ་ནས། །": { + "མགོན་པོ་": "Protectors", + "བག་མེད་": "carelessly", + "འཇིགས་པ་": "danger" + }, + "མི་རྟག་ཚེ་འདིའི་ཆེད་དག་ཏུ། །སྡིག་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས། །": { + "མི་རྟག་": "ephemeral", + "ཚེ་": "life", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མགོན་པོ་བག་མེད་བདག་གིས་ནི། །འཇིགས་པ་འདི་འདྲ་མ་འཚལ་ནས། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "བག་མེད་": "heedlessly", + "བདག་": "I", + "འཇིགས་པ་": "fears" + }, + "མི་རྟག་ཚེ་འདིའི་ཆེད་དག་ཏུ། །སྡིག་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས། །": { + "མི་རྟག་": "impermanent", + "ཚེ་": "life", + "སྡིག་པ་": "negative actions" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མགོན་པོ་བག་མེད་བདག་གིས་ནི། །འཇིགས་པ་འདི་འདྲ་མ་འཚལ་ནས། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "བག་མེད་": "heedless", + "འཇིགས་པ་": "fears" + }, + "མི་རྟག་ཚེ་འདིའི་ཆེད་དག་ཏུ། །སྡིག་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས། །": { + "མི་རྟག་": "impermanent", + "ཚེ་": "life", + "སྡིག་པ་": "sins" + } + }, + "02_few_shot": { + "མགོན་པོ་བག་མེད་བདག་གིས་ནི། །འཇིགས་པ་འདི་འདྲ་མ་འཚལ་ནས། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "བག་མེད་": "carelessness", + "འཇིགས་པ་": "dangers" + }, + "མི་རྟག་ཚེ་འདིའི་ཆེད་དག་ཏུ། །སྡིག་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས། །": { + "མི་རྟག་": "impermanent", + "ཚེ་": "life", + "སྡིག་པ་": "evil deeds" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མགོན་པོ་བག་མེད་བདག་གིས་ནི། །འཇིགས་པ་འདི་འདྲ་མ་འཚལ་ནས། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "བག་མེད་": "carelessness", + "འཇིགས་པ་": "fears" + }, + "མི་རྟག་ཚེ་འདིའི་ཆེད་དག་ཏུ། །སྡིག་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས། །": { + "མི་རྟག་": "impermanent", + "ཚེ་": "life", + "སྡིག་པ་": "sins" + } + } } }, "77": { @@ -2153,6 +9217,91 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhen a person is led today to the place where limbs are cut off,\nThey become terrified.\nTheir mouth dries up, their eyes look downcast,\nAnd their appearance changes from before.\n", "translation": "When a person is led today to the place where limbs are cut off,\nThey become terrified.\nTheir mouth dries up, their eyes look downcast,\nAnd their appearance changes from before." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྐྱེ་བོ་ཡན་ལག་བཅད་པའི་སར། །དི་རིང་ཁྲིད་པའང་བྲེད་འགྱུར་ཏེ། །": { + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "ཡན་ལག་": "limbs", + "བཅད་པ་": "chopped off", + "ཁྲིད་པ་": "led" + }, + "ཁ་སྐམས་མིག་རྩ་ངན་ལ་སོགས། །སྔ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་སྣང་ན། །": { + "ཁ་སྐམས་": "parched mouths", + "མིག་རྩ་ངན་": "bloodshot eyes", + "འགྱུར་": "different" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྐྱེ་བོ་ཡན་ལག་བཅད་པའི་སར། །དི་རིང་ཁྲིད་པའང་བྲེད་འགྱུར་ཏེ། །": { + "སྐྱེ་བོ་": "person", + "ཡན་ལག་": "limbs", + "བཅད་པ་": "cut off", + "ས་": "place", + "ཁྲིད་པ་": "led" + }, + "ཁ་སྐམས་མིག་རྩ་ངན་ལ་སོགས། །སྔ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་སྣང་ན། །": { + "ཁ་": "mouth", + "སྐམས་": "dry", + "མིག་": "eyes", + "ངན་": "worsen", + "འགྱུར་": "change" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྐྱེ་བོ་ཡན་ལག་བཅད་པའི་སར། །དི་རིང་ཁྲིད་པའང་བྲེད་འགྱུར་ཏེ། །": { + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "ཡན་ལག་": "limbs", + "བཅད་པ་": "cut off", + "ས་": "place", + "དི་རིང་": "today", + "ཁྲིད་པ་": "led" + }, + "ཁ་སྐམས་མིག་རྩ་ངན་ལ་སོགས། །སྔ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་སྣང་ན། །": { + "ཁ་སྐམས་": "dry mouths", + "མིག་རྩ་": "eyes", + "ངན་": "distress", + "འགྱུར་": "change", + "སྣང་": "appear" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྐྱེ་བོ་ཡན་ལག་བཅད་པའི་སར། །དི་རིང་ཁྲིད་པའང་བྲེད་འགྱུར་ཏེ། །": { + "སྐྱེ་བོ་": "those", + "ཡན་ལག་": "limbs", + "བཅད་པ་": "cut off", + "ས་": "place", + "དི་རིང་": "today", + "ཁྲིད་པ་": "led" + }, + "ཁ་སྐམས་མིག་རྩ་ངན་ལ་སོགས། །སྔ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་སྣང་ན། །": { + "ཁ་": "mouths", + "སྐམས་": "dry up", + "མིག་": "eyes", + "ངན་": "dim", + "སྔ་": "before", + "གཞན་": "change", + "འགྱུར་": "appear" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྐྱེ་བོ་ཡན་ལག་བཅད་པའི་སར། །དི་རིང་ཁྲིད་པའང་བྲེད་འགྱུར་ཏེ། །": { + "སྐྱེ་བོ་": "person", + "ཡན་ལག་": "limbs", + "བཅད་པ་": "cut off", + "ས་": "place", + "ཁྲིད་པ་": "led", + "བྲེད་": "terrified" + }, + "ཁ་སྐམས་མིག་རྩ་ངན་ལ་སོགས། །སྔ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་སྣང་ན། །": { + "ཁ་": "mouth", + "སྐམས་": "dries up", + "མིག་": "eyes", + "ངན་": "downcast", + "འགྱུར་": "changes", + "སྣང་": "appearance" + } + } } }, "78": { @@ -2181,6 +9330,95 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen seized by the terrifying messengers of the Lord of Death,\nWith their frightful appearances,\nAnd struck by the greatly fearsome illness,\nHow much more utterly miserable one becomes - need it even be mentioned?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, describing the terrifying experience of facing death and severe illness, and the extreme suffering that results from it.", "translation": "When seized by the terrifying messengers of the Lord of Death,\nWith their frightful appearances,\nAnd struck by the greatly fearsome illness,\nHow much more utterly miserable one becomes - need it even be mentioned?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་འཇིགས་འཇིགས་ལྟའི། །ཤ་ཚུགས་ཅན་གྱིས་བཟུང་གྱུར་ཅིང་། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "Yama", + "ཕོ་ཉ་": "henchmen", + "ཤ་ཚུགས་": "physiognomies", + "བཟུང་": "seized" + }, + "འཇིགས་ཆེན་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་གྱུར་པ། །": { + "འཇིགས་ཆེན་": "terrible", + "ནད་": "pain", + "ཐེབས་": "gripped" + }, + "རབ་ཏུ་ཉམ་ཐག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཉམ་ཐག་": "wretched" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་འཇིགས་འཇིགས་ལྟའི། །ཤ་ཚུགས་ཅན་གྱིས་བཟུང་གྱུར་ཅིང་། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "Yama", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "འཇིགས་འཇིགས་": "terrifying", + "ཤ་ཚུགས་": "appearances", + "བཟུང་": "seized" + }, + "འཇིགས་ཆེན་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་གྱུར་པ། །རབ་ཏུ་ཉམ་ཐག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "འཇིགས་ཆེན་": "great terror", + "ནད་": "illness", + "ཉམ་ཐག་": "misery" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་འཇིགས་འཇིགས་ལྟའི། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "Lord of Death", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "འཇིགས་འཇིགས་": "terrifying" + }, + "ཤ་ཚུགས་ཅན་གྱིས་བཟུང་གྱུར་ཅིང་། །": { + "ཤ་ཚུགས་": "appearances", + "བཟུང་": "seized" + }, + "འཇིགས་ཆེན་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་གྱུར་པ། །": { + "འཇིགས་ཆེན་": "great terror", + "ནད་": "illness", + "ཐེབས་": "afflicted" + }, + "རབ་ཏུ་ཉམ་ཐག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཉམ་ཐག་": "misery" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་འཇིགས་འཇིགས་ལྟའི། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "Lord of Death", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "འཇིགས་འཇིགས་": "terrifying" + }, + "ཤ་ཚུགས་ཅན་གྱིས་བཟུང་གྱུར་ཅིང་། །": { + "ཤ་ཚུགས་": "appearances", + "བཟུང་": "seized" + }, + "འཇིགས་ཆེན་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་གྱུར་པ། །": { + "འཇིགས་ཆེན་": "great terror", + "ནད་": "illness", + "ཐེབས་": "afflicted" + }, + "རབ་ཏུ་ཉམ་ཐག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཉམ་ཐག་": "misery" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་འཇིགས་འཇིགས་ལྟའི། །": { + "གཤིན་རྗེ་": "Lord of Death", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "འཇིགས་འཇིགས་": "terrifying" + }, + "ཤ་ཚུགས་ཅན་གྱིས་བཟུང་གྱུར་ཅིང་། །": { + "ཤ་ཚུགས་": "appearances", + "བཟུང་": "seized" + }, + "འཇིགས་ཆེན་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་གྱུར་པ། །": { + "འཇིགས་ཆེན་": "greatly fearsome", + "ནད་": "illness", + "ཐེབས་": "struck" + }, + "རབ་ཏུ་ཉམ་ཐག་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཉམ་ཐག་": "miserable" + } + } } }, "79": { @@ -2209,6 +9447,97 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\n\"Who will protect me well from this great terror?\"\nWith eyes wide open in extreme fear,\nI search in all four directions for refuge.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes someone in a state of intense fear, desperately looking in all directions for protection or refuge from a great danger or terror, likely referring to the fear of rebirth in lower realms like hell realms as mentioned in the commentaries.", "translation": "\"Who will protect me well from this great terror?\"\nWith eyes wide open in extreme fear,\nI search in all four directions for refuge." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སུ་ཞིག་འཇིགས་ཆེན་འདི་ལས་བདག །ལེགས་པར་སྐྱོབ་པར་བྱེད་འགྱུར་ཞེས།": { + "སུ་ཞིག་": "Who", + "འཇིགས་ཆེན་": "great fear", + "བདག་": "me", + "ལེགས་པར་": "truly", + "སྐྱོབ་པར་": "protect" + }, + "།བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་མིག་བགྲད་ནས།": { + "མིག་བགྲད་": "eyes bulging", + "བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་": "terror" + }, + "།ཕྱོགས་བཞིར་སྐྱབས་དག་ཚོལ་བར་བྱེད།": { + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "སྐྱབས་": "refuge", + "ཚོལ་བར་": "search" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སུ་ཞིག་འཇིགས་ཆེན་འདི་ལས་བདག །ལེགས་པར་སྐྱོབ་པར་བྱེད་འགྱུར་ཞེས།": { + "སུ་ཞིག་": "who", + "འཇིགས་ཆེན་": "great fear", + "བདག་": "me", + "ལེགས་པར་": "thoroughly", + "སྐྱོབ་པར་": "protect" + }, + "།བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་མིག་བགྲད་ནས།": { + "མིག་བགྲད་": "wide-open eyes", + "བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་": "terrified" + }, + "།ཕྱོགས་བཞིར་སྐྱབས་དག་ཚོལ་བར་བྱེད།": { + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "སྐྱབས་": "refuge", + "ཚོལ་བར་": "searches" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སུ་ཞིག་འཇིགས་ཆེན་འདི་ལས་བདག །ལེགས་པར་སྐྱོབ་པར་བྱེད་འགྱུར་ཞེས།": { + "སུ་ཞིག་": "Who", + "འཇིགས་ཆེན་": "great terror", + "བདག་": "me", + "ལེགས་པར་": "well", + "སྐྱོབ་པར་": "protect" + }, + "།བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་མིག་བགྲད་ནས།": { + "མིག་བགྲད་": "eyes wide open", + "བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་": "fear" + }, + "།ཕྱོགས་བཞིར་སྐྱབས་དག་ཚོལ་བར་བྱེད། །": { + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "སྐྱབས་": "refuge", + "ཚོལ་བར་": "search" + } + }, + "02_few_shot": { + "སུ་ཞིག་འཇིགས་ཆེན་འདི་ལས་བདག །ལེགས་པར་སྐྱོབ་པར་བྱེད་འགྱུར་ཞེས།": { + "སུ་ཞིག་": "Who", + "འཇིགས་ཆེན་": "great terror", + "བདག་": "me", + "ལེགས་པར་": "well", + "སྐྱོབ་པར་": "protect" + }, + "།བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་མིག་བགྲད་ནས།": { + "མིག་བགྲད་": "eyes wide open", + "བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་": "in fear" + }, + "།ཕྱོགས་བཞིར་སྐྱབས་དག་ཚོལ་བར་བྱེད།": { + "ཕྱོགས་བཞིར་": "in all four directions", + "སྐྱབས་": "refuge", + "ཚོལ་བར་": "search" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སུ་ཞིག་འཇིགས་ཆེན་འདི་ལས་བདག །ལེགས་པར་སྐྱོབ་པར་བྱེད་འགྱུར་ཞེས།": { + "སུ་ཞིག་": "who", + "འཇིགས་ཆེན་": "great terror", + "བདག་": "me", + "ལེགས་པར་": "well", + "སྐྱོབ་པར་": "protect" + }, + "།བྲེད་ཤ་ཐོན་པའི་མིག་བགྲད་ནས།": { + "མིག་བགྲད་": "eyes wide open" + }, + "།ཕྱོགས་བཞིར་སྐྱབས་དག་ཚོལ་བར་བྱེད། །": { + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "སྐྱབས་": "refuge", + "ཚོལ་བར་": "search" + } + } } }, "80": { @@ -2237,6 +9566,88 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nTherefore, to the Victorious One, protector of beings,\nWho strives for the welfare of all creatures,\nThe mighty one who dispels all fears,\nFrom this very day, I go for refuge.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes taking refuge in the Buddha (the Victorious One) who is characterized as a powerful protector and savior of all beings, capable of removing all fears and anxieties. The commentaries emphasize the Buddha's immeasurable power, his status as the conqueror, and his sincere dedication to protecting and benefiting all sentient beings.", "translation": "Therefore, to the Victorious One, protector of beings,\nWho strives for the welfare of all creatures,\nThe mighty one who dispels all fears,\nFrom this very day, I go for refuge." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་བས་རྒྱལ་བ་འགྲོ་བའི་མགོན། །འགྲོ་བ་སྐྱོབ་པའི་དོན་བརྩོན་པ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "victors", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མགོན་": "guardians", + "སྐྱོབ་པ་": "protect", + "བརྩོན་པ་": "strive" + }, + "སྟོབས་ཆེན་འཇིགས་པ་ཀུན་སེལ་ལ། །དི་རིང་ཉིད་ནས་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "སྟོབས་ཆེན་": "great power", + "འཇིགས་པ་": "fear", + "སེལ་": "dispel", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་བས་རྒྱལ་བ་འགྲོ་བའི་མགོན། །འགྲོ་བ་སྐྱོབ་པའི་དོན་བརྩོན་པ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious Ones", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མགོན་": "protectors", + "སྐྱོབ་པ་": "save", + "བརྩོན་པ་": "strive" + }, + "སྟོབས་ཆེན་འཇིགས་པ་ཀུན་སེལ་ལ། །དི་རིང་ཉིད་ནས་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "སྟོབས་ཆེན་": "mighty", + "འཇིགས་པ་": "fears", + "སེལ་": "dispel", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་བས་རྒྱལ་བ་འགྲོ་བའི་མགོན། །འགྲོ་བ་སྐྱོབ་པའི་དོན་བརྩོན་པ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious One", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མགོན་": "Protector", + "སྐྱོབ་པ་": "saving", + "དོན་": "welfare", + "བརྩོན་པ་": "strives" + }, + "སྟོབས་ཆེན་འཇིགས་པ་ཀུན་སེལ་ལ། །": { + "སྟོབས་ཆེན་": "Mighty One", + "འཇིགས་པ་": "fears", + "སེལ་": "dispels" + }, + "དི་རིང་ཉིད་ནས་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "སྐྱབས་སུ་མཆི་": "go for refuge" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་བས་རྒྱལ་བ་འགྲོ་བའི་མགོན། །འགྲོ་བ་སྐྱོབ་པའི་དོན་བརྩོན་པ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious One", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མགོན་": "protector", + "སྐྱོབ་པ་": "saving", + "དོན་": "welfare", + "བརྩོན་པ་": "strives" + }, + "སྟོབས་ཆེན་འཇིགས་པ་ཀུན་སེལ་ལ། །དི་རིང་ཉིད་ནས་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "སྟོབས་ཆེན་": "mighty one", + "འཇིགས་པ་": "fears", + "སེལ་": "dispels", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་བས་རྒྱལ་བ་འགྲོ་བའི་མགོན། །འགྲོ་བ་སྐྱོབ་པའི་དོན་བརྩོན་པ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious One", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མགོན་": "protector", + "སྐྱོབ་པ་": "protector", + "དོན་": "welfare", + "བརྩོན་པ་": "strives" + }, + "སྟོབས་ཆེན་འཇིགས་པ་ཀུན་སེལ་ལ། །དི་རིང་ཉིད་ནས་སྐྱབས་སུ་མཆི། །": { + "སྟོབས་ཆེན་": "mighty one", + "འཇིགས་པ་": "fears", + "སེལ་": "dispels", + "སྐྱབས་": "refuge" + } + } } }, "81": { @@ -2265,6 +9676,77 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nTerrified by fear,\nI offer myself to Samantabhadra.\nTo Manjushri,\nI myself offer my body.\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which expresses the speaker's fear and their subsequent offering of themselves to the bodhisattvas Samantabhadra and Manjushri. The commentaries provide context that the fear is related to the sufferings of hell and other realms, and that the offerings are made out of this fear and as a form of seeking protection or refuge.", "translation": "Terrified by fear,\nI offer myself to Samantabhadra.\nTo Manjushri,\nI myself offer my body." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ནི་འཇིགས་པས་རྣམ་སྐྲག་པས། །ཀུན་དུ་བཟང་ལ་བདག་ཉིད་འབུལ། །": { + "འཇིགས་པས་": "dread", + "སྐྲག་པས་": "petrified", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "འབུལ་": "give" + }, + "འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །བདག་གི་ལུས་ནི་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "འཇམ་པའི་དབྱངས་": "Manjughosha", + "ལུས་": "body", + "དབུལ་བར་": "offering" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ནི་འཇིགས་པས་རྣམ་སྐྲག་པས། །ཀུན་དུ་བཟང་ལ་བདག་ཉིད་འབུལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fear", + "སྐྲག་པ་": "terrified", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "འབུལ་": "offer" + }, + "འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །བདག་གི་ལུས་ནི་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "འཇམ་པའི་དབྱངས་": "Mañjuśrī", + "ལུས་": "body", + "འབུལ་": "offer" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ནི་འཇིགས་པས་རྣམ་སྐྲག་པས། །ཀུན་དུ་བཟང་ལ་བདག་ཉིད་འབུལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fear", + "སྐྲག་པ་": "terrified", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "འབུལ་": "offer" + }, + "འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །བདག་གི་ལུས་ནི་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "འཇམ་པའི་དབྱངས་": "Manjushri", + "ལུས་": "body", + "འབུལ་": "offer" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ནི་འཇིགས་པས་རྣམ་སྐྲག་པས། །ཀུན་དུ་བཟང་ལ་བདག་ཉིད་འབུལ། །": { + "འཇིགས་པས་": "terrified", + "རྣམ་སྐྲག་པས་": "frightened", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "འབུལ་": "offer" + }, + "འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །བདག་གི་ལུས་ནི་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "འཇམ་པའི་དབྱངས་": "Manjushri", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "ལུས་": "body", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ནི་འཇིགས་པས་རྣམ་སྐྲག་པས། །ཀུན་དུ་བཟང་ལ་བདག་ཉིད་འབུལ། །": { + "འཇིགས་པས་": "fear", + "སྐྲག་པས་": "terrified", + "ཀུན་དུ་བཟང་": "Samantabhadra", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "འབུལ་": "offer" + }, + "འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །བདག་གི་ལུས་ནི་དབུལ་བར་བགྱི། །": { + "འཇམ་པའི་དབྱངས་": "Manjushri", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "ལུས་": "body", + "དབུལ་བར་བགྱི་": "offer" + } + } } }, "82": { @@ -2293,6 +9775,90 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTo the protector Avalokiteshvara, whose compassionate conduct is unerring,\nI cry out with the anguished voice of one in misery.\nPlease protect me, a sinner, I implore!\n", "translation": "To the protector Avalokiteshvara, whose compassionate conduct is unerring,\nI cry out with the anguished voice of one in misery.\nPlease protect me, a sinner, I implore!" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐུགས་རྗེས་སྤྱོད་པ་མ་འཁྲུལ་བ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་མགོན་དེ་ལ་ཡང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་": "mercy", + "སྤྱོད་པ་": "acts", + "འཁྲུལ་བ་": "mistaken", + "སྤྱན་རས་གཟིགས་": "Avalokiteshvara", + "མགོན་": "guardian" + }, + "ཉམ་ཐག་ང་རོས་འོ་དོད་འབོད། །སྡིག་ལྡན་བདག་ལ་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ཉམ་ཐག་": "miserable", + "ང་རོ་": "wail", + "འབོད་": "cry", + "སྡིག་ལྡན་": "wrong", + "བསྐྱབ་": "protect" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐུགས་རྗེས་སྤྱོད་པ་མ་འཁྲུལ་བ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་མགོན་དེ་ལ་ཡང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་": "compassion", + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "འཁྲུལ་བ་": "erring", + "སྤྱན་རས་གཟིགས་": "Avalokiteśvara", + "མགོན་": "protector" + }, + "ཉམ་ཐག་ང་རོས་འོ་དོད་འབོད། །སྡིག་ལྡན་བདག་ལ་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ཉམ་ཐག་": "miserable", + "ང་རོ་": "wail", + "འོ་དོད་": "cry out", + "སྡིག་ལྡན་": "sinful", + "བསྐྱབ་": "protection" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐུགས་རྗེས་སྤྱོད་པ་མ་འཁྲུལ་བ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་མགོན་དེ་ལ་ཡང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་": "compassion", + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "འཁྲུལ་བ་": "erring", + "སྤྱན་རས་གཟིགས་": "Avalokiteshvara", + "མགོན་": "protector" + }, + "ཉམ་ཐག་ང་རོས་འོ་དོད་འབོད། །སྡིག་ལྡན་བདག་ལ་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ཉམ་ཐག་": "distress", + "ང་རོ་": "voice", + "འོ་དོད་འབོད་": "cry out", + "སྡིག་ལྡན་": "sinful", + "བསྐྱབ་": "protect" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐུགས་རྗེས་སྤྱོད་པ་མ་འཁྲུལ་བ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་མགོན་དེ་ལ་ཡང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་": "compassionate", + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "འཁྲུལ་བ་": "erring", + "སྤྱན་རས་གཟིགས་": "Avalokiteshvara", + "མགོན་": "protector" + }, + "ཉམ་ཐག་ང་རོས་འོ་དོད་འབོད། །སྡིག་ལྡན་བདག་ལ་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ཉམ་ཐག་": "distress", + "ང་རོ་": "voice", + "འོ་དོད་འབོད་": "cry out", + "སྡིག་ལྡན་": "sinful", + "བདག་": "one", + "བསྐྱབ་": "protect", + "གསོལ་": "beseech" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐུགས་རྗེས་སྤྱོད་པ་མ་འཁྲུལ་བ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་མགོན་དེ་ལ་ཡང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་": "compassion", + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "མ་འཁྲུལ་བ་": "unerring", + "སྤྱན་རས་གཟིགས་": "Avalokiteshvara", + "མགོན་": "protector" + }, + "ཉམ་ཐག་ང་རོས་འོ་དོད་འབོད། །སྡིག་ལྡན་བདག་ལ་བསྐྱབ་ཏུ་གསོལ། །": { + "ཉམ་ཐག་": "misery", + "ང་རོ་": "voice", + "འོ་དོད་འབོད་": "cry out", + "སྡིག་ལྡན་": "sinner", + "བསྐྱབ་": "protect" + } + } } }, "83": { @@ -2321,6 +9887,91 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI take refuge in the Vajra-holder (Vajrapani),\nUpon seeing whom the messengers of Yama (the Lord of Death)\nAnd other malevolent beings become frightened\nAnd scatter in the four directions.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes taking refuge in Vajrapani, a powerful Buddhist deity. The commentaries clarify that \"Vajra-holder\" (རྡོ་རྗེ་ཅན་) refers specifically to Vajrapani (ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་), and that his appearance causes fear in the messengers of death and other harmful entities, causing them to flee.", "translation": "I take refuge in the Vajra-holder (Vajrapani),\nUpon seeing whom the messengers of Yama (the Lord of Death)\nAnd other malevolent beings become frightened\nAnd scatter in the four directions." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཞིག་མཐོང་ནས་གཤིན་རྗེ་ཡི། །ཕོ་ཉ་ལ་སོགས་སྡང་བ་རྣམས།": { + "མཐོང་": "sight", + "གཤིན་རྗེ་": "Yama", + "ཕོ་ཉ་": "henchmen", + "སྡང་བ་": "malevolent beings" + }, + "།སྐྲག་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་འབྱེར་བྱེད་པ།": { + "སྐྲག་": "fear", + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "འབྱེར་བྱེད་": "flee" + }, + "།རྡོ་རྗེ་ཅན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི།": { + "རྡོ་རྗེ་ཅན་": "Vajrapani", + "སྐྱབས་སུ་མཆི་": "go for refuge" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཞིག་མཐོང་ནས་གཤིན་རྗེ་ཡི། །ཕོ་ཉ་ལ་སོགས་སྡང་བ་རྣམས།": { + "མཐོང་": "seen", + "གཤིན་རྗེ་": "Yama", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "སྡང་བ་": "hostile" + }, + "།སྐྲག་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་འབྱེར་བྱེད་པ།": { + "སྐྲག་": "frightened", + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "འབྱེར་": "scatter" + }, + "།རྡོ་རྗེ་ཅན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི།": { + "རྡོ་རྗེ་ཅན་": "Vajra-holder", + "སྐྱབས་སུ་མཆི་": "take refuge" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཞིག་མཐོང་ནས་གཤིན་རྗེ་ཡི། །ཕོ་ཉ་ལ་སོགས་སྡང་བ་རྣམས།": { + "གཤིན་རྗེ་": "Lord of Death", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "སྡང་བ་": "hostile forces" + }, + "།སྐྲག་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་འབྱེར་བྱེད་པ།": { + "སྐྲག་": "fear", + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "འབྱེར་བྱེད་": "flee" + }, + "།རྡོ་རྗེ་ཅན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི།": { + "རྡོ་རྗེ་ཅན་": "Vajra-holder", + "སྐྱབས་སུ་མཆི་": "take refuge" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཞིག་མཐོང་ནས་གཤིན་རྗེ་ཡི། །ཕོ་ཉ་ལ་སོགས་སྡང་བ་རྣམས།": { + "མཐོང་": "seeing", + "གཤིན་རྗེ་": "Lord of Death", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "སྡང་བ་": "hostile forces" + }, + "།སྐྲག་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་འབྱེར་བྱེད་པ།": { + "སྐྲག་": "fear", + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "འབྱེར་བྱེད་": "flee" + }, + "།རྡོ་རྗེ་ཅན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི།": { + "རྡོ་རྗེ་ཅན་": "Vajra-holder", + "སྐྱབས་སུ་མཆི་": "take refuge" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཞིག་མཐོང་ནས་གཤིན་རྗེ་ཡི། །ཕོ་ཉ་ལ་སོགས་སྡང་བ་རྣམས།": { + "གཤིན་རྗེ་": "Yama", + "ཕོ་ཉ་": "messengers", + "སྡང་བ་": "malevolent beings" + }, + "།སྐྲག་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་འབྱེར་བྱེད་པ།": { + "སྐྲག་": "frightened", + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions", + "འབྱེར་བྱེད་": "scatter" + }, + "།རྡོ་རྗེ་ཅན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི།": { + "རྡོ་རྗེ་ཅན་": "Vajra-holder", + "སྐྱབས་སུ་མཆི་": "take refuge" + } + } } }, "84": { @@ -2349,6 +10000,119 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIn the past, I transgressed your commands.\nNow, having seen great fears,\nI come to you for refuge.\nPlease swiftly dispel these fears.\n", "translation": "In the past, I transgressed your commands.\nNow, having seen great fears,\nI come to you for refuge.\nPlease swiftly dispel these fears." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྔོན་ཆད་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་ལས་འདས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "past", + "ཁྱེད་": "you", + "བཀའ་": "word", + "འདས་": "transgressed" + }, + "ད་ནི་འཇིགས་པ་ཆེ་མཐོང་ནས། །": { + "ད་ནི་": "now", + "འཇིགས་པ་": "peril", + "ཆེ་": "great", + "མཐོང་": "seen" + }, + "ཁྱེད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་ལགས་ཀྱིས། །": { + "ཁྱེད་": "you", + "སྐྱབས་": "refuge", + "མཆི་": "go" + }, + "འཇིགས་པ་མྱུར་དུ་བསལ་དུ་གསོལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fear", + "མྱུར་དུ་": "swiftly", + "བསལ་": "eliminate", + "གསོལ་": "plead" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྔོན་ཆད་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་ལས་འདས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "Previously", + "ཁྱེད་": "you", + "བཀའ་": "commands", + "འདས་": "transgressed" + }, + "ད་ནི་འཇིགས་པ་ཆེ་མཐོང་ནས། །": { + "ད་ནི་": "Now", + "འཇིགས་པ་": "fear", + "ཆེ་": "great", + "མཐོང་": "seen" + }, + "ཁྱེད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་ལགས་ཀྱིས། །": { + "ཁྱེད་": "you", + "སྐྱབས་": "refuge", + "མཆི་": "come" + }, + "འཇིགས་པ་མྱུར་དུ་བསལ་དུ་གསོལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "མྱུར་དུ་": "swiftly", + "བསལ་": "clear away" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྔོན་ཆད་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་ལས་འདས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "past", + "བཀའ་": "teachings", + "འདས་": "transgressed" + }, + "ད་ནི་འཇིགས་པ་ཆེ་མཐོང་ནས། །": { + "འཇིགས་པ་": "fear", + "མཐོང་": "seen" + }, + "ཁྱེད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་ལགས་ཀྱིས། །": { + "སྐྱབས་": "refuge" + }, + "འཇིགས་པ་མྱུར་དུ་བསལ་དུ་གསོལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "མྱུར་དུ་": "swiftly", + "བསལ་": "remove" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྔོན་ཆད་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་ལས་འདས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "past", + "ཁྱེད་": "you", + "བཀའ་": "commands", + "འདས་": "transgressed" + }, + "ད་ནི་འཇིགས་པ་ཆེ་མཐོང་ནས། །": { + "ད་ནི་": "now", + "འཇིགས་པ་": "fears", + "ཆེ་": "great", + "མཐོང་": "seen" + }, + "ཁྱེད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་ལགས་ཀྱིས། །": { + "ཁྱེད་": "you", + "སྐྱབས་": "refuge", + "མཆི་": "come" + }, + "འཇིགས་པ་མྱུར་དུ་བསལ་དུ་གསོལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "མྱུར་དུ་": "swiftly", + "བསལ་": "dispel" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྔོན་ཆད་ཁྱེད་ཀྱི་བཀའ་ལས་འདས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "past", + "བཀའ་": "commands", + "འདས་": "transgressed" + }, + "ད་ནི་འཇིགས་པ་ཆེ་མཐོང་ནས། །": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "མཐོང་": "seen" + }, + "ཁྱེད་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་ལགས་ཀྱིས། །": { + "སྐྱབས་": "refuge" + }, + "འཇིགས་པ་མྱུར་དུ་བསལ་དུ་གསོལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "མྱུར་དུ་": "swiftly", + "བསལ་": "dispel" + } + } } }, "85": { @@ -2377,6 +10141,88 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf even for ordinary illnesses that cause fear,\nOne must follow the doctor's instructions,\nWhat need is there to mention that for the hundred afflictions\nLike desire and so on, which constantly strike us?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses the analogy of following a doctor's advice for common illnesses to emphasize the importance of addressing mental afflictions like desire. The commentaries clarify that \"ordinary illnesses\" refer to those that heal quickly, while the \"hundred afflictions\" represent the various forms of desire and other mental disturbances that persistently affect us. The verse implies that if we take ordinary illnesses seriously, we should be even more diligent in addressing these more pervasive and harmful mental afflictions.", "translation": "If even for ordinary illnesses that cause fear,\nOne must follow the doctor's instructions,\nWhat need is there to mention that for the hundred afflictions\nLike desire and so on, which constantly strike us?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐ་མལ་ནད་ཀྱིས་འཇིགས་ན་ཡང་། །སྨན་པའི་ངག་བཞིན་བྱ་དགོས་ན། །": { + "ཐ་མལ་ནད་": "ordinary illness", + "འཇིགས་": "fear", + "སྨན་པ་": "doctors", + "ངག་": "say" + }, + "འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཉེས་པ་བརྒྱའི། །ནད་ཀྱིས་རྟག་བཏབ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "འདོད་ཆགས་": "lust", + "ཉེས་པ་བརྒྱ་": "hundred wrongs", + "ནད་": "sickness", + "རྟག་བཏབ་": "infected continually" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐ་མལ་ནད་ཀྱིས་འཇིགས་ན་ཡང་། །སྨན་པའི་ངག་བཞིན་བྱ་དགོས་ན། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ནད་": "illnesses", + "འཇིགས་": "fears", + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "words" + }, + "འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཉེས་པ་བརྒྱའི། །ནད་ཀྱིས་རྟག་བཏབ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "འདོད་ཆགས་": "desire", + "ཉེས་པ་": "faults", + "བརྒྱ་": "hundreds", + "ནད་": "illnesses", + "རྟག་": "constantly", + "བཏབ་": "afflict" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐ་མལ་ནད་ཀྱིས་འཇིགས་ན་ཡང་། །སྨན་པའི་ངག་བཞིན་བྱ་དགོས་ན། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ནད་": "illness", + "འཇིགས་": "fear", + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "words" + }, + "འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཉེས་པ་བརྒྱའི། །ནད་ཀྱིས་རྟག་བཏབ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "འདོད་ཆགས་": "desire", + "ཉེས་པ་": "faults", + "བརྒྱ་": "hundreds", + "ནད་": "affliction", + "རྟག་": "constant" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐ་མལ་ནད་ཀྱིས་འཇིགས་ན་ཡང་། །སྨན་པའི་ངག་བཞིན་བྱ་དགོས་ན། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ནད་": "illness", + "འཇིགས་": "fear", + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "words" + }, + "འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཉེས་པ་བརྒྱའི། །ནད་ཀྱིས་རྟག་བཏབ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "འདོད་ཆགས་": "desire", + "ཉེས་པ་": "faults", + "བརྒྱ་": "hundred", + "ནད་": "ills", + "རྟག་": "constantly", + "བཏབ་": "afflicted" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐ་མལ་ནད་ཀྱིས་འཇིགས་ན་ཡང་། །སྨན་པའི་ངག་བཞིན་བྱ་དགོས་ན། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ནད་": "illnesses", + "འཇིགས་": "fear", + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "instructions" + }, + "འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཉེས་པ་བརྒྱའི། །ནད་ཀྱིས་རྟག་བཏབ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "འདོད་ཆགས་": "desire", + "ཉེས་པ་": "afflictions", + "བརྒྱ་": "hundred", + "ནད་": "illnesses", + "རྟག་": "constantly" + } + } } }, "86": { @@ -2405,7 +10251,84 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\nEven one of these [afflictions] can destroy\nAll the people dwelling in this world.\nIf no other medicine to cure them\nCan be found in any direction,\n\nThis translation attempts to capture the meaning that even a single affliction (like anger or attachment) can cause great harm to many people in the world, and that there is no other medicine or cure to be found anywhere except the Buddha's teachings and practice.", "translation": "Even one of these [afflictions] can destroy\nAll the people dwelling in this world.\nIf no other medicine to cure them\nCan be found in any direction," } - } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་གཅིག་གིས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་ན། །གནས་པའི་མི་ཀུན་བརླག་བྱེད་ལ།": { + "གཅིག་": "one", + "འཛམ་གླིང་": "Jambudvipa", + "གནས་པ་": "live", + "མི་": "people", + "བརླག་": "ruin" + }, + "།དེ་དག་གསོ་བའི་སྨན་གཞན་ནི། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ནས་མི་རྙེད་ན། །": { + "གསོ་བ་": "cure", + "སྨན་": "medicine", + "ཕྱོགས་": "direction", + "རྙེད་": "obtain" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་གཅིག་གིས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་ན། །གནས་པའི་མི་ཀུན་བརླག་བྱེད་ལ།": { + "གཅིག་": "one", + "འཛམ་གླིང་": "Jambudvīpa", + "གནས་པ་": "dwelling", + "མི་": "humans", + "བརླག་": "destroys" + }, + "།དེ་དག་གསོ་བའི་སྨན་གཞན་ནི། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ནས་མི་རྙེད་ན། །": { + "གསོ་བ་": "heal", + "སྨན་": "medicine", + "ཕྱོགས་": "direction", + "རྙེད་": "found" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་གཅིག་གིས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་ན། །གནས་པའི་མི་ཀུན་བརླག་བྱེད་ལ།": { + "གཅིག་": "one", + "འཛམ་གླིང་": "world", + "གནས་པ་": "dwelling", + "མི་": "people", + "བརླག་": "destroy" + }, + "།དེ་དག་གསོ་བའི་སྨན་གཞན་ནི། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ནས་མི་རྙེད་ན། །": { + "གསོ་བ་": "heal", + "སྨན་": "medicine", + "ཕྱོགས་": "direction", + "རྙེད་": "found" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་གཅིག་གིས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་ན། །གནས་པའི་མི་ཀུན་བརླག་བྱེད་ལ།": { + "གཅིག་": "one", + "འཛམ་གླིང་": "world", + "གནས་པའི་": "dwelling", + "མི་": "people", + "བརླག་": "destroy" + }, + "།དེ་དག་གསོ་བའི་སྨན་གཞན་ནི། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ནས་མི་རྙེད་ན། །": { + "གསོ་བའི་": "heal", + "སྨན་": "medicine", + "ཕྱོགས་": "direction", + "རྙེད་": "found" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་གཅིག་གིས་ཀྱང་འཛམ་གླིང་ན། །གནས་པའི་མི་ཀུན་བརླག་བྱེད་ལ།": { + "གཅིག་": "one", + "འཛམ་གླིང་": "world", + "གནས་པའི་": "dwelling", + "མི་": "people", + "བརླག་": "destroy" + }, + "།དེ་དག་གསོ་བའི་སྨན་གཞན་ནི། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ནས་མི་རྙེད་ན། །": { + "གསོ་བའི་": "cure", + "སྨན་": "medicine", + "ཕྱོགས་": "direction", + "རྙེད་": "found" + } + } + } }, "87": { "source": "དེ་ལ་སྨན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པ་ཡི། །བཀའ་ལྟར་མི་བྱེད་སེམས་པ་ནི། །ཤིན་ཏུ་གཏི་མུག་སྨད་པའི་གནས། །", @@ -2433,6 +10356,75 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nRegarding this, not following the instructions\nOf the omniscient physician\nWho removes all thorns of suffering,\nIs extremely foolish and a cause for reproach.\n\n\nThis translation takes into account the following insights from the commentaries:\n1. \"Thorns\" (ཟུག་རྔུ) refers to afflictions like desire.\n2. The \"omniscient physician\" refers to the Buddha, who knows how to cure the illness of mental afflictions.\n3. The Buddha's teachings are likened to medical instructions that remove all suffering.\n4. Ignoring or not following these teachings is considered extremely foolish and worthy of criticism.", "translation": "Regarding this, not following the instructions\nOf the omniscient physician\nWho removes all thorns of suffering,\nIs extremely foolish and a cause for reproach." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལ་སྨན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པ་ཡི། །": { + "སྨན་པ་": "healer", + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་": "omniscient", + "ཟུག་རྔུ་": "pain", + "འབྱིན་པ་": "removes" + }, + "བཀའ་ལྟར་མི་བྱེད་སེམས་པ་ནི། །ཤིན་ཏུ་གཏི་མུག་སྨད་པའི་གནས། །": { + "བཀའ་ལྟར་": "as directed", + "གཏི་མུག་": "deluded", + "སྨད་པའི་": "blameworthy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལ་སྨན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པ་ཡི། །": { + "སྨན་པ་": "Physician", + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་": "All-knowing", + "ཟུག་རྔུ་": "afflictions", + "འབྱིན་པ་": "removes" + }, + "བཀའ་ལྟར་མི་བྱེད་སེམས་པ་ནི། །ཤིན་ཏུ་གཏི་མུག་སྨད་པའི་གནས། །": { + "བཀའ་": "word", + "གཏི་མུག་": "ignorant", + "སྨད་པའི་": "blame" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལ་སྨན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པ་ཡི། །": { + "སྨན་པ་": "Physician", + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་": "All-Knowing", + "ཟུག་རྔུ་": "pain and suffering", + "འབྱིན་པ་": "removes" + }, + "བཀའ་ལྟར་མི་བྱེད་སེམས་པ་ནི། །ཤིན་ཏུ་གཏི་མུག་སྨད་པའི་གནས། །": { + "བཀའ་": "instructions", + "མི་བྱེད་": "do not follow", + "གཏི་མུག་": "foolish", + "སྨད་པའི་": "worthy of reproach" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལ་སྨན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པ་ཡི། །": { + "སྨན་པ་": "physician", + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་": "omniscient", + "ཟུག་རྔུ་": "thorns of suffering", + "འབྱིན་པ་": "removes" + }, + "བཀའ་ལྟར་མི་བྱེད་སེམས་པ་ནི། །ཤིན་ཏུ་གཏི་མུག་སྨད་པའི་གནས། །": { + "བཀའ་": "instructions", + "མི་བྱེད་": "not following", + "གཏི་མུག་": "foolish", + "སྨད་པའི་གནས་": "cause for reproach" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལ་སྨན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པ་ཡི། །": { + "སྨན་པ་": "physician", + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་": "omniscient", + "ཟུག་རྔུ་": "thorns of suffering", + "འབྱིན་པ་": "removes" + }, + "བཀའ་ལྟར་མི་བྱེད་སེམས་པ་ནི། །ཤིན་ཏུ་གཏི་མུག་སྨད་པའི་གནས། །": { + "བཀའ་": "instructions", + "གཏི་མུག་": "foolish", + "སྨད་པའི་གནས་": "cause for reproach" + } + } } }, "88": { @@ -2461,6 +10453,84 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven for small, ordinary precipices,\nOne must remain vigilant and careful.\nWhat need is there to mention\nThe deep abyss of a thousand leagues,\nInto which one may fall for a long time?\n\n\nThis verse emphasizes the importance of mindfulness and caution. It suggests that if we need to be careful even with small, everyday dangers, we should be even more vigilant about the greater dangers that could lead to prolonged suffering, such as those represented by the metaphorical abyss of a thousand leagues.", "translation": "Even for small, ordinary precipices,\nOne must remain vigilant and careful.\nWhat need is there to mention\nThe deep abyss of a thousand leagues,\nInto which one may fall for a long time?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཡང་ས་ཐ་མལ་ཆུང་ངུ་ལའང་། །བག་ཡོད་གནས་པར་བྱ་དགོས་ན། །": { + "གཡང་ས་": "chasm", + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ཆུང་ངུ་": "minor", + "བག་ཡོད་": "careful" + }, + "དཔག་ཚད་སྟོང་དུ་ལྷུང་བ་ཡི། །ཡུན་རིང་གཡང་སར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "དཔག་ཚད་": "leagues", + "སྟོང་": "thousand", + "ལྷུང་བ་": "fall", + "ཡུན་རིང་": "long", + "གཡང་ས་": "abyss" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཡང་ས་ཐ་མལ་ཆུང་ངུ་ལའང་། །བག་ཡོད་གནས་པར་བྱ་དགོས་ན། །": { + "གཡང་ས་": "precipice", + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ཆུང་ངུ་": "small", + "བག་ཡོད་": "mindful" + }, + "དཔག་ཚད་སྟོང་དུ་ལྷུང་བ་ཡི། །ཡུན་རིང་གཡང་སར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "དཔག་ཚད་": "yojana", + "སྟོང་": "thousand", + "ཡུན་རིང་": "long-lasting", + "གཡང་ས་": "precipice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཡང་ས་ཐ་མལ་ཆུང་ངུ་ལའང་། །བག་ཡོད་གནས་པར་བྱ་དགོས་ན། །": { + "གཡང་ས་": "precipice", + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ཆུང་ངུ་": "small", + "བག་ཡོད་": "mindful", + "གནས་པར་": "remain" + }, + "དཔག་ཚད་སྟོང་དུ་ལྷུང་བ་ཡི། །ཡུན་རིང་གཡང་སར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "དཔག་ཚད་": "league", + "སྟོང་": "thousand", + "ལྷུང་བ་": "fall", + "ཡུན་རིང་": "long", + "གཡང་ས་": "abyss" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཡང་ས་ཐ་མལ་ཆུང་ངུ་ལའང་། །བག་ཡོད་གནས་པར་བྱ་དགོས་ན། །": { + "གཡང་ས་": "precipice", + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ཆུང་ངུ་": "small", + "བག་ཡོད་": "vigilant", + "གནས་པར་": "remain" + }, + "དཔག་ཚད་སྟོང་དུ་ལྷུང་བ་ཡི། །ཡུན་རིང་གཡང་སར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "དཔག་ཚད་": "leagues", + "སྟོང་": "thousand", + "ལྷུང་བ་": "falling", + "ཡུན་རིང་": "long-lasting", + "གཡང་ས་": "abyss" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཡང་ས་ཐ་མལ་ཆུང་ངུ་ལའང་། །བག་ཡོད་གནས་པར་བྱ་དགོས་ན། །": { + "གཡང་ས་": "precipices", + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "ཆུང་ངུ་": "small", + "བག་ཡོད་": "vigilant" + }, + "དཔག་ཚད་སྟོང་དུ་ལྷུང་བ་ཡི། །ཡུན་རིང་གཡང་སར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "དཔག་ཚད་": "leagues", + "སྟོང་": "thousand", + "ལྷུང་བ་": "fall", + "ཡུན་རིང་": "long time", + "གཡང་ས་": "abyss" + } + } } }, "89": { @@ -2489,6 +10559,79 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThinking \"I certainly won't die today,\"\nIt is not right to remain at ease.\nThe time when I will cease to exist\nWill inevitably come.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. One should not be complacent thinking death won't come today\n2. It's unwise to remain comfortable with this assumption\n3. The time of one's death and non-existence is certain\n4. This moment will undoubtedly arrive, perhaps sooner than expected\n\nThe commentaries emphasize the urgency of this message, warning against procrastination in spiritual practice and highlighting the unpredictability and inevitability of death.", "translation": "Thinking \"I certainly won't die today,\"\nIt is not right to remain at ease.\nThe time when I will cease to exist\nWill inevitably come." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དི་རིང་ཁོ་ན་མི་འཆི་ཞེས། །བདེ་བར་འདུག་པ་རིགས་མ་ཡིན། །": { + "དི་རིང་": "today", + "འཆི་": "die", + "བདེ་བར་": "content", + "རིགས་": "right" + }, + "བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་། །": { + "བདག་": "I", + "མེད་པར་འགྱུར་": "cease to be", + "དུས་": "time", + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "inevitable" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དི་རིང་ཁོ་ན་མི་འཆི་ཞེས། །བདེ་བར་འདུག་པ་རིགས་མ་ཡིན། །": { + "དི་རིང་": "today", + "མི་འཆི་": "not die", + "བདེ་བར་": "at ease", + "རིགས་མ་ཡིན་": "not right" + }, + "བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་། །": { + "བདག་": "I", + "མེད་པར་འགྱུར་": "cease to exist", + "དུས་": "time", + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "inevitably" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དི་རིང་ཁོ་ན་མི་འཆི་ཞེས། །བདེ་བར་འདུག་པ་རིགས་མ་ཡིན། །": { + "དི་རིང་": "today", + "མི་འཆི་": "not die", + "བདེ་བར་": "at ease", + "རིགས་མ་ཡིན་": "unwise" + }, + "བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་། །": { + "བདག་": "I", + "མེད་པར་འགྱུར་": "cease to be", + "དུས་": "time", + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "surely" + } + }, + "02_few_shot": { + "དི་རིང་ཁོ་ན་མི་འཆི་ཞེས། །བདེ་བར་འདུག་པ་རིགས་མ་ཡིན། །": { + "དི་རིང་": "today", + "མི་འཆི་": "not die", + "བདེ་བར་": "at ease", + "རིགས་མ་ཡིན་": "not right" + }, + "བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་། །": { + "བདག་": "I", + "མེད་པར་འགྱུར་": "cease to be", + "དུས་": "time", + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "certainly", + "འབྱུང་": "come" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དི་རིང་ཁོ་ན་མི་འཆི་ཞེས། །བདེ་བར་འདུག་པ་རིགས་མ་ཡིན། །": { + "དི་རིང་": "today", + "འཆི་": "die", + "བདེ་བར་": "at ease", + "རིགས་": "right" + }, + "བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དུས། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་། །": { + "བདག་": "I", + "མེད་པར་འགྱུར་": "cease to exist", + "དུས་": "time", + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "inevitably" + } + } } }, "90": { @@ -2517,6 +10660,102 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nWho has given me fearlessness? How can I be certain to escape from this? When it is inevitable that I will cease to exist, how can my mind remain at ease?\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses uncertainty about death and the impossibility of escaping it. The commentaries clarify that no one can grant true fearlessness from death, and that it's unreasonable to be at ease given the inevitability of one's own non-existence.", "translation": "Who has given me fearlessness? How can I be certain to escape from this? When it is inevitable that I will cease to exist, how can my mind remain at ease?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ལ་མི་འཇིགས་སུ་ཡིས་བྱིན། །": { + "བདག་": "I", + "མི་འཇིགས་": "freedom from fear", + "བྱིན་": "grant" + }, + "འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ངེས་ཐར་ཞེས། །": { + "ཐར་": "escape" + }, + "གདོན་མི་ཟ་བར་མེད་འགྱུར་ན། །": { + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "certainly", + "མེད་": "no longer" + }, + "ཇི་ལྟར་བདག་ཡིད་བདེ་བར་འདུག །": { + "བདག་": "I", + "ཡིད་": "mind", + "བདེ་བར་": "at ease" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ལ་མི་འཇིགས་སུ་ཡིས་བྱིན། །": { + "བདག་": "me", + "མི་འཇིགས་": "fearlessness", + "བྱིན་": "given" + }, + "འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ངེས་ཐར་ཞེས། །": { + "འདི་": "this", + "ངེས་ཐར་": "liberated" + }, + "གདོན་མི་ཟ་བར་མེད་འགྱུར་ན། །": { + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "certainly" + }, + "ཇི་ལྟར་བདག་ཡིད་བདེ་བར་འདུག །": { + "བདག་": "my", + "ཡིད་": "mind", + "བདེ་བར་": "at ease" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ལ་མི་འཇིགས་སུ་ཡིས་བྱིན། །": { + "མི་འཇིགས་": "fearlessness", + "བྱིན་": "given" + }, + "འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ངེས་ཐར་ཞེས། །": { + "ངེས་ཐར་": "liberation" + }, + "གདོན་མི་ཟ་བར་མེད་འགྱུར་ན། །": { + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "inevitable", + "མེད་འགྱུར་": "cease to exist" + }, + "ཇི་ལྟར་བདག་ཡིད་བདེ་བར་འདུག །": { + "ཡིད་": "mind", + "བདེ་བར་": "at ease" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ལ་མི་འཇིགས་སུ་ཡིས་བྱིན། །": { + "བདག་": "me", + "མི་འཇིགས་": "fearlessness", + "བྱིན་": "given" + }, + "འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ངེས་ཐར་ཞེས། །": { + "འདི་": "this", + "ངེས་ཐར་": "escape" + }, + "གདོན་མི་ཟ་བར་མེད་འགྱུར་ན། །": { + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "inevitable", + "མེད་འགྱུར་": "cease to exist" + }, + "ཇི་ལྟར་བདག་ཡིད་བདེ་བར་འདུག །": { + "བདག་ཡིད་": "my mind", + "བདེ་བར་": "at ease" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ལ་མི་འཇིགས་སུ་ཡིས་བྱིན། །": { + "བདག་": "I", + "མི་འཇིགས་": "fearlessness", + "བྱིན་": "given" + }, + "འདི་ལས་ཇི་ལྟར་ངེས་ཐར་ཞེས། །": { + "འདི་": "this", + "ཐར་": "escape" + }, + "གདོན་མི་ཟ་བར་མེད་འགྱུར་ན། །": { + "གདོན་མི་ཟ་བར་": "inevitable", + "མེད་": "cease to exist" + }, + "ཇི་ལྟར་བདག་ཡིད་བདེ་བར་འདུག །": { + "བདག་": "I", + "ཡིད་": "mind", + "བདེ་བར་": "at ease" + } + } } }, "91": { @@ -2545,6 +10784,107 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nHaving experienced and lost things in the past,\nWhat more do I have that will last?\nYet I, clinging to these transient things,\nHave disobeyed my teacher's instructions.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan and the commentaries:\n1. The impermanence of past experiences and possessions\n2. Questioning what truly remains or has lasting value\n3. The speaker's attachment to temporary things\n4. How this attachment led to disobeying the teacher's guidance\n5. The implied lesson to not repeat this mistake and instead follow the teacher's instructions", "translation": "Having experienced and lost things in the past,\nWhat more do I have that will last?\nYet I, clinging to these transient things,\nHave disobeyed my teacher's instructions." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྔོན་ཆད་མྱོང་སྟེ་ཞིག་པ་ལས། །བདག་ལ་ལྷག་པ་ཅི་ཡོད་ན། །": { + "སྔོན་ཆད་": "past", + "མྱོང་": "experiences", + "ཞིག་པ་": "gone", + "བདག་": "I", + "ལྷག་པ་": "left" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་ནས། །བླ་མའི་བཀའ་དང་འགལ་བར་བྱས། །": { + "བདག་": "I", + "མངོན་ཞེན་": "fixation", + "བླ་མ་": "gurus", + "བཀའ་": "words", + "འགལ་བ་": "against" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྔོན་ཆད་མྱོང་སྟེ་ཞིག་པ་ལས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "previously", + "མྱོང་": "experienced", + "ཞིག་པ་": "ceased" + }, + "བདག་ལ་ལྷག་པ་ཅི་ཡོད་ན། །": { + "བདག་": "me", + "ལྷག་པ་": "superior", + "ཡོད་": "remaining" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་ནས། །": { + "བདག་": "I", + "མངོན་ཞེན་": "attached" + }, + "བླ་མའི་བཀའ་དང་འགལ་བར་བྱས། །": { + "བླ་མ་": "lama", + "བཀའ་": "instructions", + "འགལ་བ་": "transgressed" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྔོན་ཆད་མྱོང་སྟེ་ཞིག་པ་ལས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "before", + "མྱོང་": "experienced", + "ཞིག་པ་": "lost" + }, + "བདག་ལ་ལྷག་པ་ཅི་ཡོད་ན། །": { + "བདག་": "I", + "ལྷག་པ་": "more" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་ནས། །": { + "བདག་": "I", + "མངོན་ཞེན་": "cling" + }, + "བླ་མའི་བཀའ་དང་འགལ་བར་བྱས། །": { + "བླ་མ་": "teacher", + "བཀའ་": "instructions", + "འགལ་བ་": "disobeying" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྔོན་ཆད་མྱོང་སྟེ་ཞིག་པ་ལས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "already", + "མྱོང་": "experienced", + "ཞིག་པ་": "exhausted" + }, + "བདག་ལ་ལྷག་པ་ཅི་ཡོད་ན། །": { + "བདག་": "I", + "ལྷག་པ་": "more", + "ཅི་": "what" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་ནས། །": { + "བདག་": "I", + "མངོན་ཞེན་": "cling" + }, + "བླ་མའི་བཀའ་དང་འགལ་བར་བྱས། །": { + "བླ་མ་": "teacher", + "བཀའ་": "instructions", + "འགལ་བ་": "disobeying" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྔོན་ཆད་མྱོང་སྟེ་ཞིག་པ་ལས། །": { + "སྔོན་ཆད་": "past", + "མྱོང་": "experienced", + "ཞིག་པ་": "lost" + }, + "བདག་ལ་ལྷག་པ་ཅི་ཡོད་ན། །": { + "བདག་": "I", + "ལྷག་པ་": "more", + "ཅི་": "what" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལ་མངོན་ཞེན་ནས། །": { + "བདག་": "I", + "མངོན་ཞེན་": "clinging" + }, + "བླ་མའི་བཀའ་དང་འགལ་བར་བྱས། །": { + "བླ་མ་": "teacher", + "བཀའ་": "instructions", + "འགལ་བ་": "disobeyed" + } + } } }, "92": { @@ -2573,6 +10913,92 @@ "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries provided:\n\n\nIn this life and likewise after,\nHaving abandoned relatives and friends,\nWhen one must go alone to the next realm,\nWhat use are loved ones or enemies?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning that at death, we must leave behind all our relationships and face the consequences of our actions alone, so becoming overly attached to others in this life is ultimately futile.", "translation": "In this life and likewise after,\nHaving abandoned relatives and friends,\nWhen one must go alone to the next realm,\nWhat use are loved ones or enemies?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གསོན་ཚེ་འདི་དང་དེ་བཞིན་དུ། །གཉེན་དང་བཤེས་པ་རྣམ་སྤངས་ནས།": { + "གསོན་ཚེ་": "life", + "གཉེན་": "family", + "བཤེས་པ་": "friends" + }, + "།གཅིག་པུ་ག་ཤེད་འགྲོ་དགོས་ན།": { + "གཅིག་པུ་": "alone", + "འགྲོ་": "go" + }, + "།མཛའ་དང་མི་མཛའ་ཀུན་ཅི་རུང་། །": { + "མཛའ་": "like", + "མི་མཛའ་": "dislike" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གསོན་ཚེ་འདི་དང་དེ་བཞིན་དུ། །གཉེན་དང་བཤེས་པ་རྣམ་སྤངས་ནས།": { + "གསོན་ཚེ་": "lifetime", + "གཉེན་": "relatives", + "བཤེས་པ་": "friends", + "སྤངས་": "abandoned" + }, + "།གཅིག་པུ་ག་ཤེད་འགྲོ་དགོས་ན།": { + "གཅིག་པུ་": "alone", + "འགྲོ་": "go" + }, + "།མཛའ་དང་མི་མཛའ་ཀུན་ཅི་རུང་། །": { + "མཛའ་": "loved ones", + "མི་མཛའ་": "non-loved ones" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གསོན་ཚེ་འདི་དང་དེ་བཞིན་དུ། །": { + "གསོན་ཚེ་": "life" + }, + "གཉེན་དང་བཤེས་པ་རྣམ་སྤངས་ནས། །": { + "གཉེན་": "relatives", + "བཤེས་པ་": "friends", + "སྤངས་": "abandoned" + }, + "གཅིག་པུ་ག་ཤེད་འགྲོ་དགོས་ན། །": { + "གཅིག་པུ་": "alone", + "འགྲོ་": "go" + }, + "མཛའ་དང་མི་མཛའ་ཀུན་ཅི་རུང་། །": { + "མཛའ་": "loved ones", + "མི་མཛའ་": "enemies" + } + }, + "02_few_shot": { + "གསོན་ཚེ་འདི་དང་དེ་བཞིན་དུ། །གཉེན་དང་བཤེས་པ་རྣམ་སྤངས་ནས།": { + "གསོན་ཚེ་": "life", + "གཉེན་": "relatives", + "བཤེས་པ་": "friends", + "སྤངས་": "abandoned" + }, + "།གཅིག་པུ་ག་ཤེད་འགྲོ་དགོས་ན།": { + "གཅིག་པུ་": "alone", + "འགྲོ་": "go" + }, + "།མཛའ་དང་མི་མཛའ་ཀུན་ཅི་རུང་། །": { + "མཛའ་": "loved ones", + "མི་མཛའ་": "enemies" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གསོན་ཚེ་འདི་དང་དེ་བཞིན་དུ། །": { + "གསོན་ཚེ་": "life" + }, + "གཉེན་དང་བཤེས་པ་རྣམ་སྤངས་ནས། །": { + "གཉེན་": "relatives", + "བཤེས་པ་": "friends", + "སྤངས་": "abandoned" + }, + "གཅིག་པུ་ག་ཤེད་འགྲོ་དགོས་ན། །": { + "གཅིག་པུ་": "alone", + "འགྲོ་": "go", + "དགོས་": "must" + }, + "མཛའ་དང་མི་མཛའ་ཀུན་ཅི་རུང་། །": { + "མཛའ་": "loved ones", + "མི་མཛའ་": "enemies" + } + } } }, "93": { @@ -2601,6 +11027,94 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\nDue to my ignorance and delusion,\nI have committed various misdeeds,\nWhether naturally wrong actions\nOr those prohibited by precepts.\nFor all such negative deeds I have done,\nWhichever they may be, I confess.", "translation": "Due to my ignorance and delusion,\nI have committed various misdeeds,\nWhether naturally wrong actions\nOr those prohibited by precepts.\nFor all such negative deeds I have done,\nWhichever they may be, I confess." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ནི་མི་ཤེས་གཏི་མུག་པས། །": { + "བདག་": "I", + "མི་ཤེས་": "ignorant", + "གཏི་མུག་": "deluded" + }, + "རང་བཞིན་ཁ་ན་མ་ཐོའམ། །": { + "རང་བཞིན་": "naturally", + "ཁ་ན་མ་ཐོ་": "unwholesome" + }, + "བཅས་པའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་ལས། །": { + "བཅས་པ་": "disobedient", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + }, + "གང་ཡང་རུང་བ་བགྱིས་པ་རྣམས། །": { + "བགྱིས་པ་": "done", + "རྣམས་": "every one" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ནི་མི་ཤེས་གཏི་མུག་པས། །": { + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "གཏི་མུག་": "delusion" + }, + "རང་བཞིན་ཁ་ན་མ་ཐོའམ། །": { + "རང་བཞིན་": "natural", + "ཁ་ན་མ་ཐོ་": "wrongdoings" + }, + "བཅས་པའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་ལས། །": { + "བཅས་པ་": "prescribed", + "སྡིག་པ་": "negative actions" + }, + "གང་ཡང་རུང་བ་བགྱིས་པ་རྣམས། །": { + "བགྱིས་པ་": "committed" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ནི་མི་ཤེས་གཏི་མུག་པས། །": { + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "གཏི་མུག་": "delusion" + }, + "རང་བཞིན་ཁ་ན་མ་ཐོའམ། །": { + "རང་བཞིན་": "naturally" + }, + "བཅས་པའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་ལས། །": { + "བཅས་པ་": "prohibited", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + }, + "གང་ཡང་རུང་བ་བགྱིས་པ་རྣམས། །": { + "བགྱིས་པ་": "committed" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ནི་མི་ཤེས་གཏི་མུག་པས། །": { + "བདག་": "I", + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "གཏི་མུག་": "delusion" + }, + "རང་བཞིན་ཁ་ན་མ་ཐོའམ། །": { + "རང་བཞིན་": "natural", + "ཁ་ན་མ་ཐོ་": "transgressions" + }, + "བཅས་པའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་ལས། །": { + "བཅས་པ་": "prohibited", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + }, + "གང་ཡང་རུང་བ་བགྱིས་པ་རྣམས། །": { + "བགྱིས་པ་": "committed" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ནི་མི་ཤེས་གཏི་མུག་པས། །": { + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "གཏི་མུག་": "delusion" + }, + "རང་བཞིན་ཁ་ན་མ་ཐོའམ། །": { + "རང་བཞིན་": "naturally" + }, + "བཅས་པའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་ལས། །": { + "བཅས་པ་": "prohibited", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + }, + "གང་ཡང་རུང་བ་བགྱིས་པ་རྣམས། །": { + "བགྱིས་པ་": "committed" + } + } } }, "94": { @@ -2629,6 +11143,88 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nO guides, I beseech you to recognize my misdeeds and transgressions.\nAs these are not virtuous,\nHenceforth, I shall never commit them again.\n\n\nThis translation captures the essence of confessing one's negative actions to spiritual guides or teachers, acknowledging that these actions are not good, and making a commitment to avoid repeating them in the future. The commentaries provide context about the nature of misdeeds (leading to lower realms) and the importance of confession in Buddhist practice.", "translation": "O guides, I beseech you to recognize my misdeeds and transgressions.\nAs these are not virtuous,\nHenceforth, I shall never commit them again." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་སྡིག །ནོངས་པ་ལགས་པར་གཟུང་དུ་གསོལ།": { + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བདག་": "I", + "སྡིག་": "misdeeds", + "ནོངས་པ་": "mistaken", + "གཟུང་": "accept", + "གསོལ་": "supplicate" + }, + "།འདི་ནི་བཟང་པོ་མ་ལགས་པས། །སླན་ཆད་བདག་ནི་ཡོང་མི་བགྱིད།": { + "བཟང་པོ་": "good", + "བདག་": "I", + "བགྱིད་": "do" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་སྡིག །ནོངས་པ་ལགས་པར་གཟུང་དུ་གསོལ།": { + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བདག་": "my", + "སྡིག་": "negativities", + "ནོངས་པ་": "mistakes" + }, + "།འདི་ནི་བཟང་པོ་མ་ལགས་པས། །སླན་ཆད་བདག་ནི་ཡོང་མི་བགྱིད།": { + "བཟང་པོ་": "good", + "བདག་": "I" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་སྡིག །ནོངས་པ་ལགས་པར་གཟུང་དུ་གསོལ།": { + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བདག་": "my", + "སྡིག་": "misdeeds", + "ནོངས་པ་": "faults", + "གཟུང་": "grasp", + "གསོལ་": "beseech" + }, + "།འདི་ནི་བཟང་པོ་མ་ལགས་པས། །སླན་ཆད་བདག་ནི་ཡོང་མི་བགྱིད།": { + "འདི་": "this", + "བཟང་པོ་": "good", + "སླན་ཆད་": "henceforth", + "བདག་": "I" + } + }, + "02_few_shot": { + "འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་སྡིག །": { + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བདག་": "I", + "སྡིག་": "misdeeds" + }, + "ནོངས་པ་ལགས་པར་གཟུང་དུ་གསོལ། །": { + "ནོངས་པ་": "transgressions", + "གཟུང་": "recognize", + "གསོལ་": "beseech" + }, + "འདི་ནི་བཟང་པོ་མ་ལགས་པས། །": { + "བཟང་པོ་": "virtuous" + }, + "སླན་ཆད་བདག་ནི་ཡོང་མི་བགྱིད། །": { + "སླན་ཆད་": "henceforth", + "བདག་": "I", + "བགྱིད་": "do" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་སྡིག །ནོངས་པ་ལགས་པར་གཟུང་དུ་གསོལ།": { + "འདྲེན་པ་": "guides", + "བདག་": "I", + "སྡིག་": "misdeeds", + "ནོངས་པ་": "transgressions", + "གཟུང་": "recognize" + }, + "།འདི་ནི་བཟང་པོ་མ་ལགས་པས།": { + "བཟང་པོ་": "virtuous" + }, + "།སླན་ཆད་བདག་ནི་ཡོང་མི་བགྱིད།": { + "སླན་ཆད་": "henceforth", + "བདག་": "I", + "བགྱིད་": "commit" + } + } } }, "95": { @@ -2657,6 +11253,91 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI joyfully rejoice in the virtuous deeds that relieve the suffering of all beings in the lower realms,\nAnd in the happiness of those who were afflicted but now dwell in comfort.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses rejoicing in the virtuous actions that alleviate the suffering of beings in lower realms (like hell realms) and in the happiness of those who have been freed from suffering and now experience well-being. The commentaries emphasize that this rejoicing is done with genuine joy and is part of the practice of accumulating merit after confessing negative actions.", "translation": "I joyfully rejoice in the virtuous deeds that relieve the suffering of all beings in the lower realms,\nAnd in the happiness of those who were afflicted but now dwell in comfort." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ངན་སོང་གི །སྡུག་བསྔལ་ངལ་སོའི་དགེ་བ་དང་།": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "pains", + "ངལ་སོ་": "respite", + "དགེ་བ་": "virtue" + }, + "།སྡུག་བསྔལ་ཅན་དག་བདེར་གནས་ལ།": { + "སྡུག་བསྔལ་ཅན་": "those who suffer", + "བདེར་གནས་": "dwelling in happiness" + }, + "།དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "དགའ་བ་": "delighted", + "རྗེས་སུ་ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ངན་སོང་གི །སྡུག་བསྔལ་ངལ་སོའི་དགེ་བ་དང་།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ངལ་སོ་": "relief", + "དགེ་བ་": "virtue" + }, + "།སྡུག་བསྔལ་ཅན་དག་བདེར་གནས་ལ།": { + "སྡུག་བསྔལ་ཅན་": "those who suffer", + "བདེར་གནས་": "abiding in happiness" + }, + "།དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "དགའ་བ་": "joy", + "རྗེས་སུ་ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ངན་སོང་གི །སྡུག་བསྔལ་ངལ་སོའི་དགེ་བ་དང་།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "དགེ་བ་": "virtuous deeds" + }, + "།སྡུག་བསྔལ་ཅན་དག་བདེར་གནས་ལ།": { + "སྡུག་བསྔལ་ཅན་": "those who were suffering", + "བདེར་གནས་": "abiding in happiness" + }, + "།དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "དགའ་བ་": "gladness", + "རྗེས་སུ་ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ངན་སོང་གི །སྡུག་བསྔལ་ངལ་སོའི་དགེ་བ་དང་།": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "དགེ་བ་": "virtuous deeds" + }, + "།སྡུག་བསྔལ་ཅན་དག་བདེར་གནས་ལ།": { + "སྡུག་བསྔལ་ཅན་": "those who suffer", + "བདེར་གནས་": "happiness and peace" + }, + "།དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "དགའ་བས་": "joyfully", + "རྗེས་སུ་ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ངན་སོང་གི །སྡུག་བསྔལ་ངལ་སོའི་དགེ་བ་དང་།": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ངལ་སོ་": "relieve", + "དགེ་བ་": "virtuous deeds" + }, + "།སྡུག་བསྔལ་ཅན་དག་བདེར་གནས་ལ།": { + "སྡུག་བསྔལ་ཅན་": "afflicted", + "བདེར་གནས་": "dwell in comfort" + }, + "།དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "དགའ་བ་": "joyfully", + "རྗེས་སུ་ཡི་རང་": "rejoice" + } + } } }, "96": { @@ -2685,6 +11366,84 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI rejoice in the accumulation of virtue that becomes the cause of enlightenment.\nI rejoice in the definite liberation of sentient beings from the sufferings of samsara.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan text, which expresses rejoicing in both the causes of enlightenment (accumulation of virtue) and the results (liberation from samsara's sufferings). The commentaries provide context that this refers to the two accumulations (merit and wisdom) and includes rejoicing in the virtues and attainments of practitioners of the lesser vehicle (Shravakas and Pratyekabuddhas).", "translation": "I rejoice in the accumulation of virtue that becomes the cause of enlightenment.\nI rejoice in the definite liberation of sentient beings from the sufferings of samsara." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་གྱུར་དགེ་བསགས་པ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱུ་": "cause", + "དགེ་": "virtue", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "ལུས་ཅན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས། །ངེས་པར་ཐར་ལ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "ལུས་ཅན་": "embodied beings", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཐར་": "liberation", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་གྱུར་དགེ་བསགས་པ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱུ་": "cause", + "དགེ་བསགས་": "accumulation of virtue", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "ལུས་ཅན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས། །ངེས་པར་ཐར་ལ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "ལུས་ཅན་": "sentient beings", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཐར་": "liberation", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་གྱུར་དགེ་བསགས་པ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱུ་": "cause", + "དགེ་བསགས་": "accumulation of virtue", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "ལུས་ཅན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས། །ངེས་པར་ཐར་ལ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "ལུས་ཅན་": "sentient beings", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "ཐར་": "liberation", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་གྱུར་དགེ་བསགས་པ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱུ་": "cause", + "དགེ་": "virtue", + "བསགས་པ་": "accumulation", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "ལུས་ཅན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས། །ངེས་པར་ཐར་ལ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "ལུས་ཅན་": "embodied beings", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཐར་": "liberation", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་གྱུར་དགེ་བསགས་པ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱུ་": "cause", + "དགེ་བསགས་": "accumulation of virtue", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "ལུས་ཅན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས། །ངེས་པར་ཐར་ལ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "ལུས་ཅན་": "sentient beings", + "འཁོར་བ་": "samsara", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "ཐར་": "liberation", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + } } }, "97": { @@ -2713,6 +11472,118 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the provided commentaries:\n\n\nI rejoice in the enlightenment of the protectors,\nAnd in the grounds of the bodhisattvas.\nI joyfully rejoice in the ocean of virtues\nOf the awakening mind that brings happiness to all beings,\nAnd in the beneficial deeds\nPerformed for the welfare of sentient beings.\n", "translation": "I rejoice in the enlightenment of the protectors,\nAnd in the grounds of the bodhisattvas.\nI joyfully rejoice in the ocean of virtues\nOf the awakening mind that brings happiness to all beings,\nAnd in the beneficial deeds\nPerformed for the welfare of sentient beings." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་ས་ལའང་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protector", + "བྱང་ཆུབ་": "buddhahood", + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattva", + "ས་": "level", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་མཛད་པའི། །ཐུགས་བསྐྱེད་དགེ་བ་རྒྱ་མཚོ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient being", + "བདེ་": "happiness", + "ཐུགས་བསྐྱེད་": "bodhichitta", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "སེམས་ཅན་ཕན་པ་མཛད་པ་ལ། །དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient being", + "ཕན་པ་": "benefit", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་ས་ལའང་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "ས་": "bhūmis", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་མཛད་པའི། །ཐུགས་བསྐྱེད་དགེ་བ་རྒྱ་མཚོ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བདེ་མཛད་": "brings happiness", + "ཐུགས་བསྐྱེད་": "bodhicitta", + "དགེ་བ་": "virtue", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "སེམས་ཅན་ཕན་པ་མཛད་པ་ལ། །དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕན་པ་མཛད་པ་": "benefit", + "དགའ་བ་": "joy", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་ས་ལའང་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "ས་": "grounds", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་མཛད་པའི། །ཐུགས་བསྐྱེད་དགེ་བ་རྒྱ་མཚོ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བདེ་": "happiness", + "ཐུགས་བསྐྱེད་": "generating bodhicitta", + "དགེ་བ་": "virtue", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "སེམས་ཅན་ཕན་པ་མཛད་པ་ལ། །དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕན་པ་": "beneficial", + "དགའ་བ་": "delight", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་ས་ལའང་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "ས་": "grounds", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་མཛད་པའི། །ཐུགས་བསྐྱེད་དགེ་བ་རྒྱ་མཚོ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "བདེ་མཛད་": "brings happiness", + "ཐུགས་བསྐྱེད་": "mind generation", + "དགེ་བ་": "virtue", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "སེམས་ཅན་ཕན་པ་མཛད་པ་ལ། །དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཕན་པ་": "beneficial", + "མཛད་པ་": "deeds", + "དགའ་བས་": "with delight", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་། །རྒྱལ་སྲས་ས་ལའང་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "ས་": "grounds", + "ཡི་རང་": "rejoice" + }, + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་མཛད་པའི། །ཐུགས་བསྐྱེད་དགེ་བ་རྒྱ་མཚོ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "བདེ་": "happiness", + "ཐུགས་བསྐྱེད་": "awakening mind", + "དགེ་བ་": "virtues", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean" + }, + "སེམས་ཅན་ཕན་པ་མཛད་པ་ལ། །དགའ་བས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕན་པ་": "beneficial", + "མཛད་པ་": "deeds", + "དགའ་བས་": "joyfully", + "ཡི་རང་": "rejoice" + } + } } }, "98": { @@ -2741,6 +11612,107 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTo all the Buddhas in every direction,\nWith palms joined, I make this request:\nFor sentient beings lost in the darkness of suffering,\nPlease kindle the lamp of Dharma.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which is a prayer or supplication to the Buddhas. The commentaries clarify that this is a request for the Buddhas to turn the wheel of Dharma (teach) for the benefit of sentient beings who are suffering and confused, likening the teachings to a lamp that illuminates the path out of darkness.", "translation": "To all the Buddhas in every direction,\nWith palms joined, I make this request:\nFor sentient beings lost in the darkness of suffering,\nPlease kindle the lamp of Dharma." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ། །": { + "ཕྱོགས་རྣམས་": "directions", + "སངས་རྒྱས་": "buddhas" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "palms joined", + "གསོལ་བ་": "implore" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་མུན་འཐོམས་ལ། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "མུན་འཐོམས་": "confusion" + }, + "ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་སྤར་དུ་གསོལ། །": { + "ཆོས་": "dharma", + "སྒྲོན་མ་": "lamp" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ། །": { + "ཕྱོགས་རྣམས་": "directions", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "joining palms", + "གསོལ་བ་": "pray" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་མུན་འཐོམས་ལ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "མུན་འཐོམས་": "confused in the darkness" + }, + "ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་སྤར་དུ་གསོལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "སྒྲོན་མ་": "lamp", + "སྤར་": "light" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ། །": { + "ཕྱོགས་རྣམས་": "directions", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "palms joined", + "གསོལ་བ་": "request" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་མུན་འཐོམས་ལ། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "མུན་འཐོམས་": "darkness" + }, + "ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་སྤར་དུ་གསོལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "སྒྲོན་མ་": "lamp", + "སྤར་": "kindle" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ། །": { + "ཕྱོགས་རྣམས་": "direction", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "palms joined", + "གསོལ་བ་": "request" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་མུན་འཐོམས་ལ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "མུན་འཐོམས་": "darkness" + }, + "ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་སྤར་དུ་གསོལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "སྒྲོན་མ་": "lamp", + "སྤར་": "kindle" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ། །": { + "ཕྱོགས་རྣམས་": "directions", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "palms joined", + "གསོལ་བ་": "request" + }, + "སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་མུན་འཐོམས་ལ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "མུན་འཐོམས་": "darkness" + }, + "ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་སྤར་དུ་གསོལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "སྒྲོན་མ་": "lamp", + "སྤར་": "kindle" + } + } } }, "99": { @@ -2769,6 +11741,103 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTo the Victorious Ones who intend to pass into nirvana,\nWith palms joined, I make this request:\nDo not leave these beings in blindness,\nBut please remain for countless eons.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which is a plea to enlightened beings (Buddhas) not to enter final nirvana but to remain in the world to help sentient beings. The commentaries clarify that this is a request for the Buddhas to stay for immeasurable eons to guide beings who are blinded by ignorance.", "translation": "To the Victorious Ones who intend to pass into nirvana,\nWith palms joined, I make this request:\nDo not leave these beings in blindness,\nBut please remain for countless eons." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་འདའ་བཞེད་ལ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "victors", + "མྱ་ངན་འདའ་": "pass to nirvana" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "joining my palms", + "གསོལ་བ་": "beseech" + }, + "འགྲོ་འདི་ལྡོངས་པར་མི་དགོད་ཅིང་། །": { + "འགྲོ་": "wanderers", + "ལྡོངས་པ་": "blindness" + }, + "བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །": { + "བསྐལ་པ་": "aeons", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "བཞུགས་པ་": "stay" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་འདའ་བཞེད་ལ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Conqueror", + "མྱ་ངན་འདའ་": "pass into nirvana" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "joining my palms", + "གསོལ་བ་": "request" + }, + "འགྲོ་འདི་ལྡོངས་པར་མི་དགོད་ཅིང་། །": { + "འགྲོ་": "beings", + "ལྡོངས་པ་": "blindness" + }, + "བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །": { + "བསྐལ་པ་": "kalpas", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "བཞུགས་པ་": "remain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་འདའ་བཞེད་ལ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious One", + "མྱ་ངན་འདའ་": "pass into nirvana" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "palms joined together", + "གསོལ་བ་": "supplication" + }, + "འགྲོ་འདི་ལྡོངས་པར་མི་དགོད་ཅིང་། །": { + "འགྲོ་": "world", + "ལྡོངས་པ་": "darkness" + }, + "བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "བཞུགས་པ་": "remain" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་འདའ་བཞེད་ལ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious One", + "མྱ་ངན་འདའ་": "pass into nirvana" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "palms joined together", + "གསོལ་བ་": "beseech" + }, + "འགྲོ་འདི་ལྡོངས་པར་མི་དགོད་ཅིང་། །": { + "འགྲོ་": "world", + "ལྡོངས་པ་": "darkness" + }, + "བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "བཞུགས་པ་": "remain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྒྱལ་བ་མྱ་ངན་འདའ་བཞེད་ལ། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious Ones", + "མྱ་ངན་འདའ་": "pass into nirvana" + }, + "ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་གསོལ་བ་ནི། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱར་": "palms joined", + "གསོལ་བ་": "request" + }, + "འགྲོ་འདི་ལྡོངས་པར་མི་དགོད་ཅིང་། །": { + "འགྲོ་": "beings", + "ལྡོངས་པ་": "blindness" + }, + "བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞུགས་པར་གསོལ། །": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "བཞུགས་པ་": "remain" + } + } } }, "100": { @@ -2797,6 +11866,94 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nHaving done all these things in this way,\nWhatever virtue I have accumulated,\nBy this, may all the sufferings\nOf all sentient beings be removed.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning of dedicating the merit of one's virtuous actions towards relieving the suffering of all beings, as explained in the commentaries.", "translation": "Having done all these things in this way,\nWhatever virtue I have accumulated,\nBy this, may all the sufferings\nOf all sentient beings be removed." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་འདི་དག་ཀུན་བྱས་ཏེ། །དགེ་བ་བདག་གིས་བསགས་པ་གང་།": { + "དགེ་བ": "virtue", + "བདག": "I", + "བསགས་པ": "amassed" + }, + "།དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་ཤོག །": { + "སེམས་ཅན": "sentient being", + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "བསལ་བ": "eliminate" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་འདི་དག་ཀུན་བྱས་ཏེ། །": { + "དེ་ལྟར་": "thus", + "འདི་དག་ཀུན་": "all these things", + "བྱས་": "done" + }, + "དགེ་བ་བདག་གིས་བསགས་པ་གང་། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "བདག་": "I", + "བསགས་པ་": "accumulated" + }, + "དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings" + }, + "སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་ཤོག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བསལ་བ་": "removed" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་འདི་དག་ཀུན་བྱས་ཏེ། །": { + "བྱས་": "done" + }, + "དགེ་བ་བདག་གིས་བསགས་པ་གང་། །": { + "དགེ་བ་": "merit", + "བདག་": "I", + "བསགས་པ་": "accumulated" + }, + "དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings" + }, + "སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་ཤོག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བསལ་བ་": "removed" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་འདི་དག་ཀུན་བྱས་ཏེ། །": { + "དེ་ལྟར་": "in this way", + "འདི་དག་ཀུན་": "all these things", + "བྱས་": "done" + }, + "དགེ་བ་བདག་གིས་བསགས་པ་གང་། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "བདག་": "I", + "བསགས་པ་": "accumulated" + }, + "དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings" + }, + "སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་ཤོག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བསལ་བ་": "removed" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་འདི་དག་ཀུན་བྱས་ཏེ། །": { + "དེ་ལྟར་": "in this way", + "འདི་དག་ཀུན་": "all these things", + "བྱས་": "done" + }, + "དགེ་བ་བདག་གིས་བསགས་པ་གང་། །": { + "དགེ་བ་": "virtue", + "བདག་": "I", + "བསགས་པ་": "accumulated" + }, + "དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings" + }, + "སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་ཤོག །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བསལ་བ་": "removed" + } + } } }, "101": { @@ -2825,6 +11982,92 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nFor as long as beings are sick,\nUntil their illnesses are cured,\nMay I become their medicine, their doctor,\nAnd their nurse who tends to them.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses a compassionate wish to serve as medicine, doctor, and caregiver for all sick beings until they recover from their illnesses.", "translation": "For as long as beings are sick,\nUntil their illnesses are cured,\nMay I become their medicine, their doctor,\nAnd their nurse who tends to them." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བ་ནད་པ་ཇི་སྲིད་དུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "sentient beings", + "ནད་པ་": "ill" + }, + "ནད་སོས་གྱུར་གྱི་བར་དུ་ནི། །": { + "ནད་སོས་": "cured", + "བར་དུ་": "until" + }, + "སྨན་དང་སྨན་པ་ཉིད་དག་དང་། །": { + "སྨན་": "medicine", + "སྨན་པ་": "doctor" + }, + "དེ་ཡི་ནད་གཡོག་བྱེད་པར་ཤོག །": { + "ནད་གཡོག་": "nurse" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བ་ནད་པ་ཇི་སྲིད་དུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ནད་པ་": "sick" + }, + "ནད་སོས་གྱུར་གྱི་བར་དུ་ནི། །": { + "ནད་སོས་": "recovered from illness" + }, + "སྨན་དང་སྨན་པ་ཉིད་དག་དང་། །": { + "སྨན་": "medicine", + "སྨན་པ་": "doctor" + }, + "དེ་ཡི་ནད་གཡོག་བྱེད་པར་ཤོག །": { + "ནད་གཡོག་": "nurse" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བ་ནད་པ་ཇི་སྲིད་དུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ནད་པ་": "sick" + }, + "ནད་སོས་གྱུར་གྱི་བར་དུ་ནི། །": { + "ནད་སོས་": "cured", + "བར་དུ་": "until" + }, + "སྨན་དང་སྨན་པ་ཉིད་དག་དང་། །": { + "སྨན་": "medicine", + "སྨན་པ་": "doctor" + }, + "དེ་ཡི་ནད་གཡོག་བྱེད་པར་ཤོག །": { + "ནད་གཡོག་": "nurse" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བ་ནད་པ་ཇི་སྲིད་དུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ནད་པ་": "sick" + }, + "ནད་སོས་གྱུར་གྱི་བར་དུ་ནི། །": { + "ནད་སོས་": "cured", + "བར་དུ་": "until" + }, + "སྨན་དང་སྨན་པ་ཉིད་དག་དང་། །": { + "སྨན་": "medicine", + "སྨན་པ་": "doctor" + }, + "དེ་ཡི་ནད་གཡོག་བྱེད་པར་ཤོག །": { + "ནད་གཡོག་": "nurse" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བ་ནད་པ་ཇི་སྲིད་དུ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ནད་པ་": "sick" + }, + "ནད་སོས་གྱུར་གྱི་བར་དུ་ནི། །": { + "ནད་སོས་": "cured", + "བར་དུ་": "until" + }, + "སྨན་དང་སྨན་པ་ཉིད་དག་དང་། །": { + "སྨན་": "medicine", + "སྨན་པ་": "doctor" + }, + "དེ་ཡི་ནད་གཡོག་བྱེད་པར་ཤོག །": { + "ནད་གཡོག་": "nurse" + } + } } }, "102": { @@ -2853,6 +12096,90 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nMay I cause a rain of food and drink to fall,\nDispelling the suffering of hunger and thirst.\nDuring the intermediate age of famine,\nMay I myself become food and drink.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan text, which expresses a wish to alleviate hunger and thirst through miraculous provision of sustenance, especially during times of great scarcity. The commentaries provide context about the \"intermediate age of famine\" (a period of extreme hardship in Buddhist cosmology) and emphasize the aspiration to become a source of nourishment for others during such difficult times.", "translation": "May I cause a rain of food and drink to fall,\nDispelling the suffering of hunger and thirst.\nDuring the intermediate age of famine,\nMay I myself become food and drink." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་ཆར་ཕབ་སྟེ། །བཀྲེས་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ།": { + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink", + "ཆར་": "showers", + "བཀྲེས་": "hunger", + "སྡུག་བསྔལ་": "torments" + }, + "།མུ་གེའི་བསྐལ་པ་བར་མའི་ཚེ། །བདག་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་དུ་གྱུར།": { + "མུ་གེ་": "famine", + "བསྐལ་པ་": "aeons", + "བར་མ་": "intermediate", + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་ཆར་ཕབ་སྟེ། །བཀྲེས་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ།": { + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink", + "ཆར་": "rain", + "བཀྲེས་": "hunger", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings" + }, + "།མུ་གེའི་བསྐལ་པ་བར་མའི་ཚེ། །བདག་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་དུ་གྱུར།": { + "མུ་གེ་": "famine", + "བསྐལ་པ་": "kalpa", + "བདག་": "I", + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་ཆར་ཕབ་སྟེ། །བཀྲེས་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ།": { + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink", + "ཆར་ཕབ་": "raining down", + "བཀྲེས་": "hunger", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "བསལ་": "dispelled" + }, + "།མུ་གེའི་བསྐལ་པ་བར་མའི་ཚེ། །བདག་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་དུ་གྱུར།": { + "མུ་གེ་": "famine", + "བསྐལ་པ་": "age", + "བར་མ་": "intermediate", + "བདག་": "I", + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink", + "གྱུར་": "became" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་ཆར་ཕབ་སྟེ། །བཀྲེས་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ།": { + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink", + "ཆར་ཕབ་": "showered down", + "བཀྲེས་": "hunger", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings" + }, + "།མུ་གེའི་བསྐལ་པ་བར་མའི་ཚེ། །བདག་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་དུ་གྱུར།": { + "མུ་གེ་": "famine", + "བསྐལ་པ་": "age", + "བར་མ་": "intermediate", + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་ཆར་ཕབ་སྟེ། །བཀྲེས་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསལ།": { + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink", + "ཆར་": "rain", + "བཀྲེས་": "hunger", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering" + }, + "།མུ་གེའི་བསྐལ་པ་བར་མའི་ཚེ། །བདག་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་དུ་གྱུར།": { + "མུ་གེ་": "famine", + "བསྐལ་པ་": "age", + "ཟས་": "food", + "སྐོམ་": "drink" + } + } } }, "103": { @@ -2881,6 +12208,97 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nFor sentient beings who are destitute and poor,\nMay I become an inexhaustible treasure.\nMay various necessities and requisites\nAppear before them, manifested nearby.\n", "translation": "For sentient beings who are destitute and poor,\nMay I become an inexhaustible treasure.\nMay various necessities and requisites\nAppear before them, manifested nearby." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་ཕོངས་ཤིང་དབུལ་བ་ལ། །བདག་ནི་མི་ཟད་གཏེར་གྱུར་ཏེ།": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཕོངས་": "poor", + "དབུལ་བ་": "deprived", + "བདག་": "I", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + }, + "།ཡོ་བྱད་མཁོ་དགུ་སྣ་ཚོགས་སུ། །མདུན་དུ་ཉེ་བར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "ཡོ་བྱད་": "things", + "མཁོ་དགུ་": "need", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "མདུན་དུ་": "nearby", + "ཉེ་བར་": "stay" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་ཕོངས་ཤིང་དབུལ་བ་ལ། །བདག་ནི་མི་ཟད་གཏེར་གྱུར་ཏེ།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕོངས་": "destitute", + "དབུལ་བ་": "poor", + "བདག་": "I", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + }, + "།ཡོ་བྱད་མཁོ་དགུ་སྣ་ཚོགས་སུ། །མདུན་དུ་ཉེ་བར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "ཡོ་བྱད་": "necessities", + "མཁོ་དགུ་": "needed", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "མདུན་དུ་": "before", + "ཉེ་བར་": "readily", + "གནས་": "present" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་ཕོངས་ཤིང་དབུལ་བ་ལ། །བདག་ནི་མི་ཟད་གཏེར་གྱུར་ཏེ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕོངས་": "destitute", + "དབུལ་བ་": "poor", + "བདག་": "I", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + }, + "ཡོ་བྱད་མཁོ་དགུ་སྣ་ཚོགས་སུ། །མདུན་དུ་ཉེ་བར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "ཡོ་བྱད་": "necessities", + "མཁོ་དགུ་": "resources", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "མདུན་དུ་": "before", + "ཉེ་བར་": "close", + "གནས་": "remain" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་ཕོངས་ཤིང་དབུལ་བ་ལ། །བདག་ནི་མི་ཟད་གཏེར་གྱུར་ཏེ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕོངས་": "destitute", + "དབུལ་བ་": "poor", + "བདག་": "I", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + }, + "ཡོ་བྱད་མཁོ་དགུ་སྣ་ཚོགས་སུ། །མདུན་དུ་ཉེ་བར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "ཡོ་བྱད་": "necessities", + "མཁོ་དགུ་": "resources", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "མདུན་དུ་": "before", + "ཉེ་བར་": "close", + "གནས་": "remaining" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་ཕོངས་ཤིང་དབུལ་བ་ལ། །བདག་ནི་མི་ཟད་གཏེར་གྱུར་ཏེ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕོངས་": "destitute", + "དབུལ་བ་": "poor", + "བདག་": "I", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + }, + "ཡོ་བྱད་མཁོ་དགུ་སྣ་ཚོགས་སུ། །མདུན་དུ་ཉེ་བར་གནས་གྱུར་ཅིག །": { + "ཡོ་བྱད་": "necessities", + "མཁོ་དགུ་": "requisites", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "མདུན་དུ་": "before", + "ཉེ་བར་": "nearby", + "གནས་": "appear" + } + } } }, "104": { @@ -2909,6 +12327,93 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nMy body, my possessions, and all virtuous deeds of the three times,\nI shall give away without hesitation\nFor the sake of accomplishing the welfare of all sentient beings.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes the bodhisattva's commitment to selflessly offering everything - including one's body, wealth, and all past, present, and future virtuous actions - for the benefit of all sentient beings. The commentaries emphasize that this giving should be done without reservation or expectation of return, purely for the purpose of fulfilling the needs of others.", "translation": "My body, my possessions, and all virtuous deeds of the three times,\nI shall give away without hesitation\nFor the sake of accomplishing the welfare of all sentient beings." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལུས་དང་དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་དང་།": { + "ལུས་": "body", + "ལོངས་སྤྱོད་": "belongings" + }, + "།དུས་གསུམ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་།": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "དགེ་བ་": "virtues" + }, + "།སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་སྒྲུབ་": "benefit" + }, + "།ཕོངས་བ་མེད་པར་གཏང་བར་བྱ།": { + "གཏང་བར་བྱ་": "give" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལུས་དང་དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་དང་།": { + "ལུས་": "Body", + "ལོངས་སྤྱོད་": "enjoyments" + }, + "།དུས་གསུམ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་།": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "དགེ་བ་": "virtues" + }, + "།སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་སྒྲུབ་": "accomplishing the purpose" + }, + "།ཕོངས་བ་མེད་པར་གཏང་བར་བྱ།": { + "གཏང་བར་བྱ་": "shall be given" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལུས་དང་དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་དང་།": { + "ལུས་": "body", + "ལོངས་སྤྱོད་": "possessions" + }, + "།དུས་གསུམ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་།": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "དགེ་བ་": "virtues" + }, + "།སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "benefit" + }, + "།ཕོངས་བ་མེད་པར་གཏང་བར་བྱ།": { + "གཏང་བར་བྱ་": "give away" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལུས་དང་དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་དང་།": { + "ལུས་": "body", + "ལོངས་སྤྱོད་": "possessions" + }, + "།དུས་གསུམ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་།": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "དགེ་བ་": "virtues" + }, + "།སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་སྒྲུབ་": "accomplish the welfare" + }, + "།ཕོངས་བ་མེད་པར་གཏང་བར་བྱ།": { + "གཏང་བར་བྱ་": "give away" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལུས་དང་དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་དང་།": { + "ལུས་": "body", + "ལོངས་སྤྱོད་": "possessions" + }, + "།དུས་གསུམ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་།": { + "དུས་གསུམ་": "three times", + "དགེ་བ་": "virtuous deeds" + }, + "།སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་སྒྲུབ་": "accomplishing the welfare" + }, + "།ཕོངས་བ་མེད་པར་གཏང་བར་བྱ།": { + "གཏང་བར་བྱ་": "give away" + } + } } }, "105": { @@ -2937,6 +12442,116 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nBy renouncing everything, one transcends sorrow.\nMy mind strives to achieve transcendence of sorrow.\nWhile all must be given up simultaneously at death,\nGiving to sentient beings now is supreme.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan and the explanations in the commentaries:\n1. Renouncing all attachments leads to liberation from suffering\n2. The aspiration to achieve this state of liberation beyond sorrow\n3. The inevitability of losing everything at death\n4. The superiority of voluntarily giving to others now, which benefits both self and others", "translation": "By renouncing everything, one transcends sorrow.\nMy mind strives to achieve transcendence of sorrow.\nWhile all must be given up simultaneously at death,\nGiving to sentient beings now is supreme." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐམས་ཅད་བཏང་བས་མྱ་ངན་འདའ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "བཏང་བ་": "relinquishing", + "མྱ་ངན་འདའ་": "nirvana" + }, + "བདག་བློ་མྱ་ངན་འདས་པ་སྒྲུབ། །": { + "བདག་བློ་": "my mind", + "མྱ་ངན་འདས་པ་": "nirvana", + "སྒྲུབ་": "achieve" + }, + "ཐམས་ཅད་གཏོང་བར་ཆབས་གཅིག་ལ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "གཏོང་བ་": "giving up" + }, + "སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཏང་བ་མཆོག །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བཏང་བ་": "give" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐམས་ཅད་བཏང་བས་མྱ་ངན་འདའ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བཏང་བ་": "giving up", + "མྱ་ངན་འདའ་": "passes beyond sorrow" + }, + "བདག་བློ་མྱ་ངན་འདས་པ་སྒྲུབ། །": { + "བདག་བློ་": "my mind", + "མྱ་ངན་འདས་པ་": "passing beyond sorrow", + "སྒྲུབ་": "accomplishes" + }, + "ཐམས་ཅད་གཏོང་བར་ཆབས་གཅིག་ལ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "གཏོང་བ་": "giving up", + "ཆབས་གཅིག་": "simultaneously" + }, + "སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཏང་བ་མཆོག །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བཏང་བ་": "giving", + "མཆོག་": "supreme" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐམས་ཅད་བཏང་བས་མྱ་ངན་འདའ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བཏང་བས་": "relinquishing", + "མྱ་ངན་འདའ་": "transcends sorrow" + }, + "བདག་བློ་མྱ་ངན་འདས་པ་སྒྲུབ། །": { + "བདག་བློ་": "my mind", + "མྱ་ངན་འདས་པ་": "transcendence of sorrow", + "སྒྲུབ་": "achieves" + }, + "ཐམས་ཅད་གཏོང་བར་ཆབས་གཅིག་ལ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "གཏོང་བར་": "giving up", + "ཆབས་གཅིག་": "simultaneously" + }, + "སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཏང་བ་མཆོག །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བཏང་བ་": "gift", + "མཆོག་": "supreme" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐམས་ཅད་བཏང་བས་མྱ་ངན་འདའ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "བཏང་བས་": "giving up", + "མྱ་ངན་": "sorrow", + "འདའ་": "passes beyond" + }, + "བདག་བློ་མྱ་ངན་འདས་པ་སྒྲུབ། །": { + "བདག་བློ་": "my mind", + "མྱ་ངན་": "sorrow", + "འདས་པ་": "pass beyond", + "སྒྲུབ་": "strives" + }, + "ཐམས་ཅད་གཏོང་བར་ཆབས་གཅིག་ལ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "གཏོང་བར་": "giving up" + }, + "སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཏང་བ་མཆོག །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བཏང་བ་": "giving", + "མཆོག་": "supreme" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐམས་ཅད་བཏང་བས་མྱ་ངན་འདའ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "བཏང་བས་": "renouncing", + "མྱ་ངན་འདའ་": "transcends sorrow" + }, + "བདག་བློ་མྱ་ངན་འདས་པ་སྒྲུབ། །": { + "བདག་བློ་": "my mind", + "མྱ་ངན་འདས་པ་": "transcendence of sorrow", + "སྒྲུབ་": "strives to achieve" + }, + "ཐམས་ཅད་གཏོང་བར་ཆབས་གཅིག་ལ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "གཏོང་བར་": "given up" + }, + "སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཏང་བ་མཆོག །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བཏང་བ་": "giving", + "མཆོག་": "supreme" + } + } } }, "106": { @@ -2965,6 +12580,78 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\nI have already given this body freely to all sentient beings.\nLet them constantly kill, insult, beat, or do whatever they please with it.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses the bodhisattva's complete selflessness and willingness to sacrifice their own body for the benefit of all beings, even if it means enduring harm or abuse. The commentaries clarify that this offering is made without expectation, allowing others to use the body as they wish, whether for good or ill.", "translation": "I have already given this body freely to all sentient beings.\nLet them constantly kill, insult, beat, or do whatever they please with it." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གིས་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །ལུས་འདི་ཅི་བདེར་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་": "I", + "ལུས་ཅན་": "living beings", + "ལུས་": "body", + "བྱིན་": "given" + }, + "རྟག་ཏུ་གསོད་དང་སྨོད་པའམ། །བརྡེག་སོགས་ཅི་དགར་བྱེད་ལ་རག །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གསོད་": "kill", + "སྨོད་": "revile", + "བརྡེག་": "beat" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གིས་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །ལུས་འདི་ཅི་བདེར་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་": "I", + "ལུས་ཅན་": "embodied beings", + "ལུས་": "body", + "བྱིན་": "given" + }, + "རྟག་ཏུ་གསོད་དང་སྨོད་པའམ། །བརྡེག་སོགས་ཅི་དགར་བྱེད་ལ་རག །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གསོད་": "kill", + "སྨོད་པ་": "criticize", + "བརྡེག་": "beat" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གིས་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །ལུས་འདི་ཅི་བདེར་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་": "I", + "ལུས་ཅན་": "sentient beings", + "ལུས་": "body", + "བྱིན་": "given" + }, + "རྟག་ཏུ་གསོད་དང་སྨོད་པའམ། །བརྡེག་སོགས་ཅི་དགར་བྱེད་ལ་རག །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "གསོད་": "kill", + "སྨོད་": "criticize", + "བརྡེག་": "beat" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གིས་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །ལུས་འདི་ཅི་བདེར་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་": "I", + "ལུས་ཅན་": "sentient beings", + "ལུས་": "body", + "བྱིན་": "given" + }, + "རྟག་ཏུ་གསོད་དང་སྨོད་པའམ། །བརྡེག་སོགས་ཅི་དགར་བྱེད་ལ་རག །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གསོད་": "kill", + "སྨོད་": "revile", + "བརྡེག་": "beat" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གིས་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། །ལུས་འདི་ཅི་བདེར་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་": "I", + "ལུས་ཅན་": "sentient beings", + "ལུས་": "body", + "བྱིན་": "given" + }, + "རྟག་ཏུ་གསོད་དང་སྨོད་པའམ། །བརྡེག་སོགས་ཅི་དགར་བྱེད་ལ་རག །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "གསོད་": "kill", + "སྨོད་": "insult", + "བརྡེག་": "beat" + } + } } }, "107": { @@ -2993,6 +12680,89 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhether they play with my body,\nOr use it as a cause for mockery or laughter,\nI have already given this body away.\nWhat use is there in advising about its welfare?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which conveys a sense of detachment from one's body and indifference to how others may treat it or use it, as the speaker has already mentally relinquished attachment to their physical form.", "translation": "Whether they play with my body,\nOr use it as a cause for mockery or laughter,\nI have already given this body away.\nWhat use is there in advising about its welfare?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གི་ལུས་ལ་རྩེ་བྱེད་དམ། །ཅོ་འདྲི་ག་ཞའི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱང་། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "body", + "རྩེ་བྱེད་": "play", + "ཅོ་འདྲི་": "mock" + }, + "བདག་གི་ལུས་འདི་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །འདི་ཡི་ཁ་ཏས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "body", + "བྱིན་": "given", + "ཁ་ཏས་": "protecting" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གི་ལུས་ལ་རྩེ་བྱེད་དམ། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "རྩེ་བྱེད་": "play" + }, + "ཅོ་འདྲི་ག་ཞའི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱང་། །": { + "ཅོ་འདྲི་": "mock", + "ག་ཞའི་རྒྱུ་བྱེད་": "make fun" + }, + "བདག་གི་ལུས་འདི་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "བྱིན་ཟིན་": "given away" + }, + "འདི་ཡི་ཁ་ཏས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཁ་ཏས་": "defending" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གི་ལུས་ལ་རྩེ་བྱེད་དམ། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "རྩེ་བྱེད་": "play" + }, + "ཅོ་འདྲི་ག་ཞའི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱང་། །": { + "རྒྱུ་": "cause", + "ག་ཞའི་": "mockery and jest" + }, + "བདག་གི་ལུས་འདི་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "བྱིན་ཟིན་": "given away" + }, + "འདི་ཡི་ཁ་ཏས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཁ་ཏས་": "defending" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གི་ལུས་ལ་རྩེ་བྱེད་དམ། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "རྩེ་བྱེད་": "play" + }, + "ཅོ་འདྲི་ག་ཞའི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱང་། །": { + "ཅོ་འདྲི་": "mock", + "ག་ཞའི་རྒྱུ་བྱེད་": "ridicule" + }, + "བདག་གི་ལུས་འདི་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "བྱིན་ཟིན་": "given away" + }, + "འདི་ཡི་ཁ་ཏས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཁ་ཏས་": "defending" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གི་ལུས་ལ་རྩེ་བྱེད་དམ། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "རྩེ་བྱེད་": "play" + }, + "ཅོ་འདྲི་ག་ཞའི་རྒྱུ་བྱེད་ཀྱང་། །": { + "རྒྱུ་": "cause", + "ག་ཞ་": "mockery or laughter" + }, + "བདག་གི་ལུས་འདི་བྱིན་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "བྱིན་": "given away" + }, + "འདི་ཡི་ཁ་ཏས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཁ་ཏ་": "advising", + "བྱ་": "use" + } + } } }, "108": { @@ -3021,6 +12791,61 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nAllow them to perform any actions that do not cause harm.\nMay no one ever be without purpose when focusing on me.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original text and commentaries, which emphasize allowing actions that don't cause harm and wishing for all beings to have purpose or benefit when interacting with oneself.", "translation": "Allow them to perform any actions that do not cause harm.\nMay no one ever be without purpose when focusing on me." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བའི། །ལས་གང་ཡིན་པའང་བྱེད་དུ་ཆུག །": { + "གནོད་པ": "harm", + "ལས་": "acts" + }, + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་། །འགའ་ཡང་དོན་མེད་མ་གྱུར་ཅིག །": { + "བདག་": "me", + "དམིགས་": "thinking", + "དོན་མེད་": "meaningless" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བའི། །ལས་གང་ཡིན་པའང་བྱེད་དུ་ཆུག །": { + "གནོད་པ": "harm", + "ལས་": "action", + "བྱེད་": "perform" + }, + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་། །འགའ་ཡང་དོན་མེད་མ་གྱུར་ཅིག །": { + "བདག་": "me", + "དམིགས་": "focusing", + "དོན་མེད་": "meaningless" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བའི། །ལས་གང་ཡིན་པའང་བྱེད་དུ་ཆུག །": { + "གནོད་པ": "harm", + "ལས་": "actions" + }, + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་། །འགའ་ཡང་དོན་མེད་མ་གྱུར་ཅིག །": { + "བདག་": "my", + "དོན་མེད་": "purposeless" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བའི། །ལས་གང་ཡིན་པའང་བྱེད་དུ་ཆུག །": { + "གནོད་པ": "harm", + "ལས་": "actions" + }, + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་། །འགའ་ཡང་དོན་མེད་མ་གྱུར་ཅིག །": { + "དམིགས་": "focusing", + "དོན་མེད་": "purposeless" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བའི། །ལས་གང་ཡིན་པའང་བྱེད་དུ་ཆུག །": { + "གནོད་པ": "harm", + "ལས་": "actions" + }, + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་། །འགའ་ཡང་དོན་མེད་མ་གྱུར་ཅིག །": { + "དམིགས་": "focusing", + "དོན་མེད་": "without purpose" + } + } } }, "109": { @@ -3049,6 +12874,84 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nMay whatever anger or faith\nThat arises in anyone's mind towards me\nAlways become the very cause\nFor accomplishing all their wishes.\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which expresses a wish that both positive (faith) and negative (anger) emotions directed towards the speaker may ultimately serve as causes for fulfilling the wishes of those who experience such emotions. The commentaries clarify that \"that very\" (དེ་ཉིད) refers to the anger and faith themselves, and that this is a dedication of merit hoping that others' intentions towards the speaker become meaningful or fruitful.", "translation": "May whatever anger or faith\nThat arises in anyone's mind towards me\nAlways become the very cause\nFor accomplishing all their wishes." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་གང་དག་གི །ཁྲོའམ་དད་པའི་སེམས་བྱུང་བ།": { + "བདག་": "me", + "དམིགས་": "thinks", + "ཁྲོ་": "anger", + "དད་པ་": "faith", + "སེམས་": "thought" + }, + "།དེ་ཉིད་རྟག་ཏུ་དེ་དག་གི །དོན་ཀུན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "དོན་": "benefit", + "འགྲུབ་པ་": "fulfills", + "རྒྱུ་": "cause" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་གང་དག་གི །ཁྲོའམ་དད་པའི་སེམས་བྱུང་བ།": { + "བདག་": "me", + "དམིགས་": "focusing", + "ཁྲོ་": "anger", + "དད་པ་": "faith", + "སེམས་": "mind" + }, + "།དེ་ཉིད་རྟག་ཏུ་དེ་དག་གི །དོན་ཀུན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "དོན་": "purposes", + "འགྲུབ་པ་": "accomplishing", + "རྒྱུ་": "cause" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་གང་དག་གི །ཁྲོའམ་དད་པའི་སེམས་བྱུང་བ།": { + "བདག་": "me", + "དམིགས་": "toward", + "ཁྲོ་": "anger", + "དད་པ་": "faith", + "སེམས་": "mind", + "བྱུང་": "arises" + }, + "།དེ་ཉིད་རྟག་ཏུ་དེ་དག་གི །དོན་ཀུན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "དོན་": "aims", + "འགྲུབ་པ་": "accomplished", + "རྒྱུ་": "cause" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་གང་དག་གི །ཁྲོའམ་དད་པའི་སེམས་བྱུང་བ།": { + "བདག་": "me", + "དམིགས་": "toward", + "ཁྲོ་": "anger", + "དད་པ་": "faith", + "སེམས་": "mind", + "བྱུང་": "arises" + }, + "།དེ་ཉིད་རྟག་ཏུ་དེ་དག་གི །དོན་ཀུན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "དོན་": "aims", + "འགྲུབ་པ་": "accomplished", + "རྒྱུ་": "cause" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ལ་དམིགས་ནས་གང་དག་གི །ཁྲོའམ་དད་པའི་སེམས་བྱུང་བ།": { + "བདག་": "me", + "དམིགས་": "towards", + "སེམས་": "mind", + "བྱུང་": "arises" + }, + "།དེ་ཉིད་རྟག་ཏུ་དེ་དག་གི །དོན་ཀུན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "དོན་": "wishes", + "འགྲུབ་པ་": "accomplishing", + "རྒྱུ་": "cause" + } + } } }, "110": { @@ -3077,6 +12980,86 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhether some speak ill of me,\nOr others cause harm,\nOr likewise spread rumors,\nMay they all become fortunate ones destined for enlightenment.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses a compassionate wish for even those who harm or speak badly of oneself to attain enlightenment. The commentaries provide additional context, explaining that \"others\" refers to neutral parties, \"causing harm\" can mean mockery or questioning, and \"spreading rumors\" involves discrediting through lies. The overall message is one of forgiveness and universal aspiration for all beings to achieve enlightenment, regardless of their actions towards oneself.", "translation": "Whether some speak ill of me,\nOr others cause harm,\nOr likewise spread rumors,\nMay they all become fortunate ones destined for enlightenment." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་དག་བདག་ལ་ཁ་ཟེར་རམ། །": { + "བདག་": "me", + "ཁ་ཟེར་": "slanders" + }, + "གཞན་དག་གནོད་པ་བྱེད་པའམ། །": { + "གཞན་དག་": "others", + "གནོད་པ་བྱེད་པ་": "cause harm" + }, + "དེ་བཞིན་ཕྱར་ཀ་གཏོང་ཡང་རུང་། །": { + "ཕྱར་ཀ་གཏོང་": "criticize" + }, + "ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སྐལ་ལྡན་གྱུར། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བྱང་ཆུབ་": "awaken", + "སྐལ་ལྡན་": "fortune" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་དག་བདག་ལ་ཁ་ཟེར་རམ། །": { + "ཁ་ཟེར་": "verbally abuse" + }, + "གཞན་དག་གནོད་པ་བྱེད་པའམ། །": { + "གནོད་པ་བྱེད་པ་": "inflict harm" + }, + "དེ་བཞིན་ཕྱར་ཀ་གཏོང་ཡང་རུང་། །": { + "ཕྱར་ཀ་གཏོང་": "mock" + }, + "ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སྐལ་ལྡན་གྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྐལ་ལྡན་": "fortunate ones" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་དག་བདག་ལ་ཁ་ཟེར་རམ། །": { + "ཁ་ཟེར་": "speaks ill" + }, + "གཞན་དག་གནོད་པ་བྱེད་པའམ། །": { + "གནོད་པ་བྱེད་པ་": "harms" + }, + "དེ་བཞིན་ཕྱར་ཀ་གཏོང་ཡང་རུང་། །": { + "ཕྱར་ཀ་གཏོང་": "mocks and ridicules" + }, + "ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སྐལ་ལྡན་གྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྐལ་ལྡན་": "destined" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་དག་བདག་ལ་ཁ་ཟེར་རམ། །": { + "ཁ་ཟེར་": "speaks ill" + }, + "གཞན་དག་གནོད་པ་བྱེད་པའམ། །": { + "གནོད་པ་བྱེད་པ་": "causes harm" + }, + "དེ་བཞིན་ཕྱར་ཀ་གཏོང་ཡང་རུང་། །": { + "ཕྱར་ཀ་གཏོང་": "mocks and ridicules" + }, + "ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སྐལ་ལྡན་གྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྐལ་ལྡན་": "destined" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་དག་བདག་ལ་ཁ་ཟེར་རམ། །": { + "ཁ་ཟེར་": "speak ill" + }, + "གཞན་དག་གནོད་པ་བྱེད་པའམ། །": { + "གནོད་པ་བྱེད་པ་": "cause harm" + }, + "དེ་བཞིན་ཕྱར་ཀ་གཏོང་ཡང་རུང་། །": { + "ཕྱར་ཀ་གཏོང་": "spread rumors" + }, + "ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སྐལ་ལྡན་གྱུར། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "སྐལ་ལྡན་": "fortunate ones" + } + } } }, "111": { @@ -3105,6 +13088,99 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nMay I become a protector for those without protection,\nA guide for those who have entered the path,\nA boat, a ship, and a bridge\nFor those who wish to cross over.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, where the speaker aspires to be a source of support and guidance for various groups of beings in need. The commentaries help clarify that \"mgon\" means protector or savior, \"ded dpon\" refers to a guide for those traveling on a path, and the last line refers to different means of crossing water, metaphorically representing assistance in overcoming obstacles or difficulties.", "translation": "May I become a protector for those without protection,\nA guide for those who have entered the path,\nA boat, a ship, and a bridge\nFor those who wish to cross over." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ནི་མགོན་མེད་རྣམས་ཀྱི་མགོན། །ལམ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་དང་། །": { + "མགོན་མེད་": "defenseless", + "མགོན་": "guardian", + "ལམ་ཞུགས་": "travelers", + "དེད་དཔོན་": "leader" + }, + "བརྒལ་འདོད་རྣམས་ཀྱི་གྲུ་དང་ནི། །གཟིངས་དང་ཟམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །": { + "བརྒལ་འདོད་": "wish to cross", + "གྲུ་": "boat", + "གཟིངས་": "ship", + "ཟམ་པ་": "bridge" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ནི་མགོན་མེད་རྣམས་ཀྱི་མགོན། །": { + "བདག་": "I", + "མགོན་མེད་": "protectorless", + "མགོན་": "protector" + }, + "ལམ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་དང་། །": { + "ལམ་ཞུགས་": "entered the path", + "དེད་དཔོན་": "guide" + }, + "བརྒལ་འདོད་རྣམས་ཀྱི་གྲུ་དང་ནི། །": { + "བརྒལ་འདོད་": "wishing to cross over", + "གྲུ་": "boat" + }, + "གཟིངས་དང་ཟམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །": { + "གཟིངས་": "ship", + "ཟམ་པ་": "bridge" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ནི་མགོན་མེད་རྣམས་ཀྱི་མགོན། །": { + "བདག་": "I", + "མགོན་མེད་": "without protection", + "མགོན་": "protector" + }, + "ལམ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་དང་། །": { + "ལམ་ཞུགས་": "entered the path", + "དེད་དཔོན་": "guide" + }, + "བརྒལ་འདོད་རྣམས་ཀྱི་གྲུ་དང་ནི། །": { + "བརྒལ་འདོད་": "wish to cross over", + "གྲུ་": "boat" + }, + "གཟིངས་དང་ཟམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །": { + "གཟིངས་": "raft", + "ཟམ་པ་": "bridge" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ནི་མགོན་མེད་རྣམས་ཀྱི་མགོན། །": { + "བདག་": "I", + "མགོན་མེད་": "without protection", + "མགོན་": "protector" + }, + "ལམ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་དང་། །": { + "ལམ་ཞུགས་": "entered the path", + "དེད་དཔོན་": "guide" + }, + "བརྒལ་འདོད་རྣམས་ཀྱི་གྲུ་དང་ནི། །": { + "བརྒལ་འདོད་": "wish to cross over", + "གྲུ་": "boat" + }, + "གཟིངས་དང་ཟམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །": { + "གཟིངས་": "raft", + "ཟམ་པ་": "bridge", + "གྱུར་": "become" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ནི་མགོན་མེད་རྣམས་ཀྱི་མགོན། །": { + "བདག་": "I", + "མགོན་མེད་": "without protection", + "མགོན་": "protector" + }, + "ལམ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་དང་། །": { + "ལམ་ཞུགས་": "entered the path", + "དེད་དཔོན་": "guide" + }, + "བརྒལ་འདོད་རྣམས་ཀྱི་གྲུ་དང་ནི། །": { + "བརྒལ་འདོད་": "wish to cross over", + "གྲུ་": "boat" + }, + "གཟིངས་དང་ཟམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །": { + "གཟིངས་": "ship", + "ཟམ་པ་": "bridge" + } + } } }, "112": { @@ -3133,6 +13209,87 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nMay the wish-fulfilling jewel, the excellent vase,\nThe accomplished knowledge mantras, the great medicine,\nThe wish-granting trees,\nAnd the wish-fulfilling cow for all beings come to be.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which lists various mythical or magical objects known for granting wishes and fulfilling desires. The commentaries provide additional context, explaining that these objects represent different ways of obtaining whatever one desires or needs, whether it's through magical means, medicinal cures, or abundant resources.", "translation": "May the wish-fulfilling jewel, the excellent vase,\nThe accomplished knowledge mantras, the great medicine,\nThe wish-granting trees,\nAnd the wish-fulfilling cow for all beings come to be." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་དང་བུམ་པ་བཟང་། །རིག་སྔགས་གྲུབ་དང་སྨན་ཆེན་དང་། །": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་": "wish-fulfilling jewel", + "བུམ་པ་བཟང་": "fine vase", + "རིག་སྔགས་གྲུབ་": "accomplished mantra", + "སྨན་ཆེན་": "great medicine" + }, + "དཔག་བསམ་གྱི་ནི་ཤིང་དག་དང་། །ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་འཇོར་གྱུར། །": { + "དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་": "heaven tree", + "ལུས་ཅན་": "beings", + "འདོད་འཇོར་": "bountiful cow" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་དང་བུམ་པ་བཟང་། །": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་": "wish-fulfilling jewel", + "བུམ་པ་བཟང་": "excellent vase" + }, + "རིག་སྔགས་གྲུབ་དང་སྨན་ཆེན་དང་། །": { + "རིག་སྔགས་གྲུབ་": "accomplished vidyāmantras", + "སྨན་ཆེན་": "great medicine" + }, + "དཔག་བསམ་གྱི་ནི་ཤིང་དག་དང་། །": { + "དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་": "wish-fulfilling trees" + }, + "ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་འཇོར་གྱུར། །": { + "ལུས་ཅན་": "embodied beings", + "འདོད་འཇོར་གྱུར་": "become wish-granters" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་དང་བུམ་པ་བཟང་། །": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་": "wish-fulfilling jewel", + "བུམ་པ་བཟང་": "excellent vase" + }, + "རིག་སྔགས་གྲུབ་དང་སྨན་ཆེན་དང་། །": { + "རིག་སྔགས་གྲུབ་": "powerful mantra", + "སྨན་ཆེན་": "great medicine" + }, + "དཔག་བསམ་གྱི་ནི་ཤིང་དག་དང་། །": { + "དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་": "wish-granting tree" + }, + "ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་འཇོར་གྱུར། །": { + "ལུས་ཅན་": "beings", + "འདོད་འཇོར་གྱུར་": "fulfiller of desires" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་དང་བུམ་པ་བཟང་། །རིག་སྔགས་གྲུབ་དང་སྨན་ཆེན་དང་།": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་": "wish-fulfilling jewel", + "བུམ་པ་བཟང་": "excellent vase", + "རིག་སྔགས་གྲུབ་": "realized mantra", + "སྨན་ཆེན་": "great medicine" + }, + "།དཔག་བསམ་གྱི་ནི་ཤིང་དག་དང་།": { + "དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་": "wish-granting tree" + }, + "།ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་འཇོར་གྱུར།": { + "ལུས་ཅན་": "beings", + "འདོད་འཇོར་གྱུར་": "fulfill the desires" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་དང་བུམ་པ་བཟང་། །": { + "ཡིད་བཞིན་ནོར་": "wish-fulfilling jewel", + "བུམ་པ་བཟང་": "excellent vase" + }, + "རིག་སྔགས་གྲུབ་དང་སྨན་ཆེན་དང་། །": { + "རིག་སྔགས་གྲུབ་": "accomplished knowledge mantras", + "སྨན་ཆེན་": "great medicine" + }, + "དཔག་བསམ་གྱི་ནི་ཤིང་དག་དང་། །": { + "དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་": "wish-granting trees" + }, + "ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་འཇོར་གྱུར། །": { + "ལུས་ཅན་": "beings", + "འདོད་འཇོར་": "wish-fulfilling cow" + } + } } }, "113": { @@ -3161,6 +13318,97 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nLike the earth and other great elements, and like space itself, may I always be the basis for the varied needs of countless beings.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan text, which expresses an aspiration to be as constant and supportive as the fundamental elements of nature (earth, water, fire, air) and space in providing for the diverse needs of all sentient beings.", "translation": "Like the earth and other great elements, and like space itself, may I always be the basis for the varied needs of countless beings." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ས་སོགས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དང་། །ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡང་།": { + "ས་": "earth", + "འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་": "great elements", + "ནམ་མཁའ་": "space", + "རྟག་པར་": "always" + }, + "།སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡི། །རྣམ་མང་ཉེར་འཚོའི་གཞིར་ཡང་ཤོག །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "countless", + "རྣམ་མང་": "many ways", + "ཉེར་འཚོ་": "lives", + "གཞི་": "ground" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ས་སོགས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དང་། །": { + "ས་": "earth", + "འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་": "great elements" + }, + "ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡང་། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "རྟག་པར་": "always" + }, + "སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "infinite in number" + }, + "རྣམ་མང་ཉེར་འཚོའི་གཞིར་ཡང་ཤོག །": { + "ཉེར་འཚོའི་": "sustenance", + "གཞིར་": "ground" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ས་སོགས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དང་། །": { + "ས་": "earth", + "འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་": "great elements" + }, + "ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡང་། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "རྟག་པར་": "always" + }, + "སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "boundless" + }, + "རྣམ་མང་ཉེར་འཚོའི་གཞིར་ཡང་ཤོག །": { + "རྣམ་མང་": "diversity", + "ཉེར་འཚོའི་གཞིར་": "ground of life" + } + }, + "02_few_shot": { + "ས་སོགས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དང་། །": { + "ས་": "earth", + "འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་": "great elements" + }, + "ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡང་། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "རྟག་པར་": "always" + }, + "སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "boundless" + }, + "རྣམ་མང་ཉེར་འཚོའི་གཞིར་ཡང་ཤོག །": { + "རྣམ་མང་": "varied", + "ཉེར་འཚོའི་": "needs", + "གཞིར་": "basis" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ས་སོགས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དང་། །": { + "ས་": "earth", + "འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་": "great elements" + }, + "ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡང་། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "རྟག་པར་": "always" + }, + "སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡི། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "countless" + }, + "རྣམ་མང་ཉེར་འཚོའི་གཞིར་ཡང་ཤོག །": { + "རྣམ་མང་": "varied", + "ཉེར་འཚོའི་": "needs", + "གཞིར་": "basis" + } + } } }, "114": { @@ -3189,6 +13437,102 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nJust as space extends without limit,\nMay I be a source of sustenance\nFor all beings in every realm,\nUntil they all attain nirvana.\n\nThis translation captures the essence of the aspiration to benefit all sentient beings throughout space, providing for their needs until they achieve liberation. The commentaries clarify that this refers to serving beings in numerous ways, for as long as they have not yet attained enlightenment, acting as a cause for their enjoyment and well-being.", "translation": "Just as space extends without limit,\nMay I be a source of sustenance\nFor all beings in every realm,\nUntil they all attain nirvana." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་བཞིན་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི།": { + "ནམ་མཁའི་": "space", + "མཐས་": "edges" + }, + "།སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་རྣམ་ཀུན་དུ།": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "རྣམ་ཀུན་": "all ways" + }, + "།ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདས་བར་དུ།": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana" + }, + "།བདག་ནི་ཉེར་འཚོའི་རྒྱུར་ཡང་ཤོག །": { + "བདག་": "I", + "ཉེར་འཚོའི་": "sustenance" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་བཞིན་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །": { + "དེ་བཞིན་": "Likewise", + "ནམ་མཁའི་": "space", + "མཐས་": "limits" + }, + "སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་རྣམ་ཀུན་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཁམས་": "realm", + "རྣམ་ཀུན་": "all ways" + }, + "ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདས་བར་དུ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana" + }, + "བདག་ནི་ཉེར་འཚོའི་རྒྱུར་ཡང་ཤོག །": { + "བདག་": "I", + "ཉེར་འཚོའི་": "sustenance", + "རྒྱུར་": "cause" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་བཞིན་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཐས་གཏུགས་པ་": "extends to the farthest reaches" + }, + "སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་རྣམ་ཀུན་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཁམས་": "realm" + }, + "ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདས་བར་དུ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana" + }, + "བདག་ནི་ཉེར་འཚོའི་རྒྱུར་ཡང་ཤོག །": { + "བདག་": "I", + "ཉེར་འཚོ་": "sustenance", + "རྒྱུ་": "source" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་བཞིན་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཐས་གཏུགས་པ་": "extends to its limits" + }, + "སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་རྣམ་ཀུན་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཁམས་": "realm" + }, + "ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདས་བར་དུ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana" + }, + "བདག་ནི་ཉེར་འཚོའི་རྒྱུར་ཡང་ཤོག །": { + "བདག་": "I", + "ཉེར་འཚོ་": "sustenance", + "རྒྱུ་": "source" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་བཞིན་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །": { + "ནམ་མཁའ་": "space" + }, + "སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་རྣམ་ཀུན་དུ། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཁམས་": "realm" + }, + "ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་འདས་བར་དུ། །": { + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana" + }, + "བདག་ནི་ཉེར་འཚོའི་རྒྱུར་ཡང་ཤོག །": { + "བདག་": "I", + "ཉེར་འཚོ་": "sustenance", + "རྒྱུ་": "source" + } + } } }, "115": { @@ -3217,6 +13561,98 @@ "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nJust as the Sugatas of the past\nGenerated the mind of enlightenment,\nAnd progressively dwelt in the training\nOf the bodhisattvas,\n\n\nThis translation aims to capture the meaning that, like the enlightened ones of the past who generated bodhicitta (the mind aspiring to enlightenment) and then gradually trained in the bodhisattva practices, the speaker is also committing to follow this same path of generating bodhicitta and training in the bodhisattva practices step by step.", "translation": "Just as the Sugatas of the past\nGenerated the mind of enlightenment,\nAnd progressively dwelt in the training\nOf the bodhisattvas," } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "sugata" + }, + "བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "bodhichitta", + "ཐུགས་": "mind", + "བསྐྱེད་པ་": "aroused" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "བསླབ་པ་": "training" + }, + "དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །": { + "རིམ་བཞིན་": "step-by-step" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "sugata" + }, + "བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "ཐུགས་": "mind", + "བསྐྱེད་པ་": "generated" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "བསླབ་པ་": "training" + }, + "དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །": { + "རིམ་བཞིན་": "gradually", + "གནས་པ་": "abided" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata" + }, + "བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "ཐུགས་": "mind", + "བསྐྱེད་པ་": "generated" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "བསླབ་པ་": "training" + }, + "དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །": { + "རིམ་བཞིན་": "progressively", + "གནས་པ་": "dwelt" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "sugata", + "སྔོན་": "past" + }, + "བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "ཐུགས་": "mind", + "བསྐྱེད་པ་": "generated" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "བསླབ་པ་": "training" + }, + "དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །": { + "རིམ་བཞིན་": "progressively", + "གནས་པ་": "abided" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་བདེ་གཤེགས་ཀྱིས། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata" + }, + "བྱང་ཆུབ་ཐུགས་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "ཐུགས་": "mind", + "བསྐྱེད་པ་": "generated" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "བསླབ་པ་": "training" + }, + "དེ་དག་རིམ་བཞིན་གནས་པ་ལྟར། །": { + "རིམ་བཞིན་": "progressively", + "གནས་པ་": "dwelt" + } + } } }, "116": { @@ -3245,6 +13681,87 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nLikewise, for the benefit of beings,\nI shall generate the mind of enlightenment.\nAnd similarly, I shall train\nIn the precepts, step by step.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, expressing the bodhisattva's commitment to generate bodhicitta (the mind of enlightenment) for the welfare of all beings, and to progressively train in the precepts or disciplines associated with the bodhisattva path.", "translation": "Likewise, for the benefit of beings,\nI shall generate the mind of enlightenment.\nAnd similarly, I shall train\nIn the precepts, step by step." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་།": { + "འགྲོ་": "wanderers", + "ཕན་དོན་": "benefit", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "བསྐྱེད་": "arouse" + }, + "།དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "རིམ་པ་བཞིན་དུ་": "step-by-step" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །": { + "དེ་བཞིན་": "Likewise", + "འགྲོ་": "beings", + "ཕན་དོན་": "benefit" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བསྐྱེད་": "generate" + }, + "དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། །": { + "དེ་བཞིན་དུ་": "in the same way", + "བསླབ་པ་": "trainings" + }, + "རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །": { + "རིམ་པ་བཞིན་དུ་": "step by step", + "བསླབ་པར་": "train" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། །": { + "དེ་བཞིན་": "Likewise", + "འགྲོ་": "beings", + "ཕན་དོན་": "benefit", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "བསྐྱེད་": "generate" + }, + "དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །": { + "བསླབ་པ་": "precepts", + "རིམ་པ་བཞིན་དུ་": "step by step", + "བསླབ་པར་བགྱི་": "train" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། །": { + "དེ་བཞིན་": "Likewise", + "འགྲོ་": "beings", + "ཕན་དོན་": "benefit", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "བསྐྱེད་": "generate" + }, + "དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །": { + "དེ་བཞིན་དུ་": "in the same way", + "བསླབ་པ་": "trainings", + "རིམ་པ་བཞིན་དུ་": "step by step", + "བསླབ་པར་བགྱི་": "train" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་བཞིན་འགྲོ་ལ་ཕན་དོན་དུ། །": { + "དེ་བཞིན་": "Likewise", + "འགྲོ་": "beings", + "ཕན་དོན་": "benefit" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྐྱེད་བགྱི་ཞིང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "བསྐྱེད་": "generate" + }, + "དེ་བཞིན་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལའང་། །": { + "དེ་བཞིན་དུ་": "similarly", + "བསླབ་པ་": "precepts" + }, + "རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསླབ་པར་བགྱི། །": { + "རིམ་པ་བཞིན་དུ་": "step by step", + "བསླབ་པར་": "train" + } + } } }, "117": { @@ -3273,6 +13790,73 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nThus, those endowed with wisdom,\nHaving firmly grasped the awakening mind with great faith,\nIn order to further develop it to completion,\nShould uplift the mind in this way:\n", "translation": "Thus, those endowed with wisdom,\nHaving firmly grasped the awakening mind with great faith,\nIn order to further develop it to completion,\nShould uplift the mind in this way:" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཟུང་ནས། །": { + "བློ་དང་ལྡན་པ་": "intelligent", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta" + }, + "མཇུག་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འདི་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དོ། །": { + "གཟེངས་བསྟོད་": "take delight" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཟུང་ནས།": { + "བློ་དང་ལྡན་པ་": "intelligent one", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བཟུང་": "grasped" + }, + "།མཇུག་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འདི་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དོ། །": { + "མཇུག་": "afterwards", + "རྒྱས་པར་བྱ་བ་": "develop", + "སེམས་": "mind", + "གཟེངས་བསྟོད་": "exalt" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཟུང་ནས། །": { + "བློ་": "wisdom", + "ལྡན་པ་": "endowed", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "བཟུང་": "grasped" + }, + "མཇུག་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འདི་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དོ། །": { + "མཇུག་": "further", + "རྒྱས་པར་": "develop", + "སེམས་": "mind", + "གཟེངས་བསྟོད་": "praise" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཟུང་ནས།": { + "བློ་": "wisdom", + "ལྡན་པ་": "endowed", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "awakening mind", + "བཟུང་": "grasped" + }, + "།མཇུག་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འདི་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དོ། །": { + "མཇུག་": "thereafter", + "རྒྱས་པར་": "expand", + "སེམས་": "mind", + "གཟེངས་བསྟོད་": "praise" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་བློ་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཟུང་ནས།": { + "བློ་": "wisdom", + "ལྡན་པ་": "endowed", + "རབ་དང་": "great faith", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "awakening mind", + "བཟུང་": "grasped" + }, + "།མཇུག་ཀྱང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་འདི་ལྟར་གཟེངས་བསྟོད་དོ། །": { + "མཇུག་": "completion", + "རྒྱས་པར་": "develop", + "སེམས་": "mind", + "གཟེངས་བསྟོད་": "uplift" + } + } } }, "118": { @@ -3301,6 +13885,114 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nToday my life has become fruitful.\nI have excellently obtained a human existence.\nToday I am born into the Buddha's family.\nNow I have become a child of the Buddhas.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, expressing joy and gratitude for attaining a precious human rebirth and entering the Buddhist path, symbolically becoming part of the Buddha's family.", "translation": "Today my life has become fruitful.\nI have excellently obtained a human existence.\nToday I am born into the Buddha's family.\nNow I have become a child of the Buddhas." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེང་དུ་བདག་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད། །མི་ཡི་སྲིད་པ་ལེགས་པར་ཐོབ། །": { + "དེང་དུ་": "now", + "བདག་ཚེ་": "my life", + "འབྲས་བུ་": "fruitful", + "མི་ཡི་སྲིད་པ་": "human existence", + "ཐོབ་": "gained" + }, + "དི་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་བདག་དེང་གྱུར། །": { + "དི་རིང་": "now", + "སངས་རྒྱས་": "buddhas", + "རིགས་": "family", + "སྐྱེས་": "born", + "སྲས་": "child", + "བདག་": "I", + "གྱུར་": "become" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེང་དུ་བདག་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད། །མི་ཡི་སྲིད་པ་ལེགས་པར་ཐོབ།": { + "དེང་དུ་": "Today", + "བདག་ཚེ་": "my life", + "འབྲས་བུ་": "fruitful", + "མི་ཡི་སྲིད་པ་": "human existence", + "ལེགས་པར་": "excellently", + "ཐོབ་": "obtained" + }, + "།དི་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས།": { + "དི་རིང་": "Today", + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "རིགས་": "lineage", + "སྐྱེས་": "born" + }, + "།སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་བདག་དེང་གྱུར།": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "སྲས་": "child", + "བདག་": "I", + "དེང་": "Now", + "གྱུར་": "become" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེང་དུ་བདག་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད། །མི་ཡི་སྲིད་པ་ལེགས་པར་ཐོབ། །": { + "དེང་དུ་": "Today", + "བདག་ཚེ་": "my life", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "མི་": "human", + "སྲིད་པ་": "existence", + "ཐོབ་": "obtained" + }, + "དི་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་བདག་དེང་གྱུར། །": { + "དི་རིང་": "Today", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "རིགས་": "family", + "སྐྱེས་": "born", + "སྲས་": "child", + "བདག་": "I", + "གྱུར་": "become" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེང་དུ་བདག་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད། །མི་ཡི་སྲིད་པ་ལེགས་པར་ཐོབ། །": { + "དེང་དུ་": "Today", + "བདག་ཚེ་": "my life", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "མི་": "human", + "སྲིད་པ་": "existence", + "ལེགས་པར་": "well", + "ཐོབ་": "obtained" + }, + "དི་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་བདག་དེང་གྱུར། །": { + "དི་རིང་": "Today", + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "རིགས་": "family", + "སྐྱེས་": "born", + "སྲས་": "child", + "བདག་": "I", + "དེང་": "now", + "གྱུར་": "become" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེང་དུ་བདག་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད། །": { + "དེང་དུ་": "Today", + "བདག་ཚེ་": "my life", + "འབྲས་བུ་": "fruitful" + }, + "མི་ཡི་སྲིད་པ་ལེགས་པར་ཐོབ། །": { + "མི་ཡི་སྲིད་པ་": "human existence", + "ལེགས་པར་": "excellently", + "ཐོབ་": "obtained" + }, + "དི་རིང་སངས་རྒྱས་རིགས་སུ་སྐྱེས། །": { + "དི་རིང་": "Today", + "སངས་རྒྱས་": "Buddha's", + "རིགས་": "family", + "སྐྱེས་": "born" + }, + "སངས་རྒྱས་སྲས་སུ་བདག་དེང་གྱུར། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "སྲས་": "child", + "བདག་": "I", + "དེང་": "Now", + "གྱུར་": "become" + } + } } }, "119": { @@ -3329,6 +14021,89 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nJust as a blind person might unexpectedly find a precious jewel\nIn a heap of discarded rubbish,\nSo too, by some fortunate coincidence,\nThis awakening mind has somehow arisen in me.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses the metaphor of a blind person finding a precious gem in a pile of garbage to express amazement at the arising of bodhicitta (the awakening mind) in oneself. The commentaries clarify that this fortunate occurrence is due to merit or auspicious circumstances.", "translation": "Just as a blind person might unexpectedly find a precious jewel\nIn a heap of discarded rubbish,\nSo too, by some fortunate coincidence,\nThis awakening mind has somehow arisen in me." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལོང་བས་ཕྱག་དང་ཕུང་པོ་ལས། །ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་རྙེད་པ་ལྟར། །": { + "ལོང་བ": "blind man", + "ཕུང་པོ": "heap", + "རིན་ཆེན": "jewel", + "རྙེད་པ": "discovered" + }, + "དེ་བཞིན་ཇི་ཞིག་ལྟར་སྟེས་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་འདི་བདག་ལ་སྐྱེས། །": { + "སྟེས": "coincidence", + "བྱང་ཆུབ་སེམས": "Bodhichitta", + "སྐྱེས": "born" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལོང་བས་ཕྱག་དང་ཕུང་པོ་ལས། །": { + "ལོང་བ": "blind person", + "ཕུང་པོ": "heap" + }, + "ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་རྙེད་པ་ལྟར། །": { + "རིན་ཆེན": "jewel", + "རྙེད་པ": "find" + }, + "དེ་བཞིན་ཇི་ཞིག་ལྟར་སྟེས་ནས། །": { + "སྟེས": "chance" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་འདི་བདག་ལ་སྐྱེས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས": "bodhicitta", + "སྐྱེས": "arisen" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལོང་བས་ཕྱག་དང་ཕུང་པོ་ལས། །": { + "ལོང་བ": "blind person", + "ཕུང་པོ": "heap" + }, + "ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་རྙེད་པ་ལྟར། །": { + "རིན་ཆེན": "jewel", + "རྙེད་པ": "find" + }, + "དེ་བཞིན་ཇི་ཞིག་ལྟར་སྟེས་ནས། །": { + "སྟེས": "chance" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་འདི་བདག་ལ་སྐྱེས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས": "awakening mind", + "སྐྱེས": "arisen" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལོང་བས་ཕྱག་དང་ཕུང་པོ་ལས། །": { + "ལོང་བ": "blind person", + "ཕུང་པོ": "heap" + }, + "།ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་རྙེད་པ་ལྟར། །": { + "རིན་ཆེན": "precious jewel", + "རྙེད་པ": "find" + }, + "།དེ་བཞིན་ཇི་ཞིག་ལྟར་སྟེས་ནས། །": { + "སྟེས": "chance" + }, + "།བྱང་ཆུབ་སེམས་འདི་བདག་ལ་སྐྱེས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས": "awakening mind", + "སྐྱེས": "arisen" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལོང་བས་ཕྱག་དང་ཕུང་པོ་ལས། །": { + "ལོང་བ": "blind person", + "ཕུང་པོ": "heap" + }, + "ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་རྙེད་པ་ལྟར། །": { + "རིན་ཆེན": "precious jewel", + "རྙེད་པ": "find" + }, + "དེ་བཞིན་ཇི་ཞིག་ལྟར་སྟེས་ནས། །": { + "སྟེས": "fortunate coincidence" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་འདི་བདག་ལ་སྐྱེས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས": "awakening mind", + "སྐྱེས": "arisen" + } + } } }, "120": { @@ -3357,6 +14132,87 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThis is also the supreme elixir\nThat conquers the lord of death for beings.\nThis is also the inexhaustible treasure\nThat eliminates the poverty of beings.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated upon in the commentaries. The \"supreme elixir\" and \"inexhaustible treasure\" refer to bodhicitta (the awakening mind), which is described as having the power to overcome death (by cutting off the cycle of rebirth in lower realms) and eliminate poverty (by providing an endless source of benefit for beings).", "translation": "This is also the supreme elixir\nThat conquers the lord of death for beings.\nThis is also the inexhaustible treasure\nThat eliminates the poverty of beings." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བའི་འཆི་བདག་འཇོམས་བྱེད་པའི། །བདུད་རྩི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "འཆི་བདག་": "Lord of Death", + "འཇོམས་": "vanquishes", + "བདུད་རྩི་": "elixir" + }, + "།འགྲོ་བའི་དབུལ་བ་སེལ་བ་ཡི། །མི་ཟད་གཏེར་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བ་": "poverty", + "སེལ་བ་": "dispelling", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བའི་འཆི་བདག་འཇོམས་བྱེད་པའི། །བདུད་རྩི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "འཆི་བདག་": "lord of death", + "འཇོམས་": "conquers", + "བདུད་རྩི་": "amrita", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "།འགྲོ་བའི་དབུལ་བ་སེལ་བ་ཡི། །མི་ཟད་གཏེར་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བ་": "poverty", + "སེལ་བ་": "eliminates", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བའི་འཆི་བདག་འཇོམས་བྱེད་པའི། །བདུད་རྩི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "འཆི་བདག་": "lord of death", + "འཇོམས་": "conquers", + "བདུད་རྩི་": "nectar", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "།འགྲོ་བའི་དབུལ་བ་སེལ་བ་ཡི། །མི་ཟད་གཏེར་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བ་": "poverty", + "སེལ་བ་": "dispels", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བའི་འཆི་བདག་འཇོམས་བྱེད་པའི། །བདུད་རྩི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "འཆི་བདག་": "lord of death", + "འཇོམས་": "conquers", + "བདུད་རྩི་": "nectar", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "།འགྲོ་བའི་དབུལ་བ་སེལ་བ་ཡི། །མི་ཟད་གཏེར་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བ་": "poverty", + "སེལ་བ་": "dispels", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བའི་འཆི་བདག་འཇོམས་བྱེད་པའི། །བདུད་རྩི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "འཆི་བདག་": "lord of death", + "འཇོམས་": "conquer", + "བདུད་རྩི་": "elixir", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "།འགྲོ་བའི་དབུལ་བ་སེལ་བ་ཡི། །མི་ཟད་གཏེར་ཡང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བ་": "poverty", + "སེལ་བ་": "eliminate", + "མི་ཟད་": "inexhaustible", + "གཏེར་": "treasure" + } + } } }, "121": { @@ -3385,6 +14241,93 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThis is also the supreme medicine\nThat pacifies the illnesses of beings.\nIt is the tree that provides rest\nFor wanderers weary on the paths of existence.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan text and elaborated on in the commentaries. The \"supreme medicine\" and \"tree\" refer metaphorically to bodhicitta (the awakened mind), which is described as having the power to alleviate the sufferings and afflictions of beings as they wander through cyclic existence.", "translation": "This is also the supreme medicine\nThat pacifies the illnesses of beings.\nIt is the tree that provides rest\nFor wanderers weary on the paths of existence." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བའི་ནད་རབ་ཞི་བྱེད་པའི། །སྨན་གྱི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ།": { + "འགྲོ་བ་": "world", + "ནད་": "maladies", + "ཞི་བྱེད་": "cures", + "སྨན་": "medicine", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "།སྲིད་ལམ་འཁྱམ་ཞིང་དུབ་པ་ཡི། །འགྲོ་བའི་ངལ་སོ་ལྗོན་ཤིང་ཡིན།": { + "སྲིད་ལམ་": "paths of existence", + "འཁྱམ་": "wandering", + "དུབ་པ་": "exhausted", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངལ་སོ་": "resting", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བའི་ནད་རབ་ཞི་བྱེད་པའི། །སྨན་གྱི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ནད་": "illnesses", + "ཞི་བྱེད་": "pacifies", + "སྨན་": "medicine", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "སྲིད་ལམ་འཁྱམ་ཞིང་དུབ་པ་ཡི། །འགྲོ་བའི་ངལ་སོ་ལྗོན་ཤིང་ཡིན། །": { + "སྲིད་ལམ་": "paths of existence", + "འཁྱམ་": "wandering", + "དུབ་པ་": "exhausted", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངལ་སོ་": "rest", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བའི་ནད་རབ་ཞི་བྱེད་པའི། །སྨན་གྱི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ནད་": "illnesses", + "ཞི་བྱེད་": "pacifies", + "སྨན་": "medicine", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "སྲིད་ལམ་འཁྱམ་ཞིང་དུབ་པ་ཡི། །འགྲོ་བའི་ངལ་སོ་ལྗོན་ཤིང་ཡིན། །": { + "སྲིད་ལམ་": "path of existence", + "འཁྱམ་": "wanderers", + "དུབ་པ་": "weary", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངལ་སོ་": "rest", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བའི་ནད་རབ་ཞི་བྱེད་པའི། །སྨན་གྱི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ནད་": "illnesses", + "ཞི་བྱེད་": "pacifies", + "སྨན་": "medicine", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "སྲིད་ལམ་འཁྱམ་ཞིང་དུབ་པ་ཡི། །འགྲོ་བའི་ངལ་སོ་ལྗོན་ཤིང་ཡིན། །": { + "སྲིད་ལམ་": "paths of existence", + "འཁྱམ་": "wandering", + "དུབ་པ་": "exhausted", + "འགྲོ་བ་": "travelers", + "ངལ་སོ་": "resting", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བའི་ནད་རབ་ཞི་བྱེད་པའི། །སྨན་གྱི་མཆོག་ཀྱང་འདི་ཡིན་ནོ། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ནད་": "illnesses", + "ཞི་བྱེད་": "pacifies", + "སྨན་": "medicine", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "སྲིད་ལམ་འཁྱམ་ཞིང་དུབ་པ་ཡི། །འགྲོ་བའི་ངལ་སོ་ལྗོན་ཤིང་ཡིན། །": { + "སྲིད་ལམ་": "paths of existence", + "འཁྱམ་": "wanderers", + "དུབ་པ་": "weary", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངལ་སོ་": "rest", + "ལྗོན་ཤིང་": "tree" + } + } } }, "122": { @@ -3413,6 +14356,90 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIt is the universal bridge that liberates\nAll beings from the lower realms.\nIt is the moon of mind that has risen,\nDispelling the torment of beings' afflictions.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original Tibetan verse while incorporating insights from the commentaries. The \"universal bridge\" (སྤྱི་སྟེགས) is described as a means of rescuing all beings from lower rebirths. The \"moon of mind\" (སེམས་ཀྱི་ཟླ་བ) metaphor is used to illustrate how it alleviates the suffering caused by mental afflictions.", "translation": "It is the universal bridge that liberates\nAll beings from the lower realms.\nIt is the moon of mind that has risen,\nDispelling the torment of beings' afflictions." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ངན་འགྲོ་ལས། །སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའི་སྤྱི་སྟེགས་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "སྒྲོལ་བ་": "free", + "སྤྱི་སྟེགས་": "universal bridge" + }, + "།འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་གདུང་སེལ་བའི། །སེམས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཤར་བ་ཡིན། །": { + "འགྲོ་བ་": "sentient beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གདུང་": "torments", + "སེལ་བ་": "soothe", + "སེམས་": "mind", + "ཟླ་བ་": "moon", + "ཤར་བ་": "rising" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ངན་འགྲོ་ལས། །སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའི་སྤྱི་སྟེགས་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "སྒྲོལ་བ་": "liberate", + "སྤྱི་སྟེགས་": "common foundation" + }, + "།འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་གདུང་སེལ་བའི། །སེམས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཤར་བ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གདུང་": "torment", + "སེལ་བ་": "remove", + "སེམས་": "mind", + "ཟླ་བ་": "moon" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ངན་འགྲོ་ལས། །སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའི་སྤྱི་སྟེགས་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "སྒྲོལ་བ་": "liberate", + "སྤྱི་སྟེགས་": "universal vehicle" + }, + "།འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་གདུང་སེལ་བའི། །སེམས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཤར་བ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གདུང་སེལ་བ་": "dispel the torment", + "སེམས་": "mind", + "ཟླ་བ་": "moon", + "ཤར་བ་": "rising" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ངན་འགྲོ་ལས། །སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའི་སྤྱི་སྟེགས་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "སྒྲོལ་བ་": "liberate", + "སྤྱི་སྟེགས་": "common vehicle" + }, + "།འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་གདུང་སེལ་བའི། །སེམས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཤར་བ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གདུང་": "torment", + "སེལ་བ་": "dispel", + "སེམས་": "mind", + "ཟླ་བ་": "moon", + "ཤར་བ་": "rising" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ངན་འགྲོ་ལས། །སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའི་སྤྱི་སྟེགས་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "སྒྲོལ་བ་": "liberate", + "སྤྱི་སྟེགས་": "universal bridge" + }, + "།འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་གདུང་སེལ་བའི། །སེམས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཤར་བ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གདུང་": "torment", + "སེལ་བ་": "dispel", + "སེམས་": "mind", + "ཟླ་བ་": "moon" + } + } } }, "123": { @@ -3441,6 +14468,87 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThe great sun that thoroughly dispels\nThe cataracts of beings' ignorance;\nFrom churning the milk of the sacred Dharma,\nThe essence of butter has emerged.\n\n\nThis translation attempts to capture the metaphorical language comparing the Buddha's teachings to a powerful sun that removes ignorance, and to the finest essence extracted from churning milk. The commentaries clarify that this refers to eliminating cognitive obscurations and distilling the most essential wisdom from the entirety of the Dharma teachings.", "translation": "The great sun that thoroughly dispels\nThe cataracts of beings' ignorance;\nFrom churning the milk of the sacred Dharma,\nThe essence of butter has emerged." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག །དཔྱིས་འབྱིན་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "ཉི་མ་": "sun" + }, + "།དམ་ཆོས་འོ་མ་བསྲུབས་པ་ལས། །མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་བྱུང་བ་ཡིན།": { + "དམ་ཆོས་": "true dharma", + "འོ་མ་": "milk", + "མར་": "butter" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག །དཔྱིས་འབྱིན་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "རབ་རིབ་": "cataracts", + "དཔྱིས་འབྱིན་": "eradicates", + "ཉི་མ་": "sun" + }, + "།དམ་ཆོས་འོ་མ་བསྲུབས་པ་ལས། །མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་བྱུང་བ་ཡིན།": { + "དམ་ཆོས་": "sacred Dharma", + "འོ་མ་": "milk", + "བསྲུབས་པ་": "churning", + "མར་": "butter", + "ཉིང་ཁུ་": "essence" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག །དཔྱིས་འབྱིན་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "རབ་རིབ་": "cataracts", + "དཔྱིས་འབྱིན་": "dispels", + "ཉི་མ་ཆེན་པོ་": "great sun" + }, + "།དམ་ཆོས་འོ་མ་བསྲུབས་པ་ལས།": { + "དམ་ཆོས་": "holy Dharma", + "འོ་མ་": "milk", + "བསྲུབས་པ་": "churning" + }, + "།མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་བྱུང་བ་ཡིན།": { + "མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་": "essence of butter" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག །དཔྱིས་འབྱིན་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "རབ་རིབ་": "cataracts", + "དཔྱིས་འབྱིན་": "dispels", + "ཉི་མ་ཆེན་པོ་": "great sun" + }, + "།དམ་ཆོས་འོ་མ་བསྲུབས་པ་ལས།": { + "དམ་ཆོས་": "holy Dharma", + "འོ་མ་": "milk", + "བསྲུབས་པ་": "churning" + }, + "།མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་བྱུང་བ་ཡིན།": { + "མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་": "essence of butter" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བའི་མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག །དཔྱིས་འབྱིན་ཉི་མ་ཆེན་པོ་ཡིན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མི་ཤེས་": "ignorance", + "རབ་རིབ་": "cataracts", + "དཔྱིས་འབྱིན་": "dispels", + "ཉི་མ་ཆེན་པོ་": "great sun" + }, + "།དམ་ཆོས་འོ་མ་བསྲུབས་པ་ལས།": { + "དམ་ཆོས་": "sacred Dharma", + "འོ་མ་": "milk", + "བསྲུབས་པ་": "churning" + }, + "།མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་བྱུང་བ་ཡིན།": { + "མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་": "essence of butter" + } + } } }, "124": { @@ -3469,6 +14577,123 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nFor wandering guests traversing the paths of existence,\nWho desire to enjoy pleasant experiences,\nThis bodhicitta abides as the supreme bliss,\nSatisfying the great multitude of sentient beings as guests.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries. The \"wandering guests\" refers to sentient beings in cyclic existence, while \"bodhicitta\" (the awakening mind) is implied as the subject that provides supreme happiness and satisfaction to all beings.", "translation": "For wandering guests traversing the paths of existence,\nWho desire to enjoy pleasant experiences,\nThis bodhicitta abides as the supreme bliss,\nSatisfying the great multitude of sentient beings as guests." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་བའི་མགྲོན་པོ་སྲིད་པའི་ལམ་རྒྱུ་ཞིང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "travelers", + "མགྲོན་པོ་": "travelers", + "སྲིད་པ་": "existence", + "ལམ་": "paths" + }, + "བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱད་པར་འདོད་པ་ལ། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "ལོངས་སྤྱོད་": "partake", + "འདོད་པ་": "desiring" + }, + "འདི་ནི་བདེ་བའི་མཆོག་ཏུ་ཉེར་གནས་ཏེ། །": { + "བདེ་བ་": "blissfulness", + "མཆོག་": "sublime", + "ཉེར་གནས་": "close at hand" + }, + "སེམས་ཅན་མགྲོན་ཆེན་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མགྲོན་ཆེན་": "supreme guests", + "ཚིམ་པ་": "satisfy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་བའི་མགྲོན་པོ་སྲིད་པའི་ལམ་རྒྱུ་ཞིང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མགྲོན་པོ་": "guests", + "སྲིད་པ་": "existence", + "ལམ་": "path" + }, + "བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱད་པར་འདོད་པ་ལ། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "ལོངས་སྤྱོད་": "enjoyments", + "འདོད་པ་": "desire" + }, + "འདི་ནི་བདེ་བའི་མཆོག་ཏུ་ཉེར་གནས་ཏེ། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "མཆོག་": "supreme", + "གནས་": "abides" + }, + "སེམས་ཅན་མགྲོན་ཆེན་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མགྲོན་": "guests", + "ཚིམ་པ་": "satisfies" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་བའི་མགྲོན་པོ་སྲིད་པའི་ལམ་རྒྱུ་ཞིང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "མགྲོན་པོ་": "guest", + "སྲིད་པ་": "existence", + "ལམ་": "path" + }, + "བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱད་པར་འདོད་པ་ལ། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "ལོངས་སྤྱོད་": "enjoyments", + "འདོད་པ་": "desiring" + }, + "འདི་ནི་བདེ་བའི་མཆོག་ཏུ་ཉེར་གནས་ཏེ། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "མཆོག་": "supreme", + "གནས་": "abides" + }, + "སེམས་ཅན་མགྲོན་ཆེན་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མགྲོན་": "guests", + "ཚིམ་པ་": "satisfying" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་བའི་མགྲོན་པོ་སྲིད་པའི་ལམ་རྒྱུ་ཞིང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "existence", + "མགྲོན་པོ་": "guest", + "སྲིད་པ་": "existence", + "ལམ་": "paths" + }, + "བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱད་པར་འདོད་པ་ལ། །": { + "བདེ་བ་": "pleasures", + "ལོངས་སྤྱོད་": "comforts", + "འདོད་པ་": "desiring" + }, + "འདི་ནི་བདེ་བའི་མཆོག་ཏུ་ཉེར་གནས་ཏེ། །": { + "བདེ་བ་": "happiness", + "མཆོག་": "supreme", + "གནས་": "abode" + }, + "སེམས་ཅན་མགྲོན་ཆེན་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མགྲོན་ཆེན་": "great guest", + "ཚིམ་པ་": "satisfying" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་བའི་མགྲོན་པོ་སྲིད་པའི་ལམ་རྒྱུ་ཞིང་། །": { + "འགྲོ་བ་": "wandering", + "མགྲོན་པོ་": "guests", + "སྲིད་པ་": "existence", + "ལམ་": "paths" + }, + "བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤྱད་པར་འདོད་པ་ལ། །": { + "བདེ་བ་": "pleasant", + "ལོངས་སྤྱོད་": "experiences", + "འདོད་པ་": "desire" + }, + "འདི་ནི་བདེ་བའི་མཆོག་ཏུ་ཉེར་གནས་ཏེ། །": { + "བདེ་བ་": "bliss", + "མཆོག་": "supreme", + "གནས་": "abides" + }, + "སེམས་ཅན་མགྲོན་ཆེན་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མགྲོན་": "guests", + "ཚིམ་པ་": "satisfying" + } + } } }, "125": { @@ -3497,6 +14722,95 @@ "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nToday, in the presence of all protectors,\nI invite beings to the state of the Sugatas,\nAnd in the meantime, to happiness as guests.\nMay gods, demigods, and all others rejoice!\n\n\nThis translation aims to capture the meaning that the speaker is making a commitment before all the buddhas to lead beings to ultimate enlightenment, while also inviting them to experience temporary happiness along the way. The final line encourages all classes of beings to rejoice in this aspiration.", "translation": "Today, in the presence of all protectors,\nI invite beings to the state of the Sugatas,\nAnd in the meantime, to happiness as guests.\nMay gods, demigods, and all others rejoice!" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་བདེ་གཤེགས་ཉིད་དང་ནི། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "སྤྱན་སྔར་": "presence", + "འགྲོ་བ་": "sentient beings", + "བདེ་གཤེགས་": "buddhahood" + }, + "བར་དུ་བདེ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདེ་": "happiness", + "མགྲོན་": "guests" + }, + "ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་དགའ་བར་གྱིས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "demigods", + "དགའ་བར་": "rejoice" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་བདེ་གཤེགས་ཉིད་དང་ནི། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "སྤྱན་སྔར་": "presence", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་གཤེགས་": "sugatahood" + }, + "བར་དུ་བདེ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཟིན་གྱིས། །": { + "བར་དུ་": "interim", + "བདེ་": "happiness", + "མགྲོན་དུ་": "guests" + }, + "ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་དགའ་བར་གྱིས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "asuras", + "དགའ་བར་གྱིས་": "rejoice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་བདེ་གཤེགས་ཉིད་དང་ནི། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "སྤྱན་སྔར་": "presence", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་གཤེགས་": "blissful enlightenment" + }, + "བར་དུ་བདེ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདེ་": "happiness", + "མགྲོན་": "guests" + }, + "ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་དགའ་བར་གྱིས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "demigods", + "དགའ་བར་": "rejoice" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors" + }, + "སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་བདེ་གཤེགས་ཉིད་དང་ནི། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་གཤེགས་": "Sugatas" + }, + "བར་དུ་བདེ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདེ་": "happiness", + "མགྲོན་": "guests" + }, + "ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་དགའ་བར་གྱིས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "asuras", + "དགའ་བར་གྱིས་": "rejoice" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གིས་དེ་རིང་སྐྱོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྤྱན་སྔར་འགྲོ་བ་བདེ་གཤེགས་ཉིད་དང་ནི། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "སྤྱན་སྔར་": "presence", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་གཤེགས་": "Sugatas" + }, + "བར་དུ་བདེ་ལ་མགྲོན་དུ་བོས་ཟིན་གྱིས། །": { + "བདེ་": "happiness", + "མགྲོན་": "guests" + }, + "ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལ་སོགས་དགའ་བར་གྱིས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "demigods", + "དགའ་བར་": "rejoice" + } + } } }, "126": { @@ -3525,6 +14839,93 @@ "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nThus, the Bodhisattva, having firmly grasped the awakening mind,\nShould strive diligently, without distraction,\nTo never transgress the trainings at all times.\n\n\nThis translation aims to capture the key points from the original Tibetan verse and the explanatory commentaries:\n\n1. The \"Bodhisattva\" (child of the Victorious Ones) is encouraged to firmly hold the bodhicitta or awakening mind.\n2. This commitment should be unshakeable, even at the cost of one's life.\n3. The practitioner should remain undistracted and vigilant.\n4. There is an emphasis on not transgressing or violating the trainings or precepts.\n5. This practice should be continuous and consistent (\"at all times\").\n\nThe commentaries provide context about the importance of mindfulness, ethical discipline, and unwavering dedication to the bodhisattva path.", "translation": "Thus, the Bodhisattva, having firmly grasped the awakening mind,\nShould strive diligently, without distraction,\nTo never transgress the trainings at all times." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་རབ་བརྟན་བཟུང་ནས། །": { + "རྒྱལ་བ་": "victor", + "སྲས་": "offspring", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "བརྟན་": "steadfast" + }, + "གཡེལ་བ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་ཡང་། །བསླབ་ལས་མི་འདའ་འབད་པར་བྱ། །": { + "གཡེལ་བ་": "lassitude", + "བསླབ་": "precepts", + "འབད་པ་": "strive" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious Ones", + "སྲས་": "offspring" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་རབ་བརྟན་བཟུང་ནས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བརྟན་": "firmly", + "བཟུང་": "grasped" + }, + "གཡེལ་བ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་ཡང་། །": { + "གཡེལ་བ་མེད་པར་": "without distraction", + "རྟག་ཏུ་": "always" + }, + "བསླབ་ལས་མི་འདའ་འབད་པར་བྱ། །": { + "བསླབ་": "trainings", + "མི་འདའ་": "not transgress", + "འབད་པར་བྱ་": "strive" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious One", + "སྲས་": "child" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་རབ་བརྟན་བཟུང་ནས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "བརྟན་བཟུང་": "firmly grasped" + }, + "གཡེལ་བ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་ཡང་། །": { + "གཡེལ་བ་མེད་པར་": "without distraction", + "རྟག་ཏུ་": "at all times" + }, + "བསླབ་ལས་མི་འདའ་འབད་པར་བྱ། །": { + "བསླབ་": "trainings", + "མི་འདའ་": "not transgress", + "འབད་པར་བྱ་": "strive diligently" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར། །": { + "རྒྱལ་བ་": "Victorious Ones", + "སྲས་": "children" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་རབ་བརྟན་བཟུང་ནས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "awakening mind", + "བརྟན་བཟུང་": "firmly hold" + }, + "གཡེལ་བ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་ཡང་། །": { + "གཡེལ་བ་མེད་པར་": "without laziness", + "རྟག་ཏུ་": "always" + }, + "བསླབ་ལས་མི་འདའ་འབད་པར་བྱ། །": { + "བསླབ་": "trainings", + "མི་འདའ་": "not transgress", + "འབད་པར་བྱ་": "strive" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་རབ་བརྟན་བཟུང་ནས། །": { + "རྒྱལ་བའི་སྲས་": "Bodhisattva", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "awakening mind", + "བརྟན་བཟུང་": "firmly grasped" + }, + "གཡེལ་བ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་ཡང་། །བསླབ་ལས་མི་འདའ་འབད་པར་བྱ། །": { + "གཡེལ་བ་མེད་པར་": "without distraction", + "རྟག་ཏུ་": "at all times", + "བསླབ་": "trainings", + "མི་འདའ་": "never transgress", + "འབད་པར་བྱ་": "strive diligently" + } + } } }, "127": { @@ -3553,6 +14954,78 @@ "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nWhatever action was hastily undertaken,\nOr whatever was not thoroughly examined,\nEven if one has made a commitment to it,\nIt is proper to reconsider whether to do it or abandon it.\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning that actions or commitments made impulsively or without proper consideration should be re-evaluated, even if one has already committed to them. The commentaries provide context that this relates to the bodhisattva's vows and practices, emphasizing the importance of careful examination before making commitments in one's spiritual path.", "translation": "Whatever action was hastily undertaken,\nOr whatever was not thoroughly examined,\nEven if one has made a commitment to it,\nIt is proper to reconsider whether to do it or abandon it." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བབ་ཅོལ་བརྩམས་པ་གང་ཡིན་པའམ། །གང་ཞིག་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་པ། །": { + "བབ་ཅོལ་": "rashly", + "བརྩམས་པ་": "started", + "ལེགས་པར་": "properly", + "བརྟགས་པ་": "thought out" + }, + "དེ་ནི་དམ་བཅས་བྱས་གྱུར་ཀྱང་། །བྱའམ་བཏང་ཞེས་བརྟགས་པའི་རིགས། །": { + "དམ་བཅས་": "promised", + "བརྟགས་པ་": "examine", + "རིགས་": "best" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བབ་ཅོལ་བརྩམས་པ་གང་ཡིན་པའམ། །གང་ཞིག་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་པ། །": { + "བབ་ཅོལ་": "rashly", + "བརྩམས་པ་": "undertaken", + "བརྟགས་པ་": "examined" + }, + "དེ་ནི་དམ་བཅས་བྱས་གྱུར་ཀྱང་། །བྱའམ་བཏང་ཞེས་བརྟགས་པའི་རིགས། །": { + "དམ་བཅས་": "commitment", + "བརྟགས་པ་": "examine" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བབ་ཅོལ་བརྩམས་པ་གང་ཡིན་པའམ། །གང་ཞིག་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་པ།": { + "བབ་ཅོལ་": "hastily", + "བརྩམས་པ་": "undertaken", + "ལེགས་པར་": "well", + "བརྟགས་པ་": "examined" + }, + "།དེ་ནི་དམ་བཅས་བྱས་གྱུར་ཀྱང་།": { + "དམ་བཅས་": "vow" + }, + "།བྱའམ་བཏང་ཞེས་བརྟགས་པའི་རིགས།": { + "བྱའམ་": "do", + "བཏང་": "abandon", + "བརྟགས་པ་": "reconsider", + "རིགས་": "proper" + } + }, + "02_few_shot": { + "བབ་ཅོལ་བརྩམས་པ་གང་ཡིན་པའམ། །གང་ཞིག་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་པ། །": { + "བབ་ཅོལ་": "rashly", + "བརྩམས་པ་": "begun", + "ལེགས་པར་": "well", + "བརྟགས་པ་": "examined" + }, + "དེ་ནི་དམ་བཅས་བྱས་གྱུར་ཀྱང་། །བྱའམ་བཏང་ཞེས་བརྟགས་པའི་རིགས། །": { + "དམ་བཅས་": "commitment", + "བརྟགས་པ་": "reconsider", + "རིགས་": "proper" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བབ་ཅོལ་བརྩམས་པ་གང་ཡིན་པའམ། །གང་ཞིག་ལེགས་པར་མ་བརྟགས་པ། །": { + "བབ་ཅོལ་": "hastily", + "བརྩམས་པ་": "undertaken", + "ལེགས་པར་": "thoroughly", + "བརྟགས་པ་": "examined" + }, + "དེ་ནི་དམ་བཅས་བྱས་གྱུར་ཀྱང་། །བྱའམ་བཏང་ཞེས་བརྟགས་པའི་རིགས། །": { + "དམ་བཅས་": "commitment", + "བྱས་": "made", + "བྱའམ་": "do", + "བཏང་": "abandon", + "བརྟགས་པ་": "reconsider", + "རིགས་": "proper" + } + } } }, "128": { @@ -3581,6 +15054,94 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhat the Buddhas and their spiritual heirs\nHave thoroughly examined with great wisdom,\nAnd what I myself have carefully investigated—\nWhat reason is there to delay in practicing this?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that the path or teachings examined by the enlightened ones and also investigated by the speaker should be followed without hesitation or delay, as suggested by both commentaries.", "translation": "What the Buddhas and their spiritual heirs\nHave thoroughly examined with great wisdom,\nAnd what I myself have carefully investigated—\nWhat reason is there to delay in practicing this?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་དེ་ཡི་སྲས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "buddhas", + "སྲས་": "offspring" + }, + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་གང་བརྟགས་ཤིང་། །": { + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་": "great prajna", + "བརྟགས་": "investigated" + }, + "བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྟག་བརྟགས་པ། །": { + "བདག་ཉིད་": "myself", + "བརྟགས་པ་": "examined" + }, + "དེ་ལ་བཤོལ་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "བཤོལ་": "put off" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་དེ་ཡི་སྲས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "སྲས་": "offspring" + }, + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་གང་བརྟགས་ཤིང་། །": { + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་": "great wisdom", + "བརྟགས་": "examined" + }, + "བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྟག་བརྟགས་པ། །": { + "བདག་ཉིད་": "myself", + "བརྟག་བརྟགས་": "analyzed" + }, + "དེ་ལ་བཤོལ་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "བཤོལ་": "delay" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་དེ་ཡི་སྲས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "སྲས་": "spiritual heirs" + }, + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་གང་བརྟགས་ཤིང་། །": { + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་": "great wisdom", + "བརྟགས་": "examined" + }, + "བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྟག་བརྟགས་པ། །": { + "བདག་ཉིད་": "myself", + "བརྟག་བརྟགས་": "investigated" + }, + "དེ་ལ་བཤོལ་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "བཤོལ་": "delay" + } + }, + "02_few_shot": { + "སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་དེ་ཡི་སྲས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "སྲས་": "heirs" + }, + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་གང་བརྟགས་ཤིང་། །": { + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་": "great wisdom", + "བརྟགས་": "examined" + }, + "བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྟག་བརྟགས་པ། །": { + "བདག་ཉིད་": "myself", + "བརྟག་བརྟགས་": "analyzed" + }, + "དེ་ལ་བཤོལ་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "བཤོལ་": "hesitation" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་དེ་ཡི་སྲས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "སྲས་": "spiritual heirs" + }, + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་གང་བརྟགས་ཤིང་། །": { + "ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་": "great wisdom", + "བརྟགས་": "examined" + }, + "བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བརྟག་བརྟགས་པ། །": { + "བདག་ཉིད་": "myself", + "བརྟག་བརྟགས་": "investigated" + }, + "དེ་ལ་བཤོལ་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "བཤོལ་": "delay", + "ཅི་ཞིག་": "what reason" + } + } } }, "129": { @@ -3609,6 +15170,93 @@ "output": "Based on the input Tibetan text and without any additional commentaries provided, I'll do my best to translate it into English:\n\n\nIf after making such a vow,\nOne does not fulfill it through action,\nHaving deceived all those sentient beings,\nWhat will become of my own journey?\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which appears to be discussing the importance of following through on one's commitments or vows, especially in relation to helping sentient beings. It warns about the karmic consequences of making promises but failing to act on them.", "translation": "If after making such a vow,\nOne does not fulfill it through action,\nHaving deceived all those sentient beings,\nWhat will become of my own journey?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དམ་བཅས་ནས། །": { + "དམ་བཅས་": "made a promise" + }, + "ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་མ་བྱས་ན། །": { + "ལས་": "actions", + "བསྒྲུབ་པ་": "fulfill" + }, + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀུན་བསླུས་པས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "བསླུས་པ་": "deceived" + }, + "བདག་གི་འགྲོ་བ་ཅི་འདྟར་འགྱུར། །": { + "བདག་": "my", + "འགྲོ་བ་": "destiny" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དམ་བཅས་ནས། །": { + "དམ་བཅས་": "vow" + }, + "ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་མ་བྱས་ན། །": { + "ལས་": "action", + "བསྒྲུབ་པ་": "accomplish" + }, + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀུན་བསླུས་པས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "བསླུས་པ་": "deceived" + }, + "བདག་གི་འགྲོ་བ་ཅི་འདྟར་འགྱུར། །": { + "བདག་": "I", + "འགྲོ་བ་": "destiny" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དམ་བཅས་ནས། །": { + "དམ་བཅས་": "vow" + }, + "ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་མ་བྱས་ན། །": { + "ལས་": "action", + "བསྒྲུབ་པ་": "fulfill" + }, + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀུན་བསླུས་པས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "བསླུས་པ་": "deceived" + }, + "བདག་གི་འགྲོ་བ་ཅི་འདྟར་འགྱུར། །": { + "བདག་": "my", + "འགྲོ་བ་": "rebirths" + } + }, + "02_few_shot": { + "གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དམ་བཅས་ནས། །": { + "དམ་བཅས་": "commitment" + }, + "ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་མ་བྱས་ན། །": { + "ལས་": "actions", + "བསྒྲུབ་པ་": "follow through" + }, + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀུན་བསླུས་པས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "བསླུས་": "deceived" + }, + "བདག་གི་འགྲོ་བ་ཅི་འདྟར་འགྱུར། །": { + "བདག་": "my", + "འགྲོ་བ་": "destiny" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དམ་བཅས་ནས། །": { + "དམ་བཅས་": "vow" + }, + "ལས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་མ་བྱས་ན། །": { + "ལས་": "action", + "བསྒྲུབ་པ་": "fulfill" + }, + "སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀུན་བསླུས་པས། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བསླུས་པ་": "deceived" + }, + "བདག་གི་འགྲོ་བ་ཅི་འདྟར་འགྱུར། །": { + "བདག་": "my own", + "འགྲོ་བ་": "journey" + } + } } }, "130": { @@ -3637,6 +15285,88 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven for a small, ordinary thing,\nIf one thinks in their mind to give it,\nBut then does not actually give it,\nIt is said they will become a hungry ghost.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which warns about the karmic consequences of intending to give something but failing to follow through. The commentaries clarify that this applies even to small, ordinary items like food, and that merely thinking of giving but not doing so can lead to rebirth as a hungry ghost (yi dwags). They also mention that this teaching comes from Buddhist sutras emphasizing the importance of generosity and following through on one's intentions to give.", "translation": "Even for a small, ordinary thing,\nIf one thinks in their mind to give it,\nBut then does not actually give it,\nIt is said they will become a hungry ghost." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དངོས་པོ་ཕལ་པ་ཅུང་ཟད་ལའང་། །ཡིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བསམ་བྱས་ནས། །": { + "དངོས་པོ་ཕལ་པ་": "trifling thing", + "ཅུང་ཟད་": "little", + "ཡིད་": "mind", + "སྦྱིན་པ་": "give" + }, + "མི་གང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ། །དེ་ཡང་ཡི་དགས་འགྱུར་གསུངས་ན། །": { + "མི་": "person", + "སྦྱིན་པ་": "give", + "ཡི་དགས་": "hungry ghost" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དངོས་པོ་ཕལ་པ་ཅུང་ཟད་ལའང་། །": { + "དངོས་པོ་": "object", + "ཕལ་པ་": "trivial" + }, + "ཡིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བསམ་བྱས་ནས། །": { + "ཡིད་": "mind", + "སྦྱིན་པ་": "give", + "བསམ་": "thought" + }, + "མི་གང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ། །": { + "མི་": "whoever", + "སྦྱིན་པ་": "give" + }, + "དེ་ཡང་ཡི་དགས་འགྱུར་གསུངས་ན། །": { + "ཡི་དགས་": "preta", + "གསུངས་": "said" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དངོས་པོ་ཕལ་པ་ཅུང་ཟད་ལའང་། །ཡིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བསམ་བྱས་ནས། །": { + "དངོས་པོ་": "thing", + "ཕལ་པ་": "ordinary", + "ཅུང་ཟད་": "smallest", + "ཡིད་": "mind", + "སྦྱིན་པ་": "give away" + }, + "མི་གང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ། །དེ་ཡང་ཡི་དགས་འགྱུར་གསུངས་ན། །": { + "མི་": "person", + "སྦྱིན་པ་": "give", + "ཡི་དགས་": "hungry ghost" + } + }, + "02_few_shot": { + "དངོས་པོ་ཕལ་པ་ཅུང་ཟད་ལའང་། །ཡིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བསམ་བྱས་ནས། །": { + "དངོས་པོ་": "thing", + "ཕལ་པ་": "ordinary", + "ཅུང་ཟད་": "slightest", + "ཡིད་": "mind", + "སྦྱིན་པ་": "giving" + }, + "མི་གང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ། །དེ་ཡང་ཡི་དགས་འགྱུར་གསུངས་ན། །": { + "མི་": "one", + "སྦྱིན་པ་": "give", + "ཡི་དགས་": "hungry ghost" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དངོས་པོ་ཕལ་པ་ཅུང་ཟད་ལའང་། །": { + "དངོས་པོ་": "thing", + "ཕལ་པ་": "ordinary", + "ཅུང་ཟད་": "small" + }, + "ཡིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བསམ་བྱས་ནས། །": { + "ཡིད་": "mind", + "སྦྱིན་པ་": "give", + "བསམ་": "think" + }, + "མི་གང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ། །": { + "མི་": "one", + "སྦྱིན་པ་": "give" + }, + "དེ་ཡང་ཡི་དགས་འགྱུར་གསུངས་ན། །": { + "ཡི་དགས་": "hungry ghost", + "གསུངས་": "said" + } + } } }, "131": { @@ -3665,6 +15395,86 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nHaving earnestly aspired to unsurpassed happiness,\nIf one then deceives all beings,\nHow could one possibly attain a fortunate rebirth?\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas:\n1. The \"unsurpassed happiness\" refers to Buddhahood or enlightenment.\n2. There's a sense of making a sincere commitment or vow towards this goal.\n3. The verse questions how one could achieve a positive rebirth if they then betray or deceive all beings, despite this aspiration.\n4. The rhetorical question implies that such deception would make a fortunate rebirth impossible.", "translation": "Having earnestly aspired to unsurpassed happiness,\nIf one then deceives all beings,\nHow could one possibly attain a fortunate rebirth?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ལ། །བསམ་པ་ཐག་པས་མགྲོན་གཉེར་ནས།": { + "བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་": "sublime happiness", + "བསམ་པ་ཐག་པས་": "from my heart", + "མགྲོན་": "guests" + }, + "།འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བསླུ་བྱས་ན། །བདེ་འགྲོར་ཇི་ག་འགྲོ་འགྱུར་རམ།": { + "འགྲོ་བ་": "wanderers", + "བསླུ་": "deceive", + "བདེ་འགྲོ་": "higher realms" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ལ། །བསམ་པ་ཐག་པས་མགྲོན་གཉེར་ནས། །": { + "བླ་ན་མེད་པའི་": "unsurpassed", + "བདེ་བ་": "bliss", + "བསམ་པ་ཐག་པས་": "wholeheartedly", + "མགྲོན་གཉེར་": "invited" + }, + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བསླུ་བྱས་ན། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བསླུ་": "deceives" + }, + "བདེ་འགྲོར་ཇི་ག་འགྲོ་འགྱུར་རམ། །": { + "བདེ་འགྲོར་": "happy realms", + "འགྲོ་": "go" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ལ། །བསམ་པ་ཐག་པས་མགྲོན་གཉེར་ནས། །": { + "བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་": "supreme bliss", + "བསམ་པ་ཐག་པས་": "earnestly", + "མགྲོན་གཉེར་": "seek" + }, + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བསླུ་བྱས་ན། །": { + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་": "all sentient beings", + "བསླུ་བྱས་": "deceive" + }, + "བདེ་འགྲོར་ཇི་ག་འགྲོ་འགྱུར་རམ། །": { + "བདེ་འགྲོར་": "fortunate rebirth", + "འགྲོ་འགྱུར་": "attain" + } + }, + "02_few_shot": { + "བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ལ། །བསམ་པ་ཐག་པས་མགྲོན་གཉེར་ནས། །": { + "བླ་ན་མེད་པའི་": "unsurpassed", + "བདེ་བ་": "happiness", + "བསམ་པ་ཐག་པས་": "earnestly", + "མགྲོན་གཉེར་": "seeks" + }, + "འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བསླུ་བྱས་ན། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བསླུ་": "deceives" + }, + "བདེ་འགྲོར་ཇི་ག་འགྲོ་འགྱུར་རམ། །": { + "བདེ་འགྲོར་": "fortunate rebirth", + "འགྲོ་": "attain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ལ། །བསམ་པ་ཐག་པས་མགྲོན་གཉེར་ནས།": { + "བླ་ན་མེད་པའི་": "unsurpassed", + "བདེ་བ་": "happiness", + "བསམ་པ་ཐག་པས་": "earnestly", + "མགྲོན་གཉེར་": "aspired" + }, + "།འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བསླུ་བྱས་ན།": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བསླུ་": "deceives" + }, + "།བདེ་འགྲོར་ཇི་ག་འགྲོ་འགྱུར་རམ།": { + "བདེ་འགྲོར་": "fortunate rebirth", + "འགྲོ་འགྱུར་": "attain" + } + } } }, "132": { @@ -3693,6 +15503,89 @@ "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nEven for those who have abandoned the mind of enlightenment,\nThere are ways to bring about their liberation.\nThe workings of karma are inconceivable;\nOnly the Omniscient One truly knows this.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original Tibetan verse and the explanatory commentaries:\n\n1. It acknowledges that some may abandon bodhicitta (the mind of enlightenment).\n2. It indicates that liberation is still possible for such individuals.\n3. It emphasizes that the karmic processes involved are beyond ordinary comprehension.\n4. It states that only a fully enlightened buddha can truly understand these matters.\n\nThe commentaries provide context about specific examples (like Shariputra) and different interpretations, but the core message aligns with this more general translation of the verse itself.", "translation": "Even for those who have abandoned the mind of enlightenment,\nThere are ways to bring about their liberation.\nThe workings of karma are inconceivable;\nOnly the Omniscient One truly knows this." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཏང་ཡང་། །": { + "མི་": "people", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "བཏང་": "give up" + }, + "དེ་དག་ཐར་བར་བྱེད་པ་ནི། །": { + "ཐར་བ་": "liberated" + }, + "ལས་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། །": { + "ལས་": "karma", + "བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་": "inconceivable" + }, + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནས་མཁྱེན། །": { + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་": "omniscient" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཏང་ཡང་། །": { + "མི་": "someone", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བཏང་": "abandons" + }, + "དེ་དག་ཐར་བར་བྱེད་པ་ནི། །": { + "ཐར་བ་": "liberated" + }, + "ལས་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། །": { + "ལས་ཚུལ་": "karmic workings", + "བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་": "inconceivable" + }, + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནས་མཁྱེན། །": { + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་": "omniscient one" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཏང་ཡང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment" + }, + "དེ་དག་ཐར་བར་བྱེད་པ་ནི། །": { + "ཐར་བར་བྱེད་པ་": "liberate" + }, + "ལས་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། །": { + "བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་": "beyond conception" + }, + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནས་མཁྱེན། །": { + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་": "Omniscient One" + } + }, + "02_few_shot": { + "མི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཏང་ཡང་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བཏང་": "abandoned" + }, + "དེ་དག་ཐར་བར་བྱེད་པ་ནི། །": { + "ཐར་བ་": "liberation" + }, + "ལས་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། །": { + "ལས་": "karma", + "བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་": "inconceivable" + }, + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནས་མཁྱེན། །": { + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་": "Omniscient One" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཏང་ཡང་། །": { + "མི་": "those", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "mind of enlightenment", + "བཏང་": "abandoned" + }, + "དེ་དག་ཐར་བར་བྱེད་པ་ནི། །": { + "ཐར་བ་": "liberation" + }, + "ལས་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། །": { + "ལས་": "karma", + "བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་": "inconceivable" + }, + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནས་མཁྱེན། །": { + "ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་": "Omniscient One" + } + } } }, "133": { @@ -3721,6 +15614,70 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor a bodhisattva, this is the heaviest among downfalls.\nIf this occurs, one becomes inferior in benefiting all sentient beings.\n\n\nThis translation captures the key points that:\n1. The text is referring to a serious transgression for bodhisattvas.\n2. It is considered the heaviest or most severe type of downfall.\n3. If this downfall occurs, it severely impairs the bodhisattva's ability to benefit all sentient beings, which is their core purpose.\n\nThe commentaries clarify that this likely refers to abandoning bodhicitta (the aspiration to attain enlightenment for the sake of all beings), which is considered an extremely serious breach of a bodhisattva's vows and commitments.", "translation": "For a bodhisattva, this is the heaviest among downfalls.\nIf this occurs, one becomes inferior in benefiting all sentient beings." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །ལྟུང་བའི་ནང་ན་ལྕི་བ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "ལྟུང་བ་": "downfall" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་བྱུང་གྱུར་ན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ལ་དམན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "benefit" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །ལྟུང་བའི་ནང་ན་ལྕི་བ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "ལྟུང་བ་": "downfall", + "ལྕི་བ་": "heaviest" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་བྱུང་གྱུར་ན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ལ་དམན། །": { + "བྱུང་": "occurs", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "benefit", + "དམན་": "diminishes" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །ལྟུང་བའི་ནང་ན་ལྕི་བ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "ལྟུང་བ་": "downfall", + "ལྕི་བ་": "heaviest" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་བྱུང་གྱུར་ན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ལ་དམན། །": { + "བྱུང་": "occur", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "welfare", + "དམན་": "diminish" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །ལྟུང་བའི་ནང་ན་ལྕི་བ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "ལྟུང་བ་": "downfall", + "ལྕི་བ་": "heaviest" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་བྱུང་གྱུར་ན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ལ་དམན། །": { + "བྱུང་": "occur", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "welfare", + "དམན་": "diminish" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། །ལྟུང་བའི་ནང་ན་ལྕི་བ་སྟེ། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "ལྟུང་བ་": "downfall", + "ལྕི་བ་": "heaviest" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་བྱུང་གྱུར་ན། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་ལ་དམན། །": { + "བྱུང་": "occurs", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "benefiting", + "དམན་": "inferior" + } + } } }, "134": { @@ -3749,6 +15706,87 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhoever, even for just a moment, obstructs\nThe merit of this bodhisattva,\nBy diminishing the benefit to sentient beings,\nTheir lower rebirths will be endless.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Anyone who interferes with or obstructs a bodhisattva's accumulation of merit, even briefly\n2. Is effectively reducing the bodhisattva's ability to benefit sentient beings\n3. As a result, the obstructor will experience endless lower rebirths or negative consequences\n\nThe commentaries help clarify that this refers specifically to obstructing a bodhisattva's meritorious activities and bodhicitta (awakening mind), and that the \"endless\" lower rebirths mean they will be without limit or cessation.", "translation": "Whoever, even for just a moment, obstructs\nThe merit of this bodhisattva,\nBy diminishing the benefit to sentient beings,\nTheir lower rebirths will be endless." } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་གཞན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་འདིའི། །བསོད་ནམས་བར་ཆད་གེགས་བྱེད་པ།": { + "གཞན་": "else", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "གེགས་བྱེད་": "thwart" + }, + "།སེམས་ཅན་དོན་ལ་དམན་གྱུར་པས། །དེ་ཡི་ངན་འགྲོ་མུ་མཐའ་མེད། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "welfare", + "དམན་": "decrease", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་གཞན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་འདིའི། །བསོད་ནམས་བར་ཆད་གེགས་བྱེད་པ།": { + "གང་": "whoever", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བར་ཆད་": "obstruct", + "གེགས་བྱེད་": "hinder" + }, + "།སེམས་ཅན་དོན་ལ་དམན་གྱུར་པས། །དེ་ཡི་ངན་འགྲོ་མུ་མཐའ་མེད། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "welfare", + "དམན་": "diminishing", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་གཞན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་འདིའི། །བསོད་ནམས་བར་ཆད་གེགས་བྱེད་པ།": { + "གང་": "whoever", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བར་ཆད་": "obstruct", + "གེགས་བྱེད་": "hinder" + }, + "།སེམས་ཅན་དོན་ལ་དམན་གྱུར་པས། །དེ་ཡི་ངན་འགྲོ་མུ་མཐའ་མེད། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "welfare", + "དམན་": "diminishing", + "ངན་འགྲོ་": "lower rebirths", + "མུ་མཐའ་མེད་": "endless" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་གཞན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་འདིའི། །བསོད་ནམས་བར་ཆད་གེགས་བྱེད་པ།": { + "གང་": "whoever", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བར་ཆད་": "obstruct", + "གེགས་བྱེད་": "hinder" + }, + "།སེམས་ཅན་དོན་ལ་དམན་གྱུར་པས།": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "welfare", + "དམན་": "devoted" + }, + "།དེ་ཡི་ངན་འགྲོ་མུ་མཐའ་མེད། །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower rebirths", + "མུ་མཐའ་མེད་": "endless" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་གཞན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་འདིའི། །བསོད་ནམས་བར་ཆད་གེགས་བྱེད་པ།": { + "གང་": "whoever", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བར་ཆད་": "obstruct", + "གེགས་བྱེད་": "obstruct" + }, + "།སེམས་ཅན་དོན་ལ་དམན་གྱུར་པས། །དེ་ཡི་ངན་འགྲོ་མུ་མཐའ་མེད། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "benefit", + "དམན་": "diminish", + "ངན་འགྲོ་": "lower rebirths", + "མུ་མཐའ་མེད་": "endless" + } + } } }, "135": { @@ -3777,6 +15815,79 @@ "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf destroying even one being's happiness\nCauses oneself to fall into ruin,\nWhat need is there to mention the consequences\nOf destroying the happiness of limitless beings filling all of space?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the severe karmic consequences of harming others' happiness. The commentaries explain that harming even one being's happiness can lead to rebirth in lower realms, and obstructing the virtuous deeds of a bodhisattva is even more severe, as it affects the happiness of countless beings throughout space. The verse uses this comparison to highlight the gravity of such negative actions.", "translation": "If destroying even one being's happiness\nCauses oneself to fall into ruin,\nWhat need is there to mention the consequences\nOf destroying the happiness of limitless beings filling all of space?" } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་གཅིག་གི་བདེ་བ་ཡང་། །བཤིག་ན་བདག་ཉིད་ཉམས་འགྱུར་ན།": { + "སེམས་ཅན་": "being", + "བདེ་བ་": "happiness", + "བཤིག་": "spoils", + "བདག་ཉིད་": "one", + "ཉམས་འགྱུར་": "ruined" + }, + "།ནམ་མཁའ་མ་ལུས་མཐའ་ཀླས་པའི། །ལུས་ཅན་བདེ་བཤིག་སྨོས་ཅི་དགོས།": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཐའ་ཀླས་པའི་": "infinite", + "ལུས་ཅན་": "beings", + "བདེ་བཤིག་": "ruining the well-being" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་གཅིག་གི་བདེ་བ་ཡང་། །བཤིག་ན་བདག་ཉིད་ཉམས་འགྱུར་ན།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient being", + "བདེ་བ་": "happiness", + "བཤིག་": "destroying", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "ཉམས་འགྱུར་": "degenerate" + }, + "།ནམ་མཁའ་མ་ལུས་མཐའ་ཀླས་པའི། །ལུས་ཅན་བདེ་བཤིག་སྨོས་ཅི་དགོས།": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཐའ་ཀླས་པའི་": "limitless", + "ལུས་ཅན་": "embodied beings" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་གཅིག་གི་བདེ་བ་ཡང་། །བཤིག་ན་བདག་ཉིད་ཉམས་འགྱུར་ན།": { + "སེམས་ཅན་": "being", + "བདེ་བ་": "happiness", + "བཤིག་": "destroying", + "བདག་ཉིད་": "oneself", + "ཉམས་": "decline" + }, + "།ནམ་མཁའ་མ་ལུས་མཐའ་ཀླས་པའི། །ལུས་ཅན་བདེ་བཤིག་སྨོས་ཅི་དགོས།": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཐའ་ཀླས་པའི་": "limitless", + "ལུས་ཅན་": "beings" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་གཅིག་གི་བདེ་བ་ཡང་། །བཤིག་ན་བདག་ཉིད་ཉམས་འགྱུར་ན།": { + "སེམས་ཅན་": "being", + "བདེ་བ་": "happiness", + "བཤིག་": "destroying", + "བདག་ཉིད་": "oneself", + "ཉམས་": "decline" + }, + "།ནམ་མཁའ་མ་ལུས་མཐའ་ཀླས་པའི། །ལུས་ཅན་བདེ་བཤིག་སྨོས་ཅི་དགོས།": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཐའ་ཀླས་པའི་": "limitless", + "ལུས་ཅན་": "beings" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་གཅིག་གི་བདེ་བ་ཡང་། །བཤིག་ན་བདག་ཉིད་ཉམས་འགྱུར་ན།": { + "སེམས་ཅན་": "being", + "བདེ་བ་": "happiness", + "བཤིག་": "destroying", + "བདག་ཉིད་": "oneself", + "ཉམས་འགྱུར་": "fall into ruin" + }, + "།ནམ་མཁའ་མ་ལུས་མཐའ་ཀླས་པའི། །ལུས་ཅན་བདེ་བཤིག་སྨོས་ཅི་དགོས།": { + "ནམ་མཁའ་": "space", + "མཐའ་ཀླས་པའི་": "limitless", + "ལུས་ཅན་": "beings" + } + } } }, "136": { @@ -3799,6 +15910,96 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ལྡན་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ལྡན་པ་དག །འཁོར་བར་རེས་ཀྱིས་འདྲེ་བྱེད་ན། །ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་ཐོགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn this way, those with powerful downfalls\nAnd those with powerful bodhicitta,\nIf they alternate between them in samsara,\nIt will take a long time to attain the grounds.\n", "translation": "In this way, those with powerful downfalls\nAnd those with powerful bodhicitta,\nIf they alternate between them in samsara,\nIt will take a long time to attain the grounds." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ལྡན་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ལྡན་པ་དག །འཁོར་བར་རེས་ཀྱིས་འདྲེ་བྱེད་ན། །ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་ཐོགས། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་གང་ཞིག་ལ་ལྟུང་བ་ཡང་བྱུང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་མ་ཤོར་ན། དེ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ནི་འཁོར་བ་ངན་སོང་དུ་ཁྲིད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཁྲིད་པས་ཕན་ཚུན་དུ་འཐེན་པ་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་འགོར་ཞིང་དུས་རིང་མོར་འཁོར་བར་འཁོར་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་ད་ཅི་བྱ་བར་འོས་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ཅན་དེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་གཉིས་འཁོར་བར་རེས་མོས་ཀྱིས་འདྲེ་བར་བྱེད་ན། ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་ཐོགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, if one alternates between powerful downfalls and powerful bodhicitta,\nMixing them in turns within samsara,\nIt will take a very long time to attain the grounds.\n\n\nThis translation conveys the idea that when a practitioner oscillates between committing serious negative actions and generating strong bodhicitta (the mind of enlightenment), they will experience a prolonged journey in samsara before attaining the bodhisattva grounds. The commentaries explain that this back-and-forth between negative actions pulling one towards lower realms and bodhicitta pulling one towards liberation creates a tension that delays spiritual progress significantly.", + "translation": "Thus, if one alternates between powerful downfalls and powerful bodhicitta,\nMixing them in turns within samsara,\nIt will take a very long time to attain the grounds." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ལྡན་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ལྡན་པ་དག །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "སྟོབས་ལྡན་": "strong", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta" + }, + "འཁོར་བར་རེས་ཀྱིས་འདྲེ་བྱེད་ན། །ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་ཐོགས། །": { + "འཁོར་བ་": "samsaric", + "ས་": "levels" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ལྡན་དང་། །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "སྟོབས་ལྡན་": "powerful" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ལྡན་པ་དག །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "སྟོབས་ལྡན་": "powerful" + }, + "འཁོར་བར་རེས་ཀྱིས་འདྲེ་བྱེད་ན། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "རེས་ཀྱིས་": "alternate" + }, + "ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་ཐོགས། །": { + "ས་": "grounds", + "ཐོབ་པ་": "attain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ལྡན་དང་། །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "སྟོབས་ལྡན་": "powerful" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ལྡན་པ་དག །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "སྟོབས་ལྡན་": "powerful" + }, + "འཁོར་བར་རེས་ཀྱིས་འདྲེ་བྱེད་ན། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara" + }, + "ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་ཐོགས། །": { + "ས་": "grounds", + "ཐོབ་པ་": "attain", + "ཡུན་རིང་": "long time" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ལྡན་དང་། །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "སྟོབས་ལྡན་": "powerful" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ལྡན་པ་དག །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "སྟོབས་ལྡན་": "powerful" + }, + "འཁོར་བར་རེས་ཀྱིས་འདྲེ་བྱེད་ན། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "རེས་ཀྱིས་": "alternate" + }, + "ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་ཐོགས། །": { + "ས་": "grounds", + "ཐོབ་པ་": "attain", + "ཡུན་རིང་": "long time" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་སྟོབས་ལྡན་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ལྡན་པ་དག །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "སྟོབས་ལྡན་": "powerful", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta" + }, + "འཁོར་བར་རེས་ཀྱིས་འདྲེ་བྱེད་ན། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "རེས་ཀྱིས་": "alternates", + "འདྲེ་བྱེད་": "mixing" + }, + "ས་ཐོབ་པ་ལ་ཡུན་རིང་ཐོགས། །": { + "ས་": "grounds", + "ཐོབ་པ་": "attain", + "ཡུན་རིང་": "very long time" + } } } }, @@ -3822,6 +16023,86 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟས་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་བཞིན། །བདག་གིས་གུས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །དེང་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །འོག་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, just as I have vowed,\nI shall diligently accomplish it.\nIf I do not make effort from today,\nI will fall lower and lower.\n", "translation": "Therefore, just as I have vowed,\nI shall diligently accomplish it.\nIf I do not make effort from today,\nI will fall lower and lower." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟས་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་བཞིན། །བདག་གིས་གུས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །དེང་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །འོག་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་འདོན་པར་འོས་པའོ། །གུས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །འོག་ནས་ཏེ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའོ། །འོག་ཏུ་སྟེ་ངན་འགྲོ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་བསྐྱེད་བའི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་གུས་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དེང་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན་ཕྱིས་འོག་ནས་འོག་སྟེ་ངན་སོང་ནས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries provided:\n\n\nTherefore, just as I have vowed,\nI shall diligently fulfill my commitment.\nIf from this day I do not strive,\nI will fall lower and lower into the lower realms.\n", + "translation": "Therefore, just as I have vowed,\nI shall diligently fulfill my commitment.\nIf from this day I do not strive,\nI will fall lower and lower into the lower realms." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟས་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་བཞིན། །བདག་གིས་གུས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "དམ་བཅས་": "promised", + "བདག་": "I", + "གུས་པར་": "with dedication", + "བསྒྲུབ་པར་": "accomplish" + }, + "དེང་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །འོག་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "དེང་": "now", + "བརྩོན་པར་": "effort", + "འོག་": "lower", + "འགྲོ་བར་": "go" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟས་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་བཞིན། །བདག་གིས་གུས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "དམ་བཅས་": "vowed", + "བདག་": "I", + "གུས་པར་": "respectfully", + "བསྒྲུབ་": "accomplish" + }, + "དེང་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །འོག་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "དེང་": "now", + "བརྩོན་པར་": "diligence", + "འོག་": "lower", + "འགྲོ་": "descend" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟས་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་བཞིན། །": { + "དམ་བཅས་": "vowed" + }, + "བདག་གིས་གུས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "གུས་པར་": "respectfully", + "བསྒྲུབ་པར་": "accomplish" + }, + "དེང་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །": { + "དེང་": "today", + "བརྩོན་པར་": "strive" + }, + "འོག་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "འོག་": "lower", + "འགྲོ་བར་": "fall" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟས་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་བཞིན། །བདག་གིས་གུས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "དམ་བཅས་": "vowed", + "བདག་": "I", + "གུས་པར་": "diligently", + "བསྒྲུབ་པར་": "accomplish" + }, + "དེང་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །འོག་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "དེང་": "today", + "བརྩོན་པར་": "effort", + "འོག་": "lower", + "འགྲོ་བར་": "fall" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟས་ཇི་ལྟར་དམ་བཅས་བཞིན། །བདག་གིས་གུས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "དམ་བཅས་": "vowed", + "བདག་": "I", + "གུས་པར་": "diligently", + "བསྒྲུབ་": "fulfill" + }, + "དེང་ནས་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །འོག་ནས་འོག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "དེང་": "this day", + "བརྩོན་པར་": "strive", + "འོག་": "lower", + "འགྲོ་": "fall" + } } } }, @@ -3845,6 +16126,91 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་མཛད་པའི། །སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །བདག་ནི་རང་གི་ཉེས་པས་དེའི། །གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་གྱུར་ཏོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough countless Buddhas who benefit all beings\nHave passed away,\nI, due to my own faults,\nHave not become an object of their healing care.\n", "translation": "Though countless Buddhas who benefit all beings\nHave passed away,\nI, due to my own faults,\nHave not become an object of their healing care." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་མཛད་པའི། །སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །བདག་ནི་རང་གི་ཉེས་པས་དེའི། །གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་གྱུར་ཏོ། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གདོན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ།སེམས་ཅན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གྲངས་མེད་པ་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རང་གི་ཉེས་པ་སྟེ་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པས་བདག་ནི་གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའོ། །\n\nCommentary 2: སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྐྱོབ་པས་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། སྔར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་མཛད་པའི་སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་པ་འདས་པར་གྱུར་ཀྱང་བདག་ནི་རང་གི་ཉེས་པ་བསླབ་པ་ལས་འདས་པ་དེས་སངས་རྒྱས་དེས་གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་ཏོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nAlthough countless Buddhas who benefit all sentient beings have passed,\nI, due to my own faults, have not become an object of their healing care.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing that despite the existence of numerous Buddhas who work for the welfare of all beings, the speaker has not been able to receive their healing influence due to their own shortcomings, such as laziness or transgressions against precepts, as mentioned in the commentaries.", + "translation": "Although countless Buddhas who benefit all sentient beings have passed,\nI, due to my own faults, have not become an object of their healing care." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་མཛད་པའི། །སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕན་མཛད་པ་": "benefited", + "སངས་རྒྱས་": "buddhas", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "འདས་": "appeared" + }, + "བདག་ནི་རང་གི་ཉེས་པས་དེའི། །གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་གྱུར་ཏོ། །": { + "བདག་": "I", + "ཉེས་པ་": "faults", + "གསོ་བ་": "healing", + "སྤྱོད་ཡུལ་": "object" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་མཛད་པའི། །སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕན་མཛད་པ་": "benefit", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "འདས་": "passed" + }, + "བདག་ནི་རང་གི་ཉེས་པས་དེའི། །གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་གྱུར་ཏོ། །": { + "བདག་": "I", + "ཉེས་པ་": "faults", + "གསོ་བ་": "healing", + "སྤྱོད་ཡུལ་": "object" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་མཛད་པའི། །སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕན་མཛད་པ་": "benefit", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "འདས་": "gone" + }, + "བདག་ནི་རང་གི་ཉེས་པས་དེའི། །": { + "བདག་": "I", + "རང་": "own", + "ཉེས་པ་": "faults" + }, + "གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་གྱུར་ཏོ། །": { + "གསོ་བ་": "healing", + "སྤྱོད་ཡུལ་": "object" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་མཛད་པའི། །སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ཕན་མཛད་པ་": "benefit", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "འདས་": "passed away" + }, + "བདག་ནི་རང་གི་ཉེས་པས་དེའི། །གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་གྱུར་ཏོ། །": { + "བདག་": "I", + "ཉེས་པ་": "faults", + "གསོ་བ་": "healing", + "སྤྱོད་ཡུལ་": "object" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་མཛད་པའི། །སངས་རྒྱས་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ཕན་མཛད་པ་": "benefit", + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "གྲངས་མེད་": "countless", + "འདས་": "passed" + }, + "བདག་ནི་རང་གི་ཉེས་པས་དེའི། །གསོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་གྱུར་ཏོ། །": { + "བདག་": "I", + "ཉེས་པ་": "faults", + "གསོ་བ་": "healing", + "སྤྱོད་ཡུལ་": "object" + } } } }, @@ -3868,6 +16234,103 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ད་དུང་དེ་བཞིན་བདག་བྱེད་ན། །ཡང་དང་ཡང་དུའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ངན་འགྲོར་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་། །བཅད་དང་གཤེག་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf I continue to act in this same way,\nAgain and again it will be just the same:\nI will experience suffering in lower realms,\nSickness and bondage,\nBeing cut and torn apart, and so on.\n", "translation": "If I continue to act in this same way,\nAgain and again it will be just the same:\nI will experience suffering in lower realms,\nSickness and bondage,\nBeing cut and torn apart, and so on." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nད་དུང་དེ་བཞིན་བདག་བྱེད་ན། །ཡང་དང་ཡང་དུའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ངན་འགྲོར་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་། །བཅད་དང་གཤེག་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཡང་ནས་ཡང་དུ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་སྔ་མ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་བག་མེད་པར་གྱུར་ནའོ། །ངན་འགྲོ་སྟེ་ཡི་དྭགས་ལ་སོགས་པའོ། །བདེ་འགྲོར་སྐྱེས་ཀྱང་ནད་པར་རོ། །འཆི་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་འགག་པའོ། །བཅད་པ་ནི་རྐང་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཤེགས་པ་ནི་མདུང་ལ་སོགས་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: ཕྱིས་སྐྱོབ་བོ་སྙམ་ན་ད་དུང་སྔར་གྱི་དེ་བཞིན་དུ་བདག་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན་ཡང་དང་ཡང་དུ་དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ངན་འགྲོར་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། མཐོ་རིས་ཐོབ་ཀྱང་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་ལུས་གཅད་པ་དང་གཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nIf I continue to act in this same way,\nAgain and again it will be the same:\nI will experience the sufferings of lower realms,\nSickness, bondage, mutilation,\nBeing cut and pierced, and so forth.\n", + "translation": "If I continue to act in this same way,\nAgain and again it will be the same:\nI will experience the sufferings of lower realms,\nSickness, bondage, mutilation,\nBeing cut and pierced, and so forth." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ད་དུང་དེ་བཞིན་བདག་བྱེད་ན། །ཡང་དང་ཡང་དུའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །": { + "དེ་བཞིན་": "such a way", + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "over and over again" + }, + "ངན་འགྲོར་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་། །བཅད་དང་གཤེག་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "ནད་": "sick", + "འཆིང་བ་": "bound", + "བཅད་": "hacked", + "གཤེག་": "stabbed", + "མྱོང་བ་": "experience" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ད་དུང་དེ་བཞིན་བདག་བྱེད་ན། །": { + "བདག་བྱེད་": "act" + }, + "ཡང་དང་ཡང་དུའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །": { + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "again and again" + }, + "ངན་འགྲོར་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་། །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "ནད་": "illness", + "འཆིང་བ་": "bondage" + }, + "བཅད་དང་གཤེག་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "བཅད་": "cutting", + "གཤེག་": "splitting", + "མྱོང་བ་": "experience" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ད་དུང་དེ་བཞིན་བདག་བྱེད་ན། །": { + "བདག་བྱེད་": "act" + }, + "ཡང་དང་ཡང་དུའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །": { + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "again and again" + }, + "ངན་འགྲོར་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་། །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "ནད་": "sickness", + "འཆིང་བ་": "bondage" + }, + "བཅད་དང་གཤེག་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "བཅད་": "cut", + "གཤེག་": "split apart", + "མྱོང་བ་": "experience" + } + }, + "02_few_shot": { + "ད་དུང་དེ་བཞིན་བདག་བྱེད་ན། །": { + "དེ་བཞིན་": "same way", + "བདག་བྱེད་": "act" + }, + "ཡང་དང་ཡང་དུའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །": { + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "again and again", + "དེ་བཞིན་": "same" + }, + "ངན་འགྲོར་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་། །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "ནད་": "sickness", + "འཆིང་བ་": "bondage" + }, + "བཅད་དང་གཤེག་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "བཅད་": "cut", + "གཤེག་": "torn apart", + "མྱོང་བ་": "experience" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ད་དུང་དེ་བཞིན་བདག་བྱེད་ན། །": { + "དེ་བཞིན་": "same way", + "བདག་བྱེད་": "act" + }, + "ཡང་དང་ཡང་དུའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །": { + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "again and again", + "དེ་བཞིན་": "same" + }, + "ངན་འགྲོར་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་། །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "ནད་": "sickness", + "འཆིང་བ་": "bondage" + }, + "བཅད་དང་གཤེག་སོགས་མྱོང་བར་འགྱུར། །": { + "བཅད་": "cut", + "གཤེག་": "pierced", + "མྱོང་བ་": "experience" + } } } }, @@ -3891,6 +16354,84 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །དད་དང་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། །དགེ་གོམས་རུང་བ་དེ་ལྟ་བུ། །དཀོན་པ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe arising of a Tathagata,\nFaith and obtaining a human body,\nThe opportunity to practice virtue -\nWhen will such rare occurrences be attained?\n", "translation": "The arising of a Tathagata,\nFaith and obtaining a human body,\nThe opportunity to practice virtue -\nWhen will such rare occurrences be attained?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །དད་དང་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། །དགེ་གོམས་རུང་བ་དེ་ལྟ་བུ། །དཀོན་པ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཇི་ལྟར་འཁར་ཆེས་རྙེད་པ་འདི་ལ་ཆེར་འབད་རྩོལ་བྱ་བར་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མི་ནི་མི་ཉིད་དེ་རུང་བ་ནི་བཟོད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་རྟེན་དལ་འབྱོར་ལ་བག་བྱ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྙེད་དཀའ་བ་དང་། མ་རྙེད་པའི་ཉེས་པ་དང་། རྙེད་ནས་མི་འབད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་གནས་ལ་དད་པ་དང་མིའི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་དགེ་བ་གོམས་སུ་རུང་བ་སྟེ། མདོར་ན་དལ་འབྱོར་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་འདི་ལྟ་བུ་དཀོན་ན་གཞན་དུ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input verse and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen will one obtain such rare occurrences:\nThe arising of a Tathagata,\nFaith and attainment of a human body,\nAnd the capacity to cultivate virtue?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the rarity and preciousness of four conditions: the appearance of a Buddha, having faith, obtaining a human rebirth, and having the ability to practice virtue. The commentaries further explain that these represent the eighteen qualities of leisure and endowment (dal 'byor) that are extremely difficult to obtain, highlighting the importance of making great effort when such conditions are present.", + "translation": "When will one obtain such rare occurrences:\nThe arising of a Tathagata,\nFaith and attainment of a human body,\nAnd the capacity to cultivate virtue?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །དད་དང་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "tathagata", + "འབྱུང་བ་": "appears", + "དད་": "faith", + "མི་ལུས་": "human body", + "ཐོབ་པ་": "gain" + }, + "དགེ་གོམས་རུང་བ་དེ་ལྟ་བུ། །དཀོན་པ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །": { + "དགེ་གོམས་": "cultivate virtue", + "དཀོན་པ་": "rare" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །དད་དང་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathāgata", + "འབྱུང་བ་": "arising", + "དད་": "faith", + "མི་ལུས་": "human body", + "ཐོབ་པ་": "obtaining" + }, + "དགེ་གོམས་རུང་བ་དེ་ལྟ་བུ། །དཀོན་པ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །": { + "དགེ་གོམས་": "habituate to virtue", + "རུང་བ་": "fit", + "དཀོན་པ་": "rare", + "ཐོབ་པར་འགྱུར་": "be obtained" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །དད་དང་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་།": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagata", + "འབྱུང་བ་": "arising", + "དད་": "faith", + "མི་ལུས་": "human body", + "ཐོབ་པ་": "obtaining" + }, + "།དགེ་གོམས་རུང་བ་དེ་ལྟ་བུ། །དཀོན་པ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །": { + "དགེ་གོམས་": "practice virtue", + "དཀོན་པ་": "rare occurrences", + "ཐོབ་པར་འགྱུར་": "be obtained" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །དད་དང་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་།": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagata", + "འབྱུང་བ་": "arising", + "དད་": "faith", + "མི་ལུས་": "human body", + "ཐོབ་པ་": "obtaining" + }, + "།དགེ་གོམས་རུང་བ་དེ་ལྟ་བུ། །དཀོན་པ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །": { + "དགེ་གོམས་": "practice virtue", + "དཀོན་པ་": "rare occurrences", + "ཐོབ་པར་འགྱུར་": "attained" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང་། །དད་དང་མི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། །": { + "དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་": "Tathagata", + "འབྱུང་བ་": "arising", + "དད་": "faith", + "མི་ལུས་": "human body", + "ཐོབ་པ་": "attainment" + }, + "དགེ་གོམས་རུང་བ་དེ་ལྟ་བུ། །དཀོན་པ་ནམ་ཞིག་ཐོབ་པར་འགྱུར། །": { + "དགེ་གོམས་": "cultivate virtue", + "རུང་བ་": "capacity", + "དཀོན་པ་": "rare occurrences", + "ཐོབ་པར་འགྱུར་": "obtain" + } } } }, @@ -3914,6 +16455,99 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ནད་མེད་ཉི་མ་འདི་ལྟ་བུ། །ཟས་བཅས་འཚེ་བ་མེད་ཀྱང་ནི། །ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་བསླུ་བ་སྟེ། །ལུས་ནི་ཐང་ཅིག་བརྙན་པོ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough this day is free of illness,\nAnd there is food and no harm,\nLife is deceptive in an instant,\nThe body like a borrowed thing for a moment.\n", "translation": "Though this day is free of illness,\nAnd there is food and no harm,\nLife is deceptive in an instant,\nThe body like a borrowed thing for a moment." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nནད་མེད་ཉི་མ་འདི་ལྟ་བུ། །ཟས་བཅས་འཚེ་བ་མེད་ཀྱང་ནི། །ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་བསླུ་བ་སྟེ། །ལུས་ནི་ཐང་ཅིག་བརྙན་པོ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: ནད་མེད་པའང་དེ་ཉིད་མིའང་དེའོ་ཞེས་བྱ་བའམ་ཡང་ན་ཐ་དད་དུའོ། །སྐད་ཅིག་སླུ་བ་ཞེས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཡིད་བརྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྙན་པོ་ནི་གཡར་པོ་ཉིད་དེ་གང་དེ་དང་འདྲ་བའོ། །\n\nCommentary 2: ཐོབ་པའི་དུས་འདིར་ཡང་ནད་མེད་པའི་ཉི་མ་སྟེ་དུས་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཅིང་མཐུན་རྐྱེན་ཟས་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་རྐྱེན་འཚེ་བ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ནི། ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བས་བསླུ་བས་ཏེ་ལུས་འདི་ཐང་ཅིག་ཙམ་གྱི་བརྙན་པོ་བཞིན་དུ་རང་དབང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven on such a day of good health,\nThough we have food and are free from harm,\nLife is deceptive, lasting but a moment,\nAnd the body is like a temporary loan.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan:\n1. The fleeting nature of good health and favorable conditions\n2. The deceptive and momentary nature of life\n3. The impermanence of the body, compared to a temporary loan or borrowed object\n\nThe commentaries helped clarify some of the more nuanced meanings, particularly around the concepts of momentariness (སྐད་ཅིག) and the body being like a loan (བརྙན་པོ).", + "translation": "Even on such a day of good health,\nThough we have food and are free from harm,\nLife is deceptive, lasting but a moment,\nAnd the body is like a temporary loan." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ནད་མེད་ཉི་མ་འདི་ལྟ་བུ། །ཟས་བཅས་འཚེ་བ་མེད་ཀྱང་ནི། །": { + "ནད་མེད་": "healthy", + "ཉི་མ་": "days", + "ཟས་": "fed", + "འཚེ་བ་མེད་": "safe" + }, + "ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་བསླུ་བ་སྟེ། །": { + "ཚེ་": "Life", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "བསླུ་བ་": "deceive" + }, + "ལུས་ནི་ཐང་ཅིག་བརྙན་པོ་བཞིན། །": { + "ལུས་": "body", + "ཐང་ཅིག་": "momentary", + "བརྙན་པོ་": "loan" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ནད་མེད་ཉི་མ་འདི་ལྟ་བུ། །ཟས་བཅས་འཚེ་བ་མེད་ཀྱང་ནི། །": { + "ནད་མེད་": "without illness", + "ཟས་": "food", + "འཚེ་བ་": "harm" + }, + "ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་བསླུ་བ་སྟེ། །ལུས་ནི་ཐང་ཅིག་བརྙན་པོ་བཞིན། །": { + "ཚེ་": "life", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བསླུ་བ་": "deceptive", + "ལུས་": "body", + "བརྙན་པོ་": "loan" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ནད་མེད་ཉི་མ་འདི་ལྟ་བུ། །": { + "ནད་མེད་": "free of illness", + "ཉི་མ་": "day" + }, + "ཟས་བཅས་འཚེ་བ་མེད་ཀྱང་ནི། །": { + "ཟས་": "food", + "འཚེ་བ་": "harm" + }, + "ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་བསླུ་བ་སྟེ། །": { + "ཚེ་": "life", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བསླུ་བ་": "deceptive" + }, + "ལུས་ནི་ཐང་ཅིག་བརྙན་པོ་བཞིན། །": { + "ལུས་": "body", + "ཐང་ཅིག་": "temporary", + "བརྙན་པོ་": "loan" + } + }, + "02_few_shot": { + "ནད་མེད་ཉི་མ་འདི་ལྟ་བུ། །ཟས་བཅས་འཚེ་བ་མེད་ཀྱང་ནི། །": { + "ནད་མེད་": "free of illness", + "ཉི་མ་": "day", + "ཟས་": "food", + "འཚེ་བ་": "harm" + }, + "ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་བསླུ་བ་སྟེ། །ལུས་ནི་ཐང་ཅིག་བརྙན་པོ་བཞིན། །": { + "ཚེ་": "life", + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "བསླུ་བ་": "deceptive", + "ལུས་": "body", + "བརྙན་པོ་": "borrowed" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ནད་མེད་ཉི་མ་འདི་ལྟ་བུ། །": { + "ནད་མེད་": "good health", + "ཉི་མ་": "day" + }, + "ཟས་བཅས་འཚེ་བ་མེད་ཀྱང་ནི། །": { + "ཟས་": "food", + "འཚེ་བ་": "harm" + }, + "ཚེ་ནི་སྐད་ཅིག་བསླུ་བ་སྟེ། །": { + "ཚེ་": "life", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "བསླུ་བ་": "deceptive" + }, + "ལུས་ནི་ཐང་ཅིག་བརྙན་པོ་བཞིན། །": { + "ལུས་": "body", + "བརྙན་པོ་": "loan" + } } } }, @@ -3937,6 +16571,85 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་མི་འགྱུར། །མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་དགེ་བ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWith conduct such as this of mine,\nI will not even attain a human body.\nIf I do not obtain a human form,\nThere will be only negativity, no virtue.\n", "translation": "With conduct such as this of mine,\nI will not even attain a human body.\nIf I do not obtain a human form,\nThere will be only negativity, no virtue." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་མི་འགྱུར། །མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་དགེ་བ་མེད། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འདི་རྙེད་པར་དཀའ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་དངོས་དང་། དེའི་སྒྲུབ་བྱེད་དོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། ངན་འགྲོར་དགེ་བ་མི་འགྲུབ་པ་ནི། བདག་གི་ད་ལྟའི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི་ཕྱིས་མིའི་ལུས་ཀྱང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བས་ངན་འགྲོར་ལྟུང་ལ། མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཏེ་ངན་འགྲོར་སོང་བ་ན་སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་སྤྱོད་ཀྱི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWith conduct such as mine,\nI will not even obtain a human body.\nIf I do not attain a human body,\nThere will be only evil deeds, no virtue.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that one's current negative conduct will prevent rebirth as a human, and without a human rebirth, one will only accumulate negative karma in lower realms without the ability to create virtue.", + "translation": "With conduct such as mine,\nI will not even obtain a human body.\nIf I do not attain a human body,\nThere will be only evil deeds, no virtue." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་མི་འགྱུར། །": { + "སྤྱོད་པ་": "behaving", + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "འཐོབ་": "get" + }, + "།མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་དགེ་བ་མེད། །": { + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "ཐོབ་པ": "gain", + "སྡིག་པ་": "wrong", + "དགེ་བ་": "good" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་མི་འགྱུར། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "འཐོབ་": "obtain" + }, + "།མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་དགེ་བ་མེད། །": { + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "དགེ་བ་": "virtue" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་མི་འགྱུར། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "འཐོབ་": "obtain" + }, + "།མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་དགེ་བ་མེད། །": { + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "སྡིག་པ་": "wrongdoing", + "དགེ་བ་": "virtue" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་མི་འགྱུར། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "འཐོབ་": "attain" + }, + "།མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་དགེ་བ་མེད། །": { + "མི་": "human", + "ལུས་": "form", + "ཐོབ་པ": "obtain", + "སྡིག་པ་": "negativity", + "དགེ་བ་": "virtue" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ནི། །མི་ཡི་ལུས་ཀྱང་འཐོབ་མི་འགྱུར། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "འཐོབ་": "obtain" + }, + "།མི་ལུས་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་དགེ་བ་མེད། །": { + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "སྡིག་པ་": "evil deeds", + "དགེ་བ་": "virtue" + } } } }, @@ -3960,6 +16673,75 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་དགེ་སྤྱད་སྐལ་ལྡན་ཡང་། །དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན། །ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen I have the fortune to practice virtue,\nIf I do not perform virtuous deeds myself,\nConfused by the sufferings of lower realms,\nWhat will I be able to do then?\n", "translation": "When I have the fortune to practice virtue,\nIf I do not perform virtuous deeds myself,\nConfused by the sufferings of lower realms,\nWhat will I be able to do then?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་དགེ་སྤྱད་སྐལ་ལྡན་ཡང་། །དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན། །ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ངན་སོང་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གང་གི་ཚེ་ད་ལྟ་དགེ་བ་སྤྱོད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་ཡང་དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན་ཕྱིས་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དེའི་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད་དེ་དགེ་བ་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen I have the fortune to practice virtue,\nIf I do not perform good deeds myself,\nConfused by all the sufferings of the lower realms,\nWhat will I be able to do then?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of seizing the opportunity to practice virtue while one has the chance, and warning of the consequences of failing to do so. The commentaries clarify that the \"lower realms\" refer to hell and similar states, and that once one falls into such states of suffering, the opportunity to perform virtuous actions is lost.", + "translation": "When I have the fortune to practice virtue,\nIf I do not perform good deeds myself,\nConfused by all the sufferings of the lower realms,\nWhat will I be able to do then?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཚེ་དགེ་སྤྱད་སྐལ་ལྡན་ཡང་། །དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་སྤྱད་": "act virtuously", + "སྐལ་ལྡན་": "fortune", + "དགེ་བ་": "good" + }, + "ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "རྨོངས་པ་": "stupefied" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཚེ་དགེ་སྤྱད་སྐལ་ལྡན་ཡང་། །དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་སྤྱད་": "virtuous actions", + "སྐལ་ལྡན་": "fortunate", + "དགེ་བ་": "virtue" + }, + "ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "རྨོངས་པ་": "deluded" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཚེ་དགེ་སྤྱད་སྐལ་ལྡན་ཡང་། །དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་སྤྱད་": "practice virtue", + "སྐལ་ལྡན་": "fortune", + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "བདག་": "myself" + }, + "ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ངན་སོང་": "lower rebirths", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "རྨོངས་པ་": "delusion", + "བདག་": "I" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཚེ་དགེ་སྤྱད་སྐལ་ལྡན་ཡང་། །དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་སྤྱད་": "practice virtue", + "སྐལ་ལྡན་": "fortune", + "དགེ་བ་": "virtuous deeds" + }, + "ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "རྨོངས་པ་": "confused" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཚེ་དགེ་སྤྱད་སྐལ་ལྡན་ཡང་། །དགེ་བ་བདག་གིས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་སྤྱད་": "practice virtue", + "སྐལ་ལྡན་": "fortune", + "དགེ་བ་": "good deeds" + }, + "ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ངན་སོང་": "lower realms", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "རྨོངས་པ་": "confused" + } } } }, @@ -3983,6 +16765,75 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one has not done any virtuous deeds,\nBut has accumulated many negative actions,\nEven for a hundred billion eons,\nOne will not even hear the sound of a higher rebirth.\n", "translation": "If one has not done any virtuous deeds,\nBut has accumulated many negative actions,\nEven for a hundred billion eons,\nOne will not even hear the sound of a higher rebirth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དགེ་བ་དག་མ་བྱས་ན་སྟེ་དེང་ནས་བརྩམས་ཏེ་དགེ་བ་མ་བྱས་ནའོ། །ཉེ་བར་བསགས་པ་ནི་འཕེལ་བར་རོ། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལྟ་ཞོག །དེའི་སྒྲ་ཡང་མི་ཐོས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དེས་ན་བདེ་འགྲོ་མི་འཐོབ་པ་ནི། དེར་ཡང་དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ཤིང་སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེ་བར་བསགས་ན་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི་བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཙམ་ཡང་ཐོས་པ་མི་འགྱུར་ན་དེ་ཐོབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf one does not perform virtuous deeds,\nBut instead accumulates many negative actions,\nEven for hundreds of billions of eons,\nOne will not even hear the sound of a fortunate rebirth.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that if a person fails to engage in positive actions and instead commits many negative deeds, they will not experience or even hear about the possibility of a higher rebirth for an extremely long time, emphasizing the importance of virtuous conduct for spiritual progress.", + "translation": "If one does not perform virtuous deeds,\nBut instead accumulates many negative actions,\nEven for hundreds of billions of eons,\nOne will not even hear the sound of a fortunate rebirth." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "སྡིག་པ་": "misdeeds" + }, + "བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །": { + "བསྐལ་པ་": "aeons", + "བདེ་འགྲོ་": "higher realms" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "སྡིག་པ་": "non-virtues", + "བསགས་": "accumulated" + }, + "བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །": { + "བསྐལ་པ་": "kalpas", + "བདེ་འགྲོ་": "happy realm", + "སྒྲ་": "sound", + "ཐོས་": "hear" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །": { + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "སྡིག་པ་": "sins", + "བསགས་": "accumulated" + }, + "བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "བདེ་འགྲོ་": "higher rebirth", + "སྒྲ་": "sound", + "ཐོས་": "hear" + } + }, + "02_few_shot": { + "དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །": { + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "བསགས་": "accumulated" + }, + "བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "བདེ་འགྲོ་": "higher rebirth", + "སྒྲ་": "sound", + "ཐོས་": "hear" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དགེ་བ་དག་ཀྱང་མ་བྱས་ལ། །སྡིག་པ་དག་ཀྱང་ཉེར་བསགས་ན། །": { + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "བསགས་": "accumulates" + }, + "བསྐལ་པ་བྱེ་བ་བརྒྱར་ཡང་ནི། །བདེ་འགྲོའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་མི་འགྱུར། །": { + "བསྐལ་པ་": "eons", + "བདེ་འགྲོ་": "fortunate rebirth", + "སྒྲ་": "sound", + "ཐོས་": "hear" + } } } }, @@ -4006,6 +16857,84 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། །བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀར་གསུངས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, the Blessed One has said:\nLike a turtle's neck chancing to enter\nA yoke's hole in a vast ocean,\nAttaining human birth is extremely rare.\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the Buddhist teaching about the precious rarity of human rebirth, using the vivid metaphor of a turtle in the ocean finding a floating yoke.", "translation": "Therefore, the Blessed One has said:\nLike a turtle's neck chancing to enter\nA yoke's hole in a vast ocean,\nAttaining human birth is extremely rare." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། །བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀར་གསུངས། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་རླུང་གིས་ཁྱེར་བའི་གཉའ་ཤིང་གི་བུ་ག་གཅིག་པ་དེར་ལོ་བརྒྱ་ཞིང་ཕོགས་རེའི་རྒྱ་མཚོའི་སྟེང་དུ་དེ་ལྟ་བུར་འོང་བའི་རུས་སྦལ་གྱི་མགྲིན་པ་ཆུད་པ་ནི་ཁྭའི་མགོ་དང་ཏ་ལ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མིའི་དངོས་པོ་ཡང་དཀའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། ལུང་གི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི། རྒྱུ་མཚན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི་བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར་མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀའ་བར་གསུངས་ཏེ། ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ལུང་ལས། དགེ་སློང་དག་ས་ཆེན་པོ་འདི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཅིང་། དེ་ན་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་གཅིག་པ་ཞིག་ཡོད་པ་རླུང་གིས་གཡེངས་ཤིང་འདི་ནས་བསྐྱོད་པ་དང་། རུས་སྦལ་ལོང་བ་གཅིག་ཡོད་ལ་རུས་སྦལ་ཡང་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་ཞིང་མགྲིན་པ་འདེགས་པར་གྱུར་ན་དགེ་སློང་དག་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་གཉའ་ཤིང་གི་བུ་གར་རུས་སྦལ་གྱི་མགྲིན་པ་ཆུད་པ་དེ་རྙེད་པར་སླ་བ་ཡིན་ནམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་དུ་མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor this very reason, the Blessed One has said:\nLike a turtle's neck entering the hole of a yoke\nFloating in the great ocean,\nAttaining human birth is extremely difficult.\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which uses the analogy of a blind turtle in a vast ocean chancing upon a floating yoke with a single hole to illustrate the rarity and preciousness of human rebirth in Buddhist thought. The commentaries provide context, explaining that this is a teaching given by the Buddha to emphasize how difficult and rare it is to obtain a human life, compared to the extremely unlikely event of a turtle's neck finding the hole of a yoke in an immense ocean.", + "translation": "For this very reason, the Blessed One has said:\nLike a turtle's neck entering the hole of a yoke\nFloating in the great ocean,\nAttaining human birth is extremely difficult." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། །": { + "བཅོམ་ལྡན་": "Bhagavan", + "རྒྱ་མཚོ་": "seas", + "གཉའ་ཤིང་": "yoke" + }, + "བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀར་གསུངས། །": { + "རུས་སྦལ་": "turtle", + "མགྲིན་": "neck", + "མི་ཉིད་": "human body" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །": { + "བཅོམ་ལྡན་": "Bhagavan" + }, + "རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། །": { + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean", + "གཉའ་ཤིང་": "yoke" + }, + "བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །": { + "བུ་ག": "hole", + "རུས་སྦལ་": "turtle", + "མགྲིན་": "neck" + }, + "མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀར་གསུངས། །": { + "མི་ཉིད་": "human existence", + "ཐོབ་དཀའ་": "difficult to obtain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། །": { + "བཅོམ་ལྡན་": "Blessed One", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean", + "གཉའ་ཤིང་": "yoke" + }, + "།བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀར་གསུངས། །": { + "རུས་སྦལ་": "turtle", + "མགྲིན་": "neck", + "མི་ཉིད་": "human birth", + "ཐོབ་དཀར་": "rare" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། །": { + "བཅོམ་ལྡན་": "Blessed One", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean", + "གཉའ་ཤིང་": "yoke" + }, + "།བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀར་གསུངས། །": { + "བུ་ག": "hole", + "རུས་སྦལ་": "turtle", + "མགྲིན་": "neck", + "མི་ཉིད་": "human birth", + "ཐོབ་དཀར་": "rare" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེར་གཡེངས་གཉའ་ཤིང་གི། །": { + "བཅོམ་ལྡན་": "Blessed One", + "རྒྱ་མཚོ་": "ocean", + "གཉའ་ཤིང་": "yoke" + }, + "།བུ་གར་རུས་སྦལ་མགྲིན་ཆུད་ལྟར། །མི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀར་གསུངས། །": { + "བུ་ག": "hole", + "རུས་སྦལ་": "turtle", + "མགྲིན་": "neck", + "མི་ཉིད་": "human birth", + "ཐོབ་དཀའ་": "difficult" + } } } }, @@ -4029,6 +16958,83 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང་། །བསྐལ་པར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven by a single moment's negative action,\nOne may dwell in the Avici hell for an eon.\nSo by the negativities accumulated\nSince beginningless samsara,\nHow could one possibly go to higher realms?\n", "translation": "Even by a single moment's negative action,\nOne may dwell in the Avici hell for an eon.\nSo by the negativities accumulated\nSince beginningless samsara,\nHow could one possibly go to higher realms?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང་། །བསྐལ་པར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །\n\nCommentary 1: ཅིའི་ཕྱིར་རྙེད་པར་དཀའ་སྙམ་པ་ལ།སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡིག་པ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྐལ་པ་ནི་བསྐལ་པ་བར་མར་རོ། །སྡིག་པ་ཟད་ན་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: རིགས་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་ནི། སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པ་ཞེས་པ་ནི་འགྲེལ་པ་དག་ལས་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟར་ན་བྱ་རྫོགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ངན་སེམས་སྐྱེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བྱས་ན་དུས་མཐའི་ལ་ཡང་རུང་སྟེ། དེས་ཀྱང་བསྐལ་པར་མནར་མེད་པར་གནས་པར་འགྱུར་ན་ཐོག་མ་མེད་པར་འཁོར་བར་བསགས་པའི་སྡིག་པ་དག་གིས་བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་བ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\nIf even a single moment's evil deed\nCan lead to eons in the Avici hell,\nThen with evil accumulated since beginningless samsara,\nNeed it be said one won't go to higher realms?\n\nThis translation attempts to capture the core meaning of the Tibetan verse, which emphasizes how even a brief negative action can have severe karmic consequences, and therefore the accumulated negative karma from countless lifetimes makes a favorable rebirth extremely difficult to attain without purification.", + "translation": "If even a single moment's evil deed\nCan lead to eons in the Avici hell,\nThen with evil accumulated since beginningless samsara,\nNeed it be said one won't go to higher realms?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང་། །བསྐལ་པར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །": { + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "སྡིག་པ": "wrong", + "བསྐལ་པ": "aeons", + "མནར་མེད་": "Incessant" + }, + "།ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཐོག་མེད་": "beginningless", + "འཁོར་བ": "samsara", + "སྡིག་": "misdeeds", + "བདེ་འགྲོ": "higher realms" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང་། །བསྐལ་པར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །": { + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "སྡིག་པ": "negative actions", + "བསྐལ་པ": "eon", + "མནར་མེད": "Avīci hell" + }, + "།ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཐོག་མེད": "beginningless", + "འཁོར་བ": "saṃsāra", + "སྡིག": "negative actions", + "བདེ་འགྲོ": "higher rebirths" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང་། །བསྐལ་པར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །": { + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "སྡིག་པ": "evil deed", + "བསྐལ་པ": "eon", + "མནར་མེད": "lowest hell" + }, + "།ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཐོག་མེད": "beginningless", + "འཁོར་བ": "samsara", + "སྡིག": "sin", + "བདེ་འགྲོ": "higher rebirth" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང་། །བསྐལ་པར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །": { + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "སྡིག་པ": "negative action", + "བསྐལ་པ": "eon", + "མནར་མེད": "Avici hell" + }, + "།ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཐོག་མེད": "beginningless", + "འཁོར་བ": "samsara", + "སྡིག": "negativities", + "བདེ་འགྲོ": "higher realms" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྐད་ཅིག་གཅིག་བྱས་སྡིག་པས་ཀྱང་། །བསྐལ་པར་མནར་མེད་གནས་འགྱུར་ན། །": { + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "སྡིག་པ": "evil deed", + "བསྐལ་པ": "eons", + "མནར་མེད་": "Avici hell" + }, + "།ཐོག་མེད་འཁོར་བར་བསགས་སྡིག་གིས། །བདེ་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཐོག་མེད་": "beginningless", + "འཁོར་བ": "samsara", + "སྡིག་": "evil", + "བདེ་འགྲོ": "higher realms" + } } } }, @@ -4052,6 +17058,68 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving merely experienced that much,\nOne does not become liberated.\nFor while experiencing that,\nOther misdeeds rapidly arise.\n", "translation": "Having merely experienced that much,\nOne does not become liberated.\nFor while experiencing that,\nOther misdeeds rapidly arise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །\n\nCommentary 1: དེ་ཙམ་ཁོ་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མྱོང་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡིག་པ་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: སྔར་གྱི་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་བར་གྱུར་ནས་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ་སྟེ་གསོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nMerely experiencing that much [suffering],\nOne does not become liberated.\nFor while experiencing that,\nOther misdeeds are greatly produced.\n\n\nThis translation conveys that simply undergoing the consequences of past negative actions does not lead to liberation. Rather, while experiencing those results, one tends to create further negative karma, perpetuating the cycle of suffering.", + "translation": "Merely experiencing that much [suffering],\nOne does not become liberated.\nFor while experiencing that,\nOther misdeeds are greatly produced." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ།": { + "མྱོང་": "experience", + "རྣམ་ཐར་": "freed" + }, + "།འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །": { + "མྱོང་": "experience", + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "སྐྱེ་": "produce" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། །": { + "མྱོང་": "experienced", + "རྣམ་ཐར་": "liberated" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །": { + "མྱོང་": "experiencing", + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "སྐྱེ་": "proliferate" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། །": { + "མྱོང་": "experienced", + "རྣམ་ཐར་": "liberated" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །": { + "མྱོང་": "experiencing", + "སྡིག་པ་": "negative actions", + "སྐྱེ་": "proliferate" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། །": { + "མྱོང་": "experienced", + "རྣམ་ཐར་": "liberated" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །": { + "མྱོང་": "experiencing", + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "སྐྱེ་": "arise" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ཙམ་ཁོ་ན་མྱོང་གྱུར་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་ཐར་མི་འགྱུར་ཏེ། །": { + "མྱོང་": "experiencing", + "རྣམ་ཐར་": "liberated" + }, + "འདི་ལྟར་དེ་ནི་མྱོང་བཞིན་དུ། །སྡིག་པ་གཞན་དག་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །": { + "མྱོང་": "experiencing", + "སྡིག་པ་": "misdeeds", + "སྐྱེ་": "produced" + } } } }, @@ -4075,6 +17143,93 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། །བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving obtained such leisure and opportunity,\nIf I do not habituate myself to virtue,\nThere is no greater deception than this,\nThere is no greater delusion than this.\n", "translation": "Having obtained such leisure and opportunity,\nIf I do not habituate myself to virtue,\nThere is no greater deception than this,\nThere is no greater delusion than this." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། །བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །\n\nCommentary 1: རང་གི་ཡིད་ལ་གཅགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སླུ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་སླུ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་པར་གྱུར་ནས་བདག་གིས་དགེ་བ་གོམས་པར་མ་བྱས་ན་འདི་ལས་བསླུས་པ་ཆེ་བ་གཞན་མེད་དེ། འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving obtained such leisure and opportunity,\nIf I do not habituate myself to virtue,\nThere is no greater deception than this,\nThere is no greater delusion than this.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of using one's rare human rebirth and favorable circumstances (leisure and opportunity) to practice virtue. It warns that failing to do so is the greatest self-deception and delusion one can fall into.", + "translation": "Having obtained such leisure and opportunity,\nIf I do not habituate myself to virtue,\nThere is no greater deception than this,\nThere is no greater delusion than this." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "དལ་བ་": "leisure", + "རྙེད་": "gained" + }, + "བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་": "virtues", + "གོམས་": "cultivate" + }, + "འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །": { + "བསླུས་པ་": "deception" + }, + "འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "idiocy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "དལ་བ་": "leisure", + "རྙེད་": "obtained" + }, + "བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་": "virtue", + "གོམས་": "familiarize" + }, + "འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །": { + "བསླུས་པ་": "deception" + }, + "འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "delusion" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "དལ་བ་": "leisure", + "རྙེད་": "obtained" + }, + "བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་": "virtue", + "བྱས་": "practice" + }, + "འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །": { + "བསླུས་པ་": "deception" + }, + "འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "foolishness" + } + }, + "02_few_shot": { + "འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "དལ་བ་": "leisure", + "རྙེད་": "obtained" + }, + "བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་": "virtue", + "གོམས་": "habituate" + }, + "འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །": { + "བསླུས་པ་": "deception" + }, + "འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "delusion" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འདི་འདྲའི་དལ་བ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "དལ་བ་": "leisure", + "རྙེད་": "obtained" + }, + "བདག་གིས་དགེ་གོམས་མ་བྱས་ན། །": { + "དགེ་": "virtue", + "གོམས་": "habituate" + }, + "འདི་ལས་བསླུས་པ་གཞན་མེད་དེ། །": { + "བསླུས་པ་": "deception" + }, + "འདི་ལས་རྨོངས་པའང་གཞན་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "delusion" + } } } }, @@ -4098,6 +17253,84 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བདག་གིས་དེ་རྟོགས་ནས། །རྨོངས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་ན། །འཆི་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf, having realized this, I later become lazy due to delusion,\nAt the time when death approaches,\nGreat sorrow will arise.\n", "translation": "If, having realized this, I later become lazy due to delusion,\nAt the time when death approaches,\nGreat sorrow will arise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བདག་གིས་དེ་རྟོགས་ནས། །རྨོངས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་ན། །འཆི་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །རྨོངས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པ་རྣམས་དཔྱད་ཅིང་གཞིགས་པས་སྒྱིད་ལུག་པར་གྱུར་ནས་བསླབ་པ་མི་བསྲུང་ནའོ། །མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་ཞེས་པ་ནི་གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉས་ཅིའི་དོན་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་བྱས་ཞེས་འགྱོད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བླུན་རྨོངས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་བསམ་པ་དང་། ངོ་བོ་ལ་སྨད་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་ལ་བརྟག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་བདག་གི་བསླབ་པ་ལས་འདས་པའི་ཉེས་དམིགས་དེ་རྟོགས་ནས་ཀྱང་རྨོངས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་སྟེ། བསླབ་པ་ལ་མ་འབད་ན་འཆི་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་འགྱོད་ཅིང་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར་ལ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIf, having understood this,\nI still become discouraged due to delusion,\nThen at the time when death approaches,\nGreat sorrow will arise.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original text and commentaries:\n- Understanding the consequences of breaking vows or precepts\n- Still becoming discouraged or lazy due to ignorance/delusion\n- The resulting intense regret and sorrow at the time of death\n- The implication that one should strive to practice diligently while there is still time", + "translation": "If, having understood this,\nI still become discouraged due to delusion,\nThen at the time when death approaches,\nGreat sorrow will arise." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གལ་ཏེ་བདག་གིས་དེ་རྟོགས་ནས། །": { + "བདག་": "I", + "རྟོགས་": "realize" + }, + "རྨོངས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་ན། །": { + "རྨོངས་པ་": "deluded", + "སྒྱིད་ལུག་": "despondent" + }, + "འཆི་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །": { + "འཆི་བ་": "die", + "དུས་": "time" + }, + "མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར། །": { + "མྱ་ངན་": "grief" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གལ་ཏེ་བདག་གིས་དེ་རྟོགས་ནས། །རྨོངས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་ན། །": { + "རྟོགས་": "realized", + "རྨོངས་པ": "delusion", + "སྒྱིད་ལུག་": "lazy" + }, + "འཆི་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར། །": { + "འཆི་བ": "death", + "དུས་": "time", + "མྱ་ངན་ཆེན་པོ་": "great sorrow" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གལ་ཏེ་བདག་གིས་དེ་རྟོགས་ནས། །": { + "རྟོགས་": "realized", + "བདག་": "I" + }, + "རྨོངས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་ན། །": { + "རྨོངས་པ་": "delusion", + "སྒྱིད་ལུག་": "lazy" + }, + "འཆི་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །": { + "འཆི་བ་": "death", + "དུས་": "time" + }, + "མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར། །": { + "མྱ་ངན་": "sorrow", + "ཆེན་པོ་": "great" + } + }, + "02_few_shot": { + "གལ་ཏེ་བདག་གིས་དེ་རྟོགས་ནས། །རྨོངས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་ན། །": { + "རྟོགས་": "realized", + "རྨོངས་པ": "delusion", + "སྒྱིད་ལུག་": "lazy" + }, + "འཆི་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར། །": { + "འཆི་བ": "death", + "དུས་": "time", + "མྱ་ངན་ཆེན་པོ་": "great sorrow" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གལ་ཏེ་བདག་གིས་དེ་རྟོགས་ནས། །རྨོངས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་ན། །": { + "རྟོགས་": "understood", + "རྨོངས་པ": "delusion", + "སྒྱིད་ལུག་": "discouraged" + }, + "འཆི་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར། །": { + "འཆི་བ": "death", + "དུས་": "time", + "མྱ་ངན་ཆེན་པོ་": "great sorrow" + } } } }, @@ -4121,6 +17354,113 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དམྱལ་མེ་བཟོད་དཀས་དུས་རིང་དུ། །བདག་གི་ལུས་ལ་བསྲེགས་གྱུར་ན། །འགྱོད་པ་མི་བཟད་མེ་འབར་བས། །སེམས་གདུང་འགྱུར་བ་གདོན་མི་ཟ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf for a long time my body were to burn\nIn the unbearable fires of hell,\nMy mind would surely be tormented\nBy the unendurable blazing fire of regret.\n", "translation": "If for a long time my body were to burn\nIn the unbearable fires of hell,\nMy mind would surely be tormented\nBy the unendurable blazing fire of regret." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདམྱལ་མེ་བཟོད་དཀས་དུས་རིང་དུ། །བདག་གི་ལུས་ལ་བསྲེགས་གྱུར་ན། །འགྱོད་པ་མི་བཟད་མེ་འབར་བས། །སེམས་གདུང་འགྱུར་བ་གདོན་མི་ཟ། །\n\nCommentary 1: སྲེག་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཐལ་བར་རློག་པར་འགྱུར་བའོ། །མེ་འབར་ཞེས་པ་ནི་བདག་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་ལས་ངན་པ་ཇི་ལྟར་བྱས་ཞེས་ཕྱིས་གདུང་ཞིང་འགྱོད་པའི་མེ་འབར་བས་སེམས་སྲེག་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཤི་ནས་དམྱལ་བའི་མི་བཟོད་པར་དཀའ་བས་ཡུན་རིང་དུ་བདག་གི་ལུས་བསྲེགས་པར་གྱུར་པ་ན་འགྱོད་པ་མི་བཟད་པའི་མེ་འབར་བས་རང་གི་སེམས་གདུང་བར་འགྱུར་བ་གདོན་མི་ཟའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf my body is burned for a long time\nIn the unbearable fires of hell,\nThen without doubt my mind will be tormented\nBy the blazing, unbearable fire of regret.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries which emphasize the intense regret and mental anguish that follows negative actions leading to hellish experiences.", + "translation": "If my body is burned for a long time\nIn the unbearable fires of hell,\nThen without doubt my mind will be tormented\nBy the blazing, unbearable fire of regret." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དམྱལ་མེ་བཟོད་དཀས་དུས་རིང་དུ། །": { + "དམྱལ་མེ་": "flames of hell", + "བཟོད་དཀས་": "intolerable", + "དུས་རིང་": "long" + }, + "བདག་གི་ལུས་ལ་བསྲེགས་གྱུར་ན། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "བསྲེགས་": "burned" + }, + "འགྱོད་པ་མི་བཟད་མེ་འབར་བས། །": { + "འགྱོད་པ་": "rue", + "མི་བཟད་": "dreadful", + "མེ་འབར་": "blazing fires" + }, + "སེམས་གདུང་འགྱུར་བ་གདོན་མི་ཟ། །": { + "སེམས་": "mind", + "གདུང་འགྱུར་": "wrack", + "གདོན་མི་ཟ་": "no doubt" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དམྱལ་མེ་བཟོད་དཀས་དུས་རིང་དུ། །": { + "དམྱལ་མེ་": "hell fire", + "བཟོད་དཀས་": "hard-to-endure", + "དུས་རིང་": "long time" + }, + "བདག་གི་ལུས་ལ་བསྲེགས་གྱུར་ན། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "བསྲེགས་": "burn" + }, + "འགྱོད་པ་མི་བཟད་མེ་འབར་བས། །": { + "འགྱོད་པ་": "regret", + "མི་བཟད་": "unbearable", + "མེ་འབར་": "blazing fire" + }, + "སེམས་གདུང་འགྱུར་བ་གདོན་མི་ཟ། །": { + "སེམས་": "mind", + "གདུང་": "tormented", + "གདོན་མི་ཟ་": "certain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དམྱལ་མེ་བཟོད་དཀས་དུས་རིང་དུ། །": { + "དམྱལ་མེ་": "fires of hell", + "བཟོད་དཀས་": "unbearable", + "དུས་རིང་": "long time" + }, + "བདག་གི་ལུས་ལ་བསྲེགས་གྱུར་ན། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "བསྲེགས་": "burn" + }, + "འགྱོད་པ་མི་བཟད་མེ་འབར་བས། །": { + "འགྱོད་པ་": "regret", + "མི་བཟད་": "unendurable", + "མེ་འབར་": "blazing flames" + }, + "སེམས་གདུང་འགྱུར་བ་གདོན་མི་ཟ། །": { + "སེམས་": "mind", + "གདུང་": "tormented", + "གདོན་མི་ཟ་": "surely" + } + }, + "02_few_shot": { + "དམྱལ་མེ་བཟོད་དཀས་དུས་རིང་དུ། །བདག་གི་ལུས་ལ་བསྲེགས་གྱུར་ན། །": { + "དམྱལ་མེ་": "fires of hell", + "བཟོད་དཀས་": "unbearable", + "དུས་རིང་": "long time", + "ལུས་": "body", + "བསྲེགས་": "burn" + }, + "འགྱོད་པ་མི་བཟད་མེ་འབར་བས། །སེམས་གདུང་འགྱུར་བ་གདོན་མི་ཟ། །": { + "འགྱོད་པ་": "regret", + "མི་བཟད་": "unendurable", + "མེ་འབར་": "blazing fire", + "སེམས་": "mind", + "གདུང་": "tormented" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དམྱལ་མེ་བཟོད་དཀས་དུས་རིང་དུ། །": { + "དམྱལ་མེ་": "fires of hell", + "བཟོད་དཀས་": "unbearable", + "དུས་རིང་": "long time" + }, + "བདག་གི་ལུས་ལ་བསྲེགས་གྱུར་ན། །": { + "བདག་གི་ལུས་": "my body", + "བསྲེགས་": "burned" + }, + "འགྱོད་པ་མི་བཟད་མེ་འབར་བས། །": { + "འགྱོད་པ་": "regret", + "མི་བཟད་": "unbearable", + "མེ་འབར་": "blazing fire" + }, + "སེམས་གདུང་འགྱུར་བ་གདོན་མི་ཟ། །": { + "སེམས་": "mind", + "གདུང་": "tormented", + "གདོན་མི་ཟ་": "without doubt" + } } } }, @@ -4144,6 +17484,90 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཕན་པའི་ས། །ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ་རྙེད་གྱུར་ནས། །བདག་ཉིད་ཤེས་དང་ལྡན་བཞིན་དུ། །ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བ་དེར་ཁྲིད་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nHaving obtained with great difficulty this beneficial ground,\nIf I, though possessing knowledge and awareness,\nAm led back again to those hells,\nIt is as if I were deceived by confusion.\n", "translation": "Having obtained with great difficulty this beneficial ground,\nIf I, though possessing knowledge and awareness,\nAm led back again to those hells,\nIt is as if I were deceived by confusion." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཕན་པའི་ས། །ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ་རྙེད་གྱུར་ནས། །བདག་ཉིད་ཤེས་དང་ལྡན་བཞིན་དུ། །ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བ་དེར་ཁྲིད་ན། །\n\nCommentary 1: ཕན་པའི་ས་ནི་བདེ་འགྲོའོ། ། ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའོ། ། ཁྲིད་ཅེས་པ་ནི་བདག་ཉོན་མོངས་པས་ཁྲིད་པའོ། ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ན་བཀྲིར་ཉན་པ་ཇི་ལྟར་སོང་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཞིང་ཕན་པ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་ས་དལ་འབྱོར་འདི་ཇི་ཞིག་ལྟར་སྟེས་རྙེད་པར་གྱུར་ནས་བདག་ཉིད་དགེ་སྡིག་སྐྱོན་ཡོན་ཤེས་པའི་བློ་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་སྡིག་པ་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་ཡང་རང་ཉིད་དམྱལ་བར་དེར་ཁྲིད་ན་\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries:\n\n\nHaving somehow obtained this extremely rare and beneficial ground,\nWhich is so difficult to find,\nIf I, despite possessing knowledge and understanding,\nAm led back again to those hells,\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas:\n- The precious human rebirth is extremely rare and beneficial\n- It has been obtained somehow\n- The person has knowledge/understanding of right and wrong\n- Yet they may still commit negative actions\n- Leading them back to rebirth in hell realms", + "translation": "Having somehow obtained this extremely rare and beneficial ground,\nWhich is so difficult to find,\nIf I, despite possessing knowledge and understanding,\nAm led back again to those hells," + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཕན་པའི་ས། །ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་": "so hard to get", + "ཕན་པའི་ས་": "place of benefit", + "རྙེད་": "gained" + }, + "བདག་ཉིད་ཤེས་དང་ལྡན་བཞིན་དུ། །ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བ་དེར་ཁྲིད་ན། །": { + "བདག་ཉིད་": "I", + "ཤེས་": "cognizant", + "དམྱལ་བ་": "hells", + "ཁྲིད་": "led" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཕན་པའི་ས། །": { + "ཤིན་ཏུ་": "extremely", + "རྙེད་དཀའ་": "difficult to obtain", + "ཕན་པ་": "beneficial", + "ས་": "state" + }, + "ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "རྙེད་": "obtained" + }, + "བདག་ཉིད་ཤེས་དང་ལྡན་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་ཉིད་": "myself", + "ཤེས་": "aware" + }, + "ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བ་དེར་ཁྲིད་ན། །": { + "ཕྱིར་ཡང་": "again", + "དམྱལ་བ་": "hell", + "ཁྲིད་": "led" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཕན་པའི་ས། །ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་": "extremely rare", + "ཕན་པའི་": "beneficial", + "ས་": "ground", + "རྙེད་": "obtained" + }, + "བདག་ཉིད་ཤེས་དང་ལྡན་བཞིན་དུ། །ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བ་དེར་ཁྲིད་ན། །": { + "བདག་ཉིད་": "I", + "ཤེས་": "awareness", + "ལྡན་": "possessing", + "དམྱལ་བ་": "hells", + "ཁྲིད་": "led" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཕན་པའི་ས། །ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་": "great difficulty", + "ཕན་པའི་ས་": "beneficial ground", + "རྙེད་": "obtained" + }, + "བདག་ཉིད་ཤེས་དང་ལྡན་བཞིན་དུ། །ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བ་དེར་ཁྲིད་ན། །": { + "བདག་ཉིད་": "I", + "ཤེས་": "knowledge", + "ལྡན་": "possessing", + "དམྱལ་བ་": "hells", + "ཁྲིད་": "led" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཕན་པའི་ས། །ཇི་ཞིག་ལྟར་ཏེ་རྙེད་གྱུར་ནས། །": { + "ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་": "extremely rare", + "ཕན་པའི་": "beneficial", + "ས་": "ground", + "རྙེད་": "obtain" + }, + "བདག་ཉིད་ཤེས་དང་ལྡན་བཞིན་དུ། །ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བ་དེར་ཁྲིད་ན། །": { + "བདག་ཉིད་": "I", + "ཤེས་": "knowledge", + "ལྡན་": "possessing", + "དམྱལ་བ་": "hells", + "ཁྲིད་": "led" + } } } }, @@ -4167,6 +17591,96 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྔགས་ཀྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པ་བཞིན། །བདག་ལ་འདིར་སེམས་མེད་དུ་ཟད། །ཅིས་རྨོངས་བདག་ཀྱང་མ་ཤེས་ཏེ། །བདག་གི་ཁོང་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAs if bewildered by a mantra,\nMy mind here has become blank.\nI don't even know how I'm confused;\nWhat is there within me?\n", "translation": "As if bewildered by a mantra,\nMy mind here has become blank.\nI don't even know how I'm confused;\nWhat is there within me?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྔགས་ཀྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པ་བཞིན། །བདག་ལ་འདིར་སེམས་མེད་དུ་ཟད། །ཅིས་རྨོངས་བདག་ཀྱང་མ་ཤེས་ཏེ། །བདག་གི་ཁོང་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nCommentary 1: སྔགས་ཀྱིས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཞེས་པ་ནི་ཕན་པའི་ས་ལའོ། །སེམས་ཞེས་པ་ནི་བསླབ་པ་ལས་བརྩོན་པའོ། །ཅིས་རྨོངས་མ་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་ཅིས་རྨོངས་པར་བྱས་ཆ་མེད་པའོ། །ཁོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་པོ་ལའོ། །གལ་ཏེ་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: སྔགས་ཀྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་འདིར་སེམས་མེད་དུ་ཟད་ཅེས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི། རྒྱུ་ཅིས་རྨོངས་ནས་བསླུས་པར་བྱས་པ་བདག་གིས་ཀྱང་སྔར་མ་ཤེས་ཏེ་བདག་གི་ཁོང་ན་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བརྟགས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འོས་མེད་ཅེས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nLike one bewildered by a magical spell,\nI have become utterly mindless here.\nHow I became confused, even I do not know.\nWhat is it that lies within me?\n\n\nThis translation attempts to capture the sense of confusion and self-questioning expressed in the original Tibetan verse, as elaborated on in the commentaries. The speaker compares their state of mind to someone under the influence of a magical spell, feeling a loss of awareness or mindfulness. They express uncertainty about the cause of their confusion and question what internal factors might be responsible for their condition, with the commentaries suggesting that afflictive emotions (kleshas) are likely the root cause.", + "translation": "Like one bewildered by a magical spell,\nI have become utterly mindless here.\nHow I became confused, even I do not know.\nWhat is it that lies within me?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྔགས་ཀྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པ་བཞིན། །བདག་ལ་འདིར་སེམས་མེད་དུ་ཟད། །": { + "སྔགས་": "spells", + "རྨོངས་པར་བྱས་པ་": "bewitched", + "བདག་": "I", + "སེམས་": "will" + }, + "ཅིས་རྨོངས་བདག་ཀྱང་མ་ཤེས་ཏེ། །བདག་གི་ཁོང་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "རྨོངས་": "deluded", + "བདག་": "I", + "ཤེས་": "know", + "ཁོང་": "inside" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྔགས་ཀྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པ་བཞིན། །": { + "སྔགས་": "mantras", + "རྨོངས་པ་": "bewildered" + }, + "བདག་ལ་འདིར་སེམས་མེད་དུ་ཟད། །": { + "བདག་": "I", + "སེམས་": "mind" + }, + "ཅིས་རྨོངས་བདག་ཀྱང་མ་ཤེས་ཏེ། །": { + "རྨོངས་": "confused", + "ཤེས་": "know" + }, + "བདག་གི་ཁོང་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "བདག་": "me", + "ཁོང་": "inside" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྔགས་ཀྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པ་བཞིན། །": { + "སྔགས་": "spell", + "རྨོངས་པ་": "bewildered" + }, + "བདག་ལ་འདིར་སེམས་མེད་དུ་ཟད། །": { + "བདག་": "I", + "སེམས་": "mind" + }, + "ཅིས་རྨོངས་བདག་ཀྱང་མ་ཤེས་ཏེ། །": { + "རྨོངས་": "confused" + }, + "བདག་གི་ཁོང་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "བདག་": "me", + "ཁོང་": "inside" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྔགས་ཀྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པ་བཞིན། །": { + "སྔགས་": "mantra", + "རྨོངས་པ་": "bewildered" + }, + "བདག་ལ་འདིར་སེམས་མེད་དུ་ཟད། །": { + "བདག་": "I", + "སེམས་": "mind", + "མེད་": "blank" + }, + "ཅིས་རྨོངས་བདག་ཀྱང་མ་ཤེས་ཏེ། །": { + "རྨོངས་": "confused", + "བདག་": "I", + "ཤེས་": "know" + }, + "བདག་གི་ཁོང་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "བདག་": "me", + "ཁོང་": "within" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྔགས་ཀྱིས་རྨོངས་པར་བྱས་པ་བཞིན། །བདག་ལ་འདིར་སེམས་མེད་དུ་ཟད། །": { + "སྔགས་": "magical spell", + "རྨོངས་པ་": "bewildered", + "བདག་": "I", + "སེམས་མེད་": "mindless" + }, + "ཅིས་རྨོངས་བདག་ཀྱང་མ་ཤེས་ཏེ། །བདག་གི་ཁོང་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "རྨོངས་": "confused", + "བདག་": "I", + "ཤེས་": "know", + "ཁོང་": "within" + } } } }, @@ -4190,6 +17704,98 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཞེ་སྡང་སྲེད་སོགས་དགྲ་རྣམས་ནི། །རྐང་ལག་ལ་སོགས་ཡོད་མིན་ལ། །དཔའ་མཛངས་མིན་ཡང་ཇི་ཞིག་ལྟར། །དེ་དག་གིས་བདག་བྲན་བཞིན་བྱས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nEnemies like anger and craving\nHave no arms or legs,\nYet without being brave or clever,\nHow have they enslaved me?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning and poetic structure of the original Tibetan verse, conveying how destructive emotions like anger and craving, though not physical entities, have managed to overpower and enslave the speaker despite lacking physical strength or cunning.", "translation": "Enemies like anger and craving\nHave no arms or legs,\nYet without being brave or clever,\nHow have they enslaved me?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཞེ་སྡང་སྲེད་སོགས་དགྲ་རྣམས་ནི། །རྐང་ལག་ལ་སོགས་ཡོད་མིན་ལ། །དཔའ་མཛངས་མིན་ཡང་ཇི་ཞིག་ལྟར། །དེ་དག་གིས་བདག་བྲན་བཞིན་བྱས། །\n\nCommentary 1: ཞེ་སྡང་སྲེད་སོགས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྲེད་པ་ནི་ཕྱིར་ཞིང་འདོད་པ་སྐྱེས་པའོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔའ་བོ་མ་ཡིན་པའོ། །གཏི་མུག་དང་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་མཁས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བྲན་བཞིན་དུ་བྱས་པ་ནི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་ད་ནི་གསུམ་པ་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་བག་བྱ་བ་སྟོན་པས། དེ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བྱར་བརྟག་པ་དང་། སྤོང་བའི་འདུན་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྤོང་ནུས་ཀྱི་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཉེས་དམིགས་བསམ་པ་དང་། དེས་ན་བསྟེན་བྱ་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། མི་རིགས་བཞིན་དུ་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང་། གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་དང་། བསྟེན་དུ་མི་རུང་བར་གདམས་པའོ། ། དང་པོ་ནི། ཞེ་སྡང་དང་སྲེད་པ་སོགས་དགྲ་རྣམས་ནི་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་མིན་ཞིང་བརྩོན་འགྲུས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དཔའ་བོ་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པས་མཛངས་པ་མིན་ཡང་ཇི་ཞིག་ལྟར་དེ་དག་གིས་བདག་བྲན་བཞིན་དབང་མེད་དུ་བཀོལ་བར་བྱས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThough enemies like anger and craving have no arms or legs,\nAnd are neither brave nor wise,\nHow is it that they have somehow\nMade me their slave?\n", + "translation": "Though enemies like anger and craving have no arms or legs,\nAnd are neither brave nor wise,\nHow is it that they have somehow\nMade me their slave?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཞེ་སྡང་སྲེད་སོགས་དགྲ་རྣམས་ནི། །": { + "ཞེ་སྡང་": "aversion", + "སྲེད་": "craving", + "དགྲ་": "enemies" + }, + "རྐང་ལག་ལ་སོགས་ཡོད་མིན་ལ། །": { + "རྐང་ལག་": "limbs" + }, + "དཔའ་མཛངས་མིན་ཡང་ཇི་ཞིག་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "brave", + "མཛངས་": "wise" + }, + "དེ་དག་གིས་བདག་བྲན་བཞིན་བྱས། །": { + "བདག་": "me", + "བྲན་": "slave" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཞེ་སྡང་སྲེད་སོགས་དགྲ་རྣམས་ནི། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྲེད་": "craving", + "དགྲ་": "enemies" + }, + "རྐང་ལག་ལ་སོགས་ཡོད་མིན་ལ། །": { + "རྐང་ལག་": "limbs" + }, + "དཔའ་མཛངས་མིན་ཡང་ཇི་ཞིག་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "brave", + "མཛངས་": "wise" + }, + "དེ་དག་གིས་བདག་བྲན་བཞིན་བྱས། །": { + "བདག་": "me", + "བྲན་": "slave" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཞེ་སྡང་སྲེད་སོགས་དགྲ་རྣམས་ནི། །རྐང་ལག་ལ་སོགས་ཡོད་མིན་ལ། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྲེད་": "craving", + "དགྲ་": "enemies", + "རྐང་ལག་": "arms or legs" + }, + "།དཔའ་མཛངས་མིན་ཡང་ཇི་ཞིག་ལྟར། །དེ་དག་གིས་བདག་བྲན་བཞིན་བྱས། །": { + "དཔའ་": "brave", + "མཛངས་": "wise", + "བདག་": "me", + "བྲན་": "servant" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཞེ་སྡང་སྲེད་སོགས་དགྲ་རྣམས་ནི། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྲེད་": "craving", + "དགྲ་": "enemies" + }, + "རྐང་ལག་ལ་སོགས་ཡོད་མིན་ལ། །": { + "རྐང་ལག་": "arms or legs" + }, + "དཔའ་མཛངས་མིན་ཡང་ཇི་ཞིག་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "brave", + "མཛངས་": "clever" + }, + "དེ་དག་གིས་བདག་བྲན་བཞིན་བྱས། །": { + "བྲན་": "enslaved" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཞེ་སྡང་སྲེད་སོགས་དགྲ་རྣམས་ནི། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྲེད་": "craving", + "དགྲ་": "enemies" + }, + "རྐང་ལག་ལ་སོགས་ཡོད་མིན་ལ། །": { + "རྐང་ལག་": "arms or legs" + }, + "དཔའ་མཛངས་མིན་ཡང་ཇི་ཞིག་ལྟར། །": { + "དཔའ་": "brave", + "མཛངས་": "wise" + }, + "དེ་དག་གིས་བདག་བྲན་བཞིན་བྱས། །": { + "བདག་": "me", + "བྲན་": "slave" + } } } }, @@ -4213,6 +17819,114 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གི་སེམས་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །དགའ་མགུར་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་པ། །དེ་ལའང་མི་ཁྲོ་བཟོད་པ་ནི། །གནས་མིན་བཟོད་པ་སྨད་པའི་གནས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhile abiding in my own mind,\nThose who harm me with joy and delight,\nNot getting angry at them and being patient -\nThis patience in the wrong place is cause for reproach.\n", "translation": "While abiding in my own mind,\nThose who harm me with joy and delight,\nNot getting angry at them and being patient -\nThis patience in the wrong place is cause for reproach." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གི་སེམས་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །དགའ་མགུར་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་པ། །དེ་ལའང་མི་ཁྲོ་བཟོད་པ་ནི། །གནས་མིན་བཟོད་པ་སྨད་པའི་གནས། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དགའ་མགུར་ཞེས་པ་ནི་དགོས་པ་མེད་པར་རོ། །གནས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །བཟོད་པ་ནི་སྲོན་པའོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་བདག་གི་སེམས་ལ་གནས་བཞིན་དུ་དགའ་མགུར་ཏེ་འཛེམས་མེད་དུ་བདག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལའང་མི་ཁྲོ་བར་བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པའི་གནས་མིན་པ་ལ་བཟོད་པ་དམ་པས་སྨད་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhile dwelling in my own mind,\nThose who harm me with delight and pleasure,\nTo not be angry at them and to be patient,\nIs patience towards an improper object, a cause for reproach by the noble.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that being patient towards those who deliberately and joyfully harm you, while you are simply minding your own business, is not considered proper patience. Such misplaced patience is actually criticized by those who truly understand the practice of patience.", + "translation": "While dwelling in my own mind,\nThose who harm me with delight and pleasure,\nTo not be angry at them and to be patient,\nIs patience towards an improper object, a cause for reproach by the noble." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གི་སེམས་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་གི་": "my", + "སེམས་": "mind", + "གནས་": "dwell" + }, + "དགའ་མགུར་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་པ། །": { + "བདག་": "me", + "གནོད་བྱེད་": "cause harm" + }, + "དེ་ལའང་མི་ཁྲོ་བཟོད་པ་ནི། །": { + "མི་ཁྲོ་": "without anger", + "བཟོད་པ་": "patient" + }, + "གནས་མིན་བཟོད་པ་སྨད་པའི་གནས། །": { + "གནས་མིན་": "wrong", + "བཟོད་པ་": "patient", + "སྨད་པའི་": "blameworthy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གི་སེམས་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་གི་": "my", + "སེམས་": "mind", + "གནས་": "abiding" + }, + "དགའ་མགུར་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་པ། །": { + "དགའ་མགུར་": "joyfully", + "བདག་": "me", + "གནོད་བྱེད་": "harm" + }, + "དེ་ལའང་མི་ཁྲོ་བཟོད་པ་ནི། །": { + "མི་ཁྲོ་": "not being angry", + "བཟོད་པ་": "patience" + }, + "གནས་མིན་བཟོད་པ་སྨད་པའི་གནས། །": { + "གནས་མིན་": "inappropriate", + "བཟོད་པ་": "patience", + "སྨད་པའི་": "criticism" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གི་སེམས་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་གི་": "my", + "སེམས་": "mind", + "གནས་": "dwelling" + }, + "དགའ་མགུར་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་པ། །": { + "དགའ་མགུར་": "joy and delight", + "བདག་ལ་": "me", + "གནོད་བྱེད་པ་": "harm" + }, + "དེ་ལའང་མི་ཁྲོ་བཟོད་པ་ནི། །": { + "མི་ཁྲོ་": "not being angry", + "བཟོད་པ་": "patience" + }, + "གནས་མིན་བཟོད་པ་སྨད་པའི་གནས། །": { + "གནས་མིན་": "wrong place", + "བཟོད་པ་": "patience", + "སྨད་པའི་གནས་": "cause for reproach" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གི་སེམས་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་གི་": "my own", + "སེམས་": "mind", + "གནས་": "abiding" + }, + "དགའ་མགུར་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་པ། །": { + "དགའ་མགུར་": "joy and delight", + "བདག་ལ་": "me", + "གནོད་བྱེད་པ་": "harm" + }, + "དེ་ལའང་མི་ཁྲོ་བཟོད་པ་ནི། །": { + "མི་ཁྲོ་": "not getting angry", + "བཟོད་པ་": "patient" + }, + "གནས་མིན་བཟོད་པ་སྨད་པའི་གནས། །": { + "གནས་མིན་": "wrong place", + "བཟོད་པ་": "patience", + "སྨད་པའི་གནས་": "cause for reproach" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གི་སེམས་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །": { + "བདག་གི་སེམས་": "my own mind", + "གནས་": "dwelling" + }, + "དགའ་མགུར་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་པ། །": { + "དགའ་མགུར་": "delight and pleasure", + "གནོད་བྱེད་པ་": "harm" + }, + "དེ་ལའང་མི་ཁྲོ་བཟོད་པ་ནི། །": { + "མི་ཁྲོ་": "not be angry", + "བཟོད་པ་": "patient" + }, + "གནས་མིན་བཟོད་པ་སྨད་པའི་གནས། །": { + "གནས་མིན་": "improper object", + "སྨད་པའི་གནས་": "cause for reproach" + } } } }, @@ -4236,6 +17950,110 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས། །ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགྲར་ལངས་ཀྱང་། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་མནར་མེད་པའི། །མེ་ནང་ཁྲིད་ཅིང་འཇུག་མི་ནུས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nEven if all the gods and demigods\nWere to rise up against me as enemies,\nThey still would not have the power\nTo lead and cast me into the fires of Avici hell.\n", "translation": "Even if all the gods and demigods\nWere to rise up against me as enemies,\nThey still would not have the power\nTo lead and cast me into the fires of Avici hell." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས། །ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགྲར་ལངས་ཀྱང་། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་མནར་མེད་པའི། །མེ་ནང་ཁྲིད་ཅིང་འཇུག་མི་ནུས། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་དག་དེ་ཙམ་དུ་མི་བཟོད་དུ་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མནར་མེད་པ་ནི་དམྱལ་བའོ། །འཇུག་པ་ནི་དེར་འཇུག་པའོ། །མེ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ། གནོད་པའི་ངོ་བོ་ཆེ་བ་ནི། གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་སོགས་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགྲར་ལངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་གིས་ཀྱང་མནར་མེད་པའི་མེའི་ནང་དུ་འཁྲིད་ཅིང་འཇུག་མི་ནུས་ཀྱི།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nEven if all the gods and demigods\nWere to rise up against me as enemies,\nThey would still not be able to lead me\nAnd cast me into the fires of the Avici hell.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes that even if powerful celestial beings became one's enemies, they would not have the ability to condemn one to the most severe hell realm. The commentaries clarify that \"Avici\" (མནར་མེད་པ) refers to the hell realm, and that the verse is addressing the inability of others to force one into such a state of suffering.", + "translation": "Even if all the gods and demigods\nWere to rise up against me as enemies,\nThey would still not be able to lead me\nAnd cast me into the fires of the Avici hell." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "demigods" + }, + "ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགྲར་ལངས་ཀྱང་། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བདག་": "me", + "དགྲར་ལངས་": "arose against" + }, + "དེ་དག་གིས་ཀྱང་མནར་མེད་པའི། །": { + "མནར་མེད་པའི་": "Incessant" + }, + "མེ་ནང་ཁྲིད་ཅིང་འཇུག་མི་ནུས། །": { + "མེ་": "fires", + "ཁྲིད་": "take", + "འཇུག་": "force" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས། །": { + "ལྷ་": "devas", + "ལྷ་མིན་": "asuras" + }, + "ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགྲར་ལངས་ཀྱང་། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བདག་": "me", + "དགྲར་ལངས་": "rise up as enemies" + }, + "དེ་དག་གིས་ཀྱང་མནར་མེད་པའི། །": { + "མནར་མེད་": "Avīci" + }, + "མེ་ནང་ཁྲིད་ཅིང་འཇུག་མི་ནུས། །": { + "མེ་": "fires", + "ཁྲིད་": "lead", + "འཇུག་": "cast" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "demigods" + }, + "ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགྲར་ལངས་ཀྱང་། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བདག་": "me", + "དགྲར་ལངས་": "rise up against" + }, + "དེ་དག་གིས་ཀྱང་མནར་མེད་པའི། །": { + "མནར་མེད་པའི་": "Avici" + }, + "མེ་ནང་ཁྲིད་ཅིང་འཇུག་མི་ནུས། །": { + "མེ་": "fires", + "ཁྲིད་": "lead", + "འཇུག་": "into" + } + }, + "02_few_shot": { + "གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "demigods" + }, + "ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགྲར་ལངས་ཀྱང་། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བདག་": "me", + "དགྲར་ལངས་": "rise up against" + }, + "དེ་དག་གིས་ཀྱང་མནར་མེད་པའི། །": { + "མནར་མེད་པའི་": "Avici" + }, + "མེ་ནང་ཁྲིད་ཅིང་འཇུག་མི་ནུས། །": { + "མེ་": "fires", + "ཁྲིད་": "lead", + "འཇུག་": "cast", + "ནུས་": "power" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གལ་ཏེ་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས། །": { + "ལྷ་": "gods", + "ལྷ་མིན་": "demigods" + }, + "ཐམས་ཅད་བདག་ལ་དགྲར་ལངས་ཀྱང་། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བདག་": "me", + "དགྲར་ལངས་": "rise up against" + }, + "དེ་དག་གིས་ཀྱང་མནར་མེད་པའི། །": { + "མནར་མེད་པའི་": "Avici" + }, + "མེ་ནང་ཁྲིད་ཅིང་འཇུག་མི་ནུས། །": { + "མེ་": "fires", + "ཁྲིད་": "lead", + "འཇུག་": "cast", + "མི་ནུས་": "not be able to" + } } } }, @@ -4259,6 +18077,103 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཅན་དགྲ་འདིས་ནི། །གང་དང་ཕྲད་ན་རི་རབ་ཀྱང་། །ཐལ་བ་ཡང་ནི་མི་ལུས་པ། །དེར་བདག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འདོར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis powerful enemy of afflictions,\nWhatever it encounters, even Mount Meru,\nIs reduced to not even dust remaining.\nIn an instant, it casts me down there.\n", "translation": "This powerful enemy of afflictions,\nWhatever it encounters, even Mount Meru,\nIs reduced to not even dust remaining.\nIn an instant, it casts me down there." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་སྟོབས་ཅན་དགྲ་འདིས་ནི། །གང་དང་ཕྲད་ན་རི་རབ་ཀྱང་། །ཐལ་བ་ཡང་ནི་མི་ལུས་པ། །དེར་བདག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འདོར། །\n\nCommentary 1: ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ།ཕྲད་ན་སྟེ་རེག་ནའོ། །རི་རབ་ནི་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་པོ། །དེར་ཞེས་པ་ནི་མེའི་ནང་དུའོ། །འདི་བས་གནང་བའི་དགྲ་གཞན་ན་མེད་དམ་དེ་ཙམ་དུ་ཞེད་ཅི་དགོས་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཅན་དགྲ་འདིས་ནི་གང་དང་ཕྲད་ན་རི་རབ་ཀྱང་ཐལ་བར་ཡང་ནི་མི་ལུས་པར་སྲེག་པའི་མནར་མེད་ཀྱི་མེ་ནང་དེར་བདག་སྐད་ཅིག་ལ་འདོར་ཏེ་འཕེན་པར་བྱེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThis powerful enemy of afflictions,\nWhen encountered, even Mount Meru\nWould be reduced to nothing but ash.\nIn an instant, it casts me into that [fire].\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries. The verse speaks of the destructive power of afflictions (negative emotions or mental states), comparing their strength to a fire that could instantly consume even the mighty Mount Meru. The commentaries clarify that this refers to being cast into the fires of hell as a result of these afflictions.", + "translation": "This powerful enemy of afflictions,\nWhen encountered, even Mount Meru\nWould be reduced to nothing but ash.\nIn an instant, it casts me into that [fire]." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཅན་དགྲ་འདིས་ནི། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སྟོབས་ཅན་": "powerful", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གང་དང་ཕྲད་ན་རི་རབ་ཀྱང་། །": { + "ཕྲད་": "contact", + "རི་རབ་": "Mount Meru" + }, + "ཐལ་བ་ཡང་ནི་མི་ལུས་པ། །": { + "ཐལ་བ་": "ash" + }, + "དེར་བདག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འདོར། །": { + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འདོར་": "cast" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཅན་དགྲ་འདིས་ནི། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སྟོབས་ཅན་": "powerful", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གང་དང་ཕྲད་ན་རི་རབ་ཀྱང་། །": { + "ཕྲད་": "encountering", + "རི་རབ་": "Mount Meru" + }, + "ཐལ་བ་ཡང་ནི་མི་ལུས་པ། །": { + "ཐལ་བ་": "dust" + }, + "དེར་བདག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འདོར། །": { + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འདོར་": "cast away" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཅན་དགྲ་འདིས་ནི། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "སྟོབས་ཅན་": "powerful", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གང་དང་ཕྲད་ན་རི་རབ་ཀྱང་། །": { + "ཕྲད་": "encountered", + "རི་རབ་": "Mount Meru" + }, + "ཐལ་བ་ཡང་ནི་མི་ལུས་པ། །": { + "ཐལ་བ་": "dust" + }, + "དེར་བདག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འདོར། །": { + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འདོར་": "cast aside" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཅན་དགྲ་འདིས་ནི། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སྟོབས་ཅན་": "powerful", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གང་དང་ཕྲད་ན་རི་རབ་ཀྱང་། །": { + "ཕྲད་": "encounters", + "རི་རབ་": "Mount Meru" + }, + "ཐལ་བ་ཡང་ནི་མི་ལུས་པ། །": { + "ཐལ་བ་": "dust" + }, + "དེར་བདག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འདོར། །": { + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འདོར་": "casts down" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཅན་དགྲ་འདིས་ནི། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སྟོབས་ཅན་": "powerful", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གང་དང་ཕྲད་ན་རི་རབ་ཀྱང་། །": { + "ཕྲད་": "encountered", + "རི་རབ་": "Mount Meru" + }, + "ཐལ་བ་ཡང་ནི་མི་ལུས་པ། །": { + "ཐལ་བ་": "ash" + }, + "དེར་བདག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འདོར། །": { + "སྐད་ཅིག་": "instant", + "འདོར་": "casts" + } } } }, @@ -4282,6 +18197,77 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གི་ཉོན་མོངས་དགྲ་བོ་གང་། །དུས་རིང་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལྟར། །དགྲ་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར། །ཡུན་རིང་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nMy afflictive emotions, which are like enemies,\nHave existed for a long time without beginning or end.\nBut all other enemies are not like that -\nThey cannot endure for such a long time.\n", "translation": "My afflictive emotions, which are like enemies,\nHave existed for a long time without beginning or end.\nBut all other enemies are not like that -\nThey cannot endure for such a long time." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གི་ཉོན་མོངས་དགྲ་བོ་གང་། །དུས་རིང་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལྟར། །དགྲ་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར། །ཡུན་རིང་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 1: བདག་གི་ཉོན་མོངས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྟོབས་འབའ་ཞིག་ཆེ་བར་མ་ཟད་དེ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚེ་རིང་བའོ། །\n\nCommentary 2: དུས་རིང་བ་ནི། བདག་གི་ཉོན་མོངས་དགྲ་བོ་གང་ཡིན་པ་འདི་དུས་རིང་པོ་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ནས་ཀྱི་དགྲ་ཡིན་པ་ལྟར་དགྲ་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་དུས་རིང་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nMy afflictive emotions, which are my enemies,\nHave persisted for a long time, seemingly without beginning or end.\nAll other enemies are not like this -\nThey cannot endure for such a long time.\n\n\nThis translation captures the core meaning that one's inner afflictions or negative emotions are long-lasting enemies without clear beginning or end, unlike external enemies which are more temporary in nature.", + "translation": "My afflictive emotions, which are my enemies,\nHave persisted for a long time, seemingly without beginning or end.\nAll other enemies are not like this -\nThey cannot endure for such a long time." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གི་ཉོན་མོངས་དགྲ་བོ་གང་། །དུས་རིང་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལྟར། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "དགྲ་བོ་": "adversaries", + "དུས་རིང་": "long", + "ཐོག་མཐའ་མེད་པ་": "without beginning or end" + }, + "དགྲ་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར། །ཡུན་རིང་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "དགྲ་": "enemy", + "ཡུན་རིང་": "long time", + "ཐུབ་པ་": "able" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གི་ཉོན་མོངས་དགྲ་བོ་གང་། །དུས་རིང་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལྟར། །": { + "ཉོན་མོངས་": "kleśas", + "དགྲ་བོ་": "enemies", + "ཐོག་མཐའ་མེད་པ་": "beginningless and endless" + }, + "དགྲ་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར། །ཡུན་རིང་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "ཡུན་རིང་": "long", + "ཐུབ་པ་": "endure" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གི་ཉོན་མོངས་དགྲ་བོ་གང་། །དུས་རིང་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལྟར། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "དགྲ་བོ་": "enemies", + "དུས་རིང་": "long time", + "ཐོག་མཐའ་མེད་པ་": "without beginning or end" + }, + "དགྲ་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར། །ཡུན་རིང་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "ཡུན་རིང་": "long time", + "ཐུབ་པ་": "endure" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གི་ཉོན་མོངས་དགྲ་བོ་གང་། །དུས་རིང་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལྟར། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "དགྲ་བོ་": "enemies", + "དུས་རིང་": "long time", + "ཐོག་མཐའ་མེད་པ་": "without beginning or end" + }, + "དགྲ་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར། །ཡུན་རིང་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "ཡུན་རིང་": "long time", + "ཐུབ་པ་": "endure" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གི་ཉོན་མོངས་དགྲ་བོ་གང་། །དུས་རིང་ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ལྟར། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "དགྲ་བོ་": "enemies", + "དུས་རིང་": "long time", + "ཐོག་མཐའ་མེད་པ་": "without beginning or end" + }, + "དགྲ་གཞན་ཀུན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར། །ཡུན་རིང་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "ཡུན་རིང་": "long time", + "ཐུབ་པ་": "endure" + } } } }, @@ -4305,6 +18291,91 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མཐུན་པར་རིམ་གྲོ་བསྟེན་བྱས་ན། །ཐམས་ཅད་ཕན་དང་བདེ་བྱེད་ལ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་བསྟེན་བྱས་ན། །ཕྱིར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གནོད་པ་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one relies on harmonious spiritual practice,\nIt brings benefit and happiness to all.\nBut if one indulges in afflictive emotions,\nIt leads again to suffering and harm.\n", "translation": "If one relies on harmonious spiritual practice,\nIt brings benefit and happiness to all.\nBut if one indulges in afflictive emotions,\nIt leads again to suffering and harm." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམཐུན་པར་རིམ་གྲོ་བསྟེན་བྱས་ན། །ཐམས་ཅད་ཕན་དང་བདེ་བྱེད་ལ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་བསྟེན་བྱས་ན། །ཕྱིར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གནོད་པ་བྱེད། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ན་མཐུན་པའི་རིམ་གྲོས་བསྟེན་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་ལ། མཐུན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཐུན་པའི་རིམ་གྲོས་ནི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པར་རོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱེད་པ་ནི་ནུས་པ་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། མཐུན་པར་རིམ་གྲོ་བྱས་ཏེ་བསྟེན་པར་བྱས་ན་གཞན་ཐམས་ཅད་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱེད་ན། ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་བསྟེན་བྱས་ན་ཕྱིར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་དང་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf one relies on harmonious practices,\nIt brings benefit and happiness to all.\nBut if one relies on afflictive emotions,\nIt repeatedly causes suffering and harm.\n\n\nThis translation captures the core meaning that following positive, harmonious practices leads to widespread benefit and happiness, while indulging in negative emotions and afflictions results in recurring suffering and harm to oneself and others.", + "translation": "If one relies on harmonious practices,\nIt brings benefit and happiness to all.\nBut if one relies on afflictive emotions,\nIt repeatedly causes suffering and harm." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མཐུན་པར་རིམ་གྲོ་བསྟེན་བྱས་ན། །ཐམས་ཅད་ཕན་དང་བདེ་བྱེད་ལ། །": { + "མཐུན་པར་": "kindly", + "རིམ་གྲོ་བསྟེན་བྱས་": "attended", + "ཐམས་ཅད་": "everyone", + "ཕན་": "helpful", + "བདེ་བྱེད་": "please" + }, + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་བསྟེན་བྱས་ན། །ཕྱིར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "བསྟེན་བྱས་": "appeased", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་པ་བྱེད་": "inflict" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མཐུན་པར་རིམ་གྲོ་བསྟེན་བྱས་ན། །ཐམས་ཅད་ཕན་དང་བདེ་བྱེད་ལ། །": { + "མཐུན་པར་": "harmoniously", + "རིམ་གྲོ་": "ritual service", + "བསྟེན་": "practices", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "ཕན་": "benefit", + "བདེ་": "happiness" + }, + "།ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་བསྟེན་བྱས་ན། །ཕྱིར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "བསྟེན་": "relies", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་པ་": "harm" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མཐུན་པར་རིམ་གྲོ་བསྟེན་བྱས་ན། །ཐམས་ཅད་ཕན་དང་བདེ་བྱེད་ལ། །": { + "མཐུན་པར་": "harmonious", + "རིམ་གྲོ་": "rituals", + "བསྟེན་": "practices", + "ཕན་": "benefit", + "བདེ་": "happiness" + }, + "།ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་བསྟེན་བྱས་ན། །ཕྱིར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "བསྟེན་": "indulges", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་པ་": "harm" + } + }, + "02_few_shot": { + "མཐུན་པར་རིམ་གྲོ་བསྟེན་བྱས་ན། །ཐམས་ཅད་ཕན་དང་བདེ་བྱེད་ལ། །": { + "མཐུན་པར་": "harmonious", + "རིམ་གྲོ་": "spiritual practice", + "བསྟེན་": "relies", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "ཕན་": "benefit", + "བདེ་": "happiness" + }, + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་བསྟེན་བྱས་ན། །ཕྱིར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "བསྟེན་": "indulges", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་པ་": "harm" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མཐུན་པར་རིམ་གྲོ་བསྟེན་བྱས་ན། །ཐམས་ཅད་ཕན་དང་བདེ་བྱེད་ལ། །": { + "མཐུན་པར་": "harmonious", + "རིམ་གྲོ་": "practices", + "བསྟེན་": "relies", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "ཕན་": "benefit", + "བདེ་": "happiness" + }, + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་བསྟེན་བྱས་ན། །ཕྱིར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "བསྟེན་": "relies", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་པ་": "harm" + } } } }, @@ -4328,6 +18399,133 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་རྒྱུན་ཆགས་དགྲར་གྱུར་པ། །གནོད་པའི་ཚོགས་རབ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ། །བདག་གི་སྙིང་ལ་ངེས་པར་གནས་འཆའ་ན། །འཁོར་བར་འཇིགས་མེད་དགའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf that which has long been a constant enemy,\nThe sole cause of an increase in harmful forces,\nDefinitely takes up residence in my heart,\nHow could I be fearless and joyful in samsara?\n", "translation": "If that which has long been a constant enemy,\nThe sole cause of an increase in harmful forces,\nDefinitely takes up residence in my heart,\nHow could I be fearless and joyful in samsara?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ཡུན་རིང་རྒྱུན་ཆགས་དགྲར་གྱུར་པ། །གནོད་པའི་ཚོགས་རབ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ། །བདག་གི་སྙིང་ལ་ངེས་པར་གནས་འཆའ་ན། །འཁོར་བར་འཇིགས་མེད་དགའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཡང་ན་སེམས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཏེ་དེ་ལྟ་བུར་རོ། །ཡུན་རིང་ནི་དུས་རིང་དུའོ། །རྒྱུན་ཆགས་ནི་བར་ཆད་མེད་པའོ། །དགྲར་གྱུར་པ་ནི་སྡང་བར་བྱེད་ཅིང་ཡོད་པའོ། །གནོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གནོད་པའོ། །ཚོགས་ནི་བསྡུས་པས་སོ། །དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བའོ། །བདེ་བ་རང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་པོ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྒྱུན་ཆགས་ཏེ་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་གནོད་པ་སྐྱེལ་བའི་དགྲར་གྱུར་པ་གནོད་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འདི་བདག་གི་སྙིང་ལ་ངེས་པར་གནས་འཆའ་ཞིང་གནས་ན་བདག་འཁོར་བར་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་དགའ་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, if this long-standing, continuous enemy,\nThe sole cause of the proliferation of harmful forces,\nCertainly takes residence in my heart,\nHow can I be fearless and joyful in samsara?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes the afflictive emotions (klesha) as a persistent enemy that causes harm and prevents one from finding true happiness in the cycle of existence (samsara). The commentaries provide additional context, explaining that this enemy has been present since beginningless time, continuously causing harm, and is the root of all suffering. The rhetorical question at the end emphasizes the impossibility of finding genuine peace and joy while this inner enemy remains.", + "translation": "Thus, if this long-standing, continuous enemy,\nThe sole cause of the proliferation of harmful forces,\nCertainly takes residence in my heart,\nHow can I be fearless and joyful in samsara?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་རྒྱུན་ཆགས་དགྲར་གྱུར་པ། །": { + "ཡུན་རིང་": "long", + "རྒྱུན་ཆགས་": "constant", + "དགྲ་": "enemies" + }, + "གནོད་པའི་ཚོགས་རབ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ། །": { + "གནོད་པ་": "harms", + "འཕེལ་བ་": "proliferation", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "བདག་གི་སྙིང་ལ་ངེས་པར་གནས་འཆའ་ན། །": { + "བདག་": "my", + "སྙིང་": "heart", + "གནས་": "remain" + }, + "འཁོར་བར་འཇིགས་མེད་དགའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "འཇིགས་མེད་": "safe", + "དགའ་བ་": "happy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་རྒྱུན་ཆགས་དགྲར་གྱུར་པ། །": { + "ཡུན་རིང་": "long-time", + "རྒྱུན་ཆགས་": "continuous", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གནོད་པའི་ཚོགས་རབ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ། །": { + "གནོད་པ་": "harm", + "ཚོགས་": "hosts", + "འཕེལ་བ་": "proliferating", + "རྒྱུ་": "cause", + "གཅིག་པུ་": "single" + }, + "བདག་གི་སྙིང་ལ་ངེས་པར་གནས་འཆའ་ན། །": { + "བདག་": "my", + "སྙིང་": "heart", + "ངེས་པར་": "certainly", + "གནས་འཆའ་": "takes residence" + }, + "འཁོར་བར་འཇིགས་མེད་དགའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "འཇིགས་མེད་": "fearlessly", + "དགའ་བ་": "rejoice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་རྒྱུན་ཆགས་དགྲར་གྱུར་པ། །": { + "ཡུན་རིང་": "long", + "རྒྱུན་ཆགས་": "continuous", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གནོད་པའི་ཚོགས་རབ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ། །": { + "གནོད་པ་": "harms", + "ཚོགས་": "hosts", + "འཕེལ་བ་": "proliferating", + "རྒྱུ་": "cause", + "གཅིག་པུ་": "single" + }, + "བདག་གི་སྙིང་ལ་ངེས་པར་གནས་འཆའ་ན། །": { + "བདག་": "my", + "སྙིང་": "heart", + "ངེས་པར་": "certainly", + "གནས་འཆའ་": "takes up residence" + }, + "འཁོར་བར་འཇིགས་མེད་དགའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "འཇིགས་མེད་": "fearless", + "དགའ་བ་": "joyful" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་རྒྱུན་ཆགས་དགྲར་གྱུར་པ། །": { + "ཡུན་རིང་": "long", + "རྒྱུན་ཆགས་": "constant", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གནོད་པའི་ཚོགས་རབ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ། །": { + "གནོད་པ་": "harmful", + "ཚོགས་": "forces", + "འཕེལ་བ་": "increase", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "བདག་གི་སྙིང་ལ་ངེས་པར་གནས་འཆའ་ན། །": { + "བདག་": "my", + "སྙིང་": "heart", + "ངེས་པར་": "definitely", + "གནས་འཆའ་": "takes up residence" + }, + "འཁོར་བར་འཇིགས་མེད་དགའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "འཇིགས་མེད་": "fearless", + "དགའ་བ་": "joyful" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་རྒྱུན་ཆགས་དགྲར་གྱུར་པ། །": { + "ཡུན་རིང་": "long-standing", + "རྒྱུན་ཆགས་": "continuous", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "གནོད་པའི་ཚོགས་རབ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་པུ། །": { + "གནོད་པ་": "harmful", + "ཚོགས་": "forces", + "འཕེལ་བ་": "proliferation", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "བདག་གི་སྙིང་ལ་ངེས་པར་གནས་འཆའ་ན། །": { + "བདག་": "my", + "སྙིང་": "heart", + "ངེས་པར་": "certainly", + "གནས་འཆའ་": "takes residence" + }, + "འཁོར་བར་འཇིགས་མེད་དགའ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "འཇིགས་མེད་": "fearless", + "དགའ་བ་": "joyful" + } } } }, @@ -4351,6 +18549,114 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཁོར་བའི་བཙོན་རའི་སྲུང་མས་དམྱལ་སོགས་སུ། །གསོད་བྱེད་གཤེད་མར་གྱུར་པ་འདི་དག་ནི། །གལ་ཏེ་བློ་གནས་ཆགས་པའི་དྲ་བ་ན། །གནས་ན་བདག་ལ་བདེ་བ་ག་ལ་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThese guardians of samsara's prison, who become\nExecutioners in hell and other realms -\nIf my mind remains caught in the web of attachment,\nHow could there be any happiness for me?\n", "translation": "These guardians of samsara's prison, who become\nExecutioners in hell and other realms -\nIf my mind remains caught in the web of attachment,\nHow could there be any happiness for me?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཁོར་བའི་བཙོན་རའི་སྲུང་མས་དམྱལ་སོགས་སུ། །གསོད་བྱེད་གཤེད་མར་གྱུར་པ་འདི་དག་ནི། །གལ་ཏེ་བློ་གནས་ཆགས་པའི་དྲ་བ་ན། །གནས་ན་བདག་ལ་བདེ་བ་ག་ལ་ཡོད། །\n\nCommentary 1: འདི་ན་འཁོར་བའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཁོར་བ་ཉིད་བཙོན་ར་སྟེ་འཆིང་བར་བྱེད་པའི་གནས་ཡིན་པས་སོ། །སྲུང་བར་བྱེད་པས་ན་སྲུང་མ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པས་མི་ཐར་བར་འཆིང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམྱལ་བའི་ནང་དེར་གནོད་པར་བྱར་བཏུབ་ཚད་ཀྱིས་གནོད་པ་བྱེད་པའོ། །གསོད་པར་བྱེད་པས་ན་གཤེད་མ་ནི་གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་ནི་སེམས་སོ། །གནས་ནི་ཁྱིམ་དང་འདྲ་བས་ནའོ། །ཆགས་པ་ཉིད་ལྕགས་གཟེབ་སྟེ་དེ་ནའོ། །གལ་ཏེ་གནས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་པ་ནི་གལ་ཏེ་གནས་ཤིང་སྡོད་ནའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ལས་མི་ཐར་བར་བྱེད་པས་ན་དེའི་སྲུང་མ་དམྱལ་སོགས་སུ་གསོད་བྱེད་གཤེད་མར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འདི་དག་ནི་གལ་ཏེ་བློ་ཡི་གནས་ལ་ཆགས་པ་སྟེ་ཞེན་པའི་དྲྭ་བ་ན་གནས་ན་བདག་ལ་བདེ་བ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe guardians of samsara's prison, who become executioners in hell and other realms,\nIf these remain entangled in the web of attachment within the abode of my mind,\nHow can there be any happiness for me?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes the afflictions (kleshas) as guardians of the prison of cyclic existence (samsara) that manifest as tormentors in hell and other lower realms. The verse emphasizes that if these afflictions continue to reside in one's mind, ensnared by attachment, there can be no true happiness or peace for the individual.", + "translation": "The guardians of samsara's prison, who become executioners in hell and other realms,\nIf these remain entangled in the web of attachment within the abode of my mind,\nHow can there be any happiness for me?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འཁོར་བའི་བཙོན་རའི་སྲུང་མས་དམྱལ་སོགས་སུ། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "སྲུང་མ་": "keeper", + "དམྱལ་": "hell" + }, + "གསོད་བྱེད་གཤེད་མར་གྱུར་པ་འདི་དག་ནི། །": { + "གསོད་བྱེད་": "murderous", + "གཤེད་མ་": "butcher" + }, + "གལ་ཏེ་བློ་གནས་ཆགས་པའི་དྲ་བ་ན། །": { + "བློ་": "mind", + "ཆགས་པ་": "greed", + "དྲ་བ་": "web" + }, + "གནས་ན་བདག་ལ་བདེ་བ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བདག་": "me", + "བདེ་བ་": "happiness" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འཁོར་བའི་བཙོན་རའི་སྲུང་མས་དམྱལ་སོགས་སུ། །": { + "འཁོར་བ་": "saṃsāra", + "བཙོན་ར་": "prison", + "སྲུང་མ་": "guardians", + "དམྱལ་": "hells" + }, + "གསོད་བྱེད་གཤེད་མར་གྱུར་པ་འདི་དག་ནི། །": { + "གསོད་བྱེད་": "executioners" + }, + "གལ་ཏེ་བློ་གནས་ཆགས་པའི་དྲ་བ་ན། །": { + "བློ་": "mind", + "ཆགས་པ་": "attachment", + "དྲ་བ་": "net" + }, + "གནས་ན་བདག་ལ་བདེ་བ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བདག་": "me", + "བདེ་བ་": "happiness" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འཁོར་བའི་བཙོན་རའི་སྲུང་མས་དམྱལ་སོགས་སུ། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "སྲུང་མ་": "guardians", + "དམྱལ་": "hells" + }, + "གསོད་བྱེད་གཤེད་མར་གྱུར་པ་འདི་དག་ནི། །": { + "གསོད་བྱེད་གཤེད་མ་": "executioners" + }, + "གལ་ཏེ་བློ་གནས་ཆགས་པའི་དྲ་བ་ན། །": { + "བློ་": "mind", + "ཆགས་པ་": "attachment", + "དྲ་བ་": "net" + }, + "གནས་ན་བདག་ལ་བདེ་བ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བདག་": "I", + "བདེ་བ་": "happiness" + } + }, + "02_few_shot": { + "འཁོར་བའི་བཙོན་རའི་སྲུང་མས་དམྱལ་སོགས་སུ། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "སྲུང་མ་": "guardians", + "དམྱལ་": "hell" + }, + "གསོད་བྱེད་གཤེད་མར་གྱུར་པ་འདི་དག་ནི། །": { + "གསོད་བྱེད་": "executioners" + }, + "གལ་ཏེ་བློ་གནས་ཆགས་པའི་དྲ་བ་ན། །": { + "བློ་": "mind", + "ཆགས་པ་": "attachment", + "དྲ་བ་": "web" + }, + "གནས་ན་བདག་ལ་བདེ་བ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བདག་": "me", + "བདེ་བ་": "happiness" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འཁོར་བའི་བཙོན་རའི་སྲུང་མས་དམྱལ་སོགས་སུ། །": { + "འཁོར་བ་": "samsara", + "བཙོན་ར་": "prison", + "སྲུང་མ་": "guardians", + "དམྱལ་": "hell" + }, + "གསོད་བྱེད་གཤེད་མར་གྱུར་པ་འདི་དག་ནི། །": { + "གསོད་བྱེད་": "executioners" + }, + "གལ་ཏེ་བློ་གནས་ཆགས་པའི་དྲ་བ་ན། །": { + "བློ་གནས་": "mind", + "ཆགས་པ་": "attachment", + "དྲ་བ་": "web" + }, + "གནས་ན་བདག་ལ་བདེ་བ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བདག་": "me", + "བདེ་བ་": "happiness" + } } } }, @@ -4374,9 +18680,93 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བདག་གིས་དགྲ་འདི་མངོན་སུམ་དུ། །ངེས་པར་མ་བཅོམ་དེ་སྲིད་བདག་འདིར་བརྩོན་མི་འདོར། །རེ་ཞིག་གནོད་བྱེད་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཁྲོས་གྱུར་པ། །ང་རྒྱལ་བདོ་རྣམས་དེ་མ་བཅོམ་པར་གཉིད་མི་འོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, until I have directly and definitively\nDefeated this enemy, I will not abandon my efforts here.\nEven those proud ones who become angry at small harms\nWill not sleep until they have vanquished their foe.\n", "translation": "Thus, until I have directly and definitively\nDefeated this enemy, I will not abandon my efforts here.\nEven those proud ones who become angry at small harms\nWill not sleep until they have vanquished their foe." - } - } - }, + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བདག་གིས་དགྲ་འདི་མངོན་སུམ་དུ། །ངེས་པར་མ་བཅོམ་དེ་སྲིད་བདག་འདིར་བརྩོན་མི་འདོར། །རེ་ཞིག་གནོད་བྱེད་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཁྲོས་གྱུར་པ། །ང་རྒྱལ་བདོ་རྣམས་དེ་མ་བཅོམ་པར་གཉིད་མི་འོང་། །\n\nCommentary 1: འདིར་འདི་ཉིད་རིགས་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུའོ། །འདིར་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཡུལ་ངོར་རོ། །བཙོན་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཁྲལ་གྱི་ཁུར་བུར་རོ། །མི་འདོར་བ་ནི་མི་གཏོང་བའོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་མཁན་ནོ། དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་གོ་ཆ་བགོ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་སྐྱོ་བར་བྱ་བ་དང་། གཉེན་པོའི་སྲན་གཟུག་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བདག་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འདི་མངོན་སུམ་དུ་ངེས་པར་མ་བཅོམ་པ་དེ་སྲིད་དུ་བདག་འདིར་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རེ་ཞིག་གནོད་བྱེད་ཆུང་ངུ་སྟེ་ཐ་མལ་པའི་དགྲ་ལ་ཡང་ཁྲོས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ང་རྒྱལ་བདོ་བ་རྣམས་དགྲ་དེ་མ་བཅོམ་པར་གཉིད་མི་འོང་ན། ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འཇོམས་པ་ལ་བརྩོན་དགོས་པ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThus, as long as I have not definitively conquered this enemy face to face,\nI will not abandon my efforts here.\nEven those filled with pride, who become angry at the slightest harm,\nWill not sleep until they have defeated their foe.\n\nTherefore, until I have directly and certainly vanquished the enemy of afflictive emotions,\nI will not give up my diligence in this battlefield of mental afflictions.\nJust as those consumed by pride and anger will not rest \nUntil they have overcome even a minor adversary,\nHow much more should I strive to conquer the foe of mental afflictions?\n", + "translation": "Thus, as long as I have not definitively conquered this enemy face to face,\nI will not abandon my efforts here.\nEven those filled with pride, who become angry at the slightest harm,\nWill not sleep until they have defeated their foe.\n\nTherefore, until I have directly and certainly vanquished the enemy of afflictive emotions,\nI will not give up my diligence in this battlefield of mental afflictions.\nJust as those consumed by pride and anger will not rest \nUntil they have overcome even a minor adversary,\nHow much more should I strive to conquer the foe of mental afflictions?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བདག་གིས་དགྲ་འདི་མངོན་སུམ་དུ། །ངེས་པར་མ་བཅོམ་དེ་སྲིད་བདག་འདིར་བརྩོན་མི་འདོར། །": { + "དགྲ་": "enemy", + "མངོན་སུམ་དུ་": "truly", + "བཅོམ་": "slain", + "བརྩོན་": "efforts" + }, + "རེ་ཞིག་གནོད་བྱེད་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཁྲོས་གྱུར་པ། །ང་རྒྱལ་བདོ་རྣམས་དེ་མ་བཅོམ་པར་གཉིད་མི་འོང་། །": { + "གནོད་བྱེད་": "offense", + "ཁྲོས་": "angered", + "ང་རྒྱལ་": "pride", + "བཅོམ་": "killed", + "གཉིད་": "sleep" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བདག་གིས་དགྲ་འདི་མངོན་སུམ་དུ། །ངེས་པར་མ་བཅོམ་དེ་སྲིད་བདག་འདིར་བརྩོན་མི་འདོར། །": { + "དགྲ་": "enemy", + "མངོན་སུམ་དུ་": "directly", + "ངེས་པར་": "certainly", + "བཅོམ་": "defeated", + "བརྩོན་": "effort" + }, + "རེ་ཞིག་གནོད་བྱེད་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཁྲོས་གྱུར་པ། །ང་རྒྱལ་བདོ་རྣམས་དེ་མ་བཅོམ་པར་གཉིད་མི་འོང་། །": { + "གནོད་བྱེད་": "harm-doers", + "ཁྲོས་": "angry", + "ང་རྒྱལ་": "proud", + "བཅོམ་": "defeated", + "གཉིད་": "sleep" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བདག་གིས་དགྲ་འདི་མངོན་སུམ་དུ། །ངེས་པར་མ་བཅོམ་དེ་སྲིད་བདག་འདིར་བརྩོན་མི་འདོར། །": { + "དགྲ་": "enemy", + "མངོན་སུམ་དུ་": "face to face", + "བཅོམ་": "conquered", + "བརྩོན་": "efforts" + }, + "རེ་ཞིག་གནོད་བྱེད་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཁྲོས་གྱུར་པ། །ང་རྒྱལ་བདོ་རྣམས་དེ་མ་བཅོམ་པར་གཉིད་མི་འོང་། །": { + "གནོད་བྱེད་": "harms", + "ཁྲོས་": "angry", + "ང་རྒྱལ་": "proud", + "བཅོམ་": "conquered", + "གཉིད་": "sleep" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བདག་གིས་དགྲ་འདི་མངོན་སུམ་དུ། །ངེས་པར་མ་བཅོམ་དེ་སྲིད་བདག་འདིར་བརྩོན་མི་འདོར། །": { + "དགྲ་": "enemy", + "མངོན་སུམ་དུ་": "directly", + "ངེས་པར་": "definitively", + "བཅོམ་": "defeated", + "བརྩོན་": "efforts" + }, + "རེ་ཞིག་གནོད་བྱེད་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཁྲོས་གྱུར་པ། །ང་རྒྱལ་བདོ་རྣམས་དེ་མ་བཅོམ་པར་གཉིད་མི་འོང་། །": { + "གནོད་བྱེད་": "harms", + "ཁྲོས་": "angry", + "ང་རྒྱལ་": "proud", + "བཅོམ་": "vanquished", + "གཉིད་": "sleep" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་ཇི་སྲིད་བདག་གིས་དགྲ་འདི་མངོན་སུམ་དུ། །ངེས་པར་མ་བཅོམ་དེ་སྲིད་བདག་འདིར་བརྩོན་མི་འདོར། །": { + "དགྲ་": "enemy", + "མངོན་སུམ་དུ་": "face to face", + "བཅོམ་": "conquered", + "བརྩོན་": "efforts" + }, + "རེ་ཞིག་གནོད་བྱེད་ཆུང་ངུ་ལ་ཡང་ཁྲོས་གྱུར་པ། །ང་རྒྱལ་བདོ་རྣམས་དེ་མ་བཅོམ་པར་གཉིད་མི་འོང་། །": { + "གནོད་བྱེད་": "harm", + "ཁྲོས་": "angry", + "ང་རྒྱལ་": "pride", + "བཅོམ་": "defeated", + "གཉིད་": "sleep" + } + } + } + }, "162": { "source": "རང་བཞིན་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་དག །གཡུལ་ངོར་མདར་ཚེ་ནན་གྱིས་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་། །མདའ་མདུང་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །དོན་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན། །", "target_gt": "Once the afflicted, who suffer from a mortal nature, enter the fray of battle with a strong wish to triumph, they scorn the pain of being struck by spears and arrows and won't retreat until they have attained their goal.", @@ -4397,6 +18787,128 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རང་བཞིན་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་དག །གཡུལ་ངོར་མདར་ཚེ་ནན་གྱིས་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་། །མདའ་མདུང་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །དོན་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose who wish to forcefully destroy at the end of life\nThe afflictions that cause suffering due to the nature of death,\nDisregarding the pain of being struck by arrows, spears and weapons,\nDo not turn back and flee without accomplishing their purpose on the battlefield.\n", "translation": "Those who wish to forcefully destroy at the end of life\nThe afflictions that cause suffering due to the nature of death,\nDisregarding the pain of being struck by arrows, spears and weapons,\nDo not turn back and flee without accomplishing their purpose on the battlefield." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརང་བཞིན་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་དག །གཡུལ་ངོར་མདར་ཚེ་ནན་གྱིས་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་། །མདའ་མདུང་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །དོན་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན། །\n\nCommentary 1: རང་བཞིན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ཏེ་རང་གི་ངང་གིས་གང་འཆི་བ་དེས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་ཏེ་ལྟ་ངན་ནོ། །གཡུལ་ངོ་ནི་གཡུལ་བྲིས་པའོ། །དངར་བ་ནི་བཙན་ཐབས་སུ་ཆས་པའོ། །ནན་གྱིས་ཏེ་དྲག་གཏུམ་གྱིས་སོ། །མདའ་ལ་སོགས་པ་གྲངས་མེད་ཅིང་བརྩིས་མི་ལང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་དུ་བསད་ནས་དེ་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའོ། །དཔེ་བཤད་ནས་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྤང་བྱའི་ཉེས་པ་དང་། གཉེན་པོའི་ཕན་ཡོན་དང་། རང་གིས་ཁས་བླངས་ལ་བརྟགས་ཏེ་མི་སྐྱོ་བར་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ནི། གསོད་བྱེད་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་བཞིན་གྱིས་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་དགྲ་བོ་དག་དང་གཡུལ་ངོར་དངར་ནས་འཐབ་པའི་ཚེ་ནན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་དགྲ་བོ་དེ་དག་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་རང་ལ་མདའ་དང་མདུང་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་དུ་བསད་ནས་དོན་དེ་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་ཤིང་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nThose afflictions that cause suffering due to the natural inevitability of death,\nWhen one desires to forcefully destroy them in the heat of battle,\nEven disregarding the pain of being struck by arrows, spears and weapons,\nOne does not retreat or flee without achieving one's goal.\n", + "translation": "Those afflictions that cause suffering due to the natural inevitability of death,\nWhen one desires to forcefully destroy them in the heat of battle,\nEven disregarding the pain of being struck by arrows, spears and weapons,\nOne does not retreat or flee without achieving one's goal." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རང་བཞིན་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་དག །": { + "རང་བཞིན་": "nature", + "འཆི་བ": "mortal", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffer", + "ཉོན་མོངས་": "afflicted" + }, + "གཡུལ་ངོར་མདར་ཚེ་ནན་གྱིས་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་། །": { + "གཡུལ་ངོ": "battle", + "གཞོམ་པ": "triumph" + }, + "མདའ་མདུང་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །": { + "མདའ་": "arrows", + "མདུང་": "spears", + "སྡུག་བསྔལ་": "pain" + }, + "དོན་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན། །": { + "དོན་": "goal", + "ཕྱིར་ཕྱོགས་": "retreat" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རང་བཞིན་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་དག །": { + "རང་བཞིན་": "nature", + "འཆི་བ": "death", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions" + }, + "གཡུལ་ངོར་མདར་ཚེ་ནན་གྱིས་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་། །": { + "གཡུལ་ངོ": "battlefield", + "གཞོམ་པ": "defeat" + }, + "མདའ་མདུང་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །": { + "མདའ་": "arrows", + "མདུང་": "spears", + "མཚོན་": "weapons", + "སྡུག་བསྔལ་": "pain" + }, + "དོན་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན། །": { + "དོན་": "goal", + "ཕྱིར་ཕྱོགས་": "turn back", + "འབྱེར་བ": "flee" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རང་བཞིན་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་དག །": { + "རང་བཞིན་": "nature", + "འཆི་བ": "death", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions" + }, + "གཡུལ་ངོར་མདར་ཚེ་ནན་གྱིས་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་། །": { + "གཡུལ་ངོ": "battle", + "གཞོམ་པ": "destroy" + }, + "མདའ་མདུང་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །": { + "མདའ་": "arrows", + "མདུང་": "spears", + "མཚོན་": "weapons", + "སྡུག་བསྔལ་": "pain" + }, + "དོན་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན། །": { + "དོན་": "goal", + "ཕྱིར་ཕྱོགས་": "turn back", + "འབྱེར་བ": "flee" + } + }, + "02_few_shot": { + "རང་བཞིན་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་དག །": { + "རང་བཞིན་": "nature", + "འཆི་བ": "death", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions" + }, + "གཡུལ་ངོར་མདར་ཚེ་ནན་གྱིས་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་། །": { + "གཡུལ་ངོ": "battlefield", + "མདར་ཚེ": "end of life", + "གཞོམ་པ": "destroy" + }, + "མདའ་མདུང་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །": { + "མདའ་": "arrows", + "མདུང་": "spears", + "མཚོན་": "weapons", + "སྡུག་བསྔལ་": "pain" + }, + "དོན་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན། །": { + "དོན་": "purpose", + "གྲུབ་པ": "accomplishing", + "ཕྱིར་ཕྱོགས་": "turn back", + "འབྱེར་བ": "flee" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རང་བཞིན་འཆི་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་དག །": { + "རང་བཞིན་": "natural", + "འཆི་བ": "death", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions" + }, + "གཡུལ་ངོར་མདར་ཚེ་ནན་གྱིས་གཞོམ་པར་འདོད་པ་ཡང་། །": { + "གཡུལ་ངོ་": "battle", + "གཞོམ་པ": "destroy" + }, + "མདའ་མདུང་མཚོན་གྱིས་ཕོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་བསད་ནས། །": { + "མདའ་": "arrows", + "མདུང་": "spears", + "མཚོན་": "weapons", + "སྡུག་བསྔལ་": "pain" + }, + "དོན་མ་གྲུབ་པར་ཕྱིར་ཕྱོགས་འབྱེར་བར་མི་བྱེད་ན། །": { + "དོན་": "goal", + "ཕྱིར་ཕྱོགས་": "retreat", + "འབྱེར་བ": "flee" + } } } }, @@ -4420,6 +18932,132 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །རང་བཞིན་དགྲ་དེས་གཞོམ་བརྩོན་བདག་ལ་དེང་། །སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུར་གྱུར་གང་གིས་ཀྱང་། །ཡི་ཆད་སྒྱིད་ལུག་མི་འགྱུར་སྨོས་ཅི་དགོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThat which is always the cause of all suffering,\nThe natural enemy I strive to destroy today.\nEven if it becomes the cause of a hundred sufferings,\nNeed it be said that I will not become discouraged or lazy?\n", "translation": "That which is always the cause of all suffering,\nThe natural enemy I strive to destroy today.\nEven if it becomes the cause of a hundred sufferings,\nNeed it be said that I will not become discouraged or lazy?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །རང་བཞིན་དགྲ་དེས་གཞོམ་བརྩོན་བདག་ལ་དེང་། །སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུར་གྱུར་གང་གིས་ཀྱང་། །ཡི་ཆད་སྒྱིད་ལུག་མི་འགྱུར་སྨོས་ཅི་དགོས། །\n\nCommentary 1: རྟག་ཏུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་དགྲ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །རྒྱུ་ནི་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །གྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་ཁ་སྐོང་བའོ།།ཡི་ཆད་པ་ནི་ཡིད་ཞུམ་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་མི་སྤྲོ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རང་བཞིན་ཏེ་ཡོད་ཙམ་གྱིས་དགྲར་ངེས་པ་དག་གཞོམ་པར་བརྩོན་པ་བདག་ལ་དེང་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གནོད་པ་གང་གིས་ཀྱང་ཡི་ཆད་པ་སྟེ་ཞུམ་པ། སྒྱིད་ལུག་པ་སྟེ་མི་སྤྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་སྨྲོས་ཅི་དགོས་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nConstantly being the cause of all suffering,\nToday, as I strive to defeat that natural enemy,\nEven if it becomes the cause of hundreds of sufferings,\nNeed it be said that I will not become discouraged or disheartened?\n", + "translation": "Constantly being the cause of all suffering,\nToday, as I strive to defeat that natural enemy,\nEven if it becomes the cause of hundreds of sufferings,\nNeed it be said that I will not become discouraged or disheartened?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཀུན་": "every", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "རང་བཞིན་དགྲ་དེས་གཞོམ་བརྩོན་བདག་ལ་དེང་། །": { + "རང་བཞིན་": "natural", + "དགྲ་": "foes", + "གཞོམ་": "vanquish", + "བརྩོན་": "strive" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུར་གྱུར་གང་གིས་ཀྱང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "misery", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundred", + "རྒྱུ་": "causes" + }, + "ཡི་ཆད་སྒྱིད་ལུག་མི་འགྱུར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡི་ཆད་": "dismayed", + "སྒྱིད་ལུག་": "daunted" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཀུན་": "all", + "རྒྱུ་": "cause", + "གྱུར་པ་": "become" + }, + "རང་བཞིན་དགྲ་དེས་གཞོམ་བརྩོན་བདག་ལ་དེང་། །": { + "རང་བཞིན་": "natural", + "དགྲ་": "enemy", + "གཞོམ་": "destroy", + "བརྩོན་": "strive", + "བདག་": "I", + "དེང་": "today" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུར་གྱུར་གང་གིས་ཀྱང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundred", + "རྒྱུ་": "cause", + "གྱུར་": "become" + }, + "ཡི་ཆད་སྒྱིད་ལུག་མི་འགྱུར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡི་ཆད་": "despairing", + "སྒྱིད་ལུག་": "discouraged" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཀུན་": "all", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "རང་བཞིན་དགྲ་དེས་གཞོམ་བརྩོན་བདག་ལ་དེང་། །": { + "རང་བཞིན་": "natural", + "དགྲ་": "enemy", + "གཞོམ་": "destroy", + "བརྩོན་": "strive" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུར་གྱུར་གང་གིས་ཀྱང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundred", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "ཡི་ཆད་སྒྱིད་ལུག་མི་འགྱུར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡི་ཆད་": "discouraged", + "སྒྱིད་ལུག་": "disheartened" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཀུན་": "all", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "རང་བཞིན་དགྲ་དེས་གཞོམ་བརྩོན་བདག་ལ་དེང་། །": { + "རང་བཞིན་": "natural", + "དགྲ་": "enemy", + "གཞོམ་": "destroy", + "བརྩོན་": "strive" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུར་གྱུར་གང་གིས་ཀྱང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundred", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "ཡི་ཆད་སྒྱིད་ལུག་མི་འགྱུར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡི་ཆད་": "discouraged", + "སྒྱིད་ལུག་": "lazy" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཀུན་": "all", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "རང་བཞིན་དགྲ་དེས་གཞོམ་བརྩོན་བདག་ལ་དེང་། །": { + "རང་བཞིན་": "natural", + "དགྲ་": "enemy", + "གཞོམ་": "defeat", + "བརྩོན་": "strive" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུར་གྱུར་གང་གིས་ཀྱང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བརྒྱ་ཕྲག་": "hundreds", + "རྒྱུ་": "cause" + }, + "ཡི་ཆད་སྒྱིད་ལུག་མི་འགྱུར་སྨོས་ཅི་དགོས། །": { + "ཡི་ཆད་": "discouraged", + "སྒྱིད་ལུག་": "disheartened" + } } } }, @@ -4443,6 +19081,121 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དོན་མེད་དགྲ་ཡིས་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡང་། །ལུས་ལ་རྒྱན་དང་འདྲ་བར་སྲེལ་བྱེད་ན། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡང་དག་བརྩོན་གྱུར་པ། །བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཕྱིར་གནོད་བྱེད་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nEven if a meaningless enemy inflicts wounds on the body,\nIf one regards them as ornaments adorning oneself,\nThen why should suffering harm me,\nWhen I strive diligently for a great purpose?\n", "translation": "Even if a meaningless enemy inflicts wounds on the body,\nIf one regards them as ornaments adorning oneself,\nThen why should suffering harm me,\nWhen I strive diligently for a great purpose?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདོན་མེད་དགྲ་ཡིས་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡང་། །ལུས་ལ་རྒྱན་དང་འདྲ་བར་སྲེལ་བྱེད་ན། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡང་དག་བརྩོན་གྱུར་པ། །བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཕྱིར་གནོད་བྱེད་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ཇི་ལྟར་ན་མི་རིགས་སྙམ་པ་ལ། དོན་མེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་མེད་པའོ། །རྨ་ཞེས་པ་ནི་མཚོན་གྱི་རྨའོ། །དོན་ཆེན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ནོ། །ཡང་དཔེ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གང་དང་འཐབ་པ་དོན་མེད་པའི་དགྲ་ཡིས་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡང་དཔའ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་རྒྱན་དང་འདྲ་བར་སྲེལ་བྱེད་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པར་གྱུར་པ་བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅིའི་ཕྱིར་གནོད་བྱེད་ཡིན་བསམ་ཞིང་།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf even wounds inflicted by a meaningless enemy\nAre worn like ornaments on the body,\nThen why should suffering harm me\nWhen I am striving earnestly for the great purpose?\n", + "translation": "If even wounds inflicted by a meaningless enemy\nAre worn like ornaments on the body,\nThen why should suffering harm me\nWhen I am striving earnestly for the great purpose?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དོན་མེད་དགྲ་ཡིས་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡང་། །": { + "དོན་མེད་": "pointlessly", + "དགྲ་": "enemies", + "རྨ་": "wounded" + }, + "ལུས་ལ་རྒྱན་དང་འདྲ་བར་སྲེལ་བྱེད་ན། །": { + "ལུས་": "body", + "རྒྱན་": "decorations" + }, + "དོན་ཆེན་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡང་དག་བརྩོན་གྱུར་པ། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purpose", + "སྒྲུབ་": "accomplish", + "བརྩོན་": "strives" + }, + "བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཕྱིར་གནོད་བྱེད་ཡིན། །": { + "བདག་": "me", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་བྱེད་": "injury" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དོན་མེད་དགྲ་ཡིས་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡང་། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "དགྲ་": "enemy", + "རྨ་": "wounds", + "བཏོད་པ་": "inflicted" + }, + "ལུས་ལ་རྒྱན་དང་འདྲ་བར་སྲེལ་བྱེད་ན། །": { + "ལུས་": "body", + "རྒྱན་": "ornaments", + "འདྲ་བར་": "like" + }, + "དོན་ཆེན་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡང་དག་བརྩོན་གྱུར་པ། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purpose", + "སྒྲུབ་": "accomplish", + "བརྩོན་": "strive" + }, + "བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཕྱིར་གནོད་བྱེད་ཡིན། །": { + "བདག་": "me", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་བྱེད་": "harm" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དོན་མེད་དགྲ་ཡིས་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡང་། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "དགྲ་": "enemy", + "རྨ་": "wounds", + "བཏོད་པ་": "inflicts" + }, + "ལུས་ལ་རྒྱན་དང་འདྲ་བར་སྲེལ་བྱེད་ན། །": { + "ལུས་": "body", + "རྒྱན་": "ornaments" + }, + "དོན་ཆེན་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡང་དག་བརྩོན་གྱུར་པ། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purpose", + "བརྩོན་": "strive" + }, + "བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཕྱིར་གནོད་བྱེད་ཡིན། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་བྱེད་": "harm" + } + }, + "02_few_shot": { + "དོན་མེད་དགྲ་ཡིས་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡང་། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "དགྲ་": "enemy", + "རྨ་": "wounds", + "བཏོད་པ་": "inflicts" + }, + "ལུས་ལ་རྒྱན་དང་འདྲ་བར་སྲེལ་བྱེད་ན། །": { + "ལུས་": "body", + "རྒྱན་": "ornaments", + "འདྲ་བར་": "as" + }, + "དོན་ཆེན་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡང་དག་བརྩོན་གྱུར་པ། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purpose", + "སྒྲུབ་": "strive", + "བརྩོན་": "diligently" + }, + "བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཕྱིར་གནོད་བྱེད་ཡིན། །": { + "བདག་": "me", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་བྱེད་": "harm" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དོན་མེད་དགྲ་ཡིས་རྨ་སྲོལ་བཏོད་པ་ཡང་། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "དགྲ་": "enemy", + "རྨ་": "wounds", + "བཏོད་པ་": "inflicted" + }, + "ལུས་ལ་རྒྱན་དང་འདྲ་བར་སྲེལ་བྱེད་ན། །": { + "ལུས་": "body", + "རྒྱན་": "ornaments" + }, + "དོན་ཆེན་སྒྲུབ་ཕྱིར་ཡང་དག་བརྩོན་གྱུར་པ། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purpose", + "བརྩོན་": "striving" + }, + "བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ཕྱིར་གནོད་བྱེད་ཡིན། །": { + "བདག་": "me", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "གནོད་བྱེད་": "harm" + } } } }, @@ -4466,6 +19219,120 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉ་པ་གདོལ་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ། །རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་ཡང་། །གྲང་དང་ཚལ་སོགས་པའི་གནོད་བཟོད་ན། །འགྲོ་བ་བདེ་ཕྱིར་བདག་ལྟ་ཅིས་མི་བཟོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven fishermen, butchers, farmers and the like,\nWho think only of their own livelihood,\nEndure the harms of cold, heat and so forth.\nSo why should I not endure for the happiness of beings?\n", "translation": "Even fishermen, butchers, farmers and the like,\nWho think only of their own livelihood,\nEndure the harms of cold, heat and so forth.\nSo why should I not endure for the happiness of beings?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉ་པ་གདོལ་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ། །རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་ཡང་། །གྲང་དང་ཚལ་སོགས་པའི་གནོད་བཟོད་ན། །འགྲོ་བ་བདེ་ཕྱིར་བདག་ལྟ་ཅིས་མི་བཟོད། །\n\nCommentary 1: ཉ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཚོ་བ་ནི་འཚོ་བ་སྟེ་ཟས་སྐོམ་ལ་སོགས་པའོ། །ཙམ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཙམ་མོ། །བཟོད་ཅེས་པ་ནི་སྲན་འཛུགས་པའི་ཚིག་གོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་ཉ་པ་དང་གདོལ་པ་སྟེ་བཤན་པ་དང་ཞིང་ལས་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་ཤིང་སྒྲུབ་པ་ཡང་གྲང་དང་ཚ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བཟོད་པར་བྱེད་ན། འགྲོ་བ་ཀུན་བདེ་བའི་ཕྱིར་བདག་ལྟ་ཅིས་མི་བཟོད་དེ་བཟོད་དགོས་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf fishermen, butchers, farmers, and the like,\nWho merely think of their own livelihood,\nEndure the harms of cold, heat, and so forth,\nWhy should I not endure for the sake of all beings' happiness?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries, emphasizing the contrast between those who endure hardships for their own basic sustenance and the aspiration to endure difficulties for the welfare of all sentient beings.", + "translation": "If fishermen, butchers, farmers, and the like,\nWho merely think of their own livelihood,\nEndure the harms of cold, heat, and so forth,\nWhy should I not endure for the sake of all beings' happiness?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉ་པ་གདོལ་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ། །": { + "ཉ་པ་": "fishermen", + "གདོལ་པ་": "outcasts", + "ཞིང་པ་": "farmers" + }, + "རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་ཡང་། །": { + "འཚོ་བ་": "livelihood", + "སེམས་པ་": "thought" + }, + "གྲང་དང་ཚལ་སོགས་པའི་གནོད་བཟོད་ན། །": { + "གྲང་": "cold", + "ཚལ་": "heat", + "གནོད་": "harms", + "བཟོད་": "forbear" + }, + "འགྲོ་བ་བདེ་ཕྱིར་བདག་ལྟ་ཅིས་མི་བཟོད། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་": "weal", + "བཟོད་": "bear" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉ་པ་གདོལ་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ། །": { + "ཉ་པ་": "fishermen", + "གདོལ་པ་": "butchers", + "ཞིང་པ་": "farmers" + }, + "རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་ཡང་། །": { + "འཚོ་བ་": "livelihood", + "སེམས་པ་": "think" + }, + "གྲང་དང་ཚལ་སོགས་པའི་གནོད་བཟོད་ན། །": { + "གྲང་": "cold", + "ཚལ་": "heat", + "གནོད་": "harm", + "བཟོད་": "endure" + }, + "འགྲོ་བ་བདེ་ཕྱིར་བདག་ལྟ་ཅིས་མི་བཟོད། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་": "happiness", + "བཟོད་": "endure" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉ་པ་གདོལ་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ། །": { + "ཉ་པ་": "fishermen", + "གདོལ་པ་": "butchers", + "ཞིང་པ་": "farmers" + }, + "རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་ཡང་། །": { + "འཚོ་བ་": "livelihood", + "སེམས་པ་": "think" + }, + "གྲང་དང་ཚལ་སོགས་པའི་གནོད་བཟོད་ན། །": { + "གྲང་": "cold", + "ཚལ་": "heat", + "གནོད་": "harms", + "བཟོད་": "endure" + }, + "འགྲོ་བ་བདེ་ཕྱིར་བདག་ལྟ་ཅིས་མི་བཟོད། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་": "happiness", + "བཟོད་": "endure" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉ་པ་གདོལ་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ། །རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་ཡང་། །": { + "ཉ་པ་": "fishermen", + "གདོལ་པ་": "butchers", + "ཞིང་པ་": "farmers", + "འཚོ་བ་": "livelihood", + "སེམས་པ་": "think" + }, + "གྲང་དང་ཚལ་སོགས་པའི་གནོད་བཟོད་ན། །": { + "གྲང་": "cold", + "ཚལ་": "heat", + "གནོད་": "harms", + "བཟོད་": "endure" + }, + "འགྲོ་བ་བདེ་ཕྱིར་བདག་ལྟ་ཅིས་མི་བཟོད། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་": "happiness", + "བདག་": "I", + "བཟོད་": "endure" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉ་པ་གདོལ་པ་ཞིང་པ་ལ་སོགས་པ། །རང་གི་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་སེམས་པ་ཡང་། །": { + "ཉ་པ་": "fishermen", + "གདོལ་པ་": "butchers", + "ཞིང་པ་": "farmers", + "འཚོ་བ་": "livelihood", + "སེམས་པ་": "think" + }, + "གྲང་དང་ཚལ་སོགས་པའི་གནོད་བཟོད་ན། །": { + "གྲང་": "cold", + "ཚལ་": "heat", + "གནོད་": "harms", + "བཟོད་": "endure" + }, + "འགྲོ་བ་བདེ་ཕྱིར་བདག་ལྟ་ཅིས་མི་བཟོད། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བདེ་": "happiness", + "བདག་": "I" + } } } }, @@ -4489,6 +19356,91 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་ལས་བསྒྲལ་བར། །དམ་བཅས་གང་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen I vowed to liberate\nAll beings throughout space's reaches\nFrom their afflictions,\nI myself was not yet free from afflictions.\n", "translation": "When I vowed to liberate\nAll beings throughout space's reaches\nFrom their afflictions,\nI myself was not yet free from afflictions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་ལས་བསྒྲལ་བར། །དམ་བཅས་གང་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །\n\nCommentary 1: ཕྱོགས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཕྱོགས་བཅུའོ། །དགྲོལ་བར་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །དམ་བཅས་པ་ནི་དམ་བཅས་པར་གྱུར་པའོ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་ལས་བསྒྲལ་བར་དམ་བཅས་ནས་གང་གི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་མ་གྲོལ་བར་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen I made a vow to liberate\nAll beings throughout the ten directions to the ends of space\nFrom their afflictions,\nYet I myself was not free from afflictions.\n", + "translation": "When I made a vow to liberate\nAll beings throughout the ten directions to the ends of space\nFrom their afflictions,\nYet I myself was not free from afflictions." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་ལས་བསྒྲལ་བར། །": { + "ཕྱོགས་བཅུ་": "all directions", + "ནམ་མཁའི་མཐས་": "ends of space", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "བསྒྲལ་བ་": "free" + }, + "དམ་བཅས་གང་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །": { + "དམ་བཅས་": "swore", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གྲོལ་བ་": "free" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་ལས་བསྒྲལ་བར། །": { + "ཕྱོགས་བཅུ་": "ten directions", + "ནམ་མཁའི་མཐས་": "limits of space", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "བསྒྲལ་བར་": "liberate" + }, + "དམ་བཅས་གང་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །": { + "དམ་བཅས་": "vowed", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གྲོལ་བ་": "free" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །": { + "ཕྱོགས་བཅུ་": "ten directions", + "ནམ་མཁའི་": "space", + "མཐས་": "ends" + }, + "འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་ལས་བསྒྲལ་བར། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "བསྒྲལ་བར་": "liberate" + }, + "དམ་བཅས་གང་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་། །": { + "དམ་བཅས་": "vowed" + }, + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གྲོལ་བ་": "free" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་ལས་བསྒྲལ་བར། །": { + "ཕྱོགས་བཅུ་": "space's reaches", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "བསྒྲལ་བར་": "liberate" + }, + "དམ་བཅས་གང་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །": { + "དམ་བཅས་": "vowed", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གྲོལ་བ་": "free" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་ལས་བསྒྲལ་བར། །": { + "ཕྱོགས་བཅུ་": "ten directions", + "ནམ་མཁའི་མཐས་": "ends of space", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "བསྒྲལ་བར་": "liberate" + }, + "དམ་བཅས་གང་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ལས་མ་གྲོལ་བ། །": { + "དམ་བཅས་": "vow", + "བདག་ཉིད་": "myself", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གྲོལ་བ་": "free" + } } } }, @@ -4512,6 +19464,84 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གི་ཚོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར། །སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པ་མིན། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་ལ། །རྟག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nNot knowing my own limits,\nHow am I not like a madman speaking?\nThus, to overcome afflictions,\nI will never turn back.\n", "translation": "Not knowing my own limits,\nHow am I not like a madman speaking?\nThus, to overcome afflictions,\nI will never turn back." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གི་ཚོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར། །སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པ་མིན། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་ལ། །རྟག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: །གཞན་ལྟ་ཞོག་དང་ད་རུང་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་གྲོལ་བས་ན་ཚོད་དེ་རང་གི་ནུས་སྦུངས་མི་ཤེས་པར་རང་དགར་སྨྲ་བ་ནི་སྨྱོན་པའོ། །དེ་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འཇོམས་པ་སྟེ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་སླར་མི་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཅན་ནོ། །\n\nCommentary 2: བདག་གི་བློའམ་ནུས་པའི་ཚོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར་དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པ་མིན་ཏེ། སྨྱོན་པ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་པས་དེ་ན་གཞན་འགྲོལ་བར་བྱེད་པས་རང་གྲོལ་བར་བྱ་དགོས་སོ། །ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWithout knowing even my own capacity,\nHow am I not like a madman when I speak?\nThus, in destroying the afflictions,\nI shall always be unwavering.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of self-awareness and steadfast determination in overcoming mental afflictions, as elaborated in the commentaries.", + "translation": "Without knowing even my own capacity,\nHow am I not like a madman when I speak?\nThus, in destroying the afflictions,\nI shall always be unwavering." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གི་ཚོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར། །སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པ་མིན། །": { + "བདག་": "my", + "ཚོད་": "limitations", + "ཤེས་པ་": "knowing", + "སྨྲ་བ་": "speaking", + "སྨྱོན་པ་": "insane" + }, + "དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་ལ། །རྟག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གཞོམ་པ་": "subjugating", + "རྟག་ཏུ་": "never", + "ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་": "turn back" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གི་ཚོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར། །སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པ་མིན། །": { + "བདག་": "my", + "ཚོད་": "measure", + "ཤེས་": "know", + "སྨྲ་བ་": "speech", + "སྨྱོན་པ་": "madman" + }, + "དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་ལ། །རྟག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གཞོམ་པ་": "destroy", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་": "irreversible" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གི་ཚོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར། །སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པ་མིན། །": { + "བདག་གི་ཚོད་": "one's own measure", + "སྨྲ་བ་": "speaking", + "སྨྱོན་པ་": "madness" + }, + "དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་ལ། །རྟག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གཞོམ་པ་": "overcome", + "ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་": "never turn back" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གི་ཚོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར། །སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པ་མིན། །": { + "བདག་": "my", + "ཚོད་": "limits", + "མི་ཤེས་": "not knowing", + "སྨྲ་བ་": "speaking", + "སྨྱོན་པ་": "madman" + }, + "དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་ལ། །རྟག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གཞོམ་པ་": "overcome", + "རྟག་ཏུ་": "never", + "ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་": "turn back" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གི་ཚོད་ཀྱང་མི་ཤེས་པར། །སྨྲ་བ་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པ་མིན། །": { + "བདག་": "I", + "ཚོད་": "capacity", + "སྨྲ་བ་": "speak", + "སྨྱོན་པ་": "madman" + }, + "དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་ལ། །རྟག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "གཞོམ་པ་": "destroying", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ལྡོག་པར་": "unwavering" + } } } }, @@ -4535,6 +19565,96 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ལ་བདག་གིས་ཞེན་བྱ་ཞིང་། །ཁོན་དུ་བཟུང་ནས་གཡུལ་སྤྲད་དེ། །རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་ཉོན་མོངས་པ། །ཉོན་མོངས་འཇོམས་བྱེད་མ་གཏོགས་སོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nTo this I cling and become attached,\nHolding grudges and engaging in battle.\nSuch afflictive emotions as these\nAre conquered only by the destroyer of afflictions.\n", "translation": "To this I cling and become attached,\nHolding grudges and engaging in battle.\nSuch afflictive emotions as these\nAre conquered only by the destroyer of afflictions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ལ་བདག་གིས་ཞེན་བྱ་ཞིང་། །ཁོན་དུ་བཟུང་ནས་གཡུལ་སྤྲད་དེ། །རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་ཉོན་མོངས་པ། །ཉོན་མོངས་འཇོམས་བྱེད་མ་གཏོགས་སོ། །\n\nCommentary 1: ཀུན་ནས་ཞེན་པར་བྱས་པ་ནི་གདུག་པ་དྲག་པོས་སོ། །ཁོན་དུ་བཟུང་བ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་བསམ་པ་མི་འདོར་བའོ། །གཡུལ་སྤྲད་པ་ནི་འཐབ་པ་ལ་བརྩོན་པའོ། །ཅི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའམ་སྙམ་པ་ལ། གཞན་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་གནོད་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཞག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་རྒྱུན་གཅོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་འདི་ལ་བདག་གིས་ཞེན་པར་བྱ་ཞིང་། ཉོན་མོངས་པ་ལ་འཁོན་དུ་བཟུང་ནས་གཡུལ་སྤྲད་དེ་གཞོམ་པར་བྱའོ། །འོ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བྱ་ཡིན་མོད། ཞེན་པའམ་འཁོན་འཛིན་དེ་ཇི་ལྟར་བསྟེན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འཇོམས་བྱེད་དེ་ནི་རེ་ཞིག་སྤང་བྱར་མ་གཏོགས་པ་དེ་རེ་ཞིག་མི་སྤོང་ལ། མཐར་དེ་ཡང་སྤོང་ཞེས་བྱ་བར་འགྲེལ་པ་དག་ལས་གསལ་ལོ། །འགའ་ཞིག་ཉོན་མོངས་སུ་མ་གཏོགས་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་འགྲེལ་ཆེན་ལས་དེར་སྣང་བ་ཡིན་གྱི་དེ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nRegarding this, I should be attached to and hold a grudge,\nEngaging in battle against it.\nSuch types of afflictions,\nExcept for those that destroy afflictions.\n\n\nThis translation conveys that one should be passionately committed to battling against afflictive emotions and mental states, holding a strong stance against them. However, it makes an exception for those afflictive states that actually serve to destroy other afflictions, suggesting these may be temporarily useful on the path. The commentaries clarify that while generally all afflictions should be abandoned, those that help overcome other afflictions may be provisionally retained, though ultimately they too will be let go of.", + "translation": "Regarding this, I should be attached to and hold a grudge,\nEngaging in battle against it.\nSuch types of afflictions,\nExcept for those that destroy afflictions." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འདི་ལ་བདག་གིས་ཞེན་བྱ་ཞིང་། །ཁོན་དུ་བཟུང་ནས་གཡུལ་སྤྲད་དེ།": { + "འདི་": "this", + "བདག་": "I", + "ཞེན་": "cling", + "ཁོན་དུ་བཟུང་": "bearing a grudge", + "གཡུལ་སྤྲད་": "enter battle" + }, + "།རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་ཉོན་མོངས་པ། །ཉོན་མོངས་འཇོམས་བྱེད་མ་གཏོགས་སོ། །": { + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictions", + "འཇོམས་": "conquers" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འདི་ལ་བདག་གིས་ཞེན་བྱ་ཞིང་། །": { + "འདི་": "this", + "བདག་": "I", + "ཞེན་": "cling" + }, + "ཁོན་དུ་བཟུང་ནས་གཡུལ་སྤྲད་དེ། །": { + "ཁོན་དུ་བཟུང་": "holding a grudge", + "གཡུལ་སྤྲད་": "engage in battle" + }, + "རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་ཉོན་མོངས་པ། །": { + "རྣམ་པ་": "types", + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictions" + }, + "ཉོན་མོངས་འཇོམས་བྱེད་མ་གཏོགས་སོ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "འཇོམས་བྱེད་": "destroyer" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འདི་ལ་བདག་གིས་ཞེན་བྱ་ཞིང་། །": { + "འདི་": "this", + "བདག་": "I", + "ཞེན་": "cling", + "བྱ་": "do" + }, + "ཁོན་དུ་བཟུང་ནས་གཡུལ་སྤྲད་དེ། །": { + "ཁོན་དུ་བཟུང་": "holding grudges", + "གཡུལ་སྤྲད་": "engaging in conflict" + }, + "རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་ཉོན་མོངས་པ། །": { + "རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་": "such", + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictive emotions" + }, + "ཉོན་མོངས་འཇོམས་བྱེད་མ་གཏོགས་སོ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "འཇོམས་བྱེད་": "destroyer" + } + }, + "02_few_shot": { + "འདི་ལ་བདག་གིས་ཞེན་བྱ་ཞིང་། །": { + "འདི་": "this", + "བདག་": "I", + "ཞེན་": "cling", + "ཞིང་": "and" + }, + "ཁོན་དུ་བཟུང་ནས་གཡུལ་སྤྲད་དེ། །": { + "ཁོན་དུ་བཟུང་": "holding grudges", + "གཡུལ་སྤྲད་": "engaging in battle" + }, + "རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་ཉོན་མོངས་པ། །": { + "རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་": "such", + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictive emotions" + }, + "ཉོན་མོངས་འཇོམས་བྱེད་མ་གཏོགས་སོ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "འཇོམས་བྱེད་": "destroyer" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འདི་ལ་བདག་གིས་ཞེན་བྱ་ཞིང་། །ཁོན་དུ་བཟུང་ནས་གཡུལ་སྤྲད་དེ། །": { + "ཞེན་": "attached", + "ཁོན་དུ་བཟུང་": "hold a grudge", + "གཡུལ་སྤྲད་": "engaging in battle" + }, + "རྣམ་པ་དེ་འདྲའི་ཉོན་མོངས་པ། །ཉོན་མོངས་འཇོམས་བྱེད་མ་གཏོགས་སོ། །": { + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictions", + "འཇོམས་": "destroy" + } } } }, @@ -4558,6 +19678,103 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་བསད་གྱུར་ཏམ། །བདག་གི་མགོ་བོ་བཅད་ཀྱང་བླའི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི། །དགྲ་ལ་མདུད་པར་མི་བྱའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nEven if I am burned and killed,\nOr even if my head is cut off, it is better than\nIn any way bowing down to\nThe enemy of afflictive emotions.\n", "translation": "Even if I am burned and killed,\nOr even if my head is cut off, it is better than\nIn any way bowing down to\nThe enemy of afflictive emotions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་བསད་གྱུར་ཏམ། །བདག་གི་མགོ་བོ་བཅད་ཀྱང་བླའི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི། །དགྲ་ལ་མདུད་པར་མི་བྱའོ། །\n\nCommentary 1: བདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཏན་འདུད་པར་མི་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ།ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་དང་དགྲ་གཞན་མི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: བདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་བསད་གྱུར་ཏམ་བདག་གི་མགོ་བོ་བཅད་ཀྱང་བླའི། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ལ་འདུད་པར་ཏེ་དེའི་དབང་དུ་འགྲོ་བར་མི་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nEven if I were to be burned alive or killed,\nEven if my head were to be cut off - that would be better.\nBut in no way whatsoever\nShould I bow down to the enemy of afflictive emotions.\n", + "translation": "Even if I were to be burned alive or killed,\nEven if my head were to be cut off - that would be better.\nBut in no way whatsoever\nShould I bow down to the enemy of afflictive emotions." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་བསད་གྱུར་ཏམ།": { + "བསྲེགས་": "burnt", + "བསད་": "slain" + }, + "།བདག་གི་མགོ་བོ་བཅད་ཀྱང་བླའི།": { + "མགོ་བོ་": "head", + "བཅད་": "decapitated" + }, + "།རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི།": { + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictions" + }, + "།དགྲ་ལ་མདུད་པར་མི་བྱའོ།": { + "དགྲ་": "enemy", + "མདུད་པ་": "bow" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་བསད་གྱུར་ཏམ།": { + "བསྲེགས་": "burned", + "བསད་": "killed" + }, + "།བདག་གི་མགོ་བོ་བཅད་ཀྱང་བླའི།": { + "མགོ་བོ་": "head", + "བཅད་": "cut off" + }, + "།རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི།": { + "ཉོན་མོངས་པ་": "kleśas" + }, + "།དགྲ་ལ་མདུད་པར་མི་བྱའོ།": { + "དགྲ་": "enemy", + "མདུད་པ་": "bow down" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་བསད་གྱུར་ཏམ།": { + "བདག་": "I", + "བསྲེགས་": "burned", + "བསད་": "killed" + }, + "།བདག་གི་མགོ་བོ་བཅད་ཀྱང་བླའི།": { + "བདག་": "I", + "མགོ་བོ་": "head", + "བཅད་": "cut off" + }, + "།རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི།": { + "རྣམ་པ་ཀུན་དུ་": "in no way whatsoever", + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictive emotions" + }, + "།དགྲ་ལ་མདུད་པར་མི་བྱའོ།": { + "དགྲ་": "enemy", + "མདུད་པ་": "bow down" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་བསད་གྱུར་ཏམ།": { + "བསྲེགས་": "burned", + "བསད་": "killed" + }, + "།བདག་གི་མགོ་བོ་བཅད་ཀྱང་བླའི།": { + "མགོ་བོ་": "head", + "བཅད་": "cut off" + }, + "།རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི།": { + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictive emotions" + }, + "།དགྲ་ལ་མདུད་པར་མི་བྱའོ།": { + "དགྲ་": "enemy", + "མདུད་པ་": "bowing down" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ནི་བསྲེགས་ཏེ་བསད་གྱུར་ཏམ།": { + "བདག་": "I", + "བསྲེགས་": "burned", + "བསད་": "killed" + }, + "།བདག་གི་མགོ་བོ་བཅད་ཀྱང་བླའི།": { + "བདག་": "I", + "མགོ་བོ་": "head", + "བཅད་": "cut off" + }, + "།རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི།": { + "ཉོན་མོངས་པ་": "afflictive emotions" + }, + "།དགྲ་ལ་མདུད་པར་མི་བྱའོ།": { + "དགྲ་": "enemy", + "མདུད་པ་": "bow down" + } } } }, @@ -4581,6 +19798,120 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཐ་མལ་དགྲ་བོ་ཡུལ་ནས་ཕྱུང་ཡང་ནི། །ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་གནས་ཤིང་ཡོངས་བཟུང་ནས། །ནུས་པ་བརྟས་ནས་དེ་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་གི །ཉོན་མོངས་དགྲ་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough ordinary enemies may be driven from their land,\nThey can dwell and gather strength in other places,\nThen return again with renewed power.\nBut the enemy of afflictions is not like that.\n", "translation": "Though ordinary enemies may be driven from their land,\nThey can dwell and gather strength in other places,\nThen return again with renewed power.\nBut the enemy of afflictions is not like that." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཐ་མལ་དགྲ་བོ་ཡུལ་ནས་ཕྱུང་ཡང་ནི། །ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་གནས་ཤིང་ཡོངས་བཟུང་ནས། །ནུས་པ་བརྟས་ནས་དེ་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་གི །ཉོན་མོངས་དགྲ་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ཐ་མལ་དགྲ་བོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་གཞན་ནི་ལྗོངས་བཙན་སའོ། །གང་ཡུལ་དེ་ནས་ནུས་པ་སྟེ། །ཚོགས་པ་འཕེལ་ཙམ་ན་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་སླར་ཡང་རྒོལ་དུ་འོང་བའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ཐ་མལ་གྱི་དགྲ་བོ་ནི་ལན་ཅིག་ཡུལ་ནས་ཕྱུང་ཡང་ཡུལ་གཞན་ཞིག་ཏུ་གནས་ཤིང་དེ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་དེར་ནུས་པ་བརྟས་ནས་དེ་ནས་ཡང་ཕྱིར་ལྡོག་ཅིང་གནོད་པ་བྱེད་སྲིད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲའི་ཚུལ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ལན་ཅིག་རྩ་བ་ནས་སྤངས་ན་སླར་ལྡོག་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ཇི་ལྟར་སྤོང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་འདི་དཔྱད་ན་གཞོམ་སླ་བས་བརྙས་ཚིག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཉོན་མོངས་འདི་ནི་རྩ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་པ་ཙམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཞེས་པ་དང་། རྣམ་བཤད་ལས། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་འདི་དག་ནི། །ཞེས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nEven if ordinary enemies are expelled from their land,\nThey may settle in another country, gather strength there,\nAnd then return to attack again.\nBut the enemy of afflictive emotions is not like that.\n\n\nThis translation captures the key points that:\n1. Ordinary enemies can be driven out but may regroup elsewhere and return.\n2. The afflictive emotions (kleshas) are different - once truly uprooted, they do not return.\n3. There is a contrast being drawn between worldly enemies and the inner enemies of afflictive emotions.\n\nThe commentaries provide helpful context about the nature of afflictive emotions and how they differ from ordinary enemies in terms of their potential to be permanently eliminated through spiritual practice.", + "translation": "Even if ordinary enemies are expelled from their land,\nThey may settle in another country, gather strength there,\nAnd then return to attack again.\nBut the enemy of afflictive emotions is not like that." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐ་མལ་དགྲ་བོ་ཡུལ་ནས་ཕྱུང་ཡང་ནི། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "དགྲ་བོ་": "enemies", + "ཡུལ་": "lands", + "ཕྱུང་": "banished" + }, + "ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་གནས་ཤིང་ཡོངས་བཟུང་ནས། །": { + "ཡུལ་གཞན་": "other lands", + "གནས་": "stay", + "ཡོངས་བཟུང་": "adopt" + }, + "ནུས་པ་བརྟས་ནས་དེ་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་གི །": { + "ནུས་པ་": "power", + "བརྟས་": "build", + "ཕྱིར་ལྡོག་": "return" + }, + "ཉོན་མོངས་དགྲ་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་མ་ཡིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "affliction", + "དགྲ་": "enemy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐ་མལ་དགྲ་བོ་ཡུལ་ནས་ཕྱུང་ཡང་ནི། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "དགྲ་བོ་": "enemy", + "ཡུལ་": "country", + "ཕྱུང་": "expelled" + }, + "ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་གནས་ཤིང་ཡོངས་བཟུང་ནས། །": { + "ཡུལ་གཞན་": "another land", + "གནས་": "dwell", + "ཡོངས་བཟུང་": "fully grasped" + }, + "ནུས་པ་བརྟས་ནས་དེ་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་གི །": { + "ནུས་པ་": "power", + "བརྟས་": "strengthening", + "ཕྱིར་ལྡོག་": "return" + }, + "ཉོན་མོངས་དགྲ་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་མ་ཡིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "kleśas" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐ་མལ་དགྲ་བོ་ཡུལ་ནས་ཕྱུང་ཡང་ནི། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "དགྲ་བོ་": "enemies", + "ཡུལ་": "land", + "ཕྱུང་": "driven" + }, + "ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་གནས་ཤིང་ཡོངས་བཟུང་ནས། །": { + "ཡུལ་གཞན་": "other places", + "གནས་": "dwell", + "ཡོངས་བཟུང་": "gather" + }, + "ནུས་པ་བརྟས་ནས་དེ་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་གི །": { + "ནུས་པ་": "power", + "བརྟས་": "renewed", + "ཕྱིར་ལྡོག་": "return" + }, + "ཉོན་མོངས་དགྲ་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་མ་ཡིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "དགྲ་": "enemy" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐ་མལ་དགྲ་བོ་ཡུལ་ནས་ཕྱུང་ཡང་ནི། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "དགྲ་བོ་": "enemies", + "ཡུལ་": "land", + "ཕྱུང་": "driven" + }, + "ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་གནས་ཤིང་ཡོངས་བཟུང་ནས། །": { + "ཡུལ་གཞན་": "other places", + "གནས་": "dwell", + "ཡོངས་བཟུང་": "gather" + }, + "ནུས་པ་བརྟས་ནས་དེ་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་གི །": { + "ནུས་པ་": "power", + "བརྟས་": "renewed", + "ཕྱིར་ལྡོག་": "return" + }, + "ཉོན་མོངས་དགྲ་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་མ་ཡིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "དགྲ་": "enemy" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐ་མལ་དགྲ་བོ་ཡུལ་ནས་ཕྱུང་ཡང་ནི། །": { + "ཐ་མལ་": "ordinary", + "དགྲ་བོ་": "enemies", + "ཡུལ་": "land", + "ཕྱུང་": "expelled" + }, + "ཡུལ་གཞན་དག་ཏུ་གནས་ཤིང་ཡོངས་བཟུང་ནས། །": { + "ཡུལ་གཞན་": "another country", + "གནས་": "settle", + "ཡོངས་བཟུང་": "gather strength" + }, + "ནུས་པ་བརྟས་ནས་དེ་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་གི །": { + "ཕྱིར་ལྡོག་": "return" + }, + "ཉོན་མོངས་དགྲ་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་མ་ཡིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "དགྲ་": "enemy" + } } } }, @@ -4604,6 +19935,131 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་ཉོན་མོངས་ཤེས་རབ་མིག་གིས་སྤང་། །བདག་ཡིད་ལས་བསལ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །གང་དུ་གནས་ནས་བདག་གནོད་བྱ་ཕྱིར་འོང་། །བློ་ཞེན་བདག་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཟད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAbandon afflictions with the eye of wisdom.\nIf removed from my mind, where will they go?\nWhere will they dwell and return from to harm me?\nMy mind's attachment to them has simply ceased.\n", "translation": "Abandon afflictions with the eye of wisdom.\nIf removed from my mind, where will they go?\nWhere will they dwell and return from to harm me?\nMy mind's attachment to them has simply ceased." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་ཉོན་མོངས་ཤེས་རབ་མིག་གིས་སྤང་། །བདག་ཡིད་ལས་བསལ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །གང་དུ་གནས་ནས་བདག་གནོད་བྱ་ཕྱིར་འོང་། །བློ་ཞེན་བདག་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཟད། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཤེས་རབ་སྟེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་མིག་གིས་གཏན་ནས་སོ། །བདག་ཉིད་ནི་བདག་གི་ཡིད་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསལ་བ་ནི་བཏོན་ནས་བཏང་བའོ། །གང་དུ་འགྲོ་ཞེས་པ་ནི་འགྲོ་ས་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ནི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་བལྟས་པས་སྤང་བར་བྱ་ཞིང་། བདག་གི་ཡིད་ལས་བསལ་བ་ན་དེ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ་འགྲོ་ས་མེད་ལ། གང་དུ་གནས་ནས་ནུས་པ་བརྟས་ནས་སླར་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འོང་སྟེ་འོང་བ་མེད་དོ། །དེས་ན་བློ་ཞན་བདག་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཟད་ཀྱི་ཡོད་ན་མི་སྤོང་མི་སྲིད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nAfflictions are dispelled by the eye of wisdom.\nOnce removed from my mind, where will they go?\nWhere will they dwell before returning to harm me?\nThe weak-minded lack diligence; that is all there is to it.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which discusses how afflictions (negative mental states) are eliminated through wisdom and insight. It questions where these afflictions go once dispelled, implying they have no real existence outside the mind. The final line suggests that only those lacking in mental strength or diligence fail to overcome these afflictions.", + "translation": "Afflictions are dispelled by the eye of wisdom.\nOnce removed from my mind, where will they go?\nWhere will they dwell before returning to harm me?\nThe weak-minded lack diligence; that is all there is to it." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉོན་མོངས་ཉོན་མོངས་ཤེས་རབ་མིག་གིས་སྤང་། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "ཤེས་རབ་": "prajna", + "མིག་": "eye", + "སྤང་": "cast out" + }, + "བདག་ཡིད་ལས་བསལ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་": "I", + "ཡིད་": "mind", + "བསལ་": "driven", + "འགྲོ་": "go" + }, + "གང་དུ་གནས་ནས་བདག་གནོད་བྱ་ཕྱིར་འོང་། །": { + "གནས་": "stay", + "བདག་": "me", + "གནོད་": "harm", + "འོང་": "return" + }, + "བློ་ཞེན་བདག་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཟད། །": { + "བློ་ཞེན་": "weak-minded", + "བདག་": "I", + "བརྩོན་པ་": "persevered" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉོན་མོངས་ཉོན་མོངས་ཤེས་རབ་མིག་གིས་སྤང་། །": { + "ཉོན་མོངས་": "kleśa", + "ཤེས་རབ་": "prajñā", + "སྤང་": "abandon" + }, + "བདག་ཡིད་ལས་བསལ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་ཡིད་": "my mind", + "བསལ་": "removed", + "འགྲོ་": "go" + }, + "གང་དུ་གནས་ནས་བདག་གནོད་བྱ་ཕྱིར་འོང་། །": { + "གནས་": "abide", + "བདག་གནོད་": "harm me", + "འོང་": "return" + }, + "བློ་ཞེན་བདག་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཟད། །": { + "བློ་ཞེན་": "mental attachment", + "བདག་": "self", + "བརྩོན་པ་": "diligence" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉོན་མོངས་ཉོན་མོངས་ཤེས་རབ་མིག་གིས་སྤང་། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "ཤེས་རབ་": "wisdom", + "མིག་": "eye", + "སྤང་": "abandon" + }, + "བདག་ཡིད་ལས་བསལ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་": "oneself", + "ཡིད་": "mind", + "བསལ་": "removed", + "འགྲོ་": "go" + }, + "གང་དུ་གནས་ནས་བདག་གནོད་བྱ་ཕྱིར་འོང་། །": { + "གནས་": "dwell", + "བདག་": "oneself", + "གནོད་": "harm", + "འོང་": "return" + }, + "བློ་ཞེན་བདག་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཟད། །": { + "བློ་ཞེན་": "mental attachments", + "བདག་": "self", + "བརྩོན་པ་": "striving", + "ཟད་": "exhausted" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉོན་མོངས་ཉོན་མོངས་ཤེས་རབ་མིག་གིས་སྤང་། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "ཤེས་རབ་": "wisdom", + "མིག་": "eye", + "སྤང་": "abandon" + }, + "བདག་ཡིད་ལས་བསལ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་ཡིད་": "my mind", + "བསལ་": "removed", + "འགྲོ་": "go" + }, + "གང་དུ་གནས་ནས་བདག་གནོད་བྱ་ཕྱིར་འོང་། །": { + "གནས་": "dwell", + "བདག་གནོད་": "harm me", + "འོང་": "return" + }, + "བློ་ཞེན་བདག་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཟད། །": { + "བློ་ཞེན་": "attachment", + "བརྩོན་པ་": "effort", + "ཟད་": "ceased" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉོན་མོངས་ཉོན་མོངས་ཤེས་རབ་མིག་གིས་སྤང་། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "ཤེས་རབ་": "wisdom", + "མིག་": "eye", + "སྤང་": "dispelled" + }, + "བདག་ཡིད་ལས་བསལ་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། །": { + "བདག་ཡིད་": "my mind", + "བསལ་": "removed", + "འགྲོ་": "go" + }, + "གང་དུ་གནས་ནས་བདག་གནོད་བྱ་ཕྱིར་འོང་། །": { + "གནས་": "dwell", + "བདག་གནོད་": "harm me", + "འོང་": "returning" + }, + "བློ་ཞེན་བདག་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་ཟད། །": { + "བློ་ཞེན་": "weak-minded", + "བརྩོན་པ་": "diligence" + } } } }, @@ -4627,6 +20083,132 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་དབང་ཚོགས་ལ་མིན་པར་ནའང་མིན། །དེ་ལས་གཞན་ནའང་མིན་ན་འདི་དག་གར་གནས་འགྲོ་བ་ཀུན་གནོད་བྱེད། །འདི་ནི་སྒྱུ་འདྲ་དེ་ཕྱིར་སྙིང་ལ་འཇིགས་སྤོངས་ཤེས་ཕྱིར་བརྩོན་པ་བསྟེན། །དོན་མེད་ཉིད་དུ་བདག་ལ་དམྱལ་སོགས་རྣམས་སུ་ཅི་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nAfflictions do not abide in objects, nor in the sense faculties, nor in between.\nIf they are not elsewhere either, where do these that harm all beings reside?\nThis is like an illusion, so abandon fear in your heart; strive to understand.\nWhy do hell and such needlessly harm me when they have no real existence?\n", "translation": "Afflictions do not abide in objects, nor in the sense faculties, nor in between.\nIf they are not elsewhere either, where do these that harm all beings reside?\nThis is like an illusion, so abandon fear in your heart; strive to understand.\nWhy do hell and such needlessly harm me when they have no real existence?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་དབང་ཚོགས་ལ་མིན་པར་ནའང་མིན། །དེ་ལས་གཞན་ནའང་མིན་ན་འདི་དག་གར་གནས་འགྲོ་བ་ཀུན་གནོད་བྱེད། །འདི་ནི་སྒྱུ་འདྲ་དེ་ཕྱིར་སྙིང་ལ་འཇིགས་སྤོངས་ཤེས་ཕྱིར་བརྩོན་པ་བསྟེན། །དོན་མེད་ཉིད་དུ་བདག་ལ་དམྱལ་སོགས་རྣམས་སུ་ཅི་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་པོ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་དག་གོ། །དབང་པོ་བཏུལ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེའོ། །བར་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་བར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་རྣམས་ལས་གཞན་ནའོ། །གར་གནས་ཞེས་པ་ནི་གང་དུ་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་འཚེ་བར་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་རྒྱུ་འདྲ་ཞེས་པ་ནི་བརྫུན་པ་སྟེ། འདི་མི་ཤེས་པས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་ཕྱིར་ནི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟོད་པ་ནི་འབད་རྩོལ་ལོ། །དོན་མེད་ཉིད་དུ་སྟེ་སྐབས་སུ་མ་བབ་བཞིན་དུའོ། །\n\nCommentary 2: ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཡུལ་གཟུགས་སོགས་ན་མི་གནས་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་ལ་གནས་པ་མིན་ཏེ་དེ་དག་ཡོད་ཀྱང་མེད་པ་སྲིད་པས་སོ། །ཡུལ་དབང་དེ་དག་གི་བར་ནའང་གནས་པ་མིན་ལ། དེ་དག་ལས་གཞན་ནའང་ཡོད་པ་མིན་ཏེ་མ་དམིགས་པས་སོ། །དེས་ན་ཉོན་མོངས་འདི་དག་ནི་གར་གནས་ནས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་དེ་བརྟགས་ན་གནོད་བྱེད་དུ་མ་གྲུབ་ལ་གནོད་བྱེད་དུ་སྣང་བས་འདི་ནི་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་སྟེ། སྣང་ཡང་བདེན་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྤོང་མི་ནུས་སྙམ་པའི་སྙིང་ལ་འཇིགས་པ་སྤོང་ལ་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་སྟེན་ཅིག དེ་ལྟར་མ་བྱས་པར་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་བདག་ལ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ཅི་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད་དེ་བྱེད་པ་འདི་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་པའམ་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nAfflictive emotions do not reside in objects, nor in the sense faculties, nor in between.\nIf they are not elsewhere either, where do these afflictions that harm all beings abide?\nThis is like an illusion, therefore abandon fear in your heart and strive to cultivate wisdom.\nWhy should I needlessly allow myself to be harmed in the hells and other realms?\n", + "translation": "Afflictive emotions do not reside in objects, nor in the sense faculties, nor in between.\nIf they are not elsewhere either, where do these afflictions that harm all beings abide?\nThis is like an illusion, therefore abandon fear in your heart and strive to cultivate wisdom.\nWhy should I needlessly allow myself to be harmed in the hells and other realms?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་དབང་ཚོགས་ལ་མིན་པར་ནའང་མིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "ཡུལ་": "objects", + "དབང་ཚོགས་": "senses" + }, + "དེ་ལས་གཞན་ནའང་མིན་ན་འདི་དག་གར་གནས་འགྲོ་བ་ཀུན་གནོད་བྱེད། །": { + "གནས་": "dwell", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "གནོད་བྱེད་": "harm" + }, + "འདི་ནི་སྒྱུ་འདྲ་དེ་ཕྱིར་སྙིང་ལ་འཇིགས་སྤོངས་ཤེས་ཕྱིར་བརྩོན་པ་བསྟེན། །": { + "སྒྱུ་": "illusions", + "སྙིང་": "heart", + "འཇིགས་": "fear", + "བརྩོན་པ་": "diligence" + }, + "དོན་མེད་ཉིད་དུ་བདག་ལ་དམྱལ་སོགས་རྣམས་སུ་ཅི་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "དོན་མེད་": "pointlessly", + "དམྱལ་": "hell", + "གནོད་པ་": "torment" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་དབང་ཚོགས་ལ་མིན་པར་ནའང་མིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "kleśas", + "ཡུལ་": "objects", + "དབང་ཚོགས་": "sense faculties" + }, + "དེ་ལས་གཞན་ནའང་མིན་ན་འདི་དག་གར་གནས་འགྲོ་བ་ཀུན་གནོད་བྱེད། །": { + "གནས་": "reside", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "གནོད་བྱེད་": "harm" + }, + "འདི་ནི་སྒྱུ་འདྲ་དེ་ཕྱིར་སྙིང་ལ་འཇིགས་སྤོངས་ཤེས་ཕྱིར་བརྩོན་པ་བསྟེན། །": { + "སྒྱུ་": "illusion", + "སྙིང་": "heart", + "འཇིགས་": "fear", + "སྤོངས་": "abandon", + "ཤེས་": "understanding", + "བརྩོན་པ་": "strive" + }, + "དོན་མེད་ཉིད་དུ་བདག་ལ་དམྱལ་སོགས་རྣམས་སུ་ཅི་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "དོན་མེད་": "needlessly", + "བདག་": "me", + "དམྱལ་": "hells", + "གནོད་པ་བྱེད་": "harm" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་དབང་ཚོགས་ལ་མིན་པར་ནའང་མིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "ཡུལ་": "objects", + "དབང་ཚོགས་": "sense faculties" + }, + "དེ་ལས་གཞན་ནའང་མིན་ན་འདི་དག་གར་གནས་འགྲོ་བ་ཀུན་གནོད་བྱེད། །": { + "གནོད་བྱེད་": "harmful things", + "འགྲོ་བ་": "beings" + }, + "འདི་ནི་སྒྱུ་འདྲ་དེ་ཕྱིར་སྙིང་ལ་འཇིགས་སྤོངས་ཤེས་ཕྱིར་བརྩོན་པ་བསྟེན། །": { + "སྒྱུ་": "illusion", + "སྙིང་": "heart", + "འཇིགས་": "fear", + "བརྩོན་པ་": "strive" + }, + "དོན་མེད་ཉིད་དུ་བདག་ལ་དམྱལ་སོགས་རྣམས་སུ་ཅི་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "དོན་མེད་": "needlessly", + "དམྱལ་": "hell" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་དབང་ཚོགས་ལ་མིན་པར་ནའང་མིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "ཡུལ་": "objects", + "དབང་ཚོགས་": "sense faculties" + }, + "དེ་ལས་གཞན་ནའང་མིན་ན་འདི་དག་གར་གནས་འགྲོ་བ་ཀུན་གནོད་བྱེད། །": { + "གནས་": "reside", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "གནོད་བྱེད་": "harm" + }, + "འདི་ནི་སྒྱུ་འདྲ་དེ་ཕྱིར་སྙིང་ལ་འཇིགས་སྤོངས་ཤེས་ཕྱིར་བརྩོན་པ་བསྟེན། །": { + "སྒྱུ་": "illusion", + "སྙིང་": "heart", + "འཇིགས་": "fear", + "སྤོངས་": "abandon", + "ཤེས་": "understand", + "བརྩོན་པ་": "strive" + }, + "དོན་མེད་ཉིད་དུ་བདག་ལ་དམྱལ་སོགས་རྣམས་སུ་ཅི་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "དོན་མེད་": "needlessly", + "བདག་": "me", + "དམྱལ་": "hell", + "གནོད་པ་": "harm" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་དབང་ཚོགས་ལ་མིན་པར་ནའང་མིན། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "ཡུལ་": "objects", + "དབང་ཚོགས་": "sense faculties" + }, + "དེ་ལས་གཞན་ནའང་མིན་ན་འདི་དག་གར་གནས་འགྲོ་བ་ཀུན་གནོད་བྱེད། །": { + "གནོད་བྱེད་": "harm", + "འགྲོ་བ་": "beings" + }, + "འདི་ནི་སྒྱུ་འདྲ་དེ་ཕྱིར་སྙིང་ལ་འཇིགས་སྤོངས་ཤེས་ཕྱིར་བརྩོན་པ་བསྟེན། །": { + "སྒྱུ་": "illusion", + "སྙིང་": "heart", + "འཇིགས་": "fear", + "ཤེས་": "wisdom", + "བརྩོན་པ་": "strive" + }, + "དོན་མེད་ཉིད་དུ་བདག་ལ་དམྱལ་སོགས་རྣམས་སུ་ཅི་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད། །": { + "དོན་མེད་": "needlessly", + "དམྱལ་": "hells", + "གནོད་པ་": "harmed" + } } } }, @@ -4650,6 +20232,110 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་རྣམ་བསམས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡི། །བསླབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་བྱ། །སྨན་པའི་ངག་མ་མཉན་ན་སྨན་དག་གིས། །བཅོས་དགོས་ནད་པ་སོས་པ་ག་ལ་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving contemplated in this way, as has been explained,\nOne should strive diligently to accomplish the trainings.\nIf patients do not heed the doctor's words,\nHow can they be cured by medicines?\n", "translation": "Having contemplated in this way, as has been explained,\nOne should strive diligently to accomplish the trainings.\nIf patients do not heed the doctor's words,\nHow can they be cured by medicines?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་རྣམ་བསམས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡི། །བསླབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་བྱ། །སྨན་པའི་ངག་མ་མཉན་ན་སྨན་དག་གིས། །བཅོས་དགོས་ནད་པ་སོས་པ་ག་ལ་ཡོད། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་མཇུག་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བསླབ་པ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྟེ་དེའི་དོན་དུའོ། །སྨན་དག་གིས་ཏེ་ནད་པས་སྨན་བསྟེན་པ་ཙམ་གྱིས་སོ། །སོས་གྱུར་ག་ལ་ཡོད་དེ་ནད་མེད་ཅིང་བྱང་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ།།བསྟན་པའི་དོན་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ནི་བག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་བག་ཡོད་པར་བྱ་བའི་དོན་སྔར་བཤད་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་བསམས་ཏེ། མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བག་ཡོད་པར་འབད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་སྨན་པའི་ངག་དག་ལ་མ་མཉན་ན་སྨན་དག་གིས་བཅོས་དགོས་ནད་པ་སོས་པ་ག་ལ་ཡོད་དེ་མེད་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནད་ལས་ཐར་བར་མི་འགྱུར་རོ། ། བསླབ་བཏུས་ལས། གང་གིས་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བའི། །གནད་ཀྱི་གནས་རྣམས་འདི་རིགས་བྱ། །བདག་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་། །དགེ་བ་དུས་གསུམ་བསྐྱེད་པ་རྣམས། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བཏང་བ་དང་། །དེ་བསྲུང་དག་དང་སྤེལ་པ་འོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་འབད་པར་རིགས་སོ་ཞེས་གདམས་པའོ། །ལེའུ་བཞི་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nHaving thus contemplated as explained,\nOne should strive diligently to practice the trainings.\nIf patients do not heed the doctor's words,\nHow can they be cured by medicines alone?\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning, which emphasizes the importance of putting Buddhist teachings into practice through diligent effort, using the analogy of a patient needing to follow a doctor's instructions to be cured. The commentaries clarify that this verse serves as a concluding exhortation to mindfully apply the previously taught precepts and trainings of a bodhisattva.", + "translation": "Having thus contemplated as explained,\nOne should strive diligently to practice the trainings.\nIf patients do not heed the doctor's words,\nHow can they be cured by medicines alone?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་རྣམ་བསམས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡི། །བསླབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་བྱ། །": { + "རྣམ་བསམས་": "contemplated", + "བཤད་པ་": "described", + "བསླབ་པ་": "precepts", + "བསྒྲུབ་པ་": "undertake", + "འབད་པ་": "strive" + }, + "སྨན་པའི་ངག་མ་མཉན་ན་སྨན་དག་གིས། །བཅོས་དགོས་ནད་པ་སོས་པ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "advice", + "སྨན་": "medicine", + "བཅོས་": "cured", + "ནད་པ་": "patient" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་རྣམ་བསམས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡི། །བསླབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་བྱ། །": { + "རྣམ་བསམས་": "thoroughly considered", + "བཤད་པ་": "explained", + "བསླབ་པ་": "training", + "བསྒྲུབ་པ་": "practice", + "འབད་པར་བྱ་": "strive" + }, + "སྨན་པའི་ངག་མ་མཉན་ན་སྨན་དག་གིས། །བཅོས་དགོས་ནད་པ་སོས་པ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "words", + "མཉན་": "heed", + "སྨན་": "medicines", + "བཅོས་": "cured", + "ནད་པ་": "patient" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་རྣམ་བསམས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡི། །": { + "རྣམ་བསམས་": "contemplated", + "བཤད་པ་": "explained" + }, + "བསླབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་བྱ། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "བསྒྲུབ་པ་": "practice", + "འབད་པར་བྱ་": "strive diligently" + }, + "སྨན་པའི་ངག་མ་མཉན་ན་སྨན་དག་གིས། །": { + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "words", + "མཉན་": "heeded", + "སྨན་": "medicines" + }, + "བཅོས་དགོས་ནད་པ་སོས་པ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བཅོས་དགོས་": "needs treatment", + "ནད་པ་": "patient", + "སོས་པ་": "cured" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་རྣམ་བསམས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡི། །": { + "རྣམ་བསམས་": "contemplated", + "བཤད་པ་": "explained" + }, + "བསླབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་བྱ། །": { + "བསླབ་པ་": "trainings", + "བསྒྲུབ་པ་": "accomplish", + "འབད་པར་བྱ་": "strive diligently" + }, + "སྨན་པའི་ངག་མ་མཉན་ན་སྨན་དག་གིས། །": { + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "words", + "མཉན་": "heed", + "སྨན་": "medicines" + }, + "བཅོས་དགོས་ནད་པ་སོས་པ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བཅོས་": "cured", + "ནད་པ་": "patients" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་རྣམ་བསམས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཡི། །": { + "རྣམ་བསམས་": "contemplated", + "བཤད་པ་": "explained" + }, + "བསླབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་བྱ། །": { + "བསླབ་པ་": "trainings", + "བསྒྲུབ་པ་": "practice", + "འབད་པར་བྱ་": "strive diligently" + }, + "སྨན་པའི་ངག་མ་མཉན་ན་སྨན་དག་གིས། །": { + "སྨན་པ་": "doctor", + "ངག་": "words", + "མཉན་": "heed", + "སྨན་": "medicines" + }, + "བཅོས་དགོས་ནད་པ་སོས་པ་ག་ལ་ཡོད། །": { + "བཅོས་": "cured", + "ནད་པ་": "patients" + } } } }, @@ -4673,6 +20359,81 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསླབ་པ་བསྲུང་བར་འདོད་པ་ཡིས། །རབ་ཏུ་བསྒྲིམས་ནས་སེམས་བསྲུང་སྟེ། །སེམས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན། །བསླབ་པ་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose who wish to guard their vows\nShould diligently guard their minds.\nWithout guarding this mind,\nIt's impossible to guard the vows.\n", "translation": "Those who wish to guard their vows\nShould diligently guard their minds.\nWithout guarding this mind,\nIt's impossible to guard the vows." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསླབ་པ་བསྲུང་བར་འདོད་པ་ཡིས། །རབ་ཏུ་བསྒྲིམས་ནས་སེམས་བསྲུང་སྟེ། །སེམས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན། །བསླབ་པ་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འཇིལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བསླབ་པ་བསྲུང་བར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྲུང་བ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དག་གིས་སོ། །གཡོ་བ་ནི་མི་བརྟན་པའོ། །འདིའི་ཕྱིར་ན་ཡང་སེམས་ཁོ་ན་བསྲུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: ད་ནི་གཉིས་པ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱི་ལེའུ་སྟོན་ཏེ། འདིར་དྲན་པ་ནི་བདག་གིས་ཁས་བླངས་པའི་སྤང་བྱ་དང་བསྒྲུབ་བྱ་རྣམས་དྲན་པ་ཡིན་ལ། ཤེས་བཞིན་ནི་སྤོང་སྒྲུབ་ཀྱི་བྱ་བ་རྣམས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞིང་། དེ་དག་གཞུང་གིས་སྟོན་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསླབ་པ་སྲུང་བའི་ཐབས་སུ་སེམས་བསྲུང་བ་དང་། སེམས་སྲུང་བའི་ཐབས་སུ་དྲན་ཤེས་བསྲུང་བ་དང་། དེ་དག་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་བ་ལ་འབད་པར་གདམས་པའོ། ། དང་པོ་ལ་གཉིས་ཀྱི་མདོར་བསྟན་ནི། བསླབ་པ་མ་ཉམས་པར་སྲུང་བར་འདོད་པ་ཡིས་རབ་ཏུ་བསྒྲིམས་ཏེ་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡུལ་ལ་གཡོ་བར་བསྲུང་བར་བྱ་སྟེ། སེམས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན་བསླབ་པ་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་བཞི་སྟེ། སེམས་སྲུང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། ཇི་ལྟར་སྲུང་ཚུལ་དང་། དེ་ལྟར་བསྲུངས་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། བསྲུང་བ་ལ་འབད་དགོས་པའི་ཚུལ་ལོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nThose who wish to guard their vows\nShould vigilantly guard their minds.\nWithout guarding this mind,\nIt is impossible to guard one's vows.\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning that protecting one's ethical commitments (vows) requires diligently guarding the mind, as an uncontrolled mind makes it impossible to maintain one's vows. The commentaries emphasize the importance of mindfulness and introspection in this process of guarding the mind to uphold ethical conduct.", + "translation": "Those who wish to guard their vows\nShould vigilantly guard their minds.\nWithout guarding this mind,\nIt is impossible to guard one's vows." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བསླབ་པ་བསྲུང་བར་འདོད་པ་ཡིས། །རབ་ཏུ་བསྒྲིམས་ནས་སེམས་བསྲུང་སྟེ།": { + "བསླབ་པ་": "precepts", + "བསྲུང་བ་": "keep", + "འདོད་པ་": "wish", + "བསྒྲིམས་": "concentrate", + "སེམས་": "mind" + }, + "།སེམས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན། །བསླབ་པ་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་བ་": "protect", + "བསླབ་པ་": "precepts" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བསླབ་པ་བསྲུང་བར་འདོད་པ་ཡིས། །རབ་ཏུ་བསྒྲིམས་ནས་སེམས་བསྲུང་སྟེ།": { + "བསླབ་པ་": "precepts", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "འདོད་པ་": "wishing", + "བསྒྲིམས་": "strive", + "སེམས་": "mind" + }, + "།སེམས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན། །བསླབ་པ་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "བསླབ་པ་": "precepts", + "ནུས་": "impossible" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བསླབ་པ་བསྲུང་བར་འདོད་པ་ཡིས། །རབ་ཏུ་བསྒྲིམས་ནས་སེམས་བསྲུང་སྟེ།": { + "བསླབ་པ་": "training", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "འདོད་པ་": "wish", + "སེམས་": "mind" + }, + "།སེམས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན། །བསླབ་པ་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "བསླབ་པ་": "training" + } + }, + "02_few_shot": { + "བསླབ་པ་བསྲུང་བར་འདོད་པ་ཡིས། །རབ་ཏུ་བསྒྲིམས་ནས་སེམས་བསྲུང་སྟེ།": { + "བསླབ་པ་": "vows", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "འདོད་པ་": "wish", + "སེམས་": "mind" + }, + "།སེམས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན། །བསླབ་པ་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "བསླབ་པ་": "vows" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བསླབ་པ་བསྲུང་བར་འདོད་པ་ཡིས། །རབ་ཏུ་བསྒྲིམས་ནས་སེམས་བསྲུང་སྟེ།": { + "བསླབ་པ་": "vows", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "འདོད་པ་": "wish", + "སེམས་": "mind" + }, + "།སེམས་འདི་བསྲུང་བར་མ་བྱས་ན། །བསླབ་པ་བསྲུང་བར་ཡོང་མི་ནུས། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "བསླབ་པ་": "vows" + } } } }, @@ -4696,6 +20457,88 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་བཏང་བས། །མནར་མེད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟར། །གླང་ཆེན་མ་ཐུལ་མྱོས་པ་ཡིས། །འདི་ན་དེ་འདྲའི་གནོད་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLike an untamed elephant causing harm in Avici hell,\nThe wild elephant of the mind, when let loose,\nCreates such damage in this world\nThat even a maddened, untamed elephant cannot match.\n", "translation": "Like an untamed elephant causing harm in Avici hell,\nThe wild elephant of the mind, when let loose,\nCreates such damage in this world\nThat even a maddened, untamed elephant cannot match." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་བཏང་བས། །མནར་མེད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟར། །གླང་ཆེན་མ་ཐུལ་མྱོས་པ་ཡིས། །འདི་ན་དེ་འདྲའི་གནོད་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: སེམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡན་བཏང་ཞེས་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་སྨྱོན་པ་ལྟ་བུར་རང་དགར་ཡན་པར་བཏང་བའོ། །མ་དུལ་བ་ནི་མ་བསླབས་པའོ། །མྱོས་པ་ནི་གླང་སྨྱོན་ནོ། །འདི་ན་ཞེས་པ་ནི་ཚེ་འདི་ནའོ། །དེ་དམ་དུ་བཏགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། སེམས་མ་བསྲུངས་པའི་ཉེས་དམིགས། བསྲུངས་པའི་ཕན་ཡོན། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཡུལ་ལ་ཡན་པར་བཏང་བས་མནར་མེད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟར་གླང་ཆེན་མ་ཐུལ་མྱོས་པ་ཡིས་འདི་ན་དེ་འདྲའི་གནོད་མི་བྱེད་དེ་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nLike an uncontrolled elephant of the mind\nCauses harm leading to the hell of unceasing torment,\nEven a wild, intoxicated elephant\nDoes not cause such harm in this world.\n\n\nThis translation captures the core meaning that an untamed mind can cause far more damage than even a rampaging physical elephant, potentially leading to severe karmic consequences. The commentaries clarify that the \"elephant of the mind\" refers to letting the mind run wild without discipline, while contrasting this with the relatively limited harm a physical elephant could do in this lifetime.", + "translation": "Like an uncontrolled elephant of the mind\nCauses harm leading to the hell of unceasing torment,\nEven a wild, intoxicated elephant\nDoes not cause such harm in this world." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་བཏང་བས། །མནར་མེད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟར། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་པོ་": "elephant", + "ཡན་བཏང་": "run loose", + "མནར་མེད་": "Incessant", + "གནོད་པ་": "harm" + }, + "གླང་ཆེན་མ་ཐུལ་མྱོས་པ་ཡིས། །འདི་ན་དེ་འདྲའི་གནོད་མི་བྱེད། །": { + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མ་ཐུལ་": "untamed", + "མྱོས་པ་": "amok", + "གནོད་": "harm" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་བཏང་བས། །མནར་མེད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟར། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་པོ་": "elephant", + "ཡན་བཏང་": "let loose", + "མནར་མེད་": "Avīci", + "གནོད་པ་": "harm" + }, + "།གླང་ཆེན་མ་ཐུལ་མྱོས་པ་ཡིས། །འདི་ན་དེ་འདྲའི་གནོད་མི་བྱེད། །": { + "གླང་ཆེན་": "great elephant", + "མ་ཐུལ་": "untamed", + "མྱོས་པ་": "intoxicated", + "གནོད་": "harm" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་བཏང་བས། །མནར་མེད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟར། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་པོ་": "elephant", + "ཡན་བཏང་": "let loose", + "མནར་མེད་": "hell", + "གནོད་པ་": "harm" + }, + "གླང་ཆེན་མ་ཐུལ་མྱོས་པ་ཡིས། །འདི་ན་དེ་འདྲའི་གནོད་མི་བྱེད། །": { + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མ་ཐུལ་": "untamed", + "མྱོས་པ་": "intoxicated", + "གནོད་": "damage" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་བཏང་བས། །མནར་མེད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟར། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་པོ་": "elephant", + "ཡན་བཏང་": "let loose", + "མནར་མེད་": "Avici hell", + "གནོད་པ་": "harm" + }, + "གླང་ཆེན་མ་ཐུལ་མྱོས་པ་ཡིས། །འདི་ན་དེ་འདྲའི་གནོད་མི་བྱེད། །": { + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མ་ཐུལ་": "untamed", + "མྱོས་པ་": "maddened", + "གནོད་": "damage" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་ཡན་བཏང་བས། །མནར་མེད་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལྟར། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་པོ་": "elephant", + "ཡན་བཏང་": "uncontrolled", + "མནར་མེད་": "hell of unceasing torment", + "གནོད་པ་": "harm" + }, + "གླང་ཆེན་མ་ཐུལ་མྱོས་པ་ཡིས། །འདི་ན་དེ་འདྲའི་གནོད་མི་བྱེད། །": { + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མ་ཐུལ་": "wild", + "མྱོས་པ་": "intoxicated", + "གནོད་": "harm" + } } } }, @@ -4719,6 +20562,84 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཀུན་ནས་དྲན་པའི་ཐག་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་དམ་བཏགས་ན། །འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་འགྱུར་ཞིང་། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལག་ཏུ་འོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf the elephant of the mind is firmly bound\nBy the rope of mindfulness in all situations,\nAll fears will disappear\nAnd all virtues will come to hand.\n", "translation": "If the elephant of the mind is firmly bound\nBy the rope of mindfulness in all situations,\nAll fears will disappear\nAnd all virtues will come to hand." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཀུན་ནས་དྲན་པའི་ཐག་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་དམ་བཏགས་ན། །འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་འགྱུར་ཞིང་། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལག་ཏུ་འོང་། །\n\nCommentary 1: ཀུན་ནས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དྲན་པ་ཉིད་ནི་ཐག་པ་སྟེ་དེས་དམ་བཏགས་ནའོ། །འཇིགས་པ་ནི་སྐྲག་པའོ། །དགེ་བ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། མདོར་བསྟན་པ་ནི། ཀུན་ནས་དྲན་པའི་ཐག་པ་ཡིས་སེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་དགེ་བའི་དམིགས་པ་ལ་དམ་དུ་བཏགས་ན་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་འགྱུར་ཞིང་། དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལག་ཏུ་འོང་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf one firmly binds the elephant of the mind\nWith the rope of mindfulness in all situations,\nAll fears will disappear\nAnd all virtues will come to hand.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses the metaphor of taming an elephant to describe the practice of controlling one's mind through mindfulness. The commentaries clarify that \"mindfulness\" is likened to a rope, \"fears\" refer to terrors or frights, and \"virtues\" indicate higher states or positive qualities. The overall message emphasizes that by maintaining constant mindfulness, one can overcome fears and easily attain virtuous qualities.", + "translation": "If one firmly binds the elephant of the mind\nWith the rope of mindfulness in all situations,\nAll fears will disappear\nAnd all virtues will come to hand." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཀུན་ནས་དྲན་པའི་ཐག་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་དམ་བཏགས་ན། །": { + "དྲན་པ": "mindfulness", + "ཐག་པ": "ropes", + "སེམས": "mind", + "གླང་པོ": "elephant" + }, + "འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་འགྱུར་ཞིང་། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལག་ཏུ་འོང་། །": { + "འཇིགས་པ": "dangers", + "དགེ་བ": "virtues" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཀུན་ནས་དྲན་པའི་ཐག་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་དམ་བཏགས་ན། །": { + "ཀུན་ནས་དྲན་པ་": "all-encompassing mindfulness", + "ཐག་པ་": "rope", + "སེམས་": "mind", + "གླང་པོ་": "elephant", + "དམ་བཏགས་": "tightly binds" + }, + "འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་འགྱུར་ཞིང་། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལག་ཏུ་འོང་། །": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "མེད་འགྱུར་": "become non-existent", + "དགེ་བ་": "virtues", + "ལག་ཏུ་འོང་": "come to hand" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཀུན་ནས་དྲན་པའི་ཐག་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་དམ་བཏགས་ན། །": { + "དྲན་པ": "mindfulness", + "ཐག་པ": "rope", + "སེམས": "mind", + "གླང་པོ": "elephant" + }, + "།འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་འགྱུར་ཞིང་། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལག་ཏུ་འོང་། །": { + "འཇིགས་པ": "fears", + "དགེ་བ": "virtues" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཀུན་ནས་དྲན་པའི་ཐག་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་དམ་བཏགས་ན། །": { + "ཀུན་ནས་": "all situations", + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཐག་པ་": "rope", + "སེམས་": "mind", + "གླང་པོ་": "elephant", + "དམ་བཏགས་": "firmly bound" + }, + "འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་འགྱུར་ཞིང་། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལག་ཏུ་འོང་། །": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "མེད་འགྱུར་": "disappear", + "དགེ་བ་": "virtues", + "ལག་ཏུ་འོང་": "come to hand" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཀུན་ནས་དྲན་པའི་ཐག་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་གླང་པོ་དམ་བཏགས་ན། །": { + "ཀུན་ནས་": "all situations", + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཐག་པ་": "rope", + "སེམས་": "mind", + "གླང་པོ་": "elephant", + "དམ་བཏགས་": "firmly binds" + }, + "འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་འགྱུར་ཞིང་། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ལག་ཏུ་འོང་། །": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "མེད་འགྱུར་": "disappear", + "དགེ་བ་": "virtues", + "ལག་ཏུ་འོང་": "come to hand" + } } } }, @@ -4742,6 +20663,112 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྟག་དང་སེང་གེ་གླང་ཆེན་དྲེད། །སྦྲུལ་དང་དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །བྱད་མ་དེ་བཞིན་སྲིན་པོ་རྣམས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTigers, lions, elephants, and bears;\nSnakes and all enemies;\nThe guardians of hell realms;\nWitches and likewise demons;\n", "translation": "Tigers, lions, elephants, and bears;\nSnakes and all enemies;\nThe guardians of hell realms;\nWitches and likewise demons;" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྟག་དང་སེང་གེ་གླང་ཆེན་དྲེད། །སྦྲུལ་དང་དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །བྱད་མ་དེ་བཞིན་སྲིན་པོ་རྣམས། །\n\nCommentary 1: སྟག་ལ་སོགས་པའི་གཅན་གཟན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ད་ཇི་ལྟར་ན་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། སྟག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ།\n\nCommentary 2: རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འཇིགས་པ་སྤོང་བ་དང་། དགེ་བ་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་དངོས་དང་། སྒྲུབ་བྱེད་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། སྟག་དང་སེང་གེ་གླང་ཆེན་དྲེད་སྦྲུལ་དང་དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་བྱད་མའི་གདོན་དང་དེ་བཞིན་སྲིན་པོ་རྣམས་ཏེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nTigers, lions, elephants, bears,\nSnakes and all enemies,\nGuardians of hell realms,\nWitches and likewise demons.\n\nThis translation captures the list of fearsome creatures and beings mentioned in the Tibetan text, including wild animals, supernatural entities, and malevolent forces that one might encounter or fear.", + "translation": "Tigers, lions, elephants, bears,\nSnakes and all enemies,\nGuardians of hell realms,\nWitches and likewise demons." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྟག་དང་སེང་གེ་གླང་ཆེན་དྲེད། །སྦྲུལ་དང་དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་།": { + "སྟག་": "tiger", + "སེང་གེ་": "lion", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "དྲེད་": "bear", + "སྦྲུལ་": "snake", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "།སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་།": { + "སེམས་ཅན་": "being", + "དམྱལ་བ་": "hell", + "སྲུང་མ་": "keeper" + }, + "།བྱད་མ་དེ་བཞིན་སྲིན་པོ་རྣམས། །": { + "བྱད་མ་": "dakini", + "སྲིན་པོ་": "rakshasa" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྟག་དང་སེང་གེ་གླང་ཆེན་དྲེད། །": { + "སྟག་": "tiger", + "སེང་གེ་": "lion", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "དྲེད་": "bear" + }, + "སྦྲུལ་དང་དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "སྦྲུལ་": "snake", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །": { + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་": "hell beings", + "སྲུང་མ་": "guardian" + }, + "བྱད་མ་དེ་བཞིན་སྲིན་པོ་རྣམས། །": { + "བྱད་མ་": "witch", + "སྲིན་པོ་": "demon" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྟག་དང་སེང་གེ་གླང་ཆེན་དྲེད། །": { + "སྟག་": "tiger", + "སེང་གེ་": "lion", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "དྲེད་": "bear" + }, + "སྦྲུལ་དང་དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "སྦྲུལ་": "snake", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །": { + "དམྱལ་བ་": "hell realm", + "སྲུང་མ་": "guardian" + }, + "བྱད་མ་དེ་བཞིན་སྲིན་པོ་རྣམས། །": { + "བྱད་མ་": "witch", + "སྲིན་པོ་": "demon" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྟག་དང་སེང་གེ་གླང་ཆེན་དྲེད། །": { + "སྟག་": "tiger", + "སེང་གེ་": "lion", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "དྲེད་": "bear" + }, + "སྦྲུལ་དང་དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "སྦྲུལ་": "snake", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །": { + "དམྱལ་བ་": "hell realm", + "སྲུང་མ་": "guardian" + }, + "བྱད་མ་དེ་བཞིན་སྲིན་པོ་རྣམས། །": { + "བྱད་མ་": "witch", + "སྲིན་པོ་": "demon" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྟག་དང་སེང་གེ་གླང་ཆེན་དྲེད། །": { + "སྟག་": "tiger", + "སེང་གེ་": "lion", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "དྲེད་": "bear" + }, + "།སྦྲུལ་དང་དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་། །": { + "སྦྲུལ་": "snake", + "དགྲ་": "enemy" + }, + "།སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །": { + "དམྱལ་བ་": "hell realm", + "སྲུང་མ་": "guardian" + }, + "།བྱད་མ་དེ་བཞིན་སྲིན་པོ་རྣམས། །": { + "བྱད་མ་": "witch", + "སྲིན་པོ་": "demon" + } } } }, @@ -4765,6 +20792,67 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པར་འགྱུར། །སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏུལ་བས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy labeling this mind alone,\nAll those become labeled.\nBy taming this mind alone,\nAll those become tamed.\n", "translation": "By labeling this mind alone,\nAll those become labeled.\nBy taming this mind alone,\nAll those become tamed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པར་འགྱུར། །སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏུལ་བས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: བཏགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་དྲན་པས་སོ།།བཏུལ་བ་ནི་ཤེས་བཞིན་གྱིས་སོ། །ཐུལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་རྣམ་པར་དུལ་བར་གྱུར་པའོ། །\n\nCommentary 2: རང་གི་སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏགས་པ་ཡིས་གནོད་བྱེད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པར་འགྱུར། སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏུལ་བ་ཡིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏུལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེས་རབས་ལས། དེ་ཡི་རང་བཞིན་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །རྣམ་པར་བརླན་པ་བཞིན་དུ་བརླན་གྱུར་པས། །ཕན་ཚུན་གནོད་པ་མེད་པའི་ཡིད་གྱུར་ཏེ། །དཀའ་ཐུབ་ཅན་བཞིན་གཅན་གཟན་ཁྲོ་བོའང་སྤྱོད། །ཅེས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nBy taming this mind alone,\nAll those [negative states] will be tamed.\nBy subduing this mind alone,\nAll those [negative states] will be subdued.\n\nTaming is done through mindfulness.\nSubduing is done through vigilant awareness.\nBeing subdued means becoming completely disciplined.\n\nBy taming this single mind alone,\nAll those harmful [states] will be tamed.\nBy subduing this single mind alone,\nAll those [harmful states] will be subdued.\n\nAs it says in the Jataka tales:\n\"His nature, moistened by the essence of compassion,\nBecame thoroughly saturated.\nHis mind became free from mutual harm,\nAnd even fierce predators behaved like ascetics.\"\n", + "translation": "By taming this mind alone,\nAll those [negative states] will be tamed.\nBy subduing this mind alone,\nAll those [negative states] will be subdued.\n\nTaming is done through mindfulness.\nSubduing is done through vigilant awareness.\nBeing subdued means becoming completely disciplined.\n\nBy taming this single mind alone,\nAll those harmful [states] will be tamed.\nBy subduing this single mind alone,\nAll those [harmful states] will be subdued.\n\nAs it says in the Jataka tales:\n\"His nature, moistened by the essence of compassion,\nBecame thoroughly saturated.\nHis mind became free from mutual harm,\nAnd even fierce predators behaved like ascetics.\"" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པར་འགྱུར།": { + "སེམས་": "mind", + "བཏགས་པ་": "bind" + }, + "།སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏུལ་བས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བར་འགྱུར།": { + "སེམས་": "mind", + "བཏུལ་བ་": "tame" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པར་འགྱུར།": { + "སེམས་": "mind", + "བཏགས་པ་": "labeling", + "དེ་དག་": "those", + "ཐམས་ཅད་": "all" + }, + "།སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏུལ་བས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བར་འགྱུར།": { + "སེམས་": "mind", + "བཏུལ་བ་": "tamed", + "དེ་དག་": "those", + "ཐམས་ཅད་": "all" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པར་འགྱུར།": { + "སེམས་": "mind", + "བཏགས་པ་": "taming" + }, + "།སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏུལ་བས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བར་འགྱུར།": { + "སེམས་": "mind", + "བཏུལ་བ་": "subduing" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པར་འགྱུར།": { + "སེམས་": "mind", + "བཏགས་པ་": "labeling" + }, + "།སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏུལ་བས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བར་འགྱུར།": { + "སེམས་": "mind", + "བཏུལ་བ་": "taming" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏགས་པ་ཡིས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཏགས་པར་འགྱུར། །": { + "སེམས་": "mind", + "བཏགས་པ་": "taming" + }, + "སེམས་འདི་གཅིག་པུ་བཏུལ་བས་ན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བར་འགྱུར། །": { + "སེམས་": "mind", + "བཏུལ་བ་": "subduing" + } } } }, @@ -4788,6 +20876,75 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །ཡང་དག་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThus, all fears and\nImmeasurable sufferings as well,\nArise from the mind, it is said.\nThis was taught by the Perfectly Spoken One himself.\n", "translation": "Thus, all fears and\nImmeasurable sufferings as well,\nArise from the mind, it is said.\nThis was taught by the Perfectly Spoken One himself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །ཡང་དག་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན། །\n\nCommentary 1: དེ་གང་གི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དོན་གསུང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་དུ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སེམས་འབའ་ཞིག་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །ས་བཅུ་པ་ལས་ཀྱང་ཁམས་གསུམ་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འདི་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་འདི་ཕྱིའི་སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་རང་གི་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡང་དག་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། སེམས་ཉིད་དབང་དུ་གྱུར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་དང་། དགེ་བའམ་འོན་ཏེ་མི་དགེ་བའི། །ལས་ནི་སེམས་ཀྱིས་བསགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་དང་། ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, all fears and\nImmeasurable sufferings as well,\nArise from the mind, it is said.\nThis was taught by the Perfect One himself.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes that all fears and sufferings originate from the mind, as taught by the Buddha. The commentaries support this interpretation by referencing various Buddhist scriptures that highlight the primacy of mind in shaping our experiences and the nature of reality.", + "translation": "Thus, all fears and\nImmeasurable sufferings as well,\nArise from the mind, it is said.\nThis was taught by the Perfect One himself." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འདི་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་།": { + "འཇིགས་པ་": "fear", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings" + }, + "།སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །ཡང་དག་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན།": { + "སེམས་": "mind", + "ཡང་དག་གསུང་བ་": "spoke the truth" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འདི་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་།": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable" + }, + "།སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །ཡང་དག་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན།": { + "སེམས་": "mind", + "བྱུང་བ་": "arise", + "ཡང་དག་གསུང་བ་": "Perfectly Spoken One" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འདི་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་།": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable" + }, + "།སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །ཡང་དག་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན།": { + "སེམས་": "mind", + "བྱུང་བ་": "arise", + "ཡང་དག་གསུང་བ་": "Perfect One" + } + }, + "02_few_shot": { + "འདི་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་།": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable" + }, + "།སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །ཡང་དག་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན།": { + "སེམས་": "mind", + "བྱུང་བ་": "arise", + "ཡང་དག་གསུང་བ་": "Perfectly Spoken One" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འདི་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་།": { + "འཇིགས་པ་": "fears", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings", + "དཔག་ཏུ་མེད་པ་": "immeasurable" + }, + "།སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས། །ཡང་དག་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན།": { + "སེམས་": "mind", + "བྱུང་བ་": "arise", + "ཡང་དག་": "perfect" + } } } }, @@ -4811,6 +20968,85 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས། །ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། །མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWho purposely created the weapons\nOf the hell realms for sentient beings?\nWho made the burning iron ground?\nFrom what did those masses of fire arise?\n\n\nThis translation aims to capture the questioning tone of the original, pondering the origins of hellish torments described in Buddhist cosmology.", "translation": "Who purposely created the weapons\nOf the hell realms for sentient beings?\nWho made the burning iron ground?\nFrom what did those masses of fire arise?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས། །ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། །མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །\n\nCommentary 1: འདིའི་ཕྱིར་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཤལ་མ་རིའི་ནགས་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་ཆ་རྣམས་སུས་མངོན་པར་སྤྲུལ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་མ་ཡིན་ཏེ། འོག་ནས་འགེགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྕགས་བསྲེགས་ལས་བྱས་པའི་ས་གཞི་དང་། གཞན་གྱི་བུད་མེད་ཀྱིས་ཤལ་མ་ལིའི་སྟེང་ནས་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱང་སུས་བྱས་ཞེས་པའོ། །།\n\nCommentary 2: གཞན་དུ་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས་བྱེད་པ་པོ་སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་གཏད་ནས་བྱས་ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། ཤལ་མ་རི་ལ་གནས་པའི་བུད་མེད་འདི་དག་ཅི་ལས་བྱུང་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་དང་རྣམ་སྣང་འཆད་ཅིང་། དགེ་ལྷས་ཀྱང་བུད་མེད་དུ་འཆད་པས། མེ་ཚོགས་ཞེས་པ་མ་དག་པས་འགྲེལ་པ་དེ་དག་ཏུ་བུད་མེད་ཅེས་བྱུང་བའམ། དཔང་ལོ་ཙཱ་བས་མོ་ཚོགས་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ལེགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nWho purposely created the weapons of hell beings?\nWho made the burning iron ground?\nFrom what did those assemblies of women arise?\n\nThis translation interprets the text as questioning the origin of hell's torments, specifically mentioning weapons, burning iron ground, and groups of women (likely referring to illusory women on trees in certain hell realms). The commentaries clarify that these are not created by gods like Ishvara, but arise from karma. The last line is translated as \"assemblies of women\" rather than \"masses of fire\" based on the commentaries' explanations and suggestions for a more accurate reading of the original text.", + "translation": "Who purposely created the weapons of hell beings?\nWho made the burning iron ground?\nFrom what did those assemblies of women arise?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས། །": { + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་": "hells", + "མཚོན་ཆ་": "weapons" + }, + "ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། །": { + "ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་": "ground of burning iron" + }, + "མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །": { + "མེ་ཚོགས་": "fires" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དམྱལ་བ་": "hell", + "མཚོན་ཆ་": "weapons", + "ཆེད་དུ་བྱས་": "purposely made" + }, + "ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། །མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །": { + "ལྕགས་སྲེག་": "burning iron", + "ས་གཞི་": "ground", + "མེ་ཚོགས་": "masses of fire", + "བྱུང་": "arise" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དམྱལ་བ་": "hell", + "མཚོན་ཆ་": "weapons", + "ཆེད་དུ་བྱས་": "purposely created" + }, + "ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། །": { + "ལྕགས་སྲེག་": "burning iron", + "ས་གཞི་": "ground" + }, + "མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །": { + "མེ་ཚོགས་": "masses of fire", + "བྱུང་": "arise" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དམྱལ་བ་": "hell realms", + "མཚོན་ཆ་": "weapons", + "ཆེད་དུ་བྱས་": "purposely created" + }, + "ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། །": { + "ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་": "burning iron ground" + }, + "མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །": { + "མེ་ཚོགས་": "masses of fire", + "བྱུང་": "arise" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མཚོན་ཆ་རྣམས། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱས། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དམྱལ་བ་": "hell", + "མཚོན་ཆ་": "weapons", + "ཆེད་དུ་བྱས་": "purposely created" + }, + "ལྕགས་སྲེག་ས་གཞི་སུ་ཡིས་བྱས། །": { + "ལྕགས་སྲེག་": "burning iron", + "ས་གཞི་": "ground" + }, + "མེ་ཚོགས་དེ་དག་ཅི་ལས་བྱུང་། །": { + "མེ་ཚོགས་": "assemblies of women" + } } } }, @@ -4834,6 +21070,68 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ན། །སེམས་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་འགའ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAll such thoughts as these\nAre sinful minds, the Sage has said.\nThus in all three worlds,\nThere is no fear greater than the mind.\n", "translation": "All such thoughts as these\nAre sinful minds, the Sage has said.\nThus in all three worlds,\nThere is no fear greater than the mind." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ན། །སེམས་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་འགའ་མེད། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་ན་དེ་ཇི་ལྟ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ།དེ་འདྲ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ།དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡིག་སེམས་ཞེས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་སེམས་སོ། །ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཐུབ་པ་དང་ལྡན་པས་ན་ཐུབ་པ་སྟེ་རྒྱལ་བས་སོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སེམས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡིག་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཐུབ་པས། སེམས་ནི་དགྲ་ནང་དགྲ་ཆེན་ཏེ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དགྲ་མེད་དེ། །ཞེས་སོགས་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་སོགས་སུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ན་སེམས་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་འགའ་མེད་པས་སེམས་གདུལ་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nAll such things as these,\nThe Buddha declared to be evil minds.\nThus, in all three worlds,\nThere is no greater danger than the mind.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes that harmful actions stem from negative mental states, and that the mind itself is the greatest source of danger in the three realms of existence (desire realm, form realm, and formless realm). The commentaries support this interpretation by explaining that weapons and other harmful objects are manifestations of unwholesome minds, and that the Buddha taught the primacy of mind in both negative and positive actions.", + "translation": "All such things as these,\nThe Buddha declared to be evil minds.\nThus, in all three worlds,\nThere is no greater danger than the mind." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས།": { + "སྡིག་སེམས་": "wicked thoughts", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + }, + "།དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ན། །སེམས་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་འགའ་མེད།": { + "འཇིག་རྟེན་གསུམ་": "three worlds", + "སེམས་": "mind", + "འཇིགས་པ་": "danger" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "སྡིག་སེམས་": "evil thoughts", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + }, + "དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ན། །སེམས་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་འགའ་མེད། །": { + "འཇིག་རྟེན་གསུམ་": "three worlds", + "སེམས་": "mind", + "འཇིགས་པ་": "fear" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "སྡིག་སེམས་": "sinful minds", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + }, + "དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ན། །སེམས་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་འགའ་མེད། །": { + "འཇིག་རྟེན་གསུམ་": "three worlds", + "སེམས་": "mind", + "འཇིགས་པ་": "fearsome" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "སྡིག་སེམས་": "sinful minds", + "ཐུབ་པ་": "Sage" + }, + "དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ན། །སེམས་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་འགའ་མེད། །": { + "འཇིག་རྟེན་གསུམ་": "three worlds", + "སེམས་": "mind", + "འཇིགས་པ་": "fear" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་འདྲ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སྡིག་སེམས་ཡིན་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །": { + "སྡིག་སེམས་": "evil minds", + "ཐུབ་པ་": "Buddha" + }, + "དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ན། །སེམས་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་འགའ་མེད། །": { + "འཇིག་རྟེན་གསུམ་": "three worlds", + "སེམས་": "mind", + "འཇིགས་པ་": "danger" + } } } }, @@ -4857,6 +21155,87 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་དབུལ་བོར་ནས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིན་ན། །ད་རུང་འགྲོ་བཀྲེན་ཡོད་ན་སྔོན། །སྐྱོབ་པ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf giving away all beings' wealth\nIs the perfection of generosity,\nThen how did the Protector perfect it before,\nWhen there were still poor beings?\n", "translation": "If giving away all beings' wealth\nIs the perfection of generosity,\nThen how did the Protector perfect it before,\nWhen there were still poor beings?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་འགྲོ་བ་དབུལ་བོར་ནས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིན་ན། །ད་རུང་འགྲོ་བཀྲེན་ཡོད་ན་སྔོན། །སྐྱོབ་པ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དབུལ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བ་སྲེད་པ་དང་བཅས་པའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། མཐར་ཕྱིན་པས་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འམ། ཡང་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བས་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ། བྱང་སེམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་བྱའི་དགེ་བ་ནི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ཡིན་ལ། དེ་དག་ལའང་སེམས་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ལ་དྲུག་གི་དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབུལ་བ་བོར་བར་བྱས་པ་ཞིག་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན་སྔོན་གྱི་སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཆོས་ཅན། ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། མ་ཕྱིན་པར་ཐལ། ད་དུང་འགྲོ་བ་བཀྲེན་པ་དུ་མ་ཡོད་ན་སྟེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf giving away all beings' poverty\nIs the perfection of generosity,\nHow did the previous Protectors perfect it,\nWhen there are still many destitute beings?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning and poetic structure of the Tibetan verse. The commentaries clarify that this verse is questioning the idea that the perfection of generosity (sbyin pa'i pha rol tu phyin pa) is simply about eliminating material poverty. It suggests that if this were the case, the previous Buddhas and Bodhisattvas could not have perfected generosity, since poverty still exists. The underlying point seems to be that the true perfection of generosity is more about one's mental state and intention rather than external results.", + "translation": "If giving away all beings' poverty\nIs the perfection of generosity,\nHow did the previous Protectors perfect it,\nWhen there are still many destitute beings?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་དབུལ་བོར་ནས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིན་ན། །": { + "འགྲོ་བ་": "world", + "དབུལ་བོར་": "poverty", + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "transcendent" + }, + "ད་རུང་འགྲོ་བཀྲེན་ཡོད་ན་སྔོན། །སྐྱོབ་པ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །": { + "འགྲོ་བཀྲེན་": "paupers", + "སྔོན་": "past", + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "transcended" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་དབུལ་བོར་ནས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིན་ན། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བོར་": "impoverishing", + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "pāramitā" + }, + "ད་རུང་འགྲོ་བཀྲེན་ཡོད་ན་སྔོན། །སྐྱོབ་པ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །": { + "འགྲོ་བཀྲེན་": "poor", + "སྐྱོབ་པ་": "protectors", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfect" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་དབུལ་བོར་ནས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བོར་": "poverty" + }, + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིན་ན། །": { + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfection" + }, + "ད་རུང་འགྲོ་བཀྲེན་ཡོད་ན་སྔོན། །": { + "འགྲོ་བཀྲེན་": "poor beings" + }, + "སྐྱོབ་པ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "Protectors", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfect" + } + }, + "02_few_shot": { + "གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་དབུལ་བོར་ནས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བོར་": "giving away" + }, + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིན་ན། །": { + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfection" + }, + "ད་རུང་འགྲོ་བཀྲེན་ཡོད་ན་སྔོན། །": { + "འགྲོ་བཀྲེན་": "poor beings" + }, + "སྐྱོབ་པ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །": { + "སྐྱོབ་པ་": "Protector", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfect" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གལ་ཏེ་འགྲོ་བ་དབུལ་བོར་ནས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡིན་ན། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "དབུལ་བོར་": "poverty", + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfection" + }, + "ད་རུང་འགྲོ་བཀྲེན་ཡོད་ན་སྔོན། །སྐྱོབ་པ་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །": { + "འགྲོ་བཀྲེན་": "destitute beings", + "སྐྱོབ་པ་": "Protectors", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfect" + } } } }, @@ -4880,6 +21259,92 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བཅས་ཏེ། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་བཏང་སེམས་ཀྱིས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གསུངས་ཏེ། །དེ་ལྟས་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWith a generous mind toward all beings,\nGiving away all possessions along with their fruits,\nIs taught as the perfection of giving.\nTherefore, this is the mind itself.\n", "translation": "With a generous mind toward all beings,\nGiving away all possessions along with their fruits,\nIs taught as the perfection of giving.\nTherefore, this is the mind itself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བཅས་ཏེ། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་བཏང་སེམས་ཀྱིས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གསུངས་ཏེ། །དེ་ལྟས་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 1: ཇི་ལྟར་ན་དེ་དེ་ལྟར་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་དོ། །གསུངས་ཞེས་པ་ནི་ལུང་ལས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་སེམས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཕྱི་ནང་གི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་དེ་དག་བཏང་བའི་འབྲས་བུ་དགེ་བ་དང་བཅས་ཏེ་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་གཏོང་བར་གོམས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་སེར་སྣ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་པར་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་བཅས་ཏེ་གཏོང་བའི་སེམས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་དོ་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the Tibetan input and commentaries provided:\n\n\nWith a mind of generosity towards all beings,\nGiving away all possessions along with their fruits,\nIs taught to be the perfection of giving.\nTherefore, this is the nature of mind itself.\n", + "translation": "With a mind of generosity towards all beings,\nGiving away all possessions along with their fruits,\nIs taught to be the perfection of giving.\nTherefore, this is the nature of mind itself." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བཅས་ཏེ། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་བཏང་སེམས་ཀྱིས།": { + "བདོག་པ་": "belongings", + "འབྲས་": "results", + "སྐྱེ་བོ་": "everyone", + "བཏང་སེམས་": "wish to give" + }, + "།སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གསུངས་ཏེ། །དེ་ལྟས་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་དོ། །": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "transcendent", + "སེམས་": "mind" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བཅས་ཏེ། །": { + "བདོག་པ་": "possessions", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འབྲས་": "fruits" + }, + "སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་བཏང་སེམས་ཀྱིས། །": { + "སྐྱེ་བོ་": "beings", + "ཀུན་": "all", + "བཏང་སེམས་": "attitude of giving" + }, + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གསུངས་ཏེ། །": { + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "pāramitā" + }, + "དེ་ལྟས་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་དོ། །": { + "སེམས་": "mind" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བཅས་ཏེ། །": { + "བདོག་པ་": "possessions", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འབྲས་": "fruits" + }, + "སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་བཏང་སེམས་ཀྱིས། །": { + "སྐྱེ་བོ་": "beings", + "ཀུན་": "all", + "བཏང་སེམས་": "impartial mind" + }, + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གསུངས་ཏེ། །": { + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfection" + }, + "དེ་ལྟས་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་དོ། །": { + "སེམས་": "mind" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བཅས་ཏེ། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་བཏང་སེམས་ཀྱིས། །": { + "བདོག་པ་": "possessions", + "འབྲས་": "fruits", + "སྐྱེ་བོ་": "beings", + "བཏང་སེམས་": "generous mind" + }, + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གསུངས་ཏེ། །དེ་ལྟས་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་དོ། །": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfection", + "སེམས་": "mind" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བཅས་ཏེ། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་བཏང་སེམས་ཀྱིས།": { + "བདོག་པ་": "possessions", + "འབྲས་": "fruits", + "སྐྱེ་བོ་": "beings", + "བཏང་སེམས་": "generosity" + }, + "།སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གསུངས་ཏེ།": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfection" + }, + "།དེ་ལྟས་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་དོ།": { + "སེམས་ཉིད་": "nature of mind" + } } } }, @@ -4903,6 +21368,81 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཏུ། །དེ་དག་གསོད་མི་འགྱུར་བར་བསྐྲད། །སྤོང་བའི་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་ལས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་བཤད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFish and such, wherever they may be,\nDrive them away without killing them.\nFrom obtaining a mind of renunciation,\nThis is explained as the perfection of moral discipline.\n", "translation": "Fish and such, wherever they may be,\nDrive them away without killing them.\nFrom obtaining a mind of renunciation,\nThis is explained as the perfection of moral discipline." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཏུ། །དེ་དག་གསོད་མི་འགྱུར་བར་བསྐྲད། །སྤོང་བའི་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་ལས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་བཤད། །\n\nCommentary 1: ཉ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྲོག་ཆགས་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །གསོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འཚེ་བ་རྒྱུན་ཆད་པ་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་ཡིན་ན། སྔོན་གྱི་སྐྱོབ་པ་དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་མ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏེ། ཉ་སྦལ་ལ་སོགས་པ་སྲོག་ཆགས་དང་། གཞན་གྱི་ནོར་དང་། བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཏུ་དེ་དག་གསོད་པ་དང་ལེན་པ་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་བར་བསྐྲད་དེ་མ་བསྐྲད་པར་འཚེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་དག་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་འཚེ་བ་སོགས་སྤོང་བའི་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར། མདོ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཞེ་ན། གཞན་ལ་གནོད་པ་སྤོང་བའི་སེམས་པའོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input text based on the provided commentaries:\n\n\nFor fish and other beings,\nDrive them away without killing.\nFrom attaining a mind of renunciation,\nThis is explained as the perfection of moral discipline.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points that:\n1. The verse refers to fish and other living creatures as examples.\n2. It advocates driving them away rather than killing them, emphasizing non-violence.\n3. The perfection of moral discipline is achieved through developing a mind of renunciation or abandonment of harmful actions.\n4. This aligns with the explanation in sutras that the perfection of moral discipline involves the intention to abandon harming others.", + "translation": "For fish and other beings,\nDrive them away without killing.\nFrom attaining a mind of renunciation,\nThis is explained as the perfection of moral discipline." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཏུ། །དེ་དག་གསོད་མི་འགྱུར་བར་བསྐྲད། །": { + "ཉ་": "fish", + "གསོད་": "killed", + "བསྐྲད་": "sent" + }, + "སྤོང་བའི་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་ལས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་བཤད། །": { + "སྤོང་བ་": "abstain", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "Discipline", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་": "transcendent" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཏུ། །དེ་དག་གསོད་མི་འགྱུར་བར་བསྐྲད། །": { + "ཉ་": "fish", + "གསོད་": "killing", + "བསྐྲད་": "drive away" + }, + "སྤོང་བའི་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་ལས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་བཤད། །": { + "སྤོང་བ་": "renunciation", + "སེམས་": "mind", + "ཐོབ་པ་": "obtaining", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "moral discipline", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་": "perfection" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཏུ། །དེ་དག་གསོད་མི་འགྱུར་བར་བསྐྲད། །": { + "ཉ་": "fish", + "གསོད་": "killing", + "བསྐྲད་": "drive away" + }, + "སྤོང་བའི་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་ལས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་བཤད། །": { + "སྤོང་བ་": "renunciation", + "སེམས་": "mind", + "ཐོབ་པ་": "obtaining", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "moral discipline", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་": "perfection" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཏུ། །དེ་དག་གསོད་མི་འགྱུར་བར་བསྐྲད། །": { + "ཉ་": "fish", + "གསོད་": "killing", + "བསྐྲད་": "drive away" + }, + "སྤོང་བའི་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་ལས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་བཤད། །": { + "སྤོང་བ་": "renunciation", + "སེམས་": "mind", + "ཐོབ་པ་": "obtaining", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "moral discipline", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་": "perfection" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཏུ། །དེ་དག་གསོད་མི་འགྱུར་བར་བསྐྲད། །": { + "ཉ་": "fish", + "གསོད་": "killing", + "བསྐྲད་": "drive away" + }, + "སྤོང་བའི་སེམས་ནི་ཐོབ་པ་ལས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་བཤད། །": { + "སྤོང་བ་": "renunciation", + "སེམས་": "mind", + "ཐོབ་པ་": "attaining", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "moral discipline", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་": "perfection" + } } } }, @@ -4926,6 +21466,98 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་མི་སྲུན་ནམ་མཁའ་བཞིན། །དེ་དག་གཞོམ་གྱིས་ཡོང་མི་ལང་། །ཁྲོ་བའི་སེམས་འདི་གཅིག་བཅོམ་ན། །དགྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོམས་དང་འདྲ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nUnruly beings are as limitless as space;\nThey cannot all be overcome.\nBut if the mind of anger is defeated,\nAll enemies will be defeated as well.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning and poetic structure of the original Tibetan, based on the examples provided.", "translation": "Unruly beings are as limitless as space;\nThey cannot all be overcome.\nBut if the mind of anger is defeated,\nAll enemies will be defeated as well." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་མི་སྲུན་ནམ་མཁའ་བཞིན། །དེ་དག་གཞོམ་གྱིས་ཡོང་མི་ལང་། །ཁྲོ་བའི་སེམས་འདི་གཅིག་བཅོམ་ན། །དགྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོམས་དང་འདྲ། །\n\nCommentary 1: བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་སེམས་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།སེམས་ཅན་མི་སྲུན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བཅོམ་ན་ཞེས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱི་རལ་གྲིས་བཅོམ་ནའོ། །ཆོམས་ཞེས་པ་ནི་ཟློག་པའོ། །འདིའི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་བཟོད་པའང་དགྲ་བོའམ་དེའི་ཁོང་ཁྲོ་རྒྱུན་ཆད་པ་ལ་མི་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་མི་བསྲུན་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་མཐའ་ཡས་པ་དེ་དག་ནི་གཞོམ་གྱི་ཡོང་མི་ལང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རང་གི་ཁྲོ་བའི་སེམས་ནི་གཅིག་བཅོམ་ན་དགྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོམ་པ་དང་འདྲ་སྟེ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the input and commentaries provided:\n\n\nUnruly sentient beings are like space;\nThey cannot all be overcome.\nBut if one conquers this angry mind,\nIt is as if all enemies are vanquished.\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning that overcoming one's own anger is more effective than trying to defeat all external enemies, as explained in the commentaries. The image of countless beings being like limitless space is preserved, along with the contrast between the futility of subduing all beings versus the power of subduing one's own mind.", + "translation": "Unruly sentient beings are like space;\nThey cannot all be overcome.\nBut if one conquers this angry mind,\nIt is as if all enemies are vanquished." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཅན་མི་སྲུན་ནམ་མཁའ་བཞིན། །དེ་དག་གཞོམ་གྱིས་ཡོང་མི་ལང་། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "མི་སྲུན་": "belligerent", + "ནམ་མཁའ་": "space", + "གཞོམ་": "defeat" + }, + "ཁྲོ་བའི་སེམས་འདི་གཅིག་བཅོམ་ན། །དགྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོམས་དང་འདྲ། །": { + "ཁྲོ་བའི་སེམས་": "angry mind", + "བཅོམ་": "vanquishing", + "དགྲ་": "foes" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཅན་མི་སྲུན་ནམ་མཁའ་བཞིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མི་སྲུན་": "unruly", + "ནམ་མཁའ་": "space" + }, + "དེ་དག་གཞོམ་གྱིས་ཡོང་མི་ལང་། །": { + "གཞོམ་": "destroy" + }, + "ཁྲོ་བའི་སེམས་འདི་གཅིག་བཅོམ་ན། །": { + "ཁྲོ་བའི་སེམས་": "angry mind", + "བཅོམ་": "overcome" + }, + "དགྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོམས་དང་འདྲ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "ཆོམས་": "vanquished" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཅན་མི་སྲུན་ནམ་མཁའ་བཞིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "མི་སྲུན་": "unruly", + "ནམ་མཁའ་": "space" + }, + "དེ་དག་གཞོམ་གྱིས་ཡོང་མི་ལང་། །": { + "གཞོམ་": "overcome" + }, + "ཁྲོ་བའི་སེམས་འདི་གཅིག་བཅོམ་ན། །": { + "ཁྲོ་བའི་སེམས་": "angry mind", + "བཅོམ་": "vanquish" + }, + "དགྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོམས་དང་འདྲ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "ཆོམས་": "defeated" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཅན་མི་སྲུན་ནམ་མཁའ་བཞིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "མི་སྲུན་": "unruly", + "ནམ་མཁའ་": "space" + }, + "དེ་དག་གཞོམ་གྱིས་ཡོང་མི་ལང་། །": { + "གཞོམ་": "overcome" + }, + "ཁྲོ་བའི་སེམས་འདི་གཅིག་བཅོམ་ན། །": { + "ཁྲོ་བའི་སེམས་": "mind of anger", + "བཅོམ་": "defeated" + }, + "དགྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོམས་དང་འདྲ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "ཆོམས་": "defeated" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཅན་མི་སྲུན་ནམ་མཁའ་བཞིན། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "མི་སྲུན་": "unruly", + "ནམ་མཁའ་": "space" + }, + "དེ་དག་གཞོམ་གྱིས་ཡོང་མི་ལང་། །": { + "གཞོམ་": "overcome" + }, + "ཁྲོ་བའི་སེམས་འདི་གཅིག་བཅོམ་ན། །": { + "ཁྲོ་བའི་སེམས་": "angry mind", + "བཅོམ་": "conquer" + }, + "དགྲ་དེ་ཐམས་ཅད་ཆོམས་དང་འདྲ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "ཆོམས་": "vanquished" + } } } }, @@ -4949,6 +21581,78 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ས་སྟེངས་འདི་དག་ཀོས་གཡོགས་སུ། །དེ་སྙེད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལང་། །ལྷམ་མཐིལ་ཙམ་གྱི་ཀོ་བས་ནི། །ས་སྟེངས་ཐམས་ཅད་གཡོགས་དང་འདྲ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTo cover all this ground with leather,\nWhere would so much leather be found?\nBut with leather soles upon one's feet,\nIt's as if the whole earth were covered.\n", "translation": "To cover all this ground with leather,\nWhere would so much leather be found?\nBut with leather soles upon one's feet,\nIt's as if the whole earth were covered." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nས་སྟེངས་འདི་དག་ཀོས་གཡོགས་སུ། །དེ་སྙེད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལང་། །ལྷམ་མཐིལ་ཙམ་གྱི་ཀོ་བས་ནི། །ས་སྟེངས་ཐམས་ཅད་གཡོགས་དང་འདྲ། །\n\nCommentary 1: ས་སྟེང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཡོགས་པ་ནི་འགེབས་པའོ། །ལྷམ་མཐིལ་ནི་བཅག་ལྷམ་མོ། །དེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་ཏེ་ས་སྟེང་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་ས་སྟེང་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀོས་གཡོགས་སུ་དེ་སྙེད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལང་། ལྷྭམ་མཐིལ་ཙམ་གྱི་ཀོ་བས་ནི་ས་སྟེང་ཐམས་ཅད་གཡོགས་པ་དང་འདྲ་བ་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nHow could there be enough leather to cover this entire earth's surface?\nYet with just the leather of a shoe sole,\nIt is as if the whole earth were covered.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses the metaphor of covering the earth with leather to illustrate a philosophical point about perception and mind training in Buddhist thought.", + "translation": "How could there be enough leather to cover this entire earth's surface?\nYet with just the leather of a shoe sole,\nIt is as if the whole earth were covered." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ས་སྟེངས་འདི་དག་ཀོས་གཡོགས་སུ། །དེ་སྙེད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལང་། །": { + "ས་སྟེངས་": "earth", + "ཀོས་": "leather", + "གཡོགས་": "cover" + }, + "ལྷམ་མཐིལ་ཙམ་གྱི་ཀོ་བས་ནི། །ས་སྟེངས་ཐམས་ཅད་གཡོགས་དང་འདྲ། །": { + "ལྷམ་མཐིལ་": "soles", + "ཀོ་བ་": "leather", + "ས་སྟེངས་": "earth", + "གཡོགས་": "covered" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ས་སྟེངས་འདི་དག་ཀོས་གཡོགས་སུ། །དེ་སྙེད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལང་། །": { + "ས་སྟེངས་": "ground surfaces", + "ཀོས་": "leather", + "གཡོགས་": "cover", + "ཀོ་བ་": "hide" + }, + "།ལྷམ་མཐིལ་ཙམ་གྱི་ཀོ་བས་ནི། །ས་སྟེངས་ཐམས་ཅད་གཡོགས་དང་འདྲ། །": { + "ལྷམ་མཐིལ་": "shoe sole", + "ཀོ་བ་": "leather", + "ས་སྟེངས་": "ground", + "གཡོགས་": "covered" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ས་སྟེངས་འདི་དག་ཀོས་གཡོགས་སུ། །དེ་སྙེད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལང་། །": { + "ས་སྟེངས་": "ground", + "ཀོས་": "leather", + "གཡོགས་": "cover", + "ཀོ་བ་": "hide" + }, + "།ལྷམ་མཐིལ་ཙམ་གྱི་ཀོ་བས་ནི། །ས་སྟེངས་ཐམས་ཅད་གཡོགས་དང་འདྲ། །": { + "ལྷམ་མཐིལ་": "leather soles", + "ཀོ་བ་": "leather", + "ས་སྟེངས་": "earth", + "གཡོགས་": "covered" + } + }, + "02_few_shot": { + "ས་སྟེངས་འདི་དག་ཀོས་གཡོགས་སུ། །དེ་སྙེད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལང་། །": { + "ས་སྟེངས་": "ground", + "ཀོས་": "leather", + "གཡོགས་": "cover" + }, + "།ལྷམ་མཐིལ་ཙམ་གྱི་ཀོ་བས་ནི། །ས་སྟེངས་ཐམས་ཅད་གཡོགས་དང་འདྲ། །": { + "ལྷམ་མཐིལ་": "leather soles", + "ཀོ་བ་": "leather", + "ས་སྟེངས་": "earth", + "གཡོགས་": "covered" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ས་སྟེངས་འདི་དག་ཀོས་གཡོགས་སུ། །དེ་སྙེད་ཀོ་བས་ག་ལ་ལང་། །": { + "ས་སྟེངས་": "earth's surface", + "ཀོ་": "leather" + }, + "ལྷམ་མཐིལ་ཙམ་གྱི་ཀོ་བས་ནི། །ས་སྟེངས་ཐམས་ཅད་གཡོགས་དང་འདྲ། །": { + "ལྷམ་མཐིལ་": "shoe sole", + "ཀོ་བ་": "leather", + "ས་སྟེངས་": "earth" + } } } }, @@ -4972,6 +21676,80 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཡང་། །བདག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་མི་ལང་གི། །བདག་གི་སེམས་འདི་ཕྱིར་བཟློག་བྱའི། །གཞན་རྣམས་བཟློག་གོ་ཅི་ཞིག་དགོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLikewise, external objects\nCannot be reversed by me.\nI should reverse this mind of mine;\nWhat need is there to reverse other things?\n", "translation": "Likewise, external objects\nCannot be reversed by me.\nI should reverse this mind of mine;\nWhat need is there to reverse other things?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཡང་། །བདག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་མི་ལང་གི། །བདག་གི་སེམས་འདི་ཕྱིར་བཟློག་བྱའི། །གཞན་རྣམས་བཟློག་གོ་ཅི་ཞིག་དགོས། །\n\nCommentary 1: ཕྱི་རོལ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ།།ཡང་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ནོ། །གཞན་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་གཞན་རྣམས་སོ། །དགེ་བ་ལ་མངོན་པར་སྤྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་སེམས་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་བདག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་མི་ལང་གིས་བདག་གི་སེམས་འདི་ཁོང་ཁྲོ་ལས་ཕྱིར་བཟློག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་བཟོད་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་བཟློག་གོ་ཅི་ཞིག་དགོས་ཏེ་དོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nSimilarly, I cannot reverse external objects.\nInstead, I should reverse my own mind.\nWhat need is there to reverse other things?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the importance of controlling one's own mind rather than trying to change external circumstances. The commentaries clarify that \"external objects\" refer to forms and other phenomena, and that the practice of patience is achieved by turning one's mind away from anger, rather than attempting to control external factors.", + "translation": "Similarly, I cannot reverse external objects.\nInstead, I should reverse my own mind.\nWhat need is there to reverse other things?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཡང་། །བདག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་མི་ལང་གི།": { + "དེ་བཞིན་": "likewise", + "ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་": "external things", + "བདག་": "I", + "ཕྱིར་བཟློག་": "keep at bay" + }, + "།བདག་གི་སེམས་འདི་ཕྱིར་བཟློག་བྱའི། །གཞན་རྣམས་བཟློག་གོ་ཅི་ཞིག་དགོས།": { + "བདག་": "I", + "སེམས་": "mind", + "ཕྱིར་བཟློག་": "keep in check" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཡང་། །བདག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་མི་ལང་གི།": { + "དེ་བཞིན་": "Likewise", + "ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་": "external phenomena", + "བདག་": "I", + "ཕྱིར་བཟློག་": "turn back" + }, + "།བདག་གི་སེམས་འདི་ཕྱིར་བཟློག་བྱའི། །གཞན་རྣམས་བཟློག་གོ་ཅི་ཞིག་དགོས།": { + "བདག་": "I", + "སེམས་": "mind", + "ཕྱིར་བཟློག་": "turn back", + "གཞན་": "others", + "བཟློག་": "restrain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཡང་། །བདག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་མི་ལང་གི།": { + "དེ་བཞིན་": "Likewise", + "ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་": "external objects", + "བདག་": "me", + "ཕྱིར་བཟློག་": "reversed" + }, + "།བདག་གི་སེམས་འདི་ཕྱིར་བཟློག་བྱའི། །གཞན་རྣམས་བཟློག་གོ་ཅི་ཞིག་དགོས།": { + "བདག་གི་སེམས་": "mind of mine", + "ཕྱིར་བཟློག་": "reverse", + "གཞན་རྣམས་": "other things" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཡང་། །བདག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་མི་ལང་གི།": { + "དེ་བཞིན་": "Likewise", + "ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་": "external objects", + "བདག་": "me", + "ཕྱིར་བཟློག་": "reversed" + }, + "།བདག་གི་སེམས་འདི་ཕྱིར་བཟློག་བྱའི། །གཞན་རྣམས་བཟློག་གོ་ཅི་ཞིག་དགོས།": { + "བདག་གི་སེམས་": "mind of mine", + "ཕྱིར་བཟློག་": "reverse", + "གཞན་རྣམས་": "other things" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་བཞིན་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་ཡང་། །བདག་གིས་ཕྱིར་བཟློག་མི་ལང་གི།": { + "ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་": "external objects", + "བདག་": "I", + "ཕྱིར་བཟློག་": "reverse" + }, + "།བདག་གི་སེམས་འདི་ཕྱིར་བཟློག་བྱའི། །གཞན་རྣམས་བཟློག་གོ་ཅི་ཞིག་དགོས།": { + "བདག་": "I", + "སེམས་": "mind", + "ཕྱིར་བཟློག་": "reverse", + "གཞན་": "other things" + } } } }, @@ -4995,6 +21773,91 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་གསལ་གཅིག་བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར། །ལུས་ངག་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་མང་། །སྤྱོད་པ་ཞན་པས་དེ་ལྟ་མིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as generating one clear thought\nBrings the result of becoming Brahma and so forth,\nThe results of physical and verbal actions are many.\nBut due to weak conduct, it is not so.\n", "translation": "Just as generating one clear thought\nBrings the result of becoming Brahma and so forth,\nThe results of physical and verbal actions are many.\nBut due to weak conduct, it is not so." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་གསལ་གཅིག་བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར། །ལུས་ངག་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་མང་། །སྤྱོད་པ་ཞན་པས་དེ་ལྟ་མིན། །\n\nCommentary 1: སེམས་གསལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་བཅས་པའི་སེམས་གཅིག་གོ། །གསལ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་མེ་འབར་བ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པའོ། །དེས་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བའོ། །ལུས་ངག་བཅས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་བཅས་པའི་སེམས་སོ། །སྤྱོད་པ་ཞན་པ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་སུ་གསལ་བར་མ་གྱུར་པའི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་ནི་འབྲས་བུ་མི་མཚུངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: བཞི་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་སེམས་གཙོ་ཆེ་སྟེ། བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པས་བསྡུས་པའི་སེམས་གསལ་པོ་བག་ཙམ་ཞེས་རྣམ་བཤད་ལས་བྱུང་ཞིང་། དགེ་ལྷ་ནི་ལུས་ངག་གི་ལས་མེད་པ་ཞིག་འཆད་དེ། དེ་ཙམ་གཅིག་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར་རོ། །ཁ་ཅིག་མདོ་ལས་བྱམས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་ཚངས་པར་སྐྱེས་པ་ལྟར་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེམས་སྟོབས་ལྡན་དང་མ་འབྲེལ་ན་ལུས་ངག་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞན་པས་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་འབྱིན་པ་མིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nWhen a single clear thought is generated, what is its result?\nJust as it can lead to rebirth in Brahma's realm and the like,\nThe fruits of actions involving body and speech are many.\nBut due to weak mental conduct, it is not so.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas:\n1. The power of a single clear, focused thought\n2. How such a thought can lead to high rebirth \n3. The potential for many results from physical and verbal actions\n4. But weak mental discipline/conduct prevents such positive results", + "translation": "When a single clear thought is generated, what is its result?\nJust as it can lead to rebirth in Brahma's realm and the like,\nThe fruits of actions involving body and speech are many.\nBut due to weak mental conduct, it is not so." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་གསལ་གཅིག་བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར། །": { + "སེམས་གསལ་": "clear thought", + "འབྲས་བུ་": "fruit", + "ཚངས་": "Brahma's Realm" + }, + "ལུས་ངག་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་མང་། །སྤྱོད་པ་ཞན་པས་དེ་ལྟ་མིན། །": { + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech", + "འབྲས་བུ་": "results", + "སྤྱོད་པ་": "conduct" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་གསལ་གཅིག་བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །": { + "སེམས་གསལ་": "clear mind", + "བསྐྱེད་": "generating", + "འབྲས་བུ་": "fruit" + }, + "ཚངས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར། །": { + "ཚངས་": "Brahma" + }, + "ལུས་ངག་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་མང་། །": { + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech", + "འབྲས་བུ་": "fruits" + }, + "སྤྱོད་པ་ཞན་པས་དེ་ལྟ་མིན། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "ཞན་པ་": "weak" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་གསལ་གཅིག་བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར། །": { + "སེམས་གསལ་": "clear mind", + "འབྲས་བུ་": "fruits", + "ཚངས་": "Brahma" + }, + "ལུས་ངག་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་མང་། །སྤྱོད་པ་ཞན་པས་དེ་ལྟ་མིན། །": { + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech", + "འབྲས་བུ་": "fruits", + "སྤྱོད་པ་": "conduct" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་གསལ་གཅིག་བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །ཚངས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར། །": { + "སེམས་གསལ་": "clear thought", + "བསྐྱེད་": "generating", + "འབྲས་བུ་": "result", + "ཚངས་": "Brahma" + }, + "ལུས་ངག་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་མང་། །སྤྱོད་པ་ཞན་པས་དེ་ལྟ་མིན། །": { + "ལུས་": "physical", + "ངག་": "verbal", + "འབྲས་བུ་": "results", + "སྤྱོད་པ་": "conduct" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་གསལ་གཅིག་བསྐྱེད་འབྲས་བུ་གང་། །": { + "སེམས་གསལ་": "clear thought", + "བསྐྱེད་": "generated", + "འབྲས་བུ་": "result" + }, + "ཚངས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་ལྟར། །": { + "ཚངས་": "Brahma's realm" + }, + "ལུས་ངག་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་མང་། །": { + "ལུས་": "body", + "ངག་": "speech", + "འབྲས་བུ་": "fruits" + }, + "སྤྱོད་པ་ཞན་པས་དེ་ལྟ་མིན། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "ཞན་པ་": "weak" + } } } }, @@ -5018,6 +21881,91 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་། །སེམས་གཞན་གཡེངས་པས་བྱས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThough one may practice recitations and austerities\nFor a very long time,\nIf done with a distracted mind,\nThe wise say it is meaningless.\n", "translation": "Though one may practice recitations and austerities\nFor a very long time,\nIf done with a distracted mind,\nThe wise say it is meaningless." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་། །སེམས་གཞན་གཡེངས་པས་བྱས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས། །\n\nCommentary 1: དགེ་བ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཅན་གྱི་བསམ་གཏན་ཡང་སེམས་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཟླས་བརྗོད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། སྔགས་བརྗོད་པ་ནི་བཟླས་བརྗོད་དོ། །དཀའ་ཐུབ་ནི་དབང་པོ་བསྡམས་པའོ།།སེམས་གཞན་ཏེ་གཞན་དུ་ཞེན་ཅིང་འཕྲོ་བ་དང་ཡེངས་པ་སྟེ་གཉིད་ལ་སོགས་པས་ཉེན་པར་བྱས་པའོ། །དོན་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ངན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡང་ན་མངོན་པར་འདོད་པ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ཀུན་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བུ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བུའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། བུ་མེད་ཅེས་ཟེར་བ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ལ་ནི་རྩོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: ལྔ་པ་བསམ་གཏན་ཡང་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་འགྲུབ་སྟེ། འདི་ལྟར་གསང་སྔགས་སོགས་ཀྱི་བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་ལུས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན་ཡུན་རིང་དུས་སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་སེམས་གཞན་གཡེངས་བས་བྱས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་རིག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དོན་མེད་པ་སྟེ་ཆུང་བར་གསུངས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་འདོད་པ་ལ་སེམས་གཡེངས་པའི་དཀའ་ཐུབ་དང་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའམ། ཡུམ་ལས། སེམས་གཡེངས་བས་ནི་བདག་གི་དོན་ཡང་མི་འགྲུབ་ཅེས་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven if one practices recitations and austerities\nFor a long period of time,\nWhen done with a distracted mind,\nThe Knower of Reality declares it to be meaningless.\n\n\nThis translation captures the essence that even lengthy spiritual practices like mantra recitations and ascetic disciplines are considered ineffective or of little value if performed with a distracted or unfocused mind. The commentaries emphasize that the Buddha taught the importance of single-pointed concentration and mindfulness in spiritual practice, stating that efforts made without proper mental focus yield little fruit or may even lead to unintended results.", + "translation": "Even if one practices recitations and austerities\nFor a long period of time,\nWhen done with a distracted mind,\nThe Knower of Reality declares it to be meaningless." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །": { + "བཟླས་བརྗོད་": "liturgies", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerities" + }, + "ཡུན་རིང་དུས་སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་། །": { + "ཡུན་རིང་": "long", + "སྤྱད་": "practiced" + }, + "སེམས་གཞན་གཡེངས་པས་བྱས་པ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "གཡེངས་པ་": "distracts" + }, + "དེ་ཉིད་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས། །": { + "དེ་ཉིད་རིག་པ་": "knower of suchness", + "དོན་མེད་": "futile" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་། །": { + "བཟླས་བརྗོད་": "recitations", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerities", + "ཡུན་རིང་": "long time", + "སྤྱད་": "practices" + }, + "སེམས་གཞན་གཡེངས་པས་བྱས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས། །": { + "སེམས་": "mind", + "གཡེངས་པ་": "distracted", + "དོན་མེད་": "meaningless" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །": { + "བཟླས་བརྗོད་": "recitations", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerities" + }, + "ཡུན་རིང་དུས་སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་། །": { + "ཡུན་རིང་": "long time", + "སྤྱད་": "practice" + }, + "སེམས་གཞན་གཡེངས་པས་བྱས་པ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "གཡེངས་པ་": "distracted" + }, + "དེ་ཉིད་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས། །": { + "རིག་པ་": "wise", + "དོན་མེད་": "meaningless" + } + }, + "02_few_shot": { + "བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་། །": { + "བཟླས་བརྗོད་": "recitations", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerities", + "ཡུན་རིང་": "long time", + "སྤྱད་": "practice" + }, + "སེམས་གཞན་གཡེངས་པས་བྱས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས། །": { + "སེམས་": "mind", + "གཡེངས་པ་": "distracted", + "རིག་པ་": "wise", + "དོན་མེད་": "meaningless" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བཟླས་བརྗོད་དང་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀུན། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་སྤྱད་བྱས་ཀྱང་། །": { + "བཟླས་བརྗོད་": "recitations", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerities", + "ཡུན་རིང་": "long period", + "དུས་": "time", + "སྤྱད་": "practices" + }, + "སེམས་གཞན་གཡེངས་པས་བྱས་པ་ནི། །དེ་ཉིད་རིག་པས་དོན་མེད་གསུངས། །": { + "སེམས་": "mind", + "གཡེངས་པ་": "distracted", + "དེ་ཉིད་རིག་པ་": "Knower of Reality", + "དོན་མེད་": "meaningless" + } } } }, @@ -5041,6 +21989,88 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མཆོག །སེམས་ཀྱི་གསང་འདི་མ་ཤེས་ན། །བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་། །དེ་དག་དོན་མེད་གྱི་ནར་འཁྱམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one does not know this secret of the mind,\nWhich is the supreme essence of the Dharma,\nThough desiring to attain happiness and overcome suffering,\nThey will wander aimlessly without purpose.\n", "translation": "If one does not know this secret of the mind,\nWhich is the supreme essence of the Dharma,\nThough desiring to attain happiness and overcome suffering,\nThey will wander aimlessly without purpose." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་གིས་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མཆོག །སེམས་ཀྱི་གསང་འདི་མ་ཤེས་ན། །བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་། །དེ་དག་དོན་མེད་གྱི་ནར་འཁྱམ། །\n\nCommentary 1: གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་ཞེས་སྨོས་ཏེ།ཆོས་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་དོན་པོ་མཆོག་གོ། །གསང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་གསང་བའོ། །མ་ཤེས་ན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མནོ་བསམ་བརྟན་པར་མ་བྱས་ན་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་བྱར་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གྱི་ན་འཁྱམ་པ་ནམ་མཁའ་ལ་ཀུ་ཤའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་འཁྱམ་པས་དོན་མེད་པར་འཁྱམ་པའོ། །ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོགས་སུ་མ་གསུངས་སོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དྲུག་པ་ཤེས་རབ་ནི། གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་དོན་པོ་སྟེ་གཙོ་བོ་མཆོག་སེམས་ཀྱི་གསང་སྟེ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད། འགྲེལ་ཆེན་ལས་བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་གསང་ཞེས་བྱུང་ལ། རྣམ་བཤད་ལས་བདག་མེད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བདག་གི་སེམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྦ་བར་བྱ་བ་ཞེས་སོ། །འདི་མ་ཤེས་ན་བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་དེ་དག་འདོད་པ་དོན་མེད་པར་གྱི་ནར་འཁོར་བར་འཁྱམས་ཏེ། མདོ་ལས། འགྲོ་བ་འཁྲུལ་པ་རི་དྭགས་རྒྱར་ཆུད་འདྲར་ཤེས་ནས། །ཤེས་རབ་ལྡན་པ་མཁའ་ལ་བྱ་བཞིན་རྣམ་པར་རྒྱུ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། དེས་ན་ཤེས་རབ་ནི་སེམས་ཉིད་གཙོ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལས་ཀྱང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གི་སེམས་ལ་བརྟེན་ཏོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐབས་དང་སྨོན་ལམ་སྟོབས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཉིད་ལས་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf one does not understand this secret of the mind,\nThe supreme essence of the Dharma,\nThough one desires to attain happiness and overcome suffering,\nThese efforts will be meaningless wandering.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan verse and the commentaries:\n\n1. The \"secret of the mind\" refers to the ultimate nature of reality or emptiness, which is considered the essence of Buddhist teachings.\n2. This understanding is described as supreme and essential to the Dharma (Buddhist teachings).\n3. Without this understanding, attempts to find happiness and eliminate suffering will be futile.\n4. The commentaries emphasize that this wisdom or understanding is the most important aspect, and other practices depend on it.\n5. The image of \"meaningless wandering\" is used to describe the futility of spiritual efforts without this core understanding.", + "translation": "If one does not understand this secret of the mind,\nThe supreme essence of the Dharma,\nThough one desires to attain happiness and overcome suffering,\nThese efforts will be meaningless wandering." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མཆོག །སེམས་ཀྱི་གསང་འདི་མ་ཤེས་ན། །": { + "ཆོས་": "dharmas", + "གཙོ་བོ་མཆོག": "paramount", + "སེམས་": "mind", + "གསང་": "secret" + }, + "བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་། །དེ་དག་དོན་མེད་གྱི་ནར་འཁྱམ། །": { + "བདེ་": "joy", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོད་": "want", + "འཁྱམ་": "wander" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མཆོག །སེམས་ཀྱི་གསང་འདི་མ་ཤེས་ན། །": { + "ཆོས་": "dharma", + "གཙོ་བོ་མཆོག": "supreme principal", + "སེམས་": "mind", + "གསང་": "secret" + }, + "བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་། །དེ་དག་དོན་མེད་གྱི་ནར་འཁྱམ། །": { + "བདེ་": "happiness", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོད་": "wish", + "དོན་མེད་": "without purpose", + "འཁྱམ་": "wander" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མཆོག །སེམས་ཀྱི་གསང་འདི་མ་ཤེས་ན། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "གཙོ་བོ་མཆོག": "supreme essence", + "སེམས་": "mind", + "གསང་": "secret" + }, + "བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་། །དེ་དག་དོན་མེད་གྱི་ནར་འཁྱམ། །": { + "བདེ་": "happiness", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོད་": "desire", + "དོན་མེད་": "without purpose", + "འཁྱམ་": "wander" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མཆོག །སེམས་ཀྱི་གསང་འདི་མ་ཤེས་ན། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "གཙོ་བོ་མཆོག": "supreme essence", + "སེམས་": "mind", + "གསང་": "secret" + }, + "བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་། །དེ་དག་དོན་མེད་གྱི་ནར་འཁྱམ། །": { + "བདེ་": "happiness", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "འདོད་": "desiring", + "དོན་མེད་": "without purpose", + "འཁྱམ་": "wander" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་གཙོ་བོ་མཆོག །སེམས་ཀྱི་གསང་འདི་མ་ཤེས་ན། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "གཙོ་བོ་མཆོག": "supreme essence", + "སེམས་": "mind", + "གསང་": "secret" + }, + "བདེ་ཐོབ་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་འདོད་ཀྱང་། །": { + "བདེ་": "happiness", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering" + }, + "དེ་དག་དོན་མེད་གྱི་ནར་འཁྱམ། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "འཁྱམ་": "wandering" + } } } }, @@ -5064,6 +22094,72 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟས་བདག་གི་སེམས་འདི་ནི། །ལེགས་གཟུང་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ། །སེམས་བསྲུང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ། །བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, I should firmly grasp and carefully guard this mind of mine.\nApart from the discipline of guarding the mind,\nWhat use are many other disciplines?\n", "translation": "Therefore, I should firmly grasp and carefully guard this mind of mine.\nApart from the discipline of guarding the mind,\nWhat use are many other disciplines?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟས་བདག་གི་སེམས་འདི་ནི། །ལེགས་གཟུང་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ། །སེམས་བསྲུང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ། །བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལེགས་པར་བསྲུང་བ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱིས་སོ། །འདིའི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟས་བདག་གིས་སེམས་འདི་ནི་དྲན་པས་ལེགས་གཟུང་ཤེས་བཞིན་གྱིས་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ། སེམས་བསྲུང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ་བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དོན་མེད་ཅེས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTherefore, I should firmly grasp and carefully guard this mind of mine.\nApart from the discipline of guarding the mind,\nWhat use are many other disciplines?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of mindfulness and vigilance in guarding one's mind, which is considered the most crucial discipline in Buddhist practice.", + "translation": "Therefore, I should firmly grasp and carefully guard this mind of mine.\nApart from the discipline of guarding the mind,\nWhat use are many other disciplines?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟས་བདག་གི་སེམས་འདི་ནི། །ལེགས་གཟུང་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ། །": { + "སེམས་": "mind", + "གཟུང་": "grasp", + "བསྲུང་": "protect" + }, + "སེམས་བསྲུང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ། །བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "སེམས་བསྲུང་": "guarding mind", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟས་བདག་གི་སེམས་འདི་ནི། །ལེགས་གཟུང་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ། །": { + "དེ་ལྟས་": "Therefore", + "བདག་": "mine", + "སེམས་": "mind", + "ལེགས་གཟུང་": "well-grasped", + "བསྲུང་": "protected" + }, + "སེམས་བསྲུང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ། །བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "སེམས་བསྲུང་": "guarding the mind", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟས་བདག་གི་སེམས་འདི་ནི། །ལེགས་གཟུང་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ། །": { + "དེ་ལྟས་": "Therefore", + "བདག་": "mine", + "སེམས་": "mind", + "ལེགས་གཟུང་": "well-grasped", + "བསྲུང་": "guarded" + }, + "སེམས་བསྲུང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ། །བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "སེམས་བསྲུང་": "guarding the mind", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟས་བདག་གི་སེམས་འདི་ནི། །ལེགས་གཟུང་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ། །": { + "སེམས་": "mind", + "ལེགས་གཟུང་": "firmly grasp", + "བསྲུང་བར་": "guard" + }, + "སེམས་བསྲུང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ། །བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "སེམས་བསྲུང་": "guarding the mind", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟས་བདག་གི་སེམས་འདི་ནི། །ལེགས་གཟུང་ལེགས་པར་བསྲུང་བར་བྱ། །": { + "སེམས་": "mind", + "ལེགས་གཟུང་": "firmly grasp", + "བསྲུང་བར་": "guard" + }, + "སེམས་བསྲུང་བརྟུལ་ཞུགས་མ་གཏོགས་པ། །བརྟུལ་ཞུགས་མང་པོས་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "སེམས་བསྲུང་": "guarding the mind", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline" + } } } }, @@ -5087,6 +22183,95 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མ་གྲངས་དྲོལ་བའི་ཁྲོད་གནས་ན། །སྒྲིམས་ཏེ་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་བཞིན། །སྐྱེ་བོ་ངན་ཁྲོད་གནས་པས་ཀྱང་། །སེམས་ཀྱི་རྨ་འདི་རྟག་ཏུ་བསྲུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen dwelling amidst those with loose morals,\nBe vigilant, as if tending to a wound.\nLikewise, when living among wicked people,\nAlways guard this wound of the mind.\n", "translation": "When dwelling amidst those with loose morals,\nBe vigilant, as if tending to a wound.\nLikewise, when living among wicked people,\nAlways guard this wound of the mind." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམ་གྲངས་དྲོལ་བའི་ཁྲོད་གནས་ན། །སྒྲིམས་ཏེ་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་བཞིན། །སྐྱེ་བོ་ངན་ཁྲོད་གནས་པས་ཀྱང་། །སེམས་ཀྱི་རྨ་འདི་རྟག་ཏུ་བསྲུང་། །\n\nCommentary 1: མ་གྲངས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མ་གྲངས་འགྲོ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་རྣམས་སོ། །རྨ་ནི་མཚོན་ལ་སོགས་པས་སོ། །སྐྱེ་བོ་ངན་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའོ། །སྡུག་ཅིང་གདུངས་པ་སྟེར་བའི་ཕྱིར་ན་སེམས་ཉིད་རྨའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་སྲུང་ཚུལ་ནི། མ་གྲངས་གྲོལ་བ་སྟེ་ཡིད་གཡེངས་ཤིང་སྤྱོད་ལམ་མ་བསྡམས་པའི་ཁྲོད་ན་གནས་ན་བསྒྲིམས་ཏེ་རྨའི་བག་བྱེད་དགོས་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རྨ་མ་བསྲུངས་ན་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་འདི་རྟག་ཏུ་བསྲུང་དགོས་ཏེ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nWhen dwelling among careless and unrestrained people,\nBe vigilant, as if tending to a wound.\nLikewise, when living among wicked individuals,\nAlways guard this wound of the mind.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse and commentaries, which emphasize the need for mental vigilance and protection when surrounded by negative influences or distractions, comparing the mind to a wound that requires constant care and attention.", + "translation": "When dwelling among careless and unrestrained people,\nBe vigilant, as if tending to a wound.\nLikewise, when living among wicked individuals,\nAlways guard this wound of the mind." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མ་གྲངས་དྲོལ་བའི་ཁྲོད་གནས་ན། །སྒྲིམས་ཏེ་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་བཞིན། །": { + "ཁྲོད་": "crowd", + "སྒྲིམས་": "concentrate", + "རྨ་": "wounds", + "བག་བྱེད་": "take care" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་ཁྲོད་གནས་པས་ཀྱང་། །སེམས་ཀྱི་རྨ་འདི་རྟག་ཏུ་བསྲུང་། །": { + "སྐྱེ་བོ་ངན་": "evil people", + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wound", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "བསྲུང་": "guard" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མ་གྲངས་དྲོལ་བའི་ཁྲོད་གནས་ན། །སྒྲིམས་ཏེ་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་བཞིན། །": { + "མ་": "mother", + "གནས་": "resting", + "སྒྲིམས་": "cautious", + "རྨ་": "wound" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་ཁྲོད་གནས་པས་ཀྱང་། །སེམས་ཀྱི་རྨ་འདི་རྟག་ཏུ་བསྲུང་། །": { + "སྐྱེ་བོ་ངན་": "evil people", + "གནས་": "dwelling", + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wound", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "བསྲུང་": "guard" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མ་གྲངས་དྲོལ་བའི་ཁྲོད་གནས་ན། །": { + "མ་གྲངས་དྲོལ་བ་": "loose morals", + "གནས་": "dwelling" + }, + "སྒྲིམས་ཏེ་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་བཞིན། །": { + "སྒྲིམས་": "vigilant", + "རྨ་": "wound", + "བག་བྱེད་": "tending" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་ཁྲོད་གནས་པས་ཀྱང་། །": { + "སྐྱེ་བོ་ངན་": "wicked people", + "གནས་": "living" + }, + "སེམས་ཀྱི་རྨ་འདི་རྟག་ཏུ་བསྲུང་། །": { + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wound", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "བསྲུང་": "guard" + } + }, + "02_few_shot": { + "མ་གྲངས་དྲོལ་བའི་ཁྲོད་གནས་ན། །སྒྲིམས་ཏེ་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་བཞིན། །": { + "མ་གྲངས་དྲོལ་བ་": "loose morals", + "གནས་": "dwelling", + "སྒྲིམས་": "vigilant", + "རྨ་": "wound" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་ཁྲོད་གནས་པས་ཀྱང་། །སེམས་ཀྱི་རྨ་འདི་རྟག་ཏུ་བསྲུང་། །": { + "སྐྱེ་བོ་ངན་": "wicked people", + "གནས་": "living", + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wound", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "བསྲུང་": "guard" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མ་གྲངས་དྲོལ་བའི་ཁྲོད་གནས་ན། །སྒྲིམས་ཏེ་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་བཞིན། །": { + "གནས་": "dwelling", + "སྒྲིམས་": "vigilant", + "རྨ་": "wound" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་ཁྲོད་གནས་པས་ཀྱང་། །སེམས་ཀྱི་རྨ་འདི་རྟག་ཏུ་བསྲུང་། །": { + "སྐྱེ་བོ་ངན་": "wicked individuals", + "གནས་": "living", + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wound", + "བསྲུང་": "guard" + } } } }, @@ -5110,6 +22295,94 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྨ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཡིས། །སྐྲག་པའང་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་ན། །བསྡུས་འཇོམས་རིས་འཇོམས་སྐྲག་པ་དག །སེམས་ཀྱི་རྨ་ལྟ་ཅིས་མི་སྲུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf one is cautious of even small wounds' pain,\nAnd takes care to protect against wounds,\nWhy not guard against the wounds of the mind -\nThe fears that crush and destroy all at once?\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the original, comparing physical wounds to mental/emotional wounds and suggesting we should be even more vigilant in protecting our minds from fear and suffering than we are in protecting our bodies from physical harm.", "translation": "If one is cautious of even small wounds' pain,\nAnd takes care to protect against wounds,\nWhy not guard against the wounds of the mind -\nThe fears that crush and destroy all at once?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྨ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཡིས། །སྐྲག་པའང་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་ན། །བསྡུས་འཇོམས་རིས་འཇོམས་སྐྲག་པ་དག །སེམས་ཀྱི་རྨ་ལྟ་ཅིས་མི་སྲུང་། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་རྨའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཆུང་བ་སྟེ་ཡང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིག་ལ་སོགས་པ་སེན་མོའི་ནང་དུ་བཅིར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་དམྱལ་བའི་གནས་སུ་ལྕགས་ཀྱི་རི་བོ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་འཇོམས་པ་ནི་རི་བོ་ཆེས་འཇོམས་སོ། ཅི་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་རྨ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཡིས་འཇིགས་པ་གནོད་ཀྱིས་དོགས་ནས་བག་བྱེད་ན་བསྡུས་འཇོམས་ཀྱི་རི་བོ་ཆེན་པོས་ལུས་འཇོམས་པས་སྐྲག་པ་ཡིས། མ་བསྲུངས་ན་དེ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྨ་ལྟ་ཅིས་མི་བསྲུངས་ཏེ་བསྲུང་དགོས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIf one takes precautions against even the small suffering of a wound,\nWhy not guard against the mental wounds\nThat bring terror of being crushed between mountains,\nAnd fear of being ground between the crushing hills?\n", + "translation": "If one takes precautions against even the small suffering of a wound,\nWhy not guard against the mental wounds\nThat bring terror of being crushed between mountains,\nAnd fear of being ground between the crushing hills?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྨ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཡིས། །སྐྲག་པའང་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་ན། །": { + "རྨ་": "wound", + "སྡུག་བསྔལ་": "pain", + "ཆུང་ངུ་": "slight", + "སྐྲག་པ་": "fear", + "བག་བྱེད་": "careful" + }, + "བསྡུས་འཇོམས་རིས་འཇོམས་སྐྲག་པ་དག །སེམས་ཀྱི་རྨ་ལྟ་ཅིས་མི་སྲུང་། །": { + "བསྡུས་འཇོམས་རིས་འཇོམས་": "crushing mountains", + "སྐྲག་པ་": "fear", + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wound", + "སྲུང་": "protect" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྨ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཡིས། །སྐྲག་པའང་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་ན། །": { + "རྨ་": "wound", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "སྐྲག་པ་": "frightened", + "བག་བྱེད་": "takes care" + }, + "བསྡུས་འཇོམས་རིས་འཇོམས་སྐྲག་པ་དག །སེམས་ཀྱི་རྨ་ལྟ་ཅིས་མི་སྲུང་། །": { + "བསྡུས་འཇོམས་": "crushing", + "རིས་འཇོམས་": "destroying", + "སྐྲག་པ་": "frightened", + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wounds", + "སྲུང་": "guard" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྨ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཡིས། །སྐྲག་པའང་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་ན། །": { + "རྨ་": "wound", + "སྡུག་བསྔལ་": "pain", + "ཆུང་ངུ་": "small", + "སྐྲག་པ་": "frightened", + "བག་བྱེད་": "protect" + }, + "བསྡུས་འཇོམས་རིས་འཇོམས་སྐྲག་པ་དག །སེམས་ཀྱི་རྨ་ལྟ་ཅིས་མི་སྲུང་། །": { + "བསྡུས་འཇོམས་": "crush", + "རིས་འཇོམས་": "destroy", + "སྐྲག་པ་": "terrors", + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wound", + "སྲུང་": "guard" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྨ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཡིས། །སྐྲག་པའང་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་ན། །": { + "རྨ་": "wounds", + "སྡུག་བསྔལ་": "pain", + "སྐྲག་པ་": "cautious", + "བག་བྱེད་": "protect" + }, + "བསྡུས་འཇོམས་རིས་འཇོམས་སྐྲག་པ་དག །སེམས་ཀྱི་རྨ་ལྟ་ཅིས་མི་སྲུང་། །": { + "བསྡུས་འཇོམས་": "crush", + "རིས་འཇོམས་": "destroy", + "སྐྲག་པ་": "fears", + "སེམས་": "mind", + "རྨ་": "wounds", + "སྲུང་": "guard" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྨ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཡིས། །སྐྲག་པའང་རྨ་ཡི་བག་བྱེད་ན། །": { + "རྨ་": "wound", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "སྐྲག་པ་": "terror", + "བག་བྱེད་": "precautions" + }, + "བསྡུས་འཇོམས་རིས་འཇོམས་སྐྲག་པ་དག །སེམས་ཀྱི་རྨ་ལྟ་ཅིས་མི་སྲུང་། །": { + "བསྡུས་འཇོམས་": "crushed", + "རིས་འཇོམས་": "ground", + "སྐྲག་པ་": "fear", + "སེམས་": "mental", + "རྨ་": "wounds", + "སྲུང་": "guard" + } } } }, @@ -5133,6 +22406,105 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་གནས་བྱེད་ན། །སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་གནས་སམ། །བུད་མེད་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་རུང་། །སྡོམ་བརྩོན་བརྟན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one dwells with such conduct,\nWhether among evil people\nOr even among women,\nThe steadfast practitioner's vows will not decline.\n", "translation": "If one dwells with such conduct,\nWhether among evil people\nOr even among women,\nThe steadfast practitioner's vows will not decline." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་གནས་བྱེད་ན། །སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་གནས་སམ། །བུད་མེད་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་རུང་། །སྡོམ་བརྩོན་བརྟན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་བསྲུངས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པར་བྱེད་ནའོ། །སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་ནི་ཡུལ་ངན་པའི་ཁྲོད་ནའོ། །བརྟན་པ་ནི་བག་ཡོད་པའོ། །ཉམས་པ་ནི་ཞིག་ཅིང་ཉམས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སེམས་བསྲུང་བའི་སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་གནས་པར་བྱེད་ན་སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་ན་གནས་སམ་བུད་མེད་ཀྱི་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་རུང་སྟེ་སྡོམ་བརྩོན་བརྟན་པ་སྟེ་བག་ཡོད་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf one dwells with such conduct,\nWhether residing among evil people\nOr even among women,\nThe steadfast practitioner of discipline will not deteriorate.\n\n\nThis translation captures the essence that if one maintains mindfulness and guards their mind, they can remain steadfast in their spiritual practice even when surrounded by challenging circumstances or potentially distracting company.", + "translation": "If one dwells with such conduct,\nWhether residing among evil people\nOr even among women,\nThe steadfast practitioner of discipline will not deteriorate." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་གནས་བྱེད་ན། །སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་གནས་སམ། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "གནས་": "living", + "སྐྱེ་བོ་ངན་པ་": "evil people" + }, + "བུད་མེད་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་རུང་། །སྡོམ་བརྩོན་བརྟན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །": { + "བུད་མེད་": "women", + "སྡོམ་བརྩོན་": "monk", + "བརྟན་པ་": "steadfast", + "ཉམས་": "fall" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་གནས་བྱེད་ན། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "གནས་": "abide", + "བྱེད་": "do" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་གནས་སམ། །": { + "སྐྱེ་བོ་": "people", + "ངན་པ་": "evil", + "ཁྲོད་": "among", + "གནས་": "dwell" + }, + "བུད་མེད་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་རུང་། །": { + "བུད་མེད་": "women", + "ཁྲོད་": "among", + "གནས་": "reside" + }, + "སྡོམ་བརྩོན་བརྟན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །": { + "སྡོམ་བརྩོན་": "vow-keeper", + "བརྟན་པ་": "steadfast", + "ཉམས་": "deteriorate" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་གནས་བྱེད་ན། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "གནས་": "dwell" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་གནས་སམ། །": { + "སྐྱེ་བོ་ངན་པ་": "evil people", + "ཁྲོད་": "among" + }, + "བུད་མེད་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་རུང་། །": { + "བུད་མེད་": "women", + "ཁྲོད་": "among", + "གནས་": "dwelling" + }, + "སྡོམ་བརྩོན་བརྟན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །": { + "སྡོམ་བརྩོན་": "practitioner", + "བརྟན་པ་": "steadfast", + "ཉམས་མི་འགྱུར་": "will not decline" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་གནས་བྱེད་ན། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "གནས་": "dwells" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་གནས་སམ། །": { + "སྐྱེ་བོ་ངན་པ་": "evil people" + }, + "བུད་མེད་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་རུང་། །": { + "བུད་མེད་": "women" + }, + "སྡོམ་བརྩོན་བརྟན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །": { + "སྡོམ་བརྩོན་": "practitioner", + "བརྟན་པ་": "steadfast", + "ཉམས་མི་འགྱུར་": "will not decline" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྤྱོད་པ་འདི་འདྲས་གནས་བྱེད་ན། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "གནས་": "dwell" + }, + "སྐྱེ་བོ་ངན་པའི་ཁྲོད་གནས་སམ། །": { + "སྐྱེ་བོ་ངན་པ་": "evil people", + "ཁྲོད་": "among" + }, + "བུད་མེད་ཁྲོད་ན་གནས་ཀྱང་རུང་། །": { + "བུད་མེད་": "women", + "ཁྲོད་": "among" + }, + "སྡོམ་བརྩོན་བརྟན་པ་ཉམས་མི་འགྱུར། །": { + "སྡོམ་བརྩོན་": "practitioner of discipline", + "བརྟན་པ་": "steadfast", + "ཉམས་མི་འགྱུར་": "will not deteriorate" + } } } }, @@ -5156,6 +22528,74 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །ལུས་དང་འཚོ་བ་མེད་བླ་ཞིང་། །དགེ་བ་གཞན་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven if I lose my possessions, honor,\nBody, and livelihood,\nAnd other virtues may decline,\nI will never let my mind deteriorate.\n", "translation": "Even if I lose my possessions, honor,\nBody, and livelihood,\nAnd other virtues may decline,\nI will never let my mind deteriorate." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །ལུས་དང་འཚོ་བ་མེད་བླ་ཞིང་། །དགེ་བ་གཞན་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་བྱ། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ན། སྤྲོ་ཞིང་འདུད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྙེད་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། བདག་གི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བདག་ཇི་ལྟ་བ་འདོད་པ་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་ནི་རྙེད་པའོ། །བཀུར་སྟི་ནི་རིམ་གྲོའོ། །ལུས་དང་འཚོ་བ་དང་དགེ་བ་གཞན་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་དོན་དུ་བྱེད་པའི་དགེ་བའོ། །\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ནི། བདག་གི་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པ་དང་། ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀུར་སྟི་དང་། རང་གི་ལུས་དང་འཚོ་བ་ཉམས་བླ་ཞིང་དགེ་བ་གཞན་རང་དོན་གྱི་དགེ་བ་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི་ཞེས་པ་རྣམ་སྣང་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བཅུ་པོ་འདི་ནམ་ཡང་ཉམས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་དགེ་ལྷ་འཆད་ཅིང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས་སེམས་དགེ་བ་ནི་ཞེས་ཏེ། མདོར་ན་དགེ་བ་གཞན་ཞེས་པ་ལུས་ངག་གི་ལས་བྱས་ཀྱང་རུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པ་ལས། བདག་གི་ནོར་འདི་བཏང་ལ་ལུས་བསྲུང་ངོ་། །ནོར་དང་ལུས་ཀྱང་བཏང་ལ་སྲོག་བསྲུངས་ཏེ། །ནོར་དང་ལུས་དང་དེ་བཞིན་སྲོག་རྣམས་དང་། །ཐམས་ཅད་བཏང་ནས་འདིར་ནི་ཆོས་བསྲུང་ངོ་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven if I were to lose my possessions and honors,\nMy body and livelihood, and other virtuous deeds,\nI should never let my bodhicitta (enlightened mind) degenerate.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the supreme importance of maintaining bodhicitta (the enlightened mind or altruistic intention to attain enlightenment for the benefit of all beings) above all else, including material possessions, social status, one's own body, livelihood, and even other virtuous actions done for one's own sake. The commentaries clarify that while one may lose or sacrifice these other things, the enlightened mind should never be allowed to decline.", + "translation": "Even if I were to lose my possessions and honors,\nMy body and livelihood, and other virtuous deeds,\nI should never let my bodhicitta (enlightened mind) degenerate." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །ལུས་དང་འཚོ་བ་མེད་བླ་ཞིང་། །": { + "རྙེད་": "things", + "བཀུར་སྟི་": "respect", + "ལུས་": "livelihood" + }, + "།དགེ་བ་གཞན་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་བྱ། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "སེམས་": "intent" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །ལུས་དང་འཚོ་བ་མེད་བླ་ཞིང་། །": { + "རྙེད་": "gains", + "བཀུར་སྟི་": "honors", + "ལུས་": "body", + "འཚོ་བ་": "livelihood" + }, + "།དགེ་བ་གཞན་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་བྱ། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "སེམས་": "mind" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །ལུས་དང་འཚོ་བ་མེད་བླ་ཞིང་། །": { + "བདག་གི་": "my", + "རྙེད་": "possessions", + "བཀུར་སྟི་": "honors", + "ལུས་": "body", + "འཚོ་བ་": "livelihood" + }, + "དགེ་བ་གཞན་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་བྱ། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "སེམས་": "mind" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །ལུས་དང་འཚོ་བ་མེད་བླ་ཞིང་། །": { + "རྙེད་": "possessions", + "བཀུར་སྟི་": "honor", + "ལུས་": "body", + "འཚོ་བ་": "livelihood" + }, + "།དགེ་བ་གཞན་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་བྱ། །": { + "དགེ་བ་": "virtues", + "སེམས་": "mind", + "ཉམས་": "deteriorate" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །ལུས་དང་འཚོ་བ་མེད་བླ་ཞིང་། །": { + "རྙེད་": "possessions", + "བཀུར་སྟི་": "honors", + "ལུས་": "body", + "འཚོ་བ་": "livelihood" + }, + "།དགེ་བ་གཞན་ཡང་ཉམས་བླ་ཡི། །སེམས་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉམས་མི་བྱ། །": { + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "སེམས་": "bodhicitta" + } } } }, @@ -5179,6 +22619,104 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་བསྲུང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དག །ཐམས་ཅད་འབད་པས་སྲུངས་ཤིག་ཅེས། །བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཐལ་མོ་སྦྱོར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTo those who wish to guard their minds,\nI join my palms and earnestly entreat:\nStrive with all your might to constantly maintain\nMindfulness and vigilant awareness.\n", "translation": "To those who wish to guard their minds,\nI join my palms and earnestly entreat:\nStrive with all your might to constantly maintain\nMindfulness and vigilant awareness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་བསྲུང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དག །ཐམས་ཅད་འབད་པས་སྲུངས་ཤིག་ཅེས། །བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཐལ་མོ་སྦྱོར། །\n\nCommentary 1: འདི་ལ་གུས་པ་ནན་ཏན་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་མཁན་པོས་སེམས་བསྲུང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དམིགས་པའི་དོན་མ་བརྗེད་པ་ནི་དྲན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒྲ་ལས་གྲུབ་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་ཏེ་ཤེས་རབ་པོ། །དེས་བདག་གི་གནས་སྐབས་གང་ཅུག་འདུག་པ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་དེ་དག་བསྲུང་བར་བྱ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་སེམས་སྲུང་བའི་ཐབས་སུ་དྲན་ཤེས་བསྲུང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། དྲན་ཤེས་བསྲུང་བར་གདམས་པ། མ་བསྲུངས་པའི་ཉེས་པ་དང་། སྲུང་བའི་ཐབས་སོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་བསྲུང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བླང་དོར་གྱི་གནས་མ་བརྗེད་པའི་དྲན་པ་དང་། བདག་རྒྱུད་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་དག་གི་སྤོང་ལེན་ཤེས་པའི་ཤེས་བཞིན་དག་སྲོག་ལ་བབས་ཀྱང་སྲུངས་ཤིག་ཅེས་བདག་གིས་དེ་ལྟར་འདོམས་པར་བྱེད་ཅེས་པའོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nTo those who wish to guard their minds,\nI join my palms and earnestly advise:\nWith all your effort, diligently protect\nBoth mindfulness and introspective awareness.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the importance of maintaining mindfulness (དྲན་པ) and introspective awareness (ཤེས་བཞིན) for those who wish to guard their minds. The commentaries explain that mindfulness refers to not forgetting the object of focus, while introspective awareness is related to wisdom that allows one to be aware of one's current state. The verse is presented as earnest advice, with the author joining their palms in a gesture of respect and urgency.", + "translation": "To those who wish to guard their minds,\nI join my palms and earnestly advise:\nWith all your effort, diligently protect\nBoth mindfulness and introspective awareness." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་བསྲུང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་": "guard", + "འདོད་པ་": "wish" + }, + "དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དག །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཤེས་བཞིན་": "awareness" + }, + "ཐམས་ཅད་འབད་པས་སྲུངས་ཤིག་ཅེས། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འབད་པས་": "efforts", + "སྲུངས་": "protect" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཐལ་མོ་སྦྱོར། །": { + "བདག་": "I", + "ཐལ་མོ་སྦྱོར་": "join palms in prayer" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་བསྲུང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་": "guard" + }, + "དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དག །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཤེས་བཞིན་": "awareness" + }, + "ཐམས་ཅད་འབད་པས་སྲུངས་ཤིག་ཅེས། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འབད་པས་": "effort", + "སྲུངས་": "protect" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཐལ་མོ་སྦྱོར། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱོར་": "join palms" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་བསྲུང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་": "guard" + }, + "དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དག །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཤེས་བཞིན་": "vigilance" + }, + "ཐམས་ཅད་འབད་པས་སྲུངས་ཤིག་ཅེས། །": { + "འབད་པས་": "strive", + "སྲུངས་": "protect" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཐལ་མོ་སྦྱོར། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱོར་": "join palms" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་བསྲུང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་": "guard" + }, + "དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དག །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཤེས་བཞིན་": "awareness" + }, + "ཐམས་ཅད་འབད་པས་སྲུངས་ཤིག་ཅེས། །": { + "འབད་པས་": "strive", + "སྲུངས་": "maintain" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཐལ་མོ་སྦྱོར། །": { + "ཐལ་མོ་སྦྱོར་": "join palms" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་བསྲུང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་": "guard" + }, + "དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དག །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཤེས་བཞིན་": "introspective awareness" + }, + "ཐམས་ཅད་འབད་པས་སྲུངས་ཤིག་ཅེས། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "འབད་པས་": "effort", + "སྲུངས་": "protect" + }, + "བདག་ནི་དེ་ལྟར་ཐལ་མོ་སྦྱོར། །": { + "བདག་": "I", + "ཐལ་མོ་སྦྱོར་": "join palms" + } } } }, @@ -5202,6 +22740,93 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ནད་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་མི་དག་ནི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ། །དེ་བཞིན་རྨོངས་པས་སེམས་དཀྲུགས་པ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nJust as those afflicted by illness\nAre powerless in all their actions,\nLikewise those whose minds are disturbed by ignorance\nAre powerless in all their actions.\n", "translation": "Just as those afflicted by illness\nAre powerless in all their actions,\nLikewise those whose minds are disturbed by ignorance\nAre powerless in all their actions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nནད་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་མི་དག་ནི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ། །དེ་བཞིན་རྨོངས་པས་སེམས་དཀྲུགས་པ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །\n\nCommentary 1: ནད་ཀྱིས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྨོངས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་འདི་དག་གཉིས་མ་ཚང་བས་སོ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ནི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གཉིས་ཀ་དང་། ཤེས་བཞིན་དང་། དྲན་པ་མ་བསྲུངས་བའི་ཉེས་པའོ། དང་པོ་ནི། དཔེར་ན་ནད་ཀྱི་དཀྲུགས་པའི་མི་དག་ནི་འགྲོ་འོང་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བླང་དོར་ལ་རྨོངས་པས་སེམས་དཀྲུགས་པ་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །འདི་རྣམ་བཤད་ལས་ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་དང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས་གཉིས་ཀ་མེད་པའི་ཉེས་པར་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nJust as people afflicted by illness\nAre powerless in all their activities,\nLikewise, those whose minds are disturbed by ignorance\nAre powerless in all their endeavors.\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, comparing the powerlessness of those afflicted by physical illness to those whose minds are disturbed by ignorance or delusion. The commentaries clarify that this ignorance refers to a lack of mindfulness and clear comprehension, and that the \"activities\" or \"endeavors\" mentioned include spiritual practices like meditation. The verse emphasizes how mental confusion impairs one's ability to engage effectively in virtuous actions, just as physical illness impairs one's ability to perform physical tasks.", + "translation": "Just as people afflicted by illness\nAre powerless in all their activities,\nLikewise, those whose minds are disturbed by ignorance\nAre powerless in all their endeavors." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ནད་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་མི་དག་ནི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ། །": { + "ནད་": "illness", + "དཀྲུགས་པ་": "beset", + "མི་": "people", + "ལས་": "do", + "མཐུ་": "strength" + }, + "དེ་བཞིན་རྨོངས་པས་སེམས་དཀྲུགས་པ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "ignorance", + "སེམས་": "minds", + "དཀྲུགས་པ་": "beset", + "ལས་": "do", + "མཐུ་": "strength" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ནད་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་མི་དག་ནི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ། །": { + "ནད་": "illness", + "དཀྲུགས་པ་": "disturbed", + "མི་": "those", + "ལས་": "activities", + "མཐུ་མེད་": "powerless" + }, + "དེ་བཞིན་རྨོངས་པས་སེམས་དཀྲུགས་པ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "ignorance", + "སེམས་": "minds", + "དཀྲུགས་པ་": "disturbed", + "ལས་": "activities", + "མཐུ་མེད་": "powerless" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ནད་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་མི་དག་ནི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ། །": { + "ནད་": "illness", + "དཀྲུགས་པ་": "afflicted", + "མི་": "people", + "ལས་": "actions", + "མཐུ་མེད་": "powerless" + }, + "དེ་བཞིན་རྨོངས་པས་སེམས་དཀྲུགས་པ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "ignorance", + "སེམས་": "minds", + "དཀྲུགས་པ་": "disturbed", + "ལས་": "actions", + "མཐུ་མེད་": "powerless" + } + }, + "02_few_shot": { + "ནད་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་མི་དག་ནི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ། །": { + "ནད་": "illness", + "དཀྲུགས་པ་": "afflicted", + "མི་": "those", + "ལས་": "actions", + "མཐུ་མེད་": "powerless" + }, + "དེ་བཞིན་རྨོངས་པས་སེམས་དཀྲུགས་པ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "ignorance", + "སེམས་": "minds", + "དཀྲུགས་པ་": "disturbed", + "ལས་": "actions", + "མཐུ་མེད་": "powerless" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ནད་ཀྱིས་དཀྲུགས་པའི་མི་དག་ནི། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་པ། །": { + "ནད་": "illness", + "དཀྲུགས་པ་": "afflicted", + "མི་": "people", + "ལས་": "activities", + "མཐུ་མེད་": "powerless" + }, + "དེ་བཞིན་རྨོངས་པས་སེམས་དཀྲུགས་པ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་མཐུ་མེད་དོ། །": { + "རྨོངས་པ་": "ignorance", + "སེམས་": "minds", + "དཀྲུགས་པ་": "disturbed", + "ལས་": "endeavors", + "མཐུ་མེད་": "powerless" + } } } }, @@ -5225,6 +22850,108 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ལྡན་པའི། །ཐོས་དང་བསམས་དང་བསྒོམས་པ་ཡང་། །གློ་རྡོལ་བུམ་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ། །དྲན་པ་ལ་ནི་དེ་མི་གནས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven hearing, contemplation, and meditation\nOf those with minds lacking mindfulness\nAre like water in a leaky vessel -\nThey do not remain in memory.\n", "translation": "Even hearing, contemplation, and meditation\nOf those with minds lacking mindfulness\nAre like water in a leaky vessel -\nThey do not remain in memory." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ལྡན་པའི། །ཐོས་དང་བསམས་དང་བསྒོམས་པ་ཡང་། །གློ་རྡོལ་བུམ་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ། །དྲན་པ་ལ་ནི་དེ་མི་གནས། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། ཤེས་རབ་ཆུད་ཟ་བ་ནི། ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ལྡན་པའི་ཐོས་དང་བསམ་དང་སྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་དཔེར་ན་གློ་རྡོལ་བའི་བུམ་པར་ཆུ་བླུགས་ཀྱང་མི་ཆགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་རྟོགས་པའི་དོན་ནི་དྲན་པ་ལ་མི་གནས་ཏེ་བརྗེད་པར་འགྱུར་ཞེས་རྣམ་བཤད་ལས་སོ། །དགེ་ལྷ་གསལ་པོར་མི་མྱོང་ཟེར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nFor those with minds lacking mindfulness,\nEven their learning, contemplation, and meditation\nAre like water in a leaky vessel -\nThey do not remain in memory.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes that without mindfulness (ཤེས་བཞིན), even activities of learning, contemplation and meditation are ineffective, as the wisdom gained does not remain in one's memory - similar to water not staying in a leaky pot. The commentaries support this interpretation, particularly highlighting how the lack of mindfulness leads to forgetting the realized meanings of one's studies and practice.", + "translation": "For those with minds lacking mindfulness,\nEven their learning, contemplation, and meditation\nAre like water in a leaky vessel -\nThey do not remain in memory." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ལྡན་པའི། །": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པ་": "lack awareness", + "སེམས་ལྡན་པ་": "those who" + }, + "ཐོས་དང་བསམས་དང་བསྒོམས་པ་ཡང་། །": { + "ཐོས་": "listen", + "བསམས་": "ponder", + "བསྒོམས་": "meditate" + }, + "གློ་རྡོལ་བུམ་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ། །": { + "གློ་རྡོལ་བུམ་པ་": "leaky jar", + "ཆུ་": "water" + }, + "དྲན་པ་ལ་ནི་དེ་མི་གནས། །": { + "དྲན་པ་": "memory", + "གནས་": "stay" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ལྡན་པའི། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "introspection", + "སེམས་": "mind" + }, + "ཐོས་དང་བསམས་དང་བསྒོམས་པ་ཡང་། །": { + "ཐོས་": "hearing", + "བསམས་": "contemplation", + "བསྒོམས་": "meditation" + }, + "གློ་རྡོལ་བུམ་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ། །": { + "གློ་རྡོལ་བུམ་པ་": "leaky vessel", + "ཆུ་": "water" + }, + "དྲན་པ་ལ་ནི་དེ་མི་གནས། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "གནས་": "remain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ལྡན་པའི། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "སེམས་": "mind" + }, + "ཐོས་དང་བསམས་དང་བསྒོམས་པ་ཡང་། །": { + "ཐོས་": "hearing", + "བསམས་": "contemplation", + "བསྒོམས་": "meditation" + }, + "གློ་རྡོལ་བུམ་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ། །": { + "གློ་རྡོལ་བུམ་པ་": "leaky vessel", + "ཆུ་": "water" + }, + "དྲན་པ་ལ་ནི་དེ་མི་གནས། །": { + "དྲན་པ་": "memory", + "གནས་": "remain" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ལྡན་པའི། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "སེམས་": "minds" + }, + "ཐོས་དང་བསམས་དང་བསྒོམས་པ་ཡང་། །": { + "ཐོས་": "hearing", + "བསམས་": "contemplation", + "བསྒོམས་": "meditation" + }, + "གློ་རྡོལ་བུམ་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ། །": { + "གློ་རྡོལ་བུམ་པ་": "leaky vessel", + "ཆུ་": "water" + }, + "དྲན་པ་ལ་ནི་དེ་མི་གནས། །": { + "དྲན་པ་": "memory", + "གནས་": "remain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སེམས་ལྡན་པའི། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "སེམས་": "minds" + }, + "ཐོས་དང་བསམས་དང་བསྒོམས་པ་ཡང་། །": { + "ཐོས་": "learning", + "བསམས་": "contemplation", + "བསྒོམས་": "meditation" + }, + "གློ་རྡོལ་བུམ་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ། །": { + "གློ་རྡོལ་བུམ་པ་": "leaky vessel", + "ཆུ་": "water" + }, + "དྲན་པ་ལ་ནི་དེ་མི་གནས། །": { + "དྲན་པ་": "memory", + "གནས་": "remain" + } } } }, @@ -5248,6 +22975,80 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཐོས་ལྡན་དད་པ་ཅན་དང་ནི། །བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་དུ་མ་ཡང་། །ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས། །ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough many are learned, faithful,\nAnd diligent in their practice,\nDue to the flaw of lacking mindfulness,\nThey become tainted with downfalls.\n", "translation": "Though many are learned, faithful,\nAnd diligent in their practice,\nDue to the flaw of lacking mindfulness,\nThey become tainted with downfalls." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཐོས་ལྡན་དད་པ་ཅན་དང་ནི། །བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་དུ་མ་ཡང་། །ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས། །ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: རྙོག་པ་ནི་དྲི་མའོ། །\n\nCommentary 2: ཚུལ་ཁྲིམས་ཆུད་ཟ་བ་ནི། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་དད་པ་ཅན་དང་ནི་བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་ཏེ་བསླབ་པ་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་དུ་མ་ཡང་རང་གི་སྤྱོད་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས་ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nEven those who are learned, faithful,\nAnd many who diligently practice,\nDue to the fault of lacking mindfulness,\nBecome tainted with the stains of downfalls.\n", + "translation": "Even those who are learned, faithful,\nAnd many who diligently practice,\nDue to the fault of lacking mindfulness,\nBecome tainted with the stains of downfalls." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐོས་ལྡན་དད་པ་ཅན་དང་ནི། །བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་དུ་མ་ཡང་། །": { + "ཐོས་ལྡན་": "learning", + "དད་པ་": "faith", + "བརྩོན་པ་": "perseverance" + }, + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས། །ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པ་": "nonawareness", + "སྐྱོན་": "fault", + "ལྟུང་བ་": "downfalls" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐོས་ལྡན་དད་པ་ཅན་དང་ནི། །བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་དུ་མ་ཡང་། །": { + "ཐོས་ལྡན་": "learned", + "དད་པ་": "faithful", + "བརྩོན་པ་": "diligence" + }, + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས། །ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "སྐྱོན་": "flaw", + "ལྟུང་བ་": "downfalls" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐོས་ལྡན་དད་པ་ཅན་དང་ནི། །བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་དུ་མ་ཡང་། །": { + "ཐོས་ལྡན་": "learned", + "དད་པ་ཅན་": "faithful", + "བརྩོན་པ་": "diligent", + "ལྷུར་ལེན་": "practice" + }, + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "སྐྱོན་": "flaw" + }, + "ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "རྙོག་": "tainted" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐོས་ལྡན་དད་པ་ཅན་དང་ནི། །བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་དུ་མ་ཡང་། །": { + "ཐོས་ལྡན་": "learned", + "དད་པ་ཅན་": "faithful", + "བརྩོན་པ་": "diligent", + "ལྷུར་ལེན་": "practice" + }, + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས། །ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "སྐྱོན་": "flaw", + "ལྟུང་བ་": "downfalls" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐོས་ལྡན་དད་པ་ཅན་དང་ནི། །བརྩོན་པ་ལྷུར་ལེན་དུ་མ་ཡང་། །": { + "ཐོས་ལྡན་": "learned", + "དད་པ་": "faithful", + "བརྩོན་པ་": "diligently", + "ལྷུར་ལེན་": "practice" + }, + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པས། །ལྟུང་བའི་རྙོག་དང་བཅས་པར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "སྐྱོན་": "fault", + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "རྙོག་": "stains" + } } } }, @@ -5271,6 +23072,101 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཆོམ་རྐུན་དག །དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྗེས་འབྲང་བས། །བསོད་ནམས་དག་ནི་ཉེར་བསགས་ཀྱང་། །རྐུན་པོས་ཕྲོགས་བཞིན་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe thieves of unawareness,\nFollowing in the wake of lost mindfulness,\nThough merit may be gathered,\nIt is stolen away, leading to lower realms.\n", "translation": "The thieves of unawareness,\nFollowing in the wake of lost mindfulness,\nThough merit may be gathered,\nIt is stolen away, leading to lower realms." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཆོམ་རྐུན་དག །དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྗེས་འབྲང་བས། །བསོད་ནམས་དག་ནི་ཉེར་བསགས་ཀྱང་། །རྐུན་པོས་ཕྲོགས་བཞིན་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །\n\nCommentary 1: ཤེས་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་རྐུན་པོ་སྟེ་དགེ་བའི་ནོར་འཕྲོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་ཉམས་པ་སྟེ་ཞིག་པའི་ཚུལ་དང་གང་ལྡན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཉེ་བར་བསགས་པ་ནི་ཕུང་པོར་བྱས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོམ་རྐུན་དག་དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བསོད་ནམས་དག་ནི་ཉེར་བསགས་ཀྱང་དེ་དག་རྐུན་པོས་ཕྲོགས་པ་བཞིན་དུ་ཟད་པར་བྱས་ནས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe thieves of mindlessness,\nFollowing in the wake of lost awareness,\nEven though merit is accumulated,\nIt is stolen away, leading to lower realms.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which warns about the dangers of lacking mindfulness and awareness. It suggests that even when one accumulates merit through good deeds, if one lacks mindfulness, these merits can be \"stolen\" or wasted, ultimately leading to rebirth in lower realms.", + "translation": "The thieves of mindlessness,\nFollowing in the wake of lost awareness,\nEven though merit is accumulated,\nIt is stolen away, leading to lower realms." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཆོམ་རྐུན་དག །དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྗེས་འབྲང་བས།": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པ་": "lack of awareness", + "ཆོམ་རྐུན་": "robbers", + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཉམས་པ་": "weakened", + "རྗེས་འབྲང་": "following" + }, + "།བསོད་ནམས་དག་ནི་ཉེར་བསགས་ཀྱང་། །རྐུན་པོས་ཕྲོགས་བཞིན་ངན་འགྲོར་འགྲོ།": { + "བསོད་ནམས་": "merits", + "རྐུན་པོ་": "robbers", + "ཕྲོགས་": "seize", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཆོམ་རྐུན་དག །": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པ་": "non-alertness", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves" + }, + "དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྗེས་འབྲང་བས། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཉམས་པ་": "lost", + "རྗེས་འབྲང་": "following" + }, + "བསོད་ནམས་དག་ནི་ཉེར་བསགས་ཀྱང་། །": { + "བསོད་ནམས་": "merits", + "བསགས་": "accumulated" + }, + "རྐུན་པོས་ཕྲོགས་བཞིན་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །": { + "རྐུན་པོ་": "robber", + "ཕྲོགས་": "stolen", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཆོམ་རྐུན་དག །": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པ་": "mindlessness", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves" + }, + "དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྗེས་འབྲང་བས། །": { + "དྲན་པ་": "awareness", + "ཉམས་པ་": "lost", + "རྗེས་འབྲང་": "following" + }, + "བསོད་ནམས་དག་ནི་ཉེར་བསགས་ཀྱང་། །": { + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བསགས་": "accumulated" + }, + "རྐུན་པོས་ཕྲོགས་བཞིན་ངན་འགྲོར་འགྲོ། །": { + "རྐུན་པོ་": "stolen", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཆོམ་རྐུན་དག །དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྗེས་འབྲང་བས།": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པ་": "unawareness", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves", + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཉམས་པ་": "lost", + "རྗེས་འབྲང་": "following" + }, + "།བསོད་ནམས་དག་ནི་ཉེར་བསགས་ཀྱང་།": { + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བསགས་": "gathered" + }, + "།རྐུན་པོས་ཕྲོགས་བཞིན་ངན་འགྲོར་འགྲོ།": { + "རྐུན་པོ་": "stolen", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པའི་ཆོམ་རྐུན་དག །དྲན་པ་ཉམས་པའི་རྗེས་འབྲང་བས།": { + "ཤེས་བཞིན་མེད་པ་": "mindlessness", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves", + "དྲན་པ་": "awareness", + "ཉམས་པ་": "lost", + "རྗེས་འབྲང་": "following" + }, + "།བསོད་ནམས་དག་ནི་ཉེར་བསགས་ཀྱང་།": { + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བསགས་": "accumulated" + }, + "།རྐུན་པོས་ཕྲོགས་བཞིན་ངན་འགྲོར་འགྲོ།": { + "རྐུན་པོ་": "stolen", + "ངན་འགྲོ་": "lower realms" + } } } }, @@ -5294,6 +23190,90 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་ནི། །གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །གླགས་རྙེད་གྱུར་ནས་དགེ་འཕྲོག་ཅིང་། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཀྱང་འཇོམས་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThese afflictive emotions are like a band of thieves,\nAlways seeking opportunities and weak points.\nWhen they find an opening, they steal virtue\nAnd destroy even the life-force of higher rebirths.\n", "translation": "These afflictive emotions are like a band of thieves,\nAlways seeking opportunities and weak points.\nWhen they find an opening, they steal virtue\nAnd destroy even the life-force of higher rebirths." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་ནི། །གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །གླགས་རྙེད་གྱུར་ནས་དགེ་འཕྲོག་ཅིང་། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཀྱང་འཇོམས་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཆོམ་རྐུན་ཏེ་གནོད་པའི་ཚོགས་དེ་དག་གོ། །གླགས་སྐབས་ནི་གླགས་སྐབས་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྙེད་དམ་ལྟ་བ་ནི་ཚོལ་བའོ། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་འཇོམས་པ་ནི་རྐུ་བའོ། །\n\nCommentary 2: ཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་འཕེལ་ནས་གནོད་པའི་གླགས་སྐབས་འཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་གླགས་རྙེད་པར་གྱུར་ནས་དགེ་བ་རྣམས་འཕྲོག་ཅིང་བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཐོབ་པ་དག་ཀྱང་འཇོམས་པར་བྱེད་དེ། དགེ་བའི་རྒྱགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThese bands of afflictive emotions, like thieves,\nAre constantly seeking opportunities.\nOnce they find an opening, they steal virtues\nAnd even destroy the life force of fortunate rebirths.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, describing how afflictive emotions (kleshas) act like bands of thieves, always looking for chances to cause harm. When they find an opportunity, they rob one of virtues and can even destroy the potential for positive rebirths.", + "translation": "These bands of afflictive emotions, like thieves,\nAre constantly seeking opportunities.\nOnce they find an opening, they steal virtues\nAnd even destroy the life force of fortunate rebirths." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་ནི། །གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་": "gang of bandits", + "གླགས་སྐབས་": "opportunities" + }, + "གླགས་རྙེད་གྱུར་ནས་དགེ་འཕྲོག་ཅིང་། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཀྱང་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "གླགས་རྙེད་": "chance", + "དགེ་": "virtue", + "བདེ་འགྲོ་": "higher realms", + "སྲོག་": "life" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་ནི། །གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "kleśa", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves", + "ཚོགས་": "band", + "གླགས་སྐབས་": "opportunities" + }, + "གླགས་རྙེད་གྱུར་ནས་དགེ་འཕྲོག་ཅིང་། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཀྱང་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "གླགས་": "opening", + "དགེ་": "virtue", + "བདེ་འགྲོ་": "higher realms", + "སྲོག་": "life-force" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་ནི། །གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves", + "ཚོགས་": "band", + "གླགས་སྐབས་": "opportunity", + "ཚོལ་བ་": "seeking" + }, + "གླགས་རྙེད་གྱུར་ནས་དགེ་འཕྲོག་ཅིང་། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཀྱང་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "གླགས་རྙེད་": "find an opening", + "དགེ་": "virtue", + "འཕྲོག་": "steal", + "བདེ་འགྲོ་": "fortunate rebirth", + "སྲོག་": "chance", + "འཇོམས་པ་": "destroy" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་ནི། །གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves", + "གླགས་སྐབས་": "opportunities", + "ཚོལ་བ་": "seeking" + }, + "གླགས་རྙེད་གྱུར་ནས་དགེ་འཕྲོག་ཅིང་། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཀྱང་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "གླགས་རྙེད་": "find an opening", + "དགེ་": "virtue", + "འཕྲོག་": "steal", + "བདེ་འགྲོ་": "higher rebirths", + "སྲོག་": "life-force", + "འཇོམས་པ་": "destroy" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉོན་མོངས་ཆོམ་རྐུན་ཚོགས་འདི་ནི། །གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictive emotions", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves", + "ཚོགས་": "bands", + "གླགས་སྐབས་": "opportunities", + "ཚོལ་བ་": "seeking" + }, + "གླགས་རྙེད་གྱུར་ནས་དགེ་འཕྲོག་ཅིང་། །བདེ་འགྲོའི་སྲོག་ཀྱང་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "གླགས་རྙེད་": "find an opening", + "དགེ་": "virtues", + "འཕྲོག་": "steal", + "བདེ་འགྲོ་": "fortunate rebirths", + "སྲོག་": "life force", + "འཇོམས་པ་": "destroy" + } } } }, @@ -5317,6 +23297,78 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །གུད་དུ་ནམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །སོང་ནའང་ངན་འགྲོ་གནོད་པ་དག །དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཉེ་བར་བཞག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, through the door of mindfulness,\nNever let it stray elsewhere.\nEven if it wanders, recalling the harms\nOf lower realms, bring it close again.\n", "translation": "Therefore, through the door of mindfulness,\nNever let it stray elsewhere.\nEven if it wanders, recalling the harms\nOf lower realms, bring it close again." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །གུད་དུ་ནམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །སོང་ནའང་ངན་འགྲོ་གནོད་པ་དག །དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཉེ་བར་བཞག །\n\nCommentary 1: དྲན་པའི་ཡིད་སྒོ་ནས་ནི་ཡིད་ཁོང་པར་བཅུག་ལ་གཞག་པའོ། །ཡུལ་གྱི་སྟེང་དུ་སོང་ཡང་སླར་བཀུག་སྟེ་འཇོག་པ་ནི་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །ཐབས་ནི་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་གཞག་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་སྲུང་བའི་ཐབས་ལ་གཉིས་ཏེ། དྲན་པ་དང་། ཤེས་བཞིན་སྲུང་བའི་ཐབས་སོ། དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྲུང་ཚུལ་དང་། དེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་། བསྲུངས་པའི་འབྲས་བུའོ། །དང་པོ་ནི། དྲན་པ་མ་བསྲུངས་ན་ཉེས་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་དེ་བས་ན་དྲན་པ་ཡིད་ཀྱི་ཁྱིམ་གྱི་ནང་དུ་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་གུད་དུ་ནམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སོ། །གལ་ཏེ་སོང་ནའང་དེའི་འབྲས་བུ་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་དྲན་པར་བྱས་ཏེ་སླར་ཉེ་བར་གཞག་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nTherefore, through the doorway of mindfulness in the mind,\nNever let it stray away.\nEven if it wanders, recalling the harms of lower rebirths,\nBring it back and establish it nearby.\n", + "translation": "Therefore, through the doorway of mindfulness in the mind,\nNever let it stray away.\nEven if it wanders, recalling the harms of lower rebirths,\nBring it back and establish it nearby." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་བས་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །གུད་དུ་ནམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ་": "gateway to your mind", + "གཏོང་": "let stray" + }, + "སོང་ནའང་ངན་འགྲོ་གནོད་པ་དག །དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཉེ་བར་བཞག །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "གནོད་པ་": "pains", + "དྲན་པར་བྱས་": "recall", + "ཉེ་བར་བཞག་": "bring back" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་བས་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །གུད་དུ་ནམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ་": "door of my mind", + "གཏོང་": "let" + }, + "སོང་ནའང་ངན་འགྲོ་གནོད་པ་དག །དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཉེ་བར་བཞག །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "གནོད་པ་": "harms", + "དྲན་པར་བྱས་": "recalling", + "ཉེ་བར་བཞག་": "closely establish" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་བས་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །གུད་དུ་ནམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ་": "door", + "གཏོང་": "let" + }, + "སོང་ནའང་ངན་འགྲོ་གནོད་པ་དག །དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཉེ་བར་བཞག །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "གནོད་པ་": "harms", + "དྲན་པ་": "recalled" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་བས་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །གུད་དུ་ནམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ་": "door", + "གཏོང་": "let" + }, + "སོང་ནའང་ངན་འགྲོ་གནོད་པ་དག །དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཉེ་བར་བཞག །": { + "ངན་འགྲོ་": "lower realms", + "གནོད་པ་": "harms", + "དྲན་པ་": "recalling", + "ཉེ་བར་བཞག་": "bring close" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་བས་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །གུད་དུ་ནམ་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ་": "doorway of mind", + "གུད་དུ་གཏོང་": "let stray" + }, + "སོང་ནའང་ངན་འགྲོ་གནོད་པ་དག །དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཉེ་བར་བཞག །": { + "སོང་": "wander", + "ངན་འགྲོ་": "lower rebirths", + "གནོད་པ་": "harms", + "དྲན་པར་བྱས་": "recalling", + "ཉེ་བར་བཞག་": "establish nearby" + } } } }, @@ -5340,6 +23392,99 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བླ་མ་དང་ནི་འགྲོགས་པ་ལས། །མཁན་པོས་རྗེས་སུ་བརྟན་པ་དང་། །འཇིགས་པས་སྐལ་ལྡན་གུས་བྱེད་ལ། །དྲན་པ་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་སྐྱེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFrom associating with the lama and others,\nBeing steadfast in following the preceptor,\nRespectfully serving those of good fortune out of fear,\nMindfulness arises with ease.\n", "translation": "From associating with the lama and others,\nBeing steadfast in following the preceptor,\nRespectfully serving those of good fortune out of fear,\nMindfulness arises with ease." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབླ་མ་དང་ནི་འགྲོགས་པ་ལས། །མཁན་པོས་རྗེས་སུ་བརྟན་པ་དང་། །འཇིགས་པས་སྐལ་ལྡན་གུས་བྱེད་ལ། །དྲན་པ་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་སྐྱེ། །\n\nCommentary 1: བླ་མ་ཞེས་སྨོས་ཏེ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་བསླབ་པའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །འཇིགས་པ་ནི་མཁན་པོ་ལ་སོགས་པས་འཇིགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བླ་མ་དང་གྲོགས་པོ་དམ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་འགྲོགས་པ་ལས་ཏེ་དེ་དག་དང་མཁན་པོ་སོགས་ཀྱིས་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་འཇུག་ལྡོག་གི་ཚུལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང་། དེ་ལས་འདས་ན་དེ་དག་གིས་ཁྲེལ་བས་འཇིགས་པས་སྐལ་ལྡན་བསླབ་པ་ལ་གུས་པར་བྱེད་པ་ལ་དྲན་པ་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nFrom associating with the lama and spiritual friends,\nBeing guided by the preceptor,\nAnd fearing disappointment, the fortunate ones show respect.\nThus, mindfulness arises with ease.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that mindfulness develops naturally when one associates with spiritual teachers and friends, follows the guidance of preceptors, and maintains a respectful attitude out of concern for disappointing these mentors. The commentaries clarify that the \"fear\" mentioned is specifically about disappointing or transgressing the instructions of spiritual guides, which motivates diligence in practice.", + "translation": "From associating with the lama and spiritual friends,\nBeing guided by the preceptor,\nAnd fearing disappointment, the fortunate ones show respect.\nThus, mindfulness arises with ease." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བླ་མ་དང་ནི་འགྲོགས་པ་ལས། །མཁན་པོས་རྗེས་སུ་བརྟན་པ་དང་།": { + "བླ་མ་": "master", + "འགྲོགས་པ་": "keeping company", + "མཁན་པོ་": "abbot" + }, + "།འཇིགས་པས་སྐལ་ལྡན་གུས་བྱེད་ལ། །དྲན་པ་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་སྐྱེ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fear", + "སྐལ་ལྡན་": "fortune", + "གུས་བྱེད་": "respect", + "དྲན་པ་": "mindfulness" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བླ་མ་དང་ནི་འགྲོགས་པ་ལས། །མཁན་པོས་རྗེས་སུ་བརྟན་པ་དང་།": { + "བླ་མ་": "lama", + "འགྲོགས་པ་": "associating", + "མཁན་པོ་": "preceptor", + "བརྟན་པ་": "established" + }, + "།འཇིགས་པས་སྐལ་ལྡན་གུས་བྱེད་ལ། །དྲན་པ་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་སྐྱེ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fear", + "སྐལ་ལྡན་": "fortunate one", + "གུས་བྱེད་": "respectful", + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "སྐྱེ་": "arises" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བླ་མ་དང་ནི་འགྲོགས་པ་ལས། །": { + "བླ་མ་": "lama", + "འགྲོགས་པ་": "associating" + }, + "མཁན་པོས་རྗེས་སུ་བརྟན་པ་དང་། །": { + "མཁན་པོ་": "preceptor", + "རྗེས་སུ་བརྟན་པ་": "guided and supported" + }, + "འཇིགས་པས་སྐལ་ལྡན་གུས་བྱེད་ལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "awe", + "སྐལ་ལྡན་": "fortunate ones", + "གུས་བྱེད་": "respectfully attending" + }, + "དྲན་པ་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་སྐྱེ། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "བདེ་བླག་": "ease", + "སྐྱེ་": "arises" + } + }, + "02_few_shot": { + "བླ་མ་དང་ནི་འགྲོགས་པ་ལས། །": { + "བླ་མ་": "lama", + "འགྲོགས་པ་": "associating" + }, + "མཁན་པོས་རྗེས་སུ་བརྟན་པ་དང་། །": { + "མཁན་པོ་": "preceptor", + "རྗེས་སུ་བརྟན་པ་": "steadfast in following" + }, + "འཇིགས་པས་སྐལ་ལྡན་གུས་བྱེད་ལ། །": { + "འཇིགས་པ་": "fear", + "སྐལ་ལྡན་": "good fortune", + "གུས་བྱེད་": "respectfully serving" + }, + "དྲན་པ་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་སྐྱེ། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "བདེ་བླག་": "ease", + "སྐྱེ་": "arises" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བླ་མ་དང་ནི་འགྲོགས་པ་ལས། །": { + "བླ་མ་": "lama", + "འགྲོགས་པ་": "associating" + }, + "མཁན་པོས་རྗེས་སུ་བརྟན་པ་དང་། །": { + "མཁན་པོ་": "preceptor", + "རྗེས་སུ་བརྟན་པ་": "guided" + }, + "འཇིགས་པས་སྐལ་ལྡན་གུས་བྱེད་ལ། །": { + "སྐལ་ལྡན་": "fortunate ones", + "གུས་བྱེད་": "show respect" + }, + "དྲན་པ་བདེ་བླག་ཉིད་དུ་སྐྱེ། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "སྐྱེ་": "arises" + } } } }, @@ -5363,6 +23508,94 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག །ཀུན་དུ་ཐོགས་མེད་གཟིགས་པར་ལྡན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱན་སྔ་ན། །རྟག་པར་བདག་ནི་གནས་སོ་ཞེས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBuddhas and bodhisattvas\nPossess unobstructed vision everywhere.\nIn front of all of them,\nI constantly abide, thinking thus.\n", "translation": "Buddhas and bodhisattvas\nPossess unobstructed vision everywhere.\nIn front of all of them,\nI constantly abide, thinking thus." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག །ཀུན་དུ་ཐོགས་མེད་གཟིགས་པར་ལྡན། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱན་སྔ་ན། །རྟག་པར་བདག་ནི་གནས་སོ་ཞེས། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྟེ། ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པའི་གཟིགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བསམས་ནས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དུས་ཀུན་ཏུ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པར་གཟིགས་པའི་སྤྱན་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ན་བདག་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་ཞེས་ཏེ\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nThe Buddhas and Bodhisattvas possess unobstructed vision in all directions.\nI am always present before their gaze.\n\n\nThis translation aims to capture the key ideas that:\n1. Buddhas and Bodhisattvas have omniscient, unhindered perception of all phenomena.\n2. The speaker/practitioner considers themselves to be constantly in the presence and under the watchful gaze of these enlightened beings.", + "translation": "The Buddhas and Bodhisattvas possess unobstructed vision in all directions.\nI am always present before their gaze." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག །ཀུན་དུ་ཐོགས་མེད་གཟིགས་པར་ལྡན།": { + "སངས་རྒྱས་": "buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattvas", + "ཀུན་དུ་": "everywhere", + "ཐོགས་མེད་": "without obstruction", + "གཟིགས་པ་": "see" + }, + "།དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱན་སྔ་ན།": { + "དེ་དག་ཐམས་ཅད་": "them all", + "སྤྱན་སྔ་": "presence" + }, + "།རྟག་པར་བདག་ནི་གནས་སོ་ཞེས།": { + "རྟག་པར་": "always", + "བདག་": "I" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག །ཀུན་དུ་ཐོགས་མེད་གཟིགས་པར་ལྡན།": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "Bodhisattvas", + "གཟིགས་པ་": "vision", + "ལྡན་": "possess" + }, + "།དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱན་སྔ་ན།": { + "སྤྱན་སྔ་": "presence" + }, + "།རྟག་པར་བདག་ནི་གནས་སོ་ཞེས།": { + "རྟག་པར་": "constantly", + "བདག་": "I", + "གནས་": "abide" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག །ཀུན་དུ་ཐོགས་མེད་གཟིགས་པར་ལྡན།": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattvas", + "ཐོགས་མེད་": "unobstructed", + "གཟིགས་པ་": "vision" + }, + "།དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱན་སྔ་ན།": { + "སྤྱན་སྔ་": "presence" + }, + "།རྟག་པར་བདག་ནི་གནས་སོ་ཞེས།": { + "རྟག་པར་": "always", + "གནས་": "abiding" + } + }, + "02_few_shot": { + "སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག །ཀུན་དུ་ཐོགས་མེད་གཟིགས་པར་ལྡན།": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattvas", + "ཐོགས་མེད་": "unobstructed", + "གཟིགས་པ་": "vision" + }, + "།དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱན་སྔ་ན།": { + "སྤྱན་སྔ་": "in front of" + }, + "།རྟག་པར་བདག་ནི་གནས་སོ་ཞེས།": { + "རྟག་པར་": "constantly", + "གནས་": "abide" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག །ཀུན་དུ་ཐོགས་མེད་གཟིགས་པར་ལྡན།": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhas", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "Bodhisattvas", + "ཀུན་དུ་": "all directions", + "ཐོགས་མེད་": "unobstructed", + "གཟིགས་པ་": "vision", + "ལྡན་": "possess" + }, + "།དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤྱན་སྔ་ན།": { + "སྤྱན་སྔ་": "gaze" + }, + "།རྟག་པར་བདག་ནི་གནས་སོ་ཞེས།": { + "རྟག་པར་": "always", + "བདག་": "I", + "གནས་": "present" + } } } }, @@ -5386,6 +23619,81 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ངོ་ཚ་དང་། །གུས་དང་འཇིགས་ལྡན་དེ་བཞིན་གནོས་། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་པའང་། །དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving contemplated thus, with shame,\nRespect, and fear, likewise be affected.\nTherefore, recollection of the Buddha\nArises in them again and again.\n", "translation": "Having contemplated thus, with shame,\nRespect, and fear, likewise be affected.\nTherefore, recollection of the Buddha\nArises in them again and again." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་བསམས་ནས་ངོ་ཚ་དང་། །གུས་དང་འཇིགས་ལྡན་དེ་བཞིན་གནོས་། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་པའང་། །དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་། །\n\nCommentary 1: རྣམ་པར་བལྟས་པ་ལའོ། །གུས་པ་ནི་བསླབ་པ་ལ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ནི་དྲན་པས་དེ་ལས་མི་འདའ་བའོ། །ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའི་ལས་ལ་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་ངོ་ཚ་ཤེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་བསླབ་པ་ལ་གུས་པ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྲེལ་བའི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་མནོས་ཏེ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་སྟེ། སྐྱེས་རབས་ལས། མ་མཐོང་བཞིན་དུ་སྡིག་པ་བྱས་ན་ཡང་། །དུག་ཟོས་བཞིན་དུ་བདེ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །ལྷ་དང་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་མི་དག་གི །རྣམ་དག་མིག་གིས་མི་མཐོང་མི་སྲིད་དོ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input based on the provided commentaries:\n\n\nHaving contemplated thus, one develops a sense of shame,\nRespect, fear, and likewise mindfulness.\nTherefore, the recollection of the Buddha\nArises again and again in that person.\n\n\nThis translation aims to capture the key ideas from the original text and commentaries:\n- Developing shame/modesty (ངོ་ཚ་) and respect (གུས་) for the Buddhist teachings\n- Having fear/caution (འཇིགས་) about improper actions\n- Maintaining mindfulness (དྲན་པ་) and repeatedly recollecting the Buddha\n- The interconnection between these mental qualities and Buddha recollection practice", + "translation": "Having contemplated thus, one develops a sense of shame,\nRespect, fear, and likewise mindfulness.\nTherefore, the recollection of the Buddha\nArises again and again in that person." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ངོ་ཚ་དང་། །གུས་དང་འཇིགས་ལྡན་དེ་བཞིན་གནོས་།": { + "བསམས་": "thinking", + "ངོ་ཚ་": "conscientiously", + "གུས་": "respectfully", + "འཇིགས་": "fearfully" + }, + "།དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་པའང་། །དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "རྗེས་དྲན་": "recollection", + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "repeatedly" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ངོ་ཚ་དང་། །གུས་དང་འཇིགས་ལྡན་དེ་བཞིན་གནོས་།": { + "བསམས་": "contemplated", + "ངོ་ཚ་": "shame", + "གུས་": "respect", + "འཇིགས་": "fear", + "གནོས་": "affected" + }, + "།དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་པའང་། །དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "རྗེས་དྲན་པ་": "mindfulness", + "འབྱུང་": "arises" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ངོ་ཚ་དང་། །གུས་དང་འཇིགས་ལྡན་དེ་བཞིན་གནོས་།": { + "བསམས་": "reflected", + "ངོ་ཚ་": "shame", + "གུས་": "respect", + "འཇིགས་": "fear" + }, + "།དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་པའང་། །དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "རྗེས་དྲན་": "recollection", + "འབྱུང་": "arises" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ངོ་ཚ་དང་། །གུས་དང་འཇིགས་ལྡན་དེ་བཞིན་གནོས་།": { + "བསམས་": "contemplated", + "ངོ་ཚ་": "shame", + "གུས་": "respect", + "འཇིགས་": "fear", + "གནོས་": "affected" + }, + "།དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་པའང་། །དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "རྗེས་དྲན་": "recollection", + "འབྱུང་": "arises" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ངོ་ཚ་དང་། །གུས་དང་འཇིགས་ལྡན་དེ་བཞིན་གནོས་།": { + "བསམས་": "contemplated", + "ངོ་ཚ་": "shame", + "གུས་": "respect", + "འཇིགས་": "fear", + "གནོས་": "mindfulness" + }, + "།དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་པའང་། །དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "རྗེས་དྲན་": "recollection", + "འབྱུང་": "arises" + } } } }, @@ -5409,6 +23717,83 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །བསྲུང་བའི་དོན་དུ་གནས་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་ཤེས་བཞིན་འོང་འགྱུར་ཞིང་། །སོང་བ་དག་ཀྱང་འོང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen mindfulness remains at the gate of the mind\nFor the purpose of protection,\nAt that time, alertness will come,\nAnd even that which has gone will return.\n", "translation": "When mindfulness remains at the gate of the mind\nFor the purpose of protection,\nAt that time, alertness will come,\nAnd even that which has gone will return." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །བསྲུང་བའི་དོན་དུ་གནས་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་ཤེས་བཞིན་འོང་འགྱུར་ཞིང་། །སོང་བ་དག་ཀྱང་འོང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཤེས་བཞིན་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དག་གི་རྒྱུ་ཡང་དྲན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་དྲན་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་དྲན་པ་ཡོད་པའི་ཚེའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་བསམས་པ་དེས་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའང་དེ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབད་མེད་དུ་འབྱུང་ལ། གང་ཚེ་དྲན་པ་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་འཇུག་པ་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཤེས་བཞིན་ཡང་འབད་མེད་དུ་འོང་བར་འགྱུར་ཞིང་སོང་བ་སྟེ་སྔར་མེད་པ་དག་ཀྱང་སླར་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen mindfulness abides at the gateway of the mind\nFor the purpose of protection,\nAt that time, introspective awareness will arise,\nAnd even if it has departed, it will return again.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Mindfulness (དྲན་པ) serves as a guardian at the \"gateway of the mind\" (ཡིད་སྒོ).\n2. Its purpose is for protection (བསྲུང་བའི་དོན་དུ) against afflictive emotions.\n3. When mindfulness is present, introspective awareness (ཤེས་བཞིན) naturally arises.\n4. Even if introspective awareness has gone away, it will return when mindfulness is established.\n\nThe commentaries emphasize that mindfulness is the cause for both generating and maintaining introspective awareness, and that this process becomes effortless with practice.", + "translation": "When mindfulness abides at the gateway of the mind\nFor the purpose of protection,\nAt that time, introspective awareness will arise,\nAnd even if it has departed, it will return again." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཚེ་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །བསྲུང་བའི་དོན་དུ་གནས་གྱུར་པ། །": { + "དྲན་པ": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ": "gateway to the mind", + "བསྲུང་བ": "guard", + "གནས": "stationed" + }, + "དེ་ཚེ་ཤེས་བཞིན་འོང་འགྱུར་ཞིང་། །སོང་བ་དག་ཀྱང་འོང་བར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན": "awareness", + "འོང": "come", + "སོང་བ": "departed", + "འོང་བར་འགྱུར": "return" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཚེ་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །བསྲུང་བའི་དོན་དུ་གནས་གྱུར་པ། །": { + "དྲན་པ་": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ་": "door of the mind", + "བསྲུང་བ་": "guard", + "གནས་": "stands" + }, + "དེ་ཚེ་ཤེས་བཞིན་འོང་འགྱུར་ཞིང་། །སོང་བ་དག་ཀྱང་འོང་བར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "alertness", + "འོང་": "come", + "སོང་བ་": "gone", + "འོང་བར་འགྱུར་": "return" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཚེ་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །བསྲུང་བའི་དོན་དུ་གནས་གྱུར་པ། །": { + "དྲན་པ": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ": "gate of the mind", + "བསྲུང་བ": "guarding", + "གནས་": "remains" + }, + "དེ་ཚེ་ཤེས་བཞིན་འོང་འགྱུར་ཞིང་། །སོང་བ་དག་ཀྱང་འོང་བར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན": "alertness", + "འོང་": "come", + "སོང་བ": "gone", + "འོང་བར་འགྱུར": "return" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཚེ་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །བསྲུང་བའི་དོན་དུ་གནས་གྱུར་པ། །": { + "དྲན་པ": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ": "gate of the mind", + "བསྲུང་བ": "protection", + "གནས་": "remains" + }, + "དེ་ཚེ་ཤེས་བཞིན་འོང་འགྱུར་ཞིང་། །སོང་བ་དག་ཀྱང་འོང་བར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན": "alertness", + "འོང་": "come", + "སོང་བ": "gone", + "འོང་བར་འགྱུར": "return" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཚེ་དྲན་པ་ཡིད་སྒོ་ནས། །བསྲུང་བའི་དོན་དུ་གནས་གྱུར་པ། །": { + "དྲན་པ": "mindfulness", + "ཡིད་སྒོ": "gateway of the mind", + "བསྲུང་བ": "protection", + "གནས": "abides" + }, + "དེ་ཚེ་ཤེས་བཞིན་འོང་འགྱུར་ཞིང་། །སོང་བ་དག་ཀྱང་འོང་བར་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན": "introspective awareness", + "འོང": "arise", + "སོང་བ": "departed", + "འོང་བར་འགྱུར": "return" + } } } }, @@ -5432,6 +23817,82 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རེ་ཞིག་དང་པོ་འདི་འདྲའི་སེམས། །འདི་ནི་སྐྱོན་བཅས་ཤེས་བྱས་ནས། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཤིང་བཞིན་དུ། །ཟུངས་ཐུབ་པར་ནི་གནས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor now, first recognize this kind of mind\nAs faulty and flawed.\nThen, at that time, I shall remain\nSteadfast like a tree.\n", "translation": "For now, first recognize this kind of mind\nAs faulty and flawed.\nThen, at that time, I shall remain\nSteadfast like a tree." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརེ་ཞིག་དང་པོ་འདི་འདྲའི་སེམས། །འདི་ནི་སྐྱོན་བཅས་ཤེས་བྱས་ནས། །དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཤིང་བཞིན་དུ། །ཟུངས་ཐུབ་པར་ནི་གནས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: བྱ་བར་འོས་པ་རྣམས་འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་དང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དང་པོར་ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མར་རོ། །འདི་འདྲ་ནི་འདི་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་རོ། །གཞག་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་བཞིན་བྱ་བའི་སྔོན་དུ་བཏང་བ་དང་། ལྷན་ཅིག་འཇུག་པར་བྱ་བ་དང་། ཤེས་བཞིན་སྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། རེ་ཞིག་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའི་དང་པོར་སེམས་ལ་བརྟགས་ནས་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་འདུག་ན་འདི་འདྲའི་སེམས་འདི་ནི་སྐྱོན་དང་བཅས་པའོ། །ཞེས་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དེའི་ཚེ་བདག་གིས་ཤིང་བཞིན་དུ་ཟུངས་ཐུབ་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་དེས་མི་གཡོ་བར་གནས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor now, at first, recognizing\nThat this kind of mind is flawed,\nAt that time, I should remain\nSteadfast like a tree.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which instructs the practitioner to first recognize the flawed nature of certain mental states, and then to remain unmoved by these afflictive emotions, staying as steady as a tree. The commentaries emphasize that this is an initial step in practice, where one examines the mind, identifies afflictive states, and then maintains stability without being swayed by these negative emotions.", + "translation": "For now, at first, recognizing\nThat this kind of mind is flawed,\nAt that time, I should remain\nSteadfast like a tree." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རེ་ཞིག་དང་པོ་འདི་འདྲའི་སེམས། །འདི་ནི་སྐྱོན་བཅས་ཤེས་བྱས་ནས། །": { + "དང་པོ་": "First", + "སེམས་": "mind", + "སྐྱོན་བཅས་": "tainted", + "ཤེས་": "know" + }, + "དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཤིང་བཞིན་དུ། །ཟུངས་ཐུབ་པར་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་": "wood", + "ཟུངས་ཐུབ་པ་": "hold still" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རེ་ཞིག་དང་པོ་འདི་འདྲའི་སེམས། །འདི་ནི་སྐྱོན་བཅས་ཤེས་བྱས་ནས། །": { + "རེ་ཞིག་": "For now", + "སེམས་": "mind", + "སྐྱོན་བཅས་": "faulty", + "ཤེས་": "recognized" + }, + "དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཤིང་བཞིན་དུ། །ཟུངས་ཐུབ་པར་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "དེ་ཚེ་": "At that time", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་": "Remain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རེ་ཞིག་དང་པོ་འདི་འདྲའི་སེམས། །འདི་ནི་སྐྱོན་བཅས་ཤེས་བྱས་ནས། །": { + "རེ་ཞིག་": "for now", + "དང་པོ་": "first", + "སེམས་": "mind", + "སྐྱོན་བཅས་": "flawed", + "ཤེས་": "recognize" + }, + "དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཤིང་བཞིན་དུ། །ཟུངས་ཐུབ་པར་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "དེ་ཚེ་": "at that time", + "བདག་": "I", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་": "remain" + } + }, + "02_few_shot": { + "རེ་ཞིག་དང་པོ་འདི་འདྲའི་སེམས། །འདི་ནི་སྐྱོན་བཅས་ཤེས་བྱས་ནས། །": { + "རེ་ཞིག་": "for now", + "དང་པོ་": "first", + "སེམས་": "mind", + "སྐྱོན་བཅས་": "faulty" + }, + "དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཤིང་བཞིན་དུ། །ཟུངས་ཐུབ་པར་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "དེ་ཚེ་": "at that time", + "བདག་": "I", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་": "remain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རེ་ཞིག་དང་པོ་འདི་འདྲའི་སེམས། །འདི་ནི་སྐྱོན་བཅས་ཤེས་བྱས་ནས། །": { + "རེ་ཞིག་": "for now", + "དང་པོ་": "at first", + "སེམས་": "mind", + "སྐྱོན་བཅས་": "flawed", + "ཤེས་": "recognizing" + }, + "དེ་ཚེ་བདག་གིས་ཤིང་བཞིན་དུ། །ཟུངས་ཐུབ་པར་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "དེ་ཚེ་": "at that time", + "བདག་": "I", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain" + } } } }, @@ -5455,6 +23916,78 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དོན་མེད་གཡེང་བར་ལྟ་བ་ནི། །ནམ་ཡང་བདག་གིས་མི་བྱ་སྟེ། །ངེས་པར་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་ནི། །མིག་ནི་ཕབ་སྟེ་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nI shall never engage in pointless distractions.\nInstead, with mindful determination,\nI will always keep my gaze lowered\nAnd look with eyes cast downward.\n", "translation": "I shall never engage in pointless distractions.\nInstead, with mindful determination,\nI will always keep my gaze lowered\nAnd look with eyes cast downward." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདོན་མེད་གཡེང་བར་ལྟ་བ་ནི། །ནམ་ཡང་བདག་གིས་མི་བྱ་སྟེ། །ངེས་པར་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་ནི། །མིག་ནི་ཕབ་སྟེ་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་དང་བྲལ་བས་ཞེས་སྨོས་ཏེ་དབང་པོ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རོ། །མིག་གཞན་དུ་ཡེངས་པ་ནི་དོན་མེད་པར་ཡེངས་པར་ལྟ་བའོ། །ངེས་པར་སེམས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་བཞི་སྟེ། སྒོ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་བརྟག་པ་དང་། བརྟགས་ནས་དབང་དུ་བྱ་བ་དང་། དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་སྦྱང་བའི་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབ་པ་དང་། བསླབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡན་ལག་གོ །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དང་། སེམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་བརྟག་པ་དང་། བག་ཡངས་ཀྱི་གནས་སྐབས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དོན་མེད་པར་གཡེང་བར་བལྟ་བ་ནི་ནམ་ཡང་བདག་གིས་མི་བྱ་སྟེ་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་ནི་མིག་ཕབ་སྟེ་གཉའ་ཤིང་གང་ཙམ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI shall never engage in purposeless gazing about.\nInstead, with a focused mind,\nI shall always look downward,\nKeeping my eyes lowered.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which instructs practitioners to avoid idle or distracted looking around and instead maintain a focused, downward gaze as part of mindful conduct. The commentaries emphasize that this practice is part of meditation and self-control, avoiding sensory distractions and maintaining concentration on meaningful objects of contemplation.", + "translation": "I shall never engage in purposeless gazing about.\nInstead, with a focused mind,\nI shall always look downward,\nKeeping my eyes lowered." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དོན་མེད་གཡེང་བར་ལྟ་བ་ནི། །ནམ་ཡང་བདག་གིས་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "དོན་མེད་": "purposeless", + "གཡེང་བ་": "distraction", + "ལྟ་བ་": "look", + "བདག་": "myself" + }, + "ངེས་པར་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་ནི། །མིག་ནི་ཕབ་སྟེ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངེས་པར་": "focused", + "སེམས་པ་": "mind", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "མིག་": "gaze", + "ཕབ་": "cast down", + "བལྟ་བ་": "look" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དོན་མེད་གཡེང་བར་ལྟ་བ་ནི། །ནམ་ཡང་བདག་གིས་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "གཡེང་བ་": "distracted", + "ལྟ་བ་": "gazing" + }, + "ངེས་པར་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་ནི། །མིག་ནི་ཕབ་སྟེ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངེས་པར་": "definite", + "སེམས་པ་": "mindfulness", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "མིག་": "eyes", + "ཕབ་": "cast downward" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དོན་མེད་གཡེང་བར་ལྟ་བ་ནི། །ནམ་ཡང་བདག་གིས་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "དོན་མེད་གཡེང་བ": "pointless distractions", + "བདག་": "I" + }, + "ངེས་པར་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་ནི། །མིག་ནི་ཕབ་སྟེ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངེས་པར་སེམས་པ": "focused mind", + "རྟག་ཏུ": "always", + "མིག་": "gaze", + "ཕབ་": "lowered", + "བལྟ་བ": "look" + } + }, + "02_few_shot": { + "དོན་མེད་གཡེང་བར་ལྟ་བ་ནི། །ནམ་ཡང་བདག་གིས་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "དོན་མེད་གཡེང་བ་": "pointless distractions" + }, + "ངེས་པར་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་ནི། །མིག་ནི་ཕབ་སྟེ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངེས་པར་སེམས་པ་": "mindful determination", + "མིག་ཕབ་": "gaze lowered" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དོན་མེད་གཡེང་བར་ལྟ་བ་ནི། །ནམ་ཡང་བདག་གིས་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "དོན་མེད་": "purposeless", + "གཡེང་བར་ལྟ་བ་": "gazing about", + "བདག་": "I" + }, + "ངེས་པར་སེམས་པས་རྟག་ཏུ་ནི། །མིག་ནི་ཕབ་སྟེ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངེས་པར་སེམས་པས་": "focused mind", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "མིག་": "eyes", + "ཕབ་སྟེ་": "lowered" + } } } }, @@ -5478,6 +24011,89 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལྟ་བ་ངལ་བསོའི་ཆེད་དུ་ནི། །རེས་འགའ་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །འགའ་ཞིག་མིག་ལམ་སྣང་གྱུར་ན། །བལྟས་ནས་འོངས་པ་ལེགས་ཞེས་བརྗོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTo rest one's gaze from time to time,\nOne should look in various directions.\nIf someone appears within view,\nLook at them and say, \"Welcome, it's good you've come.\"\n", "translation": "To rest one's gaze from time to time,\nOne should look in various directions.\nIf someone appears within view,\nLook at them and say, \"Welcome, it's good you've come.\"" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལྟ་བ་ངལ་བསོའི་ཆེད་དུ་ནི། །རེས་འགའ་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །འགའ་ཞིག་མིག་ལམ་སྣང་གྱུར་ན། །བལྟས་ནས་འོངས་པ་ལེགས་ཞེས་བརྗོད། །\n\nCommentary 1: ངལ་སོ་བ་ནི་མིག་ཡེངས་པ་སྙམ་བྱེད་པ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །མིག་ལམ་ན་སྟེ་སྣང་བ་ནི་འགའ་ཞིག་འོངས་པའི་གྲིབ་མ་ཙམ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུའོ། །\n\nCommentary 2: དེས་ཧ་ཅང་དུབ་ན་ལྟ་བ་ངལ་གསོའི་ཆེད་དུ་ནི་རེས་འགའ་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་ཞིང་། འགའ་ཞིག་མིག་ལམ་དུ་སྣང་བར་གྱུར་ན་བལྟས་ནས་ཁྱོད་འོངས་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འགྲེལ་པ་དག་ལས། ལེགས་འོངས་དོན་དུ་བལྟ་བར་གྱིས་ཞེས་འབྱུང་ཞིང་དེར་བཤད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTo rest one's eyes occasionally,\nOne should look around from time to time.\nIf someone appears in one's field of vision,\nLook at them and say, \"Welcome, it's good you've come.\"\n\n\nThis translation captures the main ideas:\n1. Taking breaks to rest one's eyes by looking around\n2. Noticing if someone comes into view\n3. Acknowledging the person by looking at them and offering a welcoming greeting\n\nThe commentaries provide additional context, explaining that this practice helps prevent eye strain and suggests greeting people as soon as you notice even their shadow appearing. They also clarify that the greeting is meant to be welcoming and positive.", + "translation": "To rest one's eyes occasionally,\nOne should look around from time to time.\nIf someone appears in one's field of vision,\nLook at them and say, \"Welcome, it's good you've come.\"" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལྟ་བ་ངལ་བསོའི་ཆེད་དུ་ནི། །རེས་འགའ་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ལྟ་བ་": "eyes", + "ངལ་བསོ་": "rest", + "རེས་འགའ་": "sometimes", + "བལྟ་བ་": "glance" + }, + "འགའ་ཞིག་མིག་ལམ་སྣང་གྱུར་ན། །བལྟས་ནས་འོངས་པ་ལེགས་ཞེས་བརྗོད། །": { + "མིག་ལམ་": "sight", + "བལྟས་": "look", + "འོངས་པ་": "come" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལྟ་བ་ངལ་བསོའི་ཆེད་དུ་ནི། །རེས་འགའ་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ལྟ་བ་": "gaze", + "ངལ་བསོ་": "resting", + "ཆེད་དུ་": "purpose", + "རེས་འགའ་": "sometimes", + "ཕྱོགས་": "directions", + "བལྟ་བ་": "look" + }, + "འགའ་ཞིག་མིག་ལམ་སྣང་གྱུར་ན། །བལྟས་ནས་འོངས་པ་ལེགས་ཞེས་བརྗོད། །": { + "འགའ་ཞིག་": "someone", + "མིག་ལམ་": "field of vision", + "སྣང་": "appears", + "བལྟས་": "looked", + "འོངས་པ་": "come" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལྟ་བ་ངལ་བསོའི་ཆེད་དུ་ནི། །རེས་འགའ་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ལྟ་བ་": "gaze", + "ངལ་བསོ་": "rest", + "རེས་འགའ་": "occasionally", + "ཕྱོགས་": "directions", + "བལྟ་བ་": "look" + }, + "འགའ་ཞིག་མིག་ལམ་སྣང་གྱུར་ན། །བལྟས་ནས་འོངས་པ་ལེགས་ཞེས་བརྗོད། །": { + "མིག་ལམ་": "field of vision", + "སྣང་": "appear", + "བལྟས་": "look", + "འོངས་པ་": "come", + "བརྗོད་": "say" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལྟ་བ་ངལ་བསོའི་ཆེད་དུ་ནི། །རེས་འགའ་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ལྟ་བ་": "gaze", + "ངལ་བསོ་": "rest", + "རེས་འགའ་": "from time to time", + "ཕྱོགས་": "directions", + "བལྟ་བ་": "look" + }, + "འགའ་ཞིག་མིག་ལམ་སྣང་གྱུར་ན། །བལྟས་ནས་འོངས་པ་ལེགས་ཞེས་བརྗོད། །": { + "འགའ་ཞིག་": "someone", + "མིག་ལམ་": "view", + "སྣང་": "appear", + "བལྟས་": "look", + "འོངས་པ་": "come" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལྟ་བ་ངལ་བསོའི་ཆེད་དུ་ནི། །རེས་འགའ་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ལྟ་བ་": "look", + "ངལ་བསོ་": "rest", + "རེས་འགའ་": "occasionally", + "ཕྱོགས་": "around" + }, + "འགའ་ཞིག་མིག་ལམ་སྣང་གྱུར་ན། །བལྟས་ནས་འོངས་པ་ལེགས་ཞེས་བརྗོད། །": { + "མིག་ལམ་": "field of vision", + "སྣང་": "appear", + "བལྟས་": "look", + "འོངས་པ་": "come" + } } } }, @@ -5501,6 +24117,81 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལམ་སོགས་འཇིགས་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ། །ངལ་བསོས་ཁ་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ནས། །རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLook repeatedly in the four directions\nTo check for dangers on the path and so forth.\nAfter resting, look back once more,\nThen gaze in the direction behind you.\n", "translation": "Look repeatedly in the four directions\nTo check for dangers on the path and so forth.\nAfter resting, look back once more,\nThen gaze in the direction behind you." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལམ་སོགས་འཇིགས་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ། །ངལ་བསོས་ཁ་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ནས། །རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: འཇིགས་པར་བྱེད་པས་འཇིགས་པ་སྟེ་རྐུན་པོ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱོགས་བཞི་ཞེས་པ་ནི་བཞི་པར་མཚུངས་པར་བསྡུས་པའོ། །ཕྱིར་བལྟས་པ་ནི་རྒྱབ་ངོས་ལ་སོགས་སུ་ལོག་ནས་སོ། །\n\nCommentary 2: ལམ་དུ་ཞུགས་པའི་ཚེ་ལམ་ལོག་པར་ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་རྟགས་པའི་ཕྱོགས་ཅི་རིགས་སུ་དལ་བུས་བརྟགས་ཤིང་། ཡང་དང་ཡང་དུ་སྟེ་མྱུར་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་བལྟ་དགོས་པ་ན། རྒོད་པའི་གནོད་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ངལ་གསོ་སྟེ་བལྟ་ཞིང་དེའི་ཚེ་ཁ་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ཏེ་རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTo check for dangers on the path and elsewhere,\nLook repeatedly in all four directions.\nWhen resting, turn your face around,\nAnd look towards the direction behind you.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which instructs travelers to be vigilant and aware of their surroundings, constantly checking for potential threats like thieves or bandits. It emphasizes the importance of looking in all directions, including behind oneself, especially when taking a rest during the journey.", + "translation": "To check for dangers on the path and elsewhere,\nLook repeatedly in all four directions.\nWhen resting, turn your face around,\nAnd look towards the direction behind you." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལམ་སོགས་འཇིགས་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ། །": { + "ལམ་": "road", + "འཇིགས་པ་": "perils", + "ཕྱོགས་བཞིར་": "four directions" + }, + "ངལ་བསོས་ཁ་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ནས། །རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངལ་བསོས་": "pausing", + "ཕྱིར་བལྟས་": "turn around", + "རྒྱབ་": "behind" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལམ་སོགས་འཇིགས་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ། །": { + "ལམ་": "path", + "འཇིགས་པ་": "dangers", + "བརྟག་པ་": "examine", + "ཕྱོགས་བཞི་": "four directions" + }, + "ངལ་བསོས་ཁ་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ནས། །རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངལ་བསོས་": "resting", + "ཕྱིར་བལྟས་": "look ahead", + "རྒྱབ་": "behind" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལམ་སོགས་འཇིགས་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ། །": { + "ལམ་": "path", + "འཇིགས་པ་": "dangers", + "བརྟག་པ་": "examine", + "ཕྱོགས་བཞི་": "four directions" + }, + "ངལ་བསོས་ཁ་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ནས། །རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངལ་བསོས་": "resting", + "ཕྱིར་བལྟས་": "look back", + "རྒྱབ་": "behind" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལམ་སོགས་འཇིགས་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ། །": { + "ལམ་": "path", + "འཇིགས་པ་": "dangers", + "བརྟག་པ་": "check", + "ཕྱོགས་བཞི་": "four directions", + "ལྟ་": "look" + }, + "ངལ་བསོས་ཁ་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ནས། །རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངལ་བསོས་": "resting", + "ཕྱིར་བལྟས་": "look back", + "རྒྱབ་": "behind" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལམ་སོགས་འཇིགས་པ་བརྟག་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ། །": { + "ལམ་": "path", + "འཇིགས་པ་": "dangers", + "བརྟག་པ་": "check", + "ཕྱོགས་བཞི་": "four directions", + "ལྟ་": "look" + }, + "ངལ་བསོས་ཁ་ནི་ཕྱིར་བལྟས་ནས། །རྒྱབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ངལ་བསོས་": "resting", + "ཁ་": "face", + "ཕྱིར་བལྟས་": "turn around", + "རྒྱབ་": "behind", + "བལྟ་བ་": "look" + } } } }, @@ -5524,6 +24215,104 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མདུན་དང་རྒྱབ་ཏུ་བརྟག་བྱས་ནས། །འགྲོའམ་ཡང་ན་འོང་བྱ་སྟེ། །དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAfter examining front and back,\nOne should go or come.\nThus, in all circumstances,\nOne should act knowing what is needed.\n", "translation": "After examining front and back,\nOne should go or come.\nThus, in all circumstances,\nOne should act knowing what is needed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམདུན་དང་རྒྱབ་ཏུ་བརྟག་བྱས་ནས། །འགྲོའམ་ཡང་ན་འོང་བྱ་སྟེ། །དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: མདུན་དང་རྒྱབ་ཏུ་བརྟགས་ནས་འགྲོ་བར་བྱའོ། །གནས་སྐབས་ཞེས་པ་ནི་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་གྱི་སྐབས་སུའོ། །ད་ནི་ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: མདུན་དང་རྒྱབ་དུ་བརྟགས་ནས་འགྲོ་བའམ་ཡང་ན་འོང་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཕྱོགས་འདིས་མཚོན་ནས་སྤྱོད་ལམ་བཞིའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my English translation:\n\n\nAfter carefully examining in front and behind,\nOne should either go or come.\nThus, in all situations,\nOne should act with awareness of purpose.\n\n\nThis translation captures the essence of mindful action, emphasizing the importance of being aware of one's surroundings and acting with clear purpose in all activities and situations.", + "translation": "After carefully examining in front and behind,\nOne should either go or come.\nThus, in all situations,\nOne should act with awareness of purpose." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མདུན་དང་རྒྱབ་ཏུ་བརྟག་བྱས་ནས། །འགྲོའམ་ཡང་ན་འོང་བྱ་སྟེ། །": { + "མདུན་": "ahead", + "རྒྱབ་": "behind", + "བརྟག་བྱས་": "looked", + "འགྲོ་": "proceed", + "འོང་": "return" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "གནས་སྐབས་": "situation", + "དགོས་པ་": "necessity", + "ཤེས་": "knowing", + "སྤྱད་པ་": "act" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མདུན་དང་རྒྱབ་ཏུ་བརྟག་བྱས་ནས། །": { + "མདུན་": "front", + "རྒྱབ་": "back", + "བརྟག་བྱས་": "examining" + }, + "འགྲོའམ་ཡང་ན་འོང་བྱ་སྟེ། །": { + "འགྲོ་": "go", + "འོང་": "come" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །": { + "གནས་སྐབས་": "occasions" + }, + "དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "དགོས་པ་": "purpose", + "ཤེས་": "understanding", + "སྤྱད་པར་བྱ་": "act" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མདུན་དང་རྒྱབ་ཏུ་བརྟག་བྱས་ནས། །": { + "མདུན་": "front", + "རྒྱབ་": "back", + "བརྟག་བྱས་": "examining" + }, + "འགྲོའམ་ཡང་ན་འོང་བྱ་སྟེ། །": { + "འགྲོ་": "go", + "འོང་": "come" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །": { + "གནས་སྐབས་": "circumstances" + }, + "དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "དགོས་པ་": "needed", + "ཤེས་": "understanding", + "སྤྱད་པར་བྱ་": "act" + } + }, + "02_few_shot": { + "མདུན་དང་རྒྱབ་ཏུ་བརྟག་བྱས་ནས། །": { + "མདུན་": "front", + "རྒྱབ་": "back", + "བརྟག་བྱས་": "examining" + }, + "འགྲོའམ་ཡང་ན་འོང་བྱ་སྟེ། །": { + "འགྲོ་": "go", + "འོང་": "come" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །": { + "གནས་སྐབས་": "circumstances" + }, + "དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "དགོས་པ་": "needed", + "ཤེས་": "knowing", + "སྤྱད་པར་བྱ་": "act" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མདུན་དང་རྒྱབ་ཏུ་བརྟག་བྱས་ནས། །": { + "མདུན་": "front", + "རྒྱབ་": "behind", + "བརྟག་བྱས་": "examining" + }, + "འགྲོའམ་ཡང་ན་འོང་བྱ་སྟེ། །": { + "འགྲོ་": "go", + "འོང་": "come" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །": { + "གནས་སྐབས་": "situations" + }, + "དགོས་པ་ཤེས་ནས་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "དགོས་པ་": "purpose", + "ཤེས་": "awareness", + "སྤྱད་པར་བྱ་": "act" + } } } }, @@ -5547,6 +24336,79 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གནས་བྱ་ཞེས། །བྱ་བ་བསྡོགས་ནས་དེ་ནས་ནི། །སྐབས་སུ་ལུས་འདི་ཇི་ལྟ་བུར། །གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving instructed how the body should be positioned,\nThen afterwards one should observe:\n\"In what manner is this body\nActually positioned right now?\"\n", "translation": "Having instructed how the body should be positioned,\nThen afterwards one should observe:\n\"In what manner is this body\nActually positioned right now?\"" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གནས་བྱ་ཞེས། །བྱ་བ་བསྡོགས་ནས་དེ་ནས་ནི། །སྐབས་སུ་ལུས་འདི་ཇི་ལྟ་བུར། །གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ལུས་ཀྱིས་ཞེས་སྨོས་ཏེ་ཕུང་པོས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ལྟར་རོ། །གནས་པར་བྱ་བ་ནི་བསྡད་པར་བྱ་བའོ། །བྱ་བ་བསྡོགས་ནས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བརྩམ་ཞིང་སྐབས་སུ་སྟེ་བར་བར་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་བརྟག་པར་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: ལུས་ཀྱི་བྱ་བར་འོས་པའི་བྱ་བ་ལ་འདི་ལྟར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་པའི་བྱ་བ་རྟོགས་ཤིང་ངེས་པའམ་བསྡོགས་ནས་དེ་ནས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་སྐབས་ལུས་འདི་ལྟ་བུར་ཏེ་སྔར་བསམས་པ་བཞིན་གནས་པ་ཡིན་མ་ཡིན་བལྟ་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nHaving determined, \"The body should remain in this way,\"\nThen, after concluding the activity,\nOne should observe at intervals:\n\"In what manner is this body actually abiding?\"\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the verse, which instructs the practitioner to first set an intention for how the body should be positioned or behave during meditation or other activities. Then, after completing the main task or practice, one should periodically check to see if the body is actually maintaining the intended posture or state. This reflects the Buddhist practice of mindfulness and self-awareness regarding one's physical presence and actions.", + "translation": "Having determined, \"The body should remain in this way,\"\nThen, after concluding the activity,\nOne should observe at intervals:\n\"In what manner is this body actually abiding?\"" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གནས་བྱ་ཞེས། །བྱ་བ་བསྡོགས་ནས་དེ་ནས་ནི།": { + "ལུས་": "body", + "གནས་": "stay", + "བྱ་བ་": "endeavors" + }, + "།སྐབས་སུ་ལུས་འདི་ཇི་ལྟ་བུར། །གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "སྐབས་སུ་": "occasionally", + "ལུས་": "body", + "གནས་པ་": "situated", + "བལྟ་བར་": "examine" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གནས་བྱ་ཞེས། །བྱ་བ་བསྡོགས་ནས་དེ་ནས་ནི། །": { + "ལུས་": "body", + "གནས་": "abide", + "བྱ་བ་": "actions" + }, + "སྐབས་སུ་ལུས་འདི་ཇི་ལྟ་བུར། །གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "སྐབས་": "time", + "ལུས་": "body", + "གནས་པ་": "abiding", + "བལྟ་བ་": "observe" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གནས་བྱ་ཞེས། །བྱ་བ་བསྡོགས་ནས་དེ་ནས་ནི།": { + "ལུས་": "body", + "གནས་": "remain", + "བྱ་བ་": "actions", + "བསྡོགས་": "restrained" + }, + "།སྐབས་སུ་ལུས་འདི་ཇི་ལྟ་བུར། །གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "སྐབས་སུ་": "from time to time", + "ལུས་": "body", + "གནས་པ་": "abiding", + "བལྟ་བར་": "observe" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གནས་བྱ་ཞེས། །བྱ་བ་བསྡོགས་ནས་དེ་ནས་ནི།": { + "ལུས་": "body", + "གནས་": "positioned", + "བྱ་བ་": "instructed" + }, + "།སྐབས་སུ་ལུས་འདི་ཇི་ལྟ་བུར། །གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ལུས་": "body", + "གནས་པ་": "positioned", + "བལྟ་བར་": "observe" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གནས་བྱ་ཞེས། །བྱ་བ་བསྡོགས་ནས་དེ་ནས་ནི། །": { + "ལུས་": "body", + "གནས་": "remain", + "བྱ་བ་": "activity", + "བསྡོགས་": "concluding" + }, + "སྐབས་སུ་ལུས་འདི་ཇི་ལྟ་བུར། །གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "སྐབས་": "intervals", + "ལུས་": "body", + "གནས་པ་": "abiding", + "བལྟ་བར་": "observe" + } } } }, @@ -5570,6 +24432,111 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་ནི། །ཆོས་ལ་སེམས་པའི་ཀ་ཆེན་ལ། །ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་མི་འཆོར་བར། །དེ་ལྟར་འབད་པ་ཀུན་གྱིས་བརྟག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe intoxicated elephant of the mind\nShould be tethered firmly to the great pillar of contemplating the Dharma.\nStrive with all effort\nSo that it does not break loose.\n", "translation": "The intoxicated elephant of the mind\nShould be tethered firmly to the great pillar of contemplating the Dharma.\nStrive with all effort\nSo that it does not break loose." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་ནི། །ཆོས་ལ་སེམས་པའི་ཀ་ཆེན་ལ། །ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་མི་འཆོར་བར། །དེ་ལྟར་འབད་པ་ཀུན་གྱིས་བརྟག །\n\nCommentary 1: སེམས་ལ་བརྟག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །འབད་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཆོར་བར་མི་འགྱུར་བར་འདོགས་པར་ནི་རིགས་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་འདི་བདག་གཞན་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ལ་སེམས་པའི་ཀ་ཆེན་ལ་ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་ལོག་པའི་ལམ་དུ་མི་འཆོར་བ་དེ་ལྟར་འབད་པ་ཀུན་གྱིས་བརྟག་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThe intoxicated elephant of the mind,\nTo the great pillar of contemplating the Dharma,\nJust as it is tied so it does not stray,\nThus with all effort one should examine.\n\n\nThis translation attempts to capture the metaphor of taming the wild mind (compared to an intoxicated elephant) by tying it to dharma practice (the pillar), emphasizing the need for consistent effort and examination in one's spiritual practice.", + "translation": "The intoxicated elephant of the mind,\nTo the great pillar of contemplating the Dharma,\nJust as it is tied so it does not stray,\nThus with all effort one should examine." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མྱོས་པ་": "crazed" + }, + "ཆོས་ལ་སེམས་པའི་ཀ་ཆེན་ལ། །": { + "ཆོས་": "dharma", + "སེམས་པ་": "thoughts", + "ཀ་ཆེན་": "great post" + }, + "ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་མི་འཆོར་བར། །": { + "བཏགས་པ་": "tied", + "འཆོར་བ་": "slipped loose" + }, + "དེ་ལྟར་འབད་པ་ཀུན་གྱིས་བརྟག །": { + "འབད་པ་": "efforts", + "བརྟག་": "check" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མྱོས་པ་": "intoxicated" + }, + "ཆོས་ལ་སེམས་པའི་ཀ་ཆེན་ལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "སེམས་པ་": "contemplating", + "ཀ་ཆེན་": "great pillar" + }, + "ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་མི་འཆོར་བར། །": { + "བཏགས་པ་": "tethered", + "འཆོར་བ་": "break free" + }, + "དེ་ལྟར་འབད་པ་ཀུན་གྱིས་བརྟག །": { + "འབད་པ་": "effort", + "བརྟག་": "examine" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མྱོས་པ་": "intoxicated" + }, + "ཆོས་ལ་སེམས་པའི་ཀ་ཆེན་ལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "སེམས་པ་": "contemplating", + "ཀ་ཆེན་": "great pillar" + }, + "ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་མི་འཆོར་བར། །": { + "བཏགས་པ་": "tethered" + }, + "དེ་ལྟར་འབད་པ་ཀུན་གྱིས་བརྟག །": { + "འབད་པ་": "striving" + } + }, + "02_few_shot": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མྱོས་པ་": "intoxicated" + }, + "ཆོས་ལ་སེམས་པའི་ཀ་ཆེན་ལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "སེམས་པ་": "contemplating", + "ཀ་ཆེན་": "great pillar" + }, + "ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་མི་འཆོར་བར། །": { + "བཏགས་པ་": "tethered", + "འཆོར་བ་": "break loose" + }, + "དེ་ལྟར་འབད་པ་ཀུན་གྱིས་བརྟག །": { + "འབད་པ་": "effort", + "བརྟག་": "strive" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སེམས་ཀྱི་གླང་ཆེན་མྱོས་པ་ནི། །": { + "སེམས་": "mind", + "གླང་ཆེན་": "elephant", + "མྱོས་པ་": "intoxicated" + }, + "ཆོས་ལ་སེམས་པའི་ཀ་ཆེན་ལ། །": { + "ཆོས་": "Dharma", + "སེམས་པ་": "contemplating", + "ཀ་ཆེན་": "great pillar" + }, + "ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་མི་འཆོར་བར། །": { + "བཏགས་པ་": "tied", + "འཆོར་བ་": "stray" + }, + "དེ་ལྟར་འབད་པ་ཀུན་གྱིས་བརྟག །": { + "འབད་པ་": "effort", + "བརྟག་": "examine" + } } } }, @@ -5593,6 +24560,72 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཅི་ནས་ཏིང་འཛིན་བརྩོན་པ་ནི། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འཆོར་བར། །བདག་གི་ཡིད་འདི་གར་སྤྱོད་ཅེས། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་སོ་སོར་བརྟག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSo that I may strive in concentration\nWithout losing even a single moment,\nI will carefully examine my mind:\n\"Where is this mind of mine wandering?\"\n", "translation": "So that I may strive in concentration\nWithout losing even a single moment,\nI will carefully examine my mind:\n\"Where is this mind of mine wandering?\"" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཅི་ནས་ཏིང་འཛིན་བརྩོན་པ་ནི། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འཆོར་བར། །བདག་གི་ཡིད་འདི་གར་སྤྱོད་ཅེས། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་སོ་སོར་བརྟག །\n\nCommentary 1: ཅི་ནས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བས་ཇི་བཞིན་དུ་བླངས་པའི་གཙོ་བོའི་ཆེད་དུ་བསམ་པར་བྱའི་གཏང་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཅི་དགེ་བ་བྱེད་དམ་འོན་ཏེ་མི་དགེ་བ་བྱེད་ཅེས་རྟོག་པའོ། །\n\nCommentary 2: རྟོག་ཚུལ་ནི། ཅི་ནས་ཀྱང་དགེ་བའི་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྩོན་པ་ནི་ལོག་པའི་ཡུལ་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འཆོར་བར་བྱས་ཏེ། བདག་གི་ཡིད་འདི་དགེ་མི་དགེའི་ཡུལ་གར་སྤྱོད་ཅེས་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་སོ་སོར་བརྟག་གོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHow can I ensure that my mind,\nNot losing even a single moment,\nIs always engaged in diligent concentration?\nThus, I will carefully examine my mind.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the importance of maintaining constant mindfulness and concentration, and regularly examining one's own mind to ensure it remains focused on virtuous thoughts and actions.", + "translation": "How can I ensure that my mind,\nNot losing even a single moment,\nIs always engaged in diligent concentration?\nThus, I will carefully examine my mind." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཅི་ནས་ཏིང་འཛིན་བརྩོན་པ་ནི། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འཆོར་བར།": { + "ཏིང་འཛིན་": "samadhi", + "བརྩོན་པ་": "exerting", + "སྐད་ཅིག་": "moment" + }, + "།བདག་གི་ཡིད་འདི་གར་སྤྱོད་ཅེས། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་སོ་སོར་བརྟག །": { + "ཡིད་": "mind", + "བརྟག་": "examine", + "སོ་སོར་": "carefully" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཅི་ནས་ཏིང་འཛིན་བརྩོན་པ་ནི། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འཆོར་བར། །": { + "ཏིང་འཛིན་": "samādhi", + "བརྩོན་པ་": "diligence", + "སྐད་ཅིག་": "moment" + }, + "བདག་གི་ཡིད་འདི་གར་སྤྱོད་ཅེས། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་སོ་སོར་བརྟག །": { + "ཡིད་": "mind", + "བརྟག་": "examine" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཅི་ནས་ཏིང་འཛིན་བརྩོན་པ་ནི། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འཆོར་བར། །": { + "ཏིང་འཛིན་": "meditation", + "བརྩོན་པ་": "strive", + "སྐད་ཅིག་": "moment" + }, + "བདག་གི་ཡིད་འདི་གར་སྤྱོད་ཅེས། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་སོ་སོར་བརྟག །": { + "ཡིད་": "mind", + "བརྟག་": "examine", + "སོ་སོར་": "carefully" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཅི་ནས་ཏིང་འཛིན་བརྩོན་པ་ནི། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འཆོར་བར། །": { + "ཏིང་འཛིན་": "concentration", + "བརྩོན་པ་": "strive", + "སྐད་ཅིག་": "moment", + "འཆོར་བ་": "lose" + }, + "བདག་གི་ཡིད་འདི་གར་སྤྱོད་ཅེས། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་སོ་སོར་བརྟག །": { + "ཡིད་": "mind", + "སྤྱོད་": "wandering", + "བརྟག་": "examine" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཅི་ནས་ཏིང་འཛིན་བརྩོན་པ་ནི། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཀྱང་མི་འཆོར་བར། །": { + "ཏིང་འཛིན་": "concentration", + "བརྩོན་པ་": "diligent", + "སྐད་ཅིག་": "moment" + }, + "བདག་གི་ཡིད་འདི་གར་སྤྱོད་ཅེས། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་སོ་སོར་བརྟག །": { + "ཡིད་": "mind", + "བརྟག་": "examine" + } } } }, @@ -5616,6 +24649,87 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིགས་དང་དགའ་སྟོན་སོགས་འབྲེལ་བར། །གལ་ཏེ་མི་ནུས་ཅི་བདེར་བྱ། །འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་བྱ་བར་གསུངས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf unable to connect with fears, celebrations and so on,\nDo whatever is comfortable.\nThus, at times of giving,\nIt is taught to be indifferent to moral discipline.\n", "translation": "If unable to connect with fears, celebrations and so on,\nDo whatever is comfortable.\nThus, at times of giving,\nIt is taught to be indifferent to moral discipline." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིགས་དང་དགའ་སྟོན་སོགས་འབྲེལ་བར། །གལ་ཏེ་མི་ནུས་ཅི་བདེར་བྱ། །འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་བྱ་བར་གསུངས། །\n\nCommentary 1: ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དེ་གཏང་བར་བྱ་བའི་སྐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིགས་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྦྲུལ་ལ་སོགས་པའོ། །དགའ་སྟོན་ནི་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བླངས་པ་ལྟར་མ་ནུས་ན། ཇི་ལྟར་བདེ་བའི་སྤྱོད་པས་གནས་ཀྱང་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ནུས་པའི་རིགས་མཚོན་པ་ཙམ་མོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་དག་པར་བསྡམས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སྲོག་ལ་གནོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགའ་སྟོན་དང་། དེ་བས་དོན་ཆེ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བར་གྱུར་པ་ན། གལ་ཏེ་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པའི་སྤྱོད་ལམ་དེ་ལྟ་བུར་མི་ནུས་ནའང་དེ་དག་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཅི་བདེར་བྱ་བར་གནང་སྟེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་འགའ་ཞིག་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པར་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། སྦྱིན་པའི་དུས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྡུས་ཏེ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །དེའི་དོན་ཡང་དཔེར་ན། གསད་བྱའི་སེམས་ཅན་ལ་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་དུ་དེ་མཐོང་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་ཞེས་རྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རྣམ་བཤད་ལས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn situations involving fear, celebrations, and so on,\nIf one is unable [to maintain strict discipline], act as is comfortable.\nThus, it is taught that during times of giving,\nOne may relax some aspects of moral discipline.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which discusses how to approach Buddhist discipline in various circumstances. It suggests that in situations of danger or during important celebrations, if one cannot maintain the strictest observance of discipline, it is acceptable to act in a more relaxed manner. The verse specifically mentions that during times of giving or generosity, it is permissible to be more flexible with certain aspects of moral discipline, as long as it serves a greater purpose or aligns with the overall intent of Buddhist practice.", + "translation": "In situations involving fear, celebrations, and so on,\nIf one is unable [to maintain strict discipline], act as is comfortable.\nThus, it is taught that during times of giving,\nOne may relax some aspects of moral discipline." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འཇིགས་དང་དགའ་སྟོན་སོགས་འབྲེལ་བར། །གལ་ཏེ་མི་ནུས་ཅི་བདེར་བྱ། །": { + "འཇིགས་": "danger", + "དགའ་སྟོན་": "feasts", + "མི་ནུས་": "cannot", + "བདེ་": "easiest" + }, + "འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་བྱ་བར་གསུངས། །": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "དུས་": "time", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "discipline", + "བཏང་སྙོམས་": "relax" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འཇིགས་དང་དགའ་སྟོན་སོགས་འབྲེལ་བར། །གལ་ཏེ་མི་ནུས་ཅི་བདེར་བྱ། །": { + "འཇིགས་": "fear", + "དགའ་སྟོན་": "celebrations", + "འབྲེལ་བ་": "connection", + "མི་ནུས་": "unable", + "བདེ་": "comfortable" + }, + "འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་བྱ་བར་གསུངས། །": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "དུས་": "times", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "moral discipline", + "བཏང་སྙོམས་": "equanimity", + "གསུངས་": "taught" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འཇིགས་དང་དགའ་སྟོན་སོགས་འབྲེལ་བར། །གལ་ཏེ་མི་ནུས་ཅི་བདེར་བྱ། །": { + "འཇིགས་": "fear", + "དགའ་སྟོན་": "celebration", + "འབྲེལ་བ་": "connect", + "མི་ནུས་": "unable", + "བདེ་": "comfortable" + }, + "འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་བྱ་བར་གསུངས། །": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "དུས་": "times", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "moral discipline", + "བཏང་སྙོམས་": "indifferent", + "གསུངས་": "taught" + } + }, + "02_few_shot": { + "འཇིགས་དང་དགའ་སྟོན་སོགས་འབྲེལ་བར། །གལ་ཏེ་མི་ནུས་ཅི་བདེར་བྱ། །": { + "འཇིགས་": "fears", + "དགའ་སྟོན་": "celebrations", + "འབྲེལ་བ་": "connect", + "མི་ནུས་": "unable", + "བདེ་": "comfortable" + }, + "འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་བྱ་བར་གསུངས། །": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "moral discipline", + "བཏང་སྙོམས་": "indifferent", + "གསུངས་": "taught" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འཇིགས་དང་དགའ་སྟོན་སོགས་འབྲེལ་བར། །གལ་ཏེ་མི་ནུས་ཅི་བདེར་བྱ། །": { + "འཇིགས་": "fear", + "དགའ་སྟོན་": "celebrations", + "མི་ནུས་": "unable", + "བདེ་": "comfortable" + }, + "འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་དུས་དག་ཏུ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་བྱ་བར་གསུངས། །": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "ཚུལ་ཁྲིམས་": "moral discipline", + "བཏང་སྙོམས་": "relax" + } } } }, @@ -5639,6 +24753,100 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་བསམས་ཏེ་བྱར་བརྩམས་པ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་བསམ་སྟེ། །དེར་གཏང་བ་ཡི་བསམ་པ་ཡིས། །དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhatever one has considered and begun to do,\nOne should not think of anything else.\nWith the intention focused on that task,\nOne should accomplish just that for the time being.\n", "translation": "Whatever one has considered and begun to do,\nOne should not think of anything else.\nWith the intention focused on that task,\nOne should accomplish just that for the time being." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་བསམས་ཏེ་བྱར་བརྩམས་པ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་བསམ་སྟེ། །དེར་གཏང་བ་ཡི་བསམ་པ་ཡིས། །དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གསུངས་ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ། །བསམས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་སེམས་ཀྱིས་བརྟག་པར་བྱས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དགེ་བ་སྟོབས་མཉམ་རྣམས་ནི་གང་ཞིག་བསམས་ཏེ་ཐོག་མར་བྱ་བ་བརྩམས་པ་དེ་ལས་གཞན་དུ་སྟེ་དོར་ནས་གཞན་མི་བྱ་སྟེ། དེར་གཏད་པའི་བསམ་པ་ཡིས་དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhatever task one has contemplated and begun to undertake,\nOne should not think of anything else.\nWith a mind focused on that goal,\nOne should first accomplish that very task.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of concentration and dedication to completing a chosen task before moving on to others. The commentaries provide context, indicating that this advice comes from the Buddha and relates to examining one's inner self and prioritizing virtuous actions.", + "translation": "Whatever task one has contemplated and begun to undertake,\nOne should not think of anything else.\nWith a mind focused on that goal,\nOne should first accomplish that very task." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཞིག་བསམས་ཏེ་བྱར་བརྩམས་པ། །": { + "བསམས་": "considered", + "བྱར་བརྩམས་": "begun a task" + }, + "དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་བསམ་སྟེ། །": { + "གཞན་": "anything else", + "མི་བསམ་": "don't think" + }, + "དེར་གཏང་བ་ཡི་བསམ་པ་ཡིས། །": { + "གཏང་བ་": "focusing", + "བསམ་པ་": "attention" + }, + "དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "བསྒྲུབ་པར་བྱ་": "accomplish" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཞིག་བསམས་ཏེ་བྱར་བརྩམས་པ། །": { + "བསམས་": "considered", + "བྱར་བརྩམས་": "begun to do" + }, + "དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་བསམ་སྟེ། །": { + "གཞན་": "else", + "མི་བསམ་": "not think" + }, + "དེར་གཏང་བ་ཡི་བསམ་པ་ཡིས། །": { + "གཏང་བ་": "dedicated", + "བསམ་པ་": "mind" + }, + "དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "རེ་ཞིག་": "for the time being", + "བསྒྲུབ་པར་བྱ་": "accomplish" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཞིག་བསམས་ཏེ་བྱར་བརྩམས་པ། །": { + "བསམས་": "considered", + "བྱར་བརྩམས་": "begun to do" + }, + "དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་བསམ་སྟེ། །": { + "གཞན་": "else", + "མི་བསམ་": "not think" + }, + "དེར་གཏང་བ་ཡི་བསམ་པ་ཡིས། །": { + "གཏང་བ་": "focused", + "བསམ་པ་": "mind" + }, + "དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "རེ་ཞིག་": "for the time being", + "བསྒྲུབ་པར་བྱ་": "accomplish" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཞིག་བསམས་ཏེ་བྱར་བརྩམས་པ། །": { + "བསམས་": "considered", + "བྱར་བརྩམས་": "begun to do" + }, + "དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་བསམ་སྟེ། །": { + "གཞན་": "else", + "བསམ་": "think" + }, + "དེར་གཏང་བ་ཡི་བསམ་པ་ཡིས། །": { + "གཏང་བ་": "focused", + "བསམ་པ་": "intention" + }, + "དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "རེ་ཞིག་": "for the time being", + "བསྒྲུབ་པར་བྱ་": "accomplish" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཞིག་བསམས་ཏེ་བྱར་བརྩམས་པ། །": { + "བསམས་": "contemplated", + "བྱར་བརྩམས་": "begun to undertake" + }, + "དེ་ལས་གཞན་དུ་མི་བསམ་སྟེ། །": { + "གཞན་": "else" + }, + "དེར་གཏང་བ་ཡི་བསམ་པ་ཡིས། །": { + "བསམ་པ་": "mind", + "གཏང་བ་": "focused" + }, + "དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ། །": { + "བསྒྲུབ་པར་བྱ་": "accomplish" + } } } }, @@ -5662,6 +24870,94 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ལེགས་བྱས། །གཞན་དུ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་ཉེ་ཉོན་མོངས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འཕེལ་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf it is like that, all is well done.\nOtherwise, neither will occur.\nUnawareness is a near-affliction.\nIf it is like that, it will not increase.\n", "translation": "If it is like that, all is well done.\nOtherwise, neither will occur.\nUnawareness is a near-affliction.\nIf it is like that, it will not increase." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ལེགས་བྱས། །གཞན་དུ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་ཉེ་ཉོན་མོངས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འཕེལ་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཀུན་ལེགས་པར་བྱས་པས་ནི་མཛེས་པར་བྱས་པའོ། །གཉི་གར་མི་འགྱུར་བ་ནི་བརྩམ་པར་བྱ་བ་དང་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ནི་གཏི་མུག་གོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ཟིན་ནས་གཞན་བྱ་སྟེ་དེ་ལྟ་ན་ནི་སྔ་ཕྱི་ཀུན་ལེགས་པར་བྱས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ན་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀ་མཐར་ཕྱིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དགེ་བ་རིམ་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf done in this way, everything will be well done.\nOtherwise, neither will be accomplished.\nNon-vigilance is a proximate affliction.\nIf done in this way, it will not increase.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan and elaborated on in the commentaries. The first two lines emphasize doing things properly and completely. The latter two lines warn about the dangers of non-vigilance (or lack of mindfulness) as a source of affliction, and suggest that following the proper way will prevent its increase.", + "translation": "If done in this way, everything will be well done.\nOtherwise, neither will be accomplished.\nNon-vigilance is a proximate affliction.\nIf done in this way, it will not increase." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ལེགས་བྱས། །གཞན་དུ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་རོ།": { + "དེ་ལྟ་ན་": "If you do this", + "ཀུན་": "all", + "ལེགས་བྱས་": "done well", + "གཞན་དུ་": "Otherwise", + "གཉི་གར་": "neither", + "མི་འགྱུར་": "will not get done" + }, + "།ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་ཉེ་ཉོན་མོངས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འཕེལ་མི་འགྱུར།": { + "ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་": "nonawareness", + "ཉེ་ཉོན་མོངས་": "near affliction", + "དེ་ལྟ་ན་": "In this way", + "འཕེལ་": "increase", + "མི་འགྱུར་": "will not" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ལེགས་བྱས། །གཞན་དུ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་རོ། །": { + "དེ་ལྟ་ན་": "if it is like that", + "ཀུན་": "all", + "ལེགས་བྱས་": "well done", + "གཞན་དུ་": "otherwise", + "གཉི་ག": "two", + "འགྱུར་": "occur" + }, + "ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་ཉེ་ཉོན་མོངས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འཕེལ་མི་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "ཉེ་ཉོན་མོངས་": "proximate afflictions", + "དེ་ལྟ་ན་": "if it is like that", + "འཕེལ་": "increase" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ལེགས་བྱས། །གཞན་དུ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་རོ། །": { + "དེ་ལྟ་ན་": "if it is thus", + "ཀུན་": "all", + "ལེགས་བྱས་": "well done", + "གཞན་དུ་": "otherwise", + "མི་འགྱུར་": "will not come to be" + }, + "།ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་ཉེ་ཉོན་མོངས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འཕེལ་མི་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "དེ་ལྟ་ན་": "if it is thus", + "འཕེལ་": "increase", + "མི་འགྱུར་": "will not" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ལེགས་བྱས། །གཞན་དུ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་རོ། །": { + "དེ་ལྟ་ན་": "if it is like that", + "ཀུན་": "all", + "ལེགས་བྱས་": "well done", + "གཞན་དུ་": "otherwise", + "གཉི་ག": "neither", + "འགྱུར་": "occur" + }, + "ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་ཉེ་ཉོན་མོངས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འཕེལ་མི་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་": "unawareness", + "ཉེ་ཉོན་མོངས་": "near-affliction", + "དེ་ལྟ་ན་": "if it is like that", + "འཕེལ་": "increase" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་ལེགས་བྱས། །གཞན་དུ་གཉི་གར་མི་འགྱུར་རོ། །": { + "དེ་ལྟ་ན་": "in this way", + "ཀུན་": "everything", + "ལེགས་བྱས་": "well done", + "གཞན་དུ་": "otherwise", + "གཉི་ག": "neither", + "འགྱུར་": "accomplished" + }, + "ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་ཉེ་ཉོན་མོངས། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འཕེལ་མི་འགྱུར། །": { + "ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་": "non-vigilance", + "ཉེ་ཉོན་མོངས་": "proximate affliction", + "དེ་ལྟ་ན་": "in this way", + "འཕེལ་": "increase" + } } } }, @@ -5685,6 +24981,94 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྲེ་མོའི་གཏམ་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་། །ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་རྣམ་མང་པོ། །ཀུན་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན། །དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen engaging in various idle gossip,\nAnd many wondrous spectacles,\nWhich captivate everyone's attention,\nOne should abandon attachment to these.\n", "translation": "When engaging in various idle gossip,\nAnd many wondrous spectacles,\nWhich captivate everyone's attention,\nOne should abandon attachment to these." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྲེ་མོའི་གཏམ་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་། །ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་རྣམ་མང་པོ། །ཀུན་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན། །དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་གཏམ་ནི་རྒྱལ་པོའི་གླེང་ལངས་ལ་སོགས་པའོ། །སྣ་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་དུ་མའོ། །ངོ་མཚར་ནི་ཟློས་གར་ལ་སོགས་པའོ། །ཆགས་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ།།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བྱ་མིན་ལྡོག་པ་དང་། བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་། དེ་ལྟར་མི་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྣམ་གཡེང་ལ་ཆགས་པ་དང་། དོན་མེད་ཀྱི་བྱ་བ་དང་། ཉོན་མོངས་ཀྱིས་བསླངས་བའི་བྱ་བ་སྤོང་བའོ། །དང་པོ་ནི། བྲེ་མོའི་གཏམ་འབྲེལ་མེད་སྣ་ཚོགས་དང་། མིག་འཕྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་ངོ་མཚར་ཅན་ལྟད་མོ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཀུན་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན་དེ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen engaging in various idle gossip,\nAnd numerous amazing spectacles,\nThat captivate everyone's attention,\nOne should abandon attachment to these.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which warns against becoming attached to distracting activities like gossip and entertaining spectacles. The commentaries provide context, explaining that the \"idle gossip\" refers to various types of talk, including discussions about kings, and the \"amazing spectacles\" include things like dance performances. The overall message is to avoid becoming overly engrossed in these worldly distractions and instead focus on more meaningful pursuits.", + "translation": "When engaging in various idle gossip,\nAnd numerous amazing spectacles,\nThat captivate everyone's attention,\nOne should abandon attachment to these." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་། །ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་རྣམ་མང་པོ། །": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་": "idle chat", + "ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་": "amazing spectacles" + }, + "ཀུན་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན། །དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "འཇུག་པ་": "engage", + "ཆགས་པ་": "eagerness", + "སྤང་བ་": "give up" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་། །ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་རྣམ་མང་པོ། །": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་": "idle talk", + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་": "wondrous spectacles", + "མང་པོ་": "many" + }, + "ཀུན་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན། །དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "ཀུན་": "all", + "འཇུག་པ་": "engaging", + "ཆགས་པ་": "attachment", + "སྤང་བ་": "abandon" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་། །": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་": "idle chatter", + "སྣ་ཚོགས་": "various" + }, + "ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་རྣམ་མང་པོ། །": { + "ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་": "wondrous spectacles", + "མང་པོ་": "many" + }, + "ཀུན་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན། །": { + "ཀུན་": "all", + "འཇུག་པ་": "engaging" + }, + "དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "ཆགས་པ་": "attachment", + "སྤང་བ་": "abandon" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་། །": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་": "idle gossip", + "སྣ་ཚོགས་": "various" + }, + "ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་རྣམ་མང་པོ། །": { + "ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་": "wondrous spectacles", + "མང་པོ་": "many" + }, + "ཀུན་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན། །": { + "ཀུན་": "everyone", + "འཇུག་པ་": "engaging", + "གྱུར་པ་": "captivate" + }, + "དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "ཆགས་པ་": "attachment", + "སྤང་བ་": "abandon" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་ནི་སྣ་ཚོགས་དང་། །": { + "བྲེ་མོའི་གཏམ་": "idle gossip", + "སྣ་ཚོགས་": "various" + }, + "ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་རྣམ་མང་པོ། །": { + "ངོ་མཚར་ལྟད་མོ་": "amazing spectacles", + "མང་པོ་": "numerous" + }, + "ཀུན་ལ་འཇུག་པར་གྱུར་པ་ན། །": { + "ཀུན་": "everyone", + "འཇུག་པ་": "engaging", + "གྱུར་པ་": "captivate" + }, + "དེ་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "ཆགས་པ་": "attachment", + "སྤང་བ་": "abandon" + } } } }, @@ -5708,6 +25092,88 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དོན་མེད་ས་རྐོ་རྩྭ་གཅོད་དང་། །ས་རིས་འདྲི་སོགས་བྱེད་གྱུར་ན། །བདེ་གཤེགས་བསླབ་པ་དྲན་བྱས་ནས། །སྐྲག་པས་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one engages in pointless digging of earth, cutting grass,\nOr drawing on the ground and such activities,\nRecalling the training of the Sugata,\nOne should fearfully abandon it at once.\n", "translation": "If one engages in pointless digging of earth, cutting grass,\nOr drawing on the ground and such activities,\nRecalling the training of the Sugata,\nOne should fearfully abandon it at once." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདོན་མེད་ས་རྐོ་རྩྭ་གཅོད་དང་། །ས་རིས་འདྲི་སོགས་བྱེད་གྱུར་ན། །བདེ་གཤེགས་བསླབ་པ་དྲན་བྱས་ནས། །སྐྲག་པས་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་ས་བརྐོ་བ་དང་། སེན་མོ་གཅོད་པ་དང་། ས་རིས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་མེད་པ་སྟེ་འབྲས་བུ་མེད་པའོ། །བྱེད་པར་འགྱུར་ན་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ནའོ། །བསླབ་པ་ནི་དེས་འགེགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དོན་མེད་པར་ས་རྐོ་བ་དང་རྩྭ་གཅོད་པ་དང་ས་རིས་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པར་གྱུར་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པས་དེ་དག་མི་བྱ་བའི་བསླབ་པ་བཅས་པ་རྣམས་དྲན་པར་བྱས་ནས་དེ་ལས་འདས་པའི་ཉེས་པས་སྐྲག་པས་དེའི་མོད་ལ་དོར་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf one engages in pointless activities such as digging the earth, cutting grass, or drawing on the ground, one should remember the precepts of the Buddha, and out of fear, immediately abandon such actions.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which warns against engaging in meaningless activities that may violate Buddhist precepts. The commentaries clarify that these actions are considered fruitless and should be avoided. They emphasize the importance of mindfulness regarding the Buddha's teachings and the need to quickly cease such activities out of respect for the precepts and fear of negative consequences.", + "translation": "If one engages in pointless activities such as digging the earth, cutting grass, or drawing on the ground, one should remember the precepts of the Buddha, and out of fear, immediately abandon such actions." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དོན་མེད་ས་རྐོ་རྩྭ་གཅོད་དང་། །ས་རིས་འདྲི་སོགས་བྱེད་གྱུར་ན། །": { + "དོན་མེད་": "without a purpose", + "ས་རྐོ་": "dig the ground", + "རྩྭ་གཅོད་": "cut plants", + "ས་རིས་འདྲི་": "draw in dirt" + }, + "།བདེ་གཤེགས་བསླབ་པ་དྲན་བྱས་ནས། །སྐྲག་པས་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "སྐྲག་པས་": "from fear", + "དོར་": "stop" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དོན་མེད་ས་རྐོ་རྩྭ་གཅོད་དང་། །ས་རིས་འདྲི་སོགས་བྱེད་གྱུར་ན། །": { + "དོན་མེད་": "pointless", + "ས་རྐོ་": "digging earth", + "རྩྭ་གཅོད་": "cutting grass", + "ས་རིས་འདྲི་": "drawing on the ground" + }, + "བདེ་གཤེགས་བསླབ་པ་དྲན་བྱས་ནས། །སྐྲག་པས་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "བསླབ་པ་": "precepts", + "སྐྲག་པས་": "apprehension", + "དོར་": "abandon" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དོན་མེད་ས་རྐོ་རྩྭ་གཅོད་དང་། །ས་རིས་འདྲི་སོགས་བྱེད་གྱུར་ན། །": { + "དོན་མེད་": "pointless", + "ས་རྐོ་": "digging the earth", + "རྩྭ་གཅོད་": "cutting grass", + "ས་རིས་འདྲི་": "drawing on the ground" + }, + "བདེ་གཤེགས་བསླབ་པ་དྲན་བྱས་ནས། །སྐྲག་པས་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "བསླབ་པ་": "training", + "སྐྲག་པས་": "out of fear", + "དོར་": "abandon" + } + }, + "02_few_shot": { + "དོན་མེད་ས་རྐོ་རྩྭ་གཅོད་དང་། །": { + "དོན་མེད་": "pointless", + "ས་རྐོ་": "digging of earth", + "རྩྭ་གཅོད་": "cutting grass" + }, + "ས་རིས་འདྲི་སོགས་བྱེད་གྱུར་ན། །": { + "ས་རིས་འདྲི་": "drawing on the ground", + "བྱེད་": "engages" + }, + "བདེ་གཤེགས་བསླབ་པ་དྲན་བྱས་ནས། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "བསླབ་པ་": "training", + "དྲན་": "recalling" + }, + "སྐྲག་པས་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །": { + "སྐྲག་པས་": "fearfully", + "དོར་": "abandon" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དོན་མེད་ས་རྐོ་རྩྭ་གཅོད་དང་། །ས་རིས་འདྲི་སོགས་བྱེད་གྱུར་ན། །": { + "དོན་མེད་": "pointless", + "ས་རྐོ་": "digging the earth", + "རྩྭ་གཅོད་": "cutting grass", + "ས་རིས་འདྲི་": "drawing on the ground" + }, + "བདེ་གཤེགས་བསླབ་པ་དྲན་བྱས་ནས། །སྐྲག་པས་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །": { + "བདེ་གཤེགས་": "Buddha", + "བསླབ་པ་": "precepts", + "སྐྲག་པས་": "fear", + "དོར་": "abandon" + } } } }, @@ -5731,6 +25197,113 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་བསྐྱོད་པར་འདོད་གྱུར་ཏམ། །སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་། །དང་པོར་རང་གི་སེམས་བརྟགས་ནས། །བརྟན་པས་རིག་པ་ལྡན་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen you wish to move about,\nOr when you desire to speak,\nFirst examine your own mind,\nAnd act with steadiness and awareness.\n", "translation": "When you wish to move about,\nOr when you desire to speak,\nFirst examine your own mind,\nAnd act with steadiness and awareness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་བསྐྱོད་པར་འདོད་གྱུར་ཏམ། །སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་། །དང་པོར་རང་གི་སེམས་བརྟགས་ནས། །བརྟན་པས་རིག་པ་ལྡན་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: རང་གི་སེམས་ལ་སྟེ་ཆགས་སེམས་སུ་འདུག་གམ་འོན་ཏེ་སྡང་སེམས་སུ་འདུག་མི་འདུག་ཅེས་བརྟག་པའོ། །བརྟན་པ་ནི་སེམས་བརྟན་པོས་བྱས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་ལས། མདོར་བསྟན་ནི། གང་ཚེ་ལུས་བསྐྱོད་པར་གྱུར་ཏམ་ངག་སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་དང་པོར་དེ་དག་གི་ཀུན་སློང་རང་གི་སེམས་ལ་བརྟགས་ནས་ཉོན་མོངས་ཀྱི་དབང་དུ་མི་འགྱུར་བ་བརྟེན་པས་རིགས་པ་སྟེ་དགེ་བ་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen you wish to move about,\nOr when you desire to speak,\nFirst examine your own mind,\nAnd with steadiness, act with awareness.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which advises practitioners to be mindful of their mental state before engaging in physical actions or speech. The commentaries emphasize examining one's mind for attachment or aversion, and maintaining a stable mind to act virtuously rather than under the influence of afflictive emotions.", + "translation": "When you wish to move about,\nOr when you desire to speak,\nFirst examine your own mind,\nAnd with steadiness, act with awareness." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཚེ་བསྐྱོད་པར་འདོད་གྱུར་ཏམ།": { + "བསྐྱོད་པ": "move", + "འདོད་": "wish" + }, + "།སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་།": { + "སྨྲ་བ": "speak", + "འདོད་པ": "wish" + }, + "།དང་པོར་རང་གི་སེམས་བརྟགས་ནས།": { + "དང་པོ": "first", + "སེམས་": "mind", + "བརྟགས་": "examine" + }, + "།བརྟན་པས་རིག་པ་ལྡན་པར་བྱ།": { + "བརྟན་པ": "firm", + "རིག་པ་": "properly", + "བྱ་": "act" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཚེ་བསྐྱོད་པར་འདོད་གྱུར་ཏམ།": { + "བསྐྱོད་པ": "move", + "འདོད་": "wish" + }, + "།སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་།": { + "སྨྲ་བ": "speak", + "འདོད་པ": "wish" + }, + "།དང་པོར་རང་གི་སེམས་བརྟགས་ནས།": { + "དང་པོ": "first", + "རང་": "own", + "སེམས་": "mind", + "བརྟགས་": "examining" + }, + "།བརྟན་པས་རིག་པ་ལྡན་པར་བྱ།": { + "བརྟན་པ": "steadfast", + "རིག་པ་": "awareness", + "བྱ་": "act" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཚེ་བསྐྱོད་པར་འདོད་གྱུར་ཏམ།": { + "བསྐྱོད་པ": "move", + "འདོད་": "wish" + }, + "།སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་།": { + "སྨྲ་བ": "speak", + "འདོད་པ": "wish" + }, + "།དང་པོར་རང་གི་སེམས་བརྟགས་ནས།": { + "དང་པོ": "first", + "རང་གི་སེམས་": "your own mind", + "བརྟགས་": "examine" + }, + "།བརྟན་པས་རིག་པ་ལྡན་པར་བྱ།": { + "བརྟན་པ": "steadiness", + "རིག་པ་": "awareness" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཚེ་བསྐྱོད་པར་འདོད་གྱུར་ཏམ།": { + "བསྐྱོད་པ": "move about", + "འདོད་": "wish" + }, + "།སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་།": { + "སྨྲ་བ": "speak", + "འདོད་པ": "desire" + }, + "།དང་པོར་རང་གི་སེམས་བརྟགས་ནས།": { + "དང་པོ": "first", + "རང་གི་སེམས་": "your own mind", + "བརྟགས་": "examine" + }, + "།བརྟན་པས་རིག་པ་ལྡན་པར་བྱ།": { + "བརྟན་པ": "steadiness", + "རིག་པ་": "awareness" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཚེ་བསྐྱོད་པར་འདོད་གྱུར་ཏམ།": { + "བསྐྱོད་པ": "move about", + "འདོད་": "wish" + }, + "།སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་།": { + "སྨྲ་བ": "speak", + "འདོད་པ": "desire" + }, + "།དང་པོར་རང་གི་སེམས་བརྟགས་ནས།": { + "དང་པོ": "first", + "རང་": "own", + "སེམས་": "mind", + "བརྟགས་": "examine" + }, + "།བརྟན་པས་རིག་པ་ལྡན་པར་བྱ།": { + "བརྟན་པ": "steadiness", + "རིག་པ་": "awareness", + "བྱ་": "act" + } } } }, @@ -5754,6 +25327,87 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་རང་ཡིད་ཆགས་པ་དང་། །ཁྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །ལས་སུ་མི་བྱ་སྨྲ་མི་བྱ། །ཤིང་བཞིན་དུ་ནི་གནས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen your own mind desires attachment\nAnd wishes to become angry,\nDo not act, do not speak,\nBut remain still like a tree.\n", "translation": "When your own mind desires attachment\nAnd wishes to become angry,\nDo not act, do not speak,\nBut remain still like a tree." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་རང་ཡིད་ཆགས་པ་དང་། །ཁྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །ལས་སུ་མི་བྱ་སྨྲ་མི་བྱ། །ཤིང་བཞིན་དུ་ནི་གནས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: རིགས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཚིག་ལ་སོགས་པ་འོས་ཤིང་འཐད་པའོ། །ཆགས་པ་ནི་ཞེན་པའོ། །ཁྲོ་བ་ནི་གདུག་སེམས་ཀྱིས་སོ། །མི་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱིས་ལས་ལ་སོགས་པ་མི་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། གང་ཚེ་རང་ཡིད་ཆགས་པ་དང་ཁྲོ་བར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་དེས་བསླངས་པའི་ལས་མི་དགེ་བར་འགྱུར་བ་ལུས་ཀྱི་ལས་སུ་མི་བྱ་ངག་སྨྲ་བར་མི་བྱ་ཡི། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པར་ཤེས་པས་ཤིང་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་མེད་པར་གནས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nWhen your own mind is filled with attachment\nOr desires to be angry,\nDo not act, do not speak,\nBut remain still like a tree.\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning conveyed in the original Tibetan and elaborated on in the commentaries, emphasizing the advice to refrain from action and speech when one's mind is overcome by attachment or anger, and instead to remain still and unmoving like a tree.", + "translation": "When your own mind is filled with attachment\nOr desires to be angry,\nDo not act, do not speak,\nBut remain still like a tree." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཚེ་རང་ཡིད་ཆགས་པ་དང་། །ཁྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །": { + "ཡིད་": "mind", + "ཆགས་པ་": "lust", + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "འདོད་པ་": "urge" + }, + "ལས་སུ་མི་བྱ་སྨྲ་མི་བྱ། །ཤིང་བཞིན་དུ་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "ལས་": "act", + "སྨྲ་": "speak", + "ཤིང་": "wood", + "གནས་པ་": "hold still" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཚེ་རང་ཡིད་ཆགས་པ་དང་། །ཁྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །": { + "རང་ཡིད་": "one's own mind", + "ཆགས་པ་": "attachment", + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "འདོད་པ་": "desire" + }, + "ལས་སུ་མི་བྱ་སྨྲ་མི་བྱ། །ཤིང་བཞིན་དུ་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "ལས་": "act", + "སྨྲ་": "speak", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཚེ་རང་ཡིད་ཆགས་པ་དང་། །ཁྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །": { + "རང་ཡིད་": "own mind", + "ཆགས་པ་": "attachment", + "ཁྲོ་བ་": "angry", + "འདོད་པ་": "wishes" + }, + "ལས་སུ་མི་བྱ་སྨྲ་མི་བྱ། །ཤིང་བཞིན་དུ་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "ལས་སུ་བྱ་": "act", + "སྨྲ་": "speak", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཚེ་རང་ཡིད་ཆགས་པ་དང་། །": { + "རང་ཡིད་": "own mind", + "ཆགས་པ་": "attachment" + }, + "ཁྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །": { + "ཁྲོ་བ་": "angry", + "འདོད་པ་": "wishes" + }, + "ལས་སུ་མི་བྱ་སྨྲ་མི་བྱ། །": { + "ལས་": "act", + "སྨྲ་": "speak" + }, + "ཤིང་བཞིན་དུ་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཚེ་རང་ཡིད་ཆགས་པ་དང་། །ཁྲོ་བར་འདོད་པ་དེ་ཡི་ཚེ། །": { + "རང་ཡིད་": "own mind", + "ཆགས་པ་": "attachment", + "ཁྲོ་བ་": "angry", + "འདོད་པ་": "desires" + }, + "ལས་སུ་མི་བྱ་སྨྲ་མི་བྱ། །ཤིང་བཞིན་དུ་ནི་གནས་པར་བྱ། །": { + "ལས་སུ་བྱ་": "act", + "སྨྲ་": "speak", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } } } }, @@ -5777,6 +25431,80 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དགོད་དང་ག་ཞར་བཅས་པའམ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་རྒྱགས་ལྡན་པའམ། །མཚང་འབྲུ་བ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །གལ་ཏེ་སྐྱོར་འབྱིན་སླུ་སེམས་སམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWith laughter and mockery,\nOr if filled with pride and arrogance,\nWith thoughts of exposing faults,\nOr if with deceitful, misleading intentions,\n", "translation": "With laughter and mockery,\nOr if filled with pride and arrogance,\nWith thoughts of exposing faults,\nOr if with deceitful, misleading intentions," + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདགོད་དང་ག་ཞར་བཅས་པའམ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་རྒྱགས་ལྡན་པའམ། །མཚང་འབྲུ་བ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །གལ་ཏེ་སྐྱོར་འབྱིན་སླུ་སེམས་སམ། །\n\nCommentary 1: རྒོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་པའོ། །ག་ཞ་ནི་ངག་གིས་ཐོ་འཚམས་པའོ། །ང་རྒྱལ་ནི་ཁེངས་པའོ། །རྒྱགས་པ་ནི་ཁོང་རྒྱགས་སོ། །མཚང་འབྲུ་བ་ནི་ལུས་སུན་འདོན་པ་སྟེ། དེ་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆེ་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པའོ། །སྦྱོར་འབྱིན་པ་ནི་ལོགས་སུ་འཁྱོག་པའོ། །སླུ་བ་ནི་སླུས་བྱེད་པའོ།།\n\nCommentary 2: རྒོད་པ་སྟེ་སེམས་ཧ་ཅང་གཡེངས་པ་དང་། ག་ཞར་བཅས་སྟེ་ངག་གིས་མཐོ་འཚམས་པ་དང་། གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་ཏེ་སེམས་ཁེངས་པ་དང་། རྒྱགས་པ་སྟེ་རང་གི་འབྱོར་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་ཤིང་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའམ། མཚང་འདྲུ་བ་སྟེ་གཞན་གྱི་སྐྱོན་བརྗོད་པའི་བསམ་པ་དང་། གལ་ཏེ་སྐྱོར་འབྱིན་ཏེ་གཡོ་རྒྱུ་དང་གཞན་བསླུ་བར་སེམས་པ་དང་། དགེ་ལྷ་དེ་གཉིས་བསྡུས་ནས་གཡོ་སྒྱུར་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the commentaries provided:\n\n\nIf one has laughter and mockery,\nOr if one is filled with pride and arrogance,\nOr has thoughts of finding fault in others,\nOr if one has intentions of deception and trickery,\n", + "translation": "If one has laughter and mockery,\nOr if one is filled with pride and arrogance,\nOr has thoughts of finding fault in others,\nOr if one has intentions of deception and trickery," + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དགོད་དང་ག་ཞར་བཅས་པའམ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་རྒྱགས་ལྡན་པའམ། །": { + "དགོད་": "excited", + "ག་ཞར་": "gleeful", + "ང་རྒྱལ་": "pride", + "རྒྱགས་": "arrogance" + }, + "མཚང་འབྲུ་བ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །གལ་ཏེ་སྐྱོར་འབྱིན་སླུ་སེམས་སམ། །": { + "མཚང་འབྲུ་བ་": "dig up faults", + "བསམ་པ་": "thought", + "སླུ་སེམས་": "deceitful intentions" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དགོད་དང་ག་ཞར་བཅས་པའམ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་རྒྱགས་ལྡན་པའམ། །": { + "དགོད་": "laughter", + "ག་ཞར་": "mockery", + "ང་རྒྱལ་": "pride", + "རྒྱགས་": "arrogance" + }, + "མཚང་འབྲུ་བ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །གལ་ཏེ་སྐྱོར་འབྱིན་སླུ་སེམས་སམ། །": { + "མཚང་འབྲུ་བ་": "finding faults", + "བསམ་པ་": "intention", + "སྐྱོར་འབྱིན་": "expose", + "སླུ་སེམས་": "deceive" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དགོད་དང་ག་ཞར་བཅས་པའམ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་རྒྱགས་ལྡན་པའམ། །": { + "དགོད་": "laughter", + "ག་ཞར་": "mockery", + "ང་རྒྱལ་": "pride", + "རྒྱགས་": "arrogance" + }, + "མཚང་འབྲུ་བ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །གལ་ཏེ་སྐྱོར་འབྱིན་སླུ་སེམས་སམ། །": { + "མཚང་འབྲུ་བ་": "finding faults", + "བསམ་པ་": "thoughts", + "སླུ་སེམས་": "deceitful intentions" + } + }, + "02_few_shot": { + "དགོད་དང་ག་ཞར་བཅས་པའམ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་རྒྱགས་ལྡན་པའམ། །": { + "དགོད་": "laughter", + "ག་ཞར་": "mockery", + "ང་རྒྱལ་": "pride", + "རྒྱགས་": "arrogance" + }, + "མཚང་འབྲུ་བ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །གལ་ཏེ་སྐྱོར་འབྱིན་སླུ་སེམས་སམ། །": { + "མཚང་འབྲུ་བ་": "exposing faults", + "བསམ་པ་": "thoughts", + "སླུ་སེམས་": "deceitful intentions" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དགོད་དང་ག་ཞར་བཅས་པའམ། །གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་རྒྱགས་ལྡན་པའམ། །": { + "དགོད་": "laughter", + "ག་ཞར་": "mockery", + "ང་རྒྱལ་": "pride", + "རྒྱགས་": "arrogance" + }, + "མཚང་འབྲུ་བ་ཡི་བསམ་པ་དང་། །གལ་ཏེ་སྐྱོར་འབྱིན་སླུ་སེམས་སམ། །": { + "མཚང་འབྲུ་བ་": "finding fault", + "བསམ་པ་": "thoughts", + "སྐྱོར་འབྱིན་": "deception", + "སླུ་སེམས་": "trickery" + } } } }, @@ -5800,6 +25528,104 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་བདག་བསྟོད་ལྷུར་ལེན་པའམ། །གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་དང་ནི། །གཤེ་བཅས་འགྱོད་དང་བཅས་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen I am inclined to praise myself,\nOr criticize and verbally abuse others,\nOr become filled with regret and remorse,\nAt those times I should remain still like a tree.\n", "translation": "When I am inclined to praise myself,\nOr criticize and verbally abuse others,\nOr become filled with regret and remorse,\nAt those times I should remain still like a tree." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་བདག་བསྟོད་ལྷུར་ལེན་པའམ། །གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་དང་ནི། །གཤེ་བཅས་འགྱོད་དང་བཅས་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: བདག་ལ་བསྟོད་པ་ནི་བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་དེ་ལྟར་སྣང་བའོ། །གཤེ་བ་ནི་ཨག་ཙར་རོ། །འགྱེད་པ་ནི་ཁྲོ་འདོད་ཅིང་འཁྲུག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གང་ཚེ་བདག་བསྟོད་ལྷུར་ལེན་པའམ་གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་དང་ནི། གཤེ་བཅས་ཏེ་ཚིག་རྩུབ་པོ་བརྗོད་པ་དང་། འགྱེད་དང་བཅས་པ་སྟེ་འཐབ་རྩོད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་སེམས་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen I am inclined to praise myself,\nOr criticize others,\nOr speak harsh words and engage in quarrels,\nAt that time, I should remain still like a tree.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which advises maintaining equanimity and restraint when faced with situations that might provoke self-aggrandizement, criticism of others, or conflicts. The commentaries help clarify that \"praise myself\" refers to extolling one's own virtues, \"harsh words\" (གཤེ་བ) means verbal abuse, and \"engage in quarrels\" (འགྱོད) implies becoming angry and getting into disputes. The final line advises remaining unmoved like a tree in such circumstances.", + "translation": "When I am inclined to praise myself,\nOr criticize others,\nOr speak harsh words and engage in quarrels,\nAt that time, I should remain still like a tree." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཚེ་བདག་བསྟོད་ལྷུར་ལེན་པའམ། །": { + "བདག་བསྟོད་": "boasting", + "ལྷུར་ལེན་": "intent on" + }, + "གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "གཞན་": "others", + "སྨོད་པ་": "disparaging" + }, + "གཤེ་བཅས་འགྱོད་དང་བཅས་གྱུར་པ། །": { + "གཤེ་བཅས་": "abusive", + "འགྱོད་": "regretful" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་": "wood", + "གནས་པར་བྱ་": "hold still" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཚེ་བདག་བསྟོད་ལྷུར་ལེན་པའམ། །": { + "བདག་བསྟོད་": "self-praise", + "ལྷུར་ལེན་": "engage in" + }, + "གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "གཞན་": "others", + "སྨོད་པ་": "criticize" + }, + "གཤེ་བཅས་འགྱོད་དང་བཅས་གྱུར་པ། །": { + "གཤེ་": "insult", + "འགྱོད་": "regretful" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཚེ་བདག་བསྟོད་ལྷུར་ལེན་པའམ། །": { + "བདག་བསྟོད་": "praise myself", + "ལྷུར་ལེན་": "inclined" + }, + "གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "གཞན་": "others", + "སྨོད་པ་": "disparage" + }, + "གཤེ་བཅས་འགྱོད་དང་བཅས་གྱུར་པ། །": { + "གཤེ་": "anger", + "འགྱོད་": "regret" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཚེ་བདག་བསྟོད་ལྷུར་ལེན་པའམ། །": { + "བདག་བསྟོད་": "praise myself", + "ལྷུར་ལེན་": "inclined" + }, + "གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "གཞན་": "others", + "སྨོད་པ་": "criticize" + }, + "གཤེ་བཅས་འགྱོད་དང་བཅས་གྱུར་པ། །": { + "གཤེ་": "verbally abuse", + "འགྱོད་": "regret", + "གྱུར་པ་": "become" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཚེ་བདག་བསྟོད་ལྷུར་ལེན་པའམ། །": { + "བདག་བསྟོད་": "praise myself", + "ལྷུར་ལེན་": "inclined" + }, + "གཞན་ལ་སྨོད་པ་ཉིད་དང་ནི། །": { + "གཞན་": "others", + "སྨོད་པ་": "criticize" + }, + "གཤེ་བཅས་འགྱོད་དང་བཅས་གྱུར་པ། །": { + "གཤེ་": "harsh words", + "འགྱོད་": "quarrels" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain still" + } } } }, @@ -5823,6 +25649,122 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་གྲགས་འདོད་པའམ། །གཡོག་འཁོར་དོན་དུ་གཉེར་འདོད་པའམ། །བདག་སེམས་རིམ་གྲོ་འདོད་གྱུར་ན། །དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one desires gain, honor, and fame,\nOr wishes to acquire servants and attendants,\nOr if one's mind craves respect and reverence,\nAt that time, one should remain like a tree.\n", "translation": "If one desires gain, honor, and fame,\nOr wishes to acquire servants and attendants,\nOr if one's mind craves respect and reverence,\nAt that time, one should remain like a tree." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྙེད་དང་བཀུར་སྟི་གྲགས་འདོད་པའམ། །གཡོག་འཁོར་དོན་དུ་གཉེར་འདོད་པའམ། །བདག་སེམས་རིམ་གྲོ་འདོད་གྱུར་ན། །དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གཡོག་འཁོར་ནི་བྲན་འཁོར་རོ། །རིམ་གྲོ་ནི་གཞན་གྱིས་ཞབས་ཏོག་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་གྲགས་པ་འདོད་པའམ། གཡོག་འཁོར་དོན་དུ་གཉེར་བ་འདོད་པའམ། བདག་གི་སེམས་རྐང་པ་བཀྲུ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྲོ་འདོད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf one desires gain, honor, and fame,\nOr wishes to acquire servants and attendants,\nOr if one's mind longs for reverence and service,\nAt that time, one should remain like a tree.\n", + "translation": "If one desires gain, honor, and fame,\nOr wishes to acquire servants and attendants,\nOr if one's mind longs for reverence and service,\nAt that time, one should remain like a tree." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་གྲགས་འདོད་པའམ། །": { + "རྙེད་": "gains", + "བཀུར་སྟི་": "respect", + "གྲགས་": "fame", + "འདོད་པ་": "want" + }, + "གཡོག་འཁོར་དོན་དུ་གཉེར་འདོད་པའམ། །": { + "གཡོག་འཁོར་": "servants", + "འདོད་པ་": "long for" + }, + "བདག་སེམས་རིམ་གྲོ་འདོད་གྱུར་ན། །": { + "བདག་སེམས་": "mind", + "འདོད་པ་": "want", + "རིམ་གྲོ་": "served" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་": "wood", + "གནས་པ་": "hold still" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་གྲགས་འདོད་པའམ། །": { + "རྙེད་": "gain", + "བཀུར་སྟི་": "honor", + "གྲགས་": "fame", + "འདོད་པ་": "desiring" + }, + "གཡོག་འཁོར་དོན་དུ་གཉེར་འདོད་པའམ། །": { + "གཡོག་འཁོར་": "retinue", + "འདོད་པ་": "wishing" + }, + "བདག་སེམས་རིམ་གྲོ་འདོད་གྱུར་ན། །": { + "བདག་སེམས་": "one's mind", + "རིམ་གྲོ་": "respect", + "འདོད་": "longs" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "དེ་ཚེ་": "at that time", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་གྲགས་འདོད་པའམ། །": { + "རྙེད་": "gain", + "བཀུར་སྟི་": "honor", + "གྲགས་": "fame", + "འདོད་པ་": "desire" + }, + "གཡོག་འཁོར་དོན་དུ་གཉེར་འདོད་པའམ། །": { + "གཡོག་འཁོར་": "servants and followers", + "གཉེར་འདོད་": "wish to acquire" + }, + "བདག་སེམས་རིམ་གྲོ་འདོད་གྱུར་ན། །": { + "བདག་སེམས་": "one's mind", + "རིམ་གྲོ་": "respect and reverence", + "འདོད་": "crave" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "དེ་ཚེ་": "at that time", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་གྲགས་འདོད་པའམ། །": { + "རྙེད་": "gain", + "བཀུར་སྟི་": "honor", + "གྲགས་": "fame", + "འདོད་པ་": "desire" + }, + "གཡོག་འཁོར་དོན་དུ་གཉེར་འདོད་པའམ། །": { + "གཡོག་འཁོར་": "servants and attendants", + "གཉེར་འདོད་": "wish to acquire" + }, + "བདག་སེམས་རིམ་གྲོ་འདོད་གྱུར་ན། །": { + "བདག་སེམས་": "one's mind", + "རིམ་གྲོ་": "respect and reverence", + "འདོད་": "crave" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "དེ་ཚེ་": "at that time", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་གྲགས་འདོད་པའམ། །": { + "རྙེད་": "gain", + "བཀུར་སྟི་": "honor", + "གྲགས་": "fame", + "འདོད་པ་": "desire" + }, + "གཡོག་འཁོར་དོན་དུ་གཉེར་འདོད་པའམ། །": { + "གཡོག་འཁོར་": "servants and attendants", + "གཉེར་འདོད་": "wish to acquire" + }, + "བདག་སེམས་རིམ་གྲོ་འདོད་གྱུར་ན། །": { + "བདག་སེམས་": "one's mind", + "རིམ་གྲོ་": "reverence and service", + "འདོད་": "long for" + }, + "དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "དེ་ཚེ་": "at that time", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } } } }, @@ -5846,6 +25788,95 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་། །རང་དོན་གཉེར་བར་འདོད་པ་དང་། །སྨྲ་བར་འདོད་པའི་སེམས་བྱུང་ན། །དེས་ནི་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen the mind wishes to abandon others' welfare,\nDesires to pursue only one's own interests,\nOr wants to speak unnecessarily,\nOne should remain still like a tree.\n", "translation": "When the mind wishes to abandon others' welfare,\nDesires to pursue only one's own interests,\nOr wants to speak unnecessarily,\nOne should remain still like a tree." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་། །རང་དོན་གཉེར་བར་འདོད་པ་དང་། །སྨྲ་བར་འདོད་པའི་སེམས་བྱུང་ན། །དེས་ནི་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ཡལ་བར་འདོར་བ་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །འཁོར་དུ་འདོད་པ་ནི་སློབ་པར་འདོད་པའོ། །སྨྲ་བར་འདོད་པ་ནི་འབྲེལ་མེད་སྨྲ་བར་འདོད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་རང་དོན་གཉེར་བར་འདོད་པ་དག་ཅེས་པའི་མཇུག་ཏུ། འཁོར་ནི་འདོད་པར་གྱུར་པ་དང་། ཞེས་པ་འགྲེལ་པ་རྣམས་ལས་བྱུང་ཞིང་དེའི་དོན་ཡང་སློབ་མར་འཆད་དོ། །དེ་དག་གིས་བསླངས་པའི་ངག་སྨྲ་བར་འདོད་པའི་སེམས་བྱུང་ན་དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen the thought arises to neglect others' welfare,\nTo pursue one's own interests,\nOr to desire to speak unnecessarily,\nOne should remain still like a tree.\n\n\nThis translation takes into account the following interpretations from the commentaries:\n1. \"Neglecting others' welfare\" is understood as turning one's back on others.\n2. The commentaries mention \"desiring to have followers\" or \"desiring to teach,\" which is not directly in the root text but seems to be an additional point they're making.\n3. \"Desiring to speak\" is clarified as wanting to engage in irrelevant talk.\n4. The overall instruction is to remain still like a tree when these thoughts or desires arise, implying one should not act on them.", + "translation": "When the thought arises to neglect others' welfare,\nTo pursue one's own interests,\nOr to desire to speak unnecessarily,\nOne should remain still like a tree." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་། །རང་དོན་གཉེར་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "གཞན་དོན་": "others' welfare", + "ཡལ་བར་འདོར་བ་": "give up", + "རང་དོན་": "own benefit", + "གཉེར་བར་འདོད་པ་": "seek out" + }, + "སྨྲ་བར་འདོད་པའི་སེམས་བྱུང་ན། །དེས་ནི་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "སྨྲ་བར་འདོད་པ་": "desire to speak", + "སེམས་བྱུང་": "arise", + "ཤིང་": "block of wood", + "གནས་པར་བྱ་": "remain still" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་། །": { + "གཞན་དོན་": "others' welfare", + "ཡལ་བར་འདོར་བ་": "abandon" + }, + "རང་དོན་གཉེར་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "རང་དོན་": "self-interest", + "གཉེར་བར་འདོད་པ་": "pursue" + }, + "སྨྲ་བར་འདོད་པའི་སེམས་བྱུང་ན། །": { + "སྨྲ་བར་འདོད་པ་": "to speak", + "སེམས་བྱུང་": "thought arises" + }, + "དེས་ནི་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་བཞིན་": "like a tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain still" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་། །": { + "གཞན་དོན་": "others' welfare", + "ཡལ་བར་འདོར་བ་": "abandon" + }, + "རང་དོན་གཉེར་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "རང་དོན་": "one's own interests", + "གཉེར་བར་འདོད་པ་": "pursue" + }, + "སྨྲ་བར་འདོད་པའི་སེམས་བྱུང་ན། །": { + "སྨྲ་བར་འདོད་པ་": "speak", + "སེམས་བྱུང་": "thought arises" + }, + "དེས་ནི་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་བཞིན་": "like a tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain still" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་། །རང་དོན་གཉེར་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "གཞན་དོན་": "others' welfare", + "ཡལ་བར་འདོར་བ་": "abandon", + "རང་དོན་": "one's own interests", + "གཉེར་བར་འདོད་པ་": "desires to pursue" + }, + "སྨྲ་བར་འདོད་པའི་སེམས་བྱུང་ན། །དེས་ནི་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "སྨྲ་བར་འདོད་པ་": "wants to speak", + "སེམས་": "mind", + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain still" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཞན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང་། །": { + "གཞན་དོན་": "others' welfare", + "ཡལ་བར་འདོར་བ་": "neglect" + }, + "རང་དོན་གཉེར་བར་འདོད་པ་དང་། །": { + "རང་དོན་": "one's own interests", + "གཉེར་བར་འདོད་པ་": "pursue" + }, + "སྨྲ་བར་འདོད་པའི་སེམས་བྱུང་ན། །": { + "སྨྲ་བར་འདོད་པ་": "desire to speak", + "སེམས་བྱུང་": "thought arises" + }, + "དེས་ནི་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །": { + "ཤིང་བཞིན་": "like a tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain still" + } } } }, @@ -5869,6 +25900,102 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མི་བཟོད་ལེ་ལོ་འཇིགས་པ་དང་། །དེ་བཞིན་སྤྱི་རྟོལ་མུ་ཅོར་དང་། །རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་སེམས་བྱུང་ན། །དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen impatience, laziness, and fear arise,\nAs well as arrogance, idle chatter,\nAnd attachment to one's own side,\nAt that time, remain still like a tree.\n", "translation": "When impatience, laziness, and fear arise,\nAs well as arrogance, idle chatter,\nAnd attachment to one's own side,\nAt that time, remain still like a tree." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམི་བཟོད་ལེ་ལོ་འཇིགས་པ་དང་། །དེ་བཞིན་སྤྱི་རྟོལ་མུ་ཅོར་དང་། །རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་སེམས་བྱུང་ན། །དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: མི་བཟོད་པ་ནི་བསྲན་པར་མི་ནུས་པའི་ཚུལ་དང་གང་ལྡན་པའོ། །ལེ་ལོ་ནི་སྒྱིད་སྙམ་མོ། །འཇིགས་པ་ནི་དངངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱི་བརྟོལ་ནི་ཐོ་ཚེའོ། །མུ་ཅོར་ནི་ཚིག་ངན་པའི་རུང་རུང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: མི་བཟོད་པ་ནི་སྲན་མི་ཐུབ་པ་དང་། ལེ་ལོ་དང་། འཇིགས་པ་སྟེ་སྔར་ལངས་པ་དང་། སྤྱི་བརྟོལ་ཏེ་ཕོད་པ་ཅན་དང་། མུ་ཅོར་ཏེ་ཚིག་འཆལ་ཅི་རུང་རུང་སྨྲ་བ་དང་། རང་གི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སེམས་བྱུང་ན་དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen impatience, laziness, fear,\nAs well as recklessness, idle chatter,\nAnd attachment to one's own side arise in the mind,\nAt that time, one should remain still like a tree.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which advises on how to respond when negative mental states arise. The commentaries help clarify the meaning of specific terms:\n\n- \"མི་བཟོད་\" (mi zod) is explained as impatience or inability to endure.\n- \"ལེ་ལོ་\" (le lo) is clearly defined as laziness.\n- \"འཇིགས་པ་\" ('jigs pa) is translated as fear.\n- \"སྤྱི་རྟོལ་\" (spyi rtol) is interpreted as recklessness or impulsiveness.\n- \"མུ་ཅོར་\" (mu cor) is described as idle chatter or meaningless talk.\n- \"རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་\" (rang gi phyogs zhen) refers to attachment or clinging to one's own side.\n\nThe verse concludes by advising that when these mental states arise, one should remain still like a tree, suggesting a practice of non-reactivity and mindfulness.", + "translation": "When impatience, laziness, fear,\nAs well as recklessness, idle chatter,\nAnd attachment to one's own side arise in the mind,\nAt that time, one should remain still like a tree." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མི་བཟོད་ལེ་ལོ་འཇིགས་པ་དང་།": { + "མི་བཟོད་": "impatience", + "ལེ་ལོ་": "laziness", + "འཇིགས་པ་": "fear" + }, + "།དེ་བཞིན་སྤྱི་རྟོལ་མུ་ཅོར་དང་།": { + "སྤྱི་རྟོལ་": "impudence", + "མུ་ཅོར་": "garrulousness" + }, + "།རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་སེམས་བྱུང་ན།": { + "རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་": "bias toward my own" + }, + "།དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ།": { + "ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ་": "hold still like a block of wood" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མི་བཟོད་ལེ་ལོ་འཇིགས་པ་དང་།": { + "མི་བཟོད་": "impatience", + "ལེ་ལོ་": "laziness", + "འཇིགས་པ་": "fear" + }, + "།དེ་བཞིན་སྤྱི་རྟོལ་མུ་ཅོར་དང་།": { + "སྤྱི་རྟོལ་": "recklessness", + "མུ་ཅོར་": "idle chatter" + }, + "།རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་སེམས་བྱུང་ན།": { + "ཕྱོགས་ཞེན་": "partiality", + "སེམས་བྱུང་": "mental state" + }, + "།དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ།": { + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པ་": "remain" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མི་བཟོད་ལེ་ལོ་འཇིགས་པ་དང་།": { + "མི་བཟོད་": "impatience", + "ལེ་ལོ་": "laziness", + "འཇིགས་པ་": "fear" + }, + "།དེ་བཞིན་སྤྱི་རྟོལ་མུ་ཅོར་དང་།": { + "སྤྱི་རྟོལ་": "recklessness", + "མུ་ཅོར་": "idle chatter" + }, + "།རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་སེམས་བྱུང་ན།": { + "རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་": "attachment to one's own side" + }, + "།དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ།": { + "ཤིང་བཞིན་གནས་པ་": "remain still like a tree" + } + }, + "02_few_shot": { + "མི་བཟོད་ལེ་ལོ་འཇིགས་པ་དང་།": { + "མི་བཟོད་": "impatience", + "ལེ་ལོ་": "laziness", + "འཇིགས་པ་": "fear" + }, + "།དེ་བཞིན་སྤྱི་རྟོལ་མུ་ཅོར་དང་།": { + "སྤྱི་རྟོལ་": "arrogance", + "མུ་ཅོར་": "idle chatter" + }, + "།རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་སེམས་བྱུང་ན།": { + "རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་": "attachment to one's own side" + }, + "།དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ།": { + "ཤིང་བཞིན་གནས་པ་": "remain still like a tree" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མི་བཟོད་ལེ་ལོ་འཇིགས་པ་དང་།": { + "མི་བཟོད་": "impatience", + "ལེ་ལོ་": "laziness", + "འཇིགས་པ་": "fear" + }, + "།དེ་བཞིན་སྤྱི་རྟོལ་མུ་ཅོར་དང་།": { + "སྤྱི་རྟོལ་": "recklessness", + "མུ་ཅོར་": "idle chatter" + }, + "།རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་སེམས་བྱུང་ན།": { + "རང་གི་ཕྱོགས་ཞེན་": "attachment to one's own side", + "སེམས་": "mind" + }, + "།དེ་ཚེ་ཤིང་བཞིན་གནས་པར་བྱ།": { + "ཤིང་": "tree", + "གནས་པར་བྱ་": "remain still" + } } } }, @@ -5892,6 +26019,87 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །དོན་མེད་བརྩོན་པའི་ཡིད་བརྟགས་ནས། །དེ་ཚེ་དཔའ་བོས་གཉེན་པོ་ཡིས། །དེ་ནི་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving thus examined the afflicted and\nPurposeless striving of the mind,\nAt that time, the hero should\nFirmly grasp the antidote.\n", "translation": "Having thus examined the afflicted and\nPurposeless striving of the mind,\nAt that time, the hero should\nFirmly grasp the antidote." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །དོན་མེད་བརྩོན་པའི་ཡིད་བརྟགས་ནས། །དེ་ཚེ་དཔའ་བོས་གཉེན་པོ་ཡིས། །དེ་ནི་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་བརྗོད་པའི་རིམ་པ་ལྟར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པའོ། །དོན་མེད་བརྩོན་པ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའོ། །གཉེན་པོ་ནི་ཤེས་བཞིན་ནོ།།ངེས་དོན་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: དོན་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་དོན་གསོག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་། དོན་མེད་པ་ལ་བརྩོན་པའི་ཡིད་བྱུང་མ་བྱུང་བརྟགས་ནས་བྱུང་ན་དེའི་ཚེ་དཔའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཉེན་པོ་ཡིས་སེམས་དེ་ནི་བདག་གི་ཕྱོགས་སུ་མི་གཡོ་བར་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nHaving thus examined the mind afflicted by defilements\nAnd engaged in meaningless efforts,\nAt that time, the hero should firmly grasp\nThat [mind] through the application of antidotes.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated upon in the commentaries. The verse speaks about recognizing mental afflictions and pointless activities, then using mindfulness and other antidotes to stabilize the mind in a positive direction.", + "translation": "Having thus examined the mind afflicted by defilements\nAnd engaged in meaningless efforts,\nAt that time, the hero should firmly grasp\nThat [mind] through the application of antidotes." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །དོན་མེད་བརྩོན་པའི་ཡིད་བརྟགས་ནས། །": { + "ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་": "afflicted", + "དོན་མེད་": "pointlessly", + "ཡིད་": "mind", + "བརྟགས་": "noticing" + }, + "དེ་ཚེ་དཔའ་བོས་གཉེན་པོ་ཡིས། །དེ་ནི་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "དཔའ་བོ་": "heroes", + "གཉེན་པོ་": "antidotes", + "བརྟན་པོ་": "firmly", + "གཟུང་བ་": "control" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །དོན་མེད་བརྩོན་པའི་ཡིད་བརྟགས་ནས། །": { + "ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་": "afflicted", + "དོན་མེད་": "meaningless", + "བརྩོན་པ་": "efforts", + "ཡིད་": "mind", + "བརྟགས་": "examined" + }, + "དེ་ཚེ་དཔའ་བོས་གཉེན་པོ་ཡིས། །དེ་ནི་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "དཔའ་བོ་": "hero", + "གཉེན་པོ་": "antidote", + "བརྟན་པོ་": "firmly", + "གཟུང་བ་": "hold" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །དོན་མེད་བརྩོན་པའི་ཡིད་བརྟགས་ནས། །": { + "ཉོན་མོངས་": "defilements", + "དོན་མེད་": "pointless", + "བརྩོན་པ་": "striving", + "ཡིད་": "mind", + "བརྟགས་": "examined" + }, + "དེ་ཚེ་དཔའ་བོས་གཉེན་པོ་ཡིས། །དེ་ནི་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "དཔའ་བོ་": "hero", + "གཉེན་པོ་": "antidote", + "བརྟན་པོ་": "firmly", + "གཟུང་བ་": "grasp" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །དོན་མེད་བརྩོན་པའི་ཡིད་བརྟགས་ནས། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflicted", + "དོན་མེད་": "purposeless", + "བརྩོན་པ་": "striving", + "ཡིད་": "mind", + "བརྟགས་": "examined" + }, + "དེ་ཚེ་དཔའ་བོས་གཉེན་པོ་ཡིས། །དེ་ནི་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "དཔའ་བོ་": "hero", + "གཉེན་པོ་": "antidote", + "བརྟན་པོ་": "firmly", + "གཟུང་བ་": "grasp" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་། །དོན་མེད་བརྩོན་པའི་ཡིད་བརྟགས་ནས། །": { + "ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་": "defilements", + "དོན་མེད་": "meaningless", + "བརྩོན་པ་": "efforts", + "ཡིད་": "mind", + "བརྟགས་": "examined" + }, + "དེ་ཚེ་དཔའ་བོས་གཉེན་པོ་ཡིས། །དེ་ནི་བརྟན་པོར་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "དཔའ་བོ་": "hero", + "གཉེན་པོ་": "antidotes", + "བརྟན་པོ་": "firmly", + "གཟུང་བ་": "grasp" + } } } }, @@ -5915,6 +26123,92 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤིན་ཏུ་ངེས་དང་རབ་དད་དང་། །བརྟན་དང་གུས་དང་ཞེ་སར་བཅས། །ངོ་ཚ་ཤེས་དང་འཇིགས་བཅས་དང་། །ཞི་ཞིང་གཞན་དགའ་བྱེད་ལ་བརྩོན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWith utmost certainty and supreme faith,\nSteadfast, respectful, and courteous,\nWith a sense of shame and caution,\nPeaceful and striving to please others.\n", "translation": "With utmost certainty and supreme faith,\nSteadfast, respectful, and courteous,\nWith a sense of shame and caution,\nPeaceful and striving to please others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤིན་ཏུ་ངེས་དང་རབ་དད་དང་། །བརྟན་དང་གུས་དང་ཞེ་སར་བཅས། །ངོ་ཚ་ཤེས་དང་འཇིགས་བཅས་དང་། །ཞི་ཞིང་གཞན་དགའ་བྱེད་ལ་བརྩོན། །\n\nCommentary 1: གཉེན་པོ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་ངེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་ནི་དམ་བཅའ་བ་བརྟན་པའོ། །རབ་དད་ནི་དད་པའོ། །བརྟན་པ་ནི་མི་སྔར་བའོ། །གུས་པ་ནི་སེམས་འདུད་པའོ།།ཞེས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་འདུད་པའོ། །འཇིགས་པ་ནི་བག་ཚ་བའོ། །ཞི་བ་ནི་དབང་པོ་བསྡམས་པའོ། །གཞན་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་སྟེ་དགེ་བ་ལ་རྟག་པར་དམ་འཆའ་བ་དང་། རབ་དད་དེ་དེའི་ཡོན་ཏན་མཐོང་ནས་དགའ་བ་དང་། དཀའ་ཡང་མི་ལྡོག་པས་བརྟན་པོ་དང་། གུས་པས་སེམས་འདུད་པ་དང་། ཞེ་སར་ཞེས་པ་ལུས་སོགས་འདུད་པར་རྣམ་སྣང་འཆད་དོ། །ཉེས་སྤྱོད་ལ་འཛེམ་པ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཉེས་པས་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་། དབང་པོ་བསྡམས་པས་ན་ཞི་ཞིང་སེམས་ཅན་གཞན་དགའ་བར་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང་།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWith utmost certainty and supreme faith,\nSteadfast and respectful, with humility,\nPossessing modesty and caution,\nPeaceful and striving to bring joy to others.\n", + "translation": "With utmost certainty and supreme faith,\nSteadfast and respectful, with humility,\nPossessing modesty and caution,\nPeaceful and striving to bring joy to others." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་དང་རབ་དད་དང་། །བརྟན་དང་གུས་དང་ཞེ་སར་བཅས།": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་": "resolute", + "རབ་དད་": "full of faith", + "བརྟན་": "steady", + "གུས་": "respectful", + "ཞེ་སར་བཅས་": "courteous" + }, + "།ངོ་ཚ་ཤེས་དང་འཇིགས་བཅས་དང་། །ཞི་ཞིང་གཞན་དགའ་བྱེད་ལ་བརྩོན།": { + "ངོ་ཚ་ཤེས་": "conscientious", + "འཇིགས་བཅས་": "fearful", + "ཞི་": "calm", + "གཞན་དགའ་བྱེད་ལ་བརྩོན་": "dedicated to pleasing others" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་དང་རབ་དད་དང་། །བརྟན་དང་གུས་དང་ཞེ་སར་བཅས།": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་": "utterly certain", + "རབ་དད་": "great faith", + "བརྟན་": "steadfast", + "གུས་": "respectful", + "ཞེ་སར་བཅས་": "polite" + }, + "།ངོ་ཚ་ཤེས་དང་འཇིགས་བཅས་དང་། །ཞི་ཞིང་གཞན་དགའ་བྱེད་ལ་བརྩོན།": { + "ངོ་ཚ་ཤེས་": "sense of shame", + "འཇིགས་བཅས་": "fear", + "ཞི་": "peaceful", + "གཞན་དགའ་བྱེད་": "making others happy", + "བརྩོན་": "diligent" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་དང་རབ་དད་དང་། །བརྟན་དང་གུས་དང་ཞེ་སར་བཅས།": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་": "utmost certainty", + "རབ་དད་": "supreme faith", + "བརྟན་": "steadfast", + "གུས་": "respectful", + "ཞེ་སར་བཅས་": "courteous" + }, + "།ངོ་ཚ་ཤེས་དང་འཇིགས་བཅས་དང་། །ཞི་ཞིང་གཞན་དགའ་བྱེད་ལ་བརྩོན།": { + "ངོ་ཚ་ཤེས་": "modesty", + "འཇིགས་བཅས་": "sense of shame", + "ཞི་": "peaceful", + "གཞན་དགའ་བྱེད་": "bring joy to others", + "བརྩོན་": "striving" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་དང་རབ་དད་དང་། །བརྟན་དང་གུས་དང་ཞེ་སར་བཅས།": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་": "utmost certainty", + "རབ་དད་": "supreme faith", + "བརྟན་": "steadfast", + "གུས་": "respectful", + "ཞེ་སར་བཅས་": "courteous" + }, + "།ངོ་ཚ་ཤེས་དང་འཇིགས་བཅས་དང་། །ཞི་ཞིང་གཞན་དགའ་བྱེད་ལ་བརྩོན།": { + "ངོ་ཚ་ཤེས་": "sense of shame", + "འཇིགས་བཅས་": "caution", + "ཞི་": "peaceful", + "གཞན་དགའ་བྱེད་": "please others", + "བརྩོན་": "striving" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་དང་རབ་དད་དང་། །བརྟན་དང་གུས་དང་ཞེ་སར་བཅས།": { + "ཤིན་ཏུ་ངེས་": "utmost certainty", + "རབ་དད་": "supreme faith", + "བརྟན་": "steadfast", + "གུས་": "respectful", + "ཞེ་སར་": "humility" + }, + "།ངོ་ཚ་ཤེས་དང་འཇིགས་བཅས་དང་། །ཞི་ཞིང་གཞན་དགའ་བྱེད་ལ་བརྩོན།": { + "ངོ་ཚ་ཤེས་": "modesty", + "འཇིགས་": "caution", + "ཞི་": "peaceful", + "གཞན་དགའ་བྱེད་": "bring joy to others", + "བརྩོན་": "striving" + } } } }, @@ -5938,6 +26232,82 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་བྱིས་པ་ཡི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་། །ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་འདི་དག་གི། །སེམས་འདི་བྱུང་སྙམ་བརྩེར་ལྡན་དང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nNot discouraged by the conflicting desires\nOf childish beings who oppose each other,\nBut with compassion, thinking \"This mind\nHas arisen from their afflictions.\"\n", "translation": "Not discouraged by the conflicting desires\nOf childish beings who oppose each other,\nBut with compassion, thinking \"This mind\nHas arisen from their afflictions.\"" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཕན་ཚུན་མི་མཐུན་བྱིས་པ་ཡི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་། །ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་འདི་དག་གི། །སེམས་འདི་བྱུང་སྙམ་བརྩེར་ལྡན་དང་། །\n\nCommentary 1: འདོད་པས་མི་སྐྱོ་བ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པས་སོ།།ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པས་མི་སྐྱོ་སྟེ་བཟོད་པའི་ཚུལ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ཤེས་པ་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །\n\nCommentary 2: བྱིས་པའི་འདོད་པ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་དེ་དག་གིས་གནོད་པ་བྱེད་པ་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པས་འདི་དག་གིས་གནོད་སེམས་འདི་རང་དབང་མེད་པར་བྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་དེ་དག་ལ་ལྷག་པར་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། རྟག་ཏུ་ཉེས་པས་རང་དབང་མེད་པར་བྱས་སེམས་ཀྱིས། །སྐྱེ་བོ་ལ་ནི་བློ་ལྡན་ཉེས་པར་མི་འཛིན་ཏེ། །མི་འདོད་བཞིན་དུ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས། །སྐྱེ་བོ་ལ་ནི་སྙིང་རྗེ་ལྷག་པར་འཕེལ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nNot becoming weary of the conflicting desires of childish beings,\nAnd when afflictions arise in them,\nThinking \"This state of mind has arisen in them,\"\nOne should be filled with compassion.\n\n\nThis translation captures the essence of not becoming discouraged by the contradictory wishes of immature individuals, and instead responding with patience and compassion. It emphasizes understanding that when others act harmfully due to their afflictions, one should recognize that their negative thoughts arise involuntarily, and thus respond with even greater compassion rather than judgment.", + "translation": "Not becoming weary of the conflicting desires of childish beings,\nAnd when afflictions arise in them,\nThinking \"This state of mind has arisen in them,\"\nOne should be filled with compassion." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་བྱིས་པ་ཡི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་།": { + "ཕན་ཚུན་": "get along", + "མི་མཐུན་": "don't get along", + "བྱིས་པ་": "childish", + "འདོད་པ་": "wishes", + "མི་སྐྱོ་": "won't despair" + }, + "།ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་འདི་དག་གི། །སེམས་འདི་བྱུང་སྙམ་བརྩེར་ལྡན་དང་།": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སེམས་": "thoughts", + "བརྩེར་ལྡན་": "loving" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་བྱིས་པ་ཡི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་།": { + "ཕན་ཚུན་": "mutually", + "མི་མཐུན་": "conflicting", + "བྱིས་པ་": "immature", + "འདོད་པ་": "desires", + "མི་སྐྱོ་": "not discouraged" + }, + "།ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་འདི་དག་གི། །སེམས་འདི་བྱུང་སྙམ་བརྩེར་ལྡན་དང་།": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སེམས་": "mind", + "བརྩེར་ལྡན་": "compassion" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་བྱིས་པ་ཡི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་། །": { + "མི་མཐུན་": "conflicting", + "བྱིས་པ་": "childish beings", + "འདོད་པ་": "desires", + "མི་སྐྱོ་": "not discouraged" + }, + "ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་འདི་དག་གི། །སེམས་འདི་བྱུང་སྙམ་བརྩེར་ལྡན་དང་། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སེམས་": "minds", + "བརྩེར་ལྡན་": "compassion" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་བྱིས་པ་ཡི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་། །": { + "ཕན་ཚུན་": "each other", + "མི་མཐུན་": "oppose", + "བྱིས་པ་": "childish beings", + "འདོད་པ་": "desires", + "མི་སྐྱོ་": "not discouraged" + }, + "ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་འདི་དག་གི། །སེམས་འདི་བྱུང་སྙམ་བརྩེར་ལྡན་དང་། །": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སེམས་": "mind", + "བརྩེར་ལྡན་": "compassion" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་བྱིས་པ་ཡི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྐྱོ་ཞིང་།": { + "ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་": "conflicting", + "བྱིས་པ་": "childish beings", + "འདོད་པ་": "desires", + "མི་སྐྱོ་": "not becoming weary" + }, + "།ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པ་འདི་དག་གི། །སེམས་འདི་བྱུང་སྙམ་བརྩེར་ལྡན་དང་།": { + "ཉོན་མོངས་": "afflictions", + "སྐྱེས་པ་": "arise", + "སེམས་": "state of mind", + "བརྩེར་ལྡན་": "compassion" + } } } }, @@ -5961,6 +26331,94 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་དངོས་ལ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཤིང་། །སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་ང་མེད་པར། །ཡིད་འདི་རྟག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nRegarding actions free from wrongdoing,\nHaving mastery over self and beings,\nLike an illusion, without ego-clinging,\nThis mind should always be maintained.\n", "translation": "Regarding actions free from wrongdoing,\nHaving mastery over self and beings,\nLike an illusion, without ego-clinging,\nThis mind should always be maintained." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་དངོས་ལ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཤིང་། །སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་ང་མེད་པར། །ཡིད་འདི་རྟག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: བདག་དང་སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཅི་ཐམས་ཅད་དུའམ་སྙམ་པ་ལ།ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་སྟོང་པ་ལའོ། །སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་སྟེ།སྤྲུལ་པ་ལྟར་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །\n\nCommentary 2: ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་བདག་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཤིང་འཇུག་པའམ། ཡང་ན་རྣམ་བཤད་ལས་བདག་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ལ་གནས་ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པ་ན་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་བྱེད་ཀྱང་ང་རྒྱལ་མེད་པར་ཡིད་ནི་རྟག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nRegarding actions free from wrongdoing,\nActing for the sake of oneself and sentient beings,\nLike an emanation, without ego,\nOne should always hold this mind.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. It refers to actions that are ethically pure or free from fault.\n2. These actions are done for the benefit of oneself and other sentient beings.\n3. The attitude should be like that of a magical emanation - performing actions without ego or pride.\n4. This mindset of selfless action should be constantly maintained.", + "translation": "Regarding actions free from wrongdoing,\nActing for the sake of oneself and sentient beings,\nLike an emanation, without ego,\nOne should always hold this mind." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་དངོས་ལ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཤིང་། །": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་": "irreproachable", + "བདག་": "myself", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དབང་བྱས་": "directed" + }, + "སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་ང་མེད་པར། །ཡིད་འདི་རྟག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སྤྲུལ་པ་": "emanation", + "ང་མེད་པར་": "without a me", + "ཡིད་": "mind", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཟུང་བར་བྱ་": "keep held fast" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་དངོས་ལ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཤིང་། །": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་": "blameless", + "དངོས་": "actions", + "བདག་": "myself", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དབང་བྱས་": "empowered" + }, + "སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་ང་མེད་པར། །ཡིད་འདི་རྟག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སྤྲུལ་པ་": "emanation", + "ང་མེད་པར་": "without ego", + "ཡིད་": "mind", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཟུང་བར་བྱ་": "maintained" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་དངོས་ལ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཤིང་། །": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་": "free from wrongdoing", + "བདག་": "self", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དབང་": "mastery" + }, + "སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་ང་མེད་པར། །ཡིད་འདི་རྟག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སྤྲུལ་པ་": "illusion", + "ང་མེད་པ་": "without ego", + "ཡིད་": "mind", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཟུང་བ་": "held" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་དངོས་ལ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཤིང་། །": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་": "free from wrongdoing", + "བདག་": "self", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དབང་": "mastery" + }, + "སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་ང་མེད་པར། །ཡིད་འདི་རྟག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སྤྲུལ་པ་": "illusion", + "ང་མེད་པར་": "without ego-clinging", + "ཡིད་": "mind", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཟུང་བར་བྱ་": "maintained" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་དངོས་ལ། །": { + "ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད་": "free from wrongdoing", + "དངོས་": "actions" + }, + "བདག་དང་སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཤིང་། །": { + "བདག་": "oneself", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དབང་བྱས་": "acting for the sake of" + }, + "སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་ང་མེད་པར། །": { + "སྤྲུལ་པ་": "emanation", + "ང་མེད་པར་": "without ego" + }, + "ཡིད་འདི་རྟག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "ཡིད་": "mind", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཟུང་བར་བྱ་": "hold" + } } } }, @@ -5984,6 +26442,87 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རིང་ཞིག་ལོན་ནས་དལ་བའི་མཆོག །ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང་བསམས་ནས། །སེམས་དེ་ལྟ་བུར་རི་རབ་ལྟར། །རབ་ཏུ་མི་གཡོ་གཟུང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving obtained this supreme leisure after a long time,\nContemplating this again and again,\nOne should hold the mind unmoving like Mount Meru,\nCompletely unwavering in this way.\n", "translation": "Having obtained this supreme leisure after a long time,\nContemplating this again and again,\nOne should hold the mind unmoving like Mount Meru,\nCompletely unwavering in this way." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརིང་ཞིག་ལོན་ནས་དལ་བའི་མཆོག །ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང་བསམས་ནས། །སེམས་དེ་ལྟ་བུར་རི་རབ་ལྟར། །རབ་ཏུ་མི་གཡོ་གཟུང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིང་ཞིག་ལོན་ནས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གྲངས་མེད་པ་ནས་སོ། །གོང་དུ་བརྗོད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་པ་ལྟ་བུ་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་ལུས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་རང་གི་དོན་ཡང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་མི་གཡོ་བ་ནི་མི་འགུལ་བར་རོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དལ་འབྱོར་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བསམ་པ་དང་། རྙེད་པ་ལ་སྙིང་པོ་བླང་བའོ། །དང་པོ་ནི། རིང་ཞིག་ལོན་ནས་དལ་བའི་མཆོག་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསམས་ལ། སེམས་འདི་སྔར་བཤད་པ་དེ་ལྟ་བུར་རི་རབ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པས་རབ་ཏུ་མ་གཡོ་བར་གཟུང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nAfter a long time, having obtained the supreme leisure,\nReflecting again and again on this attainment,\nOne should hold the mind steady like Mount Meru,\nCompletely unmoved and unwavering.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the rarity and preciousness of obtaining a human rebirth with the opportunity to practice Dharma (referred to as \"supreme leisure\"). It encourages repeated contemplation on this fortunate state and advises maintaining a firm, stable mind in one's practice, likened to the immovability of Mount Meru.", + "translation": "After a long time, having obtained the supreme leisure,\nReflecting again and again on this attainment,\nOne should hold the mind steady like Mount Meru,\nCompletely unmoved and unwavering." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རིང་ཞིག་ལོན་ནས་དལ་བའི་མཆོག །ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང་བསམས་ནས། །": { + "རིང་ཞིག་ལོན་": "after so long", + "དལ་བའི་མཆོག": "greatest leisure", + "ཐོབ་པ་": "found", + "ཡང་དང་ཡང་": "over and over again", + "བསམས་": "think" + }, + "སེམས་དེ་ལྟ་བུར་རི་རབ་ལྟར། །རབ་ཏུ་མི་གཡོ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སེམས་": "mind", + "རི་རབ་": "Mount Sumeru", + "མི་གཡོ་": "unshakable" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རིང་ཞིག་ལོན་ནས་དལ་བའི་མཆོག །ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང་བསམས་ནས། །": { + "རིང་ཞིག་": "long time", + "དལ་བ་": "leisure", + "མཆོག": "supreme", + "ཐོབ་པ་": "obtained", + "བསམས་": "contemplated" + }, + "སེམས་དེ་ལྟ་བུར་རི་རབ་ལྟར། །རབ་ཏུ་མི་གཡོ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སེམས་": "mind", + "རི་རབ་": "Mount Meru", + "མི་གཡོ་": "unwavering", + "གཟུང་བ་": "hold" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རིང་ཞིག་ལོན་ནས་དལ་བའི་མཆོག །ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང་བསམས་ནས། །": { + "རིང་ཞིག་": "long time", + "དལ་བ་": "leisure", + "མཆོག": "supreme", + "ཐོབ་པ་": "obtained", + "བསམས་": "reflecting" + }, + "སེམས་དེ་ལྟ་བུར་རི་རབ་ལྟར། །རབ་ཏུ་མི་གཡོ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སེམས་": "mind", + "རི་རབ་": "Mount Meru", + "མི་གཡོ་": "unmoved", + "གཟུང་བ་": "hold" + } + }, + "02_few_shot": { + "རིང་ཞིག་ལོན་ནས་དལ་བའི་མཆོག །ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང་བསམས་ནས། །": { + "རིང་ཞིག་": "long time", + "དལ་བ་": "leisure", + "མཆོག": "supreme", + "ཐོབ་པ་": "obtained", + "བསམས་": "contemplating" + }, + "སེམས་དེ་ལྟ་བུར་རི་རབ་ལྟར། །རབ་ཏུ་མི་གཡོ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སེམས་": "mind", + "རི་རབ་": "Mount Meru", + "མི་གཡོ་": "unmoving", + "གཟུང་བ་": "hold" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རིང་ཞིག་ལོན་ནས་དལ་བའི་མཆོག །ཐོབ་པ་ཡང་དང་ཡང་བསམས་ནས། །": { + "རིང་ཞིག་": "long time", + "དལ་བ་": "leisure", + "མཆོག": "supreme", + "ཐོབ་པ་": "obtained", + "བསམས་": "reflecting" + }, + "སེམས་དེ་ལྟ་བུར་རི་རབ་ལྟར། །རབ་ཏུ་མི་གཡོ་གཟུང་བར་བྱ། །": { + "སེམས་": "mind", + "རི་རབ་": "Mount Meru", + "མི་གཡོ་": "unmoved", + "གཟུང་བ་": "hold" + } } } }, @@ -6007,6 +26546,103 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱ་རྒོད་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་བཤལ་ཁྲིད་ཀྱང་། །ཡིད་ཁྱོད་མི་དགར་མི་བྱེད་ན། །ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་ཁ་ཏ་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough vultures, attached to flesh,\nMay drag you all about,\nIf your mind does not become displeased,\nWhy do you now give advice?\n", "translation": "Though vultures, attached to flesh,\nMay drag you all about,\nIf your mind does not become displeased,\nWhy do you now give advice?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱ་རྒོད་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་བཤལ་ཁྲིད་ཀྱང་། །ཡིད་ཁྱོད་མི་དགར་མི་བྱེད་ན། །ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་ཁ་ཏ་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ལུས་ཀྱི་ཁང་བསྲུང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱེད་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་རྒོད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། བྱ་རྒོད་བཟའ་བར་བྱ་རྒྱུ་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །བཤལ་ཁྲིད་དེ་དྲུད་ཅིང་ཁྱེར་བའོ། །མཁོ་རྒྱུ་མེད་པའི་ལུས་འདི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྲུང་བར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་ཆགས་བྱའི་སྙིང་པོ་མེད་པ་དང་། དེ་སྙིང་པོའི་ཆེད་དུ་སྤྱད་བྱར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཤེར་འབྱུང་དང་། རྣམ་སྣང་དང་། དགེ་ལྷ་དེ་ལྟར་སེམས་གཟུང་བར་བྱའོ། །ལུས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་རང་དོན་ལ་ཡང་ནུས་པ་མེད་པས་སོ་ཞེས་སྦྲེལ་ནས་རྣམ་བཤད་དུ་ལུས་ཅིའི་ཕྱིར་བསྲུང་ཞེས་དྲིས་ནས། མ་བསྲུངས་ན་དེ་མི་དགའ་བས་སོ་ཞེ་ན། ཤི་བ་ན་བྱ་རྒོད་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས་ཕན་ཚུན་ཀུན་ཏུ་བཤལ་ཁྲིད་བྱས་ཀྱང་ཡིད་ཁྱོད་མི་དགར་མི་བྱེད་ན། ད་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་གཅེས་པར་བཟུང་ནས་དེའི་ཁ་ཏ་བྱེད།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWhen vultures, attached to flesh,\nDrag and carry it all about,\nIf your mind does not become displeased,\nWhy then do you now give it such care?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning, which seems to be questioning why we protect and care for the body so much now, when after death we would not be bothered by vultures tearing it apart. The commentaries suggest this verse is meant to show the futility of being overly attached to the physical body, which has no lasting essence and cannot ultimately protect itself.", + "translation": "When vultures, attached to flesh,\nDrag and carry it all about,\nIf your mind does not become displeased,\nWhy then do you now give it such care?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྱ་རྒོད་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །": { + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཤ་": "meat", + "ཆགས་པ་": "lusting" + }, + "ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་བཤལ་ཁྲིད་ཀྱང་། །": { + "བཤལ་ཁྲིད་": "tear apart" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་མི་དགར་མི་བྱེད་ན། །": { + "ཡིད་": "mind", + "མི་དགར་": "distressed" + }, + "ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་ཁ་ཏ་བྱེད། །": { + "ཁ་ཏ་བྱེད་": "cherish" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྱ་རྒོད་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །": { + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཤ་": "meat", + "ཆགས་པ་": "attached" + }, + "ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་བཤལ་ཁྲིད་ཀྱང་། །": { + "ཕན་ཚུན་": "around", + "ཀུན་དུ་": "every direction", + "བཤལ་ཁྲིད་": "drag" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་མི་དགར་མི་བྱེད་ན། །": { + "ཡིད་": "mind", + "མི་དགར་": "displeased" + }, + "ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་ཁ་ཏ་བྱེད། །": { + "ད་ལྟ་": "now", + "ཁ་ཏ་བྱེད་": "lecture" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྱ་རྒོད་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །": { + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཤ་": "flesh", + "ཆགས་པ་": "attached" + }, + "ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་བཤལ་ཁྲིད་ཀྱང་། །": { + "ཕན་ཚུན་": "each other", + "བཤལ་ཁྲིད་": "drag" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་མི་དགར་མི་བྱེད་ན། །": { + "ཡིད་": "mind", + "མི་དགར་": "displeased" + }, + "ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་ཁ་ཏ་བྱེད། །": { + "ད་ལྟ་": "now", + "ཁ་ཏ་བྱེད་": "give advice" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྱ་རྒོད་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །": { + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཤ་": "flesh", + "ཆགས་པ་": "attached" + }, + "ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་བཤལ་ཁྲིད་ཀྱང་། །": { + "བཤལ་ཁྲིད་": "drag" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་མི་དགར་མི་བྱེད་ན། །": { + "ཡིད་": "mind", + "མི་དགར་": "displeased" + }, + "ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་ཁ་ཏ་བྱེད། །": { + "ཁ་ཏ་བྱེད་": "give advice" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྱ་རྒོད་ཤ་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །": { + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཤ་": "flesh", + "ཆགས་པ་": "attached" + }, + "ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་བཤལ་ཁྲིད་ཀྱང་། །": { + "བཤལ་ཁྲིད་": "drag and carry" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་མི་དགར་མི་བྱེད་ན། །": { + "ཡིད་": "mind", + "མི་དགར་": "displeased" + }, + "ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་ཁ་ཏ་བྱེད། །": { + "ཁ་ཏ་བྱེད་": "give care" + } } } }, @@ -6030,6 +26666,93 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་འདི་བདག་གིར་གཟུང་བྱས་ནས། །ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད། །ཁྱོད་དང་འདི་གཉིས་སོ་སོ་ན། །དེས་ཀོ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving grasped this body as your own,\nWhy, mind, do you protect it so?\nYou and it are separate things,\nSo what use is it to you?\n", "translation": "Having grasped this body as your own,\nWhy, mind, do you protect it so?\nYou and it are separate things,\nSo what use is it to you?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་འདི་བདག་གིར་གཟུང་བྱས་ནས། །ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད། །ཁྱོད་དང་འདི་གཉིས་སོ་སོ་ན། །དེས་ཀོ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: ལུས་འདི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཀྱེ་ཡིད་ཚོགས་པའི་ལུས་འདི་ལ་བདག་ཉིད་དུ་བྱས་ནས་བསྲུང་ངམ་ཞེས་པའོ། །ཁྱོད་དང་སྟེ་ཡིད་ཁྱོད་དང་འདི་གཉིས་ཐ་དད་ཉིད་དོ། །ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཅི་གལ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: ཡིད་ཁྱོད་ལུས་འདི་བདག་གིར་བཟུང་བར་བྱས་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད། འདི་བདག་ལ་དགོས་པས་སོ་སྙམ་ན་ཡིད་ཁྱོད་དང་ལུས་འདི་གཉིས་སོ་སོ་ཡིན་ན་ལུས་དེས་ཀོ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nHaving grasped this body as your own,\nO mind, why do you protect it?\nYou and this body are separate;\nWhat use is it to you?\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which questions the mind's attachment to and protection of the body, pointing out that the mind and body are separate entities and suggesting that the body may not be as useful to the mind as it believes.", + "translation": "Having grasped this body as your own,\nO mind, why do you protect it?\nYou and this body are separate;\nWhat use is it to you?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལུས་འདི་བདག་གིར་གཟུང་བྱས་ནས། །": { + "ལུས་": "body", + "བདག་གིར་གཟུང་": "grasp as yours" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ཡིད་": "mind", + "སྲུང་བར་བྱེད་": "guard" + }, + "ཁྱོད་དང་འདི་གཉིས་སོ་སོ་ན། །": { + "སོ་སོ་": "separate" + }, + "དེས་ཀོ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཅི་ཞིག་བྱ་": "what good does it do" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལུས་འདི་བདག་གིར་གཟུང་བྱས་ནས། །": { + "ལུས་": "body", + "བདག་གིར་གཟུང་": "grasped as your own" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ཡིད་": "mind", + "སྲུང་བར་བྱེད་": "protect" + }, + "ཁྱོད་དང་འདི་གཉིས་སོ་སོ་ན། །": { + "སོ་སོ་": "separate" + }, + "དེས་ཀོ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཅི་ཞིག་བྱ་": "do for you" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལུས་འདི་བདག་གིར་གཟུང་བྱས་ནས། །": { + "ལུས་": "body", + "བདག་གིར་གཟུང་": "grasped as one's own" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ཡིད་": "mind", + "སྲུང་བར་བྱེད་": "protect" + }, + "ཁྱོད་དང་འདི་གཉིས་སོ་སོ་ན། །": { + "སོ་སོ་": "separate" + }, + "དེས་ཀོ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཅི་ཞིག་བྱ་": "what use" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལུས་འདི་བདག་གིར་གཟུང་བྱས་ནས། །": { + "ལུས་": "body", + "བདག་གིར་གཟུང་": "grasped as your own" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ཡིད་": "mind", + "སྲུང་བར་བྱེད་": "protect" + }, + "ཁྱོད་དང་འདི་གཉིས་སོ་སོ་ན། །": { + "སོ་སོ་": "separate" + }, + "དེས་ཀོ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཅི་ཞིག་བྱ་": "what use" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལུས་འདི་བདག་གིར་གཟུང་བྱས་ནས། །": { + "ལུས་": "body", + "བདག་གིར་གཟུང་": "grasped as your own" + }, + "ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ཡིད་": "mind", + "སྲུང་བར་བྱེད་": "protect" + }, + "ཁྱོད་དང་འདི་གཉིས་སོ་སོ་ན། །": { + "སོ་སོ་": "separate" + }, + "དེས་ཀོ་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ཅི་ཞིག་བྱ་": "what use" + } } } }, @@ -6053,6 +26776,105 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྨོངས་པའི་ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །ཤིང་གཟུགས་གཙང་མ་གཟུང་མི་བྱེད། །མི་གཙང་ཚོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་འདི། །རུལ་བ་བསྲུངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་རུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nO deluded mind, why do you not grasp\nThe pure form of a wooden statue?\nWhy do you guard this decaying machine\nMade of impure substances? What use is it?\n", "translation": "O deluded mind, why do you not grasp\nThe pure form of a wooden statue?\nWhy do you guard this decaying machine\nMade of impure substances? What use is it?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྨོངས་པའི་ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །ཤིང་གཟུགས་གཙང་མ་གཟུང་མི་བྱེད། །མི་གཙང་ཚོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་འདི། །རུལ་བ་བསྲུངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་རུང་། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ཐ་དད་ཀྱང་འཛིན་ན་ཤིང་གི་གཟུགས་ཀྱང་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྨོངས་པའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཅི་སྟེ་གཟུང་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་མི་འཛིན་ན་མི་གཙང་བ་ནི་རྣག་ལ་སོགས་པའོ། །ཚོགས་ནི་དེས་བརྩམས་པའོ། །འཁྲུལ་འཁོར་ནི་ལུས་སོ། །རུལ་བ་ནི་འདྲུལ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པས་བསྲུང་བར་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: ཐ་དད་ཀྱང་བདག་ལ་རྟེན་གཅིག་དགོས་པས་འདི་འཛིན་སྙམ་ན་རྨོངས་པའི་ཡིད་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་ཤིང་གཟུགས་གཙང་མ་གཟུང་མི་བྱ་སྟེ་གཟུང་བའི་རིགས་ཀྱི། མི་གཙང་ཚོགས་ཀྱི་འཕྲུལ་འཁོར་འདི་རུལ་པ་བསྲུངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་བྱ། གལ་ཏེ་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟ་མི་གཙང་ཞེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nO deluded mind, why do you not grasp\nThe clean form of a wooden statue?\nWhy do you guard this rotting machine\nMade of impure substances?\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which contrasts the mind's attachment to the impure body with its neglect of a clean wooden form. The commentaries clarify that the verse is questioning why the mind clings to the decaying, impure body (described as a \"machine\" made of unclean substances) while not attaching to something inherently cleaner like a wooden statue. The verse is challenging the wisdom of guarding and cherishing the impermanent, unclean body.", + "translation": "O deluded mind, why do you not grasp\nThe clean form of a wooden statue?\nWhy do you guard this rotting machine\nMade of impure substances?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྨོངས་པའི་ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །ཤིང་གཟུགས་གཙང་མ་གཟུང་མི་བྱེད། །": { + "རྨོངས་པའི་ཡིད་": "deluded mind", + "ཤིང་གཟུགས་": "wooden figurine", + "གཙང་མ་": "clean", + "གཟུང་": "cling" + }, + "མི་གཙང་ཚོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་འདི། །རུལ་བ་བསྲུངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་རུང་། །": { + "མི་གཙང་ཚོགས་": "filth", + "འཁྲུལ་འཁོར་": "machine", + "རུལ་བ་": "festering", + "བསྲུངས་": "protect" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྨོངས་པའི་ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །": { + "རྨོངས་པ་": "deluded", + "ཡིད་": "mind" + }, + "ཤིང་གཟུགས་གཙང་མ་གཟུང་མི་བྱེད། །": { + "ཤིང་གཟུགས་": "wooden form", + "གཙང་མ་": "pure", + "གཟུང་": "grasp" + }, + "མི་གཙང་ཚོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་འདི། །": { + "མི་གཙང་": "impure", + "ཚོགས་": "aggregates", + "འཁྲུལ་འཁོར་": "contraption" + }, + "རུལ་བ་བསྲུངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་རུང་། །": { + "རུལ་བ་": "decaying", + "བསྲུངས་": "guarding" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྨོངས་པའི་ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །": { + "རྨོངས་པ་": "deluded", + "ཡིད་": "mind" + }, + "ཤིང་གཟུགས་གཙང་མ་གཟུང་མི་བྱེད། །": { + "ཤིང་གཟུགས་": "wooden statue", + "གཙང་མ་": "pure", + "གཟུང་": "grasp" + }, + "མི་གཙང་ཚོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་འདི། །": { + "མི་གཙང་": "impurities", + "ཚོགས་": "collection", + "འཁྲུལ་འཁོར་": "machine" + }, + "རུལ་བ་བསྲུངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་རུང་། །": { + "རུལ་བ་": "decaying", + "བསྲུངས་": "guard" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྨོངས་པའི་ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །": { + "རྨོངས་པ་": "deluded", + "ཡིད་": "mind" + }, + "ཤིང་གཟུགས་གཙང་མ་གཟུང་མི་བྱེད། །": { + "ཤིང་གཟུགས་": "wooden statue", + "གཙང་མ་": "pure", + "གཟུང་": "grasp" + }, + "མི་གཙང་ཚོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་འདི། །": { + "མི་གཙང་": "impure", + "འཁྲུལ་འཁོར་": "machine" + }, + "རུལ་བ་བསྲུངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་རུང་། །": { + "རུལ་བ་": "decaying", + "བསྲུངས་": "guard" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྨོངས་པའི་ཡིད་ཁྱོད་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །": { + "རྨོངས་པ་": "deluded", + "ཡིད་": "mind" + }, + "ཤིང་གཟུགས་གཙང་མ་གཟུང་མི་བྱེད། །": { + "ཤིང་གཟུགས་": "wooden statue", + "གཙང་མ་": "clean", + "གཟུང་": "grasp" + }, + "མི་གཙང་ཚོགས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་འདི། །": { + "མི་གཙང་": "impure", + "འཁྲུལ་འཁོར་": "machine" + }, + "རུལ་བ་བསྲུངས་ཏེ་ཅི་ཞིག་རུང་། །": { + "རུལ་བ་": "rotting", + "བསྲུངས་": "guard" + } } } }, @@ -6076,6 +26898,101 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཐོག་མར་པགས་པའི་རིམ་པ་འདི། །རང་གི་བློ་ཡིས་ཐ་དད་ཕྱེ། །ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲ་བ་ལས། །ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་གུད་དུ་ཕྱེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFirst, this layer of skin\nIs separated by one's own mind.\nThe flesh too, from the network of bones,\nIs separated apart by the sword of wisdom.\n", "translation": "First, this layer of skin\nIs separated by one's own mind.\nThe flesh too, from the network of bones,\nIs separated apart by the sword of wisdom." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཐོག་མར་པགས་པའི་རིམ་པ་འདི། །རང་གི་བློ་ཡིས་ཐ་དད་ཕྱེ། །ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲ་བ་ལས། །ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་གུད་དུ་ཕྱེ། །\n\nCommentary 1: ཐོག་མར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། པགས་པ་ནི་པགས་པའམ་ཡང་ན་གཡོགས་མའོ། །ཐ་དད་པར་ནི་ལུས་སམ་ཡང་ན་སོ་སོར་རོ། །རུས་པ་ལས་བརྩམས་པའི་དྲ་བ་ལས་ཤ་ཡང་ཕྱེ་ཞིང་ཤིག་ལ་འདི་ཙམ་བལྟ་བར་བཤའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ་བསྙིལ་ཅིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཐོག་མར་པགས་པའི་རིམ་པ་ནི་རང་གི་བློ་ཡིས་ཤ་ལས་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་སྟེ། ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲྭ་བ་ལས་ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་གུད་དུ་ཕྱེ་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nFirst, separate the layer of skin\nWith your own mind, distinguishing it.\nThen, with the sword of wisdom,\nSeparate the flesh from the network of bones.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which appears to be instructions for a meditation practice on the nature of the body. It describes a process of mentally dissecting the body, starting with the skin and then separating the flesh from the bones, using one's mind and wisdom as tools for this contemplative analysis.", + "translation": "First, separate the layer of skin\nWith your own mind, distinguishing it.\nThen, with the sword of wisdom,\nSeparate the flesh from the network of bones." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཐོག་མར་པགས་པའི་རིམ་པ་འདི། །རང་གི་བློ་ཡིས་ཐ་དད་ཕྱེ། །": { + "ཐོག་མར་": "First", + "པགས་པ་": "skin", + "རིམ་པ་": "layers", + "བློ་": "intellect", + "ཕྱེ་": "dissect" + }, + "ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲ་བ་ལས། །ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་གུད་དུ་ཕྱེ། །": { + "ཤ་": "flesh", + "རུས་པ་": "bones", + "ཤེས་རབ་": "prajna", + "མཚོན་": "blade", + "ཕྱེ་": "dissever" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཐོག་མར་པགས་པའི་རིམ་པ་འདི། །རང་གི་བློ་ཡིས་ཐ་དད་ཕྱེ། །": { + "ཐོག་མར་": "First", + "པགས་པ་": "skin", + "རིམ་པ་": "layer", + "རང་གི་": "your own", + "བློ་": "mind", + "ཐ་དད་ཕྱེ་": "separate" + }, + "ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲ་བ་ལས། །ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་གུད་དུ་ཕྱེ། །": { + "ཤ་": "flesh", + "རུས་པ་": "bones", + "དྲ་བ་": "network", + "ཤེས་རབ་": "wisdom", + "མཚོན་": "blade", + "གུད་དུ་ཕྱེ་": "separate apart" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཐོག་མར་པགས་པའི་རིམ་པ་འདི། །རང་གི་བློ་ཡིས་ཐ་དད་ཕྱེ། །": { + "ཐོག་མར་": "First", + "པགས་པ་": "skin", + "རིམ་པ་": "layer", + "རང་གི་": "your own", + "བློ་": "mind", + "ཐ་དད་ཕྱེ་": "separate" + }, + "ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲ་བ་ལས། །ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་གུད་དུ་ཕྱེ། །": { + "ཤ་": "flesh", + "རུས་པ་": "bones", + "དྲ་བ་": "network", + "ཤེས་རབ་": "wisdom", + "མཚོན་": "sword", + "ཕྱེ་": "separate" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཐོག་མར་པགས་པའི་རིམ་པ་འདི། །རང་གི་བློ་ཡིས་ཐ་དད་ཕྱེ། །": { + "ཐོག་མར་": "First", + "པགས་པ་": "skin", + "རིམ་པ་": "layer", + "རང་གི་": "one's own", + "བློ་": "mind", + "ཐ་དད་ཕྱེ་": "separated" + }, + "ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲ་བ་ལས། །ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་གུད་དུ་ཕྱེ། །": { + "ཤ་": "flesh", + "རུས་པ་": "bones", + "དྲ་བ་": "network", + "ཤེས་རབ་": "wisdom", + "མཚོན་": "sword", + "གུད་དུ་ཕྱེ་": "separated apart" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཐོག་མར་པགས་པའི་རིམ་པ་འདི། །རང་གི་བློ་ཡིས་ཐ་དད་ཕྱེ། །": { + "ཐོག་མར་": "First", + "པགས་པ་": "skin", + "རིམ་པ་": "layer", + "རང་གི་": "your own", + "བློ་": "mind", + "ཐ་དད་ཕྱེ་": "separate" + }, + "ཤ་ཡང་རུས་པའི་དྲ་བ་ལས། །ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་གུད་དུ་ཕྱེ། །": { + "ཤ་": "flesh", + "རུས་པ་": "bones", + "དྲ་བ་": "network", + "ཤེས་རབ་": "wisdom", + "མཚོན་": "sword", + "ཕྱེ་": "separate" + } } } }, @@ -6099,6 +27016,78 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བྱས་ནས། །རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། །འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྟག་པར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving separated even the bones,\nOne should examine down to the marrow.\nAsking \"What essence is there in this?\"\nOne should investigate for oneself.\n", "translation": "Having separated even the bones,\nOne should examine down to the marrow.\nAsking \"What essence is there in this?\"\nOne should investigate for oneself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརུས་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བྱས་ནས། །རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། །འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྟག་པར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: རྐང་མར་ནི་རུས་པའི་དཀྱིལ་གྱི་བཅུད་དོ། །བར་དུ་ཞེས་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པའོ། །\n\nCommentary 2: རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བྱས་ནས་རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། འདི་ལ་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྟག་པར་གྱིས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nEven after separating the bones, examine them down to the marrow. Ask yourself, \"What essence is there in this?\" Investigate thoroughly by yourself.\n\nThis translation aims to capture the meaning of examining the body deeply, even to the level of bone marrow, and questioning what true essence or value can be found in it, encouraging self-reflection and investigation into the nature of physical existence.", + "translation": "Even after separating the bones, examine them down to the marrow. Ask yourself, \"What essence is there in this?\" Investigate thoroughly by yourself." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བྱས་ནས། །རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། །": { + "རུས་པ་": "bones", + "དབྱེ་བྱས་": "chop apart", + "རྐང་": "marrow", + "བལྟ་བྱ་": "look" + }, + "འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྟག་པར་གྱིས། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "བདག་ཉིད་": "yourself", + "བརྟག་པར་གྱིས་": "analyze" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བྱས་ནས། །རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། །": { + "རུས་པ་": "bones", + "དབྱེ་བྱས་": "separated", + "རྐང་": "marrow", + "བལྟ་བྱ་": "look" + }, + "འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྟག་པར་གྱིས། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "བདག་ཉིད་": "oneself", + "བརྟག་པར་གྱིས་": "examine" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བྱས་ནས། །རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། །": { + "རུས་པ་": "bones", + "དབྱེ་བྱས་": "separated", + "རྐང་": "marrow", + "བལྟ་བྱ་": "examined" + }, + "འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྟག་པར་གྱིས། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "བདག་ཉིད་": "oneself", + "བརྟག་པར་གྱིས་": "investigate" + } + }, + "02_few_shot": { + "རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བྱས་ནས། །རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། །": { + "རུས་པ་": "bones", + "དབྱེ་བྱས་": "separated", + "རྐང་": "marrow", + "བལྟ་བྱ་": "examine" + }, + "འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྟག་པར་གྱིས། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "བདག་ཉིད་": "oneself", + "བརྟག་པར་གྱིས་": "investigate" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་དབྱེ་བྱས་ནས། །རྐང་གི་བར་དུ་བལྟ་བྱ་ཞིང་། །": { + "རུས་པ་": "bones", + "དབྱེ་བྱས་": "separating", + "རྐང་": "marrow", + "བལྟ་བྱ་": "examine" + }, + "འདི་ལ་སྙིང་པོ་ཅི་ཡོད་ཅེས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྟག་པར་གྱིས། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "བདག་ཉིད་": "yourself", + "བརྟག་པར་གྱིས་": "investigate" + } } } }, @@ -6122,6 +27111,95 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་འབད་དེ་བཙལ་ཀྱང་དེར། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་མ་མཐོང་ན། །ད་དུང་ཅི་ཕྱིར་ཆགས་ཚུལ་གྱིས། །ཁྱོད་ནི་ལུས་འདི་སྲུང་བར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough you have searched diligently like this,\nIf you have not seen its essence,\nWhy do you still, out of attachment,\nProtect and preserve this body?\n", "translation": "Though you have searched diligently like this,\nIf you have not seen its essence,\nWhy do you still, out of attachment,\nProtect and preserve this body?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་འབད་དེ་བཙལ་ཀྱང་དེར། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་མ་མཐོང་ན། །ད་དུང་ཅི་ཕྱིར་ཆགས་ཚུལ་གྱིས། །ཁྱོད་ནི་ལུས་འདི་སྲུང་བར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: ཁྱོད་ཀྱིས་ཏེ་ཁྱོད་རང་གིས་ཀྱང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་འབད་དེ་བཙལ་ཡང་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་མ་མཐོང་ན་ད་དུང་ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་ཆགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུས་འདི་སྲུང་བར་བྱེད། འོན་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་དགོས་སོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf, having searched diligently in this way,\nYou still do not see any essence in it,\nThen why do you continue to protect\nThis body with such attachment?\n", + "translation": "If, having searched diligently in this way,\nYou still do not see any essence in it,\nThen why do you continue to protect\nThis body with such attachment?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་འབད་དེ་བཙལ་ཀྱང་དེར། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་མ་མཐོང་ན།": { + "འབད་": "effort", + "བཙལ་": "searching", + "སྙིང་པོ་": "essence", + "མཐོང་": "see" + }, + "།ད་དུང་ཅི་ཕྱིར་ཆགས་ཚུལ་གྱིས། །ཁྱོད་ནི་ལུས་འདི་སྲུང་བར་བྱེད།": { + "ཆགས་": "attached", + "ལུས་": "body", + "སྲུང་": "protect" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་འབད་དེ་བཙལ་ཀྱང་དེར། །": { + "འབད་": "diligently", + "བཙལ་": "searched" + }, + "ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་མ་མཐོང་ན། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "མཐོང་": "seen" + }, + "ད་དུང་ཅི་ཕྱིར་ཆགས་ཚུལ་གྱིས། །": { + "ཆགས་ཚུལ་": "manner of attachment" + }, + "ཁྱོད་ནི་ལུས་འདི་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ལུས་": "body", + "སྲུང་བར་བྱེད་": "guard" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་འབད་དེ་བཙལ་ཀྱང་དེར། །": { + "འབད་": "searched", + "བཙལ་": "diligently" + }, + "ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་མ་མཐོང་ན། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "མཐོང་": "seen" + }, + "ད་དུང་ཅི་ཕྱིར་ཆགས་ཚུལ་གྱིས། །": { + "ཆགས་": "attachment" + }, + "ཁྱོད་ནི་ལུས་འདི་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ལུས་": "body", + "སྲུང་": "protect" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་འབད་དེ་བཙལ་ཀྱང་དེར། །": { + "འབད་": "diligently", + "བཙལ་": "searched" + }, + "ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་མ་མཐོང་ན། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "མཐོང་": "seen" + }, + "ད་དུང་ཅི་ཕྱིར་ཆགས་ཚུལ་གྱིས། །": { + "ཆགས་": "attachment" + }, + "ཁྱོད་ནི་ལུས་འདི་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ལུས་": "body", + "སྲུང་": "protect", + "བྱེད་": "preserve" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་འབད་དེ་བཙལ་ཀྱང་དེར། །": { + "འབད་": "diligently", + "བཙལ་": "searched" + }, + "ཁྱོད་ཀྱིས་སྙིང་པོ་མ་མཐོང་ན། །": { + "སྙིང་པོ་": "essence", + "མཐོང་": "see" + }, + "ད་དུང་ཅི་ཕྱིར་ཆགས་ཚུལ་གྱིས། །": { + "ཆགས་": "attachment" + }, + "ཁྱོད་ནི་ལུས་འདི་སྲུང་བར་བྱེད། །": { + "ལུས་": "body", + "སྲུང་": "protect" + } } } }, @@ -6145,6 +27223,105 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་། །ཁྲག་ཀྱང་བཏུང་དུ་མི་རུང་ལ། །རྒྱུ་ལྟོའང་གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་ན། །ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nYou should not eat impure things,\nNor should you drink blood.\nIf you cannot even digest food,\nWhat use is this body to you?\n", "translation": "You should not eat impure things,\nNor should you drink blood.\nIf you cannot even digest food,\nWhat use is this body to you?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་། །ཁྲག་ཀྱང་བཏུང་དུ་མི་རུང་ལ། །རྒྱུ་ལྟོའང་གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་ན། །ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ་། །དགོས་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་འདི་ཙམ་ཞིག་བལྟ་བར་བཤའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་ཁྲག་ཀྱང་བཏུང་དུ་མི་རུང་ལ་རྒྱུ་ལྟོའང་གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་ན་ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nYou should not eat impure things,\nNor should you drink blood.\nIf you cannot even chew intestines,\nWhat use is this body to you?\n", + "translation": "You should not eat impure things,\nNor should you drink blood.\nIf you cannot even chew intestines,\nWhat use is this body to you?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་། །": { + "མི་གཙང་": "filth", + "བཟར་མི་རུང་": "not fit to eat" + }, + "ཁྲག་ཀྱང་བཏུང་དུ་མི་རུང་ལ། །": { + "ཁྲག་": "blood", + "བཏུང་དུ་མི་རུང་": "not fit to drink" + }, + "རྒྱུ་ལྟོའང་གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་ན། །": { + "རྒྱུ་ལྟོ་": "entrails", + "གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་": "unfit to suck" + }, + "ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ལུས་": "body" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་། །": { + "ཁྱོད་": "you", + "མི་གཙང་": "impure", + "བཟར་མི་རུང་": "should not eat" + }, + "ཁྲག་ཀྱང་བཏུང་དུ་མི་རུང་ལ། །": { + "ཁྲག་": "blood", + "བཏུང་": "drink" + }, + "རྒྱུ་ལྟོའང་གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་ན། །": { + "རྒྱུ་ལྟོ་": "intestines", + "གཞིབ་": "chewing" + }, + "ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ལུས་": "body", + "ཁྱོད་": "you" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་། །": { + "ཁྱོད་": "you", + "མི་གཙང་": "impure", + "བཟར་མི་རུང་": "should not eat" + }, + "ཁྲག་ཀྱང་བཏུང་དུ་མི་རུང་ལ། །": { + "ཁྲག་": "blood", + "བཏུང་དུ་མི་རུང་": "should not drink" + }, + "རྒྱུ་ལྟོའང་གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་ན། །": { + "རྒྱུ་ལྟོ་": "food", + "གཞིབ་": "chew" + }, + "ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ལུས་": "body", + "ཁྱོད་": "you" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་། །": { + "ཁྱོད་": "you", + "མི་གཙང་": "impure", + "བཟར་མི་རུང་": "should not eat" + }, + "ཁྲག་ཀྱང་བཏུང་དུ་མི་རུང་ལ། །": { + "ཁྲག་": "blood", + "བཏུང་དུ་མི་རུང་": "should not drink" + }, + "རྒྱུ་ལྟོའང་གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་ན། །": { + "རྒྱུ་ལྟོ་": "food", + "གཞིབ་": "digest" + }, + "ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ལུས་": "body", + "ཁྱོད་": "you" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བཟར་མི་རུང་། །": { + "ཁྱོད་": "you", + "མི་གཙང་": "impure", + "བཟར་མི་རུང་": "should not eat" + }, + "ཁྲག་ཀྱང་བཏུང་དུ་མི་རུང་ལ། །": { + "ཁྲག་": "blood", + "བཏུང་དུ་མི་རུང་": "should not drink" + }, + "རྒྱུ་ལྟོའང་གཞིབ་ཏུ་མི་རུང་ན། །": { + "རྒྱུ་ལྟོ་": "intestines", + "གཞིབ་": "chew" + }, + "ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །": { + "ལུས་": "body" + } } } }, @@ -6168,6 +27345,80 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉིས་ན་ཝ་དང་བྱ་རྒོད་ཀྱིས། །ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་འདི་བསྲུང་རིགས། །མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAt night, foxes and vultures\nShould guard this for the sake of food.\nAs for this human body,\nIt is merely to be used up and discarded.\n", "translation": "At night, foxes and vultures\nShould guard this for the sake of food.\nAs for this human body,\nIt is merely to be used up and discarded." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉིས་ན་ཝ་དང་བྱ་རྒོད་ཀྱིས། །ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་འདི་བསྲུང་རིགས། །མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད། །\n\nCommentary 1: ཉིས་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རིགས་ནའོ། །ལུས་ནི་ལུས་པོ་ཉིད་དོ། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་བྱེད་དུ་བཅུག་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེས་ན་ཁྱོད་རང་གིས་ལོངས་སྤྱད་དུ་མི་རུང་བས་ཉིས་ན་ཝ་དང་བྱ་རྒོད་ཀྱིས་ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་འདི་བསྲུང་རིགས་སོ། ། གཉིས་པ་ནི། མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི་དགེ་བ་ལ་བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven if jackals and vultures\nShould guard this body for food,\nThis human body of ours\nIs merely meant to be put to use.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that our human body should not be seen as something to be preserved for its own sake, but rather as a tool to be utilized for virtuous purposes. The commentaries suggest that instead of clinging to the body, we should use it to accumulate merit and engage in positive actions.", + "translation": "Even if jackals and vultures\nShould guard this body for food,\nThis human body of ours\nIs merely meant to be put to use." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉིས་ན་ཝ་དང་བྱ་རྒོད་ཀྱིས། །ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་འདི་བསྲུང་རིགས།": { + "ཝ་": "jackals", + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཟས་": "food", + "རིགས་": "logical" + }, + "།མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད། །": { + "མི་": "human beings", + "ལུས་": "bodies", + "བཀོལ་བར་བྱ་བ་": "to be used" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉིས་ན་ཝ་དང་བྱ་རྒོད་ཀྱིས། །ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་འདི་བསྲུང་རིགས།": { + "ཉིས་ན་ཝ་": "Jackals", + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཟས་": "food", + "བསྲུང་": "protect" + }, + "།མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད།": { + "མི་": "humans", + "ལུས་": "body", + "བཀོལ་བར་བྱ་བ་": "utilized" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉིས་ན་ཝ་དང་བྱ་རྒོད་ཀྱིས། །ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་འདི་བསྲུང་རིགས།": { + "ཉིས་": "night", + "ཝ་": "foxes", + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཟས་": "food", + "བསྲུང་": "guard" + }, + "།མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད།": { + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "བཀོལ་བར་བྱ་བ་": "used up" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉིས་ན་ཝ་དང་བྱ་རྒོད་ཀྱིས། །ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་འདི་བསྲུང་རིགས།": { + "ཉིས་": "night", + "ཝ་": "foxes", + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཟས་": "food", + "བསྲུང་": "guard" + }, + "།མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད།": { + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "བཀོལ་བར་བྱ་བ་": "used up" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉིས་ན་ཝ་དང་བྱ་རྒོད་ཀྱིས། །ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་འདི་བསྲུང་རིགས།": { + "ཝ་": "jackals", + "བྱ་རྒོད་": "vultures", + "ཟས་": "food", + "བསྲུང་": "guard" + }, + "།མི་འོ་ཅོག་གི་ལུས་འདི་ནི། །བཀོལ་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཟད།": { + "མི་": "human", + "ལུས་": "body", + "བཀོལ་བར་བྱ་བ་": "put to use" + } } } }, @@ -6191,6 +27442,98 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུངས་ཀྱང་ནི། །འཆི་བདག་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཡིས། །ཕྲོགས་ཏེ་བྱ་དང་ཁྱིར་བྱིན་ན། །དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven if you guard it like this,\nWhen the merciless Lord of Death\nSnatches it away and gives it to birds and dogs,\nWhat will you be able to do then?\n", "translation": "Even if you guard it like this,\nWhen the merciless Lord of Death\nSnatches it away and gives it to birds and dogs,\nWhat will you be able to do then?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུངས་ཀྱང་ནི། །འཆི་བདག་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཡིས། །ཕྲོགས་ཏེ་བྱ་དང་ཁྱིར་བྱིན་ན། །དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །\n\nCommentary 1: འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ནམ་ཡང་བསོད་ནམས་བྱེད་དུ་མ་བཅུག་པར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྲུངས་ཀྱང་། འཆི་བདག་གིས་གཞན་ལ་བྱིན་པ་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ཡང་བྱར་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུངས་ཀྱང་ནི་འཆི་བདག་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཡིས་ཕྲོགས་ཏེ་བྱ་དང་ཁྱི་ལ་བྱིན་ན་དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡོད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nEven if you guard it like this,\nWhen the merciless Lord of Death\nSnatches it away and gives it to birds and dogs,\nWhat will you be able to do then?\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which warns about the futility of clinging to possessions or the body in the face of inevitable death. The commentaries emphasize that despite one's efforts to protect and preserve, when death comes, one is powerless to prevent the body from being consumed by animals or otherwise disposed of.", + "translation": "Even if you guard it like this,\nWhen the merciless Lord of Death\nSnatches it away and gives it to birds and dogs,\nWhat will you be able to do then?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུངས་ཀྱང་ནི། །": { + "བསྲུངས་": "protect" + }, + "འཆི་བདག་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཡིས། །": { + "འཆི་བདག་": "Lord of Death", + "བརྩེ་བ་མེད་པ་": "merciless" + }, + "ཕྲོགས་ཏེ་བྱ་དང་ཁྱིར་བྱིན་ན། །": { + "ཕྲོགས་": "takes", + "བྱ་": "birds", + "ཁྱི་": "dogs" + }, + "དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ཅི་བྱར་ཡོད་": "what will you be able to do" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུངས་ཀྱང་ནི། །": { + "བསྲུངས་": "guard" + }, + "འཆི་བདག་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཡིས། །": { + "འཆི་བདག་": "Lord of Death", + "བརྩེ་བ་མེད་པ་": "merciless" + }, + "ཕྲོགས་ཏེ་བྱ་དང་ཁྱིར་བྱིན་ན། །": { + "ཕྲོགས་": "snatch away", + "བྱ་": "birds", + "ཁྱི་": "dogs" + }, + "དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "དེ་ཚེ་": "at that time" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུངས་ཀྱང་ནི། །": { + "བསྲུངས་": "guard" + }, + "འཆི་བདག་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཡིས། །": { + "འཆི་བདག་": "Lord of Death", + "བརྩེ་བ་མེད་པ་": "merciless" + }, + "ཕྲོགས་ཏེ་བྱ་དང་ཁྱིར་བྱིན་ན། །": { + "ཕྲོགས་": "snatches", + "བྱ་": "birds", + "ཁྱི་": "dogs" + }, + "དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ཅི་བྱར་ཡོད་": "be able to do" + } + }, + "02_few_shot": { + "འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུངས་ཀྱང་ནི། །": { + "བསྲུངས་": "guard" + }, + "འཆི་བདག་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཡིས། །": { + "འཆི་བདག་": "Lord of Death", + "བརྩེ་བ་མེད་པ་": "merciless" + }, + "ཕྲོགས་ཏེ་བྱ་དང་ཁྱིར་བྱིན་ན། །": { + "ཕྲོགས་": "snatches", + "བྱ་": "birds", + "ཁྱི་": "dogs" + }, + "དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ཅི་བྱར་ཡོད་": "what will you be able to do" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྲུངས་ཀྱང་ནི། །": { + "བསྲུངས་": "guard" + }, + "འཆི་བདག་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཡིས། །": { + "འཆི་བདག་": "Lord of Death", + "བརྩེ་བ་མེད་པ་": "merciless" + }, + "ཕྲོགས་ཏེ་བྱ་དང་ཁྱིར་བྱིན་ན། །": { + "ཕྲོགས་": "snatches", + "བྱ་": "birds", + "ཁྱི་": "dogs" + }, + "དེ་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་བྱར་ཡོད། །": { + "ཅི་བྱར་ཡོད་": "what will you be able to do" + } } } }, @@ -6214,6 +27557,84 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྲན་གཡོག་བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་ལའང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ན། །ལུས་འདི་བསྙོད་ཀྱང་གཞན་འགྲོ་ན། །ཁྱོད་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཤ་ཐང་གསོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nEven if servants are unfit for work,\nIf you do not provide them clothing and such,\nWhen this body is exhausted and goes elsewhere,\nWhy do you still strive to nourish your flesh?\n", "translation": "Even if servants are unfit for work,\nIf you do not provide them clothing and such,\nWhen this body is exhausted and goes elsewhere,\nWhy do you still strive to nourish your flesh?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྲན་གཡོག་བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་ལའང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ན། །ལུས་འདི་བསྙོད་ཀྱང་གཞན་འགྲོ་ན། །ཁྱོད་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཤ་ཐང་གསོ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཟན་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ། བྲན་གཡོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཅི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྦྱིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་བྲན་གཡོག་ལས་ལ་བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་པ་ལ་གོས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ན། ལུས་འདི་བསྙོད་དེ་གསོས་ཀྱང་ངེས་པར་གཞན་དུ་འགྲོ་ན་ཁྱོད་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཤ་ཐང་གསོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf you do not provide clothing and such\nEven to a servant unfit for work,\nWhen this body, though nourished, will depart elsewhere,\nWhy do you exhaust yourself caring for it?\n\n\nThis translation captures the core meaning that it's futile to overly pamper or exhaust oneself caring for the body, since like an unfit servant, it will eventually leave regardless of how well it's treated. The verse uses this analogy to encourage detachment from the physical body.", + "translation": "If you do not provide clothing and such\nEven to a servant unfit for work,\nWhen this body, though nourished, will depart elsewhere,\nWhy do you exhaust yourself caring for it?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྲན་གཡོག་བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་ལའང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ན། །": { + "བྲན་གཡོག་": "servants", + "བཀོལ་": "employed", + "གོས་": "clothes" + }, + "ལུས་འདི་བསྙོད་ཀྱང་གཞན་འགྲོ་ན། །ཁྱོད་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཤ་ཐང་གསོ། །": { + "ལུས་": "body", + "བསྙོད་": "fed", + "ཤ་ཐང་": "tire" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྲན་གཡོག་བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་ལའང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ན། །": { + "བྲན་གཡོག་": "servant", + "བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་": "unfit for work", + "གོས་": "clothing", + "སྦྱིན་": "give" + }, + "ལུས་འདི་བསྙོད་ཀྱང་གཞན་འགྲོ་ན། །ཁྱོད་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཤ་ཐང་གསོ། །": { + "ལུས་": "body", + "བསྙོད་": "shaken", + "གཞན་": "elsewhere", + "འགྲོ་": "goes", + "ཤ་ཐང་": "exhaustion", + "གསོ་": "nurture" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྲན་གཡོག་བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་ལའང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ན། །": { + "བྲན་གཡོག་": "servants", + "བཀོལ་": "work", + "གོས་": "clothing" + }, + "ལུས་འདི་བསྙོད་ཀྱང་གཞན་འགྲོ་ན། །ཁྱོད་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཤ་ཐང་གསོ། །": { + "ལུས་": "body", + "བསྙོད་": "shaken", + "འགྲོ་": "goes", + "ཤ་ཐང་གསོ་": "exhaust yourself" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྲན་གཡོག་བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་ལའང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ན། །": { + "བྲན་གཡོག་": "servants", + "བཀོལ་": "work", + "གོས་": "clothing" + }, + "ལུས་འདི་བསྙོད་ཀྱང་གཞན་འགྲོ་ན། །ཁྱོད་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཤ་ཐང་གསོ། །": { + "ལུས་": "body", + "བསྙོད་": "exhausted", + "གཞན་": "elsewhere", + "ཤ་ཐང་": "flesh" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྲན་གཡོག་བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་ལའང་། །གོས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ན། །": { + "བྲན་གཡོག་": "servant", + "བཀོལ་དུ་མི་བཏུབ་": "unfit for work", + "གོས་": "clothing", + "སྦྱིན་": "provide" + }, + "ལུས་འདི་བསྙོད་ཀྱང་གཞན་འགྲོ་ན། །": { + "ལུས་": "body", + "བསྙོད་": "nourished", + "གཞན་": "elsewhere", + "འགྲོ་": "depart" + }, + "ཁྱོད་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཤ་ཐང་གསོ། །": { + "ཤ་ཐང་གསོ་": "exhaust yourself" + } } } }, @@ -6237,6 +27658,70 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ལ་གླ་རྔན་བྱིན་ནས་ནི། །ད་ནི་རང་གི་དོན་བྱེད་ཆུག །ཕན་པ་མེད་པར་འདི་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving given payment to this one,\nNow let them do their own work.\nWithout benefit to this one,\nDo not give everything.\n", "translation": "Having given payment to this one,\nNow let them do their own work.\nWithout benefit to this one,\nDo not give everything." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ལ་གླ་རྔན་བྱིན་ནས་ནི། །ད་ནི་རང་གི་དོན་བྱེད་ཆུག །ཕན་པ་མེད་པར་འདི་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །\n\nCommentary 1: འདི་ལ་གླ་རྔན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལས་ཀྱི་རིན་ནོ། །ཡང་ན་གླ་རྔན་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ལ་གླ་རྔན་ཙམ་དུ་ཟས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་བྱིན་ནས་ད་ནི་བྱང་སེམས་རང་གི་དོན་ཏེ་གཞན་དོན་བྱེད་དུ་ཆུག་ཅེས་དགེ་ལྷས་སོ། །གཞན་ལ་ཕན་པའི་དོན་མེད་པར་འདི་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nHaving given this one wages,\nNow let them do their own work.\nWithout benefit to others,\nOne should not give everything to this person.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that after providing fair compensation (wages or payment) to someone, they should be allowed to do their own work or pursue their own goals. However, it cautions against giving excessively or giving everything to someone if it doesn't benefit others, emphasizing the importance of balancing generosity with wisdom and consideration for the greater good.", + "translation": "Having given this one wages,\nNow let them do their own work.\nWithout benefit to others,\nOne should not give everything to this person." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འདི་ལ་གླ་རྔན་བྱིན་ནས་ནི། །ད་ནི་རང་གི་དོན་བྱེད་ཆུག །": { + "གླ་རྔན་": "wage", + "དོན་བྱེད་": "work" + }, + "ཕན་པ་མེད་པར་འདི་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །": { + "ཕན་པ་": "benefit", + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "སྦྱིན་པ་": "give" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འདི་ལ་གླ་རྔན་བྱིན་ནས་ནི། །ད་ནི་རང་གི་དོན་བྱེད་ཆུག །": { + "གླ་རྔན་": "payment", + "བྱིན་": "given", + "དོན་": "purpose" + }, + "ཕན་པ་མེད་པར་འདི་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །": { + "ཕན་པ་": "benefit", + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "སྦྱིན་པ་": "given" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འདི་ལ་གླ་རྔན་བྱིན་ནས་ནི། །ད་ནི་རང་གི་དོན་བྱེད་ཆུག །": { + "གླ་རྔན་": "reward", + "བྱིན་": "given", + "རང་གི་": "own", + "དོན་": "aims" + }, + "ཕན་པ་མེད་པར་འདི་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །": { + "ཕན་པ་": "benefit", + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "སྦྱིན་པ་": "give" + } + }, + "02_few_shot": { + "འདི་ལ་གླ་རྔན་བྱིན་ནས་ནི། །ད་ནི་རང་གི་དོན་བྱེད་ཆུག །": { + "གླ་རྔན་": "payment", + "བྱིན་": "given", + "དོན་བྱེད་": "work" + }, + "ཕན་པ་མེད་པར་འདི་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །": { + "ཕན་པ་": "benefit", + "སྦྱིན་པ་": "give" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འདི་ལ་གླ་རྔན་བྱིན་ནས་ནི། །ད་ནི་རང་གི་དོན་བྱེད་ཆུག །": { + "གླ་རྔན་": "wages", + "དོན་བྱེད་": "work" + }, + "ཕན་པ་མེད་པར་འདི་ལ་ནི། །ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །": { + "ཕན་པ་": "benefit", + "སྦྱིན་པ་": "give" + } } } }, @@ -6260,6 +27745,103 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འགྲོ་དང་འོང་བའི་རྟེན་ཙམ་དུ། །ལུས་ལ་གྲུ་ཡི་བློ་བཞག་སྟེ། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཡིད་བཞིན་གྱི་ནི་ལུས་སུ་བསྒྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nViewing the body as merely a boat\nFor coming and going,\nTransform it into a wish-fulfilling body\nIn order to accomplish the welfare of beings.\n", "translation": "Viewing the body as merely a boat\nFor coming and going,\nTransform it into a wish-fulfilling body\nIn order to accomplish the welfare of beings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའགྲོ་དང་འོང་བའི་རྟེན་ཙམ་དུ། །ལུས་ལ་གྲུ་ཡི་བློ་བཞག་སྟེ། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཡིད་བཞིན་གྱི་ནི་ལུས་སུ་བསྒྱུར། །\n\nCommentary 1: འགྲོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། འགྲོ་དང་འོང་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེས་ན་གྲུ་ཆུ་ལ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བའི་རྟེན་ཡིན་པ་ལྟར་རང་གཞན་འཁོར་བའི་མཚོ་ལས་བརྒལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཙམ་དུ་གྱུར་པས་ལུས་ལ་གྲུ་ཡི་བློ་བཞག་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནི་ལུས་སུ་སྟེ་རྒྱལ་བའི་སྐུར་བསྒྱུར་བ་སྟེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nViewing the body as merely a vessel for coming and going,\nLike a boat, establish this mindset.\nIn order to accomplish the welfare of sentient beings,\nTransform it into a wish-fulfilling body.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that one should view the physical body as simply a vehicle or vessel (like a boat) for traversing samsara and helping others. The ultimate goal is to transform this ordinary body into an enlightened form that can effortlessly benefit all beings, like a wish-fulfilling jewel.", + "translation": "Viewing the body as merely a vessel for coming and going,\nLike a boat, establish this mindset.\nIn order to accomplish the welfare of sentient beings,\nTransform it into a wish-fulfilling body." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "འགྲོ་དང་འོང་བའི་རྟེན་ཙམ་དུ། །ལུས་ལ་གྲུ་ཡི་བློ་བཞག་སྟེ།": { + "འགྲོ་དང་འོང་": "coming and going", + "རྟེན་": "support", + "ལུས་": "body", + "གྲུ་": "boat" + }, + "།སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་བསྒྲུབ་": "benefit" + }, + "།ཡིད་བཞིན་གྱི་ནི་ལུས་སུ་བསྒྱུར།": { + "ཡིད་བཞིན་": "wish-fulfilling", + "ལུས་": "body", + "བསྒྱུར་": "transform" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "འགྲོ་དང་འོང་བའི་རྟེན་ཙམ་དུ། །ལུས་ལ་གྲུ་ཡི་བློ་བཞག་སྟེ།": { + "འགྲོ་": "coming", + "འོང་བ་": "going", + "རྟེན་": "support", + "ལུས་": "body", + "གྲུ་": "boat" + }, + "།སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "benefit", + "བསྒྲུབ་པ་": "accomplish" + }, + "།ཡིད་བཞིན་གྱི་ནི་ལུས་སུ་བསྒྱུར།": { + "ཡིད་བཞིན་": "wish-fulfilling", + "ལུས་": "body", + "བསྒྱུར་": "transform" + } + }, + "02_zero_shot": { + "འགྲོ་དང་འོང་བའི་རྟེན་ཙམ་དུ། །ལུས་ལ་གྲུ་ཡི་བློ་བཞག་སྟེ།": { + "འགྲོ་": "coming", + "འོང་བ་": "going", + "རྟེན་": "vessel", + "ལུས་": "body", + "གྲུ་": "boat" + }, + "།སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "welfare", + "བསྒྲུབ་པ་": "accomplish" + }, + "།ཡིད་བཞིན་གྱི་ནི་ལུས་སུ་བསྒྱུར།": { + "ཡིད་བཞིན་": "wish-fulfilling", + "ལུས་": "body", + "བསྒྱུར་": "transform" + } + }, + "02_few_shot": { + "འགྲོ་དང་འོང་བའི་རྟེན་ཙམ་དུ། །ལུས་ལ་གྲུ་ཡི་བློ་བཞག་སྟེ།": { + "འགྲོ་": "coming", + "འོང་བ་": "going", + "རྟེན་": "boat", + "ལུས་": "body" + }, + "།སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་བསྒྲུབ་": "accomplish the welfare" + }, + "།ཡིད་བཞིན་གྱི་ནི་ལུས་སུ་བསྒྱུར།": { + "ཡིད་བཞིན་": "wish-fulfilling", + "ལུས་": "body", + "བསྒྱུར་": "transform" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "འགྲོ་དང་འོང་བའི་རྟེན་ཙམ་དུ། །ལུས་ལ་གྲུ་ཡི་བློ་བཞག་སྟེ།": { + "འགྲོ་དང་འོང་": "coming and going", + "རྟེན་": "vessel", + "ལུས་": "body", + "གྲུ་": "boat", + "བློ་བཞག་": "mindset" + }, + "།སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་བསྒྲུབ་": "accomplish the welfare" + }, + "།ཡིད་བཞིན་གྱི་ནི་ལུས་སུ་བསྒྱུར།": { + "ཡིད་བཞིན་": "wish-fulfilling", + "ལུས་": "body", + "བསྒྱུར་": "transform" + } } } }, @@ -6283,6 +27865,99 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་ཀྱིས་དེ། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས། །ཁྲོ་གཉེར་ངོ་ཟུམ་ཡོངས་ཐོང་སྟེ། །འགྲོ་བའི་བཤེས་དང་གསོང་པོར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, with your own free will,\nAlways maintain a smiling countenance.\nAbandon frowns and gloomy expressions completely,\nAnd be a sincere friend to all beings.\n", "translation": "Thus, with your own free will,\nAlways maintain a smiling countenance.\nAbandon frowns and gloomy expressions completely,\nAnd be a sincere friend to all beings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་ཀྱིས་དེ། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས། །ཁྲོ་གཉེར་ངོ་ཟུམ་ཡོངས་ཐོང་སྟེ། །འགྲོ་བའི་བཤེས་དང་གསོང་པོར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ན་ཞེས་པ་ནི་བརྗོད་པའི་རིམ་པ་ལྟར་རོ། །རང་དབང་ནི་རང་གི་སེམས་ལའོ། །གང་ནས་ཀྱང་དུས་རྟག་ཏུ་འཛུམ་ཞིང་མདངས་ཡོད་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །ཁྲོ་གཉེར་ནི་སྨིན་མ་འཁྱོག་པར་བསྡུས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ངོ་འཛུམ་མོ། །བཤེས་ནི་འགྲོགས་པའོ། །གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་མ་སྨྲས་པའི་གོང་རོལ་དུ་བསྙུར་ནས་གླེང་མོ་བརྗོད་པའི་ཚུལ་དང་ལྡན་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྤྱོད་པའི་རྣམ་གྲངས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པར་བྱ་བ་དང་། སེམས་སྦྱོང་བ་གཙོ་བོར་བསྟན་པ་དང་། སེམས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའི་སྒྲིབ་པ་སྦྱོང་བའོ། །དང་པོ་ལ་བཞི་སྟེ། སྤྱིར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཁྱད་པར་དུ་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་པ་མ་དད་པར་འགྱུར་བའི་སྤྱོད་པ་སྤོང་བ་དང་། གཉིད་ཀྱི་ཡུལ་བསྲུང་བའི་ཚུལ་ལོ། ། དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། འཕྲལ་གྱི་བྱ་བ་ལ་ཞི་བ་དང་། གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལ་ངེས་པ་དང་། རང་གི་བྱ་བ་ལ་དགེ་བའི་སྤྱོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་རང་གི་སེམས་ལ་རང་དབང་ཡོད་པར་གྱིས་ཏེ་རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས་ལ། ཁྲོ་གཉེར་ངོ་ཟུམ་ཡོངས་སུ་ཐོང་སྟེ་འགྲོ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བཤེས་དང་གསོང་པོ་སྟེ་བདེན་པའི་ངག་ཕེབས་པར་སྨྲ་བར་གྱིས།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nThus, having self-control,\nAlways maintain a smiling countenance.\nCompletely abandon frowns and scowls,\nAnd be a sincere friend to all beings.\n\n\nThis translation aims to capture the key points from the original Tibetan and the explanations in the commentaries:\n\n1. The importance of self-control over one's mind\n2. The instruction to always maintain a smiling, bright expression\n3. The advice to abandon frowns, scowls, and angry expressions\n4. The encouragement to be a genuine friend to all beings\n5. The emphasis on speaking truthfully and initiating friendly conversation\n\nThe translation attempts to convey these ideas in a concise and poetic manner, reflecting the style of the original verse.", + "translation": "Thus, having self-control,\nAlways maintain a smiling countenance.\nCompletely abandon frowns and scowls,\nAnd be a sincere friend to all beings." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་ཀྱིས་དེ། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས།": { + "རང་དབང་": "self-controlled", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "འཛུམ་པའི་": "smiling", + "བཞིན་": "face" + }, + "།ཁྲོ་གཉེར་ངོ་ཟུམ་ཡོངས་ཐོང་སྟེ། །འགྲོ་བའི་བཤེས་དང་གསོང་པོར་གྱིས།": { + "ཁྲོ་གཉེར་": "glowering brows", + "ངོ་ཟུམ་": "scowls", + "ཐོང་": "abandon", + "འགྲོ་བའི་": "beings", + "བཤེས་": "friendly", + "གསོང་པོར་": "straightforward" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་ཀྱིས་དེ། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས།": { + "རང་དབང་": "self-control", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "འཛུམ་པ་": "smiling", + "བཞིན་": "countenance" + }, + "།ཁྲོ་གཉེར་ངོ་ཟུམ་ཡོངས་ཐོང་སྟེ།": { + "ཁྲོ་གཉེར་": "frowns", + "ངོ་ཟུམ་": "gloomy expressions", + "ཡོངས་ཐོང་": "abandon" + }, + "།འགྲོ་བའི་བཤེས་དང་གསོང་པོར་གྱིས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བཤེས་": "friend", + "གསོང་པོ་": "honest" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་ཀྱིས་དེ། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས།": { + "རང་དབང་": "self-control", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "འཛུམ་པ་": "smiling", + "བཞིན་": "countenance" + }, + "།ཁྲོ་གཉེར་ངོ་ཟུམ་ཡོངས་ཐོང་སྟེ།": { + "ཁྲོ་གཉེར་": "frowns", + "ངོ་ཟུམ་": "scowls", + "ཐོང་": "abandon" + }, + "།འགྲོ་བའི་བཤེས་དང་གསོང་པོར་གྱིས། །": { + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བཤེས་": "friend", + "གསོང་པོ་": "sincere" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་ཀྱིས་དེ། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས།": { + "རང་དབང་": "free will", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "འཛུམ་པའི་": "smiling", + "བཞིན་": "countenance" + }, + "།ཁྲོ་གཉེར་ངོ་ཟུམ་ཡོངས་ཐོང་སྟེ།": { + "ཁྲོ་གཉེར་": "frowns", + "ངོ་ཟུམ་": "gloomy expressions", + "ཐོང་": "abandon" + }, + "།འགྲོ་བའི་བཤེས་དང་གསོང་པོར་གྱིས། །": { + "འགྲོ་བའི་": "beings", + "བཤེས་": "friend", + "གསོང་པོར་": "sincere" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་རང་དབང་ཡོད་ཀྱིས་དེ། །རྟག་ཏུ་འཛུམ་པའི་བཞིན་དུ་གྱིས།": { + "རང་དབང་": "self-control", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "འཛུམ་པ་": "smiling", + "བཞིན་": "countenance" + }, + "།ཁྲོ་གཉེར་ངོ་ཟུམ་ཡོངས་ཐོང་སྟེ། །འགྲོ་བའི་བཤེས་དང་གསོང་པོར་གྱིས།": { + "ཁྲོ་གཉེར་": "frowns", + "ངོ་ཟུམ་": "scowls", + "ཡོངས་ཐོང་": "abandon", + "འགྲོ་བ་": "beings", + "བཤེས་": "friend", + "གསོང་པོ་": "sincere" + } } } }, @@ -6306,6 +27981,91 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྲི་ལ་སོགས་པ་བབ་ཅོལ་དུ། །སྒྲ་དང་བཅས་པར་མི་དོར་རོ། །སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ། །རྟག་ཏུ་གཅོམ་བསྐྱུངས་དགའ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDo not carelessly drop chairs and such\nMaking loud noises.\nDo not open doors forcefully.\nAlways be humble and joyful.\n", "translation": "Do not carelessly drop chairs and such\nMaking loud noises.\nDo not open doors forcefully.\nAlways be humble and joyful." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྲི་ལ་སོགས་པ་བབ་ཅོལ་དུ། །སྒྲ་དང་བཅས་པར་མི་དོར་རོ། །སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ། །རྟག་ཏུ་གཅོམ་བསྐྱུངས་དགའ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: སྒྲ་དང་བཅས་ཞེས་པ་ནི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པའོ། །མི་དོར་བ་ནི་མི་བསྐྱུར་བའོ། །དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་བ་ནི་བཙན་ཐབས་སུ་མི་འཕུལ་ལོ། །དེ་ལྟར་དུ་བྱས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: ཁྲི་དང་སྟན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བབ་ཅོལ་ཏེ་མ་བརྟགས་པར་ཤུགས་ཆེན་པོས་སྒྲ་དང་བཅས་པར་མི་དོར་རོ། །སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ་རྟག་ཏུ་གཅོམ་སྐྱུང་ཞིང་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་སྤྱོད་ལམ་བྱ་སྟེ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nOne should not carelessly throw down chairs and such things with noise.\nOne should not forcefully open doors either.\nOne should always be content with humble and gentle behavior.\n", + "translation": "One should not carelessly throw down chairs and such things with noise.\nOne should not forcefully open doors either.\nOne should always be content with humble and gentle behavior." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཁྲི་ལ་སོགས་པ་བབ་ཅོལ་དུ། །སྒྲ་དང་བཅས་པར་མི་དོར་རོ། །": { + "ཁྲི་": "chairs", + "བབ་ཅོལ་": "impetuously", + "སྒྲ་": "noisily", + "མི་དོར་": "do not shove" + }, + "སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ། །རྟག་ཏུ་གཅོམ་བསྐྱུངས་དགའ་བར་བྱ། །": { + "སྒོ་": "doors", + "མི་དབྱེ་": "don't open", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཅོམ་བསྐྱུངས་": "quiet and subdued", + "དགའ་བར་བྱ་": "delight in" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཁྲི་ལ་སོགས་པ་བབ་ཅོལ་དུ། །སྒྲ་དང་བཅས་པར་མི་དོར་རོ། །": { + "ཁྲི་": "chairs", + "བབ་ཅོལ་": "carelessly", + "སྒྲ་": "noise" + }, + "སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ། །": { + "སྒོ་": "doors", + "དྲག་ཏུ་": "forcefully" + }, + "རྟག་ཏུ་གཅོམ་བསྐྱུངས་དགའ་བར་བྱ། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཅོམ་བསྐྱུངས་": "humble and modest" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཁྲི་ལ་སོགས་པ་བབ་ཅོལ་དུ། །སྒྲ་དང་བཅས་པར་མི་དོར་རོ། །": { + "ཁྲི་": "chairs", + "བབ་ཅོལ་": "carelessly", + "སྒྲ་": "noises" + }, + "སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ། །རྟག་ཏུ་གཅོམ་བསྐྱུངས་དགའ་བར་བྱ། །": { + "སྒོ་": "doors", + "དྲག་ཏུ་": "forcefully", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཅོམ་བསྐྱུངས་": "gentle", + "དགའ་བར་": "delight" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཁྲི་ལ་སོགས་པ་བབ་ཅོལ་དུ། །སྒྲ་དང་བཅས་པར་མི་དོར་རོ། །": { + "ཁྲི་": "chairs", + "བབ་ཅོལ་": "carelessly", + "སྒྲ་": "noises", + "དོར་": "drop" + }, + "སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ། །": { + "སྒོ་": "doors", + "དྲག་ཏུ་": "forcefully", + "དབྱེ་": "open" + }, + "རྟག་ཏུ་གཅོམ་བསྐྱུངས་དགའ་བར་བྱ། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཅོམ་བསྐྱུངས་": "humble", + "དགའ་བར་": "joyful" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཁྲི་ལ་སོགས་པ་བབ་ཅོལ་དུ། །སྒྲ་དང་བཅས་པར་མི་དོར་རོ། །": { + "ཁྲི་": "chairs", + "སྒྲ་": "noise", + "དོར་": "throw down" + }, + "སྒོ་ཡང་དྲག་ཏུ་མི་དབྱེ་སྟེ། །": { + "སྒོ་": "doors", + "དབྱེ་": "open" + }, + "རྟག་ཏུ་གཅོམ་བསྐྱུངས་དགའ་བར་བྱ། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "གཅོམ་བསྐྱུངས་": "humble", + "དགའ་བ་": "content" + } } } }, @@ -6329,6 +28089,121 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཆུ་སྐྱར་བྱི་ལ་ཆོམ་རྐུན་དག །སྒྲ་མེད་འཇབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ཡིས། །མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ། །ཐུབ་པས་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་སྤྱད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLike otters, cats, and thieves,\nWho move silently and stealthily,\nAccomplishing their desired aims -\nThe sage should always act likewise.\n", "translation": "Like otters, cats, and thieves,\nWho move silently and stealthily,\nAccomplishing their desired aims -\nThe sage should always act likewise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཆུ་སྐྱར་བྱི་ལ་ཆོམ་རྐུན་དག །སྒྲ་མེད་འཇབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ཡིས། །མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ། །ཐུབ་པས་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་སྤྱད། །\n\nCommentary 1: ཆུ་སྐྱར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཇབ་ཅིང་ཞེས་པ་བརྟན་པའམ་ཡང་ན་མ་ཚོར་བར་འཇབ་པའོ། །དེ་བཞིན་བསྐུལ་འདེབས་པ་ནི་འགྱོད་པ་སྤོང་ཞིང་བསྐུལ་བའོ། །\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་ཆུ་སྐྱར་དང་བྱི་ལ་དང་ཆོམ་རྐུན་དག་སྒྲ་མེད་པར་འཇབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ཡིས་རང་གིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལྟར། ཐུབ་པ་སྟེ་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ངག་གི་སྤྱོད་ལམ་ཞི་བར་སྤྱད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nLike otters, cats, and thieves who move\nSilently and stealthily,\nTo accomplish their desired aims,\nThe sage should always act likewise.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which uses the examples of otters, cats, and thieves moving quietly and stealthily to achieve their goals as a metaphor for how a sage or bodhisattva should conduct themselves. The commentaries clarify that this refers to acting steadily or unnoticed, and that bodhisattvas should always behave in this calm, controlled manner in their physical and verbal conduct.", + "translation": "Like otters, cats, and thieves who move\nSilently and stealthily,\nTo accomplish their desired aims,\nThe sage should always act likewise." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཆུ་སྐྱར་བྱི་ལ་ཆོམ་རྐུན་དག །": { + "ཆུ་སྐྱར་": "cranes", + "བྱི་ལ་": "cats", + "ཆོམ་རྐུན་": "burglars" + }, + "སྒྲ་མེད་འཇབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ཡིས། །": { + "སྒྲ་མེད་": "silence", + "འཇབ་": "unobtrusively", + "འགྲོ་བ་": "move" + }, + "མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ། །": { + "འདོད་པ་": "desire", + "དོན་": "ends", + "སྒྲུབ་པ་": "achieve" + }, + "ཐུབ་པས་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་སྤྱད། །": { + "ཐུབ་པ་": "sages", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྤྱད་": "behave" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཆུ་སྐྱར་བྱི་ལ་ཆོམ་རྐུན་དག །": { + "ཆུ་སྐྱར་": "otters", + "བྱི་ལ་": "cats", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves" + }, + "སྒྲ་མེད་འཇབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ཡིས། །": { + "སྒྲ་མེད་": "without sound", + "འཇབ་": "stealthily", + "འགྲོ་བ་": "move" + }, + "མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ། །": { + "འདོད་པ་": "desired", + "དོན་": "aims", + "སྒྲུབ་པ་": "accomplishing" + }, + "ཐུབ་པས་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་སྤྱད། །": { + "ཐུབ་པ་": "Sage", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྤྱད་": "acts" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཆུ་སྐྱར་བྱི་ལ་ཆོམ་རྐུན་དག །": { + "ཆུ་སྐྱར་": "otters", + "བྱི་ལ་": "cats", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves" + }, + "སྒྲ་མེད་འཇབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ཡིས། །": { + "སྒྲ་མེད་": "silently", + "འཇབ་": "stealthily", + "འགྲོ་བ་": "move" + }, + "མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ། །": { + "མངོན་པར་འདོད་པའི་": "desired", + "དོན་": "aims", + "སྒྲུབ་པ་": "accomplish" + }, + "ཐུབ་པས་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་སྤྱད། །": { + "ཐུབ་པས་": "sage", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྤྱད་": "act" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཆུ་སྐྱར་བྱི་ལ་ཆོམ་རྐུན་དག །": { + "ཆུ་སྐྱར་": "otters", + "བྱི་ལ་": "cats", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves" + }, + "སྒྲ་མེད་འཇབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ཡིས། །": { + "སྒྲ་མེད་": "silently", + "འཇབ་": "stealthily", + "འགྲོ་བ་": "move" + }, + "མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ། །": { + "འདོད་པ་": "desired", + "དོན་": "aims", + "སྒྲུབ་པ་": "accomplishing" + }, + "ཐུབ་པས་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་སྤྱད། །": { + "ཐུབ་པ་": "sage", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྤྱད་": "act" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཆུ་སྐྱར་བྱི་ལ་ཆོམ་རྐུན་དག །སྒྲ་མེད་འཇབ་ཅིང་འགྲོ་བ་ཡིས།": { + "ཆུ་སྐྱར་": "otters", + "བྱི་ལ་": "cats", + "ཆོམ་རྐུན་": "thieves", + "སྒྲ་མེད་": "silently", + "འཇབ་": "stealthily", + "འགྲོ་བ་": "move" + }, + "།མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ།": { + "མངོན་པར་འདོད་པའི་": "desired", + "དོན་": "aims", + "སྒྲུབ་པ་": "accomplish" + }, + "།ཐུབ་པས་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་སྤྱད།": { + "ཐུབ་པས་": "sage", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྤྱད་": "act" + } } } }, @@ -6352,6 +28227,118 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་ལ་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་མཁས་ཤིང་། །མ་བཅོལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ངག །གུས་པས་སྤྱི་བོས་བླང་གྱིས་ཏེ། །རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱི་སློབ་མར་གྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSkilled in giving encouragement to others,\nAnd speaking words that benefit without being asked,\nI will respectfully accept these with my crown,\nAnd always be a student to all.\n", "translation": "Skilled in giving encouragement to others,\nAnd speaking words that benefit without being asked,\nI will respectfully accept these with my crown,\nAnd always be a student to all." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་ལ་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་མཁས་ཤིང་། །མ་བཅོལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ངག །གུས་པས་སྤྱི་བོས་བླང་གྱིས་ཏེ། །རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱི་སློབ་མར་གྱུར། །\n\nCommentary 1: མཁས་པ་ནི་དེ་ལ་གདམས་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །མ་བཅོལ་བར་ཕན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་གདམས་ངག་དེ་རྣམས་འཇེབས་པར་ཚོར་ནས་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སློབ་མར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གཞན་ལ་ཞེན་སྐུལ་ཏེ་ཉེས་པ་འཆོས་པ་ལ་སོགས་པའི་གྲོས་འདེབས་པ་ལ་མཁས་ཤིང་མ་བཅོལ་ཡང་ཕན་པར་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ངག་གུས་པས་སྤྱི་བོར་བླང་བར་གྱིས་ཏེ། ང་རྒྱལ་མེད་པས་རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱི་སློབ་མར་འགྱུར་བ་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nSkillful in giving advice to others,\nAnd speaking words that benefit without being asked,\nRespectfully accept such counsel with your head,\nAnd always be a student to everyone.\n\n\nThis translation captures the key ideas from the original Tibetan:\n1. Being adept at advising others\n2. Offering beneficial words without being requested\n3. Humbly and respectfully receiving such advice\n4. Maintaining the attitude of a student towards all people\n\nThe commentaries emphasize the importance of recognizing valuable guidance, being receptive to it without ego, and continuously learning from others. They also highlight the qualities of those giving advice - their skill and benevolent intent to help even when not asked.", + "translation": "Skillful in giving advice to others,\nAnd speaking words that benefit without being asked,\nRespectfully accept such counsel with your head,\nAnd always be a student to everyone." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གཞན་ལ་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་མཁས་ཤིང་། །མ་བཅོལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ངག །": { + "གཞན་": "others", + "བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་": "advising", + "མཁས་": "skilled", + "མ་བཅོལ་": "unsolicited", + "ཕན་པ་": "helpful", + "ངག་": "advice" + }, + "གུས་པས་སྤྱི་བོས་བླང་གྱིས་ཏེ། །རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱི་སློབ་མར་གྱུར། །": { + "གུས་པས་": "respectfully", + "བླང་": "accept", + "རྟག་ཏུ་": "ever", + "ཀུན་": "everyone", + "སློབ་མ་": "student" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གཞན་ལ་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་མཁས་ཤིང་། །": { + "གཞན་": "others", + "བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་": "offering encouragement", + "མཁས་": "skilled" + }, + "མ་བཅོལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ངག །": { + "མ་བཅོལ་": "without being asked", + "ཕན་པ་": "benefits", + "ངག་": "speech" + }, + "གུས་པས་སྤྱི་བོས་བླང་གྱིས་ཏེ། །": { + "གུས་པས་": "respectfully", + "སྤྱི་བོས་": "with the crown of my head", + "བླང་": "accept" + }, + "རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱི་སློབ་མར་གྱུར། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ཀུན་": "all", + "སློབ་མར་": "student" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གཞན་ལ་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་མཁས་ཤིང་། །": { + "གཞན་": "others", + "བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་": "encouraging", + "མཁས་": "skillful" + }, + "མ་བཅོལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ངག །": { + "མ་བཅོལ་": "without being asked", + "ཕན་པ་": "benefit", + "ངག་": "words" + }, + "གུས་པས་སྤྱི་བོས་བླང་གྱིས་ཏེ། །": { + "གུས་པས་": "respectfully", + "སྤྱི་བོས་": "crown of your head", + "བླང་": "receive" + }, + "རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱི་སློབ་མར་གྱུར། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ཀུན་": "everyone", + "སློབ་མར་": "student" + } + }, + "02_few_shot": { + "གཞན་ལ་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་མཁས་ཤིང་། །": { + "གཞན་": "others", + "བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་": "giving encouragement", + "མཁས་": "skilled" + }, + "མ་བཅོལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ངག །": { + "མ་བཅོལ་": "without being asked", + "ཕན་པ་": "benefit", + "ངག་": "words" + }, + "གུས་པས་སྤྱི་བོས་བླང་གྱིས་ཏེ། །": { + "གུས་པས་": "respectfully", + "སྤྱི་བོས་": "with crown", + "བླང་": "accept" + }, + "རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱི་སློབ་མར་གྱུར། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ཀུན་": "all", + "སློབ་མ་": "student" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གཞན་ལ་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་མཁས་ཤིང་། །": { + "གཞན་": "others", + "བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་": "giving advice", + "མཁས་": "skillful" + }, + "མ་བཅོལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ངག །": { + "མ་བཅོལ་": "without being asked", + "ཕན་པ་": "benefit", + "ངག་": "words" + }, + "གུས་པས་སྤྱི་བོས་བླང་གྱིས་ཏེ། །": { + "གུས་པས་": "respectfully", + "སྤྱི་བོས་": "with your head", + "བླང་": "accept" + }, + "རྟག་ཏུ་ཀུན་གྱི་སློབ་མར་གྱུར། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "ཀུན་": "everyone", + "སློབ་མ་": "student" + } } } }, @@ -6375,6 +28362,88 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལེགས་པར་སྨས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དགེ་བར་གསུངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །བསོད་ནམས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །བསྟོད་པས་ལེགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor all that is well-spoken,\nOne should say, \"This is virtuous speech.\"\nWhen seeing someone perform meritorious deeds,\nGenerate joy by offering praise.\n", "translation": "For all that is well-spoken,\nOne should say, \"This is virtuous speech.\"\nWhen seeing someone perform meritorious deeds,\nGenerate joy by offering praise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལེགས་པར་སྨས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དགེ་བར་གསུངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །བསོད་ནམས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །བསྟོད་པས་ལེགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད། །\n\nCommentary 1: ཕྲག་དོག་གི་དྲི་མ་བཀྲུ་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དོན་སྨྲ་བ་ནི་ལེགས་པར་སྨྲ་བའོ། །\n\nCommentary 2: ཕྲག་དོག་མེད་པས་ཆོས་ལེགས་པར་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ལེགས་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ཞིང་བསོད་ནམས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན་དེ་ལ་སྔོན་དུ་བསྟོད་པས་དེ་ལེགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nFor all that is well-spoken,\nOne should say, \"It is virtuously taught.\"\nWhen seeing someone performing meritorious deeds,\nGenerate joy by praising them well.\n", + "translation": "For all that is well-spoken,\nOne should say, \"It is virtuously taught.\"\nWhen seeing someone performing meritorious deeds,\nGenerate joy by praising them well." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དགེ་བར་གསུངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ།": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་": "spoken well", + "དགེ་བར་": "virtuously", + "གསུངས་": "spoken", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "say" + }, + "།བསོད་ནམས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །བསྟོད་པས་ལེགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད།": { + "བསོད་ནམས་": "merit", + "བྱེད་པ་": "perform", + "མཐོང་": "see", + "བསྟོད་པས་": "praising", + "དགའ་བ་": "glad" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དགེ་བར་གསུངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་": "well-spoken", + "དགེ་བར་": "virtuously", + "གསུངས་": "spoken", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "should say" + }, + "བསོད་ནམས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །བསྟོད་པས་ལེགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད། །": { + "བསོད་ནམས་": "meritorious deeds", + "མཐོང་": "seeing", + "བསྟོད་པས་": "praise", + "དགའ་བ་": "joy", + "བསྐྱེད་": "generate" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དགེ་བར་གསུངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་": "well-spoken", + "དགེ་བར་": "virtuously", + "གསུངས་": "spoken", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "should say" + }, + "བསོད་ནམས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །བསྟོད་པས་ལེགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད། །": { + "བསོད་ནམས་": "meritorious deeds", + "མཐོང་": "seeing", + "བསྟོད་པས་": "praising", + "དགའ་བ་": "joy", + "བསྐྱེད་": "generate" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དགེ་བར་གསུངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་": "well-spoken", + "དགེ་བར་": "virtuous", + "གསུངས་": "speech", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "should say" + }, + "བསོད་ནམས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །བསྟོད་པས་ལེགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད། །": { + "བསོད་ནམས་": "meritorious deeds", + "མཐོང་": "seeing", + "བསྟོད་པ་": "praise", + "དགའ་བ་": "joy", + "བསྐྱེད་": "generate" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། །དགེ་བར་གསུངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །": { + "ལེགས་པར་སྨས་པ་": "well-spoken", + "དགེ་བར་": "virtuously", + "གསུངས་": "taught", + "བརྗོད་པར་བྱ་": "should say" + }, + "བསོད་ནམས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །བསྟོད་པས་ལེགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད། །": { + "བསོད་ནམས་": "meritorious deeds", + "མཐོང་": "seeing", + "བསྟོད་པས་": "praising", + "དགའ་བ་": "joy", + "བསྐྱེད་": "generate" + } } } }, @@ -6398,6 +28467,122 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལྐོག་ན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་རྗེས་སུ་བརྗོད། །རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ། །ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nPraise virtues in private;\nWhen virtues are praised, repeat the praise.\nWhen one's own virtues are praised,\nKnow that those virtues are recognized.\n", "translation": "Praise virtues in private;\nWhen virtues are praised, repeat the praise.\nWhen one's own virtues are praised,\nKnow that those virtues are recognized." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལྐོག་ན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་རྗེས་སུ་བརྗོད། །རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ། །ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: རྗེས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་གཞན་གྱིས་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་རྗེས་སུ་བཟླས་པར་བྱ་བའོ། །གཞན་གྱིས་བདག་གི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་བརྗོད་ན། དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཤེས་ཤིང་ཡོན་ཏན་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ཅན་ཅིག་གོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ཀྱིས་རིགས་པར་བྱའི་རང་ཁེངས་ཤིང་རང་ཐང་མི་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: ཁ་བསག་ཏུ་དོགས་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཀློག་ནས་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ་ཞིང་། གཞན་དག་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་བརྗོད་ན་དེའི་རྗེས་སུ་བརྗོད་ཅིང་བྱང་སེམས་རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེས་བདག་གི་ཡོན་ཏན་དུ་ཤེས་པར་རིགས་པར་བྱ་ཡི་རང་ཁེངས་པར་མི་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nPraise virtues in private,\nWhen virtues are praised, repeat them.\nWhen one's own virtues are mentioned,\nRecognize them as virtues understood.\n\n\nThis translation captures the key ideas from the Tibetan text and commentaries:\n1. It's better to praise others' virtues privately rather than openly.\n2. When others praise virtues, it's appropriate to repeat or affirm those praises.\n3. When one's own virtues are mentioned by others, one should mentally acknowledge them as virtues recognized by others, without becoming arrogant or boastful.\n4. The overall message emphasizes humility and proper conduct when dealing with praise and recognition of virtues.", + "translation": "Praise virtues in private,\nWhen virtues are praised, repeat them.\nWhen one's own virtues are mentioned,\nRecognize them as virtues understood." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལྐོག་ན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་བྱ་ཞིང་།": { + "ལྐོག་": "discreetly", + "ཡོན་ཏན་": "good qualities", + "བརྗོད་": "speak" + }, + "།ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་རྗེས་སུ་བརྗོད།": { + "ཡོན་ཏན་": "good qualities", + "བརྗོད་": "speak", + "རྗེས་སུ་བརྗོད་": "repeat" + }, + "།རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ།": { + "རང་གི་": "your", + "ཡོན་ཏན་": "good traits", + "བརྗོད་": "speak" + }, + "།ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ།": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "ཤེས་པ་": "know", + "རིག་པ་": "understand" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལྐོག་ན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་བྱ་ཞིང་། །": { + "ལྐོག་": "secret", + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "བརྗོད་": "spoken" + }, + "ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་རྗེས་སུ་བརྗོད། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "བརྗོད་": "spoken", + "རྗེས་སུ་བརྗོད་": "repeat" + }, + "རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ། །": { + "རང་": "one's own", + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "བརྗོད་": "speaks" + }, + "ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "ཤེས་པ་": "knowing", + "རིག་པ་": "understand" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལྐོག་ན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་བྱ་ཞིང་།": { + "ལྐོག་": "absence", + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "praise" + }, + "།ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་རྗེས་སུ་བརྗོད།": { + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "praise", + "རྗེས་སུ་བརྗོད་": "join in praising" + }, + "།རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ།": { + "རང་གི་": "own", + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "praise" + }, + "།ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ།": { + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "ཤེས་པ་": "knowledge" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལྐོག་ན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་བྱ་ཞིང་།": { + "ལྐོག་": "private", + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "praise" + }, + "།ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་རྗེས་སུ་བརྗོད།": { + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "praise", + "རྗེས་སུ་བརྗོད་": "repeat" + }, + "།རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ།": { + "རང་གི་": "one's own", + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "praise" + }, + "།ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ།": { + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "ཤེས་པ་": "recognize", + "རིག་པ་": "know" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལྐོག་ན་ཡོན་ཏན་བརྗོད་བྱ་ཞིང་།": { + "ལྐོག་": "private", + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "praise" + }, + "།ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་རྗེས་སུ་བརྗོད།": { + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "praise", + "རྗེས་སུ་བརྗོད་": "repeat" + }, + "།རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ།": { + "རང་གི་": "one's own", + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "བརྗོད་": "mentioned" + }, + "།ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ།": { + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "ཤེས་པར་": "understood", + "རིག་པར་བྱ་": "recognize" + } } } }, @@ -6421,6 +28606,102 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དགའ་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་ནི་རིན་གྱིས་ཉོ་ནའང་དཀོན། །དེ་ལྟས་གཞན་བྱས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །དགའ་བའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAll endeavors are for the sake of joy;\nYet even if bought with riches, it is rare.\nTherefore, through the virtues done by others,\nOne should experience the bliss of rejoicing.\n", "translation": "All endeavors are for the sake of joy;\nYet even if bought with riches, it is rare.\nTherefore, through the virtues done by others,\nOne should experience the bliss of rejoicing." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དགའ་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་ནི་རིན་གྱིས་ཉོ་ནའང་དཀོན། །དེ་ལྟས་གཞན་བྱས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །དགའ་བའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: རྩོལ་བ་ནི་གང་དུ་ཡང་རུང་བའོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་དགའ་བའོ། །གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་འབད་པས་བསྒྲུབས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་བྱས་པས་གཞན་གྱི་དགེ་བ་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་བདག་གི་དགའ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགའ་བ་དེ་ནི་རིན་གྱིས་ཉོ་ནའང་དཀོན་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བདག་དགའ་བའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nAll endeavors are for the sake of joy.\nThat joy is rare even if bought with riches.\nTherefore, through the virtues accomplished by others,\nOne should experience the bliss of rejoicing.\n", + "translation": "All endeavors are for the sake of joy.\nThat joy is rare even if bought with riches.\nTherefore, through the virtues accomplished by others,\nOne should experience the bliss of rejoicing." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དགའ་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་ནི་རིན་གྱིས་ཉོ་ནའང་དཀོན། །": { + "རྩོམ་པ་": "efforts", + "དགའ་": "happiness", + "རིན་": "wealth", + "ཉོ་": "bought", + "དཀོན་": "rare" + }, + "།དེ་ལྟས་གཞན་བྱས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །དགའ་བའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "གཞན་": "others", + "ཡོན་ཏན་": "good", + "དགའ་བ་": "delight", + "བདེ་བ་": "pleasure", + "སྤྱད་པ་": "enjoy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དགའ་ཕྱིར་ཏེ། །": { + "རྩོམ་པ་": "endeavors", + "ཐམས་ཅད་": "all", + "དགའ་": "joy" + }, + "དེ་ནི་རིན་གྱིས་ཉོ་ནའང་དཀོན། །": { + "རིན་": "price", + "ཉོ་": "bought", + "དཀོན་": "rare" + }, + "དེ་ལྟས་གཞན་བྱས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །": { + "གཞན་": "others", + "ཡོན་ཏན་": "virtues" + }, + "དགའ་བའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "དགའ་བ་": "joy", + "བདེ་བ་": "bliss", + "སྤྱད་པ་": "experience" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དགའ་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་ནི་རིན་གྱིས་ཉོ་ནའང་དཀོན། །": { + "རྩོམ་པ་": "endeavors", + "དགའ་": "joy", + "རིན་": "riches", + "ཉོ་": "bought", + "དཀོན་": "rare" + }, + "།དེ་ལྟས་གཞན་བྱས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །དགའ་བའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "གཞན་": "others", + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "དགའ་བ་": "rejoicing", + "བདེ་བ་": "bliss", + "སྤྱད་པ་": "experience" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དགའ་ཕྱིར་ཏེ། །དེ་ནི་རིན་གྱིས་ཉོ་ནའང་དཀོན། །": { + "རྩོམ་པ་": "endeavors", + "དགའ་": "joy", + "རིན་": "riches", + "ཉོ་": "bought", + "དཀོན་": "rare" + }, + "།དེ་ལྟས་གཞན་བྱས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །དགའ་བའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "གཞན་": "others", + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "དགའ་བ་": "rejoicing", + "བདེ་བ་": "bliss", + "སྤྱད་པ་": "experience" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དགའ་ཕྱིར་ཏེ། །": { + "རྩོམ་པ་": "endeavors", + "དགའ་": "joy" + }, + "དེ་ནི་རིན་གྱིས་ཉོ་ནའང་དཀོན། །": { + "རིན་": "riches", + "ཉོ་": "bought", + "དཀོན་": "rare" + }, + "དེ་ལྟས་གཞན་བྱས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །": { + "གཞན་": "others", + "ཡོན་ཏན་": "virtues" + }, + "དགའ་བའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "དགའ་བ་": "rejoicing", + "བདེ་བ་": "bliss", + "སྤྱད་པ་": "experience" + } } } }, @@ -6444,6 +28725,88 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ལ་འདིར་གོང་ཡོང་མེད་ལ། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བདེ་བ་ཆེ། །ཉེས་པས་མི་དགའ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI have no loss here in this life,\nAnd in the next life, great happiness.\nThe wicked suffer misery and pain,\nAnd in the next life, great suffering too.\n", "translation": "I have no loss here in this life,\nAnd in the next life, great happiness.\nThe wicked suffer misery and pain,\nAnd in the next life, great suffering too." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ལ་འདིར་གོང་ཡོང་མེད་ལ། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བདེ་བ་ཆེ། །ཉེས་པས་མི་དགའ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། །\n\nCommentary 1: འདིར་ཞེས་པ་ནི་དགའ་བའི་བདེ་བ་འདི་ལའོ། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་ཞེ་སྡང་ཞིང་མི་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེས་བདག་ལ་ཚེ་འདིར་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་གོད་པར་འགྱུར་བ་ཡོང་མེད་ཅིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཡང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་སྡང་བའི་ཉེས་པས་ནི་འདིར་མི་དགའ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nFor me, there is no loss here [in this life],\nAnd in the next life, there is great happiness.\nDue to faults [of jealousy], there is unhappiness and suffering here,\nAnd in the next life, there is great suffering as well.\n\n\nThis translation captures the main ideas that:\n1. Being free of jealousy leads to no loss in this life and great happiness in the next.\n2. Having jealousy towards others' qualities causes unhappiness in this life and great suffering in future lives (like hell realms, as mentioned in Commentary 1).\n\nThe commentaries clarify that \"here\" refers to this life, and \"great suffering\" in the next life refers to rebirth in lower realms like hell. They also explain that the faults mentioned relate specifically to jealousy or anger towards others' good qualities.", + "translation": "For me, there is no loss here [in this life],\nAnd in the next life, there is great happiness.\nDue to faults [of jealousy], there is unhappiness and suffering here,\nAnd in the next life, there is great suffering as well." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་ལ་འདིར་གོང་ཡོང་མེད་ལ། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བདེ་བ་ཆེ།": { + "བདག་": "me", + "གོང་": "loss", + "ཕ་རོལ་": "next", + "བདེ་བ་": "happiness" + }, + "།ཉེས་པས་མི་དགའ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ།": { + "ཉེས་པ་": "wrongdoing", + "མི་དགའ་": "gloom", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཕ་རོལ་": "next" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་ལ་འདིར་གོང་ཡོང་མེད་ལ། །": { + "བདག་": "me", + "གོང་": "benefit" + }, + "ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བདེ་བ་ཆེ། །": { + "ཕ་རོལ་": "next life", + "བདེ་བ་": "happiness" + }, + "ཉེས་པས་མི་དགའ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། །": { + "ཉེས་པ་": "faults", + "མི་དགའ་": "unhappiness", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering" + }, + "ཕ་རོལ་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། །": { + "ཕ་རོལ་": "next life", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་ལ་འདིར་གོང་ཡོང་མེད་ལ། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བདེ་བ་ཆེ། །": { + "བདག་": "I", + "གོང་ཡོང་མེད་": "no loss", + "ཕ་རོལ་": "next life", + "བདེ་བ་": "happiness" + }, + "ཉེས་པས་མི་དགའ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། །": { + "ཉེས་པ་": "faults", + "མི་དགའ་": "unhappy", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཕ་རོལ་": "next life" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་ལ་འདིར་གོང་ཡོང་མེད་ལ། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བདེ་བ་ཆེ།": { + "བདག་": "I", + "གོང་ཡོང་མེད་": "no loss", + "ཕ་རོལ་": "next life", + "བདེ་བ་": "happiness" + }, + "།ཉེས་པས་མི་དགའ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ།": { + "ཉེས་པས་": "wicked", + "མི་དགའ་": "misery", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཕ་རོལ་": "next life" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་ལ་འདིར་གོང་ཡོང་མེད་ལ། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བདེ་བ་ཆེ། །": { + "བདག་": "me", + "གོང་ཡོང་མེད་": "no loss", + "ཕ་རོལ་": "next life", + "བདེ་བ་": "happiness" + }, + "ཉེས་པས་མི་དགའ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་། །ཕ་རོལ་དུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ། །": { + "ཉེས་པ་": "faults", + "མི་དགའ་": "unhappiness", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "ཕ་རོལ་": "next life" + } } } }, @@ -6467,6 +28830,114 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྨྲ་ན་ཡིད་ཕེབས་འབྲེལ་པ་དང་། །དོན་གསལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། །འཇམ་ཞིང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen speaking, be relaxed and coherent,\nClear in meaning and pleasing to hear.\nFree from attachment and aversion,\nSpeak gently and in moderation.\n", "translation": "When speaking, be relaxed and coherent,\nClear in meaning and pleasing to hear.\nFree from attachment and aversion,\nSpeak gently and in moderation." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྨྲ་ན་ཡིད་ཕེབས་འབྲེལ་པ་དང་། །དོན་གསལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། །འཇམ་ཞིང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: འདི་ལྟར་བྱ་ཞིང་འདི་ལྟར་བསླབ་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྨྲ་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡིད་ཕེབས་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་འོས་སུ་འགྱུར་བའོ། །འབྲེལ་བ་ནི་རིམ་པར་འཚམ་པའི་རྣམ་གཞག་དང་ལྡན་པའོ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་ཡིད་དང་མཐུན་ཞིང་འཐད་པ་སྟེ། སྙིང་ལ་འབབ་པའོ། །འཇམ་པ་ནི་མཉེན་པའོ། །རན་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཞིག་སྐད་མི་ཆེ་ཙམ་གྱིས་གཏམ་སྨྲ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སྨྲ་ན་ཡིད་ཕེབས་པ་སྟེ་ཡིད་ཆེས་སུ་རུང་བ་དང་། སྐབས་དང་རིམ་པར་འབྲེལ་བ་དང་། དོན་གསལ་པོར་སྟོན་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། ཀུན་སློང་ཆགས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། སྒྲ་འཇམ་ཞིང་མང་ཉུང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen speaking, one should:\nSpeak in a way that inspires confidence and trust,\nExpress ideas clearly and in a pleasing manner,\nAvoid attachment and anger,\nAnd speak gently and in moderation.\n", + "translation": "When speaking, one should:\nSpeak in a way that inspires confidence and trust,\nExpress ideas clearly and in a pleasing manner,\nAvoid attachment and anger,\nAnd speak gently and in moderation." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྨྲ་ན་ཡིད་ཕེབས་འབྲེལ་པ་དང་། །དོན་གསལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་།": { + "སྨྲ་": "talk", + "ཡིད་ཕེབས་": "sincerely", + "འབྲེལ་པ་": "coherently", + "དོན་གསལ་": "clearly", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasantly" + }, + "།ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། །འཇམ་ཞིང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱ། །": { + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "aversion", + "སྤངས་པ་": "without", + "འཇམ་": "gently", + "རན་པར་": "in moderation", + "སྨྲ་བར་བྱ་": "speak" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྨྲ་ན་ཡིད་ཕེབས་འབྲེལ་པ་དང་། །": { + "སྨྲ་": "speaking", + "ཡིད་ཕེབས་": "comfortably", + "འབྲེལ་པ་": "connectedly" + }, + "དོན་གསལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །": { + "དོན་གསལ་": "clear meaning", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasing" + }, + "ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། །": { + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྤངས་པ་": "abandoned" + }, + "འཇམ་ཞིང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱ། །": { + "འཇམ་": "gently", + "རན་པར་": "appropriately", + "སྨྲ་བ་": "speak" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྨྲ་ན་ཡིད་ཕེབས་འབྲེལ་པ་དང་། །": { + "སྨྲ་": "speaking", + "ཡིད་ཕེབས་": "relaxed", + "འབྲེལ་པ་": "coherent" + }, + "དོན་གསལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །": { + "དོན་གསལ་": "clear in meaning", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasing to the mind" + }, + "ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། །": { + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "aversion", + "སྤངས་པ་": "free from" + }, + "འཇམ་ཞིང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱ། །": { + "འཇམ་": "gently", + "རན་པར་": "in moderation", + "སྨྲ་བ་": "speak" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྨྲ་ན་ཡིད་ཕེབས་འབྲེལ་པ་དང་། །": { + "སྨྲ་": "speaking", + "ཡིད་ཕེབས་": "relaxed", + "འབྲེལ་པ་": "coherent" + }, + "དོན་གསལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །": { + "དོན་གསལ་": "clear in meaning", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasing to hear" + }, + "ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། །": { + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "aversion", + "སྤངས་པ་": "free from" + }, + "འཇམ་ཞིང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱ། །": { + "འཇམ་": "gently", + "རན་པར་": "in moderation", + "སྨྲ་བ་": "speak" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྨྲ་ན་ཡིད་ཕེབས་འབྲེལ་པ་དང་། །": { + "སྨྲ་": "speak", + "ཡིད་ཕེབས་": "inspire confidence", + "འབྲེལ་པ་": "trust" + }, + "དོན་གསལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་། །": { + "དོན་གསལ་": "express clearly", + "ཡིད་དུ་འོང་བ་": "pleasing" + }, + "ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་དང་། །": { + "ཆགས་": "attachment", + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྤངས་པ་": "avoid" + }, + "འཇམ་ཞིང་རན་པར་སྨྲ་བར་བྱ། །": { + "འཇམ་": "gently", + "རན་པར་": "moderation", + "སྨྲ་བ་": "speak" + } } } }, @@ -6490,6 +28961,106 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མིག་གིས་སེམས་ཅན་ལྟ་ན་ཡང་། །འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས། །དྲང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven when looking at beings with one's eyes,\nView them with kindness and honesty, thinking:\n\"By relying on these very beings,\nI myself will attain Buddhahood.\"\n", "translation": "Even when looking at beings with one's eyes,\nView them with kindness and honesty, thinking:\n\"By relying on these very beings,\nI myself will attain Buddhahood.\"" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམིག་གིས་སེམས་ཅན་ལྟ་ན་ཡང་། །འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས། །དྲང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ། །\n\nCommentary 1: འདི་ལྟར་བལྟ་བར་འོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མིག་གིས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དྲང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྱོག་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། མིའི་སྐྱོན་ནས་མི་ལྟ་བའོ།།ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: མིག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་བལྟ་ན་ཡང་འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསམས་ནས་སྐྱོན་མི་ལྟ་བའམ་གྱ་གྱུ་ཅན་མ་ཡིན་པས་ན་དྲང་ཞིང་དེ་ལ་བྱམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རང་གིས་སྒྲུབ་ཚུལ་དང་། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་ཚུལ་ལོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nEven when looking at sentient beings with one's eyes,\nThinking \"It is by relying on these very beings\nThat I will attain Buddhahood,\"\nOne should look at them with an honest and loving attitude.\n", + "translation": "Even when looking at sentient beings with one's eyes,\nThinking \"It is by relying on these very beings\nThat I will attain Buddhahood,\"\nOne should look at them with an honest and loving attitude." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མིག་གིས་སེམས་ཅན་ལྟ་ན་ཡང་། །": { + "མིག་": "look", + "སེམས་ཅན་": "sentient being" + }, + "འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས། །": { + "བརྟེན་": "due to", + "སངས་རྒྱས་": "buddhahood", + "འགྱུར་": "awaken" + }, + "དྲང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ། །": { + "དྲང་": "sincerely", + "བྱམས་པ་": "lovingly", + "བལྟ་": "look" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མིག་གིས་སེམས་ཅན་ལྟ་ན་ཡང་། །": { + "མིག་": "eyes", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ལྟ་": "looking" + }, + "འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག །": { + "བརྟེན་": "depending", + "བདག་": "I" + }, + "སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhahood", + "འགྱུར་": "attain" + }, + "དྲང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ། །": { + "དྲང་": "honest", + "བྱམས་པ་": "loving", + "ཚུལ་": "manner", + "བལྟ་": "look" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མིག་གིས་སེམས་ཅན་ལྟ་ན་ཡང་། །": { + "མིག་": "eyes", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ལྟ་": "looking" + }, + "འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག །": { + "བརྟེན་": "relying" + }, + "སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha" + }, + "དྲང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ། །": { + "དྲང་": "honesty", + "བྱམས་པ་": "loving kindness" + } + }, + "02_few_shot": { + "མིག་གིས་སེམས་ཅན་ལྟ་ན་ཡང་། །": { + "མིག་": "eyes", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "ལྟ་": "looking" + }, + "འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག །": { + "བརྟེན་": "relying", + "བདག་": "I" + }, + "སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhahood", + "འགྱུར་": "attain" + }, + "དྲང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ། །": { + "དྲང་": "honesty", + "བྱམས་པ་": "kindness", + "བལྟ་": "view" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མིག་གིས་སེམས་ཅན་ལྟ་ན་ཡང་། །": { + "མིག་": "eyes", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "ལྟ་": "looking" + }, + "འདི་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག །": { + "བརྟེན་": "relying" + }, + "སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddhahood", + "འགྱུར་": "attain" + }, + "དྲང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བལྟ། །": { + "དྲང་": "honest", + "བྱམས་པ་": "loving", + "ཚུལ་": "attitude" + } } } }, @@ -6513,6 +29084,83 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྟག་པར་མངོན་ཞེན་གྱིས་བསླང་བའམ། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བསླང་བ་ཉིད། །ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཕན་འདོགས་ཞིང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགེ་ཆེན་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhether motivated by constant attachment,\nOr stirred by the antidote itself,\nCultivating qualities and benefiting others,\nBrings great virtue even in suffering.\n", "translation": "Whether motivated by constant attachment,\nOr stirred by the antidote itself,\nCultivating qualities and benefiting others,\nBrings great virtue even in suffering." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྟག་པར་མངོན་ཞེན་གྱིས་བསླང་བའམ། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བསླང་བ་ཉིད། །ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཕན་འདོགས་ཞིང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགེ་ཆེན་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: རྟག་ཏུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །རྟག་ཏུ་མངོན་ཞེན་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྟག་ཏུ་གོམས་པས་བསྐྱེད་པའོ། །ཡང་ཇི་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་གོམས་པའི་དོན་གཉིས་ཀྱི་མཚན་མ་དང་གང་ལྡན་པའོ། །གང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའོ། །ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་ཕ་མ་ལ་སོགས་པའོ། །སྙིང་རྗེའི་ཞིང་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་བ་རྣམས་ལའོ། །འདི་ཡང་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསྒྲུབ་བྱ་དགེ་བ་སྟོབས་ལྡན་བསྟན་པ་དང་། སྒྲུབ་ཚུལ་དང་། མཆོག་དམན་གྱི་བླང་དོར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། དུས་རྟག་པར་ཏེ་རྒྱུན་ལྡན་དང་། བསམ་པ་མངོན་ཞེན་ཏེ་འདུན་པ་དྲག་པོ་དང་། དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་འཇོམས་ནུས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བསླངས་བ་ཉིད་དང་། ཡུལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཞིང་སངས་རྒྱས་སོགས་དང་། ཕན་འདོགས་པའི་ཞིང་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བའི་ཞིང་ནད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དགེ་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ལ། མི་དགེ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བཤེས་སྤྲིང་ལས། རྟག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་དང་གཉེན་པོ་མེད། །ཡོན་ཏན་གཙོ་ལྡན་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་ལས། །དགེ་དང་མི་དགེ་རྣམ་ལྔ་ཆེན་པོ་སྟེ། །དེ་བས་དགེ་བ་སྤྱོད་ལ་བརྩོན་པར་མཛོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nConstantly aroused by strong attachment,\nOr motivated by their antidotes,\nTowards those with qualities and those who help,\nAnd towards those who suffer - these become great virtues.\n", + "translation": "Constantly aroused by strong attachment,\nOr motivated by their antidotes,\nTowards those with qualities and those who help,\nAnd towards those who suffer - these become great virtues." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྟག་པར་མངོན་ཞེན་གྱིས་བསླང་བའམ། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བསླང་བ་ཉིད། །": { + "རྟག་པར་": "continuously", + "མངོན་ཞེན་": "yearning", + "བསླང་བ་": "inspired", + "གཉེན་པོ་": "antidotes" + }, + "ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཕན་འདོགས་ཞིང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགེ་ཆེན་འགྱུར། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "ཕན་འདོགས་": "benefit", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "དགེ་ཆེན་": "great virtues" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྟག་པར་མངོན་ཞེན་གྱིས་བསླང་བའམ། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བསླང་བ་ཉིད། །": { + "རྟག་པར་": "constant", + "མངོན་ཞེན་": "attachment", + "བསླང་བ་": "aroused", + "གཉེན་པོ་": "antidote" + }, + "ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཕན་འདོགས་ཞིང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགེ་ཆེན་འགྱུར། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "ཕན་འདོགས་": "benefiting", + "སྡུག་བསྔལ་བ་": "suffer", + "དགེ་ཆེན་": "great virtue" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྟག་པར་མངོན་ཞེན་གྱིས་བསླང་བའམ། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བསླང་བ་ཉིད། །": { + "རྟག་པར་": "constant", + "མངོན་ཞེན་": "attachment", + "བསླང་བ་": "arising", + "གཉེན་པོ་": "antidote" + }, + "ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཕན་འདོགས་ཞིང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགེ་ཆེན་འགྱུར། །": { + "ཡོན་ཏན་": "virtues", + "ཕན་འདོགས་": "benefits", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "དགེ་ཆེན་": "great merit" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྟག་པར་མངོན་ཞེན་གྱིས་བསླང་བའམ། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བསླང་བ་ཉིད། །": { + "རྟག་པར་": "constant", + "མངོན་ཞེན་": "attachment", + "བསླང་བ་": "motivated", + "གཉེན་པོ་": "antidote" + }, + "ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཕན་འདོགས་ཞིང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགེ་ཆེན་འགྱུར། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "ཕན་འདོགས་": "benefiting", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "དགེ་ཆེན་": "great virtue" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྟག་པར་མངོན་ཞེན་གྱིས་བསླང་བའམ། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བསླང་བ་ཉིད། །": { + "རྟག་པར་": "constantly", + "མངོན་ཞེན་": "strong attachment", + "བསླང་བ་": "aroused", + "གཉེན་པོ་": "antidotes" + }, + "ཡོན་ཏན་དང་ནི་ཕན་འདོགས་ཞིང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དགེ་ཆེན་འགྱུར། །": { + "ཡོན་ཏན་": "qualities", + "ཕན་འདོགས་": "help", + "སྡུག་བསྔལ་བ་": "suffer", + "དགེ་ཆེན་": "great virtues" + } } } }, @@ -6536,6 +29184,81 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མཁས་ཤིང་ལྡང་དང་ལྡན་བྱས་ནས། །ལས་རྣམས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་བྱ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་སུ་ལ་ཡང་། །ལྟོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving become skilled and confident,\nI will always perform all actions myself.\nFor any and all tasks,\nI should not rely on anyone else.\n", "translation": "Having become skilled and confident,\nI will always perform all actions myself.\nFor any and all tasks,\nI should not rely on anyone else." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམཁས་ཤིང་ལྡང་དང་ལྡན་བྱས་ནས། །ལས་རྣམས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་བྱ། །ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་སུ་ལ་ཡང་། །ལྟོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 1: མཁས་ཤིང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཁས་ཤིང་ནི་སྒྲིན་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའོ། །བདག་གིས་བྱེད་པ་ནི་རང་དང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་གང་དང་ལྡན་པའོ། །ལྟོས་པར་མི་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་སྐབས་མི་བྱེད་པར་རྒྱུན་ཏུ་བརྩོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རོ། །དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཇིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དགེ་བ་སྟོབས་ལྡན་ལ་མཁས་ཤིང་དེ་ལ་དགའ་བ་སྟེ་སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པར་བྱས་ནས་རང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ལས་རྣམས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་བྱ་ཞིང་ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་གཞན་སུ་ལ་ཡང་ལྟོས་དགོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དགེ་བ་ལ་མི་སྦྱོར་བར་ཐལ་བའི་ཉེས་པ་ནི་མེད་དེ། དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དགེ་བ་ལ་སྦྱར་དུ་རུང་ན་སྦྱར་བས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving become skilled and joyful,\nI shall always perform all tasks myself.\nFor all tasks, I should not\nRely on anyone else.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of developing skill and enthusiasm, taking personal responsibility for one's actions, and maintaining independence in performing tasks. The commentaries elaborate on these points, explaining that one should be adept in virtuous conduct, filled with diligence and joy, work for the benefit of both oneself and others, and not depend on others but rather maintain constant and perfect effort.", + "translation": "Having become skilled and joyful,\nI shall always perform all tasks myself.\nFor all tasks, I should not\nRely on anyone else." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མཁས་ཤིང་ལྡང་དང་ལྡན་བྱས་ནས། །ལས་རྣམས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་བྱ།": { + "མཁས་": "skillfully", + "ལྡང་": "cheerfully", + "ལས་": "tasks", + "བདག་": "myself", + "རྟག་ཏུ་": "always" + }, + "།ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་སུ་ལ་ཡང་། །ལྟོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "ལས་": "actions", + "ལྟོས་པར་བྱ་བ་": "dependent" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མཁས་ཤིང་ལྡང་དང་ལྡན་བྱས་ནས། །ལས་རྣམས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་བྱ།": { + "མཁས་": "skilled", + "ལྡང་": "enthusiastic", + "ལས་": "tasks", + "བདག་": "myself", + "རྟག་ཏུ་": "always" + }, + "།ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་སུ་ལ་ཡང་། །ལྟོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "ལས་": "actions", + "ལྟོས་པར་བྱ་བ་": "dependence" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མཁས་ཤིང་ལྡང་དང་ལྡན་བྱས་ནས། །ལས་རྣམས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་བྱ།": { + "མཁས་": "wise", + "ལྡང་": "diligent", + "ལས་": "duties", + "བདག་": "I", + "རྟག་ཏུ་": "always" + }, + "།ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་སུ་ལ་ཡང་།": { + "ལས་": "actions" + }, + "།ལྟོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "ལྟོས་པར་བྱ་བ་": "depend" + } + }, + "02_few_shot": { + "མཁས་ཤིང་ལྡང་དང་ལྡན་བྱས་ནས། །ལས་རྣམས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་བྱ།": { + "མཁས་": "skilled", + "ལྡང་": "confident", + "ལས་": "actions", + "བདག་": "myself", + "རྟག་ཏུ་": "always" + }, + "།ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་སུ་ལ་ཡང་། །ལྟོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "ལས་": "tasks", + "ཀུན་": "all", + "ལྟོས་པར་བྱ་བ་": "rely" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མཁས་ཤིང་ལྡང་དང་ལྡན་བྱས་ནས། །ལས་རྣམས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་བྱ།": { + "མཁས་": "skilled", + "ལྡང་": "joyful", + "ལས་": "tasks", + "བདག་": "myself", + "རྟག་ཏུ་": "always" + }, + "།ལས་རྣམས་ཀུན་ལ་སུ་ལ་ཡང་། །ལྟོས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །": { + "ལས་": "tasks", + "ལྟོས་པར་བྱ་བ་": "rely" + } } } }, @@ -6559,6 +29282,98 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སོགས། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་སྤྱད། །ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་ནི་ཆེ་མི་གཏང་། །གཙོ་ཆེར་གཞན་གྱི་དོན་བསམ་མོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nPractice the perfection of generosity and others,\nProgressing higher and higher.\nDo not abandon the greater for the lesser.\nPrimarily consider the welfare of others.\n", "translation": "Practice the perfection of generosity and others,\nProgressing higher and higher.\nDo not abandon the greater for the lesser.\nPrimarily consider the welfare of others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སོགས། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་སྤྱད། །ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་ནི་ཆེ་མི་གཏང་། །གཙོ་ཆེར་གཞན་གྱི་དོན་བསམ་མོ། །\n\nCommentary 1: སྦྱིན་པའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གོང་ནས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཁྱད་ཞུགས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །འོ་ན་སྦྱིན་པའི་དུས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་གོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་གསུངས་སྙམ་པ་ལ་ཆུང་ངུའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཀུན་སྤྱོད་ནི་བསླབ་པ་ལྕི་ཤོས་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་དགེ་བའི་འབབ་ཆུ་སྲུང་བར་བྱེད་པའི་ཆུ་ལོན་ཏེ། དེ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཁྱད་པར་གཞན་རྣམས་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་སྟེ་དོར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་བསམ་གཏན་བཏང་ལ་ཆོས་དོན་དུ་གཉེར་དུ་འོངས་པའི་འགྲོ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དོན་དུ་གཉེར་བའི་མི་ལ་ཆོས་མ་བྱིན་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བའི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་གདམ་དགོས་པས་ན་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་པ་སྟེ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་མཆོག་ཡིན་པས་དེ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །གོང་འོག་གི་རིམ་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་སྔར་དཔེ་བརྗོད་པ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་ནི་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་མི་གཏོང་ངོ་། །ཆེ་ཆུང་གང་གིས་འཇོགས་ཤེ་ན། གཙོ་ཆེར་གཞན་གྱི་དོན་གང་བསམ་ཞིང་གང་ཆེ་བ་དེ་ལ་བརྩམ་མོ་ཞེས་རྣམ་བཤད་ལས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nPractice the perfection of generosity and the others,\nProgressing from one to the next in order.\nDo not abandon the greater for the sake of the lesser.\nPrimarily consider the welfare of others.\n\n\nThis translation captures the key points:\n1. Practicing the perfections (paramitas) like generosity\n2. Progressing through them in sequence, with each being superior to the previous\n3. Not abandoning more important practices for less important ones\n4. Keeping the benefit of others as the primary consideration in one's actions\n\nThe commentaries provide context that this refers to the six perfections in Buddhism and emphasizes prioritizing practices that bring the most benefit to others, while still maintaining a balanced approach to spiritual development.", + "translation": "Practice the perfection of generosity and the others,\nProgressing from one to the next in order.\nDo not abandon the greater for the sake of the lesser.\nPrimarily consider the welfare of others." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སོགས། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་སྤྱད།": { + "སྦྱིན་པ་": "giving", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "transcendent", + "གོང་": "greater", + "ཁྱད་ཞུགས་": "progress" + }, + "།ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་ནི་ཆེ་མི་གཏང་།": { + "ཆུང་ངུ་": "lesser", + "ཆེ་": "greater" + }, + "།གཙོ་ཆེར་གཞན་གྱི་དོན་བསམ་མོ།": { + "གཙོ་ཆེར་": "mainly", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "benefit" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སོགས། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་སྤྱད།": { + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "pāramitā", + "སྤྱད་": "practice" + }, + "།ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་ནི་ཆེ་མི་གཏང་།": { + "ཆུང་ངུ་": "lesser", + "ཆེ་": "greater", + "གཏང་": "abandon" + }, + "།གཙོ་ཆེར་གཞན་གྱི་དོན་བསམ་མོ།": { + "གཙོ་ཆེར་": "chiefly", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "welfare" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སོགས། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་སྤྱད།": { + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfections", + "སྤྱད་": "practice" + }, + "།ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་ནི་ཆེ་མི་གཏང་།": { + "ཆུང་ངུ་": "lesser", + "ཆེ་": "greater", + "གཏང་": "abandon" + }, + "།གཙོ་ཆེར་གཞན་གྱི་དོན་བསམ་མོ།": { + "གཙོ་ཆེར་": "above all", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "welfare", + "བསམ་": "consider" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སོགས། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་སྤྱད།": { + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfection", + "སྤྱད་": "practice" + }, + "།ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་ནི་ཆེ་མི་གཏང་།": { + "ཆུང་ངུ་": "lesser", + "ཆེ་": "greater" + }, + "།གཙོ་ཆེར་གཞན་གྱི་དོན་བསམ་མོ།": { + "གཙོ་ཆེར་": "primarily", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "welfare" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སོགས། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་ཞུགས་སྤྱད།": { + "སྦྱིན་པ་": "generosity", + "ཕ་རོལ་ཕྱིན་": "perfection", + "སྤྱད་": "practice" + }, + "།ཆུང་ངུའི་ཕྱིར་ནི་ཆེ་མི་གཏང་།": { + "ཆུང་ངུ་": "lesser", + "ཆེ་": "greater", + "གཏང་": "abandon" + }, + "།གཙོ་ཆེར་གཞན་གྱི་དོན་བསམ་མོ།": { + "གཙོ་ཆེར་": "primarily", + "གཞན་": "others", + "དོན་": "welfare" + } } } }, @@ -6582,6 +29397,84 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་རིག་བྱས་གཞན་དོན་ལ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་གནས་པར་བྱ། །ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་རིང་གཟིགས་པས། །བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving understood thus, one should\nAlways remain diligent in benefiting others.\nThe compassionate ones, with their far-reaching vision,\nEven permit for them what is otherwise prohibited.\n", "translation": "Having understood thus, one should\nAlways remain diligent in benefiting others.\nThe compassionate ones, with their far-reaching vision,\nEven permit for them what is otherwise prohibited." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་རིག་བྱས་གཞན་དོན་ལ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་གནས་པར་བྱ། །ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་རིང་གཟིགས་པས། །བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་། །\n\nCommentary 1: བརྩོན་པར་གནས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཁྱད་པར་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྙམ་པ་ལ། བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པར་གསུངས་སུ་ཟིན་མོད་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དག་ཉིད་ནི་བསྲུང་བར་འོས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚུལ་དེ་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རིག་པར་བྱས་ནས་གཞན་དོན་ལ་རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་གནས་པར་ལྟ་ན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་བས་རིང་དུ་གཟིགས་པ་སྟེ། བླང་དོར་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བློ་དམན་པ་རང་དོན་ལ་ཞེན་པ་རྣམས་ལ་བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་སྟེ། གསང་ཆེན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལས། དེད་དཔོན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་མི་ནག་པོ་བསད་པས་བསྐལ་པ་འབུམ་གྱི་འཁོར་བ་བསྙིལ་བར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving understood thus, one should always remain diligent in benefiting others. The Compassionate One, with far-reaching vision, permits even the prohibited actions for this purpose.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of dedicating oneself to helping others. It also conveys the idea that out of great compassion, even actions normally prohibited may be allowed when done for the benefit of others, as explained in the commentaries. The translation reflects the Buddhist concept of skillful means and the primacy of compassion in guiding one's actions.", + "translation": "Having understood thus, one should always remain diligent in benefiting others. The Compassionate One, with far-reaching vision, permits even the prohibited actions for this purpose." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟར་རིག་བྱས་གཞན་དོན་ལ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་གནས་པར་བྱ།": { + "རིག་བྱས་": "realizing", + "གཞན་དོན་": "sake of others", + "རྟག་ཏུ་": "continually", + "བརྩོན་པར་": "efforts" + }, + "།ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་རིང་གཟིགས་པས། །བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་": "merciful", + "རིང་གཟིགས་པས་": "far-seeing", + "བཀག་པ་": "forbidden", + "གནང་": "allows" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟར་རིག་བྱས་གཞན་དོན་ལ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་གནས་པར་བྱ། །": { + "རིག་བྱས་": "understood", + "གཞན་དོན་": "benefiting others", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "བརྩོན་པར་": "diligent" + }, + "ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་རིང་གཟིགས་པས། །བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་": "compassionate", + "རིང་གཟིགས་པས་": "far-seeing", + "བཀག་པ་": "prohibited", + "གནང་": "permitted" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟར་རིག་བྱས་གཞན་དོན་ལ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་གནས་པར་བྱ། །": { + "རིག་བྱས་": "understood", + "གཞན་དོན་": "benefiting others", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "བརྩོན་པར་": "diligent" + }, + "ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་རིང་གཟིགས་པས། །བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་": "Compassionate One", + "རིང་གཟིགས་པས་": "far-reaching vision", + "བཀག་པ་": "prohibited", + "གནང་": "permitted" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟར་རིག་བྱས་གཞན་དོན་ལ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་གནས་པར་བྱ། །": { + "རིག་བྱས་": "understood", + "གཞན་དོན་": "benefiting others", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "བརྩོན་པར་": "diligent" + }, + "ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་རིང་གཟིགས་པས། །བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་": "compassionate", + "མངའ་བ་": "ones", + "རིང་གཟིགས་པས་": "far-reaching vision", + "བཀག་པ་": "prohibited", + "གནང་": "permit" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟར་རིག་བྱས་གཞན་དོན་ལ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་གནས་པར་བྱ། །": { + "རིག་བྱས་": "understood", + "གཞན་དོན་": "benefiting others", + "རྟག་ཏུ་": "always", + "བརྩོན་པར་": "diligent" + }, + "ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་རིང་གཟིགས་པས། །བཀག་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གནང་། །": { + "ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་": "Compassionate One", + "རིང་གཟིགས་པས་": "far-reaching vision", + "བཀག་པ་": "prohibited", + "གནང་": "permits" + } } } }, @@ -6605,6 +29498,82 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལོག་པར་ལྷུང་དང་མགོན་མེད་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་གནས་ལ་བགོ་བྱ་ཞིང་། །རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བྱ་སྟེ། །ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDistribute to those who have fallen into wrong ways, those without protection,\nAnd those abiding in ascetic practices.\nEat only what is appropriate,\nAnd give away everything except the three Dharma robes.\n", "translation": "Distribute to those who have fallen into wrong ways, those without protection,\nAnd those abiding in ascetic practices.\nEat only what is appropriate,\nAnd give away everything except the three Dharma robes." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལོག་པར་ལྷུང་དང་མགོན་མེད་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་གནས་ལ་བགོ་བྱ་ཞིང་། །རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བྱ་སྟེ། །ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱིན། །\n\nCommentary 1: ལོག་པར་ལྟུང་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་རྐང་རྡུམ་ལ་སོགས་པའོ། །མགོན་མེད་པ་ནི་སྐྱབས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །བརྟུལ་ཞུགས་ནི་དཀའ་ཐུབ་པའོ། །བགོ་བར་བྱ་བ་ནི་བགོས་པའི་ཆ་ཙམ་རྣལ་འབྱོར་པས་བཟའ་བའོ། །རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བར་བྱ་བ་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ཙམ་དུ་བཟའ་བའོ། །ཆོས་གོས་གསུམ་སྟེ་སྣམ་སྦྱར་དང་། བླ་གོས་དང་། མཐང་གོས་དང་གསུམ་ལས་ལྷག་པ་རྣམས་སྦྱིན་པར་གཏང་བའོ། །ཆོས་གོས་གསུམ་པོ་ཡང་སྦྱིན་པར་གཏང་བར་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཟང་ཟིང་དང་། ཆོས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་གྱི། ཟས་སྦྱིན་ཚུལ་ནི། བསོད་སྙོམས་ཇི་ལྟར་རྙེད་པ་དེ་ལས་ལོག་པར་ལྟུང་བ་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དྭགས་རྣམས་དང་། མགོན་མེད་པ་སྤྲང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་གནས་པ་ཡོད་ན་དེ་དག་ལ་ཆ་རེ་བགོ་བར་བྱ་ཞིང་། ཆ་བཞི་པ་དེ་བཤེས་སྤྲིང་ལས། ཁ་ཟས་སྨན་དང་འདྲ་བར་རིགས་པ་ཡིས། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་མེད་པར་བསྟེན་བགྱི་སྟེ། །ཞེས་པ་ལྟར་བསམ་པས་ལུས་ཧ་ཅང་ཉམ་ཆུང་བ་དང་ལྕི་བར་མི་འགྱུར་བར་རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ཆགས་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་ཅིང་དགེ་བ་ལ་མི་བརྩོན་ན། ཟླ་བ་སྒྲོན་མེ་ལས། དེ་དག་ཁ་ཟས་ཞིམ་པོ་བསོད་པ་དག །རྙེད་ནས་རྣལ་འབྱོར་མི་བརྩོན་ཟ་ཞིང་འཐུང་། །དེ་དག་ལ་ནི་ཟས་དེ་གདུག་པར་འགྱུར། །བ་ལང་ཕྲུ་གུས་པད་རྩ་མ་བཀྲུས་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ། །གོས་སོགས་སྦྱིན་ཚུལ་ནི། རང་ཉིད་འཆང་བའི་སྣམ་སྦྱར་དང་བླ་གོས་དང་མཐང་གོས་ཏེ་ཆོས་གོས་གསུམ་པོ་དེ་མ་གཏོགས་པའི་ཡོ་བྱད་ཡོད་ན་སྦྱིན་པར་བྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སོ་སོ་ཐར་པ་ལས། གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་འོངས་ནས་ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་སློང་བ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བའི་ཆོས་གོས་གསུམ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཏང་ཞིང་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་ཆོས་གོས་གསུམ་ལས་ཉུང་བར་གྱུར་ན་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་གཏོང་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གོས་གསུམ་གཏོང་བར་མི་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nShare with those who have fallen into wrong paths, the destitute, and those engaged in ascetic practices. Eat only what is sufficient. Give away everything except the three Dharma robes.\n", + "translation": "Share with those who have fallen into wrong paths, the destitute, and those engaged in ascetic practices. Eat only what is sufficient. Give away everything except the three Dharma robes." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལོག་པར་ལྷུང་དང་མགོན་མེད་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་གནས་ལ་བགོ་བྱ་ཞིང་།": { + "ལོག་པར་ལྷུང་": "fallen low", + "མགོན་མེད་": "unprotected", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "ascetics", + "བགོ་བྱ་": "sharing" + }, + "།རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བྱ་སྟེ། །ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱིན།": { + "རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བྱ་": "eat moderately", + "ཆོས་གོས་": "dharma robes", + "སྦྱིན་": "give away" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལོག་པར་ལྷུང་དང་མགོན་མེད་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་གནས་ལ་བགོ་བྱ་ཞིང་།": { + "ལོག་པར་ལྷུང་": "fallen into wrong ways", + "མགོན་མེད་": "without protector", + "བརྟུལ་ཞུགས་གནས་": "places of spiritual practice", + "བགོ་བྱ་": "distribute" + }, + "།རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བྱ་སྟེ། །ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱིན།": { + "རན་པ་ཙམ་": "just enough", + "བཟའ་བྱ་": "eat", + "ཆོས་གོས་": "dharma robes", + "སྦྱིན་": "give away" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལོག་པར་ལྷུང་དང་མགོན་མེད་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་གནས་ལ་བགོ་བྱ་ཞིང་།": { + "ལོག་པར་ལྷུང་": "fallen into error", + "མགོན་མེད་": "without protection", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "ascetic practices", + "བགོ་བྱ་": "share" + }, + "།རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བྱ་སྟེ། །ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱིན།": { + "རན་པ་ཙམ་": "moderation", + "བཟའ་བྱ་": "eat", + "ཆོས་གོས་": "Dharma robes", + "སྦྱིན་": "give away" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལོག་པར་ལྷུང་དང་མགོན་མེད་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་གནས་ལ་བགོ་བྱ་ཞིང་། །": { + "ལོག་པར་ལྷུང་": "fallen into wrong ways", + "མགོན་མེད་": "without protection", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "ascetic practices", + "བགོ་བྱ་": "distribute" + }, + "རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བྱ་སྟེ། །ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱིན། །": { + "རན་པ་": "appropriate", + "བཟའ་བྱ་": "eat", + "ཆོས་གོས་": "Dharma robes", + "སྦྱིན་": "give away" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལོག་པར་ལྷུང་དང་མགོན་མེད་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་གནས་ལ་བགོ་བྱ་ཞིང་།": { + "ལོག་པར་ལྷུང་": "fallen into wrong paths", + "མགོན་མེད་": "destitute", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "ascetic practices", + "བགོ་བྱ་": "share" + }, + "།རན་པ་ཙམ་དུ་བཟའ་བྱ་སྟེ། །ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་སྦྱིན།": { + "རན་པ་ཙམ་": "sufficient", + "བཟའ་བྱ་": "eat", + "ཆོས་གོས་": "Dharma robes", + "སྦྱིན་": "give away" + } } } }, @@ -6628,6 +29597,89 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པའི་ལུས། །ཕྲན་ཚེགས་ཆེད་དུ་གནོད་མི་བྱ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་གྱི། །བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe holy Dharma is the body of practice.\nDo not harm it for trivial reasons.\nIf you act in this way,\nThe aspirations of sentient beings will be quickly fulfilled.\n", "translation": "The holy Dharma is the body of practice.\nDo not harm it for trivial reasons.\nIf you act in this way,\nThe aspirations of sentient beings will be quickly fulfilled." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པའི་ལུས། །ཕྲན་ཚེགས་ཆེད་དུ་གནོད་མི་བྱ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་གྱི། །བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དམ་པའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དམ་པ་དང་ལྡན་པས་ན་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་འཛིན་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ།།ཕྲན་ཚེགས་ནི་སྦྱིན་པའི་དོན་ཆ་ཆུང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱ་བ་ཡང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་སྲོག་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་གཏང་བའོ། །\n\nCommentary 2: ལུས་སྦྱིན་ཚུལ་ནི། དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པའི་ལུས་ལ་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཕྲན་ཚེགས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གནོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་སྤྱོད་པའི་ལུས་འདི་བསྲུང་བར་བྱས་ན་རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་བརྒྱ་པ་ལས། ལུས་འདི་དགྲ་ལྟར་མཐོང་མོད་ཀྱིས། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བསྲུང་བྱ། །ཁྲིམས་ལྡན་ཡུན་རིང་འཚོ་བ་ནི། །དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe body that practices the holy Dharma\nShould not be harmed for minor purposes.\nIf one acts in this way,\nThe aspirations of sentient beings will be quickly fulfilled.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan verse and the commentaries:\n\n1. The importance of preserving the body that practices the Dharma\n2. Avoiding harm to this body for trivial reasons\n3. The benefit this brings to fulfilling the wishes of sentient beings\n\nThe commentaries emphasize that while the body should not be clung to, it should be protected as a vessel for Dharma practice. They also highlight that by preserving the body in this way, one can gradually and swiftly fulfill the aspirations of sentient beings through long-term Dharma practice.", + "translation": "The body that practices the holy Dharma\nShould not be harmed for minor purposes.\nIf one acts in this way,\nThe aspirations of sentient beings will be quickly fulfilled." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པའི་ལུས། །ཕྲན་ཚེགས་ཆེད་དུ་གནོད་མི་བྱ། །": { + "དམ་པའི་ཆོས་": "true dharma", + "སྤྱོད་པ་": "practicing", + "ལུས་": "body", + "ཕྲན་ཚེགས་": "minor", + "གནོད་": "harm" + }, + "དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་གྱི། །བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བསམ་པ་": "wishes", + "མྱུར་དུ་": "soon", + "རྫོགས་པ་": "fulfill" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པའི་ལུས། །ཕྲན་ཚེགས་ཆེད་དུ་གནོད་མི་བྱ།": { + "དམ་པའི་ཆོས་": "holy Dharma", + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "ལུས་": "body", + "ཕྲན་ཚེགས་": "minor matters", + "གནོད་": "harm" + }, + "།དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་གྱི། །བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བསམ་པ་": "wishes", + "མྱུར་དུ་": "quickly", + "རྫོགས་པ་": "fulfilled" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པའི་ལུས། །": { + "དམ་པའི་ཆོས་": "holy Dharma", + "སྤྱོད་པ་": "practice", + "ལུས་": "body" + }, + "ཕྲན་ཚེགས་ཆེད་དུ་གནོད་མི་བྱ། །": { + "ཕྲན་ཚེགས་": "trivial", + "གནོད་": "harm" + }, + "དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་གྱི། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings" + }, + "བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །": { + "བསམ་པ་": "aspirations", + "མྱུར་དུ་": "swiftly", + "རྫོགས་པ་": "fulfilled" + } + }, + "02_few_shot": { + "དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པའི་ལུས། །ཕྲན་ཚེགས་ཆེད་དུ་གནོད་མི་བྱ།": { + "དམ་པའི་ཆོས་": "holy Dharma", + "སྤྱོད་པ་": "practice", + "ལུས་": "body", + "གནོད་": "harm" + }, + "།དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་གྱི། །བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བསམ་པ་": "aspirations", + "རྫོགས་པ་": "fulfilled" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྤྱོད་པའི་ལུས། །ཕྲན་ཚེགས་ཆེད་དུ་གནོད་མི་བྱ། །": { + "དམ་པའི་ཆོས་": "holy Dharma", + "སྤྱོད་པའི་ལུས་": "body that practices", + "ཕྲན་ཚེགས་": "minor", + "གནོད་": "harmed" + }, + "དེ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་གྱི། །བསམ་པ་མྱུར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "བསམ་པ་": "aspirations", + "མྱུར་དུ་": "quickly", + "རྫོགས་པར་": "fulfilled" + } } } }, @@ -6651,6 +29703,84 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར། །ལུས་འདི་གཏང་བར་མི་བྱ་སྟེ། །ཅི་ནས་འདི་དང་གཞན་དུ་ཡང་། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གཏང་ངོ་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWithout pure compassionate intention,\nOne should not give away this body.\nRather, in this life and others,\nGive it as a cause to accomplish great purpose.\n", "translation": "Without pure compassionate intention,\nOne should not give away this body.\nRather, in this life and others,\nGive it as a cause to accomplish great purpose." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར། །ལུས་འདི་གཏང་བར་མི་བྱ་སྟེ། །ཅི་ནས་འདི་དང་གཞན་དུ་ཡང་། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གཏང་ངོ་། །\n\nCommentary 1: བསམ་པ་མ་དག་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ལས་དང་པོ་དེའི་ཚེ་མགོ་བོ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་མི་གཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་པ་མཉམ་པ་སྟེ། སེམས་མཚུངས་པར་འགྱུར་ན་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར་ཏེ་ལྷག་བསམ་དག་པའི་སར་མ་ཆུད་པར་ལུས་འདི་དངོས་སུ་གཏོང་བར་མི་བྱ་སྟེ། གཞན་ལ་ཕན་པར་མ་ངེས་ཤིང་འགྱོད་པ་དང་སེམས་ལྡོག་པ་དང་དགེ་བའི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསླབ་བཏུས་ལས་ཀྱང་། དཔེར་ན་སྨན་ཤིང་ལྗོན་པ་བལྟ་སྡུག་པའི། །རྩ་བ་ལ་སོགས་སྦྱང་འོས་ས་བོན་ནི། །བྱིན་ཡང་དུས་མིན་སྤྱོད་ལས་བསྲུང་བར་བྱ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྨན་ཤིང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། འདིར་གཞུང་ཁ་ཅིག་ལས། བསམ་པ་མཉམ་པས་དེ་གཏང་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་ལ། རྣམ་སྣང་འཚོས་དེ་ལ་བཤད་པ་མ་བྱས་སོ། །ལུས་མི་གཏོང་ན་དམ་བཅའ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ནས་ཚེ་འདི་དང་གཞན་དུ་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གཞན་གྱི་དྲན་དུ་གཏོང་བར་བྱའོ་ཞེས་རྣམ་བཤད་ལས་སོ། །དེ་ནས་བསམ་པ་དག་པ་ན་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་གཏང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWithout pure compassionate intention,\nOne should not give away this body.\nRather, in this life and others,\nIt should be given as a cause for accomplishing great purpose.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the input text and commentaries:\n\n1. The importance of pure motivation when considering giving away one's body\n2. A caution against hasty or impure acts of bodily sacrifice\n3. The proper view of using one's body as an instrument for benefiting others over multiple lifetimes\n4. The ultimate goal of accomplishing great purposes through mindful use of one's body", + "translation": "Without pure compassionate intention,\nOne should not give away this body.\nRather, in this life and others,\nIt should be given as a cause for accomplishing great purpose." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར། །ལུས་འདི་གཏང་བར་མི་བྱ་སྟེ།": { + "སྙིང་རྗེ་": "compassion", + "བསམ་པ་": "intent", + "དག་པ་": "pure", + "ལུས་": "body", + "གཏང་བ་": "sacrifice" + }, + "།ཅི་ནས་འདི་དང་གཞན་དུ་ཡང་། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གཏང་ངོ་། །": { + "དོན་ཆེན་": "great aims", + "སྒྲུབ་པ་": "achieve", + "རྒྱུ་": "cause" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར། །ལུས་འདི་གཏང་བར་མི་བྱ་སྟེ།": { + "སྙིང་རྗེ་": "compassion", + "བསམ་པ་": "intention", + "དག་པ་": "purifying", + "ལུས་": "body", + "གཏང་བ་": "give up" + }, + "།ཅི་ནས་འདི་དང་གཞན་དུ་ཡང་། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གཏང་ངོ་། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purposes", + "སྒྲུབ་པ་": "accomplishing", + "རྒྱུ་": "cause", + "གཏང་": "given" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར། །ལུས་འདི་གཏང་བར་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "སྙིང་རྗེ་": "compassion", + "བསམ་པ་": "intention", + "ལུས་": "body", + "གཏང་བ་": "give up" + }, + "ཅི་ནས་འདི་དང་གཞན་དུ་ཡང་། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གཏང་ངོ་། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purpose", + "སྒྲུབ་པ་": "accomplishing", + "རྒྱུ་": "cause" + } + }, + "02_few_shot": { + "སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར། །ལུས་འདི་གཏང་བར་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "སྙིང་རྗེ་": "compassion", + "བསམ་པ་": "intention", + "དག་པ་": "pure", + "ལུས་": "body", + "གཏང་བ་": "give away" + }, + "ཅི་ནས་འདི་དང་གཞན་དུ་ཡང་། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གཏང་ངོ་། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purpose", + "སྒྲུབ་པ་": "accomplish", + "རྒྱུ་": "cause", + "གཏང་": "give" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སྙིང་རྗེའི་བསམ་པ་མ་དག་པར། །ལུས་འདི་གཏང་བར་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "སྙིང་རྗེ་": "compassion", + "བསམ་པ་": "intention", + "དག་པ་": "pure", + "ལུས་": "body", + "གཏང་བ་": "give away" + }, + "ཅི་ནས་འདི་དང་གཞན་དུ་ཡང་། །དོན་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་གཏང་ངོ་། །": { + "དོན་ཆེན་": "great purpose", + "སྒྲུབ་པ་": "accomplish", + "རྒྱུ་": "cause" + } } } }, @@ -6674,6 +29804,103 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མ་གུས་པ་ལ་ཆོས་མི་བཤད། །མི་ན་བཞིན་དུ་མགོ་དཀྲིས་དང་། །གདུགས་དང་འཁར་བ་མཚོན་ཐོགས་དང་། །མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དག་ལ་མིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDo not teach the Dharma to those who are disrespectful.\nDo not teach to those who, though not ill, have wrapped heads,\nNor to those carrying umbrellas, sticks, or weapons,\nNor to those with covered heads.\n", "translation": "Do not teach the Dharma to those who are disrespectful.\nDo not teach to those who, though not ill, have wrapped heads,\nNor to those carrying umbrellas, sticks, or weapons,\nNor to those with covered heads." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམ་གུས་པ་ལ་ཆོས་མི་བཤད། །མི་ན་བཞིན་དུ་མགོ་དཀྲིས་དང་། །གདུགས་དང་འཁར་བ་མཚོན་ཐོགས་དང་། །མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དག་ལ་མིན། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཏང་བར་བྱ་བའི་ཚད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མི་ན་བཞིན་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ལ་སྦྱོར་བར་བྱའོ། །མགོ་གཡོགས་པ་ནི་མགོ་བོ་རས་ཀྱིས་གཏུམས་པའོ། །ཆོས་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་དགུའོ། །གདུགས་དང་ཁར་བ་དང་མཚོན་ཐོགས་པ་ནི་དེ་དག་དང་ལྡན་པའོ། །དཀྲིས་པ་ནི་ཐོད་བྱས་པའོ།།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བསམ་པ་མ་གུས་པ་ལ་ཆོས་མི་བཤད་ཅིང་། སྤྱོད་ལམ་མི་ན་བཞིན་དུ་མགོ་དཀྲིས་པ་དང་། གདུགས་དང་འཁར་བ་དང་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པ་དང་། མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དག་ལའང་ཆོས་བཤད་པར་བྱ་བ་མིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nDo not teach the Dharma to those who are disrespectful.\nDo not teach to those who, though not ill, have their heads wrapped,\nNor to those carrying umbrellas, staffs, or weapons,\nNor to those with their heads covered.\n\n\nThis translation reflects the instruction not to teach Buddhist teachings (Dharma) to people who are disrespectful or those who, without being ill, display certain behaviors or carry certain objects that are considered inappropriate when receiving teachings. These include having one's head wrapped or covered, carrying umbrellas, staffs, or weapons.", + "translation": "Do not teach the Dharma to those who are disrespectful.\nDo not teach to those who, though not ill, have their heads wrapped,\nNor to those carrying umbrellas, staffs, or weapons,\nNor to those with their heads covered." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མ་གུས་པ་ལ་ཆོས་མི་བཤད། །": { + "མ་གུས་པ་": "lack respect", + "ཆོས་": "Dharma" + }, + "མི་ན་བཞིན་དུ་མགོ་དཀྲིས་དང་། །": { + "མི་ན་": "not sick", + "མགོ་དཀྲིས་": "turbans" + }, + "གདུགས་དང་འཁར་བ་མཚོན་ཐོགས་དང་། །": { + "གདུགས་": "parasols", + "འཁར་བ་": "staves", + "མཚོན་": "weapons" + }, + "མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དག་ལ་མིན། །": { + "མགོ་བོ་གཡོགས་པ་": "veil their heads" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མ་གུས་པ་ལ་ཆོས་མི་བཤད།": { + "མ་གུས་པ་": "disrespectful", + "ཆོས་": "Dharma" + }, + "།མི་ན་བཞིན་དུ་མགོ་དཀྲིས་དང་།": { + "མི་ན་": "not ill", + "མགོ་དཀྲིས་": "wrapped heads" + }, + "།གདུགས་དང་འཁར་བ་མཚོན་ཐོགས་དང་།": { + "གདུགས་": "umbrellas", + "འཁར་བ་": "walking sticks", + "མཚོན་": "weapons" + }, + "།མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དག་ལ་མིན། །": { + "མགོ་བོ་གཡོགས་པ་": "covered heads" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མ་གུས་པ་ལ་ཆོས་མི་བཤད།": { + "མ་གུས་པ་": "disrespectful", + "ཆོས་": "Dharma" + }, + "།མི་ན་བཞིན་དུ་མགོ་དཀྲིས་དང་།": { + "མི་ན་": "not ill", + "མགོ་དཀྲིས་": "heads wrapped" + }, + "།གདུགས་དང་འཁར་བ་མཚོན་ཐོགས་དང་།": { + "གདུགས་": "umbrellas", + "འཁར་བ་": "sticks", + "མཚོན་": "weapons" + }, + "།མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དག་ལ་མིན།": { + "མགོ་བོ་གཡོགས་པ་": "heads covered" + } + }, + "02_few_shot": { + "མ་གུས་པ་ལ་ཆོས་མི་བཤད།": { + "མ་གུས་པ་": "disrespectful", + "ཆོས་": "Dharma" + }, + "།མི་ན་བཞིན་དུ་མགོ་དཀྲིས་དང་།": { + "མི་ན་": "not ill", + "མགོ་དཀྲིས་": "wrapped heads" + }, + "།གདུགས་དང་འཁར་བ་མཚོན་ཐོགས་དང་།": { + "གདུགས་": "umbrellas", + "འཁར་བ་": "sticks", + "མཚོན་": "weapons" + }, + "།མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དག་ལ་མིན། །": { + "མགོ་བོ་གཡོགས་པ་": "covered heads" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མ་གུས་པ་ལ་ཆོས་མི་བཤད།": { + "མ་གུས་པ་": "disrespectful", + "ཆོས་": "Dharma" + }, + "།མི་ན་བཞིན་དུ་མགོ་དཀྲིས་དང་།": { + "མི་ན་": "not ill", + "མགོ་དཀྲིས་": "heads wrapped" + }, + "།གདུགས་དང་འཁར་བ་མཚོན་ཐོགས་དང་།": { + "གདུགས་": "umbrellas", + "འཁར་བ་": "staffs", + "མཚོན་": "weapons" + }, + "།མགོ་བོ་གཡོགས་པ་དག་ལ་མིན།": { + "མགོ་བོ་གཡོགས་པ་": "heads covered" + } } } }, @@ -6697,6 +29924,101 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དམན་ལ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང་། །སྐྱེས་པ་མེད་པར་བུད་མེད་མིན། །དམན་དང་མཆོག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚུངས་པར་གུས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTo the humble, profound, and vast;\nNot woman without man being born.\nToward lowly and supreme dharmas alike,\nPractice always with equal respect.\n", "translation": "To the humble, profound, and vast;\nNot woman without man being born.\nToward lowly and supreme dharmas alike,\nPractice always with equal respect." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདམན་ལ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང་། །སྐྱེས་པ་མེད་པར་བུད་མེད་མིན། །དམན་དང་མཆོག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚུངས་པར་གུས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱད། །\n\nCommentary 1: དམན་པ་ནི་དམན་པ་ལ་མོས་པའོ། །ཟབ་པ་ནི་ཡིད་མ་གཞུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གང་ཟག་དམན་པ་ལ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་སྐྱེས་པ་མེད་པར་བུད་མེད་ལ་དབེན་པར་ཆོས་བཤད་པར་བྱ་བ་མིན། དམན་པ་ཉན་ཐོས་དང་མཆོག་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ལ་མཚུངས་པར་གུས་པས་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་དོ། །གཞན་དུ་ན་ཆོས་སྤང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཐག་པ་བསྡུས་པ་ལས། འཇམ་དཔལ་གང་ལ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ལ་ལ་ནི་བཟང་བར་འདུ་ཤེས་པར་བྱེད། ལ་ལ་ནི་ངན་པར་འདུ་ཤེས་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nTo those of lesser capacity, teach profound and vast teachings.\nWithout men present, do not teach women alone.\nToward both lesser and supreme dharmas,\nPractice with equal respect in all situations.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original text and commentaries:\n\n1. The importance of teaching profound and extensive teachings even to those of lesser capacity or understanding.\n2. The instruction not to teach women in private without men present.\n3. The emphasis on treating both \"lesser\" (Hinayana) and \"supreme\" (Mahayana) teachings with equal respect.\n4. The advice to practice this approach consistently in all circumstances.\n\nThe commentaries provide context about the dangers of discriminating between teachings or considering some superior and others inferior, warning that such attitudes can lead to abandoning the Dharma.", + "translation": "To those of lesser capacity, teach profound and vast teachings.\nWithout men present, do not teach women alone.\nToward both lesser and supreme dharmas,\nPractice with equal respect in all situations." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དམན་ལ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང་། །སྐྱེས་པ་མེད་པར་བུད་མེད་མིན།": { + "དམན་": "lesser", + "ཟབ་": "deep", + "རྒྱ་ཆེ་": "vast", + "སྐྱེས་པ་": "man", + "བུད་མེད་": "women" + }, + "།དམན་དང་མཆོག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚུངས་པར་གུས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱད།": { + "དམན་": "foundational", + "མཆོག་": "higher", + "ཆོས་": "dharmas", + "མཚུངས་པར་": "equal", + "གུས་པས་": "reverence" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དམན་ལ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང་།": { + "དམན་": "inferior", + "ཟབ་": "profound", + "རྒྱ་ཆེ་": "vast" + }, + "།སྐྱེས་པ་མེད་པར་བུད་མེད་མིན།": { + "སྐྱེས་པ་": "male", + "བུད་མེད་": "female" + }, + "།དམན་དང་མཆོག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ།": { + "དམན་": "inferior", + "མཆོག་": "supreme", + "ཆོས་": "dharmas" + }, + "།མཚུངས་པར་གུས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱད།": { + "མཚུངས་པར་": "equal", + "གུས་པས་": "respect", + "སྤྱད་": "practice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དམན་ལ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང་། །སྐྱེས་པ་མེད་པར་བུད་མེད་མིན།": { + "དམན་": "humble", + "ཟབ་": "profound", + "རྒྱ་ཆེ་": "expansive", + "སྐྱེས་པ་": "men", + "བུད་མེད་": "women" + }, + "།དམན་དང་མཆོག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚུངས་པར་གུས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱད།": { + "དམན་": "lowly", + "མཆོག་": "supreme", + "ཆོས་": "dharmas", + "མཚུངས་པར་": "equal", + "གུས་པས་": "reverence", + "སྤྱད་": "practice" + } + }, + "02_few_shot": { + "དམན་ལ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང་། །སྐྱེས་པ་མེད་པར་བུད་མེད་མིན།": { + "དམན་": "humble", + "ཟབ་": "profound", + "རྒྱ་ཆེ་": "vast", + "སྐྱེས་པ་": "man", + "བུད་མེད་": "woman" + }, + "།དམན་དང་མཆོག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚུངས་པར་གུས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱད།": { + "དམན་": "lowly", + "མཆོག་": "supreme", + "ཆོས་": "dharmas", + "མཚུངས་པར་": "equal", + "གུས་པས་": "respect", + "སྤྱད་": "practice" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དམན་ལ་ཟབ་དང་རྒྱ་ཆེ་དང་། །སྐྱེས་པ་མེད་པར་བུད་མེད་མིན།": { + "དམན་": "lesser capacity", + "ཟབ་": "profound", + "རྒྱ་ཆེ་": "vast", + "སྐྱེས་པ་": "men", + "བུད་མེད་": "women" + }, + "།དམན་དང་མཆོག་གི་ཆོས་རྣམས་ལ། །མཚུངས་པར་གུས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱད།": { + "དམན་": "lesser", + "མཆོག་": "supreme", + "ཆོས་": "dharmas", + "མཚུངས་པར་": "equal", + "གུས་པས་": "respect", + "སྤྱད་": "practice" + } } } }, @@ -6720,6 +30042,98 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་པ། །དམན་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་མི་བྱ། །སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དོར་མི་བྱ། །མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་འདྲིད་མི་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOne who has become a vessel for the vast Dharma\nShould not engage in inferior teachings.\nOne should not completely abandon proper conduct.\nOne should not be led astray by sutras and mantras.\n", "translation": "One who has become a vessel for the vast Dharma\nShould not engage in inferior teachings.\nOne should not completely abandon proper conduct.\nOne should not be led astray by sutras and mantras." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་པ། །དམན་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་མི་བྱ། །སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དོར་མི་བྱ། །མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་འདྲིད་མི་བྱ། །\n\nCommentary 1: རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དམན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའོ། །འདྲིད་པ་ནི་མདོ་སྡེའི་ཚིག་དང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་འབའ་ཞིག་གིས་ཐར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལ། སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པས་ཅི་བྱ་ཞེས་འདེབས་པ་སྟེ་དེ་སྐད་དུ་མ་འདྲིད་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་བསླབ་པའི་སྡོམ་པའོ། །འདི་དག་བྱ་བར་མི་འོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་པ་དམན་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་བར་མི་བྱ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། སེམས་ཅན་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁྲུལ་པ་དང་། རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་དམན་པ་སྟོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁྲུལ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤྱོད་པ་སྟེ་བསླབ་པའང་ཡོངས་སུ་དོར་བར་མི་བྱ་ཞིང་། དེ་དོར་ནས་མདོ་དང་སྔགས་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཐར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདྲིད་པར་མི་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nOne who has become a vessel for the vast Dharma\nShould not apply it to lesser teachings.\nOne should not completely abandon proper conduct.\nOne should not be misled by sutras and mantras alone.\n", + "translation": "One who has become a vessel for the vast Dharma\nShould not apply it to lesser teachings.\nOne should not completely abandon proper conduct.\nOne should not be misled by sutras and mantras alone." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་པ། །དམན་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་མི་བྱ།": { + "རྒྱ་ཆེན་": "vast", + "ཆོས་": "dharma", + "སྣོད་": "vessels", + "དམན་པ་": "lesser" + }, + "།སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དོར་མི་བྱ། །མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་འདྲིད་མི་བྱ། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct", + "མདོ་": "sutras", + "སྔགས་": "mantras" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་པ། །": { + "རྒྱ་ཆེན་": "vast", + "ཆོས་": "Dharma", + "སྣོད་": "vessel" + }, + "དམན་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་མི་བྱ། །": { + "དམན་པའི་": "inferior", + "ཆོས་": "teachings" + }, + "སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དོར་མི་བྱ། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct" + }, + "མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་འདྲིད་མི་བྱ། །": { + "མདོ་": "sutras", + "སྔགས་": "mantras" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་པ། །": { + "རྒྱ་ཆེན་": "vast", + "ཆོས་": "Dharma", + "སྣོད་": "vessel" + }, + "དམན་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་མི་བྱ། །": { + "དམན་པའི་": "inferior", + "ཆོས་": "teachings" + }, + "སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དོར་མི་བྱ། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct" + }, + "མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་འདྲིད་མི་བྱ། །": { + "མདོ་": "sutras", + "སྔགས་": "mantras" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་པ། །": { + "རྒྱ་ཆེན་": "vast", + "ཆོས་": "Dharma", + "སྣོད་": "vessel" + }, + "དམན་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་མི་བྱ། །": { + "དམན་པའི་": "inferior", + "ཆོས་": "teachings" + }, + "སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དོར་མི་བྱ། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct" + }, + "མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་འདྲིད་མི་བྱ། །": { + "མདོ་": "sutras", + "སྔགས་": "mantras" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྒྱ་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་པ། །": { + "རྒྱ་ཆེན་": "vast", + "ཆོས་": "Dharma", + "སྣོད་": "vessel" + }, + "དམན་པའི་ཆོས་ལ་སྦྱར་མི་བྱ། །": { + "དམན་པའི་": "lesser", + "ཆོས་": "teachings" + }, + "སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དོར་མི་བྱ། །": { + "སྤྱོད་པ་": "conduct" + }, + "མདོ་དང་སྔགས་ཀྱིས་འདྲིད་མི་བྱ། །": { + "མདོ་": "sutras", + "སྔགས་": "mantras" + } } } }, @@ -6743,6 +30157,88 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སོ་ཤིང་དང་ནི་མཆིལ་མ་དག །དོར་བ་ན་ནི་དགབ་པར་བྱ། །གཅི་ལ་སོགས་པའང་ལོངས་སྤྱོད་པའི། །ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen discarding toothsticks and spittle,\nOne should cover them up.\nUrinating and so forth\nIn water or on paths is condemned.\n", "translation": "When discarding toothsticks and spittle,\nOne should cover them up.\nUrinating and so forth\nIn water or on paths is condemned." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསོ་ཤིང་དང་ནི་མཆིལ་མ་དག །དོར་བ་ན་ནི་དགབ་པར་བྱ། །གཅི་ལ་སོགས་པའང་ལོངས་སྤྱོད་པའི། །ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད། །\n\nCommentary 1: སོ་ཤིང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཆིལ་མ་དང་ལུད་པ་ལ་སོགས་པ་དོར་བ་ནི་དགབ་པ་སྟེ་གཞན་གྱིས་མ་མཐོང་བར་དོར་ཞིང་དགབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཅི་བ་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད་པ་ནི་བཀག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སོ་ཤིང་དང་ནི་མཆིལ་མ་དག་དོར་བ་ན་ནི་དེ་དག་ས་ལ་སོགས་པས་དགབ་པར་བྱ། བཤང་གཅི་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལོངས་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད་པ་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen discarding tooth sticks and spittle,\nOne should cover them.\nUrinating and so forth\nIn water and on open ground used by others is discouraged.\n\n\nThis translation conveys the Buddhist monastic guidelines about properly disposing of personal waste and showing consideration for shared spaces and resources. The commentaries clarify that items like tooth sticks and spittle should be discarded discreetly and covered, while urinating or defecating in water sources or open areas used by others is prohibited.", + "translation": "When discarding tooth sticks and spittle,\nOne should cover them.\nUrinating and so forth\nIn water and on open ground used by others is discouraged." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སོ་ཤིང་དང་ནི་མཆིལ་མ་དག །དོར་བ་ན་ནི་དགབ་པར་བྱ།": { + "སོ་ཤིང་": "tooth stick", + "མཆིལ་མ་": "spit", + "དོར་བ་": "discard", + "དགབ་པར་བྱ": "cover up" + }, + "།གཅི་ལ་སོགས་པའང་ལོངས་སྤྱོད་པའི། །ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད། །": { + "གཅི་": "urinate", + "ལོངས་སྤྱོད་པའི་": "usable", + "ཆུ་": "water", + "ཐང་": "land", + "དོར་བ་": "discard", + "སྨད་": "disgraceful" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སོ་ཤིང་དང་ནི་མཆིལ་མ་དག །དོར་བ་ན་ནི་དགབ་པར་བྱ། །": { + "སོ་ཤིང་": "tooth sticks", + "མཆིལ་མ་": "saliva", + "དོར་བ་": "discarding", + "དགབ་པར་བྱ": "cover" + }, + "གཅི་ལ་སོགས་པའང་ལོངས་སྤྱོད་པའི། །ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད། །": { + "གཅི་": "urinating", + "ཆུ་": "water", + "ཐང་": "bare ground", + "དོར་བ་": "done", + "སྨད་": "disparaged" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སོ་ཤིང་དང་ནི་མཆིལ་མ་དག །དོར་བ་ན་ནི་དགབ་པར་བྱ། །": { + "སོ་ཤིང་": "toothsticks", + "མཆིལ་མ་": "spittle", + "དོར་བ་": "discarding", + "དགབ་པར་བྱ": "cover up" + }, + "གཅི་ལ་སོགས་པའང་ལོངས་སྤྱོད་པའི། །ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད། །": { + "གཅི་": "urine", + "ཆུ་": "water", + "ཐང་": "open ground", + "དོར་བ་": "disposed of" + } + }, + "02_few_shot": { + "སོ་ཤིང་དང་ནི་མཆིལ་མ་དག །དོར་བ་ན་ནི་དགབ་པར་བྱ། །": { + "སོ་ཤིང་": "toothsticks", + "མཆིལ་མ་": "spittle", + "དོར་བ་": "discarding", + "དགབ་པར་བྱ": "cover up" + }, + "གཅི་ལ་སོགས་པའང་ལོངས་སྤྱོད་པའི། །ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད། །": { + "གཅི་": "urinating", + "ཆུ་": "water", + "ཐང་": "paths", + "དོར་བ་": "discarding", + "སྨད་": "condemned" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སོ་ཤིང་དང་ནི་མཆིལ་མ་དག །དོར་བ་ན་ནི་དགབ་པར་བྱ། །": { + "སོ་ཤིང་": "tooth sticks", + "མཆིལ་མ་": "spittle", + "དོར་བ་": "discarding", + "དགབ་པར་བྱ": "cover" + }, + "གཅི་ལ་སོགས་པའང་ལོངས་སྤྱོད་པའི། །ཆུ་དང་ཐང་ལ་དོར་བ་སྨད། །": { + "གཅི་": "urinating", + "ཆུ་": "water", + "ཐང་": "open ground", + "དོར་བ་": "discarding", + "སྨད་": "discouraged" + } } } }, @@ -6766,6 +30262,98 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁ་བཀང་བ་དང་སྒྲ་བཅས་དང་། །ཁ་གདངས་ནས་ནི་བཟའ་མི་བྱ། །རྐང་པ་བརྐྱང་སྟེ་མི་འདུག་ཅིང་། །ལག་པ་མཉམ་པར་མི་མཉེའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDo not eat with a full mouth or while making noise.\nDo not eat with your mouth wide open.\nDo not sit with legs outstretched,\nNor rub your hands together.\n", "translation": "Do not eat with a full mouth or while making noise.\nDo not eat with your mouth wide open.\nDo not sit with legs outstretched,\nNor rub your hands together." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁ་བཀང་བ་དང་སྒྲ་བཅས་དང་། །ཁ་གདངས་ནས་ནི་བཟའ་མི་བྱ། །རྐང་པ་བརྐྱང་སྟེ་མི་འདུག་ཅིང་། །ལག་པ་མཉམ་པར་མི་མཉེའོ། །\n\nCommentary 1: ཁ་བཀང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤོང་ཤོང་བཙངས་པའོ། །ཁ་གདངས་པ་ནི་བགྲད་པའོ། །རྐང་པ་བརྐྱང་བ་ནི་རྐང་པ་བརྐྱང་སྟེ་བསྡད་པའོ། །མཉམ་པ་ནི་གཉི་ག་དུས་གཅིག་ཏུའོ། །\n\nCommentary 2: ཁ་ཟས་ཀྱིས་ཧ་ཅང་བཀང་བ་དང་། ཅག་ཅག་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པ་དང་། ཁ་ཧ་ཅང་གདངས་ཏེ་བཟའ་བར་མི་བྱའོ། །རྐང་པ་རབ་ཏུ་བརྐྱངས་ཏེ་མི་འདུག་ཅིང་ལག་པ་གཉིས་ཀ་དུས་མཉམ་དུ་མི་མཉེའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nDo not eat with your mouth overly full or while making loud noises.\nDo not eat with your mouth wide open.\nDo not sit with your legs stretched out.\nDo not rub both hands together simultaneously.\n\n\nThis translation captures the main points of the Tibetan text, incorporating the explanations from the commentaries:\n\n1. Avoiding overfilling the mouth with food\n2. Not making loud chewing or eating noises\n3. Not eating with the mouth gaping open\n4. Not sitting with legs fully extended\n5. Not rubbing both hands together at the same time\n\nThese appear to be instructions on proper etiquette or conduct, likely in a monastic or formal setting.", + "translation": "Do not eat with your mouth overly full or while making loud noises.\nDo not eat with your mouth wide open.\nDo not sit with your legs stretched out.\nDo not rub both hands together simultaneously." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཁ་བཀང་བ་དང་སྒྲ་བཅས་དང་། །ཁ་གདངས་ནས་ནི་བཟའ་མི་བྱ། །": { + "ཁ་བཀང་བ་": "cram", + "སྒྲ་བཅས་": "noisily", + "ཁ་གདངས་": "open mouthed", + "བཟའ་": "eat" + }, + "རྐང་པ་བརྐྱང་སྟེ་མི་འདུག་ཅིང་། །ལག་པ་མཉམ་པར་མི་མཉེའོ། །": { + "རྐང་པ་བརྐྱང་": "legs stretched out", + "ལག་པ་": "hands", + "མཉེ་": "rub" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཁ་བཀང་བ་དང་སྒྲ་བཅས་དང་། །ཁ་གདངས་ནས་ནི་བཟའ་མི་བྱ། །": { + "ཁ་བཀང་བ་": "full mouth", + "སྒྲ་": "sound", + "ཁ་གདངས་": "mouth wide open", + "བཟའ་": "eat" + }, + "རྐང་པ་བརྐྱང་སྟེ་མི་འདུག་ཅིང་། །ལག་པ་མཉམ་པར་མི་མཉེའོ། །": { + "རྐང་པ་བརྐྱང་": "legs stretched out", + "འདུག་": "sit", + "ལག་པ་": "hands", + "མཉེ་": "rub" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཁ་བཀང་བ་དང་སྒྲ་བཅས་དང་། །": { + "ཁ་བཀང་བ་": "full mouth", + "སྒྲ་": "noise" + }, + "ཁ་གདངས་ནས་ནི་བཟའ་མི་བྱ། །": { + "ཁ་གདངས་": "mouth wide open", + "བཟའ་": "eat" + }, + "རྐང་པ་བརྐྱང་སྟེ་མི་འདུག་ཅིང་། །": { + "རྐང་པ་": "legs", + "བརྐྱང་": "stretched out", + "འདུག་": "sit" + }, + "ལག་པ་མཉམ་པར་མི་མཉེའོ། །": { + "ལག་པ་": "hands", + "མཉེ་": "rub" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཁ་བཀང་བ་དང་སྒྲ་བཅས་དང་། །": { + "ཁ་བཀང་བ་": "full mouth", + "སྒྲ་": "noise" + }, + "ཁ་གདངས་ནས་ནི་བཟའ་མི་བྱ། །": { + "ཁ་གདངས་": "mouth wide open", + "བཟའ་": "eat" + }, + "རྐང་པ་བརྐྱང་སྟེ་མི་འདུག་ཅིང་། །": { + "རྐང་པ་": "legs", + "བརྐྱང་": "outstretched", + "འདུག་": "sit" + }, + "ལག་པ་མཉམ་པར་མི་མཉེའོ། །": { + "ལག་པ་": "hands", + "མཉེ་": "rub" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཁ་བཀང་བ་དང་སྒྲ་བཅས་དང་། །": { + "ཁ་བཀང་བ་": "mouth overly full", + "སྒྲ་བཅས་": "making loud noises" + }, + "ཁ་གདངས་ནས་ནི་བཟའ་མི་བྱ། །": { + "ཁ་གདངས་": "mouth wide open", + "བཟའ་": "eat" + }, + "རྐང་པ་བརྐྱང་སྟེ་མི་འདུག་ཅིང་། །": { + "རྐང་པ་": "legs", + "བརྐྱང་": "stretched out", + "འདུག་": "sit" + }, + "ལག་པ་མཉམ་པར་མི་མཉེའོ། །": { + "ལག་པ་": "hands", + "མཉམ་པར་": "simultaneously", + "མཉེ་": "rub" + } } } }, @@ -6789,6 +30377,92 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བཞོན་པ་མལ་སྟན་གནས་དག་ཏུ། །བུད་མེད་གཞན་དང་གཅིག་མི་བྱ། །འཇིག་རྟེན་མ་དད་གྱུར་པ་ཀུན། །མཐོང་དང་དྲིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDo not be alone with another woman\nIn vehicles, beds, seats, or dwellings.\nAvoid all things that cause\nThe world to lose faith, upon seeing or hearing.\n", "translation": "Do not be alone with another woman\nIn vehicles, beds, seats, or dwellings.\nAvoid all things that cause\nThe world to lose faith, upon seeing or hearing." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབཞོན་པ་མལ་སྟན་གནས་དག་ཏུ། །བུད་མེད་གཞན་དང་གཅིག་མི་བྱ། །འཇིག་རྟེན་མ་དད་གྱུར་པ་ཀུན། །མཐོང་དང་དྲིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ལམ་དང་ཞེས་པ་ནི་ལམ་ནས་འགྲོ་ཙམ་ནའོ། །མལ་སྟན་དང་གནས་ཁང་ཡང་གཅིག་པར་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་མ་མོས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: རབ་ཏུ་བྱུང་བའམ་ཁྱིམ་པ་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ་བཞོན་པ་མལ་སྟན་དང་གནས་ཁང་གཅིག་དག་ཏུ་གཞན་གྱི་བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུག་པར་མི་བྱ་ཞིང་། རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ནི་བུད་མེད་སུ་དང་ཡང་ངོ་། །མདོར་ན་འཇིག་རྟེན་མ་དད་པར་གྱུར་པའི་སྤྱོད་པ་ཀུན་རང་གིས་མཐོང་བའམ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་དྲིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nOne should not be alone with another's wife in vehicles, beds, seats, or dwellings. All behaviors that cause the world to lose faith should be abandoned after observing them or inquiring about them from the wise.\n\n\nThis translation captures the main points of the Tibetan text:\n1. Avoiding being alone with women who are not one's wife in various settings\n2. The importance of abandoning behaviors that could cause others to lose faith\n3. The need to be aware of such behaviors through personal observation or by seeking advice from knowledgeable people", + "translation": "One should not be alone with another's wife in vehicles, beds, seats, or dwellings. All behaviors that cause the world to lose faith should be abandoned after observing them or inquiring about them from the wise." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བཞོན་པ་མལ་སྟན་གནས་དག་ཏུ། །བུད་མེད་གཞན་དང་གཅིག་མི་བྱ།": { + "བཞོན་པ་": "rides", + "མལ་སྟན་": "beds", + "གནས་": "places", + "བུད་མེད་": "spouse", + "གཅིག་": "alone" + }, + "།འཇིག་རྟེན་མ་དད་གྱུར་པ་ཀུན། །མཐོང་དང་དྲིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "people", + "མ་དད་": "lose faith", + "མཐོང་": "observe", + "དྲིས་": "inquire", + "སྤང་བར་": "give up" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བཞོན་པ་མལ་སྟན་གནས་དག་ཏུ། །བུད་མེད་གཞན་དང་གཅིག་མི་བྱ། །": { + "བཞོན་པ་": "vehicles", + "མལ་སྟན་": "beds", + "གནས་": "places", + "བུད་མེད་": "wife", + "གཞན་": "another's" + }, + "འཇིག་རྟེན་མ་དད་གྱུར་པ་ཀུན། །མཐོང་དང་དྲིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "worldly people", + "མ་དད་": "lack faith", + "མཐོང་": "seeing", + "དྲིས་": "asking", + "སྤང་བར་": "avoid" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བཞོན་པ་མལ་སྟན་གནས་དག་ཏུ། །བུད་མེད་གཞན་དང་གཅིག་མི་བྱ།": { + "བཞོན་པ་": "vehicles", + "མལ་སྟན་": "beds", + "གནས་": "dwellings", + "བུད་མེད་": "wife", + "གཞན་": "another's" + }, + "།འཇིག་རྟེན་མ་དད་གྱུར་པ་ཀུན། །མཐོང་དང་དྲིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "worldly things", + "མ་དད་": "loss of faith", + "མཐོང་": "seeing", + "དྲིས་": "hearing", + "སྤང་བར་": "abandoned" + } + }, + "02_few_shot": { + "བཞོན་པ་མལ་སྟན་གནས་དག་ཏུ། །བུད་མེད་གཞན་དང་གཅིག་མི་བྱ།": { + "བཞོན་པ་": "vehicles", + "མལ་སྟན་": "beds", + "གནས་": "dwellings", + "བུད་མེད་": "woman" + }, + "།འཇིག་རྟེན་མ་དད་གྱུར་པ་ཀུན། །མཐོང་དང་དྲིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "མ་དད་": "lose faith", + "མཐོང་": "seeing", + "དྲིས་": "hearing", + "སྤང་བར་": "avoid" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བཞོན་པ་མལ་སྟན་གནས་དག་ཏུ། །བུད་མེད་གཞན་དང་གཅིག་མི་བྱ།": { + "བཞོན་པ་": "vehicles", + "མལ་སྟན་": "beds", + "གནས་": "dwellings", + "བུད་མེད་": "wife", + "གཅིག་": "alone" + }, + "།འཇིག་རྟེན་མ་དད་གྱུར་པ་ཀུན། །མཐོང་དང་དྲིས་ཏེ་སྤང་བར་བྱ། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "མ་དད་": "lose faith", + "མཐོང་": "observing", + "དྲིས་": "inquiring", + "སྤང་བར་": "abandoned" + } } } }, @@ -6812,6 +30486,102 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སོར་མོས་བརྡ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །གུས་དང་བཅས་པས་གཡས་པ་ཡི། །ལག་པ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །ལམ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDo not point with fingers.\nWith respect, using the right hand,\nEveryone should\nIndicate the path in this way.\n", "translation": "Do not point with fingers.\nWith respect, using the right hand,\nEveryone should\nIndicate the path in this way." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསོར་མོས་བརྡ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །གུས་དང་བཅས་པས་གཡས་པ་ཡི། །ལག་པ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །ལམ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གཞན་གང་ལ་ཡང་རྔན་ཆད་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སོར་མོས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མི་གང་ལ་ཡང་སོར་མོ་གཅིག་གིས་བརྡ་མི་བྱ་བ་སྟེ། བརྡ་སྤྲད་པར་མི་བྱའི། འོན་ཀྱང་ལག་པ་གཡས་པ་ཀུན་གྱིས་འདི་ལྟར་ལགས་སོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: ལམ་སྟོན་པ་ན་ལག་པ་གཡོན་ནམ་སོར་མོ་གཅིག་གིས་བརྡ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། གཞན་ཁྱད་དུ་གསོད་པའམ་མ་གུས་པའི་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེས་ན་གུས་པ་དང་བཅས་པའི་གཡས་པ་ཡི་ལག་པ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་ལམ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nDo not point with a finger. Instead, everyone should respectfully indicate the way using their right hand.\n\n\nThis translation captures the main points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. It's inappropriate to point with a single finger.\n2. One should use the whole right hand to indicate directions or show the way.\n3. This should be done respectfully.\n4. This guideline applies to everyone.\n\nThe commentaries emphasize that using a single finger or the left hand could be seen as disrespectful or dismissive, hence the instruction to use the right hand respectfully when giving directions or indicating something.", + "translation": "Do not point with a finger. Instead, everyone should respectfully indicate the way using their right hand." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "སོར་མོས་བརྡ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "སོར་མོ": "finger", + "བརྡ་": "point" + }, + "གུས་དང་བཅས་པས་གཡས་པ་ཡི། །": { + "གུས་": "respectful", + "གཡས་པ་": "right" + }, + "ལག་པ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ལག་པ་": "hand" + }, + "ལམ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ། །": { + "ལམ་": "path", + "བསྟན་པ": "show" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "སོར་མོས་བརྡ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "སོར་མོ་": "fingers", + "བརྡ་": "gesture" + }, + "གུས་དང་བཅས་པས་གཡས་པ་ཡི། །": { + "གུས་": "respect", + "གཡས་པ་": "right" + }, + "ལག་པ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ལག་པ་": "hand", + "ཀུན་": "everyone" + }, + "ལམ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ། །": { + "ལམ་": "way", + "བསྟན་པ་": "show" + } + }, + "02_zero_shot": { + "སོར་མོས་བརྡ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "སོར་མོ": "finger", + "བརྡ་": "point" + }, + "གུས་དང་བཅས་པས་གཡས་པ་ཡི། །": { + "གུས་": "respect", + "གཡས་པ་": "right" + }, + "ལག་པ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ལག་པ་": "hand", + "ཀུན་": "everyone" + }, + "ལམ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ། །": { + "ལམ་": "way", + "བསྟན་པ": "indicate" + } + }, + "02_few_shot": { + "སོར་མོས་བརྡ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "སོར་མོ་": "fingers", + "བརྡ་": "point" + }, + "གུས་དང་བཅས་པས་གཡས་པ་ཡི། །": { + "གུས་": "respect", + "གཡས་པ་": "right hand" + }, + "ལག་པ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ལག་པ་": "hand", + "ཀུན་": "everyone" + }, + "ལམ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ། །": { + "ལམ་": "path", + "བསྟན་པ་": "indicate" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "སོར་མོས་བརྡ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །": { + "སོར་མོ་": "finger", + "བརྡ་": "point" + }, + "གུས་དང་བཅས་པས་གཡས་པ་ཡི། །": { + "གུས་": "respectfully", + "གཡས་པ་": "right" + }, + "ལག་པ་དག་ནི་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་། །": { + "ལག་པ་": "hand", + "ཀུན་": "everyone" + }, + "ལམ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བྱ། །": { + "ལམ་": "way", + "བསྟན་པ་": "indicate" + } } } }, @@ -6835,6 +30605,93 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་མིན་ཏེ། །ཅུང་ཟད་བསྐྱོད་ལ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། །སེ་གོལ་ལ་སོགས་བརྡ་བྱས་ཏེ། །གཞན་དུ་མ་བསྡམས་པར་འགྱུར་རོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe hand should not move too much;\nMake a slight movement and produce a sound.\nUse signals like finger snapping and so on;\nOtherwise, one will become unrestrained.\n", "translation": "The hand should not move too much;\nMake a slight movement and produce a sound.\nUse signals like finger snapping and so on;\nOtherwise, one will become unrestrained." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་མིན་ཏེ། །ཅུང་ཟད་བསྐྱོད་ལ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། །སེ་གོལ་ལ་སོགས་བརྡ་བྱས་ཏེ། །གཞན་དུ་མ་བསྡམས་པར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 1: ལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་པ་ནི་དཔུང་པ་དྲག་ཏུ་བསྒུལ་ཞིང་ངོ་། །ཅུང་ཟད་དེ་དགོས་པ་ཕྲན་ཚེགས་ལ་ཐུག་པ་སྐད་མི་བྱའོ། །དགོས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །སེ་གོལ་གྱི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལག་པ་གཡས་པས་བརྡ་བྱ་བར་གཟུང་ངོ་། །མ་བསྡམས་པ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །\n\nCommentary 2: དོན་ཆུང་ངུ་ཙམ་བརྡ་སྤྲོད་པ་ལ་ལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་པར་བྱ་བ་མིན་ཏེ་ཅུང་ཟད་བསྐྱོད་ལ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་དང་སེ་གོལ་གྱི་བརྡ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་དོན་ཆུང་ངུ་ལ་ལུས་ངག་གི་སྤྱོད་ལམ་དྲག་པོ་བྱས་ན་མ་བསྡམས་པའི་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མ་དད་པར་འགྱུར་བ་མ་སྤངས་ན་གཞན་དོན་མི་འགྲུབ་པ་དང་། དོན་མིན་གྱི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བསླབ་བཏུས་ལས། དེ་ནི་གཟུང་འོས་མ་ཡིན་ན། །འཇིག་རྟེན་རྒྱལ་བའི་མྱུ་གུ་བརྙས། །ཐལ་བས་གཡོགས་པའི་མེ་བཞིན་དུ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་ལ་སོགས་པར་བསྲེག །ཅེས་གསུངས་པས་དེ་སྤོང་བ་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nDo not move your hands excessively. Make only slight movements and sounds, such as snapping fingers and other gestures. Otherwise, it will become unrestrained behavior.\n\n\nThis translation captures the main points from the original Tibetan text and commentaries:\n\n1. It advises against excessive hand movements, especially for minor matters.\n2. It recommends using subtle gestures like snapping fingers or making small sounds when necessary.\n3. It warns that overly dramatic gestures for trivial matters can be seen as uncontrolled or undisciplined behavior.\n4. The commentaries suggest that this guidance is to maintain decorum and avoid causing others to lose faith, which could hinder one's ability to benefit others and potentially lead to negative consequences.", + "translation": "Do not move your hands excessively. Make only slight movements and sounds, such as snapping fingers and other gestures. Otherwise, it will become unrestrained behavior." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་མིན་ཏེ། །ཅུང་ཟད་བསྐྱོད་ལ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། །": { + "ལག་པ་": "arm", + "བསྐྱོད་": "move", + "སྒྲ་": "noise" + }, + "སེ་གོལ་ལ་སོགས་བརྡ་བྱས་ཏེ། །གཞན་དུ་མ་བསྡམས་པར་འགྱུར་རོ། །": { + "སེ་གོལ་": "snapping", + "བརྡ་": "signal", + "བསྡམས་": "restrained" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་མིན་ཏེ། །": { + "ལག་པ་": "hand", + "བསྐྱོད་": "move" + }, + "ཅུང་ཟད་བསྐྱོད་ལ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། །": { + "བསྐྱོད་": "move", + "སྒྲ་": "sound" + }, + "སེ་གོལ་ལ་སོགས་བརྡ་བྱས་ཏེ། །": { + "སེ་གོལ་": "finger snaps", + "བརྡ་": "signals" + }, + "གཞན་དུ་མ་བསྡམས་པར་འགྱུར་རོ། །": { + "བསྡམས་": "restrained" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་མིན་ཏེ།": { + "ལག་པ་": "hands", + "བསྐྱོད་": "move" + }, + "།ཅུང་ཟད་བསྐྱོད་ལ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ།": { + "བསྐྱོད་": "movement", + "སྒྲ་": "sound" + }, + "།སེ་གོལ་ལ་སོགས་བརྡ་བྱས་ཏེ།": { + "སེ་གོལ་": "snapping fingers", + "བརྡ་": "signals" + }, + "།གཞན་དུ་མ་བསྡམས་པར་འགྱུར་རོ།": { + "བསྡམས་": "restrained" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་མིན་ཏེ། །": { + "ལག་པ་": "hand", + "བསྐྱོད་": "move" + }, + "ཅུང་ཟད་བསྐྱོད་ལ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། །": { + "བསྐྱོད་": "movement", + "སྒྲ་": "sound" + }, + "སེ་གོལ་ལ་སོགས་བརྡ་བྱས་ཏེ། །": { + "སེ་གོལ་": "finger snapping", + "བརྡ་": "signals" + }, + "གཞན་དུ་མ་བསྡམས་པར་འགྱུར་རོ། །": { + "བསྡམས་": "restrained" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལག་པ་ཤས་ཆེར་བསྐྱོད་མིན་ཏེ། །": { + "ལག་པ་": "hands", + "བསྐྱོད་": "move" + }, + "ཅུང་ཟད་བསྐྱོད་ལ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། །": { + "བསྐྱོད་": "movements", + "སྒྲ་": "sounds" + }, + "སེ་གོལ་ལ་སོགས་བརྡ་བྱས་ཏེ། །": { + "སེ་གོལ་": "snapping fingers", + "བརྡ་": "gestures" + }, + "གཞན་དུ་མ་བསྡམས་པར་འགྱུར་རོ། །": { + "བསྡམས་": "restrained" + } } } }, @@ -6858,6 +30715,94 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མགོན་པོ་མྱ་ངན་འདས་གཟིམས་ལྟར། །འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉལ་བར་བྱ། །ཤེས་བཞིན་མྱུར་དུ་ལྡང་སེམས་ལ། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLike the Protector who passed into nirvana,\nOne should lie down facing the desired direction.\nWith mindfulness, swiftly arise in mind,\nAnd from the very start, apply yourself with certainty.\n", "translation": "Like the Protector who passed into nirvana,\nOne should lie down facing the desired direction.\nWith mindfulness, swiftly arise in mind,\nAnd from the very start, apply yourself with certainty." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམགོན་པོ་མྱ་ངན་འདས་གཟིམས་ལྟར། །འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉལ་བར་བྱ། །ཤེས་བཞིན་མྱུར་དུ་ལྡང་སེམས་ལ། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །\n\nCommentary 1: མགོན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གཟིམས་པ་བཞིན་དུ་སྟེ་འོན་ཀྱང་འབྱུང་བ་རྣམས་དགག་པའི་ཚུལ་དུའོ། །མྱུར་དུ་ལྡང་བ་ནི་དབྱལ་བ་དང་ལུས་བསྙང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཙོག་ཙོག་འདུག་པའོ། །ཐོག་མ་སྟེ་དང་པོ་ཉལ་བའི་དུས་སུ་ངེས་པ་ཁོ་ནར་གདོན་མི་ཟ་བ་ཉིད་དུ་འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་མྱུར་དུ་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསམ་པས་ཉལ་བར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ནི། སྲོད་ཐུན་རྫོགས་པ་ན་མགོན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པའི་ཚེ་གཟིམས་པ་ལྟར་གློ་གཡས་པ་ཕབ་ནས་རྐང་པས་རྐང་པ་མནན་ལ་ལག་པ་གཡས་འགྲམ་པའི་འོག་གཡོན་བརླའི་སྟེང་ནས་བརྐྱངས་ཏེ། ལུས་ཆོས་གོས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གཡོགས་ཏེ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་མགོ་བསྟན་ནས་ཉལ་བར་བྱ་ཞིང་། ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པས་མྱུར་དུ་དགེ་བའི་དོན་དུ་ལྡང་ངོ་སྙམ་པའི་སེམས་ལ་ཉལ་བའི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས། དེ་ཉལ་བ་ན་གློ་གཡས་པ་ཕབ་ནས་ཉལ་བར་བྱེད་དེ། རྐང་པའི་སྟེང་དུ་རྐང་པ་བཞག་ལུས་ཆོས་གོས་ཀྱིས་གཡོགས་ནས་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་ལྡང་བ་དང་སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཉལ་བར་བྱེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nLike the Protector who entered nirvana, \nOne should lie down facing the desired direction.\nWith mindfulness, intending to rise quickly,\nOne should firmly resolve this at the very beginning.\n", + "translation": "Like the Protector who entered nirvana, \nOne should lie down facing the desired direction.\nWith mindfulness, intending to rise quickly,\nOne should firmly resolve this at the very beginning." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མགོན་པོ་མྱ་ངན་འདས་གཟིམས་ལྟར། །འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉལ་བར་བྱ། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana", + "ཕྱོགས་": "direction", + "ཉལ་བ་": "lie down" + }, + "ཤེས་བཞིན་མྱུར་དུ་ལྡང་སེམས་ལ། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "awareness", + "མྱུར་དུ་": "promptly", + "ལྡང་": "get up", + "ཐོག་མ་": "outset", + "ངེས་པར་": "resolve" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མགོན་པོ་མྱ་ངན་འདས་གཟིམས་ལྟར། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana", + "གཟིམས་": "lying down" + }, + "འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉལ་བར་བྱ། །": { + "ཕྱོགས་": "side", + "ཉལ་བར་བྱ་": "should sleep" + }, + "ཤེས་བཞིན་མྱུར་དུ་ལྡང་སེམས་ལ། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "མྱུར་དུ་": "quickly", + "ལྡང་སེམས་": "intending to rise" + }, + "ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །": { + "ཐོག་མ་ཉིད་དུ་": "at the very beginning", + "ངེས་པར་སྦྱར་": "should definitely apply" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མགོན་པོ་མྱ་ངན་འདས་གཟིམས་ལྟར། །འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉལ་བར་བྱ། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana", + "ཉལ་བར་བྱ་": "lie down" + }, + "ཤེས་བཞིན་མྱུར་དུ་ལྡང་སེམས་ལ། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "མྱུར་དུ་": "quickly", + "ལྡང་": "rise", + "སེམས་": "mind" + } + }, + "02_few_shot": { + "མགོན་པོ་མྱ་ངན་འདས་གཟིམས་ལྟར། །འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉལ་བར་བྱ། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana", + "ཕྱོགས་": "direction", + "ཉལ་བ་": "lie down" + }, + "ཤེས་བཞིན་མྱུར་དུ་ལྡང་སེམས་ལ། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "མྱུར་དུ་": "swiftly", + "ལྡང་": "arise", + "སེམས་": "mind", + "ཐོག་མ་": "start", + "ངེས་པར་": "certainty", + "སྦྱར་": "apply" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མགོན་པོ་མྱ་ངན་འདས་གཟིམས་ལྟར། །འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཉལ་བར་བྱ། །": { + "མགོན་པོ་": "Protector", + "མྱ་ངན་འདས་": "nirvana", + "ཕྱོགས་": "direction", + "ཉལ་བ་": "lie down" + }, + "ཤེས་བཞིན་མྱུར་དུ་ལྡང་སེམས་ལ། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་སྦྱར། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "མྱུར་དུ་": "quickly", + "ལྡང་": "rise", + "ཐོག་མ་": "beginning", + "ངེས་པར་": "firmly", + "སྦྱར་": "resolve" + } } } }, @@ -6881,6 +30826,69 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དག །ཚད་མེད་པར་ནི་གསུངས་པ་ལས། །སེམས་སྦྱང་བ་ཡི་སྤྱོད་པ་ནི། །ངེས་པར་དེ་སྲིད་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage based on the examples provided:\n\n\nThough the practices of bodhisattvas\nAre taught to be immeasurable,\nThe practices for training the mind\nShould certainly be engaged in that long.\n", "translation": "Though the practices of bodhisattvas\nAre taught to be immeasurable,\nThe practices for training the mind\nShould certainly be engaged in that long." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དག །ཚད་མེད་པར་ནི་གསུངས་པ་ལས། །སེམས་སྦྱང་བ་ཡི་སྤྱོད་པ་ནི། །ངེས་པར་དེ་སྲིད་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: འདིར་གཞན་ཡང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་སྨོས་ཏེ། སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི་བསླབ་པར་བྱ་བའོ། །སྦྱང་བ་ནི་ཉེས་པ་སེལ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དག་གི་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་པ་ནི་གསུངས་པ་ལས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་མ་ནུས་ནའང་སེམས་སྦྱང་བའི་སྤྱོད་པ་སྔར་བཤད་པ་དེ་དང་དེ་དག་ངེས་པར་དེ་སྲིད་དུ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nAlthough the practices of bodhisattvas are taught to be immeasurable,\nOne should definitely engage in the practices of mind training\nFor as long as it takes to purify the mind.\n\n\nThis translation captures the main ideas that:\n1. Bodhisattva practices are vast in number\n2. Among these, mind training practices are emphasized\n3. One should persistently engage in mind training practices\n4. The goal is to purify or transform the mind", + "translation": "Although the practices of bodhisattvas are taught to be immeasurable,\nOne should definitely engage in the practices of mind training\nFor as long as it takes to purify the mind." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དག །ཚད་མེད་པར་ནི་གསུངས་པ་ལས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "སྤྱོད་པ་": "practices", + "ཚད་མེད་པ་": "innumerable" + }, + "སེམས་སྦྱང་བ་ཡི་སྤྱོད་པ་ནི། །ངེས་པར་དེ་སྲིད་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "སེམས་སྦྱང་བ་": "purifying the mind", + "སྤྱོད་པ་": "practice" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དག །ཚད་མེད་པར་ནི་གསུངས་པ་ལས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "སྤྱོད་པ་": "practice", + "ཚད་མེད་པ་": "immeasurable" + }, + "སེམས་སྦྱང་བ་ཡི་སྤྱོད་པ་ནི། །ངེས་པར་དེ་སྲིད་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "སེམས་སྦྱང་བ་": "mind training", + "སྤྱོད་པ་": "practice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དག །ཚད་མེད་པར་ནི་གསུངས་པ་ལས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "སྤྱོད་པ་": "practice", + "ཚད་མེད་པ་": "boundless" + }, + "སེམས་སྦྱང་བ་ཡི་སྤྱོད་པ་ནི། །ངེས་པར་དེ་སྲིད་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "སེམས་སྦྱང་བ་": "training the mind", + "སྤྱོད་པ་": "practice" + } + }, + "02_few_shot": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དག །ཚད་མེད་པར་ནི་གསུངས་པ་ལས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "སྤྱོད་པ་": "practice", + "ཚད་མེད་པ་": "immeasurable" + }, + "སེམས་སྦྱང་བ་ཡི་སྤྱོད་པ་ནི། །ངེས་པར་དེ་སྲིད་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "སེམས་སྦྱང་བ་": "training the mind", + "སྤྱོད་པ་": "practice" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དག །ཚད་མེད་པར་ནི་གསུངས་པ་ལས། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "སྤྱོད་པ་": "practices", + "ཚད་མེད་པ་": "immeasurable" + }, + "སེམས་སྦྱང་བ་ཡི་སྤྱོད་པ་ནི། །ངེས་པར་དེ་སྲིད་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "སེམས་སྦྱང་བ་": "mind training", + "སྤྱོད་པ་": "practices", + "སྤྱད་པ་": "engage" + } } } }, @@ -6904,6 +30912,113 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉིན་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ། །ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་བྱ་ཞིང་། །རྒྱལ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟེན་པས། །ལྟུང་བའི་ལྷག་མ་དེས་ཞི་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThree times during day and night,\nRecite the three heaps of confession,\nRelying on the Victorious Ones and bodhicitta,\nThus pacify the remainder of downfalls.\n", "translation": "Three times during day and night,\nRecite the three heaps of confession,\nRelying on the Victorious Ones and bodhicitta,\nThus pacify the remainder of downfalls." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉིན་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ། །ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་བྱ་ཞིང་། །རྒྱལ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟེན་པས། །ལྟུང་བའི་ལྷག་མ་དེས་ཞི་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་དག་གིས་ནི་ལྟུང་བ་བཤགས་པར་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཉིན་དང་མཚན་མོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དུས་གསུམ་པོ་རྣམས་མཉམ་པར་ཚང་བ་ནི་དུས་གསུམ་མོ། །ཉིན་མོ་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་གསུམ་དུ་བྱས་ཏེ་ལན་དྲུག་ཏུའོ། །ཕུང་པོ་གསུམ་ནི་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་མཉམ་པར་ཚང་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤགས་པ་ལས་གཞན་ནོ། །དེས་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་གསུམ་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟོན་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་རྒྱལ་བ་ལ་བརྟེན་པ་བྱས་པའོ། །ཞི་བ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ཉིན་ལན་གསུམ་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ་སྡིག་པ་བཤགས་པ་དང་། བསོད་ནམས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་། དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་སྟེ་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་པར་བྱ་ཞིང་། རྒྱལ་བ་སྲས་བཅས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོབས་བཞི་ཚང་བར་འགྱུར་བས་དེས་རྩ་བའི་ལྟུང་བ་སྔར་བཤད་པའི་ལྷག་མ་དེ་ཞི་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nThree times during the day and night,\nOne should recite the three-part prayer.\nBy relying on the Victorious Ones and bodhicitta,\nThe remaining downfalls are thus pacified.\n\n\nThis translation aims to capture the key points from the original text and commentaries:\n- The practice should be done three times during both day and night (six times total)\n- The \"three-part prayer\" refers to confessing negativities, rejoicing in merit, and dedicating virtue to enlightenment\n- One relies on the Buddhas and bodhicitta (enlightenment mind) \n- This practice pacifies or purifies the remaining downfalls or transgressions", + "translation": "Three times during the day and night,\nOne should recite the three-part prayer.\nBy relying on the Victorious Ones and bodhicitta,\nThe remaining downfalls are thus pacified." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཉིན་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ། །ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་བྱ་ཞིང་། །": { + "ཉིན་": "day", + "མཚན་མོ་": "night", + "ལན་གསུམ་": "three times", + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་": "Sutra in Three Sections", + "གདོན་": "recite" + }, + "རྒྱལ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟེན་པས། །ལྟུང་བའི་ལྷག་མ་དེས་ཞི་བྱ། །": { + "རྒྱལ་": "victors", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhichitta", + "བརྟེན་": "relying", + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "ཞི་": "pacify" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཉིན་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ། །": { + "ཉིན་": "day", + "མཚན་མོ་": "night", + "ལན་གསུམ་": "three times" + }, + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་བྱ་ཞིང་། །": { + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་": "three-part confession", + "གདོན་": "recite" + }, + "རྒྱལ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟེན་པས། །": { + "རྒྱལ་": "Victorious Ones", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བརྟེན་": "relying" + }, + "ལྟུང་བའི་ལྷག་མ་དེས་ཞི་བྱ། །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "ལྷག་མ་": "remainder", + "ཞི་": "pacified" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཉིན་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ། །": { + "ཉིན་": "day", + "མཚན་མོ་": "night", + "ལན་གསུམ་": "three times" + }, + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་བྱ་ཞིང་། །": { + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་": "Three Heaps Sutra", + "གདོན་": "recite" + }, + "རྒྱལ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟེན་པས། །": { + "རྒྱལ་": "Victorious Ones", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བརྟེན་": "relying" + }, + "ལྟུང་བའི་ལྷག་མ་དེས་ཞི་བྱ། །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "ལྷག་མ་": "remainder", + "ཞི་བྱ་": "pacified" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཉིན་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ། །": { + "ཉིན་": "day", + "མཚན་མོ་": "night", + "ལན་གསུམ་": "three times" + }, + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་བྱ་ཞིང་། །": { + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་": "three heaps", + "གདོན་": "recite" + }, + "རྒྱལ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟེན་པས། །": { + "རྒྱལ་": "Victorious Ones", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བརྟེན་": "relying" + }, + "ལྟུང་བའི་ལྷག་མ་དེས་ཞི་བྱ། །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "ལྷག་མ་": "remainder", + "ཞི་": "pacify" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཉིན་དང་མཚན་མོ་ལན་གསུམ་དུ། །": { + "ཉིན་": "day", + "མཚན་མོ་": "night", + "ལན་གསུམ་": "three times" + }, + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་གདོན་བྱ་ཞིང་། །": { + "ཕུང་པོ་གསུམ་པ་": "three-part prayer", + "གདོན་": "recite" + }, + "རྒྱལ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟེན་པས། །": { + "རྒྱལ་": "Victorious Ones", + "བྱང་ཆུབ་སེམས་": "bodhicitta", + "བརྟེན་": "relying" + }, + "ལྟུང་བའི་ལྷག་མ་དེས་ཞི་བྱ། །": { + "ལྟུང་བ་": "downfalls", + "ལྷག་མ་": "remaining", + "ཞི་": "pacified" + } } } }, @@ -6927,6 +31042,112 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རང་ངམ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རུང་། །གནས་སྐབས་གང་དུ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་། །བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི། །གནས་སྐབས་དེ་ལ་འབད་དེ་བསླབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhether by one's own power or another's,\nWhatever one practices in any situation,\nWhatever training has been taught,\nStrive diligently to train in that situation.\n", "translation": "Whether by one's own power or another's,\nWhatever one practices in any situation,\nWhatever training has been taught,\nStrive diligently to train in that situation." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརང་ངམ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རུང་། །གནས་སྐབས་གང་དུ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་། །བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི། །གནས་སྐབས་དེ་ལ་འབད་དེ་བསླབ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་བསླབ་པར་བྱ་བ་མ་ངེས་པ་རྣམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་ངམ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་ངོ་། །གནས་སྐབས་ནི་གོ་མི་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བའོ། །བསླབ་པ་ནི་བསླབ་པར་བྱའོ།།\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། བསླབ་བྱའི་གནས་ལ་འབད་དེ་བསླབ་པ་དང་། ཡུལ་མང་པོ་ལ་བསླབ་པ་དང་། ཆེད་དུ་བྱ་བ་གཞན་དོན་དུ་བསླབ་པ་དང་། སློབ་པའི་གྲོགས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཚུལ་དང་། སློབ་ཚུལ་ཤེས་པའི་དོན་དུ་མདོ་སོགས་བལྟ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་བ་རང་ངམ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རུང་སྟེ་གནས་སྐབས་གང་དུ་བྱ་བ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་རྒྱལ་པས་བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ལ་འབད་དེ་བསླབ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nWhether for oneself or under the influence of others,\nIn whatever situation or activity one engages,\nWhatever training has been taught by the Buddha,\nOne should strive diligently to train in that circumstance.\n\n\nThis translation conveys the core meaning that one should diligently practice the Buddha's teachings in all circumstances, whether acting independently or influenced by others, and in any situation or activity one finds oneself in.", + "translation": "Whether for oneself or under the influence of others,\nIn whatever situation or activity one engages,\nWhatever training has been taught by the Buddha,\nOne should strive diligently to train in that circumstance." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རང་ངམ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རུང་། །": { + "རང་": "your", + "གཞན་": "others'" + }, + "གནས་སྐབས་གང་དུ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་། །": { + "གནས་སྐབས་": "time", + "སྤྱོད་": "do" + }, + "བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི། །": { + "བསླབ་པ་": "precepts", + "གསུངས་པ་": "taught" + }, + "གནས་སྐབས་དེ་ལ་འབད་དེ་བསླབ། །": { + "གནས་སྐབས་": "situation", + "འབད་": "make efforts", + "བསླབ་": "train" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རང་ངམ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རུང་། །": { + "རང་": "one's own", + "གཞན་": "others", + "དབང་": "power" + }, + "གནས་སྐབས་གང་དུ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་། །": { + "གནས་སྐབས་": "circumstance", + "སྤྱོད་": "practice" + }, + "བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "གསུངས་པ་": "taught" + }, + "གནས་སྐབས་དེ་ལ་འབད་དེ་བསླབ། །": { + "གནས་སྐབས་": "circumstance", + "འབད་": "strive", + "བསླབ་": "train" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རང་ངམ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རུང་། །": { + "རང་": "one's own", + "གཞན་": "another's", + "དབང་": "power" + }, + "གནས་སྐབས་གང་དུ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་། །": { + "གནས་སྐབས་": "situation", + "སྤྱོད་": "does" + }, + "བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "གསུངས་པ་": "taught" + }, + "གནས་སྐབས་དེ་ལ་འབད་དེ་བསླབ། །": { + "གནས་སྐབས་": "situation", + "འབད་": "strive", + "བསླབ་": "train" + } + }, + "02_few_shot": { + "རང་ངམ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རུང་། །": { + "རང་": "one's own", + "གཞན་": "another's", + "དབང་": "power" + }, + "གནས་སྐབས་གང་དུ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་། །": { + "གནས་སྐབས་": "situation", + "སྤྱོད་": "practice" + }, + "བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "གསུངས་པ་": "taught" + }, + "གནས་སྐབས་དེ་ལ་འབད་དེ་བསླབ། །": { + "གནས་སྐབས་": "situation", + "འབད་": "strive", + "བསླབ་": "train" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རང་ངམ་གཞན་གྱི་དབང་ཡང་རུང་། །": { + "རང་": "oneself", + "གཞན་": "others", + "དབང་": "influence" + }, + "གནས་སྐབས་གང་དུ་ཅི་སྤྱོད་ཀྱང་། །": { + "གནས་སྐབས་": "situation", + "སྤྱོད་": "activity" + }, + "བསླབ་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའི། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "གསུངས་པ་": "taught" + }, + "གནས་སྐབས་དེ་ལ་འབད་དེ་བསླབ། །": { + "གནས་སྐབས་": "circumstance", + "འབད་": "strive", + "བསླབ་": "train" + } } } }, @@ -6950,6 +31171,67 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པ། །དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་མཁས་པ་ལ། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་གང་ཡང་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThere is nothing that the children of the victorious ones do not train in.\nFor the wise ones who abide in this way,\nThere is nothing that does not become merit.\n", "translation": "There is nothing that the children of the victorious ones do not train in.\nFor the wise ones who abide in this way,\nThere is nothing that does not become merit." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པ། །དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་མཁས་པ་ལ། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་གང་ཡང་མེད། །\n\nCommentary 1: ཅི་ཡང་དེ་ལྟར་མ་ངེས་པས་སྟོན་པར་བྱེད་སྙམ་པ་ལ། རྒྱལ་སྲས་ཞེས་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པའི་ཤེས་བྱ་དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། གང་རུང་གཅིག་མ་ཤེས་ན་གཞན་དོན་རྫོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། རིག་པའི་གནས་ལྔ་དག་ལ་བརྩོན་པར་མ་བྱས་ན། །འཕགས་མཆོག་གིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་མི་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཞན་དག་ཚར་གཅད་རྗེས་བཟུང་དང་། །བདག་ཉིད་ཀུན་ཤེས་བྱ་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་བརྩོན་བྱེད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལྟར་བསླབ་བྱ་རྣམས་ལེགས་པར་ཤེས་ཤིང་སློབ་པར་གནས་པའི་མཁས་པ་ལ་བསོད་ནམས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nThere is nothing that the children of the Victorious Ones do not train in.\nFor the wise ones who abide in this way,\nThere is nothing that does not become merit.\n", + "translation": "There is nothing that the children of the Victorious Ones do not train in.\nFor the wise ones who abide in this way,\nThere is nothing that does not become merit." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པ། །དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "victors' offspring", + "བསླབ་པ་": "learn" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་པའི་མཁས་པ་ལ། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་གང་ཡང་མེད། །": { + "མཁས་པ་": "wise", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པ། །དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "བསླབ་པ་": "train" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་པའི་མཁས་པ་ལ། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་གང་ཡང་མེད། །": { + "གནས་པ་": "abide", + "མཁས་པ་": "skilled ones", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པ། །དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "bodhisattvas", + "བསླབ་པ་": "train" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་པའི་མཁས་པ་ལ། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་གང་ཡང་མེད། །": { + "གནས་པ་": "abide", + "མཁས་པ་": "wise ones", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པ། །དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "children of the victorious ones", + "བསླབ་པ་": "train" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་པའི་མཁས་པ་ལ། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་གང་ཡང་མེད། །": { + "གནས་པ་": "abide", + "མཁས་པ་": "wise ones", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསླབ་པ། །དེ་ནི་གང་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །": { + "རྒྱལ་སྲས་": "children of the Victorious Ones", + "བསླབ་པ་": "train" + }, + "དེ་ལྟར་གནས་པའི་མཁས་པ་ལ། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་གང་ཡང་མེད། །": { + "གནས་པ་": "abide", + "མཁས་པ་": "wise ones", + "བསོད་ནམས་": "merit" + } } } }, @@ -6973,6 +31255,98 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དངོས་སམ་ཡང་ན་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལས་གཞན་མི་སྤྱད། །སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhether directly or indirectly,\nI will engage in nothing but the welfare of beings.\nSolely for the sake of sentient beings,\nI dedicate all to enlightenment.\n", "translation": "Whether directly or indirectly,\nI will engage in nothing but the welfare of beings.\nSolely for the sake of sentient beings,\nI dedicate all to enlightenment." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདངོས་སམ་ཡང་ན་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལས་གཞན་མི་སྤྱད། །སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོའོ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་དངོས་སམ་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དངོས་སམ་ཡང་ན་བརྒྱུད་པས་ཀྱང་རུང་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལས་གཞན་མི་སྤྱད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་དུ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhether directly or indirectly,\nEngage in nothing other than benefiting beings.\nSolely for the welfare of sentient beings,\nDedicate all towards enlightenment.\n", + "translation": "Whether directly or indirectly,\nEngage in nothing other than benefiting beings.\nSolely for the welfare of sentient beings,\nDedicate all towards enlightenment." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དངོས་སམ་ཡང་ན་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལས་གཞན་མི་སྤྱད།": { + "དངོས་": "directly", + "བརྒྱུད་": "indirectly", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "benefits" + }, + "།སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོའོ། །": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "sakes", + "ཐམས་ཅད་": "everything", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དངོས་སམ་ཡང་ན་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལས་གཞན་མི་སྤྱད།": { + "དངོས་": "directly", + "བརྒྱུད་": "indirectly", + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "welfare", + "སྤྱད་": "engage" + }, + "།སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "sake" + }, + "།ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོའོ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "བསྔོ་": "dedicate" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དངོས་སམ་ཡང་ན་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལས་གཞན་མི་སྤྱད།": { + "དངོས་": "directly", + "བརྒྱུད་": "indirectly", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "benefit" + }, + "།སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "purpose" + }, + "།ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོའོ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "བསྔོ་": "dedicate" + } + }, + "02_few_shot": { + "དངོས་སམ་ཡང་ན་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལས་གཞན་མི་སྤྱད།": { + "དངོས་": "directly", + "བརྒྱུད་": "indirectly", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "welfare", + "སྤྱད་": "engage" + }, + "།སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "sake" + }, + "།ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོའོ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "བསྔོ་": "dedicate" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དངོས་སམ་ཡང་ན་བརྒྱུད་ཀྱང་རུང་། །སེམས་ཅན་དོན་ལས་གཞན་མི་སྤྱད།": { + "དངོས་": "directly", + "བརྒྱུད་": "indirectly", + "སེམས་ཅན་": "beings", + "དོན་": "benefiting", + "སྤྱད་": "engage" + }, + "།སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཕྱིར།": { + "སེམས་ཅན་": "sentient beings", + "དོན་": "welfare" + }, + "།ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔོའོ། །": { + "ཐམས་ཅད་": "all", + "བྱང་ཆུབ་": "enlightenment", + "བསྔོ་": "dedicate" + } } } }, @@ -6996,6 +31370,108 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །ཐེག་ཆེན་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་བཏང་ངོ་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nA spiritual friend who is always virtuous,\nSkilled in the meaning of the Great Vehicle,\nSupreme in the bodhisattva's discipline -\nDo not abandon even at the cost of your life.\n", "translation": "A spiritual friend who is always virtuous,\nSkilled in the meaning of the Great Vehicle,\nSupreme in the bodhisattva's discipline -\nDo not abandon even at the cost of your life." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །ཐེག་ཆེན་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་བཏང་ངོ་། །\n\nCommentary 1: དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་དགེ་བ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །མཁས་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཤེས་པའོ། །བརྟུལ་ཞུགས་ནི་བསླབ་པའོ།།དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ།\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ནི། རྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་འདིས་འགྲོ་བས་ན་ཐེག་པ་སྟེ་ཐབས་ཤེས་གཉིས་ཡིན་ལ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། དམིགས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་ནི། །དེ་བཞིན་སྒྲུབ་པའི་གཉིས་དག་དང་། །ཡེ་ཤེས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང་། །ཐབས་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པ་དང་། །ཡང་དག་གྲུབ་པ་ཆེན་པོ་དང་། །སངས་རྒྱས་ཕྲིན་ལས་ཆེན་པོ་སྟེ། །ཆེན་པོ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཐེག་ཆེན་ཞེས་ནི་ངེས་པར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལྟར་གྱི་ཆེན་པོ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེའི་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་སྟེ་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དེ་རང་གི་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་གཏོང་ངོ་། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nA virtuous spiritual friend who is\nSkilled in the meaning of the Mahayana,\nAnd supreme in the discipline of bodhisattvas,\nShould never be abandoned, even at the cost of one's life.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan verse and the commentaries:\n1. The importance of a virtuous spiritual friend (kalyanamitra)\n2. Their expertise in Mahayana teachings\n3. Their embodiment of bodhisattva discipline\n4. The commitment to never abandon such a teacher, even if one's life is at stake\n\nThe commentaries provide additional context about the qualities of such a teacher and the significance of the Mahayana path, which informs the translation but is not explicitly included in the concise verse format.", + "translation": "A virtuous spiritual friend who is\nSkilled in the meaning of the Mahayana,\nAnd supreme in the discipline of bodhisattvas,\nShould never be abandoned, even at the cost of one's life." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "རྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །ཐེག་ཆེན་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། །": { + "དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་": "spiritual friend", + "ཐེག་ཆེན་": "Mahayana", + "མཁས་པ་": "learned" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་བཏང་ངོ་། །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་": "bodhisattva", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "vow", + "སྲོག་": "life", + "བཏང་": "forsake" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "རྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །": { + "རྟག་པར་": "Always", + "དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་": "spiritual friend" + }, + "ཐེག་ཆེན་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། །": { + "ཐེག་ཆེན་": "Mahāyāna", + "དོན་": "meaning", + "མཁས་པ་": "skilled" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་": "bodhisattva's", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་བཏང་ངོ་། །": { + "སྲོག་": "life", + "མི་བཏང་": "not forsake" + } + }, + "02_zero_shot": { + "རྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །": { + "རྟག་པར་": "always", + "དགེ་བའི་": "virtuous", + "བཤེས་གཉེན་": "spiritual friend" + }, + "ཐེག་ཆེན་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། །": { + "ཐེག་ཆེན་": "Great Vehicle", + "དོན་": "meaning", + "མཁས་པ་": "skilled" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་": "bodhisattvas", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་བཏང་ངོ་། །": { + "སྲོག་": "life", + "མི་བཏང་": "not be abandoned" + } + }, + "02_few_shot": { + "རྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །": { + "རྟག་པར་": "always", + "དགེ་བའི་": "virtuous", + "བཤེས་གཉེན་": "spiritual friend" + }, + "ཐེག་ཆེན་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། །": { + "ཐེག་ཆེན་": "Great Vehicle", + "དོན་": "meaning", + "མཁས་པ་": "skilled" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་": "bodhisattva's", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་བཏང་ངོ་། །": { + "སྲོག་": "life", + "མི་བཏང་": "not abandon" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "རྟག་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི། །": { + "རྟག་པར་": "never", + "དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་": "virtuous spiritual friend" + }, + "ཐེག་ཆེན་དོན་ལ་མཁས་པ་དང་། །": { + "ཐེག་ཆེན་": "Mahayana", + "དོན་": "meaning", + "མཁས་པ་": "skilled" + }, + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག །": { + "བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་": "bodhisattvas", + "བརྟུལ་ཞུགས་": "discipline", + "མཆོག་": "supreme" + }, + "སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་མི་བཏང་ངོ་། །": { + "སྲོག་": "life", + "མི་བཏང་": "not abandoned" + } } } }, @@ -7019,6 +31495,90 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔལ་འབྱུང་བ་ཡི་རྣམ་ཐར་ལས། །བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཚུལ་ལྟར་བསླབ། །འདི་དང་སངས་རྒྱས་བཀའ་སྩལ་གཞན། །མདོ་སྡེ་བཀླགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFrom the biography of Glorious Bhava,\nOne should learn the way to rely on a guru.\nThis and other Buddha's teachings\nShould be understood by reading the sutras.\n", "translation": "From the biography of Glorious Bhava,\nOne should learn the way to rely on a guru.\nThis and other Buddha's teachings\nShould be understood by reading the sutras." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔལ་འབྱུང་བ་ཡི་རྣམ་ཐར་ལས། །བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཚུལ་ལྟར་བསླབ། །འདི་དང་སངས་རྒྱས་བཀའ་སྩལ་གཞན། །མདོ་སྡེ་བཀླགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དཔལ་འབྱུང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དཔལ་འབྱུང་བའི་རྣམ་ཐར་ནི་སྡོང་པོ་བཀོད་པའི་ལེའུ་གཅིག་གོ། །དང་གི་སྒྲས་གཞན་ཡང་བསྡུ་བའོ། །འདི་དང་ཞེས་པ་ནི་བརྗོད་པ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཞེས་པ་ནི་མ་བརྗོད་པ་རྣམས་སོ། །\n\nCommentary 2: བསྟེན་ཚུལ་ནི། སྡོང་པོ་བཀོད་པར་ཁྱིའུ་དཔལ་འབྱུང་བའི་རྣམ་ཐར་ལས་བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཚུལ་ལྟར། ཁུར་ཐམས་ཅད་ཁུར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ས་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་། བསམ་པ་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསྐུལ་བའི་ཕྱིར་ཁོར་ཡུག་ལས་ཐམས་ཅད་ཉམས་སུ་བླང་བ་ལ་མི་སྨོད་པས་བྲན། ང་རྒྱལ་དང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་སྤོང་བས་ཕྱག་དར་བ། ཁུར་ལྕི་བ་བཀུར་བས་ཐེག་པ། མི་ཁྲོ་བས་ཁྱི། འགྲོ་ཞིང་འོང་བ་ལ་མི་སྐྱོ་བས་གྲུ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ངོར་བལྟ་བས་བུ་མཛངས་པ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱའོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ལ་ནི་ནད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ནི་སྨན་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་སྨན་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། ནན་ཏན་ཉམས་སུ་བླང་བ་ནི་ནད་འཚོ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། །ལྔ་པ་ནི། འདི་ཉིད་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་རྣམས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་བསླབ་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་བཀླགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ།\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries provided:\n\n\nFrom the life story of Glorious Sudhana, learn how to properly serve the guru. This and other teachings given by the Buddha should be understood by reading the sutras.\n", + "translation": "From the life story of Glorious Sudhana, learn how to properly serve the guru. This and other teachings given by the Buddha should be understood by reading the sutras." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་ཡི་རྣམ་ཐར་ལས། །བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཚུལ་ལྟར་བསླབ། །": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་": "Shri Sambhava", + "རྣམ་ཐར་": "life story", + "བླ་མ་": "guru", + "བསྟེན་པ་": "serve", + "ཚུལ་": "ways", + "བསླབ་": "train" + }, + "འདི་དང་སངས་རྒྱས་བཀའ་སྩལ་གཞན། །མདོ་སྡེ་བཀླགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "བཀའ་སྩལ་": "teachings", + "མདོ་སྡེ་": "sutras", + "བཀླགས་": "reading", + "ཤེས་པ་": "learn" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་ཡི་རྣམ་ཐར་ལས། །བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཚུལ་ལྟར་བསླབ། །": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་": "Glorious Source", + "རྣམ་ཐར་": "biography", + "བླ་མ་": "lama", + "བསྟེན་པ་": "relying", + "ཚུལ་": "way", + "བསླབ་": "train" + }, + "འདི་དང་སངས་རྒྱས་བཀའ་སྩལ་གཞན། །མདོ་སྡེ་བཀླགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "བཀའ་སྩལ་": "proclaimed", + "མདོ་སྡེ་": "sutras", + "བཀླགས་": "reading", + "ཤེས་པ་": "understood" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་ཡི་རྣམ་ཐར་ལས། །བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཚུལ་ལྟར་བསླབ། །": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་": "Glorious Sambhava", + "རྣམ་ཐར་": "life story", + "བླ་མ་": "spiritual teacher", + "བསྟེན་པ་": "rely on", + "ཚུལ་": "way", + "བསླབ་": "learn" + }, + "འདི་དང་སངས་རྒྱས་བཀའ་སྩལ་གཞན། །མདོ་སྡེ་བཀླགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "བཀའ་སྩལ་": "instructions", + "མདོ་སྡེ་": "sutras", + "བཀླགས་": "reading", + "ཤེས་པར་བྱ་": "understood" + } + }, + "02_few_shot": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་ཡི་རྣམ་ཐར་ལས། །བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཚུལ་ལྟར་བསླབ། །": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་": "Glorious Bhava", + "རྣམ་ཐར་": "biography", + "བླ་མ་": "guru", + "བསྟེན་པ་": "rely on" + }, + "འདི་དང་སངས་རྒྱས་བཀའ་སྩལ་གཞན། །མདོ་སྡེ་བཀླགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "བཀའ་སྩལ་": "teachings", + "མདོ་སྡེ་": "sutras" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་ཡི་རྣམ་ཐར་ལས། །བླ་མ་བསྟེན་པའི་ཚུལ་ལྟར་བསླབ།": { + "དཔལ་འབྱུང་བ་": "Glorious Sudhana", + "རྣམ་ཐར་": "life story", + "བླ་མ་": "guru", + "བསྟེན་པ་": "serve" + }, + "།འདི་དང་སངས་རྒྱས་བཀའ་སྩལ་གཞན། །མདོ་སྡེ་བཀླགས་ནས་ཤེས་པར་བྱ། །": { + "སངས་རྒྱས་": "Buddha", + "བཀའ་སྩལ་": "teachings", + "མདོ་སྡེ་": "sutras" + } } } }, @@ -7042,6 +31602,63 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བསླབ་པ་སྣང་། །དེ་བས་མདོ་སྡེ་བཀླག་པར་བྱ། །ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་ནི། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe trainings appear in the sutras,\nTherefore one should read the sutras.\nThe Sutra of the Essence of Space\nShould be studied first of all.\n", "translation": "The trainings appear in the sutras,\nTherefore one should read the sutras.\nThe Sutra of the Essence of Space\nShould be studied first of all." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བསླབ་པ་སྣང་། །དེ་བས་མདོ་སྡེ་བཀླག་པར་བྱ། །ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་ནི། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: རྩ་བའི་ལྟུང་བ་ནི་གང་སྡོམ་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བསླབ་པ་རྣམས་སྣང་སྟེ་གསལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ཀྱང་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་དེ་ལས་ལྟུང་བ་དང་དེ་བཅོས་ཐབས་བསྟན་ལ། དེ་དག་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཤེས་དགོས་པས་སོ། །སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་ངེས་པར་ཏེ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nThe trainings appear in the sutras,\nTherefore, one should read the sutras.\nThe Sutra of the Essence of Space\nShould be studied first of all.\n\n\nThis translation reflects that the Buddhist trainings or precepts are found in the sutras, so one should read the sutras. It specifically recommends studying the Sutra of the Essence of Space (Ākāśagarbha Sūtra) first, as Commentary 2 explains this sutra teaches about transgressions and methods for purifying them, which are important to understand from the beginning. The commentaries provide context about root downfalls (major transgressions that break one's vows) and emphasize the importance of studying these teachings thoroughly.", + "translation": "The trainings appear in the sutras,\nTherefore, one should read the sutras.\nThe Sutra of the Essence of Space\nShould be studied first of all." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བསླབ་པ་སྣང་། །དེ་བས་མདོ་སྡེ་བཀླག་པར་བྱ། །": { + "མདོ་སྡེ་": "sutras", + "བསླབ་པ་": "precepts" + }, + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་ནི། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་": "Akashagarbha", + "མདོ་སྡེ་": "Sutra" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བསླབ་པ་སྣང་། །དེ་བས་མདོ་སྡེ་བཀླག་པར་བྱ། །": { + "མདོ་སྡེ་": "sūtras", + "བསླབ་པ་": "trainings" + }, + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་ནི། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་": "Ākāśagarbha", + "མདོ་སྡེ་": "Sūtra" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བསླབ་པ་སྣང་། །དེ་བས་མདོ་སྡེ་བཀླག་པར་བྱ། །": { + "མདོ་སྡེ་": "sutras", + "བསླབ་པ་": "trainings" + }, + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་ནི། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་": "Essence of Space", + "མདོ་སྡེ་": "Sutra" + } + }, + "02_few_shot": { + "མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བསླབ་པ་སྣང་། །དེ་བས་མདོ་སྡེ་བཀླག་པར་བྱ། །": { + "མདོ་སྡེ་": "sutras", + "བསླབ་པ་": "trainings" + }, + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་ནི། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་": "Essence of Space", + "མདོ་སྡེ་": "Sutra" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་བསླབ་པ་སྣང་། །དེ་བས་མདོ་སྡེ་བཀླག་པར་བྱ། །": { + "མདོ་སྡེ་": "sutras", + "བསླབ་པ་": "trainings" + }, + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོའི་མདོ་སྡེ་ནི། །ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་": "Essence of Space", + "མདོ་སྡེ་": "Sutra" + } } } }, @@ -7065,6 +31682,101 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི། །དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་རབ་སྟོན་པས། །བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་། །ངེས་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince it extensively demonstrates\nThat which is to be constantly practiced,\nOne should definitely look again and again\nAt the compendium of all the trainings.\n", "translation": "Since it extensively demonstrates\nThat which is to be constantly practiced,\nOne should definitely look again and again\nAt the compendium of all the trainings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི། །དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་རབ་སྟོན་པས། །བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་། །ངེས་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ། །\n\nCommentary 1: རྟག་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའོ།།བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང་། འདི་ཉིད་ཀྱི་མཛད་པ་པོས་མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་མཛད་པའོ། །\n\nCommentary 2: རྒྱུ་མཚན་གང་གི་ཕྱིར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟག་ཏུ་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nBecause it thoroughly explains the practices to be constantly engaged in,\nOne should definitely read again and again\nThe Compendium of Training (Śikṣāsamuccaya),\nWhich is a compilation of all the trainings.\n\n\nThis translation reflects that the verse is recommending repeated study of the Śikṣāsamuccaya (Compendium of Training), a text that comprehensively outlines the practices and trainings for bodhisattvas. The commentaries clarify that the \"practices to be constantly engaged in\" refer to bodhisattva conduct, and that the author of this verse also composed the Śikṣāsamuccaya.", + "translation": "Because it thoroughly explains the practices to be constantly engaged in,\nOne should definitely read again and again\nThe Compendium of Training (Śikṣāsamuccaya),\nWhich is a compilation of all the trainings." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི། །དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་རབ་སྟོན་པས། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "སྤྱད་པ་": "practiced", + "རྒྱ་ཆེར་": "in detail", + "སྟོན་པ་": "teaches" + }, + "བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་། །ངེས་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ། །": { + "བསླབ་པ་": "Trainings", + "ཀུན་ལས་བཏུས་པ་": "Compendium", + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "over and over again", + "བལྟ་": "read" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྤྱད་པ་": "practiced" + }, + "དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་རབ་སྟོན་པས། །": { + "རྒྱ་ཆེར་": "extensively", + "སྟོན་པ་": "teaches" + }, + "བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་། །": { + "བསླབ་པ་": "Trainings", + "ཀུན་": "All", + "བཏུས་པ་": "Compendium" + }, + "ངེས་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ། །": { + "ངེས་པར་": "certainly", + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "again and again", + "བལྟ་": "look" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི། །": { + "རྟག་ཏུ་": "always", + "སྤྱད་པ་": "practiced" + }, + "དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་རབ་སྟོན་པས། །": { + "རྒྱ་ཆེར་": "extensively", + "སྟོན་པ་": "taught" + }, + "བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་། །": { + "བསླབ་པ་": "trainings", + "ཀུན་": "all", + "བཏུས་པ་": "compendium" + }, + "ངེས་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ། །": { + "ངེས་པར་": "certainly", + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "again and again", + "བལྟ་": "examined" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "སྤྱད་པ་": "practiced" + }, + "དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་རབ་སྟོན་པས། །": { + "རྒྱ་ཆེར་": "extensively", + "སྟོན་པ་": "demonstrates" + }, + "བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་། །": { + "བསླབ་པ་": "trainings", + "ཀུན་": "all", + "བཏུས་པ་": "compendium" + }, + "ངེས་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ། །": { + "ངེས་པར་": "definitely", + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "again and again", + "བལྟ་": "look" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི། །དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་རབ་སྟོན་པས། །": { + "རྟག་ཏུ་": "constantly", + "སྤྱད་པ་": "practices", + "རྒྱ་ཆེར་": "thoroughly", + "སྟོན་པ་": "explains" + }, + "བསླབ་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཡང་། །ངེས་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་བལྟ། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "ཀུན་ལས་བཏུས་པ་": "compilation", + "ངེས་པར་": "definitely", + "བལྟ་": "read" + } } } }, @@ -7088,6 +31800,95 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡང་ན་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་པའི། །མདོ་རྣམས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བལྟ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི། །གཉིས་པོ་འང་འབད་པས་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nAlternatively, for now briefly,\nLook at compilations from all the sutras.\nThe two works composed by\nNoble Nagarjuna should also be studied with effort.\n", "translation": "Alternatively, for now briefly,\nLook at compilations from all the sutras.\nThe two works composed by\nNoble Nagarjuna should also be studied with effort." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡང་ན་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་པའི། །མདོ་རྣམས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བལྟ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི། །གཉིས་པོ་འང་འབད་པས་བལྟ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གཉིས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་མདོ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའོ། །བརྗོད་པ་གཉིས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་གཉིས་པ་ཡང་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: ཡང་ན་རེ་ཞིག་ཚིག་དོན་མདོར་བསྡུས་པའི་མདོ་རྣམས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པ་དེ་བལྟའོ། །འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསླབ་བཏུས་དང་མདོ་བཏུས་གཉིས་པོའང་འབད་དེ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདིར་མི་སྣང་བ་དེ་དག་ལས་སྣང་ངོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nAlternatively, for now, look at the condensed\nCollection of Sutras extracted from all sutras.\nAlso diligently study the two works\nComposed by the noble Nagarjuna.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that one should study the condensed collection of sutras as well as two specific works by Nagarjuna, likely referring to his \"Compendium of Trainings\" (བསླབ་བཏུས་) and \"Compendium of Sutras\" (མདོ་བཏུས་) as mentioned in Commentary 2. The commentaries suggest these texts contain valuable teachings that may not be found elsewhere.", + "translation": "Alternatively, for now, look at the condensed\nCollection of Sutras extracted from all sutras.\nAlso diligently study the two works\nComposed by the noble Nagarjuna." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཡང་ན་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་པའི། །མདོ་རྣམས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བལྟ།": { + "མདོར་བསྡུས་པ་": "shorter", + "མདོ་": "Sutras", + "བཏུས་པ་": "Compendium" + }, + "།འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི། །གཉིས་པོ་འང་འབད་པས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "འཕགས་པ་": "noble", + "ཀླུ་སྒྲུབ་": "Nagarjuna", + "གཉིས་པོ་": "two", + "འབད་པ་": "try", + "བལྟ་བ་": "study" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཡང་ན་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་པའི། །མདོ་རྣམས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བལྟ། །": { + "མདོར་བསྡུས་པ་": "condensed", + "མདོ་": "sūtras", + "བཏུས་པ་": "compilation", + "བལྟ་": "study" + }, + "འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི། །གཉིས་པོ་འང་འབད་པས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "འཕགས་པ་": "Ārya", + "ཀླུ་སྒྲུབ་": "Nāgārjuna", + "མཛད་པ་": "composed", + "གཉིས་པོ་": "two", + "འབད་པ་": "diligently", + "བལྟ་བ་": "study" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཡང་ན་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་པའི། །མདོ་རྣམས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བལྟ། །": { + "ཡང་ན་": "Alternatively", + "རེ་ཞིག་": "for now", + "མདོར་བསྡུས་པ་": "briefly summarized", + "མདོ་": "sutras", + "བཏུས་པ་": "collection", + "བལྟ་": "Look" + }, + "འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི། །གཉིས་པོ་འང་འབད་པས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "འཕགས་པ་": "noble", + "ཀླུ་སྒྲུབ་": "Nagarjuna", + "མཛད་པ་": "composed", + "གཉིས་པོ་": "two works", + "འབད་པ་": "diligence", + "བལྟ་བ་": "studied" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཡང་ན་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་པའི། །མདོ་རྣམས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བལྟ། །": { + "ཡང་ན་": "Alternatively", + "རེ་ཞིག་": "for now", + "མདོར་བསྡུས་པ་": "briefly", + "མདོ་": "sutras", + "བཏུས་པ་": "compilations", + "བལྟ་": "Look" + }, + "འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི། །གཉིས་པོ་འང་འབད་པས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "འཕགས་པ་": "Noble", + "ཀླུ་སྒྲུབ་": "Nagarjuna", + "མཛད་པ་": "composed", + "གཉིས་པོ་": "two works", + "འབད་པ་": "effort", + "བལྟ་བ་": "studied" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཡང་ན་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་པའི། །མདོ་རྣམས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་བལྟ། །": { + "མདོར་བསྡུས་པ": "condensed", + "མདོ་": "Sutras", + "བཏུས་པ": "extracted", + "བལྟ": "look" + }, + "འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི། །གཉིས་པོ་འང་འབད་པས་བལྟ་བར་བྱ། །": { + "འཕགས་པ་": "noble", + "ཀླུ་སྒྲུབ་": "Nagarjuna", + "མཛད་པ": "composed", + "གཉིས་པོ་": "two works", + "འབད་པ": "diligently", + "བལྟ་བ": "study" + } } } }, @@ -7111,6 +31912,90 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ལས་གང་ནི་མ་བཀག་པ། །དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་སེམས་ནི་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །བསླབ་པ་མཐོང་ནས་ཡང་དག་སྤྱད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWhatever is not prohibited,\nThat very thing should be practiced.\nIn order to protect the minds of worldly beings,\nHaving seen the training, practice it properly.\n", "translation": "Whatever is not prohibited,\nThat very thing should be practiced.\nIn order to protect the minds of worldly beings,\nHaving seen the training, practice it properly." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ལས་གང་ནི་མ་བཀག་པ། །དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་སེམས་ནི་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །བསླབ་པ་མཐོང་ནས་ཡང་དག་སྤྱད། །\n\nCommentary 1: ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་བསླབ་པ་བསྲུང་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ལས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་དུ་བཀག་པ་མེད་པའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། ངེས་པར་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་ཡིན་པས་ན། བསླབ་པ་མཐོང་ནས་བསླབ་པ་དེ་དང་མི་འགལ་བར་ཡང་དག་པར་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་མོས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ །དྲན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་མིང་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྔར་བརྗོད་དོ། །ཤེས་བཞིན་གྱི་མ་བརྗེད་པས་དེ་ངེས་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གང་ལས་བྱ་བ་གང་ནི་མ་བཀག་པ་དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་མ་དད་པ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་བསླབ་བཏུས་སོགས་ལས་དེ་ཡོད་པའི་བསླབ་པ་མཐོང་ནས་ཡང་དག་པར་སྤྱད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nWhatever has not been prohibited,\nThat very thing should be practiced.\nIn order to protect the minds of worldly people,\nHaving seen the precepts, practice them properly.\n\n\nThis translation conveys that one should engage in actions that are not explicitly forbidden, while being mindful of following the Buddhist precepts correctly. The purpose is to safeguard the faith and attitudes of ordinary people by demonstrating proper conduct in accordance with the teachings.", + "translation": "Whatever has not been prohibited,\nThat very thing should be practiced.\nIn order to protect the minds of worldly people,\nHaving seen the precepts, practice them properly." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་ལས་གང་ནི་མ་བཀག་པ། །དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ། །": { + "བཀག་པ": "prohibit", + "སྤྱད་པར་བྱ་བ": "act upon" + }, + "འཇིག་རྟེན་སེམས་ནི་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །བསླབ་པ་མཐོང་ནས་ཡང་དག་སྤྱད། །": { + "འཇིག་རྟེན": "worldly", + "སེམས": "minds", + "བསྲུང་བ": "guard", + "བསླབ་པ": "precepts", + "སྤྱད": "act" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་ལས་གང་ནི་མ་བཀག་པ། །": { + "བཀག་པ": "prohibited" + }, + "དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ། །": { + "སྤྱད་པར་བྱ་བ": "should be practiced" + }, + "འཇིག་རྟེན་སེམས་ནི་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "worldly", + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་བ": "protect" + }, + "བསླབ་པ་མཐོང་ནས་ཡང་དག་སྤྱད། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "སྤྱད་": "practice" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་ལས་གང་ནི་མ་བཀག་པ། །": { + "བཀག་པ": "prohibited" + }, + "དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ། །": { + "སྤྱད་པར་བྱ་བ": "should be practiced" + }, + "འཇིག་རྟེན་སེམས་ནི་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །": { + "འཇིག་རྟེན་": "world", + "སེམས་": "mind", + "བསྲུང་བ": "protect" + }, + "བསླབ་པ་མཐོང་ནས་ཡང་དག་སྤྱད། །": { + "བསླབ་པ་": "training", + "སྤྱད་": "practice" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་ལས་གང་ནི་མ་བཀག་པ། །": { + "བཀག་པ": "prohibited" + }, + "དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ། །": { + "སྤྱད་པར་བྱ་བ": "should be practiced" + }, + "འཇིག་རྟེན་སེམས་ནི་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །": { + "འཇིག་རྟེན": "worldly beings", + "སེམས": "minds", + "བསྲུང་བ": "protect" + }, + "བསླབ་པ་མཐོང་ནས་ཡང་དག་སྤྱད། །": { + "བསླབ་པ": "training", + "སྤྱད": "practice" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་ལས་གང་ནི་མ་བཀག་པ། །དེ་ཉིད་སྤྱད་པར་བྱ་བ་སྟེ། །": { + "བཀག་པ": "prohibited", + "སྤྱད་པར་བྱ་བ": "should be practiced" + }, + "འཇིག་རྟེན་སེམས་ནི་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། །བསླབ་པ་མཐོང་ནས་ཡང་དག་སྤྱད། །": { + "འཇིག་རྟེན": "worldly people", + "སེམས": "minds", + "བསྲུང་བ": "protect", + "བསླབ་པ": "precepts", + "སྤྱད": "practice" + } } } }, @@ -7134,6 +32019,97 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་བྱ་བ། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་མདོར་ན་ནི། །ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOne should examine again and again\nThe state of one's body and mind.\nThis alone, in brief,\nIs the characteristic of guarding mindfulness.\n", "translation": "One should examine again and again\nThe state of one's body and mind.\nThis alone, in brief,\nIs the characteristic of guarding mindfulness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་བྱ་བ། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་མདོར་ན་ནི། །ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 1: ལུས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ཤེས་བཞིན་སྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ནི། བླང་དོར་ཤེས་པའི་བློས་རང་གི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་པར་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཁོ་ནར་མདོར་ན་ནི་ཤེས་བཞིན་སྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nRepeatedly examine\nThe state of body and mind.\nThis alone, in brief,\nIs the characteristic of guarding mindfulness.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the importance of continually monitoring one's physical and mental states as the key aspect of maintaining mindfulness or awareness.", + "translation": "Repeatedly examine\nThe state of body and mind.\nThis alone, in brief,\nIs the characteristic of guarding mindfulness." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་བྱ་བ། །": { + "ལུས་": "body", + "སེམས་": "mind", + "གནས་སྐབས་": "status", + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "over and over again", + "བརྟག་": "examine" + }, + "དེ་ཉིད་ཁོ་ན་མདོར་ན་ནི། །ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །": { + "མདོར་ན་": "in brief", + "ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བ་": "maintaining awareness", + "མཚན་ཉིད་": "characteristic" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ། །": { + "ལུས་": "body", + "སེམས་": "mind", + "གནས་སྐབས་": "states" + }, + "ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་བྱ་བ། །": { + "བརྟག་": "examine" + }, + "དེ་ཉིད་ཁོ་ན་མདོར་ན་ནི། །": { + "མདོར་ན་": "in brief" + }, + "ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "introspective awareness", + "བསྲུང་བ་": "guarding", + "མཚན་ཉིད་": "characteristic" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ། །": { + "ལུས་": "body", + "སེམས་": "mind", + "གནས་སྐབས་": "state" + }, + "ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་བྱ་བ། །": { + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "repeatedly", + "བརྟག་": "examine" + }, + "དེ་ཉིད་ཁོ་ན་མདོར་ན་ནི། །": { + "མདོར་ན་": "in brief" + }, + "ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "awareness", + "བསྲུང་བ་": "guarding", + "མཚན་ཉིད་": "characteristic" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་བྱ་བ། །": { + "ལུས་": "body", + "སེམས་": "mind", + "གནས་སྐབས་": "state", + "བརྟག་": "examine" + }, + "དེ་ཉིད་ཁོ་ན་མདོར་ན་ནི། །ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །": { + "མདོར་ན་": "in brief", + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "བསྲུང་བ་": "guarding", + "མཚན་ཉིད་": "characteristic" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ། །": { + "ལུས་": "body", + "སེམས་": "mind", + "གནས་སྐབས་": "state" + }, + "ཡང་དང་ཡང་དུ་བརྟག་བྱ་བ། །": { + "ཡང་དང་ཡང་དུ་": "repeatedly", + "བརྟག་": "examine" + }, + "དེ་ཉིད་ཁོ་ན་མདོར་ན་ནི། །": { + "མདོར་ན་": "in brief" + }, + "ཤེས་བཞིན་བསྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །": { + "ཤེས་བཞིན་": "mindfulness", + "བསྲུང་བ་": "guarding", + "མཚན་ཉིད་": "characteristic" + } } } }, @@ -7157,6 +32133,101 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་ཀྱིས་འདི་དག་སྤྱད་པར་བྱ། །ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ། །སྨན་དཔྱད་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །ནད་པ་དག་ལ་ཕན་འགྱུར་རམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThese should be practiced with the body.\nWhat can be accomplished by mere words?\nBy merely reading medical texts,\nHow can that benefit the sick?\n\n\nThis translation conveys the meaning that actual practice and action are necessary, not just words or theoretical knowledge, using the analogy of medical texts not being able to cure patients on their own without practical application.", "translation": "These should be practiced with the body.\nWhat can be accomplished by mere words?\nBy merely reading medical texts,\nHow can that benefit the sick?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་ཀྱིས་འདི་དག་སྤྱད་པར་བྱ། །ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ། །སྨན་དཔྱད་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །ནད་པ་དག་ལ་ཕན་འགྱུར་རམ། །\n\nCommentary 1: ལུས་ནི་ཡིད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་ལུས་ཀྱི་བྱ་བར་ཐམས་ཅད་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲ་ཙམ་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨན་དཔྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནད་གསོ་བའི་བསྟན་བཅོས་སོ།།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དེ་དག་རྒྱུད་ལ་སྦྱར་བ་ལ་འབད་པར་གདམས་པ་ནི། ལུས་དང་སེམས་ཀྱིས་འདི་དག་ལེགས་པར་སྤྱད་པར་བྱའི་ཉམས་སུ་མི་ལེན་པར་ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པས་དོན་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་སྟེ། དཔེར་ན་སྨན་དཔྱད་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་ནད་པ་དག་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་རམ་སྟེ་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དྲན་དང་ཤེས་བཞིན་མིག་གཉིས་མི་ལྡན་ན། །ཐོས་སོགས་ལུས་སྟོབས་ལྡན་ཡང་འཁོར་བ་ཡི། །ས་ཁྱོན་ཆེ་ལས་བརྒལ་བར་མི་ནུས་པས། །དྲན་ཤེས་གཅེས་པར་ཟུངས་ཤིག་ཤེས་ལྡན་དག །ལེའུ་ལྔ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThese should be practiced with the body. What can be accomplished by mere words?\nBy merely reading medical treatises,\nCan patients be cured?\n\n\nThis translation conveys that one must actually practice the teachings with body and mind, not just recite them verbally. It uses the analogy that simply reading medical texts cannot cure patients - similarly, merely reciting Buddhist teachings without practicing them sincerely will not lead to spiritual accomplishment.", + "translation": "These should be practiced with the body. What can be accomplished by mere words?\nBy merely reading medical treatises,\nCan patients be cured?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་དག་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "ལུས་": "body", + "སྤྱད་པར་བྱ": "practice" + }, + "ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ། །": { + "ཚིག་": "words", + "བརྗོད་པ": "mouthing", + "འགྲུབ": "achieve" + }, + "སྨན་དཔྱད་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །": { + "སྨན་དཔྱད་": "medical books", + "བཀླགས་པ་": "reading" + }, + "ནད་པ་དག་ལ་ཕན་འགྱུར་རམ། །": { + "ནད་པ་": "patients", + "ཕན་": "benefit" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་དག་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "ལུས་": "body", + "སྤྱད་པ་": "practiced" + }, + "ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ། །": { + "ཚིག་": "words", + "བརྗོད་པ་": "recitation", + "འགྲུབ་": "accomplished" + }, + "སྨན་དཔྱད་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །": { + "སྨན་དཔྱད་": "medical treatises", + "བཀླགས་པ་": "reading" + }, + "ནད་པ་དག་ལ་ཕན་འགྱུར་རམ། །": { + "ནད་པ་": "patients", + "ཕན་": "benefited" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་དག་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "ལུས་": "body", + "སྤྱད་པར་བྱ": "practiced" + }, + "ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ། །": { + "ཚིག་ཙམ་": "mere words", + "འགྲུབ་": "accomplished" + }, + "སྨན་དཔྱད་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །": { + "སྨན་དཔྱད་": "medical texts", + "བཀླགས་པ་": "reading" + }, + "ནད་པ་དག་ལ་ཕན་འགྱུར་རམ། །": { + "ནད་པ་": "patients", + "ཕན་": "helped" + } + }, + "02_few_shot": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་དག་སྤྱད་པར་བྱ། །": { + "ལུས་": "body", + "སྤྱད་པར་བྱ": "practiced" + }, + "ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ། །": { + "ཚིག་ཙམ་": "mere words", + "འགྲུབ་": "accomplished" + }, + "སྨན་དཔྱད་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །": { + "སྨན་དཔྱད་": "medical texts", + "བཀླགས་པ་": "reading" + }, + "ནད་པ་དག་ལ་ཕན་འགྱུར་རམ། །": { + "ནད་པ་": "sick", + "ཕན་": "benefit" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ལུས་ཀྱིས་འདི་དག་སྤྱད་པར་བྱ། །ཚིག་ཙམ་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་འགྲུབ། །": { + "ལུས་": "body", + "སྤྱད་པར་བྱ": "practiced", + "ཚིག་": "words", + "འགྲུབ": "accomplished" + }, + "སྨན་དཔྱད་བཀླགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །ནད་པ་དག་ལ་ཕན་འགྱུར་རམ། །": { + "སྨན་དཔྱད་": "medical treatises", + "བཀླགས་པ་": "reading", + "ནད་པ་": "patients", + "ཕན་འགྱུར་": "cured" + } } } }, @@ -7180,6 +32251,87 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། །སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། །ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཡང་། །ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe good deeds accumulated over a thousand eons,\nSuch as generosity and offerings to the Sugatas,\nAll these virtuous actions\nAre destroyed by a single moment of anger.\n", "translation": "The good deeds accumulated over a thousand eons,\nSuch as generosity and offerings to the Sugatas,\nAll these virtuous actions\nAre destroyed by a single moment of anger." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། །སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། །ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཡང་། །ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གོང་དུ་སྦྱིན་པ་གོ་རིམས་མ་ངེས་པར་བཤད་པའི་རྗེས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་ནས་བཟོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ནི་སྔར་བརྗོད་པའོ། །མཆོད་པ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པའོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ཀུན་ཞེས་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པ་རྣམས་སོ། །ཁོང་ཁྲོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཞེ་སྡང་བའོ། །\n\nCommentary 2: བཟོད་པའི་ལེའུ་ལ་གཉིས། བཟོད་པ་སྒོམ་པར་འོས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་སྒོམ་པའི་ཐབས་སོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཁྲོ་བའི་ཉེས་དམིགས་དང་། བཟོད་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། མ་མཐོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། མཐོང་བའི་འབྲས་བུ་དང་། དེ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང་བདེ་གཤེགས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མཆོད་པ་དང་ལེགས་སྤྱད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད་ཅེས་འགྲེལ་པ་དག་ལས་སོ། །དེ་ཉིད་འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་མདོ་ལས། འཇམ་དཔལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱར་བསགས་པའི་དགེ་བ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཞེས་གསུངས་སོ། ། འདི་ལ་གཞོམ་བྱ་དང་། འཇོམས་བྱེད་དང་། འཇོམས་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སྤྱིར་དགེ་བ་ཐབས་ཤེས་གཉིས་ཀས་མ་ཟིན་པ་བསོད་ནམས་ཆ་མཐུན་གྱི་དང་། བདག་མེད་རྟོགས་པས་ཟིན་པ་ཐར་པ་ཆ་མཐུན་ཙམ་དང་། ཐབས་ཤེས་གཉིས་ཀས་ཟིན་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་དགེ་བ་དང་གསུམ་ཡོད་པ་ལས་དང་པོ་ཡིན་ལ། གཉིས་པ་ནི། ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་ངོ་བོ་དྲག་ཏུ་འཁྲུགས་པ། རྗེས་ཀྱང་འགྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཞིང་། གསུམ་པ་ནི། ས་བོན་རྩ་བ་ནས་འཇོམས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་ནས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ནུས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ལན་གྲངས་གཞན་དུ་མྱོང་འགྱུར་དུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ལྕི་བ་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོག་མར་སྨིན་པར། གནས་བརྟན་སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལྕི་གང་དང་། །ཉེ་བ་གང་དང་གོམས་པ་གང་། །སྔར་བྱས་གང་ཡིན་དེ་དག་ལས། །སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམ་སྨིན་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པས་སོ་ཟེར་ཡང་མྱོང་དུས་བསྒྱུར་པ་ནི་ཐར་ཆ་ལ་ཡང་ནུས་པས་གཞོམ་བྱ་མ་ངེས་ཤིང་། འཇོམས་ཚུལ་ཡང་མ་ངེས་ཏེ། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ལས། ཉེ་བ་འཁོར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེན་པོ་ཡང་སྲབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བས་ན་མགལ་དུམ་ལ་ཡང་སེམས་ཁྲོ་བར་མི་བྱེད་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལ་ལྟ་ཅི་ཞིག་སྨྲོས་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the commentaries provided:\n\n\nWhatever virtuous deeds one has accumulated\nThrough a thousand eons of generosity,\nOfferings to the Buddhas, and so forth,\nA single moment of anger destroys them all.\n\n\nThis translation aims to capture the key points from the original verse and commentaries:\n\n1. It refers to virtuous deeds accumulated over a very long period (a thousand eons).\n2. It specifically mentions generosity and offerings to Buddhas as examples of these virtuous deeds.\n3. It conveys that even a brief instance of anger has the power to nullify or destroy the positive effects of all those accumulated good deeds.\n4. The translation maintains the poetic structure of the original, with four lines that roughly correspond to the Tibetan.", + "translation": "Whatever virtuous deeds one has accumulated\nThrough a thousand eons of generosity,\nOfferings to the Buddhas, and so forth,\nA single moment of anger destroys them all." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། །སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། །": { + "བསྐལ་པ་": "aeon", + "སྟོང་": "thousand", + "བསགས་པ་": "accumulated", + "སྦྱིན་": "giving", + "བདེ་གཤེགས་": "buddha" + }, + "ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཡང་། །ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "ལེགས་སྤྱད་": "good deeds", + "ཁོང་ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པར་བྱེད་": "destroys" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། །སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། །": { + "བསྐལ་པ་": "kalpa", + "སྟོང་": "thousand", + "བསགས་པ་": "accumulated", + "སྦྱིན་": "generosity", + "བདེ་གཤེགས་": "sugata", + "མཆོད་": "offerings" + }, + "ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཡང་། །ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "ལེགས་སྤྱད་": "virtuous deeds", + "ཁོང་ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པར་བྱེད་": "destroyed" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། །སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། །": { + "བསྐལ་པ་": "eon", + "སྟོང་": "thousand", + "བསགས་པ་": "accumulated", + "སྦྱིན་": "generosity", + "བདེ་གཤེགས་": "Buddha", + "མཆོད་": "offering" + }, + "ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཡང་། །ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "ལེགས་སྤྱད་": "virtuous deed", + "ཁོང་ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པར་བྱེད་": "destroy" + } + }, + "02_few_shot": { + "བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། །སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། །": { + "བསྐལ་པ་": "eon", + "སྟོང་": "thousand", + "བསགས་པ་": "accumulated", + "སྦྱིན་": "generosity", + "བདེ་གཤེགས་": "Sugata", + "མཆོད་": "offering" + }, + "ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཡང་། །ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "ལེགས་སྤྱད་": "good deed", + "ཁོང་ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པར་བྱེད་": "destroy" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བསྐལ་པ་སྟོང་དུ་བསགས་པ་ཡི། །སྦྱིན་དང་བདེ་གཤེགས་མཆོད་ལ་སོགས། །": { + "བསྐལ་པ་": "eon", + "སྟོང་": "thousand", + "བསགས་པ་": "accumulated", + "སྦྱིན་": "generosity", + "བདེ་གཤེགས་": "Buddha", + "མཆོད་": "offering" + }, + "ལེགས་སྤྱད་གང་ཡིན་དེ་ཀུན་ཡང་། །ཁོང་ཁྲོ་གཅིག་གིས་འཇོམས་པར་བྱེད། །": { + "ལེགས་སྤྱད་": "virtuous deed", + "ཁོང་ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པར་བྱེད་": "destroy" + } } } }, @@ -7203,6 +32355,103 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan Buddhist passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThere is no evil like anger,\nNo austerity like patience.\nTherefore, with diligence,\nMeditate on patience in various ways.\n", "translation": "There is no evil like anger,\nNo austerity like patience.\nTherefore, with diligence,\nMeditate on patience in various ways." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: རང་གི་རྟེན་བཅོམ་ནས་གཞན་ཡང་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་ན་ཞེ་སྡང་ངོ་། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། འཇམ་དཔལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྐལ་པ་བརྒྱ་དང་སྟོང་དུ་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་འཇོམས་པར་བྱེད་འབྲས་བུ་མེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེ་སྡང་དང་སྡིག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན། དེ་སྤངས་ལ་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཞེ་སྡང་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་ཡིན་པས་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཐབས་སོ། །ཞེ་སྡང་གི་ཉེས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མྱོང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་གཞན་མེད་ཅིང་དེའི་གཉེན་པོ་བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད་པ་དེ་བས་ན་བཟོད་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the input and commentaries provided:\n\n\nThere is no sin like anger,\nNo austerity like patience.\nTherefore, diligently cultivate patience\nIn various ways and methods.\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning that anger is considered an extremely harmful negative emotion, while patience is praised as the highest virtue and spiritual practice. The verse encourages dedicated, persistent effort to develop patience through diverse approaches and techniques as an antidote to anger and other destructive emotions.", + "translation": "There is no sin like anger,\nNo austerity like patience.\nTherefore, diligently cultivate patience\nIn various ways and methods." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །": { + "ཞེ་སྡང་": "hatred", + "སྡིག་པ་": "misdeed" + }, + "བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །": { + "བཟོད་པ་": "patience", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerity" + }, + "དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །": { + "བཟོད་": "patience", + "ནན་ཏན་": "assiduously" + }, + "སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །": { + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "བསྒོམ་པར་བྱ་": "cultivate" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྡིག་པ་": "negativity" + }, + "བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །": { + "བཟོད་པ་": "patience", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerity" + }, + "དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །": { + "བཟོད་": "patience", + "ནན་ཏན་": "diligently" + }, + "སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །": { + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "བསྒོམ་པར་": "meditate" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །": { + "ཞེ་སྡང་": "hatred", + "སྡིག་པ་": "sin" + }, + "བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །": { + "བཟོད་པ་": "patience", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerity" + }, + "དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །": { + "བཟོད་": "patience", + "ནན་ཏན་": "diligently" + }, + "སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །": { + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "བསྒོམ་པ་": "cultivate" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྡིག་པ་": "evil" + }, + "བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །": { + "བཟོད་པ་": "patience", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerity" + }, + "དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །": { + "བཟོད་": "patience", + "ནན་ཏན་": "diligence" + }, + "སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །": { + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "བསྒོམ་པ་": "meditate" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཞེ་སྡང་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་མེད། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སྡིག་པ་": "sin" + }, + "བཟོད་པ་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་མེད། །": { + "བཟོད་པ་": "patience", + "དཀའ་ཐུབ་": "austerity" + }, + "དེ་བས་བཟོད་ལ་ནན་ཏན་དུ། །": { + "བཟོད་": "patience", + "ནན་ཏན་": "diligently" + }, + "སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །": { + "སྣ་ཚོགས་": "various", + "བསྒོམ་པར་བྱ་": "cultivate" + } } } }, @@ -7226,6 +32475,119 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་འཐོབ་ལ། །གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one harbors anger and resentment in the mind,\nOne will not experience mental peace.\nJoy and happiness will not be attained,\nSleep will not come, and stability will be lost.\n", "translation": "If one harbors anger and resentment in the mind,\nOne will not experience mental peace.\nJoy and happiness will not be attained,\nSleep will not come, and stability will be lost." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་འཐོབ་ལ། །གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གསུངས་ཏེ། ཞི་བའི་ཡིད་ཅེས་པ་ནི་ཡིད་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །དགའ་བ་ཉིད་བདེ་བའོ། །མི་འཐོབ་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་མེ་འབར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་མེད་ནི་མི་བརྟན་པར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན་ཡིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་ཚོར་བ་བཏང་སྙོམས་ཉམས་སུ་མི་མྱོང་ཡིད་དགའ་བ་དང་སྒོ་ལྔའི་འཁོར་གྱི་བདེ་བའང་མི་ཐོབ་ལ། གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་དེ་ལུས་སེམས་སོ་མི་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf one harbors anger like a thorn in the mind,\nThe mind will not experience peace and tranquility.\nOne will not attain joy and happiness,\nSleep will not come, and one will become unstable.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, explaining how holding onto anger disrupts mental peace, prevents happiness, disturbs sleep, and leads to instability in body and mind.", + "translation": "If one harbors anger like a thorn in the mind,\nThe mind will not experience peace and tranquility.\nOne will not attain joy and happiness,\nSleep will not come, and one will become unstable." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །": { + "ཞེ་སྡང་": "hatred", + "སེམས་": "mind", + "འཆང་": "clutch" + }, + "ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །": { + "ཡིད་": "mind", + "ཞི་བ་": "peace" + }, + "དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་འཐོབ་ལ། །": { + "དགའ་": "joy", + "བདེ་བ་": "comfort" + }, + "གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །": { + "གཉིད་": "sleep", + "བརྟན་": "constancy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "ཟུག་རྔུ་": "thorn", + "སེམས་": "mind", + "འཆང་": "hold" + }, + "ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །": { + "ཡིད་": "mind", + "ཞི་བ་": "peace", + "ཉམས་མྱོང་": "experience" + }, + "དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་འཐོབ་ལ། །": { + "དགའ་": "joy", + "བདེ་བ་": "happiness", + "འཐོབ་": "attain" + }, + "གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །": { + "གཉིད་": "sleep", + "འོང་": "come", + "བརྟན་མེད་": "unstable", + "འགྱུར་": "become" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "ཟུག་རྔུ་": "resentment", + "སེམས་": "mind", + "འཆང་": "harbor" + }, + "ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །": { + "ཡིད་": "mind", + "ཞི་བ་": "peace", + "ཉམས་མྱོང་": "experience" + }, + "དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་འཐོབ་ལ། །": { + "དགའ་": "joy", + "བདེ་བ་": "happiness", + "འཐོབ་": "attain" + }, + "གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །": { + "གཉིད་": "sleep", + "བརྟན་": "stability" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སེམས་": "mind", + "འཆང་": "harbor" + }, + "ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །": { + "ཡིད་": "mental", + "ཞི་བ་": "peace" + }, + "དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་འཐོབ་ལ། །": { + "དགའ་": "joy", + "བདེ་བ་": "happiness", + "འཐོབ་": "attained" + }, + "གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །": { + "གཉིད་": "sleep", + "བརྟན་": "stability" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཞེ་སྡང་ཟུག་རྔུའི་སེམས་འཆང་ན། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "སེམས་": "mind", + "འཆང་": "harbors" + }, + "ཡིད་ནི་ཞི་བ་ཉམས་མི་མྱོང་། །": { + "ཡིད་": "mind", + "ཞི་བ་": "peace", + "ཉམས་མྱོང་": "experience" + }, + "དགའ་དང་བདེ་བའང་མི་འཐོབ་ལ། །": { + "དགའ་": "joy", + "བདེ་བ་": "happiness", + "འཐོབ་": "attain" + }, + "གཉིད་མི་འོང་ཞིང་བརྟན་མེད་འགྱུར། །": { + "གཉིད་": "sleep", + "བརྟན་མེད་": "unstable" + } } } }, @@ -7249,6 +32611,79 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་དག་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ཡིས། །དྲིན་བྱིན་དེ་ལ་བརྟེན་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྡང་ལྡན་པའི། །རྗེ་དཔོན་དེ་ལ་གསོད་པར་རྒོལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose who were given wealth and honors,\nAnd relied upon that benefactor,\nEven they, filled with hatred,\nAttack to kill that lord and master.\n", "translation": "Those who were given wealth and honors,\nAnd relied upon that benefactor,\nEven they, filled with hatred,\nAttack to kill that lord and master." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་དག་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ཡིས། །དྲིན་བྱིན་དེ་ལ་བརྟེན་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྡང་ལྡན་པའི། །རྗེ་དཔོན་དེ་ལ་གསོད་པར་རྒོལ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ནི་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ཉིད་དོ། །སྡང་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་མི་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: བྲན་སོགས་གང་དག་ལ་རྗེ་བོས་ནོར་དང་བཀུར་སྟིའི་དྲིན་བྱིན་ཅིང་རྗེ་བོ་དེ་ལ་བསྟེན་པར་གྱུར་པའི་བྲན་སོགས་དེ་དག་ཀྱང་ནི་ཞེ་སྡང་ལྡན་པའི་རྗེ་དཔོན་དེ་ལ་གསོད་པར་རྒོལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nThose who have received the kindness of wealth and honors, and have come to depend on that master, even they will turn against and attempt to kill that lord who has become filled with hatred.\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Some people (likely servants or subordinates) have received benefits of wealth and respect from a master.\n2. These people have become dependent on or loyal to that master.\n3. However, if the master becomes hateful or angry, even these beneficiaries will turn against him.\n4. They may go so far as to try to kill the master they once depended on.\n\nThe commentaries help clarify the meaning of certain terms and the overall context of the verse.", + "translation": "Those who have received the kindness of wealth and honors, and have come to depend on that master, even they will turn against and attempt to kill that lord who has become filled with hatred." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གང་དག་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ཡིས། །དྲིན་བྱིན་དེ་ལ་བརྟེན་གྱུར་པ།": { + "ནོར་": "riches", + "བཀུར་སྟི་": "respect", + "དྲིན་བྱིན་": "shown favor", + "བརྟེན་": "dependents" + }, + "།དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྡང་ལྡན་པའི། །རྗེ་དཔོན་དེ་ལ་གསོད་པར་རྒོལ། །": { + "སྡང་ལྡན་": "filled with hate", + "རྗེ་དཔོན་": "master", + "གསོད་པར་རྒོལ་": "confront and kill" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གང་དག་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ཡིས། །དྲིན་བྱིན་དེ་ལ་བརྟེན་གྱུར་པ།": { + "ནོར་": "wealth", + "བཀུར་སྟི་": "honor", + "དྲིན་བྱིན་": "given kindness", + "བརྟེན་": "depended" + }, + "།དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྡང་ལྡན་པའི། །རྗེ་དཔོན་དེ་ལ་གསོད་པར་རྒོལ།": { + "སྡང་ལྡན་": "filled with hatred", + "རྗེ་དཔོན་": "lord", + "གསོད་པར་རྒོལ་": "attack to kill" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གང་དག་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ཡིས། །དྲིན་བྱིན་དེ་ལ་བརྟེན་གྱུར་པ།": { + "ནོར་": "wealth", + "བཀུར་སྟི་": "honor", + "དྲིན་བྱིན་": "given kindness", + "བརྟེན་": "relied upon" + }, + "།དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྡང་ལྡན་པའི། །རྗེ་དཔོན་དེ་ལ་གསོད་པར་རྒོལ། །": { + "སྡང་ལྡན་": "hateful", + "རྗེ་དཔོན་": "lord", + "གསོད་པར་རྒོལ་": "seek to kill" + } + }, + "02_few_shot": { + "གང་དག་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ཡིས། །དྲིན་བྱིན་དེ་ལ་བརྟེན་གྱུར་པ།": { + "ནོར་": "wealth", + "བཀུར་སྟི་": "honors", + "དྲིན་བྱིན་": "benefactor", + "བརྟེན་": "relied" + }, + "།དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྡང་ལྡན་པའི། །རྗེ་དཔོན་དེ་ལ་གསོད་པར་རྒོལ།": { + "སྡང་ལྡན་": "filled with hatred", + "རྗེ་དཔོན་": "lord and master", + "གསོད་": "kill", + "རྒོལ་": "attack" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གང་དག་ནོར་དང་བཀུར་སྟི་ཡིས། །དྲིན་བྱིན་དེ་ལ་བརྟེན་གྱུར་པ།": { + "ནོར་": "wealth", + "བཀུར་སྟི་": "honors", + "དྲིན་": "kindness", + "བརྟེན་": "depend" + }, + "།དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྡང་ལྡན་པའི། །རྗེ་དཔོན་དེ་ལ་གསོད་པར་རྒོལ།": { + "སྡང་": "hatred", + "རྗེ་དཔོན་": "lord", + "གསོད་": "kill" + } } } }, @@ -7272,6 +32707,111 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་འགྱུར། །སྦྱིན་པས་བསྡུས་ཀྱང་བསྟེན་མི་བྱེད། །མདོར་ན་ཁྲོ་བ་བདེར་གནས་པ། །དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy that, friends become weary.\nThough attracted by generosity, they do not rely on it.\nIn short, for one who dwells in anger,\nThere is no happiness whatsoever.\n", "translation": "By that, friends become weary.\nThough attracted by generosity, they do not rely on it.\nIn short, for one who dwells in anger,\nThere is no happiness whatsoever." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་འགྱུར། །སྦྱིན་པས་བསྡུས་ཀྱང་བསྟེན་མི་བྱེད། །མདོར་ན་ཁྲོ་བ་བདེར་གནས་པ། །དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: དེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་སླའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དགྲས་བརྟགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཞེ་སྡང་དེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་བྱེད། སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་བསྡུས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་གི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་དང་རྟེན་ཅིང་འགྲོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nBy that [anger], friends become weary. Even those gathered through generosity will not associate [with an angry person]. In short, there is no one at all who dwells happily with anger.\n", + "translation": "By that [anger], friends become weary. Even those gathered through generosity will not associate [with an angry person]. In short, there is no one at all who dwells happily with anger." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་འགྱུར།": { + "མཛའ་བཤེས་": "friends", + "སྐྱོ་བར་འགྱུར་": "distress" + }, + "།སྦྱིན་པས་བསྡུས་ཀྱང་བསྟེན་མི་བྱེད།": { + "སྦྱིན་པ་": "gifts", + "བསྡུས་": "gathered", + "བསྟེན་": "serve" + }, + "།མདོར་ན་ཁྲོ་བ་བདེར་གནས་པ།": { + "མདོར་ན་": "In brief", + "ཁྲོ་བ་": "angry", + "བདེར་གནས་པ་": "happy" + }, + "།དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན།": { + "ཡོད་མ་ཡིན་": "is not" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་འགྱུར། །": { + "མཛའ་བཤེས་": "friends", + "སྐྱོ་བར་": "weary" + }, + "སྦྱིན་པས་བསྡུས་ཀྱང་བསྟེན་མི་བྱེད། །": { + "སྦྱིན་པས་": "generosity", + "བསྡུས་": "gathered", + "བསྟེན་": "rely" + }, + "མདོར་ན་ཁྲོ་བ་བདེར་གནས་པ། །": { + "མདོར་ན་": "In short", + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "གནས་པ་": "dwelling" + }, + "དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "ཡོད་མ་ཡིན་": "not any" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་འགྱུར། །": { + "མཛའ་བཤེས་": "friends", + "སྐྱོ་བར་": "weary" + }, + "སྦྱིན་པས་བསྡུས་ཀྱང་བསྟེན་མི་བྱེད། །": { + "སྦྱིན་པས་": "generosity", + "བསྡུས་": "attracted", + "བསྟེན་": "rely" + }, + "མདོར་ན་ཁྲོ་བ་བདེར་གནས་པ། །": { + "མདོར་ན་": "In short", + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "གནས་པ་": "dwells" + }, + "དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "ཡོད་མ་ཡིན་": "no" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་འགྱུར། །": { + "མཛའ་བཤེས་": "friends", + "སྐྱོ་བར་": "weary" + }, + "སྦྱིན་པས་བསྡུས་ཀྱང་བསྟེན་མི་བྱེད། །": { + "སྦྱིན་པས་": "generosity", + "བསྡུས་": "attracted", + "བསྟེན་": "rely" + }, + "མདོར་ན་ཁྲོ་བ་བདེར་གནས་པ། །": { + "མདོར་ན་": "In short", + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "གནས་པ་": "dwells" + }, + "དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "ཡོད་མ་ཡིན་": "no" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ཡིས་མཛའ་བཤེས་སྐྱོ་བར་འགྱུར། །": { + "དེ་ཡིས་": "by that", + "མཛའ་བཤེས་": "friends", + "སྐྱོ་བར་": "weary", + "འགྱུར་": "become" + }, + "སྦྱིན་པས་བསྡུས་ཀྱང་བསྟེན་མི་བྱེད། །": { + "སྦྱིན་པས་": "through generosity", + "བསྡུས་": "gathered", + "བསྟེན་": "associate" + }, + "མདོར་ན་ཁྲོ་བ་བདེར་གནས་པ། །": { + "མདོར་ན་": "in short", + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "བདེར་གནས་པ་": "dwells happily" + }, + "དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "དེ་ནི་": "there is", + "འགའ་ཡང་": "no one at all" + } } } }, @@ -7295,6 +32835,78 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྲོ་བའི་དགྲ་ཡིས་དེ་ལ་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ། །དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThe enemy of anger and such\nWill cause suffering and misery.\nOne who strives to conquer anger\nWill be happy here and hereafter.\n", "translation": "The enemy of anger and such\nWill cause suffering and misery.\nOne who strives to conquer anger\nWill be happy here and hereafter." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྲོ་བའི་དགྲ་ཡིས་དེ་ལ་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ། །དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ། །\n\nCommentary 1: གང་ཁྲོ་བ་འཇོམས་པ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བདེ་བ་ལས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། མདོར་ན་ཁྲོ་བས་བདེ་བར་གནས་པ་དེ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། ཁྲོ་བའི་དགྲ་ཡིས་དེ་ལ་སོགས་པ་འདི་དང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ་དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nThe enemy of anger and such\nWill cause suffering.\nWhoever diligently conquers anger\nWill be happy in this life and beyond.\n\n\nThis translation captures the key ideas that anger leads to suffering, while overcoming anger through effort brings happiness both in the present life and future lives, as indicated in the original text and elaborated on in the commentaries.", + "translation": "The enemy of anger and such\nWill cause suffering.\nWhoever diligently conquers anger\nWill be happy in this life and beyond." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཁྲོ་བའི་དགྲ་ཡིས་དེ་ལ་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །": { + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "དགྲ་": "enemy", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings" + }, + "གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ། །དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ། །": { + "བསྒྲིམས་": "diligently", + "ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པ་": "overcome", + "བདེ་": "happy" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཁྲོ་བའི་དགྲ་ཡིས་དེ་ལ་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །": { + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "དགྲ་": "enemy", + "སྡུག་བསྔལ་": "sufferings" + }, + "གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ། །དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ། །": { + "བསྒྲིམས་": "exerts effort", + "ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པ་": "overcome", + "བདེ་": "happy" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཁྲོ་བའི་དགྲ་ཡིས་དེ་ལ་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །": { + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "དགྲ་": "enemy", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering" + }, + "གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ། །དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ། །": { + "བསྒྲིམས་": "diligently", + "ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པ་": "conquer", + "བདེ་": "happy" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཁྲོ་བའི་དགྲ་ཡིས་དེ་ལ་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །": { + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "དགྲ་": "enemy", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering" + }, + "གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ། །དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ། །": { + "བསྒྲིམས་": "strive", + "ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པ་": "conquer", + "བདེ་": "happy" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཁྲོ་བའི་དགྲ་ཡིས་དེ་ལ་སོགས། །སྡུག་བསྔལ་དག་ནི་བྱེད་པར་འགྱུར། །": { + "ཁྲོ་བ་": "anger", + "དགྲ་": "enemy", + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering" + }, + "གང་ཞིག་བསྒྲིམས་ཏེ་ཁྲོ་འཇོམས་པ། །དེ་ནི་འདི་དང་གཞན་དུ་བདེ། །": { + "བསྒྲིམས་": "diligently", + "ཁྲོ་": "anger", + "འཇོམས་པ་": "conquer", + "བདེ་": "happy" + } } } }, @@ -7318,6 +32930,98 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མི་འདོད་བྱས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གེགས་བྱས་པ་ལ་བྱུང་གྱུར་པ། །ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཟས་རྙེད་ནས། །ཞེ་སྡང་བརྟས་ཏེ་བདག་འཇོམས་སོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nWhen faced with unwanted actions\nAnd obstacles to what is desired,\nFinding the food of mental distress,\nAnger grows and destroys oneself.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the Tibetan verse, describing how anger arises from unpleasant experiences and unfulfilled desires, ultimately harming the person who harbors it.", "translation": "tags:\n\n\nWhen faced with unwanted actions\nAnd obstacles to what is desired,\nFinding the food of mental distress,\nAnger grows and destroys oneself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམི་འདོད་བྱས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གེགས་བྱས་པ་ལ་བྱུང་གྱུར་པ། །ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཟས་རྙེད་ནས། །ཞེ་སྡང་བརྟས་ཏེ་བདག་འཇོམས་སོ། །\n\nCommentary 1: ཞེ་སྡང་གཞོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་བརྟག་པར་བཞེད་ནས་མི་འདོད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། མི་འདོད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་འཁྲུགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་རེངས་པར་བྱེད་པའི་ཟས་ཡིན་ལ་དེ་ཐོབ་ནས་བརྟས་པར་བྱེད་རྒྱགས་པར་བྱེད་པས་ན་ཡང་ཟས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། བསྟན་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྤང་བྱའི་རྒྱུའི་ཉེས་པ་བསམ་པ་དང་། དེས་ན་དེ་བཟློག་པར་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། མི་འདོད་པ་བྱས་པ་དང་། འདོད་པའི་གེགས་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཟས་རྙེད་ནས་ཞེ་སྡང་གི་ནུས་པ་བརྟས་ཏེ་བདག་ཉིད་འཇོམས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhen others do what we dislike or obstruct what we desire,\nWe find the food of mental distress,\nWhich nourishes anger, growing stronger,\nAnd thus we destroy ourselves.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan:\n1. The causes of anger: unwanted actions by others or obstacles to our desires\n2. These lead to mental distress, which is described as \"food\" for anger\n3. Anger grows stronger when fed by this distress\n4. Ultimately, this anger harms or destroys oneself\n\nThe commentaries provide additional context, explaining that the verse is examining the causes of anger in order to overcome it, and emphasizing how mental distress serves as nourishment for anger, making it grow and ultimately harm the person experiencing it.", + "translation": "When others do what we dislike or obstruct what we desire,\nWe find the food of mental distress,\nWhich nourishes anger, growing stronger,\nAnd thus we destroy ourselves." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "མི་འདོད་བྱས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གེགས་བྱས་པ་ལ་བྱུང་གྱུར་པ།": { + "མི་འདོད་": "do not want", + "འདོད་པ་": "desires", + "གེགས་": "blocked" + }, + "།ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཟས་རྙེད་ནས། །ཞེ་སྡང་བརྟས་ཏེ་བདག་འཇོམས་སོ། །": { + "ཡིད་མི་བདེ་བ་": "displeasure", + "ཞེ་སྡང་": "hatred", + "བདག་": "me" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "མི་འདོད་བྱས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གེགས་བྱས་པ་ལ་བྱུང་གྱུར་པ།": { + "མི་འདོད་": "unwanted", + "བྱས་": "done", + "འདོད་པ་": "desired", + "གེགས་": "obstacles", + "བྱུང་": "occur" + }, + "།ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཟས་རྙེད་ནས།": { + "ཡིད་མི་བདེ་བ་": "mental discomfort", + "ཟས་": "nourishment", + "རྙེད་": "finding" + }, + "།ཞེ་སྡང་བརྟས་ཏེ་བདག་འཇོམས་སོ། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "བརྟས་": "increases", + "བདག་": "self", + "འཇོམས་": "destroys" + } + }, + "02_zero_shot": { + "མི་འདོད་བྱས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གེགས་བྱས་པ་ལ་བྱུང་གྱུར་པ།": { + "མི་འདོད་": "unwanted", + "འདོད་པ་": "desired", + "གེགས་": "obstacles", + "བྱུང་": "occur" + }, + "།ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཟས་རྙེད་ནས།": { + "ཡིད་མི་བདེ་བ་": "uneasy", + "ཟས་": "nourishment" + }, + "།ཞེ་སྡང་བརྟས་ཏེ་བདག་འཇོམས་སོ། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "བརྟས་": "grows strong", + "བདག་": "self", + "འཇོམས་": "destroys" + } + }, + "02_few_shot": { + "མི་འདོད་བྱས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གེགས་བྱས་པ་ལ་བྱུང་གྱུར་པ།": { + "མི་འདོད་": "unwanted", + "བྱས་": "actions", + "འདོད་པ་": "desired", + "གེགས་": "obstacles" + }, + "།ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཟས་རྙེད་ནས།": { + "ཡིད་མི་བདེ་བ་": "mental distress", + "ཟས་": "food" + }, + "།ཞེ་སྡང་བརྟས་ཏེ་བདག་འཇོམས་སོ། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "བརྟས་": "grows", + "བདག་": "oneself", + "འཇོམས་": "destroys" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "མི་འདོད་བྱས་དང་འདོད་པ་ཡི། །གེགས་བྱས་པ་ལ་བྱུང་གྱུར་པ།": { + "མི་འདོད་": "dislike", + "འདོད་པ་": "desire", + "གེགས་": "obstruct" + }, + "།ཡིད་མི་བདེ་བའི་ཟས་རྙེད་ནས།": { + "ཡིད་མི་བདེ་བ་": "mental distress", + "ཟས་": "food" + }, + "།ཞེ་སྡང་བརྟས་ཏེ་བདག་འཇོམས་སོ། །": { + "ཞེ་སྡང་": "anger", + "བརྟས་": "growing stronger", + "བདག་": "ourselves", + "འཇོམས་": "destroy" + } } } }, @@ -7341,6 +33045,86 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟས་བདག་གིས་དགྲ་བོ་དེའི། །ཟས་ནི་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ། །འདི་ལྟར་བདག་ལ་གནོད་པ་ལས། །དགྲ་འདི་ལ་ནི་ལས་གཞན་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, I shall utterly destroy\nThe food of this enemy.\nFor this enemy has no other task\nThan to harm me in this way.\n", "translation": "Therefore, I shall utterly destroy\nThe food of this enemy.\nFor this enemy has no other task\nThan to harm me in this way." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟས་བདག་གིས་དགྲ་བོ་དེའི། །ཟས་ནི་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ། །འདི་ལྟར་བདག་ལ་གནོད་པ་ལས། །དགྲ་འདི་ལ་ནི་ལས་གཞན་མེད། །\n\nCommentary 1: གཞོམ་བྱ་ནི་བསལ་བར་བྱའོ།།གནོད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་འཇོམས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་གི་དགྲ་བོ་ཞེ་སྡང་འདིའི་ཟས་ཡིད་མི་བདེ་ནི་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ་བར་རིགས་ཏེ། དེའང་རྒྱུ་མཚན་འདི་ལྟར་བདག་ལ་གནོད་པ་ལས་དགྲ་འདི་ལ་ནི་ལས་གཞན་མེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nTherefore, I should thoroughly destroy the food of this enemy.\nFor this enemy has no other function than to harm me.\n\n\nThis translation interprets \"enemy\" as referring to anger or hatred based on Commentary 2, and \"food\" as referring to mental unhappiness or distress that fuels anger. The overall meaning is that one should eliminate the causes and conditions that give rise to harmful emotions like anger, as their only purpose is to cause harm to oneself.", + "translation": "Therefore, I should thoroughly destroy the food of this enemy.\nFor this enemy has no other function than to harm me." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དེ་ལྟས་བདག་གིས་དགྲ་བོ་དེའི། །ཟས་ནི་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ།": { + "དགྲ་བོ་": "enemy", + "ཟས་": "sustenance", + "གཞོམ་པར་བྱ་": "destroy" + }, + "།འདི་ལྟར་བདག་ལ་གནོད་པ་ལས། །དགྲ་འདི་ལ་ནི་ལས་གཞན་མེད།": { + "བདག་": "me", + "གནོད་པ་": "harm", + "དགྲ་": "enemy", + "ལས་": "function" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དེ་ལྟས་བདག་གིས་དགྲ་བོ་དེའི། །ཟས་ནི་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ།": { + "དེ་ལྟས་": "Therefore", + "བདག་": "I", + "དགྲ་བོ་": "enemy", + "ཟས་": "food", + "གཞོམ་པར་བྱ་": "destroy" + }, + "།འདི་ལྟར་བདག་ལ་གནོད་པ་ལས། །དགྲ་འདི་ལ་ནི་ལས་གཞན་མེད།": { + "བདག་": "me", + "གནོད་པ་": "harming", + "དགྲ་": "enemy", + "ལས་": "function" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དེ་ལྟས་བདག་གིས་དགྲ་བོ་དེའི། །ཟས་ནི་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ།": { + "དེ་ལྟས་": "Therefore", + "བདག་": "I", + "དགྲ་བོ་": "enemy", + "ཟས་": "food", + "གཞོམ་པར་བྱ་": "destroy" + }, + "།འདི་ལྟར་བདག་ལ་གནོད་པ་ལས། །དགྲ་འདི་ལ་ནི་ལས་གཞན་མེད།": { + "བདག་": "me", + "གནོད་པ་": "harm", + "དགྲ་": "enemy", + "ལས་གཞན་མེད་": "no other purpose" + } + }, + "02_few_shot": { + "དེ་ལྟས་བདག་གིས་དགྲ་བོ་དེའི། །ཟས་ནི་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ།": { + "དེ་ལྟས་": "Therefore", + "བདག་": "I", + "དགྲ་བོ་": "enemy", + "ཟས་": "food", + "གཞོམ་པར་བྱ་": "destroy" + }, + "།འདི་ལྟར་བདག་ལ་གནོད་པ་ལས། །དགྲ་འདི་ལ་ནི་ལས་གཞན་མེད།": { + "བདག་": "me", + "གནོད་པ་": "harm", + "དགྲ་": "enemy", + "ལས་": "task" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དེ་ལྟས་བདག་གིས་དགྲ་བོ་དེའི། །ཟས་ནི་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ།": { + "དེ་ལྟས་": "Therefore", + "བདག་": "I", + "དགྲ་བོ་": "enemy", + "ཟས་": "food", + "གཞོམ་པར་བྱ་": "destroy" + }, + "།འདི་ལྟར་བདག་ལ་གནོད་པ་ལས། །དགྲ་འདི་ལ་ནི་ལས་གཞན་མེད།": { + "བདག་": "me", + "གནོད་པ་": "harm", + "དགྲ་": "enemy", + "ལས་": "function" + } } } }, @@ -7364,6 +33148,93 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་བདག་གིས་ནི། །དགའ་བའི་ཡིད་ནི་དཀྲུགས་མི་བྱ། །མི་དགའ་བྱས་ཀྱང་འདོད་མི་འགྲུབ། །དགེ་བ་དག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhatever may befall me,\nI will not disturb my joyful mind.\nEven if I become unhappy, my wishes won't be fulfilled.\nAnd my virtuous deeds will decline.\n", "translation": "Whatever may befall me,\nI will not disturb my joyful mind.\nEven if I become unhappy, my wishes won't be fulfilled.\nAnd my virtuous deeds will decline." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཅི་ལ་བབ་ཀྱང་བདག་གིས་ནི། །དགའ་བའི་ཡིད་ནི་དཀྲུགས་མི་བྱ། །མི་དགའ་བྱས་ཀྱང་འདོད་མི་འགྲུབ། །དགེ་བ་དག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཇི་ལྟར་དེའི་ཟས་འཇོམས་པར་བྱེད་སྙམ་པ་ལ་ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བའོ། །དཀྲུག་པར་མི་བྱ་བ་ནི་གཏང་བར་མི་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: དེས་ན་ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་བདག་གིས་ནི་དགའ་བའི་ཡིད་ནི་དཀྲུགས་པ་སྟེ་ཡིད་མི་བདེ་མི་བྱའོ། །མི་དགའ་བ་བྱས་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་འདོད་པ་མི་འགྲུབ་ཅིང་དགེ་བ་དག་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhatever happens, I should not disturb my joyful mind.\nEven if I become unhappy, my wishes will not be fulfilled.\nAnd virtuous deeds will decline.\n\n\nThis translation captures the main ideas that:\n1. One should maintain a joyful or positive state of mind regardless of circumstances.\n2. Becoming unhappy or disturbed does not help fulfill one's wishes or desires.\n3. Losing one's joyful mindset can lead to a decline in virtuous actions or merit.", + "translation": "Whatever happens, I should not disturb my joyful mind.\nEven if I become unhappy, my wishes will not be fulfilled.\nAnd virtuous deeds will decline." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་བདག་གིས་ནི། །དགའ་བའི་ཡིད་ནི་དཀྲུགས་མི་བྱ། །": { + "ཅི་ལ་བབ་": "whatever happens", + "དགའ་བ": "cheerfulness", + "དཀྲུགས་": "upset" + }, + "མི་དགའ་བྱས་ཀྱང་འདོད་མི་འགྲུབ། །དགེ་བ་དག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །": { + "མི་དགའ་": "displeasure", + "འདོད་": "wishes", + "འགྲུབ་": "fulfill", + "དགེ་བ་": "virtues", + "ཉམས་པ": "strip away" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་བདག་གིས་ནི། །དགའ་བའི་ཡིད་ནི་དཀྲུགས་མི་བྱ། །": { + "ཅི་": "whatever", + "བདག་": "I", + "དགའ་བ་": "joy", + "ཡིད་": "mind", + "དཀྲུགས་": "disturb" + }, + "མི་དགའ་བྱས་ཀྱང་འདོད་མི་འགྲུབ། །དགེ་བ་དག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །": { + "མི་དགའ་": "unhappiness", + "འདོད་": "desires", + "འགྲུབ་": "fulfilled", + "དགེ་བ་": "virtues", + "ཉམས་པ་": "diminished" + } + }, + "02_zero_shot": { + "ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་བདག་གིས་ནི། །དགའ་བའི་ཡིད་ནི་དཀྲུགས་མི་བྱ། །": { + "བབ་": "befalls", + "བདག་": "me", + "དགའ་བ་": "joyful", + "ཡིད་": "mind", + "དཀྲུགས་": "disturb" + }, + "མི་དགའ་བྱས་ཀྱང་འདོད་མི་འགྲུབ། །དགེ་བ་དག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །": { + "མི་དགའ་": "displeased", + "འདོད་": "accomplishes", + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "ཉམས་པ་": "impaired" + } + }, + "02_few_shot": { + "ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་བདག་གིས་ནི། །དགའ་བའི་ཡིད་ནི་དཀྲུགས་མི་བྱ། །": { + "བབ་": "befall", + "བདག་": "I", + "དགའ་བ་": "joyful", + "ཡིད་": "mind", + "དཀྲུགས་": "disturb" + }, + "མི་དགའ་བྱས་ཀྱང་འདོད་མི་འགྲུབ། །": { + "མི་དགའ་": "unhappy", + "འདོད་": "wishes", + "འགྲུབ་": "fulfilled" + }, + "དགེ་བ་དག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །": { + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "ཉམས་": "decline" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "ཅི་ལ་བབ་ཀྱང་བདག་གིས་ནི། །དགའ་བའི་ཡིད་ནི་དཀྲུགས་མི་བྱ། །": { + "བདག་": "I", + "དགའ་བ་": "joyful", + "ཡིད་": "mind", + "དཀྲུགས་": "disturb" + }, + "མི་དགའ་བྱས་ཀྱང་འདོད་མི་འགྲུབ། །": { + "མི་དགའ་": "unhappy", + "འདོད་": "wishes", + "འགྲུབ་": "fulfilled" + }, + "དགེ་བ་དག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །": { + "དགེ་བ་": "virtuous deeds", + "ཉམས་པ་": "decline" + } } } }, @@ -7387,6 +33258,73 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf it can be remedied,\nWhy be displeased about it?\nAnd if it cannot be remedied,\nWhat use is there in being displeased?\n\n\nThis translation conveys the Buddhist teaching about accepting circumstances - if something can be changed, there's no need for displeasure as you can take action. If it can't be changed, being displeased is pointless and only causes suffering.", "translation": "tags:\n\n\nIf it can be remedied,\nWhy be displeased about it?\nAnd if it cannot be remedied,\nWhat use is there in being displeased?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་འབད་པས་གོམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ། །གང་གི་ཕྱིར་འབད་པས་གོམས་པར་བྱ་བ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་དེ་ལ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལ་མི་དགའ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་མེད་ལ། གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ནི་དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན་ཏེ་མི་ཕན་པས་དེ་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf there is a remedy, then what is there to be displeased about?\nIf there is no remedy, then what use is there in being displeased?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which presents a logical argument about how to approach difficulties or suffering. It suggests that if a problem can be fixed, there's no need for displeasure, and if it cannot be fixed, displeasure serves no purpose.", + "translation": "If there is a remedy, then what is there to be displeased about?\nIf there is no remedy, then what use is there in being displeased?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "གལ་ཏེ་": "if", + "བཅོས་སུ་ཡོད་": "can be fixed", + "མི་དགར་": "displeased" + }, + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན། །": { + "གལ་ཏེ་": "if", + "བཅོས་སུ་མེད་": "can't be fixed", + "མི་དགའ་": "displeased" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "གལ་ཏེ་": "If", + "བཅོས་སུ་ཡོད་": "can be remedied", + "མི་དགར་": "dislike" + }, + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན། །": { + "གལ་ཏེ་": "If", + "བཅོས་སུ་མེད་": "cannot be remedied", + "མི་དགའ་": "disliking" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "གལ་ཏེ་": "If", + "བཅོས་སུ་ཡོད་": "can be remedied", + "མི་དགར་": "displeased" + }, + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན། །": { + "གལ་ཏེ་": "If", + "བཅོས་སུ་མེད་": "cannot be remedied", + "མི་དགའ་": "displeased" + } + }, + "02_few_shot": { + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "གལ་ཏེ་": "If", + "བཅོས་སུ་ཡོད་": "can be remedied", + "མི་དགར་": "displeased" + }, + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན། །": { + "གལ་ཏེ་": "If", + "བཅོས་སུ་མེད་": "cannot be remedied", + "མི་དགའ་": "displeased" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །": { + "གལ་ཏེ་": "If", + "བཅོས་སུ་ཡོད་": "remedy", + "མི་དགར་": "displeased" + }, + "གལ་ཏེ་བཅོས་སུ་མེད་ན་ནི། །དེ་ལ་མི་དགའ་བྱས་ཅི་ཕན། །": { + "གལ་ཏེ་": "If", + "བཅོས་སུ་མེད་": "no remedy", + "མི་དགའ་": "displeased" + } } } }, @@ -7410,6 +33348,108 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གམ་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ། །སྡུག་བསྔལ་བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་དང་། །མི་སྙན་ཞེས་བྱ་མི་འདོད་དེ། །དགྲ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པས་སོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI do not wish for suffering, contempt, harsh words,\nOr unpleasant speech for myself or my friends.\nFor enemies, the opposite is true -\nI wish these things upon them instead.\n", "translation": "I do not wish for suffering, contempt, harsh words,\nOr unpleasant speech for myself or my friends.\nFor enemies, the opposite is true -\nI wish these things upon them instead." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གམ་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ། །སྡུག་བསྔལ་བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་དང་། །མི་སྙན་ཞེས་བྱ་མི་འདོད་དེ། །དགྲ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པས་སོ། །\n\nCommentary 1: བདག་གམ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བདག་དང་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ་གང་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་ལུས་དང་ངག་ལས་བྱུང་བ་དང་། བརྙས་པ་སྟེ་ངན་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཚིག་རྩུབ་སྟེ་གནད་དུ་ཕོག་པའི་ཚིག་དང་། མི་སྙན་པ་སྟེ་གྲགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་མི་འདོད་པ་སྟེ། མངོན་པར་མི་འདོད་པའོ། །དགྲ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་འདོད་པའོ། །གལ་ཏེ་ནམས་ཀྱང་མ་གོམས་པ་གོམས་པར་བྱེད་པར་མཚུངས་པ་ལ་བདེ་བ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་གོམས་པར་མི་བྱ་སྙམ་པ་ལ། །\n\nCommentary 2: རྒྱས་བཤད་ལ་གཉིས་ཏེ། ཁྲོ་བའི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། དེ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། བདག་གམ་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་། བརྙས་པ་སྟེ་མ་རྙེད་པ་དང་། ཚིག་རྩུབ་ཀྱིས་སྨད་པ་དང་། གྲགས་མིན་བརྗོད་པའི་མི་སྙན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པ་མི་འདོད་ཅིང་། བཟློག་པ་བཞི་པོ་འདོད་དེ་དགྲ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པས་ན། སྡུག་བསྔལ་སོགས་འདོད་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་མི་འདོད་པ་བཅུ་གཉིས་བྱས་པ་དང་། འདོད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་གེགས་བྱས་པ་ལས་ཁྲོ་བ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nFor myself or my friends,\nSuffering, contempt, harsh words,\nAnd unpleasant speech are undesired.\nFor enemies, the opposite is true.\n", + "translation": "For myself or my friends,\nSuffering, contempt, harsh words,\nAnd unpleasant speech are undesired.\nFor enemies, the opposite is true." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདག་གམ་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ། །": { + "བདག་": "ourselves", + "བཤེས་": "friends" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་དང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "pain", + "བརྙས་": "humiliation", + "ཚིག་རྩུབ་": "harsh words" + }, + "མི་སྙན་ཞེས་བྱ་མི་འདོད་དེ། །": { + "མི་སྙན་": "disrepute", + "མི་འདོད་": "don't want" + }, + "དགྲ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པས་སོ། །": { + "དགྲ་": "foes", + "བཟློག་པ་": "opposite" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདག་གམ་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ། །": { + "བདག་": "myself", + "བཤེས་": "friends" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་དང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བརྙས་": "contempt", + "ཚིག་རྩུབ་": "harsh words" + }, + "མི་སྙན་ཞེས་བྱ་མི་འདོད་དེ། །": { + "མི་སྙན་": "unpleasant speech", + "མི་འདོད་": "unwanted" + }, + "དགྲ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པས་སོ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "བཟློག་པ་": "opposite" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདག་གམ་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ། །": { + "བདག་": "myself", + "བཤེས་": "friends" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་དང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བརྙས་": "contempt", + "ཚིག་རྩུབ་": "harsh words" + }, + "མི་སྙན་ཞེས་བྱ་མི་འདོད་དེ། །": { + "མི་སྙན་": "unpleasant", + "མི་འདོད་": "not desired" + }, + "དགྲ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པས་སོ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "བཟློག་པ་": "opposite" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདག་གམ་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ། །": { + "བདག་": "myself", + "བཤེས་": "friends" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་དང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བརྙས་": "contempt", + "ཚིག་རྩུབ་": "harsh words" + }, + "མི་སྙན་ཞེས་བྱ་མི་འདོད་དེ། །": { + "མི་སྙན་": "unpleasant speech", + "མི་འདོད་": "do not wish" + }, + "དགྲ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པས་སོ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "བཟློག་པ་": "opposite" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདག་གམ་བདག་གི་བཤེས་རྣམས་ལ། །": { + "བདག་": "myself", + "བཤེས་": "friends" + }, + "སྡུག་བསྔལ་བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་དང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ་": "suffering", + "བརྙས་": "contempt", + "ཚིག་རྩུབ་": "harsh words" + }, + "མི་སྙན་ཞེས་བྱ་མི་འདོད་དེ། །": { + "མི་སྙན་": "unpleasant speech", + "མི་འདོད་": "undesired" + }, + "དགྲ་ལ་དེ་ལས་བཟློག་པས་སོ། །": { + "དགྲ་": "enemies", + "བཟློག་པ་": "opposite" + } } } }, @@ -7433,6 +33473,117 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། །སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་མེད། །དེ་བས་སེམས་ཁྱོད་བརྟན་པར་མནོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe causes of happiness arise occasionally,\nWhile the causes of suffering are very many.\nWithout suffering, there is no definite renunciation.\nTherefore, mind, resolve to be steadfast.\n", "translation": "The causes of happiness arise occasionally,\nWhile the causes of suffering are very many.\nWithout suffering, there is no definite renunciation.\nTherefore, mind, resolve to be steadfast." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། །སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་མེད། །དེ་བས་སེམས་ཁྱོད་བརྟན་པར་མནོས། །\n\nCommentary 1: བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཀོན་པས་ན་གོམས་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་ཕྱིར་དེ་བསལ་བར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཅི་སྟེ་དཀོན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་གོམས་པར་བྱ་བའི་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་སྟེ། འཁོར་བ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་གྱི། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཁྱོད་སྡུག་བསྔལ་གོམས་པ་ལ་བརྟན་པར་གྱིས་ལ་སྔར་མའི་ཚུལ་ལ་གོམས་པར་མ་བྱེད་ཅིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། མི་འདོད་པ་བྱེད་པ་དང་། འདོད་པའི་གེགས་བྱས་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། བདག་ལ་ཉེས་པ་བཞི་བྱེད་པ་དང་། བཤེས་ལ་ཉེས་པ་བཞི་བྱེད་པ་དང་། དགྲ་ལ་ལེགས་པ་བཞི་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་བྱེད་པ་དང་། བརྙས་སོགས་གསུམ་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པའོ། ། དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ལེན་དང་། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་དང་། གནོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་བཞི་སྟེ། འཁོར་བའི་རང་བཞིན་དུ་དང་། ངེས་འབྱུང་གི་རྒྱུར་དང་། གོམས་པས་བཟོད་པ་བརྟགས་པ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པར་ཡིད་ལ་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ནི། འཁོར་བ་ན་བདེ་བའི་རྒྱུ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རེས་འགའ་ཙམ་འབྱུང་སྟེ་དཀོན་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་འབད་མེད་དུ་ཡོད་པས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ནི་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་བཟོད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThe causes of happiness arise only occasionally,\nWhile the causes of suffering are extremely numerous.\nWithout suffering, there is no definite emergence [from samsara].\nTherefore, mind, resolve to be steadfast.\n", + "translation": "The causes of happiness arise only occasionally,\nWhile the causes of suffering are extremely numerous.\nWithout suffering, there is no definite emergence [from samsara].\nTherefore, mind, resolve to be steadfast." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་།": { + "བདེ་བ": "happiness", + "རྒྱུ": "causes", + "རེས་འགའ": "rare" + }, + "།སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་།": { + "སྡུག་བསྔལ": "pain", + "རྒྱུ": "causes", + "མང་": "frequent" + }, + "།སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་མེད།": { + "སྡུག་བསྔལ": "pain", + "ངེས་འབྱུང་": "wish for freedom" + }, + "།དེ་བས་སེམས་ཁྱོད་བརྟན་པར་མནོས།": { + "སེམས་": "mind", + "བརྟན་པ": "steadfast" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་། །": { + "བདེ་བ": "happiness", + "རྒྱུ": "causes", + "རེས་འགའ": "sometimes", + "འབྱུང་": "arise" + }, + "སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "རྒྱུ": "causes", + "ཤིན་ཏུ་མང་": "extremely numerous" + }, + "སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་མེད། །": { + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "ངེས་འབྱུང་": "renunciation" + }, + "དེ་བས་སེམས་ཁྱོད་བརྟན་པར་མནོས། །": { + "སེམས": "mind", + "བརྟན་པ": "steadfast" + } + }, + "02_zero_shot": { + "བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་། །": { + "བདེ་བ": "happiness", + "རྒྱུ": "causes", + "རེས་འགའ": "occasionally", + "འབྱུང་": "arise" + }, + "སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "རྒྱུ": "causes", + "ཤིན་ཏུ་མང་": "extremely numerous" + }, + "སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་མེད། །": { + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "ངེས་འབྱུང་": "renunciation" + }, + "དེ་བས་སེམས་ཁྱོད་བརྟན་པར་མནོས། །": { + "སེམས": "mind", + "བརྟན་པ": "steadfast" + } + }, + "02_few_shot": { + "བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་། །": { + "བདེ་བ": "happiness", + "རྒྱུ": "causes", + "རེས་འགའ": "occasionally", + "འབྱུང་": "arise" + }, + "སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "རྒྱུ": "causes", + "ཤིན་ཏུ་མང་": "very many" + }, + "སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་མེད། །": { + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "ངེས་འབྱུང་": "renunciation" + }, + "དེ་བས་སེམས་ཁྱོད་བརྟན་པར་མནོས། །": { + "སེམས": "mind", + "བརྟན་པ": "steadfast" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "བདེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་། །": { + "བདེ་བ": "happiness", + "རྒྱུ": "causes", + "རེས་འགའ": "occasionally", + "འབྱུང་": "arise" + }, + "སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་། །": { + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "རྒྱུ": "causes", + "ཤིན་ཏུ་མང་": "extremely numerous" + }, + "སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་མེད། །": { + "སྡུག་བསྔལ": "suffering", + "ངེས་འབྱུང་": "definite emergence" + }, + "དེ་བས་སེམས་ཁྱོད་བརྟན་པར་མནོས། །": { + "སེམས": "mind", + "བརྟན་པ": "steadfast" + } } } }, @@ -7456,6 +33607,104 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཀའ་ཟློག་དད་དང་ཀརྣ་པ། །བསྲེག་དང་བཅད་སོགས་ཚོར་བ་ནི། །དོན་མེད་བཟོད་བྱེད་ཐར་པ་ཡི། །དོན་དུ་བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྔར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOvercoming difficulties, faith, and karma;\nSensations of burning, cutting, and so on;\nEnduring meaningless hardships for no reason -\nWhy did I not do this before for the sake of liberation?\n", "translation": "Overcoming difficulties, faith, and karma;\nSensations of burning, cutting, and so on;\nEnduring meaningless hardships for no reason -\nWhy did I not do this before for the sake of liberation?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཀའ་ཟློག་དད་དང་ཀརྣ་པ། །བསྲེག་དང་བཅད་སོགས་ཚོར་བ་ནི། །དོན་མེད་བཟོད་བྱེད་ཐར་པ་ཡི། །དོན་དུ་བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྔར། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་འདི་དོན་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྲན་པར་བྱ་བའི་འོས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་དཔེ་དང་བཅས་པར་དཀའ་ཟློག་ཅེས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀར་ན་དའི་ཡུལ་ན་ཙན་དྷི་ལ་མོས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྒྱུ་ཆེན་པོའི་དུས་སུ་སྨྱུང་བ་ཞག་གསུམ་མམ་ཞག་གཅིག་བྱས་ཀྱི་རྗེས་ལ།ཆེད་དུ་གཏད་ནས་རང་གི་ཡན་ལག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་འགྲན་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་གཅིག་ལ་གཅིག་སྲོག་འདོར་བར་བྱེད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་མེད་ན་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་བ་མི་འབྱུང་བས་དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་དེ་བས་ན་སེམས་ཁྱོད་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་ལ་བརྟེན་པར་མནོས་ཤིག་པའོ། །གཞན་ཡང་དབང་ཕྱུག་གི་དཀའ་ཐུབ་བཟློག་པའི་ལྷ་མོ་ཨུ་མ་ལ་དད་པ་དག་སྟོན་ཟླ་འབྲིང་པོའི་ཚེས་དགུ་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་ཞག་གཅིག་གམ་གསུམ་སྨྱུང་བར་གནས་ནས་རང་གི་ལུས་བསྲེགས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་དང་། ཡུལ་ཀརྞ་ཊ་པ་རྣམས་འགྲན་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་མཚོན་གྱིས་བསྣུན་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དོན་མེད་པར་ཡང་བཟོད་པར་བྱེད་ན། ཐར་པའི་དོན་དུ་བདག་ཀོ་ཅིའི་ཕྱིར་སྡར་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThose who endure difficulties out of devotion, like the Karnata people,\nWho experience burning, cutting, and other sensations,\nTolerate these meaningless sufferings.\nWhy then should I not endure hardships earlier for the sake of liberation?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which contrasts the willingness of some people to endure severe physical pain for religious devotion or competition (as exemplified by practices in certain regions like Karnata) with the speaker's own hesitation to endure hardships for the meaningful goal of spiritual liberation. The commentaries provide context about specific cultural practices involving self-harm in religious rituals, which inform the examples given in the verse.", + "translation": "Those who endure difficulties out of devotion, like the Karnata people,\nWho experience burning, cutting, and other sensations,\nTolerate these meaningless sufferings.\nWhy then should I not endure hardships earlier for the sake of liberation?" + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "དཀའ་ཟློག་དད་དང་ཀརྣ་པ། །བསྲེག་དང་བཅད་སོགས་ཚོར་བ་ནི། །": { + "དཀའ་ཟློག་དད་": "Durga cults", + "ཀརྣ་པ": "Karnatans", + "བསྲེག་": "burns", + "བཅད་": "wounds", + "ཚོར་བ་": "sensations" + }, + "དོན་མེད་བཟོད་བྱེད་ཐར་པ་ཡི། །དོན་དུ་བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྔར། །": { + "དོན་མེད་": "pointlessly", + "བཟོད་བྱེད་": "bear", + "ཐར་པ་": "liberation" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "དཀའ་ཟློག་དད་དང་ཀརྣ་པ། །བསྲེག་དང་བཅད་སོགས་ཚོར་བ་ནི། །": { + "དཀའ་ཟློག་": "Difficulties", + "དད་": "faith", + "ཀརྣ་པ་": "Karnapa", + "བསྲེག་": "burning", + "བཅད་": "cutting", + "ཚོར་བ་": "Sensations" + }, + "དོན་མེད་བཟོད་བྱེད་ཐར་པ་ཡི། །དོན་དུ་བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྔར། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "བཟོད་": "endure", + "ཐར་པ་": "liberation" + } + }, + "02_zero_shot": { + "དཀའ་ཟློག་དད་དང་ཀརྣ་པ། །": { + "དཀའ་ཟློག་": "Difficulties", + "དད་": "faith", + "ཀརྣ་པ་": "compassion" + }, + "བསྲེག་དང་བཅད་སོགས་ཚོར་བ་ནི། །": { + "བསྲེག་": "burning", + "བཅད་": "cutting", + "ཚོར་བ་": "Sensations" + }, + "དོན་མེད་བཟོད་བྱེད་ཐར་པ་ཡི། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "བཟོད་བྱེད་": "Enduring", + "ཐར་པ་": "liberation" + }, + "དོན་དུ་བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྔར། །": { + "དོན་དུ་": "for the sake of" + } + }, + "02_few_shot": { + "དཀའ་ཟློག་དད་དང་ཀརྣ་པ། །": { + "དཀའ་ཟློག་": "overcoming difficulties", + "དད་": "faith", + "ཀརྣ་པ་": "karma" + }, + "བསྲེག་དང་བཅད་སོགས་ཚོར་བ་ནི། །": { + "བསྲེག་": "burning", + "བཅད་": "cutting", + "ཚོར་བ་": "sensations" + }, + "དོན་མེད་བཟོད་བྱེད་ཐར་པ་ཡི། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "བཟོད་བྱེད་": "enduring", + "ཐར་པ་": "liberation" + }, + "དོན་དུ་བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྔར། །": { + "དོན་དུ་": "for the sake of" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "དཀའ་ཟློག་དད་དང་ཀརྣ་པ། །": { + "དཀའ་ཟློག་": "difficulties", + "དད་": "devotion", + "ཀརྣ་པ་": "Karnata people" + }, + "བསྲེག་དང་བཅད་སོགས་ཚོར་བ་ནི། །": { + "བསྲེག་": "burning", + "བཅད་": "cutting", + "ཚོར་བ་": "sensations" + }, + "དོན་མེད་བཟོད་བྱེད་ཐར་པ་ཡི། །": { + "དོན་མེད་": "meaningless", + "བཟོད་བྱེད་": "tolerate", + "ཐར་པ་": "liberation" + }, + "དོན་དུ་བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྔར། །": { + "དོན་དུ་": "for the sake of", + "བདག་": "I", + "སྔར་": "earlier" + } } } }, @@ -7479,6 +33728,80 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གོམས་ནི་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བས་གནོད་པ་ཆུང་གོམས་པས། །གནོད་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་བྱོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThere is nothing whatsoever\nThat does not become easier through familiarity.\nTherefore, by getting used to small harms,\nLearn to endure great harms.\n", "translation": "There is nothing whatsoever\nThat does not become easier through familiarity.\nTherefore, by getting used to small harms,\nLearn to endure great harms." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགོམས་ནི་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བས་གནོད་པ་ཆུང་གོམས་པས། །གནོད་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་བྱོས། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཡང་བསྲན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཆུང་བ་གང་དག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་བསྟན་བཤད་བསྡུ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི། གོམས་ན་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་དེ་ནི་གང་ནའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གོམས་པའི་དབང་གིས་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་གོམས་པས། མཐར་ཡབ་སྲས་མཇལ་བ་ལས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སོ། །དེ་བས་ན་གནོད་པ་ཆུང་ངུ་ལ་བཟོད་པ་གོམས་པས་ཕྱིས་གནོད་པ་ཆེན་པོའང་བཟོད་པར་འགྱུར་བར་བྱོས་ཤིག\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nThere is nothing that does not become easier with practice.\nTherefore, by becoming accustomed to small harms,\nLearn to endure great harms.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Everything becomes easier with practice and habituation\n2. One should start by getting used to small difficulties or harms\n3. This will enable one to eventually tolerate greater harms or sufferings\n4. The overall message is to cultivate patience and endurance through gradual practice", + "translation": "There is nothing that does not become easier with practice.\nTherefore, by becoming accustomed to small harms,\nLearn to endure great harms." + } + }, + "glossary": { + "target_gt": { + "གོམས་ནི་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "གོམས་": "used to", + "སླ་བ་": "easy", + "དངོས་": "thing" + }, + "དེ་བས་གནོད་པ་ཆུང་གོམས་པས། །གནོད་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་བྱོས། །": { + "གནོད་པ་ཆུང་": "minor pains", + "གོམས་པ་": "getting used to", + "གནོད་པ་ཆེན་པོ་": "great harms", + "བཟོད་པ་": "bear" + } + }, + "02_few_shot_cot": { + "གོམས་ནི་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "གོམས་": "familiarization", + "སླ་བ་": "easier", + "དངོས་": "whatsoever" + }, + "དེ་བས་གནོད་པ་ཆུང་གོམས་པས། །གནོད་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་བྱོས། །": { + "གནོད་པ་ཆུང་": "small harms", + "གོམས་པ་": "accustomed", + "གནོད་པ་ཆེན་པོ་": "great harms", + "བཟོད་པ་": "endure" + } + }, + "02_zero_shot": { + "གོམས་ནི་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "གོམས་": "familiarity", + "སླ་བ་": "easier", + "འགྱུར་བ་": "become", + "དངོས་": "nothing" + }, + "།དེ་བས་གནོད་པ་ཆུང་གོམས་པས། །གནོད་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་བྱོས། །": { + "གནོད་པ་": "harms", + "ཆུང་": "small", + "གོམས་པ་": "accustomed", + "ཆེན་པོ་": "great", + "བཟོད་པ་": "endure" + } + }, + "02_few_shot": { + "གོམས་ནི་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "གོམས་": "familiarity", + "སླ་བ་": "easier", + "དངོས་": "whatsoever" + }, + "དེ་བས་གནོད་པ་ཆུང་གོམས་པས། །གནོད་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་བྱོས། །": { + "གནོད་པ་ཆུང་": "small harms", + "གོམས་པ་": "getting used to", + "གནོད་པ་ཆེན་པོ་": "great harms", + "བཟོད་པ་": "endure" + } + }, + "04_commentary_assisted": { + "གོམས་ནི་སླ་བར་མི་འགྱུར་བའི། །དངོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །": { + "གོམས་": "practice", + "སླ་བ་": "easier", + "དངོས་": "nothing" + }, + "དེ་བས་གནོད་པ་ཆུང་གོམས་པས། །གནོད་པ་ཆེན་པོ་བཟོད་པར་བྱོས། །": { + "གནོད་པ་ཆུང་": "small harms", + "གོམས་པ་": "becoming accustomed", + "གནོད་པ་ཆེན་པོ་": "great harms", + "བཟོད་པ་": "endure" + } } } }, @@ -7502,6 +33825,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྦྲུལ་དང་ཤ་སྦྲང་དག་དང་ནི། །བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་ཚོར་བ་དང་། །གཡན་པ་ལ་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །དོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཅིས་མ་མཐོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHave you not seen the pointless suffering\nOf snakes and flies and such,\nOf hunger, thirst, and other sensations,\nAlong with itching and the like?\n", "translation": "Have you not seen the pointless suffering\nOf snakes and flies and such,\nOf hunger, thirst, and other sensations,\nAlong with itching and the like?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྦྲུལ་དང་ཤ་སྦྲང་དག་དང་ནི། །བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་ཚོར་བ་དང་། །གཡན་པ་ལ་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །དོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཅིས་མ་མཐོང་། །\n\nCommentary 1: སྦྲུལ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དོན་མེད་པ་ནི་སྔར་བརྗོད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་རྣམས་ཀྱང་གོམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འགྲེལ་པ་དག་ལས། གོམས་པར་བྱ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྦྲུལ་དང་ཤ་སྦྲང་དག་དང་ནི་བཀྲེས་སྐོམ་ལ་སོགས་ཚོར་བ་དང་གཡན་པ་ལ་སོགས་བཅས་པ་ཡི་དོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཅིས་མ་མཐོང་ཞེས་པར་སྦྲེལ་ཡང་། དེ་དག་མཐོང་བས་དོན་ཅན་ལ་བཟོད་པར་རིགས་སོ། །ཞེས་པར་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhy have you not seen the pointless sufferings\nSuch as those from snakes and mosquitoes,\nFeelings of hunger and thirst and so on,\nAnd itching and other such afflictions?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that we should recognize and become accustomed to enduring minor sufferings and discomforts, as they are ultimately pointless or without lasting significance. The commentaries suggest that by recognizing these small sufferings, we can develop patience for more meaningful challenges.", + "translation": "Why have you not seen the pointless sufferings\nSuch as those from snakes and mosquitoes,\nFeelings of hunger and thirst and so on,\nAnd itching and other such afflictions?" } } }, @@ -7525,6 +33853,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཚ་གྲང་ཆར་དང་རླུང་སོགས་དང་། །ནད་དང་འཆིང་དང་རྡེག་སོགས་ལ། །བདག་གིས་བཟེ་རེ་མི་བྱ་སྟེ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་གནོད་པ་འཕེལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTo heat, cold, rain, and wind, and such,\nTo sickness, bondage, beatings, and the like,\nI shall not be discouraged or dismayed;\nFor if I am, the harm will only grow.\n", "translation": "To heat, cold, rain, and wind, and such,\nTo sickness, bondage, beatings, and the like,\nI shall not be discouraged or dismayed;\nFor if I am, the harm will only grow." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཚ་གྲང་ཆར་དང་རླུང་སོགས་དང་། །ནད་དང་འཆིང་དང་རྡེག་སོགས་ལ། །བདག་གིས་བཟེ་རེ་མི་བྱ་སྟེ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་གནོད་པ་འཕེལ། །\n\nCommentary 1: ཚ་གྲང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སོགས་པའི་སྒྲས་ལམ་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་གཟུང་ངོ་། །དེ་དག་གིས་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱ་ཞིང་བཟེ་རེ་སྲན་ཆུང་བར་མི་བྱ་བ་ནི་བསླབ་ཅིང་གོམས་པར་བྱ་བའི་འོས་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་ཚ་གྲང་ཆར་དང་རླུང་སོགས་དང་ནད་དང་འཆིང་བ་དང་བརྡེག་སོགས་ལ་བདག་གིས་ཟེ་རེ་བཟོད་སྲན་ཆུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་གནོད་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nTo heat, cold, rain, wind, and the like,\nTo illness, bondage, beatings, and such,\nI shall not be impatient or intolerant.\nFor if I react that way, harm will only increase.\n", + "translation": "To heat, cold, rain, wind, and the like,\nTo illness, bondage, beatings, and such,\nI shall not be impatient or intolerant.\nFor if I react that way, harm will only increase." } } }, @@ -7548,6 +33881,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལ་ལ་བདག་གི་ཁྲག་མཐོང་ན། །དཔའ་བརྟན་ལྷག་པར་སྐྱེ་འགྱུར་ཡོད། །ལ་ལ་གཞན་གྱི་ཁྲག་མཐོང་ན། །བོག་ཅིང་བརྒྱལ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSome, upon seeing their own blood,\nBecome even more brave and steadfast.\nWhile others, upon seeing others' blood,\nBecome faint and lose consciousness.\n", "translation": "Some, upon seeing their own blood,\nBecome even more brave and steadfast.\nWhile others, upon seeing others' blood,\nBecome faint and lose consciousness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལ་ལ་བདག་གི་ཁྲག་མཐོང་ན། །དཔའ་བརྟན་ལྷག་པར་སྐྱེ་འགྱུར་ཡོད། །ལ་ལ་གཞན་གྱི་ཁྲག་མཐོང་ན། །བོག་ཅིང་བརྒྱལ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད། །\n\nCommentary 1: གོམས་པ་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལ་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཡུལ་ངོར་རང་གི་ཁྲག་མཐོང་ན་ཕྱིར་ཞིང་ཁོང་དགའ་སྟེ། གཡུལ་ཟློག་པར་བྱེད་པའི་བརྒྱལ་བ་ནི་འཐོམས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་བདག་གི་ཁྲག་མཐོང་ན་དཔའ་བརྟན་ལྷག་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་ལ། ལ་ལ་གཞན་གྱི་ཁྲག་མཐོང་ནའང་བོག་ཅིང་བརྒྱལ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nSome, upon seeing their own blood,\nBecome even more courageous and steadfast.\nOthers, upon seeing another's blood,\nBecome faint and lose consciousness.\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which contrasts how different individuals react to the sight of blood (their own or others') in battle situations. The commentaries clarify that some warriors become more determined and brave when seeing their own blood, while others may become disoriented or faint when seeing the blood of others.", + "translation": "Some, upon seeing their own blood,\nBecome even more courageous and steadfast.\nOthers, upon seeing another's blood,\nBecome faint and lose consciousness." } } }, @@ -7571,6 +33909,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ངང་བརྟན་དང་། །སྡར་མའི་ཚུལ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན། །དེ་བས་གནོད་པ་ཁྱད་བསད་ཅིང་། །སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་བྱོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThat is due to mental stability\nAnd the nature of being accustomed.\nTherefore, disregard harms\nAnd be unaffected by sufferings.\n", "translation": "That is due to mental stability\nAnd the nature of being accustomed.\nTherefore, disregard harms\nAnd be unaffected by sufferings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ངང་བརྟན་དང་། །སྡར་མའི་ཚུལ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན། །དེ་བས་གནོད་པ་ཁྱད་བསད་ཅིང་། །སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་བྱོས། །\n\nCommentary 1: དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་ཞིང་ཁོང་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་འཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང་ཕམ་དུ་མི་ཉན་པས་ན་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཁྱད་དུ་བསད་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བགྲོད་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་གཉིས་ནི་རིམ་པ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་ངང་བརྟན་པ་དང་། སྡར་མའི་ཚུལ་ལ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། དེ་བས་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་བྱོས་ཤིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThat arises from the steadiness of mind\nAnd the practice of endurance.\nTherefore, disregard harm\nAnd remain unaffected by sufferings.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of mental stability and endurance in facing adversities and suffering without being overwhelmed by them.", + "translation": "That arises from the steadiness of mind\nAnd the practice of endurance.\nTherefore, disregard harm\nAnd remain unaffected by sufferings." } } }, @@ -7594,6 +33937,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མཁས་པས་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ཡང་ནི། །སེམས་ཀྱི་རབ་དང་རྙོག་མི་བྱ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་དང་གཡུལ་འགྱེད་ལ། །གཡུལ་འགྱེད་ཚེ་ན་གནོད་པ་མང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven when suffering arises, the wise\nDo not disturb the clarity of their minds.\nIn battling against the afflictions,\nMany harms occur during the fight.\n", "translation": "Even when suffering arises, the wise\nDo not disturb the clarity of their minds.\nIn battling against the afflictions,\nMany harms occur during the fight." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམཁས་པས་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ཡང་ནི། །སེམས་ཀྱི་རབ་དང་རྙོག་མི་བྱ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་དང་གཡུལ་འགྱེད་ལ། །གཡུལ་འགྱེད་ཚེ་ན་གནོད་པ་མང་། །\n\nCommentary 1: སྡུག་བསྔལ་ནི་ཟུག་གཟེར་རོ། །མི་ཚུགས་པ་ནི་ཉམ་མི་ང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ཡང་རབ་དང་སྟེ་དགའ་བ་ཉིད་དང་། རྙོག་སྟེ་ཡིད་བསད་པ་ཉིད་དུ་མི་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཟེངས་བསྟོད་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: མཁས་པས་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ཡང་ནི་སེམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དྭང་བ་རྙོག་སྟེ་འཁྲུགས་པར་མི་བྱའོ། །བཞི་པ་ནི། ཉོན་མོངས་རྣམས་དང་གཡུལ་འགྱེད་པ་རྣམས་ལ་གཡུལ་འགྱེད་པའི་ཚེ་ན་གནོད་པ་མང་པོ་འབྱུང་ཡང་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven when suffering arises, the wise do not disturb their mental clarity and peace.\nWhen battling against afflictions, many harms may occur during the fight.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the Tibetan text:\n1. The wise maintain mental stability even in the face of suffering.\n2. There's a recognition that confronting one's afflictions (negative emotions/mental states) can be a difficult process with many challenges.\n\nThe commentaries provide additional context, emphasizing that one should neither become overly excited nor depressed when facing difficulties, and that the process of overcoming afflictions is likened to a battle with many potential setbacks.", + "translation": "Even when suffering arises, the wise do not disturb their mental clarity and peace.\nWhen battling against afflictions, many harms may occur during the fight." } } }, @@ -7617,6 +33965,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་བསད་ནས། །ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་དགྲ་འཇོམས་པ། །དེ་དག་རྒྱལ་བྱེད་དཔའ་བོ་སྟེ། །ལྷག་མ་རོ་ལ་གསོད་པའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving endured all sufferings,\nConquering enemies like anger and so forth,\nThose are the victorious heroes.\nThe rest are killing mere corpses.\n", "translation": "Having endured all sufferings,\nConquering enemies like anger and so forth,\nThose are the victorious heroes.\nThe rest are killing mere corpses." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་བསད་ནས། །ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་དགྲ་འཇོམས་པ། །དེ་དག་རྒྱལ་བྱེད་དཔའ་བོ་སྟེ། །ལྷག་མ་རོ་ལ་གསོད་པའོ། །\n\nCommentary 1: སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། བྲང་གིས་ཕུལ་ནས་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་ནི་དཔའ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་གཡུལ་ངོར་མི་གསོད་པའོ། །དེ་ནི་རོ་ལ་ཚབས་བྱེད་པ་སྟེ། མི་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མི་རྟག་པས་ན་རོའོ། །\n\nCommentary 2: གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཁྱད་དུ་བསད་ནས་ཞེ་སྡང་སོགས་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་འཇོམས་པ་དེ་དག་ནི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པའི་དཔའ་བོ་སྟེ། ལྷག་མ་སེམས་ཅན་གསོད་པ་རྣམས་ནི་རོ་གསོད་པ་བཞིན་དོན་མེད་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThose who endure all sufferings,\nAnd conquer enemies like anger and other afflictions,\nThey are the victorious heroes.\nThe rest are like killing corpses.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing that true heroism lies in overcoming internal afflictions and enduring hardships, rather than in physical violence against others. The commentaries clarify that conquering one's own negative emotions is more meaningful than harming other beings, which is likened to attacking those who are already destined to die naturally.", + "translation": "Those who endure all sufferings,\nAnd conquer enemies like anger and other afflictions,\nThey are the victorious heroes.\nThe rest are like killing corpses." } } }, @@ -7640,6 +33993,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡོན་ཏན་ནི། །སྐྱོ་བས་དྲེགས་པ་སེལ་བར་བྱེད། །འཁོར་བ་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ། །སྡིག་ལ་འཛེམ་དང་དགེ་ལ་དགའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFurthermore, the virtues of suffering are:\nIt dispels arrogance through disillusionment,\nGenerates compassion for those in samsara,\nBrings caution towards wrongdoing and joy in virtue.\n", "translation": "Furthermore, the virtues of suffering are:\nIt dispels arrogance through disillusionment,\nGenerates compassion for those in samsara,\nBrings caution towards wrongdoing and joy in virtue." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡོན་ཏན་ནི། །སྐྱོ་བས་དྲེགས་པ་སེལ་བར་བྱེད། །འཁོར་བ་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ། །སྡིག་ལ་འཛེམ་དང་དགེ་ལ་དགའ། །\n\nCommentary 1: སྡུག་བསྔལ་ལ་སྲན་ཚུགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྐྱོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡོན་ཏན་ནོ། །སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །སྤྲོ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །རྐྱེན་གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་དེས་སྐྱོ་བས་དྲེགས་པ་སེལ་བར་བྱེད། དེ་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་བ་པ་ལ་དེ་དང་འབྲལ་བར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་ལ། དེའི་རྒྱུ་སྡིག་པ་ལ་འཛེམ་ཞིང་དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFurthermore, the virtues of suffering are:\nIt dispels arrogance through disillusionment,\nGenerates compassion for those in samsara,\nInstills caution towards negative actions and delight in virtue.\n\n\nThis translation captures the key points that suffering has beneficial aspects: it removes pride by causing disenchantment with worldly existence, creates compassion for others trapped in the cycle of rebirth, makes one wary of harmful actions, and increases appreciation for positive deeds.", + "translation": "Furthermore, the virtues of suffering are:\nIt dispels arrogance through disillusionment,\nGenerates compassion for those in samsara,\nInstills caution towards negative actions and delight in virtue." } } }, @@ -7663,6 +34021,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མཁྲིས་པ་ལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱི། །འབྱུང་གནས་ཆེ་ལ་མི་ཁྲོ་བར། །སེམས་ཡོད་རྣམས་ལ་ཅི་སྟེ་ཁྲོ། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐུལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhy be angry at sentient beings,\nWhen not angered by great sources of suffering\nLike bile and so forth?\nAll these are provoked by conditions.\n", "translation": "Why be angry at sentient beings,\nWhen not angered by great sources of suffering\nLike bile and so forth?\nAll these are provoked by conditions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམཁྲིས་པ་ལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱི། །འབྱུང་གནས་ཆེ་ལ་མི་ཁྲོ་བར། །སེམས་ཡོད་རྣམས་ལ་ཅི་སྟེ་ཁྲོ། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐུལ། །\n\nCommentary 1: མཁྲིས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་། རྐྱེན་འདུས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཁྲིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་བདོ་བ་ལ་ནི་ཁོ་བོས་ཁྲོ་བ་མ་ཡིན་ན། སེམས་ཡོད་པ་རྣམས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བར་བྱེད། རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐུལ་བ་ནི་ཁྲོ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་ནི་སྦྱར་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། རྐྱེན་འདུས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྲོ་བ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གནོད་བྱེད་ལ་ཁྲོ་བ་བཟློག་པ་དང་། དེ་ལ་མི་རིགས་པ་སྤོང་བ་དང་། སྐབས་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། གནོད་བྱེད་ལ་རང་དབང་མེད་པས་ཁྲོ་བའི་ཡུལ་དུ་མི་རིགས་པ་དང་། རང་དབང་ཡོད་པའི་གནོད་བྱེད་དགག་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། རང་དབང་དང་། སེམས་པ་མེད་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། ། དང་པོ་ནི། དགྲས་བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཁྲོའོ་སྙམ་ན། མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་ལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་འབྱུང་གནས་ཆེན་པོ་ལའང་མི་ཁྲོ་བར་སེམས་ཡོད་ཀྱི་དགྲ་བོ་ཁོ་ན་ལ་ཅི་སྟེ་ཁྲོ། མཁྲིས་སོགས་རྐྱེན་གྱིས་རང་དབང་མེད་པར་བྱུང་བས་མི་ཁྲོའོ་སྙམ་ན། གནོད་བྱེད་དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་རྐྱེན་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཡང་མི་འདོད་བཞིན་དུ་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནན་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWhy be angry at those with minds,\nWhen not angry at great sources of suffering\nLike bile and other ailments?\nAll these are impelled by conditions.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original text and commentaries:\n\n1. It questions why we get angry at sentient beings but not at non-sentient sources of suffering like bodily ailments.\n\n2. It points out that both sentient beings and non-sentient things like bile are driven by conditions beyond their control.\n\n3. It implies that anger is not appropriate in either case, since the causes of harm are not truly independent or intentional.\n\n4. The overall message seems to be encouraging restraint from anger by recognizing that all phenomena, including those that harm us, arise due to conditions rather than independent will.", + "translation": "Why be angry at those with minds,\nWhen not angry at great sources of suffering\nLike bile and other ailments?\nAll these are impelled by conditions." } } }, @@ -7686,6 +34049,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔེར་ན་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཡང་། །ནད་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཡང་། །ནན་གྱིས་ཉོན་མོངས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nJust as, though unwanted,\nThis sickness arises,\nLikewise, though unwanted,\nAfflictions forcefully arise.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning and structure of the original Tibetan, conveying the idea that both physical illness and mental afflictions can arise against our wishes, emphasizing their unwelcome and forceful nature.", "translation": "Just as, though unwanted,\nThis sickness arises,\nLikewise, though unwanted,\nAfflictions forcefully arise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔེར་ན་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཡང་། །ནད་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཡང་། །ནན་གྱིས་ཉོན་མོངས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: རྐྱེན་གྱིས་ཁྲོ་བ་བསྐུལ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མི་འདོད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། མི་འདོད་པ་ནི་མངོན་པར་མི་འདོད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ནད་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མཁྲིས་སོགས་ཀྱིས་ནི་གནོད་པར་བྱ་བར་མ་བསམས་ལ། དགྲས་བསམས་པས་ཁྲོའོ་སྙམ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor example, just as illnesses arise\nEven though we do not desire them,\nLikewise, afflictive emotions arise\nForcefully, even against our will.\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, which draws a parallel between the unwanted occurrence of illnesses and the involuntary arising of afflictive emotions or mental disturbances. The commentaries emphasize that these negative emotions, like anger, are triggered by conditions even when we don't want them to arise, similar to how diseases occur without our consent.", + "translation": "For example, just as illnesses arise\nEven though we do not desire them,\nLikewise, afflictive emotions arise\nForcefully, even against our will." } } }, @@ -7709,6 +34077,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉེས་པ་ཇི་སྙེད་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །དེ་ཀུན་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་། །རང་དབང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAll the various faults and misdeeds,\nThe diverse kinds of negative actions,\nAll of these arise from the force of conditions.\nThere is no independent self-control.\n", "translation": "All the various faults and misdeeds,\nThe diverse kinds of negative actions,\nAll of these arise from the force of conditions.\nThere is no independent self-control." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉེས་པ་ཇི་སྙེད་ཐམས་ཅད་དང་། །སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །དེ་ཀུན་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་། །རང་དབང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 1: ཉེས་པ་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །རང་དབང་ནི་རང་གི་འདོད་པས་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཉེས་སོགས་ཀྱི་རྐྱེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཉེས་སོགས་དེ་དག་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་པ་མེད་ལ། དེས་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ཡང་བདག་རྐྱེན་འདིས་བསྐྱེད་ཅེས་སེམས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nAll faults and various types of misdeeds,\nAll of these arise from the power of conditions.\nThey do not occur through one's own free will.\n\n\nThis translation reflects the Buddhist concept that negative actions (faults and misdeeds) are not the result of independent free will, but rather arise due to various conditions and causes. The commentaries clarify that \"faults\" refer to actions that harm others, and \"free will\" means acting according to one's own desires. They also emphasize that the conditions producing these negative actions do not have intentionality, nor do the results have awareness of their causes.", + "translation": "All faults and various types of misdeeds,\nAll of these arise from the power of conditions.\nThey do not occur through one's own free will." } } }, @@ -7732,6 +34105,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཙོ་བོ་ཞེས་བྱར་གང་འདོད་དང་། །བདག་ཅེས་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་བདག་ནི་འབྱུང་བྱ་ཞེས། །ཆེད་དུ་བསམས་ཤིང་འབྱུང་བ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhatever is conceived as the principal or supreme,\nAnd whatever is imagined as the self,\nThat very self is thought to arise,\nBut purposely contemplating this, there is no arising.\n", "translation": "Whatever is conceived as the principal or supreme,\nAnd whatever is imagined as the self,\nThat very self is thought to arise,\nBut purposely contemplating this, there is no arising." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཙོ་བོ་ཞེས་བྱར་གང་འདོད་དང་། །བདག་ཅེས་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་བདག་ནི་འབྱུང་བྱ་ཞེས། །ཆེད་དུ་བསམས་ཤིང་འབྱུང་བ་མེད། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་འདི་ལྟར་གྲངས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོ་དང་རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་འདིར་བདག་ཉིད་རང་དབང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་ན་རང་དབང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་སྙམ་པ་ལ། གཙོ་བོ་ཞེས་སྨོས་ཏོ། གང་རྡུལ་དང་མུན་པ་སྙིང་སྟོབས་ཆ་མཉམ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གཙོ་བོ་ཞེས་འདོད་པ་དང་། བདག་ཅེས་བརྟགས་པ་དེ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ནི་མི་འདོད་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་འདི་ལྟར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཆེད་དུ་བསམས་ཤིང་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཙོ་བོ་ཞེས་བྱར་གང་འདོད་དང་བདག་ཅེས་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཅན། བདག་ནི་གནོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་བར་བྱའོ་ཞེས་ཆེད་དུ་བསམས་ནས་འབྱུང་བ་མེད་དེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །རྟགས་ནི། དེ་དག་རྟག་པ་རང་དབང་དུ་ཁས་བླངས་པས། སྐྱེས་ན་མི་རྟག་པ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་གཞན་དབང་ཅན་དུ་འགྱུར་བས་སོ། །ཁྱབ་པ་ནི།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhatever is conceived as the \"principal\" (pradhāna) or imagined as the \"self\" (ātman),\nThat very thing does not arise with the deliberate intention, thinking \"I shall arise.\"\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n\n1. The verse is addressing concepts from non-Buddhist schools like Sāṃkhya (\"principal\") and Nyāya (\"self\").\n2. These concepts are understood to be permanent, independent entities in those systems.\n3. The verse argues that such entities, being permanent, cannot arise or come into being with intentionality.\n4. This serves as a critique of these non-Buddhist concepts, suggesting they are as non-existent as \"the son of a barren woman\" (mentioned in Commentary 2).", + "translation": "Whatever is conceived as the \"principal\" (pradhāna) or imagined as the \"self\" (ātman),\nThat very thing does not arise with the deliberate intention, thinking \"I shall arise.\"" } } }, @@ -7755,6 +34133,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མ་སྐྱེས་པར་ནི་དེ་མེད་ན། །དེ་ཚེ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་གང་། །ཡུལ་ལ་རྟག་ཏུ་གཡེང་འགྱུར་བ། །འགག་པར་འགྱུར་བའང་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf it does not exist before arising,\nWhat then is desired to arise?\nThat which is always distracted by objects\nAlso does not cease.\n", "translation": "If it does not exist before arising,\nWhat then is desired to arise?\nThat which is always distracted by objects\nAlso does not cease." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམ་སྐྱེས་པར་ནི་དེ་མེད་ན། །དེ་ཚེ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་གང་། །ཡུལ་ལ་རྟག་ཏུ་གཡེང་འགྱུར་བ། །འགག་པར་འགྱུར་བའང་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 1: གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གཉིས་ཀ་ལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་དེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་རང་བྱུང་དུ་འདོད་པར་བྱེད། གཞན་ཡང་བདག་ཡོད་ལ་ནི་རག་ན་སྔར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡུལ་གཙོ་བོས་ཉེ་བར་གཏད་ནས། ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་བྱ་བ་ཡོད་དུ་བཅུག་ན་ཡང་འགག་པ་སྟེ། ཡུལ་དེ་ལས་ལོག་པའི་བདག་ནི་ཡོད་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ།བདག་དེ་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་བདག་ལ་ཡང་ཉེས་པ་དེ་ཉིད་དེ་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉེས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡང་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: མ་སྐྱེས་པར་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན་དེའི་ཚེ་གནོད་བྱེད་སོགས་སུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་གང་སྟེ་དེ་མེད་པས་ཁྱབ་བོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་དགག་པ་དང་། འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། བདག་དེ་གཙོ་བོས་གཏད་པའི་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། བདག་ཆོས་ཅན། ཡུལ་དགྲ་ལྟ་བུ་གཅིག་འཛིན་པ་དེ་ནམ་ཡང་འགག་པ་སྟེ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ། ཡུལ་དགྲ་ལྟ་བུ་གཅིག་པུ་དེ་ལ་གཡེང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ་དེ་འཛིན་བྱེད་དུ་རྟག་པའི་ཕྱིར། རྟགས་ཁས་བླངས་སོ། འང་གི་སྒྲས་འཇུག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་རྟག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི། འགྲེལ་ཆེན་ལས་རིགས་པ་ཅན་བདག་རྟག་པ་སེམས་པ་མེད་པ་ཞིག་འདོད་པ་འགོག་པར་འཆད་པས་དེ་འདྲའི་བདག་དེ་ཆོས་ཅན། གནོད་སེམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་མིན་པར་མངོན་པར་ཐལ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf it does not exist before being born,\nThen what is it that desires to be born?\nThat which is constantly distracted by objects\nAlso does not cease to exist.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical points being made in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries:\n\n1. The impossibility of something non-existent desiring to come into existence\n2. The contradiction of a permanent self that engages with objects\n3. The idea that a permanent self could not cease its engagement with objects\n\nThe commentaries discuss these concepts in more depth, relating them to debates about the nature of the self in Buddhist philosophy. They argue against the notion of a permanent, independent self that could either desire birth or engage with objects in a way that starts and stops.", + "translation": "If it does not exist before being born,\nThen what is it that desires to be born?\nThat which is constantly distracted by objects\nAlso does not cease to exist." } } }, @@ -7778,6 +34161,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཅི་སྟེ་བདག་དེ་རྟག་ན་ནི། །མཁའ་བཞིན་བྱེད་པ་མེད་པར་མངོན། །རྐྱེན་རྣམས་གཞན་དང་ཕྲད་ན་ཡང་། །འགྱུར་བ་མེད་ལ་ཅི་བྱར་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf the self were permanent,\nIt would be evident as inactive, like space.\nEven when meeting with various conditions,\nWhat could be done to that which is changeless?\n", "translation": "If the self were permanent,\nIt would be evident as inactive, like space.\nEven when meeting with various conditions,\nWhat could be done to that which is changeless?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཅི་སྟེ་བདག་དེ་རྟག་ན་ནི། །མཁའ་བཞིན་བྱེད་པ་མེད་པར་མངོན། །རྐྱེན་རྣམས་གཞན་དང་ཕྲད་ན་ཡང་། །འགྱུར་བ་མེད་ལ་ཅི་བྱར་ཡོད། །\n\nCommentary 1: ཇི་སྟེ་བདག་དེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དང་གི་སྒྲས་ནི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡང་གཟུང་ངོ་། །བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རྐྱེན་རྣམས་གཞན་ཞེས་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ནོ། །འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: ཅི་སྟེ་རྟག་ན་ནི་སྟེ་རྟག་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་རྟག་ཀྱང་རྐྱེན་གཞན་མི་རྟག་པ་རྣམས་དང་ཕྲད་ན་དོན་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རང་བཞིན་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་རྐྱེན་གྱིས་སྔར་མེད་ཁྱད་པར་ཅི་བྱར་ཡོད་དེ་མེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIf the self were permanent,\nIt would be evident as inactive like space.\nEven when encountering various conditions,\nWhat could be done to that which is unchanging?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the nature of a permanent self, drawing on the explanations in the commentaries to clarify key terms and concepts.", + "translation": "If the self were permanent,\nIt would be evident as inactive like space.\nEven when encountering various conditions,\nWhat could be done to that which is unchanging?" } } }, @@ -7801,6 +34189,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་སྔོན་བཞིན་ན། །བྱེད་པས་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱས། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་འདི་ཡིན་ཞེས། །འབྲེལ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཞིག་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven when acting as before,\nWhat is accomplished by that action?\nSaying \"This is its function\" -\nWhat connection could there be?\n", "translation": "Even when acting as before,\nWhat is accomplished by that action?\nSaying \"This is its function\" -\nWhat connection could there be?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་སྔོན་བཞིན་ན། །བྱེད་པས་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱས། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་འདི་ཡིན་ཞེས། །འབྲེལ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཞིག་ཡོད། །\n\nCommentary 1: སྔོན་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདིར་འདིས་བྱོས་ཞེས་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ཏེ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་ཕན་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་བདག་དེ་སྔོན་བཞིན་ལས་མ་འགྱུར་ན་རྐྱེན་གྱི་བྱེད་པས་དེ་ལ་སྔར་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་བྱས་པར་མ་གྲུབ་ལ། འགྱུར་ན་རྟག་པ་ཉམས་སོ། །དེ་བས་ན་བདག་དེའི་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་པོ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་གཉིས་ཕན་གདགས་བྱ་འདོགས་བྱེད་དུ་འབྲེལ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཞིག་ཡོད་དེ། རྟག་པ་ལ་རྐྱེན་གྱིས་ཕན་གདགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven when acting, if it remains as before,\nWhat has that action actually done?\nTo say \"This is its action\" -\nWhat connection could there possibly be?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical inquiry into the nature of action and its relationship to an unchanging self or essence. The verses question whether any real change or effect can occur if the fundamental nature remains unaltered, and challenge the notion of a coherent connection between an action and an unchanging actor.", + "translation": "Even when acting, if it remains as before,\nWhat has that action actually done?\nTo say \"This is its action\" -\nWhat connection could there possibly be?" } } }, @@ -7824,6 +34217,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དབང་། །དེ་ཡི་དབང་གིས་དེ་དབང་མེད། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་སྦྲུལ་ལྟ་བུའི། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཁྲོ་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus everything is under others' power.\nBy their power, they have no power themselves.\nKnowing this, one does not become angry\nAt any phenomena, which are like a snake.\n", "translation": "Thus everything is under others' power.\nBy their power, they have no power themselves.\nKnowing this, one does not become angry\nAt any phenomena, which are like a snake." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དབང་། །དེ་ཡི་དབང་གིས་དེ་དབང་མེད། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་སྦྲུལ་ལྟ་བུའི། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཁྲོ་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་དབང་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དབང་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ནས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་སྤྲོས་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ་འམ། ཡང་ན་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་པའི་ཚིག་སྦྱར་རོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་མི་འགུལ་བའོ། །དངོས་པོ་རྣམས་དེ་ལྟ་བུར་ཤེས་ན་གང་ལ་ཁྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཁྲོ་ས་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཟློག་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་རྩོད་པ་བླང་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན། རྐྱེན་རྣམས་ཀྱང་སྔ་མ་སྔ་མ་དེའི་དབང་གིས་བྱུང་བས་ན་དེ་དག་རང་དབང་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་། སྔ་མའི་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པས་རང་དབང་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་མི་སྲིད་པས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་བདེན་པ་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, everything is dependent on others.\nDue to that dependence, they have no independence.\nUnderstanding this, one does not become angry\nAt any phenomena, which are like illusions.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. All phenomena are interdependent and lack inherent existence.\n2. They arise due to causes and conditions, without true independence.\n3. Realizing this nature of reality, one sees phenomena as illusory.\n4. With this understanding, there is no basis for anger towards any phenomena.", + "translation": "Thus, everything is dependent on others.\nDue to that dependence, they have no independence.\nUnderstanding this, one does not become angry\nAt any phenomena, which are like illusions." } } }, @@ -7847,6 +34245,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་གིས་གང་ཞིག་བཟློག་བྱ་སྟེ། །བཟློག་པའང་རིགས་པ་མིན་ཞེ་ན། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་རྣམས། །རྒྱུན་ཆད་འགྱུར་འདོད་མི་རིགས་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one asks, \"By what means should what be reversed?\nAnd is reversal not reasonable?\"\nTo that, relying on this, it is not unreasonable\nTo desire that sufferings' continuity be cut off.\n", "translation": "If one asks, \"By what means should what be reversed?\nAnd is reversal not reasonable?\"\nTo that, relying on this, it is not unreasonable\nTo desire that sufferings' continuity be cut off." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་གིས་གང་ཞིག་བཟློག་བྱ་སྟེ། །བཟློག་པའང་རིགས་པ་མིན་ཞེ་ན། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་རྣམས། །རྒྱུན་ཆད་འགྱུར་འདོད་མི་རིགས་མེད། །\n\nCommentary 1: གང་གིས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཟློག་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཕྱོགས་སྔ་མའོ། །ལན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བཟློག་པར་རིགས་པ་ཉིད་དོ།།གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་ནས་དེའི་ལས་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་སྐྱེའོ་ཞེས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལས་འཁོར་བར་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་ཆད་པར་འདོད་པ་སྟེ་ལྡོག་པར་འདོད་པའོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་སྤྲུལ་པ་ལྟར་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་མེད་ན་གང་ཟག་གམ་གཉེན་པོ་གང་གིས་ཁྲོ་བ་གང་ཞིག་བཟློག་པར་བྱ་སྟེ་བཟློག་པའང་རིགས་པ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁྲོ་བ་བཟློག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྲོ་བ་ལ་བརྟན་པའམ་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བར་འདོད་པས་མི་རིགས་པ་མེད་ཅེས་དགེ་ལྷ་དང་རྣམ་བཤད་ལས་སོ། །འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་ན་ཁྲོ་བ་བཟློག་པར་མི་རིགས་ཞེས་པའི་ལན་དུ་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the provided commentaries:\n\n\nIf one asks, \"By what means should something be prevented, and is prevention even reasonable?\" \nTo this we reply: There is nothing unreasonable in desiring to end the continuum of sufferings by relying on [prevention].\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original text and commentaries:\n1. It presents the initial objection about whether prevention is logical if all phenomena lack inherent existence.\n2. It then provides the response, affirming that prevention is indeed reasonable.\n3. It explains the rationale - that prevention can be used to end the cycle of suffering, even in a conventional sense.\n4. The translation maintains the structure of question and answer found in the original.", + "translation": "If one asks, \"By what means should something be prevented, and is prevention even reasonable?\" \nTo this we reply: There is nothing unreasonable in desiring to end the continuum of sufferings by relying on [prevention]." } } }, @@ -7870,6 +34273,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་དགྲའམ་མཛའ་ཡང་རུང་། །མི་རིགས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །འདི་འདྲའི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་ཏོ་ཞེས། །དེ་ལྟར་སོམས་ཏེ་བདེ་བར་མནོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, whether friend or foe,\nWhen you see someone acting improperly,\nThink: \"This arose from such conditions.\"\nReflect thus and remain at ease.\n", "translation": "Therefore, whether friend or foe,\nWhen you see someone acting improperly,\nThink: \"This arose from such conditions.\"\nReflect thus and remain at ease." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་དགྲའམ་མཛའ་ཡང་རུང་། །མི་རིགས་བྱེད་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །འདི་འདྲའི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་ཏོ་ཞེས། །དེ་ལྟར་སོམས་ཏེ་བདེ་བར་མནོས། །\n\nCommentary 1: དགྲ་ནི་མི་ཕན་པར་བྱེད་པའོ། །མི་རིགས་པ་བྱེད་པ་ནི་གནོད་པ་སྐྱེལ་བར་བྱེད་པའོ། །འདི་འདྲ་ཞེས་པ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་རྐྱེན་འདི་འདྲ་བའི་རྒྱུར་སྔར་བསམས་པ་ལས་འགྱུར་བའོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱས་པ་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བར་མི་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་བས་ན་དགྲ་བོའམ་མཛའ་བོ་ཡང་རུང་སྟེ་མི་རིགས་པ་བྱེད་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ན་མི་རིགས་པ་འདི་འདྲ་ནི་རང་དབང་མ་ཡིན་གྱི། རྐྱེན་ལས་གྱུར་ཏོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སོམས་ཏེ་བདེ་བར་ཏེ་ཡིད་འཁྲུགས་པ་མེད་པར་མནོས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries:\n\n\nTherefore, whether it's an enemy or a friend,\nIf you see them doing something improper,\nThink: \"This arose from such conditions.\"\nReflecting thus, remain at ease.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries. It emphasizes the idea of maintaining equanimity and understanding when observing improper actions by others, recognizing that such behaviors arise from conditions rather than passing judgment or becoming disturbed.", + "translation": "Therefore, whether it's an enemy or a friend,\nIf you see them doing something improper,\nThink: \"This arose from such conditions.\"\nReflecting thus, remain at ease." } } }, @@ -7893,6 +34301,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་རང་དགས་འགྲུབ་འགྱུར་ན། །འགའ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པས། །ལུས་ཅན་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སུ་ལའང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf things were accomplished by one's own wish,\nSince no one desires suffering,\nThen for all embodied beings,\nNo suffering would ever arise for anyone.\n", "translation": "If things were accomplished by one's own wish,\nSince no one desires suffering,\nThen for all embodied beings,\nNo suffering would ever arise for anyone." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་རང་དགས་འགྲུབ་འགྱུར་ན། །འགའ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པས། །ལུས་ཅན་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་། །སུ་ལའང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་འགྲུབ་འགྱུར་ན་སྟེ། འབྲས་བུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ནའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་སྐྱེལ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་རང་དགོས་འདོད་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན་འགའ་ཡང་རང་ལ་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པས་ལུས་ཅན་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སུ་ལའང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf things were accomplished merely by one's own wishes,\nSince no one desires suffering,\nThen for all embodied beings,\nSuffering would never arise for anyone.\n\n\nThis translation captures the core meaning that if reality aligned perfectly with our wishes, then since no one wants to suffer, no suffering would ever occur for any living being. The commentaries help clarify that this is referring to the fruition of desires and that suffering here means harm inflicted by others.", + "translation": "If things were accomplished merely by one's own wishes,\nSince no one desires suffering,\nThen for all embodied beings,\nSuffering would never arise for anyone." } } }, @@ -7916,6 +34329,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བག་མེད་པས་ནི་བདག་ལའང་བདག །ཚེར་མ་ལ་སོགས་གནོད་པ་བྱེད། །བུད་མེད་ལ་སོགས་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །རྔམ་ཞིང་ཟས་གཅོད་ལ་སོགས་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThrough carelessness, one harms even oneself,\nStepping on thorns and such.\nFor the sake of obtaining women and the like,\nOne becomes greedy and practices fasting and so forth.\n", "translation": "Through carelessness, one harms even oneself,\nStepping on thorns and such.\nFor the sake of obtaining women and the like,\nOne becomes greedy and practices fasting and so forth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབག་མེད་པས་ནི་བདག་ལའང་བདག །ཚེར་མ་ལ་སོགས་གནོད་པ་བྱེད། །བུད་མེད་ལ་སོགས་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །རྔམ་ཞིང་ཟས་གཅོད་ལ་སོགས་བྱེད། །\n\nCommentary 1: བག་མེད་པ་ནི་རང་ལ་གནོད་པའོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ན་དེ་དག་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །ཚེར་མ་ལ་སོགས་ཞེས་པ་ནི་ཚེར་མ་སྟན་དུ་འདིང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ནད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་མ་རྙེད་པའོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཟས་གཅོད་པ་ནི་བཟའ་རྒྱུ་མི་ཟ་བར་སྡོད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་གནོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གནོད་བྱེད་སྙིང་རྗེའི་ཡུལ་དུ་རིགས་པ་དང་། ཁྲོ་བའི་ཡུལ་དུ་མི་རིགས་པ་དང་། ཁྲོ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། གནོད་བྱེད་དེ་དག་བག་མེད་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་བདག་གི་ལུས་ལའང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་བྱེད་ཅིང་། བུད་མེད་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་རྔམ་ཞིང་ཟས་གཅོད་ལ་སོགས་བྱེད།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nDue to carelessness, one even harms oneself,\nInflicting pain with thorns and such.\nFor the sake of obtaining women and the like,\nOne becomes aggressive and engages in fasting and other practices.\n", + "translation": "Due to carelessness, one even harms oneself,\nInflicting pain with thorns and such.\nFor the sake of obtaining women and the like,\nOne becomes aggressive and engages in fasting and other practices." } } }, @@ -7939,6 +34357,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁ་ཅིག་འགག་ཅིང་གཡང་སར་མཆོང་། །དུག་དང་མི་འཕྲོད་ཟ་བ་དང་། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་སྤྱོད་པ་ཡིས། །རང་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSome leap into chasms and fall to their death.\nSome eat poison and incompatible foods.\nThrough engaging in non-virtuous deeds,\nThere are those who bring harm upon themselves.\n", "translation": "Some leap into chasms and fall to their death.\nSome eat poison and incompatible foods.\nThrough engaging in non-virtuous deeds,\nThere are those who bring harm upon themselves." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁ་ཅིག་འགག་ཅིང་གཡང་སར་མཆོང་། །དུག་དང་མི་འཕྲོད་ཟ་བ་དང་། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་སྤྱོད་པ་ཡིས། །རང་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡོད། །\n\nCommentary 1: འགེག་པ་ནི་སྐེ་ཐག་པས་བཏགས་ནས་དཔྱང་ལ་མཆོང་བའོ། །གཡང་ས་ནི་འོབས་ལ་སོགས་པའོ། །མཆོང་བ་ནི་ཆུ་ལ་སོགས་པར་མཆོང་བའོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་གཞན་ལ་སླུས་བྱེད་པའོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གསོད་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཁ་ཅིག་འགོག་ཅིང་གཡང་སར་མཆོང་བ་དང་དུག་དང་མི་འཕྲོད་པ་ཟ་བ་སོགས་འཕྲལ་དང་། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་ཡིས་རང་ལ་ཡུན་དུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡོད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nSome hang themselves and jump into precipices,\nConsume poison and incompatible foods,\nAnd through engaging in non-virtuous actions,\nThey bring harm upon themselves.\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan text and elaborated upon in the commentaries. The verse describes various ways in which people harm themselves, both through immediate physical actions (suicide, consuming harmful substances) and through non-virtuous behavior that leads to long-term negative consequences.", + "translation": "Some hang themselves and jump into precipices,\nConsume poison and incompatible foods,\nAnd through engaging in non-virtuous actions,\nThey bring harm upon themselves." } } }, @@ -7962,6 +34385,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་ཉོན་མོངས་དབང་གྱུར་པས། །བདག་སྡུག་ཉིད་ཀྱང་གསོད་བྱེད་པ། །དེ་ཚེ་དེ་དག་གཞན་ལུས་ལ། །གནོད་མི་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen under the power of afflictive emotions,\nOne even harms and kills oneself.\nAt such times, how could they\nNot cause harm to others' bodies?\n", "translation": "When under the power of afflictive emotions,\nOne even harms and kills oneself.\nAt such times, how could they\nNot cause harm to others' bodies?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་ཉོན་མོངས་དབང་གྱུར་པས། །བདག་སྡུག་ཉིད་ཀྱང་གསོད་བྱེད་པ། །དེ་ཚེ་དེ་དག་གཞན་ལུས་ལ། །གནོད་མི་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གང་ཚེ་སྟེ་དུས་གང་གི་ཚེའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ལ་ཁྲོ་བའི་རིགས་སོ། སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གང་ཚེ་ཉོན་མོངས་དབང་དུ་གྱུར་པས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་པ་བདག་ཉིད་ཀྱང་གསོད་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་དག་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\nWhen under the influence of afflictive emotions,\nThey even kill their own beloved selves.\nAt such times, how could they possibly\nRefrain from harming others' bodies?", + "translation": "When under the influence of afflictive emotions,\nThey even kill their own beloved selves.\nAt such times, how could they possibly\nRefrain from harming others' bodies?" } } }, @@ -7985,6 +34413,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པས་དེ་ལྟ་བུར། །བདག་གསོད་ལ་སོགས་ཞུགས་པ་ལ། །སྙིང་རྗེ་རྒྱ་ལ་མ་སྐྱེས་ན། །ཁྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཅི་ཐ་ཚིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen afflictive emotions arise in this way,\nAnd one engages in harming oneself and so forth,\nIf great compassion does not arise,\nWhat use is becoming angry?\n", "translation": "When afflictive emotions arise in this way,\nAnd one engages in harming oneself and so forth,\nIf great compassion does not arise,\nWhat use is becoming angry?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་སྐྱེས་པས་དེ་ལྟ་བུར། །བདག་གསོད་ལ་སོགས་ཞུགས་པ་ལ། །སྙིང་རྗེ་རྒྱ་ལ་མ་སྐྱེས་ན། །ཁྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཅི་ཐ་ཚིག །\n\nCommentary 1: ཉོན་མོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: ཉོན་མོངས་སྐྱེས་པས་དེ་ལྟ་བུར་བདག་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བར་རིགས་ཤིང་། བརྒྱ་ལ་མ་སྐྱེས་ནའང་དེ་དག་ལ་ཁྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཅིའི་ཐ་ཚིག་སྟེ་མི་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nWhen those overcome by afflictions\nEngage in harming themselves and others,\nIf great compassion does not arise for them,\nWhat sense is there in becoming angry?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that we should feel compassion rather than anger towards those who harm themselves or others due to being overwhelmed by afflictive emotions, as anger in such cases is senseless or inappropriate.", + "translation": "When those overcome by afflictions\nEngage in harming themselves and others,\nIf great compassion does not arise for them,\nWhat sense is there in becoming angry?" } } }, @@ -8008,6 +34441,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་གཞན་ལ་འཚེ་བྱེད་པ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །དེ་ལ་ཁྲོ་བ་མི་རིགས་ཏེ། །སྲེག་པའི་རང་བཞིན་མེ་བཀོན་འདྲ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf harming others is the nature\nOf childish beings,\nIt's not right to be angry at them -\nIt's like resenting fire for burning.\n", "translation": "If harming others is the nature\nOf childish beings,\nIt's not right to be angry at them -\nIt's like resenting fire for burning." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་གཞན་ལ་འཚེ་བྱེད་པ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །དེ་ལ་ཁྲོ་བ་མི་རིགས་ཏེ། །སྲེག་པའི་རང་བཞིན་མེ་བཀོན་འདྲ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་གཞན་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བར་བྱེད་པ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་འོན་ཏེ་གློ་བུར་ཡིན་ཞེས་བརྟགས་ཏེ། ཕྱོགས་དང་པོ་ལ་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། གནོད་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བརྟགས་པ་དང་། གནོད་པ་རང་གི་ཉེས་པར་བརྟག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ངོ་བོ་དང་། གནོད་ཚུལ་ལ་བརྟག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་གཞན་ལ་འཚེ་བ་བྱེད་པ་བྱིས་པ་སོ་སྐྱེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་སྲེག་པ་མེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་ལ་བཀོན་ཏེ་ཁྲོ་བ་དང་འདྲའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf harming others is the nature of childish beings,\nIt is not right to be angry at them.\nThis would be like being angry at fire\nFor having the nature of burning.\n\n\nThis translation captures the core meaning that it's unwise to be angry at those who harm others if that is simply their inherent nature, just as it would be foolish to be angry at fire for burning things, since that is fire's inherent nature.", + "translation": "If harming others is the nature of childish beings,\nIt is not right to be angry at them.\nThis would be like being angry at fire\nFor having the nature of burning." } } }, @@ -8031,6 +34469,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འོན་ཏེ་སྐྱོན་དེ་གློ་བུར་ལ། །སེམས་ཅན་རང་བཞིན་དེས་པ་ནའང་། །འོ་ནའང་ཁྲོ་བ་མི་རིགས་ཏེ། །མཁའ་ལ་དུད་འཐུལ་དཀོན་པ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough these faults arise suddenly,\nThe nature of beings is gentle.\nTherefore anger is not appropriate,\nLike smoke rarely rising in the sky.\n", "translation": "Though these faults arise suddenly,\nThe nature of beings is gentle.\nTherefore anger is not appropriate,\nLike smoke rarely rising in the sky." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའོན་ཏེ་སྐྱོན་དེ་གློ་བུར་ལ། །སེམས་ཅན་རང་བཞིན་དེས་པ་ནའང་། །འོ་ནའང་ཁྲོ་བ་མི་རིགས་ཏེ། །མཁའ་ལ་དུད་འཐུལ་དཀོན་པ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: གཉིས་པ་ལ་འོན་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གློ་བུར་ནི་རྐྱེན་གློ་བུར་བའོ། །ངེས་པ་ནི་མ་བཅོས་པའོ། །ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་གློ་བུར་བའི་དུད་པས་གནོད་པ་བསྐྱལ་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ཁྲོ་བ་མི་རིགས་པ་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: འོན་ཏེ་འཚེ་སོགས་ཀྱི་སྐྱོན་དེ་གློ་བུར་བ་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ངེས་པ་ཡིན་ནའང་འོ་ནའང་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལ་དུད་པ་འཐུལ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་བཀོན་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nEven if these faults are temporary,\nAnd beings are naturally pure,\nStill, anger is not appropriate,\nJust as it's rare for smoke to harm the sky.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning that while beings may have temporary faults or harmful behaviors, their fundamental nature is pure. Therefore, becoming angry at them is inappropriate, just as it would be pointless to be angry at the sky for temporarily containing smoke, which doesn't affect the sky's inherent emptiness or purity.", + "translation": "Even if these faults are temporary,\nAnd beings are naturally pure,\nStill, anger is not appropriate,\nJust as it's rare for smoke to harm the sky." } } }, @@ -8054,6 +34497,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དབྱུག་པ་ལ་སོགས་དངོས་བཀོལ་ཏེ། །གལ་ཏེ་འཕེན་པ་ལ་ཁྲོ་ན། །དེ་ཡང་ཞེ་སྡང་གིས་སྦད་པས། །ཉེས་ན་ཞེ་སྡང་ལ་ཁྲོ་རིགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one becomes angry at the thrower\nWhen struck by a stick or such object,\nThen, since that too is driven by anger,\nIt is fitting to be angry at anger itself.\n", "translation": "If one becomes angry at the thrower\nWhen struck by a stick or such object,\nThen, since that too is driven by anger,\nIt is fitting to be angry at anger itself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདབྱུག་པ་ལ་སོགས་དངོས་བཀོལ་ཏེ། །གལ་ཏེ་འཕེན་པ་ལ་ཁྲོ་ན། །དེ་ཡང་ཞེ་སྡང་གིས་སྦད་པས། །ཉེས་ན་ཞེ་སྡང་ལ་ཁྲོ་རིགས། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་དབྱུག་པ་ལ་སོགས་པ་འཕེན་མཁན་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ། དབྱུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དགྲ་བོས་དབྱུག་པ་དང་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་བཀོལ་ཏེ་གནོད་པ་བྱས་པ་ན། དངོས་སུ་གནོད་མཁན་ཡིན་པས་དབྱུག་པ་དེ་ལ་ཁྲོ་བར་རིགས་ལ། གལ་ཏེ་དེ་འཕེན་མཁན་དགྲ་བོ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཁྲོ་ན་དགྲ་དེའང་ཞེ་སྡང་གིས་རྦད་པས་ཉིས་སུ་ན་ཞེ་སྡང་ལ་ཁྲོ་བར་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf one becomes angry at the thrower of a stick or other weapon,\nSince that person too is driven by anger,\nIt would be more appropriate to be angry at anger itself.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which discusses the futility of being angry at the person who harms you with a weapon, suggesting instead that anger itself is the true culprit worthy of one's ire.", + "translation": "If one becomes angry at the thrower of a stick or other weapon,\nSince that person too is driven by anger,\nIt would be more appropriate to be angry at anger itself." } } }, @@ -8077,6 +34525,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་སྔོན་ཆད་སེམས་ཅན་ལ། །འདི་འདྲ་བ་ཡི་གནོད་པ་བྱས། །དེ་བས་སེམས་ཅན་འཚེ་བྱེད་པ། །བདག་ལ་གནོད་པ་འདི་འབྱུང་རིགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn the past, I have caused\nThis kind of harm to sentient beings.\nTherefore, it is fitting that\nThis harm comes to me now from beings who injure others.\n", "translation": "In the past, I have caused\nThis kind of harm to sentient beings.\nTherefore, it is fitting that\nThis harm comes to me now from beings who injure others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་སྔོན་ཆད་སེམས་ཅན་ལ། །འདི་འདྲ་བ་ཡི་གནོད་པ་བྱས། །དེ་བས་སེམས་ཅན་འཚེ་བྱེད་པ། །བདག་ལ་གནོད་པ་འདི་འབྱུང་རིགས། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་བདག་གིས་སྔོན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་མཚོན་ཕྱུང་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཁྲོ་བ་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་བདག་ཉིད་ལ་ཁྲོ་བའི་རིགས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྔོན་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་དང་། རང་གི་ལུས་དང་། ལས་ཀྱི་ཉེས་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། བདག་གིས་སྔོན་ཆད་སེམས་ཅན་ལ་ད་ལྟ་རང་ལས་བྱུང་བ་འདི་འདྲ་བ་ཡི་གནོད་པ་བྱས་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ལ་འཚེ་བར་བྱེད་པ་བདག་ལ་ལན་དུ་གནོད་པ་འདི་འབྱུང་བར་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn the past, I have inflicted such harm on sentient beings.\nTherefore, it is fitting that this harm comes to me now,\nAs retribution for harming sentient beings.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. The speaker acknowledges having harmed others in the past\n2. The current harm they are experiencing is seen as a justified consequence\n3. There is a karmic connection drawn between past actions and present experiences\n4. The harm is framed as appropriate retribution for previously harming sentient beings", + "translation": "In the past, I have inflicted such harm on sentient beings.\nTherefore, it is fitting that this harm comes to me now,\nAs retribution for harming sentient beings." } } }, @@ -8100,6 +34553,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཡི་མཚོན་དང་བདག་གི་ལུས། །གཉི་ག་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །དེས་མཚོན་བདག་གི་ལུས་ཕྱུང་ན། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཁྲོ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHis weapon and my body\nAre both causes of suffering.\nHe drew his weapon, I offered my body -\nSo at whom should I be angry?\n", "translation": "His weapon and my body\nAre both causes of suffering.\nHe drew his weapon, I offered my body -\nSo at whom should I be angry?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཡི་མཚོན་དང་བདག་གི་ལུས། །གཉི་ག་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། །དེས་མཚོན་བདག་གི་ལུས་ཕྱུང་ན། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཁྲོ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: བདག་གིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལུས་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་མཚོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དགྲ་དེའི་མཚོན་ཆ་དང་བདག་གི་ལུས་གཉིས་ཀ་རྨའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དགྲ་དེས་མཚོན་ཕྱུང་བདག་གིས་ལུས་ཕྱུང་སྟེ་བཅད་ན་དེ་གཉིས་ལས་གང་ཞིག་ལ་ནི་ཁྲོ་བར་བྱ་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nHis weapon and my body\nAre both causes of suffering.\nHe drew the weapon, I presented my body;\nAt which one should I be angry?\n\n\nThis translation captures the core idea that both the attacker's weapon and one's own body are causes of suffering, and questions the logic of being angry at only one party when both played a role in the situation.", + "translation": "His weapon and my body\nAre both causes of suffering.\nHe drew the weapon, I presented my body;\nAt which one should I be angry?" } } }, @@ -8123,6 +34581,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤུ་བ་མི་ཡི་གཟུགས་འདྲ་བ། །རེག་ཏུ་མི་བཟོད་སྡུག་བསྔལ་ཅན། །སྲེད་མདོངས་བདག་གིས་བཟུང་གྱུར་ན། །དེ་ལ་གནོད་པ་སུ་ལ་ཁྲོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf I grasp at a nettle-like human form,\nUnbearable and full of suffering,\nWith craving and delusion,\nWho should I be angry at for the harm it causes?\n", "translation": "If I grasp at a nettle-like human form,\nUnbearable and full of suffering,\nWith craving and delusion,\nWho should I be angry at for the harm it causes?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤུ་བ་མི་ཡི་གཟུགས་འདྲ་བ། །རེག་ཏུ་མི་བཟོད་སྡུག་བསྔལ་ཅན། །སྲེད་མདོངས་བདག་གིས་བཟུང་གྱུར་ན། །དེ་ལ་གནོད་པ་སུ་ལ་ཁྲོ། །\n\nCommentary 1: སྔར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤུ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རེག་ཏུ་མི་བཟོད་པ་སྟེན་ཚ་ཆེ་བ་འམ་བསྲན་པར་དཀའ་བའོ།།སྲེད་པའི་མུན་པས་ནོན་པས་རིག་པས་མཐོང་དུ་མ་སྟེར་བ་ནི་སྲེད་ལྡོངས་སོ། །བཟུང་བར་གྱུར་པ་ནི་ཁས་བླངས་པ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་སྟེ་ལུས་ལའོ། །སུ་ལ་སྟེ་གང་ལ་ཁྲོ་བར་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྲེད་པའི་མུན་པས་ནོན་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: དེས་ན་མིའི་གཟུགས་ཤུ་བ་འདྲ་བར་རེག་ཏུ་མི་བཟོད་པ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ལུས་ལ་སོགས་པར་སྲེད་པས་ལྡོངས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་བཀག་པ་བདག་གིས་བཟུང་བས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བྱུང་བར་གྱུར་ན་དེ་ལ་གནོད་པར་སུ་ལ་ཁྲོ་སྟེ་གཞན་ལ་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nLike a human form made of thorns,\nUnbearable to touch and full of suffering,\nIf I, blinded by craving, have grasped it,\nAt whom should I be angry when harmed by it?\n", + "translation": "Like a human form made of thorns,\nUnbearable to touch and full of suffering,\nIf I, blinded by craving, have grasped it,\nAt whom should I be angry when harmed by it?" } } }, @@ -8146,6 +34609,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱིས་པ་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་ཅིང་། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ལ་བརྐམ་པས་ན། །རང་གི་ཉེས་པས་གནོད་གྱུར་པ། །གཞན་ལ་བཀོན་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nChildish beings do not desire suffering,\nYet they eagerly pursue its causes.\nWhen harmed by their own faults,\nWhat reason is there to blame others?\n", "translation": "Childish beings do not desire suffering,\nYet they eagerly pursue its causes.\nWhen harmed by their own faults,\nWhat reason is there to blame others?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱིས་པ་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་ཅིང་། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ལ་བརྐམ་པས་ན། །རང་གི་ཉེས་པས་གནོད་གྱུར་པ། །གཞན་ལ་བཀོན་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nCommentary 1: བྱིས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བྱིས་པ་ནི་རྨོངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ན་ནི་ཚའོ། །རྒྱུ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་པ་ཉིད་དོ། །རང་གི་ཉེས་པས་གནོད་ཅེས་པའི་རྣམ་སྨིན་དཔེ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། བྱིས་པ་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་ངན་པ་དང་ལུས་ལ་བརྐམ་པས་ན་རང་གིས་དེ་གཉིས་བྱས་ཤིང་བཟུང་བའི་ཉེས་པས་གནོད་པ་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ལ་གཞན་ལ་བཀོན་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe childish do not desire suffering,\nYet they crave the causes of suffering.\nWhen harmed by their own faults,\nWhat reason is there to blame others?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which points out the irony of how ignorant or foolish people (\"childish\" or \"immature\") dislike suffering but eagerly pursue its causes. It emphasizes that when people experience harm as a result of their own mistakes or negative actions, it is illogical for them to blame others for their misfortunes.", + "translation": "The childish do not desire suffering,\nYet they crave the causes of suffering.\nWhen harmed by their own faults,\nWhat reason is there to blame others?" } } }, @@ -8169,6 +34637,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔེར་ན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་ལྟར། །རང་གི་ལས་ཀྱིས་འདི་བསྐྱེད་པ། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཁྲོ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nFor example, like the guardians of hell\nAnd the forest of sword-leaf trees,\nThese are produced by one's own karma.\nSo at whom should one be angry?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning and poetic structure of the original Tibetan verse, following the style of the provided examples.", "translation": "For example, like the guardians of hell\nAnd the forest of sword-leaf trees,\nThese are produced by one's own karma.\nSo at whom should one be angry?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔེར་ན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་ལྟར། །རང་གི་ལས་ཀྱིས་འདི་བསྐྱེད་པ། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཁྲོ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དཔེར་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདི་ཞེས་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་འདིའོ། །\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་དམྱལ་བ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ལྟར་རང་གི་ལས་ཀྱིས་གནོད་པ་འདི་དག་བསྐྱེད་ན་གཞན་གང་ཞིག་ལ་ཁྲོ་བར་བྱ་སྟེ་བྱ་བར་མི་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nFor example, just as the guardians of hell\nAnd the forests with sword-like leaves,\nAre produced by one's own karma,\nAt whom should one be angry about this?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that, like the torments of hell such as its guardians and forests with sharp leaves, our current sufferings are produced by our own past actions (karma). Therefore, there is no logical basis for becoming angry at others for these experiences.", + "translation": "For example, just as the guardians of hell\nAnd the forests with sword-like leaves,\nAre produced by one's own karma,\nAt whom should one be angry about this?" } } }, @@ -8192,6 +34665,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གི་ལས་ཀྱིས་བསྐུལ་བྱས་ནས། །བདག་ལ་གནོད་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་དོང་ན། །བདག་གིས་དེ་དག་མ་བརླག་གམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIncited by my own karma,\nThose who harm me arise.\nBy this, in the depths of hell realms,\nHave I not destroyed those beings?\n", "translation": "Incited by my own karma,\nThose who harm me arise.\nBy this, in the depths of hell realms,\nHave I not destroyed those beings?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གི་ལས་ཀྱིས་བསྐུལ་བྱས་ནས། །བདག་ལ་གནོད་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་དོང་ན། །བདག་གིས་དེ་དག་མ་བརླག་གམ། །\n\nCommentary 1: གང་བདག་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐུལ་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་བཏང་བས་ན་དེ་དག་བརླག་པ་སྟེ་ཕུང་བར་བྱས་པའོ། །མ་བརླག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་སེམས་ལ་བོས་ཏེ། གདམས་པའི་ཚིག་གོ ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། བདག་གི་གནོད་པ་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ཀྱི་བསྐུལ་བྱས་ནས་བདག་ལ་གནོད་བྱེད་རྣམས་བྱུང་སྟེ། དེ་ཡིས་གནོད་བྱེད་དེ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འདོང་ན་བདག་གིས་གནོད་བྱེད་དེ་དག་མ་བརླག་གམ་སྟེ་བརླག་པར་བྱས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIncited by my own actions,\nThose who harm me arise.\nBy this, in the depths of hell,\nHave I not destroyed those beings?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which reflects on how one's own karmic actions lead to harmful situations, and how responding with harm in turn leads to the suffering of beings in hell realms. The rhetorical question at the end emphasizes self-reflection on the consequences of one's actions.", + "translation": "Incited by my own actions,\nThose who harm me arise.\nBy this, in the depths of hell,\nHave I not destroyed those beings?" } } }, @@ -8215,6 +34693,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བདག་ལ་བསམ་པ་ཡི། །ཡོན་ཏན་ཡོད་ན་དམྱལ་མི་འགྲོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་བདག་བསྲུངས་ན། །དེ་དག་ལ་འདིར་ཅི་ཞིག་བྱུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf I had virtuous intentions,\nI would not go to hell.\nIf I protected myself,\nWhat would happen to them here?\n\n\nThis translation aims to capture the meaning while maintaining some of the poetic structure of the original. The passage seems to be reflecting on the relationship between one's intentions, actions, and karmic consequences.", "translation": "If I had virtuous intentions,\nI would not go to hell.\nIf I protected myself,\nWhat would happen to them here?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བདག་ལ་བསམ་པ་ཡི། །ཡོན་ཏན་ཡོད་ན་དམྱལ་མི་འགྲོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་བདག་བསྲུངས་ན། །དེ་དག་ལ་འདིར་ཅི་ཞིག་བྱུང་། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་ན་གནོད་པ་བྱེད་མཁན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ། བདག་ལ་བསམ་པའི་ཞེས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་གིས་བདག་དམྱལ་བར་མ་སོང་ན་དེའི་དེ་དག་ལ་གནོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་བར་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཀྱི། བདག་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པའི་ཡོན་ཏན་བདག་ཉིད་བསྲུང་བར་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་སྡིག་རྐྱེན་བྱས་པས་བདག་ཀྱང་དམྱལ་བར་འགྲོའོ་སྙམ་ན། བདག་ལ་བསམ་པའི་ཡོན་ཏན་བཟོད་པ་ཡོད་ན་དམྱལ་བར་མི་འགྲོའོ། །གལ་ཏེ་གནོད་བྱེད་དུ་མཉམ་པས་དམྱལ་བར་འགྲོ་མི་འགྲོའི་ཁྱད་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ན། རུང་སྟེ་བདག་གི་བསམ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བདག་དམྱལ་བ་ལས་བསྲུངས་བ་ཡིན་ན་དེ་དག་ལ་འདིར་སྲུང་བྱེད་ཅི་ཞིག་འབྱུང་སྟེ་མ་བྱུང་བས་སོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བཟོད་པས་ཁྱོད་རང་བསྲུངས་ལ་ཕན་བྱེད་དུ་གྱུར་པའི་དགྲ་བོ་དེ་མ་བསྲུངས་བས་དྲིན་མི་ཤེས་པའམ་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། བདག་གི་བཟོད་པས་དེ་བསྲུང་བར་མ་ནུས་མོད་ཀྱི། བཟོད་པ་མེད་པར་ཡང་གང་གིས་བསྲུང་།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nIf I possess the virtuous quality of patience in my mind,\nI will not go to hell.\nIf I protect myself through this virtue,\nWhat then will happen to those who harm me here?\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original text and commentaries:\n\n1. The importance of cultivating patience/forbearance as a virtuous mental quality\n2. How this virtue protects one from rebirth in hell realms\n3. The contrast between protecting oneself through patience versus what happens to those who cause harm\n4. The implication that those who harm others lack this protective virtue and may face negative consequences", + "translation": "If I possess the virtuous quality of patience in my mind,\nI will not go to hell.\nIf I protect myself through this virtue,\nWhat then will happen to those who harm me here?" } } }, @@ -8238,6 +34721,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འོན་ཏེ་ལན་དུ་གནོད་བྱས་ན། །དེ་དག་བསྲུངས་པར་མ་གྱུར་ལ། །བདག་གི་སྤྱོད་པའང་ཉམས་པར་འགྱུར། །དེས་ན་དཀའ་ཐུབ་ཞིག་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHowever, if harm is done in return,\nThose beings are not protected,\nAnd my own conduct will degenerate.\nThus, my austerities will be destroyed.\n", "translation": "However, if harm is done in return,\nThose beings are not protected,\nAnd my own conduct will degenerate.\nThus, my austerities will be destroyed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའོན་ཏེ་ལན་དུ་གནོད་བྱས་ན། །དེ་དག་བསྲུངས་པར་མ་གྱུར་ལ། །བདག་གི་སྤྱོད་པའང་ཉམས་པར་འགྱུར། །དེས་ན་དཀའ་ཐུབ་ཞིག་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ལན་དུ་གནོད་པར་བྱས་པ་ནི་དེ་དག་ལ་གནོད་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་གཞན་རྗེས་སུ་བསྐྱང་བའོ། །ཉམས་པ་ནི་ཞིག་པའོ། །ཞིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྲོ་བའོ། །དཀའ་ཐུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའི་ཚིག་སྟེ། ཕྱིས་དེ་དག་གདོན་པའི་ཐབས་བསམ་པར་བྱའོ་ཞེས་དགོངས་པའོ།།གཞན་ཡང་དབྱུག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྣུན་པས་ཡིད་དམ་ཡང་ན་ལུས་ལ་གནོད་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཡིད་ལ་ནི་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ།\n\nCommentary 2: འོན་ཏེ་ལན་དུ་གནོད་པ་བྱས་ན་ནི་དེ་དག་གི་སྡིག་པ་ལྷག་པར་འཕེལ་བས་ན་དེ་དག་བསྲུངས་བར་མ་གྱུར་ལ། བདག་གི་དགེ་སྦྱོང་གི་སྤྱོད་པ་བཞི་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་དེས་ན་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་མཆོག་བཟོད་པ་ཞིག་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHowever, if harm is done in retaliation,\nThose beings will not be protected,\nAnd my own conduct will also degenerate.\nThus, my ascetic practice will be destroyed.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Retaliating with harm is not beneficial\n2. It fails to protect or help the other beings\n3. It degrades one's own spiritual conduct and practice\n4. It ultimately destroys one's ascetic or spiritual endeavors, particularly the supreme ascetic practice of patience", + "translation": "However, if harm is done in retaliation,\nThose beings will not be protected,\nAnd my own conduct will also degenerate.\nThus, my ascetic practice will be destroyed." } } }, @@ -8261,6 +34749,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡིད་ནི་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པས། །སུས་ཀྱང་གང་དུའང་གཞོམ་མི་ནུས། །ལུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ན། །ལུས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གནོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince the mind is not physical,\nIt cannot be harmed by anyone anywhere.\nBut due to attachment to the body,\nThe body is afflicted by sufferings.\n", "translation": "Since the mind is not physical,\nIt cannot be harmed by anyone anywhere.\nBut due to attachment to the body,\nThe body is afflicted by sufferings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡིད་ནི་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པས། །སུས་ཀྱང་གང་དུའང་གཞོམ་མི་ནུས། །ལུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ན། །ལུས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གནོད། །\n\nCommentary 1: ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་རྟོག་པས་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།ལུས་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ལུས་སྡུག་བསྔལ་བས་ཡིད་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་འམ་ཡང་ན་ལུས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ལུས་ལ་གཅེས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་གྱི་བརྡེག་པར་མི་ནུས་སོ། །ལུས་བེམས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྙས་པ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་བརྙས་སོགས་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བརྙས་སོགས་ཀྱིས་མི་གནོད་པ་དང་། རྙེད་པར་བར་ཆད་བྱེད་པས་དང་། གཞན་མ་དད་པར་བྱེད་པས་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། དགྲས་ཡིད་དམ་ལུས་གང་ལ་གནོད་ནས་ཁྲོ། དང་པོ་མི་རིགས་ཏེ། ཡིད་ནི་ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པས་སུས་ཀྱང་གང་དུའང་གཞོམ་པར་མི་ནུས་པས་སོ། །འོན་ཏེ་སེམས་དེས་ལུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ལུས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་གནོད་པར་ནུས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་གནོད་པས་ལུས་སེམས་གཉིས་ཀ་ལ་གནོད་དོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThe mind, being non-physical, \nCannot be harmed by anyone anywhere.\nBut due to strong attachment to the body,\nThe body is afflicted by sufferings.\n", + "translation": "The mind, being non-physical, \nCannot be harmed by anyone anywhere.\nBut due to strong attachment to the body,\nThe body is afflicted by sufferings." } } }, @@ -8284,6 +34777,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་སྨྲ་བ་དང་། །མི་སྙན་པ་ཡི་ཚིག་དེ་ཡིས། །ལུས་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ན། །སེམས་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཁྲོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf harsh words, insults, and unpleasant speech\nDo not physically harm the body,\nThen why, O mind, do you become so enraged?\n", "translation": "If harsh words, insults, and unpleasant speech\nDo not physically harm the body,\nThen why, O mind, do you become so enraged?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་སྨྲ་བ་དང་། །མི་སྙན་པ་ཡི་ཚིག་དེ་ཡིས། །ལུས་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ན། །སེམས་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཁྲོ། །\n\nCommentary 1: བརྙས་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡིས་ཞེས་པ་ནི་བརྙས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་འདུས་པ་དེས་ལུས་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་དེ་དག་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་ཚོགས་སོ། །བརྙས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་བདག་ལ་མ་དད་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་ཁྲོ་བའི་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: འོ་ན་བརྙས་དང་ཚིག་རྩུབ་སྨྲ་བ་དང་མི་སྙན་པ་ཡི་ཚིག་དེ་ཡིས་ལུས་ལ་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ན་སེམས་ལ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས་ཏེ། དེ་དག་ལ་སེམས་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཁྲོ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf contempt, harsh words, and unpleasant speech\nDo not cause harm to your body,\nThen why, O mind, do you become so enraged?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which questions why the mind becomes angry at verbal insults when they do not physically harm the body. The commentaries provide context that these verbal attacks may be seen as reasons to become upset, but the verse challenges this reaction as illogical.", + "translation": "If contempt, harsh words, and unpleasant speech\nDo not cause harm to your body,\nThen why, O mind, do you become so enraged?" } } }, @@ -8307,6 +34805,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་དག་བདག་ལ་མི་དགའ་བ། །དེས་ནི་ཚེ་འདིའམ་ཚེ་གཞན་ལ། །བདག་ལ་ཟ་བར་མི་བྱེད་ན། །བདག་ནི་ཅི་ཕྱིར་དེ་མི་འདོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf others who dislike me\nDo not harm me in this life or the next,\nWhy should I not desire them?\nWhy should I be averse to them?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the original Tibetan while rendering it into natural English. The passage appears to be encouraging a compassionate attitude even towards those who dislike us, questioning why we should have aversion towards them if they aren't actually causing us harm.", "translation": "tags:\n\n\nIf others who dislike me\nDo not harm me in this life or the next,\nWhy should I not desire them?\nWhy should I be averse to them?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་དག་བདག་ལ་མི་དགའ་བ། །དེས་ནི་ཚེ་འདིའམ་ཚེ་གཞན་ལ། །བདག་ལ་ཟ་བར་མི་བྱེད་ན། །བདག་ནི་ཅི་ཕྱིར་དེ་མི་འདོད། །\n\nCommentary 1: གཞན་དག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། མི་དགའ་བ་ནི་མ་དད་པའོ། །འདིར་ཞེས་པ་ནི་ཚེ་འདི་རུའོ། །འདིར་ཞེས་པ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་བརྙས་སོགས་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞན་དག་བདག་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བས་སོ་ཞེ་ན། དེས་ནི་ཚེ་འདིའམ་ཚེ་གཞན་ལ་བདག་ལ་ཟ་བར་ཏེ་གནོད་པ་མི་བྱེད་ན་བདག་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་མ་དད་པ་དེ་མི་འདོད།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf others dislike me,\nWhether in this life or the next,\nAs long as they do not harm me,\nWhy should I be averse to their dislike?\n", + "translation": "If others dislike me,\nWhether in this life or the next,\nAs long as they do not harm me,\nWhy should I be averse to their dislike?" } } }, @@ -8330,6 +34833,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྙེད་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདི་བདག་མི་འདོད་ན། །བདག་གི་རྙེད་པ་འདིར་འདོར་གྱི། །སྡིག་པ་དག་ནི་བརྟན་པར་གནས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf I do not desire this which obstructs attainment,\nI will abandon my gains here.\nBut the negative karma remains firmly established.\n", "translation": "If I do not desire this which obstructs attainment,\nI will abandon my gains here.\nBut the negative karma remains firmly established." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྙེད་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་འདི་བདག་མི་འདོད་ན། །བདག་གི་རྙེད་པ་འདིར་འདོར་གྱི། །སྡིག་པ་དག་ནི་བརྟན་པར་གནས། །\n\nCommentary 1: སྡིག་པ་ནི་བརྙས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་ཁྲོ་བའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབའ་ཞིག་གོ།།བརྟན་པ་ནི་ལོངས་མ་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་དེ་མ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་ནི་དེ་འབའ་ཞིག་བརྟན་པར་གནས་པའོ། །འདིར་འདི་ཡང་བསམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཁྲོ་བའི་སྡིག་པ་ལྕི་བ་དང་། རྙེད་པ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་དང་། སྙིང་པོ་ཡོད་པར་རྟོག་པ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་བརྙས་སོགས་ཀྱིས་གཞན་མ་དད་ནས་རྙེད་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདི་བདག་བརྙས་སོགས་མི་འདོད་དོ་ཞེ་ན། བདག་གིས་རྙེད་པ་དེ་ནི་གྲུབ་ཀྱང་ཚེ་འདིར་འདོར་ཏེ་ཕྱི་མར་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་གི་དེའི་དོན་དུ་ཁྲོས་པ་ཡི་སྡིག་པ་དག་ནི་འབྲས་བུ་མ་སྤྱད་བར་དུ་བརྟན་པར་གནས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf I do not desire this [disrespect] because it hinders my gains,\nI will abandon my gains here [in this life],\nWhile the sins [of anger] will remain firmly established.\n\n\nThis translation reflects the following key points from the commentaries:\n1. The \"sins\" refer specifically to the sins of anger resulting from being disrespected or similar actions.\n2. These sins remain \"firmly established\" because their effects have not yet been experienced and thus remain intact.\n3. The verse is contrasting the temporary nature of worldly gains in this life with the lasting negative impact of anger and resentment.\n4. It's suggesting that it's better to let go of material gains than to hold onto anger, which has more severe and long-lasting karmic consequences.", + "translation": "If I do not desire this [disrespect] because it hinders my gains,\nI will abandon my gains here [in this life],\nWhile the sins [of anger] will remain firmly established." } } }, @@ -8353,6 +34861,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་དེང་ཉིད་ཤི་ཡང་བླའི། །ལོག་འཚོས་ཡུན་རིང་གསོན་མི་རུང་། །བདག་ལྟ་ཡུན་རིང་གནས་གྱུར་ཀྱང་། །འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཉིད་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIt is better for me to die today\nThan to live long through wrong livelihood.\nEven if I were to live for a long time,\nIt would still end in the suffering of death.\n", "translation": "It is better for me to die today\nThan to live long through wrong livelihood.\nEven if I were to live for a long time,\nIt would still end in the suffering of death." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་དེང་ཉིད་ཤི་ཡང་བླའི། །ལོག་འཚོས་ཡུན་རིང་གསོན་མི་རུང་། །བདག་ལྟ་ཡུན་རིང་གནས་གྱུར་ཀྱང་། །འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཉིད་ཡིན། །\n\nCommentary 1: བདག་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། བླའི་ཞེས་པ་ནི་ཚོད་ཡོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལོག་འཚོ་ཞེས་པ་ནི་འདོད་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ནོར་བཙལ་བའོ། །\n\nCommentary 2: དེས་ན་བདག་ནི་རྙེད་པ་མེད་པར་དེང་ཉིད་དུ་ཤི་ཡང་བླའི་གཞན་ལ་གནོད་པའི་སྒོ་ནས་ལོག་འཚོ་དང་ལྡན་ཞིང་ཡུན་རིང་དུ་གསོན་པ་ནི་མི་རུང་སྟེ། བདག་ལྟ་ཡུན་རིང་གནས་གྱུར་ཀྱང་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཉིད་ལས་མ་འདས་པ་ཡིན་ཞིང་། ཤི་ནས་ལོག་འཚོའི་རྣམ་སྨིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIt is better for me to die today\nThan to live long through wrong livelihood.\nEven if I were to live for a long time,\nIt would still end in the suffering of death.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the preference for an honorable death over a long life sustained through improper means, and acknowledging the inevitability of death's suffering regardless of lifespan.", + "translation": "It is better for me to die today\nThan to live long through wrong livelihood.\nEven if I were to live for a long time,\nIt would still end in the suffering of death." } } }, @@ -8376,6 +34889,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྨི་ལམ་ལོ་བརྒྱར་བདེ་མྱོང་ནས། །སད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་དང་། །གཞན་ཞིག་ཡུད་ཙམ་བདེ་མྱོང་ནས། །སད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhether one experiences happiness in a dream for a hundred years\nAnd then awakens,\nOr another experiences happiness for just a moment\nAnd then awakens -\n", "translation": "Whether one experiences happiness in a dream for a hundred years\nAnd then awakens,\nOr another experiences happiness for just a moment\nAnd then awakens -" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྨི་ལམ་ལོ་བརྒྱར་བདེ་མྱོང་ནས། །སད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་དང་། །གཞན་ཞིག་ཡུད་ཙམ་བདེ་མྱོང་ནས། །སད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་ཉིད་ཀྱིའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལོག་འཚོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་ཀྱང་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་འབའ་ཞིག་ལས་གཞན་ནི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འགའ་ཞིག་གིས་རྨི་ལམ་དུ་ལོ་བརྒྱར་བདེ་བ་མྱོང་ནས་གཉིད་སད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་དང་། གཞན་ཞིག་རྨི་ལམ་དུ་ཡུད་ཙམ་བདེ་བ་མྱོང་ནས་སད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nWhether one experiences happiness in a dream for a hundred years and then awakens,\nOr another experiences happiness for just a moment and then awakens,\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which compares two scenarios of experiencing happiness in dreams - one lasting a long time (a hundred years) and another lasting only briefly (a moment), both ending upon awakening. The commentaries emphasize that dream experiences, regardless of their perceived duration, are ultimately illusory and do not differ in their lack of lasting substance once one awakens.", + "translation": "Whether one experiences happiness in a dream for a hundred years and then awakens,\nOr another experiences happiness for just a moment and then awakens," } } }, @@ -8399,6 +34917,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྙེད་པ་མང་པོ་ཐོབ་གྱུར་ཏེ། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་བདེ་སྤྱད་ཀྱང་། །ཆོམ་པོས་ཕྲོགས་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །སྒྲེན་མོ་ལག་པ་སྟོང་པར་འགྲོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThough one may obtain many riches\nAnd enjoy pleasures for a long time,\nLike being robbed by thieves,\nOne goes naked and empty-handed.\n\n\nThis translation conveys the Buddhist teaching on the impermanence of worldly possessions and pleasures, using the metaphor of being robbed to illustrate how all material gains are ultimately lost at death.", "translation": "Though one may obtain many riches\nAnd enjoy pleasures for a long time,\nLike being robbed by thieves,\nOne goes naked and empty-handed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྙེད་པ་མང་པོ་ཐོབ་གྱུར་ཏེ། །ཡུན་རིང་དུས་སུ་བདེ་སྤྱད་ཀྱང་། །ཆོམ་པོས་ཕྲོགས་པ་ཇི་བཞིན་དུ། །སྒྲེན་མོ་ལག་པ་སྟོང་པར་འགྲོ། །\n\nCommentary 1: འདི་ལྟར་རྙེད་པ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལག་པ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནོར་མེད་པའོ། །འགྲོ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་རྙེད་པ་མང་པོ་ཐོབ་གྱུར་ཏེ་ཡུན་རིང་དུས་སུ་བདེ་སྤྱད་ཀྱང་འཆི་བའི་ཚེ་ཆོམ་པོས་ཕྲོགས་པ་ཇི་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཕྱི་མར་ཁྱེར་དབང་མེད་པས་སྒྲེན་མོ་ལག་པ་སྟོང་པར་འགྲོ་བས་རྙེད་སོགས་ལ་སྙིང་པོ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries provided:\n\n\nThough one may acquire many possessions\nAnd enjoy them for a long time,\nJust like being robbed by a thief,\nOne goes naked and empty-handed.\n\n\nThis translation captures the core meaning that even if someone gains many material possessions and enjoys them for a long time in this life, at the time of death they cannot take anything with them. Like being robbed by a thief, one departs for the next life \"naked\" (without possessions) and empty-handed, highlighting the lack of lasting essence in worldly gains and enjoyments.", + "translation": "Though one may acquire many possessions\nAnd enjoy them for a long time,\nJust like being robbed by a thief,\nOne goes naked and empty-handed." } } }, @@ -8422,6 +34945,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་རྙེད་པས་གསོན་གྱུར་ན། །སྡིག་ཟད་བསོད་ནམས་བྱ་ཞེ་ན། །རྙེད་པའི་དོན་དུ་ཁྲོས་གྱུར་ན། །བསོད་ནམས་ཟད་སྡིག་མི་འགྱུར་རམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf one says, \"By gaining wealth I will live,\nExhaust negativities and create merit,\"\nBut becomes angry for the sake of gain,\nWon't merit be exhausted and negativity increase?\n", "translation": "If one says, \"By gaining wealth I will live,\nExhaust negativities and create merit,\"\nBut becomes angry for the sake of gain,\nWon't merit be exhausted and negativity increase?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་རྙེད་པས་གསོན་གྱུར་ན། །སྡིག་ཟད་བསོད་ནམས་བྱ་ཞེ་ན། །རྙེད་པའི་དོན་དུ་ཁྲོས་གྱུར་ན། །བསོད་ནམས་ཟད་སྡིག་མི་འགྱུར་རམ། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་རྙེད་པ་དང་ལྡན་ན་བསོད་ནམས་བྱས་ལ་སྡིག་པ་ཟད་པར་བྱའོ་ཞེས་རྩོད་པ་བསླང་བའི་དོན་དུ། གལ་ཏེ་རྙེད་པས་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྙེད་པའི་དོན་དུ་ཞེས་པས་ནི་ལན་གསུངས་ཏེ། ཁྱོད་ནི་རྙེད་པའི་དོན་དུ་ཁྲོས་པར་གྱུར་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ཅི་དགོས། རེ་ཞིག་རྙེད་པས་ནི་ཡུན་རིང་དུ་བདེ་བར་འཚོའོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་རྙེད་པས་འཚོ་བའི་མཐུན་རྐྱེན་ཚང་ནས་ཡུན་རིང་པོར་གསོན་པར་གྱུར་ན། ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་ཇི་སྲིད་ཡུན་རིང་འཚོ། །དེ་སྲིད་དགེ་བའི་རྒྱུན་ནི་རབ་ཏུ་འཕེལ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སྡིག་པ་ཟད་པ་དང་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་བྱས་བས་རྙེད་པ་དོན་ཆེ་བས་དེའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོའོ་ཞེ་ན། རྙེད་པའི་དོན་དུ་དེའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོས་པར་གྱུར་ན་བསོད་ནམས་ཟད་ཅིང་སྡིག་པ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རམ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf one says, \"Should we not exhaust negative karma and accumulate merit if we can sustain ourselves through material gain?\"\nThen if one becomes angry for the sake of material gain, \nWould that not exhaust merit and increase negative karma?\n\n\nThis translation captures the core meaning of the verse, which presents a hypothetical argument about using material gain for spiritual purposes, and then counters it by pointing out that becoming angry in pursuit of material gain would actually be counterproductive, exhausting merit and increasing negative karma instead.", + "translation": "If one says, \"Should we not exhaust negative karma and accumulate merit if we can sustain ourselves through material gain?\"\nThen if one becomes angry for the sake of material gain, \nWould that not exhaust merit and increase negative karma?" } } }, @@ -8445,6 +34973,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་གི་དོན་དུ་བདག་གསོན་པ། །དེ་ཉིད་གལ་ཏེ་ཉམས་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པ་ཡི། །གསོན་པ་དེས་ཀོ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf the very purpose for which I live\nShould become corrupted or decline,\nThen what use is this life\nThat only commits evil deeds?\n", "translation": "If the very purpose for which I live\nShould become corrupted or decline,\nThen what use is this life\nThat only commits evil deeds?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་གི་དོན་དུ་བདག་གསོན་པ། །དེ་ཉིད་གལ་ཏེ་ཉམས་གྱུར་ན། །སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པ་ཡི། །གསོན་པ་དེས་ཀོ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: གང་གི་དོན་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གི་དོན་ཏེ་དགེ་བའི་དོན་དུའོ། །སྡིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་གང་གི་དོན་དུ་བདག་གི་གསོན་པའི་དགོས་པ་བསོད་ནམས་དེ་ཉིད་གལ་ཏེ་ཉམས་གྱུར་ན་སྡིག་པ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པ་ཡི་གསོན་པ་དེས་ཀོ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf the very purpose for which I live\nShould become corrupted,\nThen what use is this life\nThat only commits evil deeds?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that if one's life purpose (which should be for virtuous aims) becomes degraded, and one ends up only committing negative actions, then such a life has lost its meaning and value.", + "translation": "If the very purpose for which I live\nShould become corrupted,\nThen what use is this life\nThat only commits evil deeds?" } } }, @@ -8468,6 +35001,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཉམས་བྱེད་པས། །མི་སྙན་སྨྲ་ལ་ཁྲོ་ཞེ་ན། །གཞན་ལ་མི་སྙན་བརྗོད་ལའང་ཁྱོད། །དེ་བཞིན་ཅི་སྟེ་ཁྲོ་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you become angry at beings\nWho speak unpleasant words to harm you,\nWhy then do you not likewise\nBecome angry at those who speak unpleasantly to others?\n", "translation": "If you become angry at beings\nWho speak unpleasant words to harm you,\nWhy then do you not likewise\nBecome angry at those who speak unpleasantly to others?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཉམས་བྱེད་པས། །མི་སྙན་སྨྲ་ལ་ཁྲོ་ཞེ་ན། །གཞན་ལ་མི་སྙན་བརྗོད་ལའང་ཁྱོད། །དེ་བཞིན་ཅི་སྟེ་ཁྲོ་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་གཞན་ཡང་མི་སྙན་པར་སྒྲོགས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཞེ་སྡང་བྱེད་པའི་ལྟ་ན་གཞན་ལ་མི་སྙན་པར་སྒྲོགས་པ་ལ་ཡང་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བར་མི་བྱེད། བདག་ལ་མི་སྙན་པར་སྒྲོགས་པ་མི་སྙན་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་མི་སྙན་པར་སྒྲོགས་པ་ཡང་མི་སྙན་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་ཁྲོ་བར་རིགས་སོ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གཞན་བདག་ལ་དད་པ་ཉམས་པར་བྱེད་པས་མི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཁྲོའོ་ཞེ་ན། འོ་ན་གཞན་ལ་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པ་ལའང་ཁྱོད་དེ་བཞིན་ཅི་སྟེ་ཁྲོ་བར་མི་བྱེད་དེ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf you become angry at those who speak unpleasantly,\nHarming sentient beings,\nWhy then do you not likewise become angry\nAt yourself when you speak unpleasantly of others?\n", + "translation": "If you become angry at those who speak unpleasantly,\nHarming sentient beings,\nWhy then do you not likewise become angry\nAt yourself when you speak unpleasantly of others?" } } }, @@ -8491,6 +35029,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མ་དད་གཞན་ལ་རག་ལས་པས། །དད་པ་མེད་ལ་ཁྱོད་བཟོད་ན། །ཉོན་མོངས་སྐྱེ་ལ་རག་ལས་པས། །མི་སྙན་སྨྲ་ལ་ཅིས་མི་བཟོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you tolerate those without faith\nWho depend on others' lack of faith,\nWhy not tolerate unpleasant speech\nWhich depends on arising afflictions?\n", "translation": "If you tolerate those without faith\nWho depend on others' lack of faith,\nWhy not tolerate unpleasant speech\nWhich depends on arising afflictions?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམ་དད་གཞན་ལ་རག་ལས་པས། །དད་པ་མེད་ལ་ཁྱོད་བཟོད་ན། །ཉོན་མོངས་སྐྱེ་ལ་རག་ལས་པས། །མི་སྙན་སྨྲ་ལ་ཅིས་མི་བཟོད། །\n\nCommentary 1: །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་མ་དད་པ་དང་མི་སྙན་པར་སྨྲས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་བཟོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་ལ་མི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་བཟོད་པར་རིགས་པ་ཉིད་དེ། བཟོད་པའི་རྒྱུ་མ་དད་པ་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལས་གཞན་དད་པ་ཉམས་པར་བྱེད་པས་སོ། །གཞན་ལ་གཞན་དད་མ་དད་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་དད་པ་ཡོད་མེད་ལ་རག་ལས་པས་གཞན་ལ་དད་པ་མེད་པ་ལ་ཁྱོད་བཟོད་པར་བྱེད་ན་འོ་ན་བདག་ལ་མི་སྙན་པ་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་ཅིས་མི་བཟོད་དེ། དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf you can tolerate those without faith,\nSince their lack of faith depends on others,\nWhy can't you tolerate harsh words,\nSince they depend on arising afflictions?\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, which draws a parallel between tolerating others' lack of faith and tolerating harsh words directed at oneself. The commentaries explain that both situations depend on external factors - others' qualities or afflictions - and therefore should be treated with equal patience and tolerance.", + "translation": "If you can tolerate those without faith,\nSince their lack of faith depends on others,\nWhy can't you tolerate harsh words,\nSince they depend on arising afflictions?" } } }, @@ -8514,6 +35057,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྐུ་གཟུགས་མཆོད་རྟེན་དམ་ཆོས་ལ། །འཁྱལ་ཞིང་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ལའང་། །བདག་གིས་ཞེ་སྡང་མི་རིགས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་སོགས་ལ་གནོད་མི་མངའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven towards those who damage or destroy\nSacred images, stupas, or holy scriptures,\nIt is not right for me to feel anger,\nFor the buddhas and such cannot truly be harmed.\n", "translation": "Even towards those who damage or destroy\nSacred images, stupas, or holy scriptures,\nIt is not right for me to feel anger,\nFor the buddhas and such cannot truly be harmed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྐུ་གཟུགས་མཆོད་རྟེན་དམ་ཆོས་ལ། །འཁྱལ་ཞིང་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ལའང་། །བདག་གིས་ཞེ་སྡང་མི་རིགས་ཏེ། །སངས་རྒྱས་སོགས་ལ་གནོད་མི་མངའ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་ན་སྐུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཁྲོ་བར་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ། སྐུ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཆོད་རྟེན་ནི་མཆོད་རྟེན་ཉིད་དོ། །འཁྱལ་པ་ནི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པ་རྗེས་སུ་བརྗོད་པའོ། །འཇིག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་བཤེས་ལ་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡུལ་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང་། གནོད་པ་ཅན་ལ་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྐུ་གཟུགས་དང་མཆོད་རྟེན་དང་དམ་ཆོས་ལ་འཁྱལ་པ་སྟེ་ཚུལ་དེ་མི་མཐུན་པ་སྨྲ་ཞིང་དེ་དག་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ལའང་བདག་གི་སྙིང་རྗེས་དེ་བཟློག་པར་བྱའི་ཞེ་སྡང་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཡུལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་མངའ་ཞིང་གནོད་བྱེད་ནི་སྙིང་རྗེའི་གནས་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the commentaries provided:\n\n\nEven towards those who disrespect or destroy\nBuddha images, stupas, and sacred texts,\nIt is not right for me to feel anger,\nFor the Buddhas and others cannot be harmed.\n", + "translation": "Even towards those who disrespect or destroy\nBuddha images, stupas, and sacred texts,\nIt is not right for me to feel anger,\nFor the Buddhas and others cannot be harmed." } } }, @@ -8537,6 +35085,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བླ་མ་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་། །བཤེས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་རྣམས་ལའང་། །སྔ་མའི་ཚུལ་གྱིས་རྐྱེན་དག་ལས། །འགྱུར་བར་མཐོང་ནས་ཁྲོ་བ་བཟློག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage based on the examples provided:\n\n\nEven towards those who harm our teachers, relatives, and friends,\nWhen we see that they too are changed by conditions,\nJust like in the previous examples,\nWe should reverse our anger.\n", "translation": "Even towards those who harm our teachers, relatives, and friends,\nWhen we see that they too are changed by conditions,\nJust like in the previous examples,\nWe should reverse our anger." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབླ་མ་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་། །བཤེས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་རྣམས་ལའང་། །སྔ་མའི་ཚུལ་གྱིས་རྐྱེན་དག་ལས། །འགྱུར་བར་མཐོང་ནས་ཁྲོ་བ་བཟློག །\n\nCommentary 1: གཉེན་ནི་འབྲེལ་པའོ། །རྐྱེན་དག་ལ་འགྱུར་བ་ཞེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བའོ་ཞེས་རྣམ་པར་དཔྱད་པའོ། །འདི་ལྟར་བསམས་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཞེ་སྡང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པ་དང་། གནོད་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་བསྒོམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། བླ་མ་དང་གཉེན་དང་བཤེས་ལ་སོགས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལའང་སྔ་མ་དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་སོགས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་རྐྱེན་དག་ལས་འགྱུར་བར་མཐོང་ནས་ཁྲོ་བ་བཟློག་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nEven towards those who harm our teachers, relatives, and friends,\nSeeing that they too are changed by conditions,\nAs explained previously,\nWe should reverse our anger.\n", + "translation": "Even towards those who harm our teachers, relatives, and friends,\nSeeing that they too are changed by conditions,\nAs explained previously,\nWe should reverse our anger." } } }, @@ -8560,6 +35113,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་ཡོད་དང་། །སེམས་མེད་གཉི་གས་གནོད་བྱས་ན། །སེམས་ཡོད་ཅི་སྟེ་བཀར་ཏེ་བཀོན། །དེ་བས་གནོད་པ་བཟོད་པར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf beings with minds and those without minds\nBoth cause harm to you,\nWhy single out and blame only those with minds?\nTherefore, practice patience towards all harm.\n", "translation": "If beings with minds and those without minds\nBoth cause harm to you,\nWhy single out and blame only those with minds?\nTherefore, practice patience towards all harm." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་ཡོད་དང་། །སེམས་མེད་གཉི་གས་གནོད་བྱས་ན། །སེམས་ཡོད་ཅི་སྟེ་བཀར་ཏེ་བཀོན། །དེ་བས་གནོད་པ་བཟོད་པར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ་སེམས་ཡོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ནོ། །སེམས་མེད་པ་ནི་དབྱུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གནོད་པ་བྱས་པ་ནི་གནོད་པ་དེ་སྐྱེད་པའོ། །ཅི་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གཉིས་ལས་སེམས་ཡོད་ཁོ་ན་བཀར་ཏེ་མ་ཁྲོ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ད་ནི་དེ་དག་གཉིས་ཀའི་ཉེས་པ་ཐུན་མོང་དུ་སུན་དབྱུང་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དགྲ་ཁྲོ་བའི་ཡུལ་དུ་མི་རིགས་པ་དང་། དེས་ན་དེ་ལ་ཁྲོ་བ་སྤང་བ་དང་། དེའི་ཐབས་སུ་ཆགས་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། སེམས་མེད་དང་གནོད་པར་མཚུངས་པ་དང་། ཁྲོ་མཁན་དང་ཉེས་པ་མཚུངས་པ་དང་། གནོད་པ་ལས་ལས་བྱུང་བས་དགྲ་ལ་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་ཡོད་དང་སེམས་མེད་གཉིས་ཀས་གནོད་པ་བྱས་པར་འདྲ་ན། སེམས་ཡོད་ཁོ་ན་ཅི་སྟེ་གུད་དུ་བཀར་ཏེ་བཀོན་དེ་བས་ན་གནོད་པ་བཟོད་པར་གྱིས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen both sentient beings and inanimate objects\nCause harm to embodied creatures,\nWhy single out and blame only those with minds?\nTherefore, practice patience towards harm.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which discusses the nature of harm caused by both conscious beings and unconscious objects, and advises practicing patience rather than selectively blaming those with minds.", + "translation": "When both sentient beings and inanimate objects\nCause harm to embodied creatures,\nWhy single out and blame only those with minds?\nTherefore, practice patience towards harm." } } }, @@ -8583,6 +35141,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལ་ལ་རྨོངས་པས་ཉེས་པ་བྱེད། །ལ་ལ་རྨོངས་ཏེ་ཁྲོས་གྱུར་ན། །དེ་ལ་སྐྱོན་མེད་གང་གིས་བྱ། །སྐྱོན་དང་བཅས་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSome commit faults due to ignorance.\nSome become angry due to delusion.\nWho among them is without fault?\nAnd who is the one with fault?\n", "translation": "Some commit faults due to ignorance.\nSome become angry due to delusion.\nWho among them is without fault?\nAnd who is the one with fault?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལ་ལ་རྨོངས་པས་ཉེས་པ་བྱེད། །ལ་ལ་རྨོངས་ཏེ་ཁྲོས་གྱུར་ན། །དེ་ལ་སྐྱོན་མེད་གང་གིས་བྱ། །སྐྱོན་དང་བཅས་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ལ་ལ་རྨོངས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ།རྨོངས་པ་སྟེ་མ་ཤེས་པས་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ནི་བདག་ཉིད་སྐྱོན་ཅན་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དགྲ་ལ་ལ་རྨོངས་པས་གནོད་པ་བྱས་བདག་ལྟ་ལ་ལ་རྨོངས་ཏེ་དེ་ལ་ཁྲོ་བར་གྱུར་ན། དེ་གཉིས་ལ་སྐྱོན་མེད་གང་གི་བྱ་སྐྱོན་དང་བཅས་ཏེ་གང་ཞིག་ཡིན་ཏེ་གཉིས་ཀ་སྐྱོན་ཅན་དུ་མཚུངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nSome commit wrongdoing out of ignorance.\nSome become angry due to ignorance.\nWhich of these can be considered faultless?\nAnd which one is at fault?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which discusses how both those who commit harmful actions out of ignorance and those who become angry at others due to ignorance are equally at fault. The commentaries clarify that the verse is questioning which party can be considered blameless, implying that both are actually culpable due to their shared root of ignorance.", + "translation": "Some commit wrongdoing out of ignorance.\nSome become angry due to ignorance.\nWhich of these can be considered faultless?\nAnd which one is at fault?" } } }, @@ -8606,6 +35169,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་གིས་གཞན་དག་གནོད་བྱེད་པའི། །ལས་དེ་སྔོན་ཆད་ཅི་ཕྱིར་བྱས། །ཐམས་ཅད་ལས་ལ་རག་ལས་ན། །བདག་གིས་འདི་ལ་ཅི་སྟེ་བཀོན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhy were these actions done in the past\nThat cause harm to others now?\nIf everything depends on karma,\nWhy should I be angry at this?\n", "translation": "Why were these actions done in the past\nThat cause harm to others now?\nIf everything depends on karma,\nWhy should I be angry at this?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་གིས་གཞན་དག་གནོད་བྱེད་པའི། །ལས་དེ་སྔོན་ཆད་ཅི་ཕྱིར་བྱས། །ཐམས་ཅད་ལས་ལ་རག་ལས་ན། །བདག་གིས་འདི་ལ་ཅི་སྟེ་བཀོན། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་དེ་བྱས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ལས་གང་གིས་གཞན་དག་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་པའི་ལས་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔོན་ཆད་ཅིའི་ཕྱིར་བྱས་དེས་ན་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ལས་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ན་བདག་གིས་དགྲ་འདི་ལ་ཅི་སྟེ་བཀོན།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhy did I previously perform those actions\nThat cause others to harm me now?\nSince everything depends on karma,\nWhy should I be angry at my enemies?\n", + "translation": "Why did I previously perform those actions\nThat cause others to harm me now?\nSince everything depends on karma,\nWhy should I be angry at my enemies?" } } }, @@ -8629,6 +35197,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་མཐོང་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་། །ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་བྱམས་སེམས་སུ། །འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བདག་གིས་ནི། །བསོད་ནམས་དག་ལ་བསྒྲིམས་ཏེ་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the style and terminology used in the examples:\n\n\nHaving seen thus, I shall strive\nTo generate loving-kindness between all,\nSo that everyone becomes\nMutually affectionate towards each other.\n", "translation": "Having seen thus, I shall strive\nTo generate loving-kindness between all,\nSo that everyone becomes\nMutually affectionate towards each other." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་མཐོང་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་། །ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་བྱམས་སེམས་སུ། །འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བདག་གིས་ནི། །བསོད་ནམས་དག་ལ་བསྒྲིམས་ཏེ་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ལས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་བདག་གིས་བསལ་བར་ག་ལ་ནུས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་འབད་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གནོད་པ་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་མཐོང་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་ཁྲོ་བ་སྤངས་ཏེ་བྱམས་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ནི་བསོད་ནམས་དག་ལ་བསྒྲིམས་ཏེ་འབད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nHaving seen this, I shall strive\nTo practice virtue diligently,\nSo that all beings may develop\nLoving-kindness towards one another.\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the importance of cultivating virtue and loving-kindness among all beings after recognizing the nature of karmic consequences.", + "translation": "Having seen this, I shall strive\nTo practice virtue diligently,\nSo that all beings may develop\nLoving-kindness towards one another." } } }, @@ -8652,6 +35225,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔེར་ན་ཁྱིམ་ཚིག་གྱུར་པའི་མེ། །ཁྱིམ་གཞན་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས་ནི། །རྩྭ་སོགས་གང་ལ་མཆེད་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཕྱུང་སྟེ་དོར་བ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nFor example, when a fire that has burned down a house\nMoves on to another house,\nAnd spreads to things like grass there,\nThat [fire] is to be removed and discarded.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning of the original Tibetan verse, using the example passages as a guide for style and terminology. The passage appears to be using the metaphor of a spreading fire to illustrate a concept, likely related to removing negative mental states or afflictions in Buddhist practice.", "translation": "For example, when a fire that has burned down a house\nMoves on to another house,\nAnd spreads to things like grass there,\nThat [fire] is to be removed and discarded." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔེར་ན་ཁྱིམ་ཚིག་གྱུར་པའི་མེ། །ཁྱིམ་གཞན་ཞིག་ཏུ་སོང་ནས་ནི། །རྩྭ་སོགས་གང་ལ་མཆེད་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཕྱུང་སྟེ་དོར་བ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: དཔེར་ན་ཁྱིམ་ཚིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཆེད་པ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་པའི་ལས་སུ་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དཔེར་ན་ཁྱིམ་ཚིག་པར་གྱུར་པའི་མེ་དེ་ཁྱིམ་གཞན་ཞིག་དུ་སོང་ནས་ནི་རྩྭ་སོགས་གང་ལ་མེ་དེ་མཆེད་པར་བྱེད་པའི་རྩྭ་སོགས་དེ་ནི་ཕྱིར་ཕྱུངས་ཏེ་དོར་བར་རིགས་པ་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor example, when a fire that has burned a house\nGoes to another house,\nWhatever grass and such it spreads to,\nThat should be pulled out and discarded.\n\n\nThis translation captures the metaphor of a fire spreading from one house to another, and the advice to remove any fuel (like grass) that it might spread to in order to prevent further damage. The commentaries help clarify that \"spreading\" (མཆེད་པ) refers to the action of the fire expanding or growing, and that the grass and other materials should be removed and thrown away to stop the fire's progression.", + "translation": "For example, when a fire that has burned a house\nGoes to another house,\nWhatever grass and such it spreads to,\nThat should be pulled out and discarded." } } }, @@ -8675,6 +35253,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བཞིན་གང་ལ་སེམས་ཆགས་ན། །ཞེ་སྡང་མེ་ནི་མཆེད་གྱུར་པ། །བསོད་ནམས་ཚིག་པར་དོགས་པ་ཡིས། །དེ་ནི་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLikewise, when the mind becomes attached,\nThe fire of anger blazes forth.\nFearing that merit will be burned away,\nOne should instantly abandon that [attachment].\n", "translation": "Likewise, when the mind becomes attached,\nThe fire of anger blazes forth.\nFearing that merit will be burned away,\nOne should instantly abandon that [attachment]." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བཞིན་གང་ལ་སེམས་ཆགས་ན། །ཞེ་སྡང་མེ་ནི་མཆེད་གྱུར་པ། །བསོད་ནམས་ཚིག་པར་དོགས་པ་ཡིས། །དེ་ནི་དེ་ཡི་མོད་ལ་དོར། །\n\nCommentary 1: དེ་ནི་ཞེས་པ་ནི་རྩྭ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ལ་སེམས་ཆགས་པ་ནི་ཀུན་དུ་ཞེན་པར་གྱུར་པའོ། །མེ་མཆེད་པ་ནི་གདུང་བར་བྱེད་པའོ། །བསོད་ནམས་ནི་རང་གི་ལུས་སོ། །ཚིག་པ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །དོར་ཞེས་པ་ནི་ལས་སུ་བྱས་པའོ། །ག\n\nCommentary 2: དེ་བཞིན་འདོད་པའི་དངོས་པོ་གང་ལ་སེམས་ཆགས་ནས་དེའི་གེགས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཞེ་སྡང་གི་མེ་ནི་མཆེད་པར་གྱུར་པས་བསོད་ནམས་འཚོལ་བར་དོགས་པ་ཡིས་ཆགས་པ་དེ་ནི་དེའི་མོད་ལ་སྟེ་དེ་མ་ཐག་དོར་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nLikewise, when the mind becomes attached to something,\nThe fire of anger flares up.\nFearing that merit will be burned away,\nOne should immediately abandon that attachment.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which warns about the dangers of attachment leading to anger and potentially destroying one's merit or positive karma. The commentaries help clarify that the attachment refers to worldly objects of desire, and that one should quickly let go of such attachments to avoid the negative consequences of anger.", + "translation": "Likewise, when the mind becomes attached to something,\nThe fire of anger flares up.\nFearing that merit will be burned away,\nOne should immediately abandon that attachment." } } }, @@ -8698,6 +35281,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གསད་བྱའི་མི་ཞིག་ལག་བཅད་དེ། །གལ་ཏེ་ཐར་ན་ཅིས་མ་ལེགས། །གལ་ཏེ་མི་ཡི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །དམྱལ་བ་བྲལ་ན་ཅིས་མ་ལེགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf a condemned man's hand is cut off,\nYet he is freed, is that not good?\nIf through human suffering,\nOne is freed from hell, is that not good?\n", "translation": "If a condemned man's hand is cut off,\nYet he is freed, is that not good?\nIf through human suffering,\nOne is freed from hell, is that not good?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགསད་བྱའི་མི་ཞིག་ལག་བཅད་དེ། །གལ་ཏེ་ཐར་ན་ཅིས་མ་ལེགས། །གལ་ཏེ་མི་ཡི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །དམྱལ་བ་བྲལ་ན་ཅིས་མ་ལེགས། །\n\nCommentary 1: ཞན་ཡང་འདི་ལྟར་མིའི་སྡུག་བསྔལ་བག་ཙམ་གྱིས་དམྱལ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བྲལ་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་རྙེད་པ་དམ་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གསད་བྱའི་བཏགས་མི་ཞིག་ཅེས་སྨོས་སོ། །ཁོ་བོས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བག་ཙམ་ཡང་བསྲན་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དགྲས་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པས་དེ་ལ་བཟོད་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། གསད་པར་བྱ་བའི་མི་ཞིག་ལག་པ་བཅད་དེ་གལ་ཏེ་ཐར་ན་ཅིས་མ་ལེགས་ཏེ་ལེགས་པ་ལྟར། གལ་ཏེ་མིའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ཙམ་གྱིས་སམ་དེ་ལ་བཟོད་པར་བྱས་པས་དམྱལ་བ་བྲལ་ན་ཅིས་མ་ལེགས།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf a person condemned to death escapes by having their hand cut off,\nIs that not fortunate?\nLikewise, if through human suffering,\nOne is freed from hell, is that not fortunate?\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, which uses an analogy to illustrate the value of enduring lesser suffering to avoid greater suffering. The commentaries clarify that even a small amount of human suffering, if endured with patience, can help one avoid the much greater sufferings of hell realms. The verse encourages seeing current difficulties as opportunities to purify negative karma and avoid worse future consequences.", + "translation": "If a person condemned to death escapes by having their hand cut off,\nIs that not fortunate?\nLikewise, if through human suffering,\nOne is freed from hell, is that not fortunate?" } } }, @@ -8721,6 +35309,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ད་ལྟའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ཙམ་ལའང་། །བདག་གིས་བཟོད་པར་མི་ནུས་ན། །དེས་ན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ། །ཁྲོ་བ་ཅི་སྟེ་བཟློག་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf I cannot even endure\nThis much present suffering,\nThen why do I not restrain anger,\nThe cause of hellish torments?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning and poetic structure of the original Tibetan, following the style of the provided examples.", "translation": "If I cannot even endure\nThis much present suffering,\nThen why do I not restrain anger,\nThe cause of hellish torments?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nད་ལྟའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ཙམ་ལའང་། །བདག་གིས་བཟོད་པར་མི་ནུས་ན། །དེས་ན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ། །ཁྲོ་བ་ཅི་སྟེ་བཟློག་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: ད་ལྟའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་ཆུང་ངུ་འདི་ཙམ་མོ། །ཁྲོ་བ་ཅི་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་དམྱལ་བའི་རྒྱུ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཅི་སྟེ་མི་བཟློག་ཅེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: ད་ལྟའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ཙམ་ལ་ཡང་བདག་གིས་བཟོད་པར་མི་ནུས་ན་དེས་ན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཁྲོ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཟློག་པར་མི་བྱེད་དེ་བྱེད་པར་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries provided:\n\n\nIf I cannot endure even this much present suffering,\nThen why do I not reverse anger,\nWhich is the cause of the sufferings of hell?\n", + "translation": "If I cannot endure even this much present suffering,\nThen why do I not reverse anger,\nWhich is the cause of the sufferings of hell?" } } }, @@ -8744,6 +35337,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདོད་པའི་དོན་དུ་སྲེག་ལ་སོགས། །དམྱལ་བར་སྟོང་ཕྲག་མྱོང་གྱུར་ཡང་། །བདག་གིས་རང་གི་དོན་དང་ནི། །གཞན་གྱི་དོན་ཡང་མ་བྱས་སོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough I have experienced thousands of hells,\nBurning and so forth, for the sake of desires,\nI have not accomplished my own purpose\nNor the purpose of others.\n", "translation": "Though I have experienced thousands of hells,\nBurning and so forth, for the sake of desires,\nI have not accomplished my own purpose\nNor the purpose of others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདོད་པའི་དོན་དུ་སྲེག་ལ་སོགས། །དམྱལ་བར་སྟོང་ཕྲག་མྱོང་གྱུར་ཡང་། །བདག་གིས་རང་གི་དོན་དང་ནི། །གཞན་གྱི་དོན་ཡང་མ་བྱས་སོ། །\n\nCommentary 1: འདི་ལྟ་བུར་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་དུའོ། །མྱོང་བར་གྱུར་ཡང་ཞེས་པ་ནི་བསྲེག་པ་དང་བཅད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་མནར་བར་གྱུར་པའོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་འདོད་པ་ལ་ཞེན་ཏེ་དེ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་ཁྲོས་པས་དམྱལ་བ་སྟོང་ཕྲག་མྱོང་གྱུར་ཅེས་པའམ། འགྲེལ་ཆེན་ལས་ཁྲོས་པའི་དོན་དུ་ཞེས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་དེ་ཙམ་མྱོང་ཡང་བདག་གིས་རང་གི་དོན་དང་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཡང་མ་བྱས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThough I have experienced thousands of hells,\nBurning and such for the sake of desires,\nI have accomplished neither my own purpose\nNor the purpose of others.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which reflects on the futility of suffering in hell realms due to attachment to desires, without achieving any meaningful purpose for oneself or others.", + "translation": "Though I have experienced thousands of hells,\nBurning and such for the sake of desires,\nI have accomplished neither my own purpose\nNor the purpose of others." } } }, @@ -8767,6 +35365,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་དེ་ཙམ་གནོད་མིན་ལ། །དོན་ཆེན་དག་ཀྱང་འགྲུབ་འགྱུར་བས། །འགྲོ་བའི་གནོད་སེལ་སྡུག་བསྔལ་ལ། །དགའ་བ་འབའ་ཞིག་འདིར་བྱ་རིགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis causes little harm to oneself,\nYet accomplishes great purpose for others.\nTherefore, one should cultivate only joy\nIn removing the harms and sufferings of beings.\n", "translation": "This causes little harm to oneself,\nYet accomplishes great purpose for others.\nTherefore, one should cultivate only joy\nIn removing the harms and sufferings of beings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་དེ་ཙམ་གནོད་མིན་ལ། །དོན་ཆེན་དག་ཀྱང་འགྲུབ་འགྱུར་བས། །འགྲོ་བའི་གནོད་སེལ་སྡུག་བསྔལ་ལ། །དགའ་བ་འབའ་ཞིག་འདིར་བྱ་རིགས། །\n\nCommentary 1: འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཙམ་ཞེས་པ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་མོ། །དོན་ཆེན་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་དགའ་བ་ཁོ་ནར་རིགས་སོ། །\n\nCommentary 2: ད་ལྟའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དེ་དང་དུ་ལེན་པ་འདི་ནི་དེ་ཙམ་དུ་གནོད་མིན་ལ་དེ་ལ་བཟོད་པ་བྱས་པས་དོན་ཆེན་དག་ཀྱང་འགྲུབ་འགྱུར་བས། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནོད་པ་སེལ་བའི་གནོད་པའམ་དེ་དང་དུ་ལེན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་དགའ་བ་འབའ་ཞིག་འདིར་བྱ་བར་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThis [practice] is not that harmful,\nAnd it will accomplish great purposes.\nTherefore, in removing the harm and suffering of beings,\nIt is fitting here to solely rejoice.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning explained in the commentaries, which suggest that although spiritual practices may involve some difficulties, they are not severely harmful compared to the sufferings of lower realms. Moreover, these practices lead to great accomplishments like Buddhahood. Thus, one should rejoice in undertaking hardships that remove the suffering of all beings.", + "translation": "This [practice] is not that harmful,\nAnd it will accomplish great purposes.\nTherefore, in removing the harm and suffering of beings,\nIt is fitting here to solely rejoice." } } }, @@ -8790,6 +35393,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་གྱིས་ཡོན་ཏན་ལྡན་བསྟོད་ནས། །གལ་ཏེ་དགའ་བའི་བདེ་ཐོབ་ན། །ཡིད་ཁྱོད་ཀྱང་ནི་དེ་བསྟོད་ནས། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དགའ་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you obtain the bliss of joy\nWhen others praise those with good qualities,\nThen mind, by praising them yourself as well,\nWhy do you not likewise feel such joy?\n", "translation": "If you obtain the bliss of joy\nWhen others praise those with good qualities,\nThen mind, by praising them yourself as well,\nWhy do you not likewise feel such joy?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་གྱིས་ཡོན་ཏན་ལྡན་བསྟོད་ནས། །གལ་ཏེ་དགའ་བའི་བདེ་ཐོབ་ན། །ཡིད་ཁྱོད་ཀྱང་ནི་དེ་བསྟོད་ནས། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དགའ་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ཐོས་པ་ལ་ཕྲག་དོག་གི་དྲི་མ་བཀྲུ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་ཀྱེ་ཡིད་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ལྷག་ཏུ་བསྟོད་ནས་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱེད།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དགྲ་ལ་ལེགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསྟོད་གྲགས་དང་། བདེ་བ་དང་། རྙེད་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པའོ། ། དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། རང་བདེ་བའི་རྒྱུར་རུང་བས་བླང་བྱར་བསྟན་པ་དང་། གཞན་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དོར་བྱར་མི་རིགས་པ་དང་། བླང་དོར་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་དགྲ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བསྟོད་ནས་བསྟོད་མཁན་དེ་གཞན་དེའི་ཡོན་ཏན་ལ་དགའ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་ནས་མི་བཟོད་ན། ཡིད་ཁྱོད་དེ་ལ་མི་བཟོད་པར་མི་རིགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱང་དགྲ་དེ་བསྟོད་ནས་བསྟོད་མཁན་གཞན་དེ་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་བར་མི་བྱེད་དེ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the commentaries provided:\n\n\nIf others praise someone's good qualities,\nAnd thereby gain the joy of happiness,\nO mind, why don't you likewise praise them\nAnd experience such joy yourself?\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning that instead of feeling jealous when others praise someone's virtues and experience happiness from doing so, one's own mind should also praise those virtues and thereby gain the same joy and happiness.", + "translation": "If others praise someone's good qualities,\nAnd thereby gain the joy of happiness,\nO mind, why don't you likewise praise them\nAnd experience such joy yourself?" } } }, @@ -8813,6 +35421,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྱོད་ཀྱི་དགའ་བའི་བདེ་བ་འདི། །བདེ་འབྱུང་ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད། །ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནང་། །གཞན་སྡུད་པ་ཡི་མཆོག་ཀྱང་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThis joyful happiness of yours\nIs a source of bliss without fault.\nIt is approved by those endowed with good qualities,\nAnd is also supreme in attracting others.\n", "translation": "This joyful happiness of yours\nIs a source of bliss without fault.\nIt is approved by those endowed with good qualities,\nAnd is also supreme in attracting others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྱོད་ཀྱི་དགའ་བའི་བདེ་བ་འདི། །བདེ་འབྱུང་ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད། །ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནང་། །གཞན་སྡུད་པ་ཡི་མཆོག་ཀྱང་ཡིན། །\n\nCommentary 1: འདི་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་པ་འདིའི་བདེ་བ་དང་དགའ་བའོ། །བདེ་བ་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལས་གཞན་གྱི་བདེ་བ་འབྱུང་བའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ནི་ཚེ་འདིར་རོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བསྟོད་པས་བདག་ལ་བདེ་བ་སྐྱེ་བའོ། །\n\nCommentary 2: ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་དགའ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་བསྟོད་པའི་བདེ་བ་འདི་ནི་བདེ་བའི་འབྱུང་གནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བར་གནང་བ་ཡིན་ཞིང་། ཕྲག་དོག་མེད་པར་ཤེས་ཏེ་དད་པར་འགྱུར་བས་གཞན་སྡུད་པའི་ཐབས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThis joy and happiness of yours,\nIs a source of bliss without fault.\nIt is approved by those endowed with qualities,\nAnd is also supreme in attracting others.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which discusses the merits of rejoicing in others' qualities and praising them. The commentaries clarify that this practice is a source of happiness, is faultless in this life, is approved by enlightened beings like Buddhas, and serves as an excellent means to attract others to the Dharma by demonstrating appreciation and faith without jealousy.", + "translation": "This joy and happiness of yours,\nIs a source of bliss without fault.\nIt is approved by those endowed with qualities,\nAnd is also supreme in attracting others." } } }, @@ -8836,6 +35449,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་བདེ་འགྱུར་ཞེས། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་བདེ་འདི་མི་འདོད། །གླ་རྔན་སྦྱིན་སོགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །མཐོང་དང་མ་མཐོང་ཉམས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage based on the given examples:\n\n\nFurthermore, if you do not desire this happiness,\nSaying \"Thus it will become happiness,\"\nBecause you abandon giving rewards and so forth,\nBoth the seen and unseen will deteriorate.\n", "translation": "Furthermore, if you do not desire this happiness,\nSaying \"Thus it will become happiness,\"\nBecause you abandon giving rewards and so forth,\nBoth the seen and unseen will deteriorate." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་ཡང་དེ་ལྟར་བདེ་འགྱུར་ཞེས། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་བདེ་འདི་མི་འདོད། །གླ་རྔན་སྦྱིན་སོགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །མཐོང་དང་མ་མཐོང་ཉམས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་ཞེ་སྡང་བས་བདག་བདེ་བ་མི་འདོད་པ་ནི་དགའ་བ་མི་འདོད་པའོ།།དེ་ལྟ་ན་དེའི་ཚེ་གླ་རྔན་ལ་སོགས་པ་བྱིན་པས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་དགའ་བར་འགྱུར་བས་ན། འདིར་དེ་ལས་ཀྱང་ཁྱོད་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ལས་བྱེད་པ་མེད་པ་ལས་ནི་མཐོང་བ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ལས་བྱེད་པ་ལ་གླ་རྔན་མ་བྱིན་པའི་སྡིག་པས་ནི་མ་མཐོང་བ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་གཞན་བསྟོད་བྱ་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་བདེ་བར་འགྱུར་ཞེས་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཁྱོད་གཞན་བསྟོད་པའི་བདེ་བ་མི་འདོད་ན་ལས་བྱེད་པ་ལ་གླ་རྔན་བྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་དེ་བདེ་བར་འགྱུར་བས་དེའང་སྤང་དགོས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ན་མཐོང་བ་ཚེ་འདིར་ལས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་དང་། མ་མཐོང་བ་ཕྱི་མར་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nFurthermore, if you say \"In this way, others become happy,\"\nYet you do not desire this happiness,\nThen by rejecting payment of wages and such,\nYou will lose both visible and invisible benefits.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original text and commentaries:\n\n1. The verse addresses someone who is reluctant to praise others or make them happy.\n2. It points out the inconsistency of not wanting others to be happy while still engaging in activities that make others happy (like paying wages).\n3. It warns that rejecting such practices (like paying wages) will lead to negative consequences.\n4. These negative consequences are described as losing both \"visible\" benefits (immediate effects in this life, like having work done) and \"invisible\" benefits (future karmic results, like the fruits of generosity).", + "translation": "Furthermore, if you say \"In this way, others become happy,\"\nYet you do not desire this happiness,\nThen by rejecting payment of wages and such,\nYou will lose both visible and invisible benefits." } } }, @@ -8859,6 +35477,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཚེ། །གཞན་ལ་བདེ་བའང་འདོད་པར་བྱེད། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཚེ། །རང་ལའང་བདེ་བ་མི་འདོད་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nWhen speaking of one's own qualities,\nOne desires happiness for others too.\nWhen speaking of others' qualities,\nOne does not desire happiness even for oneself.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the Tibetan verse, contrasting how people tend to wish for others' happiness when praising themselves, but may not even wish for their own happiness when praising others. The structure and sentiment of the original is preserved as much as possible in the English rendering.", "translation": "tags:\n\n\nWhen speaking of one's own qualities,\nOne desires happiness for others too.\nWhen speaking of others' qualities,\nOne does not desire happiness even for oneself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཚེ། །གཞན་ལ་བདེ་བའང་འདོད་པར་བྱེད། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཚེ། །རང་ལའང་བདེ་བ་མི་འདོད་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་གྱིས་བསྒྲགས་པ་དེའི་ཚེ་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་སྒྲོགས་མཁས་པ་ལ་བདེ་བ་འདོད་པར་བྱེད་དམ་པའོ། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནི་དགྲའི་ཡོན་ཏན་ནོ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། རང་གི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཚེ་གཞན་ལའང་དེ་བརྗོད་པའི་བདེ་བ་འདོད་པར་བྱེད་ལ་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཚེ་རང་ལའང་དེ་བརྗོད་པའི་བདེ་བ་མི་འདོད་པར་བྱེད་པས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhen speaking of one's own qualities,\nOne wishes happiness for others too.\nWhen speaking of others' qualities,\nOne does not wish happiness even for oneself.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which contrasts how people react when praising themselves versus praising others. The commentaries suggest that ideally, one should feel joy when others praise them and be skilled at praising others. However, the verse points out the common human tendency to feel happy when praising oneself and to feel less happy when praising others, especially rivals or enemies.", + "translation": "When speaking of one's own qualities,\nOne wishes happiness for others too.\nWhen speaking of others' qualities,\nOne does not wish happiness even for oneself." } } }, @@ -8882,6 +35505,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་འདོད་པས། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ནས། །སེམས་ཅན་རང་གིས་བདེ་རྙེད་ན། །དེས་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཁྲོ་བར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince all beings desire happiness,\nHaving generated the mind of enlightenment,\nIf beings find happiness by themselves,\nWhy then would one become angry at that?\n", "translation": "Since all beings desire happiness,\nHaving generated the mind of enlightenment,\nIf beings find happiness by themselves,\nWhy then would one become angry at that?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་འདོད་པས། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ནས། །སེམས་ཅན་རང་གིས་བདེ་རྙེད་ན། །དེས་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཁྲོ་བར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་མི་བཟོད་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་དམ་བཅས་ཀྱི་དེ་ལས་གཞན་གྱི་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པར་ཁས་བླངས་པ་མེད་པས་མི་བཟོད་པ་བྱས་ཀྱང་མི་འགལ་ཞེས་གལ་ཏེ་རྒོལ་བ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པའི་བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བདག་གིས་གྲོགས་མི་དགོས་པར་སེམས་ཅན་རང་གིས་བདེ་བ་རྙེད་ན་དེས་ཀོ་ཅི་སྟེ་ཁྲོ་བར་བྱེད་དེ་མི་རིགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྙེད་སོགས་བྱུང་བའི་རྒྱུས་གཞན་ལ་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་པ་དང་། མ་བྱུང་བའི་རྒྱུས་བདག་ལ་ཁྲོ་བར་རིགས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nHaving generated the mind of enlightenment\nWith the wish for all beings to be happy,\nIf beings find happiness by themselves,\nWhy then would one become angry at that?\n\n\nThis verse emphasizes that someone who has generated bodhicitta (the enlightened attitude) with the sincere wish for all beings to be happy should not feel anger or jealousy when beings actually do find happiness on their own. It points out the contradiction in wanting others to be happy but then feeling upset when that actually happens, suggesting that such a reaction is inappropriate for someone on the bodhisattva path.", + "translation": "Having generated the mind of enlightenment\nWith the wish for all beings to be happy,\nIf beings find happiness by themselves,\nWhy then would one become angry at that?" } } }, @@ -8905,6 +35533,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་གསུམ་མཆོད་འཚང་རྒྱ་བར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་འདོད་ཅེ་ན། །བསྙེན་བཀུར་ངན་ངོན་ཙམ་མཐོང་ནས། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ལ་གདུང་བར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf sentient beings desire\nTo make offerings to the three worlds and attain enlightenment,\nWhy do they become distressed\nUpon seeing even minor acts of service?\n", "translation": "If sentient beings desire\nTo make offerings to the three worlds and attain enlightenment,\nWhy do they become distressed\nUpon seeing even minor acts of service?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་གསུམ་མཆོད་འཚང་རྒྱ་བར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་འདོད་ཅེ་ན། །བསྙེན་བཀུར་ངན་ངོན་ཙམ་མཐོང་ནས། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ལ་གདུང་བར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: བསྙེན་བཀུར་ཞེས་སྨོས་ཏེ།ངན་ངོན་ཙམ་ལ་ཡང་མི་བཟོད་ཅིང་ཁྲོ་བར་བྱེད་ན་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལྟ་ག་ལ་སྲིད་ཅེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། བདག་གི་འདོད་པ་གྲུབ་པས་དང་། བདག་ལ་མི་གནོད་པས་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པའི་གནས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་འདོད་དོ་ཞེས་ཁས་ལེན་ན། དེ་དག་ལ་བསྙེན་བཀུར་ངན་ངོན་ཙམ་འདུག་པ་མཐོང་ནས་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་གདུང་བར་བྱེད་དེ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf you claim to desire that all sentient beings \nBecome enlightened, worshipped by the three worlds,\nThen why do you become upset\nUpon seeing even minor offerings and respect given to them?\n\n\nThis translation aims to capture the meaning conveyed in the original text and elaborated on in the commentaries, which emphasize the contradiction between wishing for all beings to attain enlightenment while feeling jealous or angry at even small acts of veneration towards them.", + "translation": "If you claim to desire that all sentient beings \nBecome enlightened, worshipped by the three worlds,\nThen why do you become upset\nUpon seeing even minor offerings and respect given to them?" } } }, @@ -8928,6 +35561,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་དེས་དེ་ལས་རྙེད་དམ། །སྦྱིན་བདག་ཁྱིམ་ན་གནས་གྱུར་པ། །ཀུན་དུ་དེ་ཁྱོད་ལ་མེད་ན། །བྱིན་མ་བྱིན་རུང་དེས་ཅི་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one obtains it from that, or\nStays at the benefactor's home,\nIf you don't have any of that,\nWhether given or not, what use is it?\n", "translation": "If one obtains it from that, or\nStays at the benefactor's home,\nIf you don't have any of that,\nWhether given or not, what use is it?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་དེས་དེ་ལས་རྙེད་དམ། །སྦྱིན་བདག་ཁྱིམ་ན་གནས་གྱུར་པ། །ཀུན་དུ་དེ་ཁྱོད་ལ་མེད་ན། །བྱིན་མ་བྱིན་རུང་དེས་ཅི་བྱ། །\n\nCommentary 1: རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་གདམས་པར་བཞེད་ནས་གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེས་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་སོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་རྫས་སོ། །མེད་ཅེས་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་ཐོབ་པའོ། །ཅི་བྱ་ཞེས་པ་ནི་བྱིན་པ་འམ་མ་བྱིན་ཡང་རུང་གལ་ཅི་ཆེ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་དགྲ་དེས་སྦྱིན་བདག་དེ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་རྙེད་དམ་དེས་མ་རྙེད་པར་སྦྱིན་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཀུན་ཏུའང་དེ་ཁྱོད་ལ་མེད་པར་མཉམ་ན་བྱིན་ནམ་མ་བྱིན་ཡང་རུང་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་དེའམ་དགག་སྒྲུབ་དེས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf the enemy obtains wealth from that benefactor,\nOr if the benefactor remains in their own home,\nIn either case, you have nothing to do with it.\nSo whether given or not given, what difference does it make to you?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which is discussing the futility of being concerned about whether an enemy receives something from a benefactor or not, as it ultimately doesn't affect the person being addressed. The commentaries clarify that this is about detachment from outcomes that don't directly involve oneself.", + "translation": "If the enemy obtains wealth from that benefactor,\nOr if the benefactor remains in their own home,\nIn either case, you have nothing to do with it.\nSo whether given or not given, what difference does it make to you?" } } }, @@ -8951,6 +35589,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསོད་ནམས་དང་ནི་དད་པའམ། །རང་གི་ཡོན་ཏན་ཅི་ཕྱིར་འདོར། །རྙེད་པ་གྱུར་པ་མི་འཛིན་པ། །གང་གིས་ཁྲོ་བ་མི་བྱེད་སྨྲོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWhy abandon merit and faith,\nOr one's own good qualities?\nTell me, who does not get angry\nAt losing what has been gained?\n\n\nThis translation aims to capture the meaning while maintaining a poetic structure similar to the original Tibetan. The passage appears to be advising against discarding virtues and questioning why one wouldn't be upset at losing something valuable that was attained.", "translation": "Why abandon merit and faith,\nOr one's own good qualities?\nTell me, who does not get angry\nAt losing what has been gained?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསོད་ནམས་དང་ནི་དད་པའམ། །རང་གི་ཡོན་ཏན་ཅི་ཕྱིར་འདོར། །རྙེད་པ་གྱུར་པ་མི་འཛིན་པ། །གང་གིས་ཁྲོ་བ་མི་བྱེད་སྨྲོས། །\n\nCommentary 1: དད་པ་ནི་སྟེར་མཁན་གྱི་དད་པའོ། །རང་གི་ཡོན་ཏན་ཡང་ངོ་། །ཅིའི་ཕྱིར་འདོར་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་ཅི་ནས་འགེགས་པར་བྱེད་ཅེས་པའོ། །གཞན་གྱི་རྙེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་བར་མི་འདོད་པ་བཀག་ནས།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་དགྲའི་རྙེད་པ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ཞིང་རང་ལ་རྙེད་པ་ལ་ལྷག་པར་འདོད་ན་རང་གི་རྙེད་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྔོན་གྱི་བསོད་ནམས་དང་། སྦྱིན་བདག་གི་དད་པ་དང་། རང་གི་འཕྲལ་གྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཁོང་ཁྲོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་འདོར། རྙེད་པར་འགྱུར་བ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དེ་དག་མི་འཛིན་པ་བདག་ཉིད་ལ་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་ཁྲོ་བར་མི་བྱེད་སྨྲོས་ཤིག གཞན་ཡང་བདག་ལ་རྙེད་པ་མེད་ཕྱིན་ཆད་གཞན་ལ་ཡང་མེད་ན་ལེགས་སོ་སྙམ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhy discard merit, faith, or one's own qualities?\nTell me, who does not get angry\nWhen they fail to grasp what has been obtained?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan and elaborated on in the commentaries. The verse questions why one would abandon the causes of obtaining things (merit, faith, and personal qualities) and points out the irony of becoming angry at oneself for not grasping what has already been obtained, rather than at others who receive things.", + "translation": "Why discard merit, faith, or one's own qualities?\nTell me, who does not get angry\nWhen they fail to grasp what has been obtained?" } } }, @@ -8974,6 +35617,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་དགྲ་ཞིག་མི་དགའ་ནའང་། །དེ་ལ་ཁྱོད་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་སྨོན་ཙམ་གྱིས་ནི། །དེ་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nEven if an enemy is displeased with you,\nWhat benefit is there in your being pleased about that?\nYour mere wish or intention\nWill not become a cause of harm to them.\n", "translation": "Even if an enemy is displeased with you,\nWhat benefit is there in your being pleased about that?\nYour mere wish or intention\nWill not become a cause of harm to them." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་དགྲ་ཞིག་མི་དགའ་ནའང་། །དེ་ལ་ཁྱོད་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་སྨོན་ཙམ་གྱིས་ནི། །དེ་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་མི་འདོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགའ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དགྲ་ཞིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་དེ་ལ་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཀྱང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་བསྔགས་པར་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་མི་འདོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་མེད་པར་ཞེས་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་འདོད་པའི་གེགས་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དགྲ་ལ་ཉེས་པ་འགྲུབ་པའི་དང་། བདག་དང་བཤེས་ལ་ལེགས་པ་འགྲུབ་པར་གེགས་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས། དགྲའི་ཉེས་པས་བདག་ལ་མི་ཕན་པ་དང་། ཉེས་འདོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་གནོད་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་དགྲ་ཞིག་མི་དགའ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ནའང་དེ་ལ་ཁྱོད་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་ཡོད་དུ་ཆུག་ནའང་ཁྱོད་ཀྱིས་དགྲ་འདུལ་བར་འདོད་པའི་ཡིད་སྨོན་ཙམ་གྱིས་དགྲ་དེ་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བས་དོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven if an enemy is unhappy,\nWhat joy is there for you in that?\nYour mere wish or intention\nWill not become a cause of harm to them.\n\n\nThis translation conveys the core meaning that taking pleasure in an enemy's misfortune is pointless, as one's wishes alone cannot cause actual harm to others without prior karmic causes. The verses caution against harboring ill will, as it does not benefit oneself and cannot directly impact the enemy.", + "translation": "Even if an enemy is unhappy,\nWhat joy is there for you in that?\nYour mere wish or intention\nWill not become a cause of harm to them." } } }, @@ -8997,6 +35645,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པས་སྡུག་བསྔལ་དེ། །གྲུབ་ནའང་ཁྱོད་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །གལ་ཏེ་འཚེངས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། །དེ་ལས་ཕུང་བའང་གཞན་ཅི་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven if your desires bring about that suffering,\nWhat joy is there for you in that?\nIf you say it brings satisfaction,\nWhat could be more ruinous than that?\n", "translation": "Even if your desires bring about that suffering,\nWhat joy is there for you in that?\nIf you say it brings satisfaction,\nWhat could be more ruinous than that?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པས་སྡུག་བསྔལ་དེ། །གྲུབ་ནའང་ཁྱོད་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །གལ་ཏེ་འཚེངས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། །དེ་ལས་ཕུང་བའང་གཞན་ཅི་ཡོད། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པ་ཁོ་ནས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དེའི་རྒྱུར་གྲུབ་པ་དེ་ལྟ་ནའང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལ་ཁྱོད་དགར་ཅི་ཡོད་དེ། འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཚེང་བ་ནི་དགོས་པའོ། །དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཕུང་བ་མེད་པ་ནི་འདི་ཉིད་འབྲས་བུ་མེད་པར་ཕུང་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་འདོད་པས་དགྲ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དེ་གྲུབ་ནའང་ཁྱོད་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བདག་འཚེངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལས་ཕུང་བ་གཞན་ཅི་ཡོད་དེ་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nEven if your desire causes suffering to others,\nWhat joy is there for you in that?\nIf you say it satisfies you,\nWhat could be more ruinous than that?\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. The text is addressing someone whose desires cause harm to others\n2. It questions what benefit or joy there is in causing others to suffer\n3. It challenges the notion that satisfaction from others' pain is worthwhile\n4. It concludes that finding satisfaction in harming others is ultimately destructive or ruinous", + "translation": "Even if your desire causes suffering to others,\nWhat joy is there for you in that?\nIf you say it satisfies you,\nWhat could be more ruinous than that?" } } }, @@ -9020,6 +35673,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་ཉ་པས་བཏབ་པ་ཡི། །མཆིལ་པ་འདི་ནི་མི་བཟད་གཟེ། །དེས་བཟུང་སེམས་དམྱལ་བུམ་པར་ཡང་། །དམྱལ་བའི་སྲུང་མས་བདག་འཚེད་དེས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe hook of afflictions cast by the fisherman of delusions\nIs an unbearable barb piercing the mind.\nCaught by it, even in the hell-pot of the mind,\nThe guardians of hell will boil me.\n", "translation": "The hook of afflictions cast by the fisherman of delusions\nIs an unbearable barb piercing the mind.\nCaught by it, even in the hell-pot of the mind,\nThe guardians of hell will boil me." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་ཉ་པས་བཏབ་པ་ཡི། །མཆིལ་པ་འདི་ནི་མི་བཟད་གཟེ། །དེས་བཟུང་སེམས་དམྱལ་བུམ་པར་ཡང་། །དམྱལ་བའི་སྲུང་མས་བདག་འཚེད་དེས། །\n\nCommentary 1: ཅིའི་ཕྱིར་ན་འདི་ཕུང་བ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཉོན་མོངས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་མཆིལ་བ་འདེབས་པར་བྱེད་པས་ཉ་པའོ། །མཆིལ་བ་དང་འདྲ་བས་ན་མཆིལ་བ་སྟེ། ཉ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཤ་དང་བཅས་པའི་ལྕགས་ཀྱུའོ། །མི་བཟད་ཅེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གཟེར་བའོ། །གང་ཉ་པ་དང་འདྲ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆུ་བོ་ནས་ཉ་དང་འདྲ་བ་ཁྱོད་བཟུང་ནས་ཁ་ཆུང་ལ་གསུས་པ་ཆེ་བའི་བུམ་པར་བཅུག་ཅིང་འཚེད་པར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: ལས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ཉོན་མོངས་པའི་ཉ་པས་བཏབ་པའི་གཞན་སྡུག་བསྔལ་བར་འདོད་པའི་མཆིལ་པ་སྟེ་ལྕགས་ཀྱུ་འདི་ནི་མི་བཟད་གཟེ་བས་དེས་བཟུང་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་བུམ་པ་སྟེ་ཟངས་སུ་དམྱལ་སྲུང་རྣམས་ཀྱིས་བདག་འཚེད་པར་ངེས་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nThe unbearable hook of afflictions cast by the fisherman\nIs this bait that causes extreme pain.\nCaught by it, even in the cauldron of the hell realms,\nI will surely be boiled by the guardians of hell.\n", + "translation": "The unbearable hook of afflictions cast by the fisherman\nIs this bait that causes extreme pain.\nCaught by it, even in the cauldron of the hell realms,\nI will surely be boiled by the guardians of hell." } } }, @@ -9043,6 +35701,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསྟོད་དང་གྲགས་པའི་རིམ་གྲོས་ནི། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་ཆེར་མི་འགྱུར། །བདག་སྟོབས་མི་འགྱུར་ནད་མེད་མིན། །ལུས་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nPraise and fame's offerings\nDo not increase merit greatly.\nThey do not increase one's strength or health,\nNor do they bring bodily comfort.\n", "translation": "Praise and fame's offerings\nDo not increase merit greatly.\nThey do not increase one's strength or health,\nNor do they bring bodily comfort." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསྟོད་དང་གྲགས་པའི་རིམ་གྲོས་ནི། །བསོད་ནམས་མི་འགྱུར་ཆེར་མི་འགྱུར། །བདག་སྟོབས་མི་འགྱུར་ནད་མེད་མིན། །ལུས་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 1: བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཁེངས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པའི་ཕྱིར། བསྟོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་གཉེར་བར་འདོད་པའི་རྣམ་པ་ནི་ལྔ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་། ཚེ་དང་། སྟོབས་དང་། ནད་མེད་པ་དང་། ལུས་བདེ་བ་རྣམས་སོ། །བསྟོད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའོ། །སྟོབས་ནི་ལུས་ལས་བྱུང་བའོ། །ཤེས་གྱུར་ནི་མཁས་པར་གྱུར་ནའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་གེགས་བྱེད་པ་ལ་ཁྲོ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། བསྟོད་གྲགས་འགོག་པ་གནོད་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕན་བྱེད་ཡིན་པར་བལྟ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། བསྟོད་གྲགས་ལ་ཕན་བདེ་མེད་པ་དང་། དེ་ལ་དགའ་བར་མི་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། བསྟོད་དང་གྲགས་པའི་རིམ་གྲོས་ནི་མ་འོངས་པ་ན་ཕན་པའི་བསོད་ནམས་སུ་མི་འགྱུར་ལ། འདིར་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཆེར་མི་འགྱུར་བདག་གི་ལུས་ཀྱི་སྟོབས་སུ་མི་འགྱུར་ནད་མེད་པར་འགྱུར་བ་མིན་ལ་ལུས་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nPraise and fame's offerings\nDo not increase merit, nor greatly benefit.\nThey do not increase one's strength, nor bring freedom from illness.\nNor do they bring physical well-being.\n", + "translation": "Praise and fame's offerings\nDo not increase merit, nor greatly benefit.\nThey do not increase one's strength, nor bring freedom from illness.\nNor do they bring physical well-being." } } }, @@ -9066,6 +35729,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་རང་དོན་ཤེས་གྱུར་ན། །དེ་ལ་རང་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཡིད་བདེ་འབའ་ཞིག་འདོད་ན་ནི། །རྒྱན་སོགས་ཆང་ཡང་བསྟེན་དགོས་སོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf I understand my own interests,\nWhat self-interest is there in that?\nIf I desire only mental pleasure,\nI must indulge in ornaments, alcohol, and such.\n", "translation": "If I understand my own interests,\nWhat self-interest is there in that?\nIf I desire only mental pleasure,\nI must indulge in ornaments, alcohol, and such." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་རང་དོན་ཤེས་གྱུར་ན། །དེ་ལ་རང་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཡིད་བདེ་འབའ་ཞིག་འདོད་ན་ནི། །རྒྱན་སོགས་ཆང་ཡང་བསྟེན་དགོས་སོ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་བརྗོད་པ་ལའོ། །ཅི་སྟེ་ཡིད་ཀྱང་བདེ་བར་བྱ་རུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་དེ་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ། ཡིད་བདེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: བདག་རང་གི་དོན་དུ་འགྱུར་མི་འགྱུར་དཔྱད་ཤེས་པ་ཡིན་ན་འདི་ལ་རང་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་མེད་དོ། །དེས་ཡིད་བདེ་ཙམ་བསྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། ཡིད་བདེ་འབའ་ཞིག་དོན་དུ་གཉེར་ན་རྒྱན་པོ་འགྱེད་པ་དང་ཆང་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྟེན་དགོས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf I truly understand my own self-interest,\nWhat self-interest is there in that?\nIf one merely desires mental pleasure,\nOne must also indulge in gambling, alcohol, and the like.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about the nature of self-interest and pleasure-seeking. The commentaries suggest that true self-understanding negates conventional notions of self-interest, and that if mere mental pleasure is the goal, one could justify indulging in various worldly pleasures like gambling and drinking.", + "translation": "If I truly understand my own self-interest,\nWhat self-interest is there in that?\nIf one merely desires mental pleasure,\nOne must also indulge in gambling, alcohol, and the like." } } }, @@ -9089,6 +35757,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གྲགས་པའི་དོན་དུ་ནོར་ཤོར་ཅིང་། །བདག་ཉིད་ཀྱང་ནི་གསོད་བྱེད་ན། །ཚིག་འབྲུ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཤ་ནི་དེས་ཀོ་སུ་ལ་བདེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nFor the sake of fame, one loses wealth\nAnd even destroys oneself.\nWhat use are mere words then?\nWhose flesh is comforted by this?\n", "translation": "For the sake of fame, one loses wealth\nAnd even destroys oneself.\nWhat use are mere words then?\nWhose flesh is comforted by this?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགྲགས་པའི་དོན་དུ་ནོར་ཤོར་ཅིང་། །བདག་ཉིད་ཀྱང་ནི་གསོད་བྱེད་ན། །ཚིག་འབྲུ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཤ་ནི་དེས་ཀོ་སུ་ལ་བདེ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སླུ་བྱེད་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གྲགས་པའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཚིག་འབྲུ་ནི་བསྟོད་པའི་ཚིག་རྣམས་སོ། །བདེ་བ་ནི་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བའོ། །\n\nCommentary 2: དོན་མེད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཀྱི་གཏོང་ཕོད་པར་གྲགས་པའི་དོན་དུ་ནོར་ཟད་པར་གཏོང་ཞིང་དཔའ་བར་གྲགས་པའི་ཕྱིར་གཡུལ་དུ་ཞུགས་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀྱང་གསོད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་ན་ཚིག་འབྲུ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། བདག་ཤི་ན་གྲགས་པ་དེས་ཀོ་སུ་ལ་བདེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor the sake of fame, one loses wealth,\nAnd even sacrifices one's own life.\nWhat use are mere words of praise?\nWhen one is dead, who benefits from that fame?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which criticizes the pursuit of fame and reputation at the cost of one's wealth and even life. The commentaries emphasize that praise and fame are deceptive and ultimately meaningless, especially when one is no longer alive to experience any benefit from them.", + "translation": "For the sake of fame, one loses wealth,\nAnd even sacrifices one's own life.\nWhat use are mere words of praise?\nWhen one is dead, who benefits from that fame?" } } }, @@ -9112,6 +35785,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱེ་མའི་ཁང་བུ་རྡིབ་གྱུར་ན། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ག་ཆད་དུ། །དེ་བཞིན་བསྟོད་དང་གྲགས་ཉམས་ན། །རང་གི་སེམས་ནི་བྱིས་པ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen a sand castle collapses,\nChildren become distraught.\nLikewise, when praise and fame decline,\nOne's own mind is like a child's.\n", "translation": "When a sand castle collapses,\nChildren become distraught.\nLikewise, when praise and fame decline,\nOne's own mind is like a child's." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱེ་མའི་ཁང་བུ་རྡིབ་གྱུར་ན། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ག་ཆད་དུ། །དེ་བཞིན་བསྟོད་དང་གྲགས་ཉམས་ན། །རང་གི་སེམས་ནི་བྱིས་པ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: ཡང་བརྟག་པ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་འདི་དག་རྣམས་ནི་བྱིས་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱེ་མའི་ཁང་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་གསུངས་ཏེ་ཞེས་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་མི་འདོད་པའོ།།\n\nCommentary 2: དེས་ན་བྱེ་མའི་ཁང་བུ་རྡིབ་གྱུར་ན་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ག་ཆད་ངུ་དེ་བཞིན་དུ་བསྟོད་དང་གྲགས་པ་ཉམས་ན་རང་གི་སེམས་འདི་བྱིས་པ་བཞིན་དུ་མི་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nWhen a sand castle collapses,\nChildren become distraught.\nLikewise, when praise and fame decline,\nOne's mind becomes childlike.\n\n\nThis translation conveys the core meaning that just as children become upset when their sand castles fall apart, immature people become distressed when they lose praise and fame, revealing a childish state of mind.", + "translation": "When a sand castle collapses,\nChildren become distraught.\nLikewise, when praise and fame decline,\nOne's mind becomes childlike." } } }, @@ -9135,6 +35813,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རེ་ཞིག་སྒྲ་ལ་སེམས་མེད་ཕྱིར། །བདག་ལ་བསྟོད་སེམས་ཡོད་མི་སྲིད། །བདག་ལ་གཞན་དགའ་ཞེས་གྲགས་པ། །དེ་ནི་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་གྲང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince sound itself has no mind,\nIt's impossible for it to have thoughts of praising me.\nWhen it's said \"others are pleased with me,\"\nThat is merely a cause for my own pleasure.\n", "translation": "Since sound itself has no mind,\nIt's impossible for it to have thoughts of praising me.\nWhen it's said \"others are pleased with me,\"\nThat is merely a cause for my own pleasure." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརེ་ཞིག་སྒྲ་ལ་སེམས་མེད་ཕྱིར། །བདག་ལ་བསྟོད་སེམས་ཡོད་མི་སྲིད། །བདག་ལ་གཞན་དགའ་ཞེས་གྲགས་པ། །དེ་ནི་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་གྲང་། །\n\nCommentary 1: དེ་ནི་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དགའ་བའོ། །གྲང་ཞེས་པ་ནི་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་རག་ན་ཞེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། རེ་ཞིག་བསྟོད་པའི་སྒྲ་ལ་ནི་སེམས་མེད་པས་ན་བདག་ལ་བསྟོད་པ་བྱའོ་སྙམ་པའི་སེམས་ཡོད་མི་སྲིད་པས་དེ་ལ་དགའ་བར་མི་རིགས་ལ། བདག་ལ་གཞན་བསྟོད་མཁན་དེ་དགའོ་ཞེས་གྲགས་པའི་གཞན་གྱི་དགའ་བ་དེ་ནི་བདག་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་གྲང་ན།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nFor now, since sound has no mind,\nIt's impossible for it to have thoughts of praising me.\nThe notion that \"others are pleased with me\" is heard,\nBut is that really the cause of my joy?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about the nature of praise, sound, and the relationship between others' approval and one's own happiness, as elaborated in the commentaries.", + "translation": "For now, since sound has no mind,\nIt's impossible for it to have thoughts of praising me.\nThe notion that \"others are pleased with me\" is heard,\nBut is that really the cause of my joy?" } } }, @@ -9158,6 +35841,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་ནམ་ཡང་ན་བདག་ལའང་རུང་། །གཞན་དགའ་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་ཕན། །དགའ་བདེ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི། །བདག་གིས་དེ་ལས་ཤས་མི་འཐོབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nWhether it's for others or even for myself,\nWhat benefit is there in others' joy?\nThat happiness and pleasure is theirs alone;\nI myself get no share from it.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the Tibetan text, which appears to be discussing the nature of joy and happiness, and questioning the benefit of others' happiness to oneself.", "translation": "tags:\n\n\nWhether it's for others or even for myself,\nWhat benefit is there in others' joy?\nThat happiness and pleasure is theirs alone;\nI myself get no share from it." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་ནམ་ཡང་ན་བདག་ལའང་རུང་། །གཞན་དགའ་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་ཕན། །དགའ་བདེ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི། །བདག་གིས་དེ་ལས་ཤས་མི་འཐོབ། །\n\nCommentary 1: བདེ་བ་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་ཡིན་ན་བདག་ལ་ཅི་ཡང་མི་ཕན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པས་ན་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་དགྲའམ་ཡང་ན་བདག་ལ་བསྟོད་པའང་རུང་སྟེ་གཞན་བསྟོད་པ་པོའི་དགའ་བས་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་ཕན་ཏེ་དགའ་བ་དེ་ནི་བསྟོད་པ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པས་བདག་གིས་དེ་ལས་ཤས་ཙམ་ཡང་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhether it is for others or even for myself,\nHow does another's joy benefit me?\nThat happiness and pleasure belongs to them alone;\nI do not obtain any share of it for myself.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. The joy or praise, whether directed at others or oneself, does not inherently benefit the speaker/thinker.\n2. The happiness experienced belongs solely to the person feeling it.\n3. One cannot derive or obtain a portion of another's happiness for oneself.\n\nThe commentaries help clarify that this applies to situations of praise or joy directed at others or even at oneself, emphasizing the disconnected nature of others' emotional experiences from one's own.", + "translation": "Whether it is for others or even for myself,\nHow does another's joy benefit me?\nThat happiness and pleasure belongs to them alone;\nI do not obtain any share of it for myself." } } }, @@ -9181,6 +35869,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བདེ་བ་ཡི་བདག་བདེ་ན། །ཀུན་ལའང་དེ་བཞིན་བྱ་དགོས་ན། །ཇི་ལྟར་གཞན་ལ་དགའ་བ་ཡིས། །བདེ་བར་གྱུར་ན་བདག་མི་བདེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf I desire happiness for myself,\nI must likewise act for all beings.\nHow can I be happy\nWhen others are not pleased and joyful?\n", "translation": "If I desire happiness for myself,\nI must likewise act for all beings.\nHow can I be happy\nWhen others are not pleased and joyful?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བདེ་བ་ཡི་བདག་བདེ་ན། །ཀུན་ལའང་དེ་བཞིན་བྱ་དགོས་ན། །ཇི་ལྟར་གཞན་ལ་དགའ་བ་ཡིས། །བདེ་བར་གྱུར་ན་བདག་མི་བདེ། །\n\nCommentary 1: དེ་བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་དེའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བའོ། །ཅི་སྟེ་བསྟོད་པའི་བདེ་བ་ལས་བདེ་བ་ཉིད་འདོད་པ་ལྟ་ན་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་པར་རག་མོད། སོ་སོར་ངེས་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ། བདག་ལས་གཞན་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས། དེས་དེ་ལ་བདེ་བའི་རིགས་ན་བདག་ཅིས་མི་བདེ།\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པས་བསྟོད་པ་པོ་དེ་བས་བདག་བདེའོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སེམས་ཅན་ཀུན་བདེ་བ་ལའང་དེ་བཞིན་དུ་དགའ་བར་བྱེད་དགོས་ན། ཇི་ལྟར་གཞན་དགྲ་ལ་དགའ་བ་ཡིས་བདེ་བར་གྱུར་ན་བདག་ཇི་ལྟར་མི་བདེ་སྟེ་བདེ་བར་རིགས་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf I am happy when that one is happy,\nThen I should act likewise for all beings.\nSo how is it that when others are joyful,\nThey become happy, but I do not?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning of the Tibetan verse, which appears to be questioning the inconsistency of feeling happy for some but not all beings' happiness, especially in the context of bodhisattva practice where one should cultivate equal care for all sentient beings.", + "translation": "If I am happy when that one is happy,\nThen I should act likewise for all beings.\nSo how is it that when others are joyful,\nThey become happy, but I do not?" } } }, @@ -9204,6 +35897,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་བདག་ནི་བསྟོད་དོ་ཞེས། །རང་གི་དགའ་བ་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་འཐད་པས། །བྱིས་པའི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ནར་ཟད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, when one thinks \"I am being praised,\"\nAnd feels joy arising within oneself,\nThis too is not reasonable,\nAnd is merely childish behavior.\n", "translation": "Therefore, when one thinks \"I am being praised,\"\nAnd feels joy arising within oneself,\nThis too is not reasonable,\nAnd is merely childish behavior." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་བདག་ནི་བསྟོད་དོ་ཞེས། །རང་གི་དགའ་བ་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་འཐད་པས། །བྱིས་པའི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ནར་ཟད། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་བདག་བསྟོད་ཅེས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བརྟགས་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་གི་བདེ་བའོ། །དེ་ལ་གཞན་གང་བདེ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པའི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ།།\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་བདག་ནི་གཞན་གྱིས་བསྟོད་དོ་ཞེས་རང་གི་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་རིགས་པས་དོན་མེད་པ་ལ་དགའ་བ་བྱིས་པའི་སྤྱོད་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTherefore, when one thinks \"I am being praised\" and feels joy arising within oneself, even that is not reasonable. It is nothing more than childish behavior.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Feeling joy at being praised by others is being addressed\n2. Such joy is considered unreasonable or unjustified\n3. This kind of reaction is characterized as childish or immature behavior\n\nThe commentaries help clarify that this joy is seen as a mistaken view of self and happiness, and that it has no real connection to others' wellbeing, thus making it an empty or meaningless pleasure.", + "translation": "Therefore, when one thinks \"I am being praised\" and feels joy arising within oneself, even that is not reasonable. It is nothing more than childish behavior." } } }, @@ -9227,6 +35925,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསྟོད་སོགས་བདག་ནི་གཡེང་བར་བྱེད། །དེས་ནི་སྐྱོ་བའང་འཇིག་པར་བྱེད། །ཡོན་ཏན་ལྡན་ལ་ཕྲག་དོག་དང་། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའང་འཇིག་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nPraise and such cause me to become distracted.\nThis destroys even weariness with samsara.\nJealousy towards those with good qualities\nAlso destroys excellent circumstances.\n", "translation": "Praise and such cause me to become distracted.\nThis destroys even weariness with samsara.\nJealousy towards those with good qualities\nAlso destroys excellent circumstances." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསྟོད་སོགས་བདག་ནི་གཡེང་བར་བྱེད། །དེས་ནི་སྐྱོ་བའང་འཇིག་པར་བྱེད། །ཡོན་ཏན་ལྡན་ལ་ཕྲག་དོག་དང་། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའང་འཇིག་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་ཡང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་ལས་གཡེང་བ་ནི་གཡེངས་པའོ། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་དག་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕྲག་དོག་གོ། །གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བསགས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཞེ་སྡང་གིས་འཇིག་པ་ནི་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བསྟོད་གྲགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་དམིགས་པ་ལས་སེམས་གཡེང་བར་བྱེད་ལ། དེ་ཡིས་འཁོར་བ་ལ་སྐྱོ་བའང་འཇིག་སྟེ་མེད་པར་བྱེད་ཅིང་དེའི་དོན་དུ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཕྲག་དོག་བྱེད་པ་དང་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཁྲོ་བར་བྱེད་ཅེས་འགྲེལ་ཆེན་དང་རྣམ་བཤད་ལས་སོ། །རྣམ་སྣང་ཡང་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའང་ཞེ་སྡང་གིས་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nPraise and such cause me to become distracted.\nThis destroys even weariness with samsara.\nIt leads to jealousy towards those with good qualities,\nAnd destroys even prosperity.\n\n\nThis translation captures the key points that praise and fame can distract one from virtuous pursuits, eliminate one's disenchantment with cyclic existence, cause jealousy towards those with positive qualities, and lead to anger or resentment towards others' success or prosperity.", + "translation": "Praise and such cause me to become distracted.\nThis destroys even weariness with samsara.\nIt leads to jealousy towards those with good qualities,\nAnd destroys even prosperity." } } }, @@ -9250,6 +35953,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཕྱིར་བདག་གི་བསྟོད་སོགས་ནི། །གཞིག་ཕྱིར་གང་དག་ཉེར་གནས་པ། །དེ་དག་བདག་ནི་ངན་སོང་དུ། །ལྟུང་བ་བསྲུང་ཕྱིར་ཞུགས་མིན་ནམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, those who remain near\nIn order to destroy my praises and such,\nAre they not entering to protect me\nFrom falling into the lower realms?\n", "translation": "Therefore, those who remain near\nIn order to destroy my praises and such,\nAre they not entering to protect me\nFrom falling into the lower realms?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཕྱིར་བདག་གི་བསྟོད་སོགས་ནི། །གཞིག་ཕྱིར་གང་དག་ཉེར་གནས་པ། །དེ་དག་བདག་ནི་ངན་སོང་དུ། །ལྟུང་བ་བསྲུང་ཕྱིར་ཞུགས་མིན་ནམ། །\n\nCommentary 1: གཞོམ་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་སོང་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་བསྟོད་སོགས་ནི་གཞིག་པའི་ཕྱིར་གང་དག་ཉེ་བར་གནས་པ་དེ་དག་བདག་ཉེས་པ་དེ་དག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་མིན་ནམ་སྟེ་ཡིན་པས་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་ལ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nTherefore, are not those who remain near\nTo destroy my praise and such,\nActually entering to protect me\nFrom falling into the lower realms?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that those who seem to be criticizing or opposing the speaker are actually helping to protect them from pride and negative karma that could lead to rebirth in lower realms like the hells. The commentaries clarify that \"destroy\" means to counteract or reverse, and that the \"lower realms\" refer to hell realms and similar unfortunate rebirths.", + "translation": "Therefore, are not those who remain near\nTo destroy my praise and such,\nActually entering to protect me\nFrom falling into the lower realms?" } } }, @@ -9273,6 +35981,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་གྲོལ་བ་དོན་གཉེར་ལ། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་འཆིང་མི་དགོས། །གང་དག་བདག་བཅིངས་གྲོལ་བྱེད་པ། །དེ་ལ་བདག་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྲོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nI seek liberation as my goal;\nI need not be bound by gain and honor.\nThose who free me from my bonds,\nHow could I be angry with them?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the Tibetan while rendering it into natural English, following the style of the example translations provided.", "translation": "I seek liberation as my goal;\nI need not be bound by gain and honor.\nThose who free me from my bonds,\nHow could I be angry with them?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་གྲོལ་བ་དོན་གཉེར་ལ། །རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་འཆིང་མི་དགོས། །གང་དག་བདག་བཅིངས་གྲོལ་བྱེད་པ། །དེ་ལ་བདག་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྲོ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་བདག་ནི་གྲོལ་བ་དོན་དུ་གཉེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཆིང་བ་ནི་འཆིང་བར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་བདག་ནི་འཁོར་བ་ལས་གྲོལ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་དེའི་གེགས་སུ་གྱུར་པའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་འཆིང་བར་བྱེད་མི་དགོས་སོ། །གང་དག་དེའི་གེགས་བྱས་ནས་བདག་འཁོར་བར་བཅིངས་པ་འགྲོལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བདག་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྲོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI, who seek liberation,\nDo not need to be bound by gain and honor.\nHow can I be angry at those\nWho free me from my bondage?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses the idea that someone seeking spiritual liberation should not be attached to worldly gains and honors, as these can be obstacles. Furthermore, it suggests that one should not be angry at those who help remove these attachments, as they are actually assisting in the path to liberation.", + "translation": "I, who seek liberation,\nDo not need to be bound by gain and honor.\nHow can I be angry at those\nWho free me from my bondage?" } } }, @@ -9296,6 +36009,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཇུག་འདོད་ལ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་བྱིན་བརླབས་བཞིན། །མི་གཏོང་སྒོ་འཕར་ཉིད་གྱུར་པ། །དེ་ལ་བདག་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྲོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI wish to enter into suffering,\nAs if blessed by the Buddhas.\nHow can I be angry at those\nWho have become the very gateway of non-abandonment?\n", "translation": "I wish to enter into suffering,\nAs if blessed by the Buddhas.\nHow can I be angry at those\nWho have become the very gateway of non-abandonment?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཇུག་འདོད་ལ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་བྱིན་བརླབས་བཞིན། །མི་གཏོང་སྒོ་འཕར་ཉིད་གྱུར་པ། །དེ་ལ་བདག་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྲོ། །\n\nCommentary 1: སྒོ་འཕར་ཉིད་ནི་འགེགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་བདག་ནི་དེའི་ཉེས་པས་ངན་སོང་གི་ནང་དུ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་བཞིན་དུ་རྙེད་སོགས་ཀྱི་གེགས་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་དེར་མི་གཏོང་བའི་སྒོ་འཕར་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་བདག་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྲོ་སྟེ་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThough I desire to enter into suffering,\nAs if blessed by the Buddha,\nHe who has become like a gate that does not let me enter -\nHow can I be angry at him?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which reflects on the paradoxical nature of anger towards someone who prevents us from entering into suffering. The commentaries clarify that the \"gate\" metaphor refers to someone who obstructs or prevents, and that this obstruction is actually beneficial, like a blessing from the Buddha, even though we might initially desire to enter into negative states or lower realms. The verse encourages reflection on the inappropriateness of anger in such situations.", + "translation": "Though I desire to enter into suffering,\nAs if blessed by the Buddha,\nHe who has become like a gate that does not let me enter -\nHow can I be angry at him?" } } }, @@ -9319,6 +36037,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་བསོད་ནམས་གེགས་བྱེད་ཅེས། །དེ་ལའང་ཁྲོ་བར་རིགས་མིན་ཏེ། །བཟོད་མཚུངས་དཀའ་ཐུབ་ཡོད་མིན་ན། །དེ་ལ་བདག་ནི་མི་གནས་སམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis is called an obstacle to merit,\nYet it's not right to be angry at that.\nIf there's no austerity equal to patience,\nThen shall I not abide in that?\n", "translation": "This is called an obstacle to merit,\nYet it's not right to be angry at that.\nIf there's no austerity equal to patience,\nThen shall I not abide in that?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་བསོད་ནམས་གེགས་བྱེད་ཅེས། །དེ་ལའང་ཁྲོ་བར་རིགས་མིན་ཏེ། །བཟོད་མཚུངས་དཀའ་ཐུབ་ཡོད་མིན་ན། །དེ་ལ་བདག་ནི་མི་གནས་སམ། །\n\nCommentary 1: བསོད་ནམས་ཀྱི་གེགས་བྱེད་པ་ལ་ཡང་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཟོད་པ་དང་མཚུངས་པ་ནི་མཉམ་པའོ། །དཀའ་ཐུབ་ནི་བསོད་ནམས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཁྲོ་བ་ཉིད་བསོད་ནམས་ཀྱི་གེགས་ཡིན་པ་དང་། གནོད་བྱེད་མཐུན་རྐྱེན་ཡིན་པ་དང་། དེས་ན་དེ་ལ་ཁྲོ་བ་བཟློག་སྟེ་གུས་པར་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ནི། དགྲ་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་གེགས་བྱེད་དོ་ཞེས་བསོད་ནམས་ཀྱི་གེགས་བྱེད་པ་དེ་ལའང་ཁྲོ་བར་མི་རིགས་ཏེ། བཟོད་པ་དང་མཚུངས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ཡོད་པ་མིན་ན་བདག་ནི་དེ་ལ་མི་གནས་སམ་སྟེ་གནས་པར་རིགས་ལ་དེ་དགྲ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThis is said to be an obstacle to merit,\nYet it is not right to be angry at that.\nIf there is no austerity equal to patience,\nShould I not abide in that?\n\n\nThis translation reflects the core message that even when faced with obstacles to accumulating merit, one should not become angry. Instead, one should practice patience, as there is no greater spiritual austerity or source of merit than patience itself. The commentaries emphasize that anger itself is an obstacle to merit, and that those who seem to harm us are actually providing an opportunity to practice patience, which is the highest form of spiritual practice.", + "translation": "This is said to be an obstacle to merit,\nYet it is not right to be angry at that.\nIf there is no austerity equal to patience,\nShould I not abide in that?" } } }, @@ -9342,6 +36065,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བདག་ནི་རང་སྐྱོན་གྱིས། །འདི་ལ་བཟོད་པ་མི་བྱེད་ན། །བསོད་ནམས་རྒྱུ་ནི་ཉེར་གནས་པ། །འདི་ལ་བདག་གེགས་བྱེད་པར་ཟད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf I do not practice patience\nTowards those who are the source of my own faults,\nThen I am merely obstructing myself\nFrom the causes of merit that are right before me.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the original Tibetan while rendering it into natural English, following the style of the provided examples.", "translation": "tags:\n\n\nIf I do not practice patience\nTowards those who are the source of my own faults,\nThen I am merely obstructing myself\nFrom the causes of merit that are right before me." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བདག་ནི་རང་སྐྱོན་གྱིས། །འདི་ལ་བཟོད་པ་མི་བྱེད་ན། །བསོད་ནམས་རྒྱུ་ནི་ཉེར་གནས་པ། །འདི་ལ་བདག་གེགས་བྱེད་པར་ཟད། །\n\nCommentary 1: རང་གི་སྐྱོན་གྱིས་མ་ཤེས་ནས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་དགྲའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་གེགས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་བདག་ནི་རང་གི་སྐྱོན་གྱིས་དགྲ་འདི་ལ་བཟོད་པར་མི་བྱེད་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་བཟོད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་འདི་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གེགས་བྱེད་པར་ཟད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf, due to my own faults,\nI do not practice patience towards this [enemy],\nThen I am merely creating an obstacle\nFor myself to this nearby source of merit.\n", + "translation": "If, due to my own faults,\nI do not practice patience towards this [enemy],\nThen I am merely creating an obstacle\nFor myself to this nearby source of merit." } } }, @@ -9365,6 +36093,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་གང་མེད་མི་འབྱུང་ལ། །གང་ཞིག་ཡོད་ན་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་ཉིད་དེ་ཡི་རྒྱུ་ཡིན་ན། །ཇི་ལྟར་དེ་ལ་གེགས་ཞེས་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThat which does not arise without something,\nAnd which exists when that thing exists,\nIf that is its cause,\nHow can it be called an obstruction to it?\n", "translation": "That which does not arise without something,\nAnd which exists when that thing exists,\nIf that is its cause,\nHow can it be called an obstruction to it?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་གང་མེད་མི་འབྱུང་ལ། །གང་ཞིག་ཡོད་ན་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་ཉིད་དེ་ཡི་རྒྱུ་ཡིན་ན། །ཇི་ལྟར་དེ་ལ་གེགས་ཞེས་བྱ། །\n\nCommentary 1: གང་ཞིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ཆོས་གང་མེད་ན་མི་འབྱུང་ལ་ཆོས་གང་ཞིག་ཡོད་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། བཟོད་པ་ཡང་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ལྡོག་བྱེད་ན་ཇི་ལྟར་དགྲ་དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་གེགས་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf something does not arise without a certain thing,\nAnd exists when that thing exists,\nThen that very thing is its cause.\nHow can that be called an obstacle?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about causality and the nature of obstacles. The commentaries suggest this is using an example to illustrate a point about the relationship between causes and their effects, specifically in the context of patience and enemies being potential causes of merit rather than obstacles to it.", + "translation": "If something does not arise without a certain thing,\nAnd exists when that thing exists,\nThen that very thing is its cause.\nHow can that be called an obstacle?" } } }, @@ -9388,6 +36121,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དུས་སུ་ཕྱིན་པའི་སློང་མོ་བས། །སྦྱིན་པའི་གེགས་བྱས་ཡོད་མ་ཡིན། །རབ་ཏུ་འབྱིན་པར་བྱེད་གྱུར་པ། །རབ་བྱུང་གེགས་ཞེས་བྱར་མི་རུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe beggar who arrives at the proper time\nHas not created an obstacle to giving.\nOne who causes someone to go forth\nShould not be called an obstacle to ordination.\n", "translation": "The beggar who arrives at the proper time\nHas not created an obstacle to giving.\nOne who causes someone to go forth\nShould not be called an obstacle to ordination." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདུས་སུ་ཕྱིན་པའི་སློང་མོ་བས། །སྦྱིན་པའི་གེགས་བྱས་ཡོད་མ་ཡིན། །རབ་ཏུ་འབྱིན་པར་བྱེད་གྱུར་པ། །རབ་བྱུང་གེགས་ཞེས་བྱར་མི་རུང་། །\n\nCommentary 1: དུས་སུ་ཕྱིན་པའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དུས་སུ་འོངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་སྦྱིན་པའི་དུས་སུ་བྱིན་པའི་སློང་མོ་པ་སྦྱིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེའི་གེགས་བྱས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། རབ་ཏུ་འབྱིན་པར་བྱེད་གྱུར་པའི་མཁན་པོ་ལ་སོགས་པ་རབ་བྱུང་གི་གེགས་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་བ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nA beggar who comes at the proper time\nHas not obstructed the act of giving.\nOne who performs ordination\nCannot be called an obstacle to monastic life.\n\n\nThis translation captures the essence that someone who seeks alms at an appropriate time is not hindering generosity, but rather providing an opportunity for it. Similarly, those who ordain others (like preceptors) are facilitating monastic life, not obstructing it.", + "translation": "A beggar who comes at the proper time\nHas not obstructed the act of giving.\nOne who performs ordination\nCannot be called an obstacle to monastic life." } } }, @@ -9411,6 +36149,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་ན་ནི་སློང་བ་མོད། །གནོད་པ་བྱེད་པ་དཀོན་པ་སྟེ། །འདི་ལྟར་ཕར་གནོད་མ་བྱས་ན། །འགའ་ཡང་གནོད་པ་མི་བྱེད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn the world, begging is common,\nBut those who harm are rare.\nFor if one does not harm others first,\nNo one will cause harm in return.\n", "translation": "In the world, begging is common,\nBut those who harm are rare.\nFor if one does not harm others first,\nNo one will cause harm in return." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་ན་ནི་སློང་བ་མོད། །གནོད་པ་བྱེད་པ་དཀོན་པ་སྟེ། །འདི་ལྟར་ཕར་གནོད་མ་བྱས་ན། །འགའ་ཡང་གནོད་པ་མི་བྱེད་དོ། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གནོད་པ་ནི་ཉེས་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་རང་གི་ཡོན་ཏན་གྱིས་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ལ་དད་པས་དེ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། འབྲས་བུ་ལ་བརྟགས་ནས་གུས་པར་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། བདག་གི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་གྲོགས་ཡིན་པས་གུས་པར་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་མཚུངས་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། གུས་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྒྲུབ་པ་དང་། དེ་ལ་འཁྲུལ་པ་སྤང་བའོ། ། དང་པོ་ནི། སློང་བ་དང་དགྲ་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུར་འདྲ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་ནི་སློང་བ་མོད་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དཀོན་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་འདི་ལྟར་ཕར་གནོད་པ་མ་བྱས་ན་ཚུར་འགའ་ཡང་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱང་བཟོད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དགྲ་ནི་དྲིན་ཆེའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIn the world, beggars are common,\nBut those who harm are rare.\nFor if one does not harm others first,\nNo one will harm in return.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which contrasts the commonality of beggars with the rarity of those who cause harm. It emphasizes that harm typically occurs as a reaction, suggesting that if one refrains from harming others, they are unlikely to be harmed themselves. The commentaries support this interpretation by discussing the importance of patience and viewing even enemies as beneficial for spiritual practice.", + "translation": "In the world, beggars are common,\nBut those who harm are rare.\nFor if one does not harm others first,\nNo one will harm in return." } } }, @@ -9434,6 +36177,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་ངལ་བས་མ་བསྒྲུབས་པའི། །ཁྱིམ་དུ་གཏེར་ནི་བྱུང་བ་ལྟར། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་གྲོགས་གྱུར་པས། །བདག་གིས་དགྲ་ལ་དགའ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, like a treasure appearing\nIn the house without effort,\nSince enemies become friends\nFor bodhisattva conduct,\nI should rejoice in my foes.\n", "translation": "Therefore, like a treasure appearing\nIn the house without effort,\nSince enemies become friends\nFor bodhisattva conduct,\nI should rejoice in my foes." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་ངལ་བས་མ་བསྒྲུབས་པའི། །ཁྱིམ་དུ་གཏེར་ནི་བྱུང་བ་ལྟར། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་གྲོགས་གྱུར་པས། །བདག་གིས་དགྲ་ལ་དགའ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ངལ་བས་མ་བསྒྲུབས་པ་ནི་དཀའ་སྤྱད་ཀྱིས་མ་བསྒྲུབས་པའོ། །གཏེར་ཞེས་པ་ནི་མི་ཟད་པའི་མཛོད་དོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་ངལ་བས་མ་བསྒྲུབ་པར་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་གཏེར་ནི་བྱུང་བ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་སྒྲུབ་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པས་ན་བདག་གིས་དགྲ་ལ་དགའ་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTherefore, like a treasure appearing in one's house\nWithout the effort of acquiring it,\nSince enemies have become allies in the practice of enlightenment,\nI should rejoice in them.\n", + "translation": "Therefore, like a treasure appearing in one's house\nWithout the effort of acquiring it,\nSince enemies have become allies in the practice of enlightenment,\nI should rejoice in them." } } }, @@ -9457,6 +36205,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་དང་བདག་གིས་བསྒྲུབས་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་ནི། །འདི་ལ་ཐོག་མར་བདར་འོས་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་བཟོད་པའི་རྒྱུ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince this and I have accomplished it,\nTherefore, the fruit of patience\nShould first be polished here.\nThus, this is the cause of patience.\n", "translation": "Since this and I have accomplished it,\nTherefore, the fruit of patience\nShould first be polished here.\nThus, this is the cause of patience." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་དང་བདག་གིས་བསྒྲུབས་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་ནི། །འདི་ལ་ཐོག་མར་བདར་འོས་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་བཟོད་པའི་རྒྱུ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་འདི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་དགྲ་དང་ངོ་། །བསྒྲུབས་པ་ནི་བྱས་པའོ། །བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ལ་སྟེ་གནོད་པ་བྱེད་མཁན་ལ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་བདར་བར་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་དགྲ་འདི་དང་བདག་གིས་བཟོད་པ་འདི་བསྒྲུབས་པས་ན་གཉིས་ཀ་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ལ་གཏོགས་པ་དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་ནི་དགྲ་འདི་ལ་ཐོག་མར་བདར་བར་བྱ་སྟེ་སྦྱིན་པར་འོས་སོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThrough this and my practice,\nThe fruit of patience\nShould first be offered to this one,\nFor they are the cause of patience.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that both the practitioner and the one causing harm (the \"enemy\" or difficult person) are involved in cultivating patience. The fruit or result of patience practice should be first offered or dedicated to the difficult person, as they are actually the cause or condition that allows patience to be developed.", + "translation": "Through this and my practice,\nThe fruit of patience\nShould first be offered to this one,\nFor they are the cause of patience." } } }, @@ -9480,6 +36233,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བཟོད་བསྒྲུབ་བསམ་མེད་པས། །དགྲ་འདི་མཆོད་བྱ་མིན་ཞེ་ན། །གྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྒྱུར་རུང་བ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཅི་སྟེ་མཆོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf one thinks there's no need to cultivate patience,\nAnd that this enemy should not be honored,\nThen why honor even the sublime Dharma,\nWhich can serve as a cause for accomplishment?\n", "translation": "If one thinks there's no need to cultivate patience,\nAnd that this enemy should not be honored,\nThen why honor even the sublime Dharma,\nWhich can serve as a cause for accomplishment?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བཟོད་བསྒྲུབ་བསམ་མེད་པས། །དགྲ་འདི་མཆོད་བྱ་མིན་ཞེ་ན། །གྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྒྱུར་རུང་བ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཅི་སྟེ་མཆོད། །\n\nCommentary 1: འདི་སྙམ་དུ་སྒྲ་འདི་ལ་བཟོད་པ་འདི་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་མེད་པས་མཆོད་པའི་འོས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་དགྲ་འདི་བཟོད་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་མེད་པས་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ཀྱང་མཆོད་པར་བྱ་བ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། དགེ་བ་འགྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྒྱུར་རུང་བའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཅི་སྟེ་མཆོད་དེ་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf you say that this enemy should not be honored\nBecause they have no intention to cultivate patience,\nThen why honor even the sublime Dharma,\nWhich is a suitable cause for accomplishment?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that even if an enemy does not intend to help us develop patience, they still serve as a cause for our spiritual growth, just as the Dharma does. The verse challenges the notion that only things with benevolent intentions should be honored, pointing out that we honor the Dharma not for its intentions, but for its effect on our spiritual progress.", + "translation": "If you say that this enemy should not be honored\nBecause they have no intention to cultivate patience,\nThen why honor even the sublime Dharma,\nWhich is a suitable cause for accomplishment?" } } }, @@ -9503,6 +36261,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་དགྲ་འདི་གནོད་བྱ་བའི། །བསམ་ཡོད་མཆོད་བྱ་མིན་ཞེ་ན། །སྨན་པ་བཞིན་དུ་ཕན་བརྩོན་ན། །བདག་གི་བཟོད་པ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf this enemy who intends harm\nIs not worthy of veneration, you may say,\nBut if they strive to help like a doctor,\nHow then can my patience be accomplished?\n", "translation": "If this enemy who intends harm\nIs not worthy of veneration, you may say,\nBut if they strive to help like a doctor,\nHow then can my patience be accomplished?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་དགྲ་འདི་གནོད་བྱ་བའི། །བསམ་ཡོད་མཆོད་བྱ་མིན་ཞེ་ན། །སྨན་པ་བཞིན་དུ་ཕན་བརྩོན་ན། །བདག་གི་བཟོད་པ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། །\n\nCommentary 1: གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི་སངས་རྒྱས་གྲུབ་པའི་རྒྱུའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་བསམ་པ་མེད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་བཟོད་པ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེས་པའོ། །སྨན་པ་བཞིན་དུ་ཕན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་ཕྱོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་མི་མཚུངས་ཏེ་ཆོས་ལ་གནོད་སེམས་མེད་ལ་དགྲ་འདི་གནོད་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཡོད་པས་མཆོད་པར་བྱ་བ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨན་པ་བཞིན་དུ་ཕན་བརྩོན་ན་མི་བཟོད་པའི་གནས་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་གིས་བཟོད་པ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf you say this enemy should not be honored\nBecause they have harmful intentions,\nThen if they strive to benefit like a doctor,\nHow would my patience be accomplished?\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. There's a question about whether an enemy with harmful intent should be honored\n2. The enemy is compared to a doctor who strives to benefit others\n3. The speaker questions how they could develop patience without such challenging situations", + "translation": "If you say this enemy should not be honored\nBecause they have harmful intentions,\nThen if they strive to benefit like a doctor,\nHow would my patience be accomplished?" } } }, @@ -9526,6 +36289,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་རབ་ཏུ་སྡང་སེམས་ལ། །བརྟེན་ནས་བཟོད་པ་སྐྱེ་བས་ན། །དེ་ཉིད་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། །དམ་པའི་ཆོས་བཞིན་མཆོད་པར་འོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage based on the examples provided:\n\n\nTherefore, since patience arises\nIn dependence on anger and hatred,\nThat very thing is the cause of patience.\nSo it should be honored like the holy Dharma.\n", "translation": "Therefore, since patience arises\nIn dependence on anger and hatred,\nThat very thing is the cause of patience.\nSo it should be honored like the holy Dharma." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་རབ་ཏུ་སྡང་སེམས་ལ། །བརྟེན་ནས་བཟོད་པ་སྐྱེ་བས་ན། །དེ་ཉིད་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། །དམ་པའི་ཆོས་བཞིན་མཆོད་པར་འོས། །\n\nCommentary 1: གང་གི་ཕྱིར་ཕན་པ་ལ་ཕྱོགས་པ་ལས་བཟོད་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བོའི་གནོད་པ་བསམ་པ་ལ་བརྟེན་ན་བཟོད་པ་འགྲུབ་པ་ཡིན་པས་ན་དགྲ་བོ་དེ་མཆོད་པར་འོས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་རབ་ཏུ་སྡང་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བཟོད་པ་སྐྱེ་བས་ན་དགྲ་དེ་ཉིད་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེ་དམ་པའི་ཆོས་བཞིན་དུ་མཆོད་པར་འོས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nTherefore, since patience arises\nIn dependence on intense anger,\nThat very anger is the cause of patience.\nThus, it is worthy of veneration like the holy Dharma.\n", + "translation": "Therefore, since patience arises\nIn dependence on intense anger,\nThat very anger is the cause of patience.\nThus, it is worthy of veneration like the holy Dharma." } } }, @@ -9549,6 +36317,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཞིང་དང་ནི། །རྒྱལ་བའི་ཞིང་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །འདི་དག་མགུ་བྱས་མང་པོ་ཞིག །འདི་ལྟར་ཕུན་སུམ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, the Sage has taught\nThe field of sentient beings and\nThe field of the Victorious Ones.\nBy pleasing these many beings,\nOne thus reaches the perfection beyond.\n", "translation": "Therefore, the Sage has taught\nThe field of sentient beings and\nThe field of the Victorious Ones.\nBy pleasing these many beings,\nOne thus reaches the perfection beyond." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཞིང་དང་ནི། །རྒྱལ་བའི་ཞིང་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །འདི་དག་མགུ་བྱས་མང་པོ་ཞིག །འདི་ལྟར་ཕུན་སུམ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྒྲས་བརྗོད་དེ། དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕ་རོལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ལུང་འགོད་པ་དང་། ལུང་གི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་ལས་དགེ་བ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་ཞིང་དང་རྒྱལ་བའི་ཞིང་གཉིས་ཀ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེ་བར་ཐུབ་པས་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོར། སེམས་ཅན་གྱི་ཞིང་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱིས་དེར་ནི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པར་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTherefore, the Sage has declared both the realm of sentient beings and the realm of the Victorious Ones as fields of merit. By pleasing these many beings, one thus reaches the perfection of excellence.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries. The text emphasizes the importance of both sentient beings and enlightened beings (Buddhas) as sources of merit, and suggests that by benefiting many beings, one can achieve the highest level of spiritual attainment.", + "translation": "Therefore, the Sage has declared both the realm of sentient beings and the realm of the Victorious Ones as fields of merit. By pleasing these many beings, one thus reaches the perfection of excellence." } } }, @@ -9572,6 +36345,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་རྣམས་དང་རྒྱལ་བ་ལས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་འགྲུབ་འདྲ་བ་ལ། །རྒྱལ་ལ་གུས་བྱ་དེ་བཞིན་དུ། །སེམས་ཅན་ལ་མིན་ཅི་ཡི་ཚུལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough sentient beings and conquerors are alike\nIn accomplishing the Buddha's qualities,\nWhy do we revere the conquerors\nBut not sentient beings in the same way?\n", "translation": "Though sentient beings and conquerors are alike\nIn accomplishing the Buddha's qualities,\nWhy do we revere the conquerors\nBut not sentient beings in the same way?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་རྣམས་དང་རྒྱལ་བ་ལས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་འགྲུབ་འདྲ་བ་ལ། །རྒྱལ་ལ་གུས་བྱ་དེ་བཞིན་དུ། །སེམས་ཅན་ལ་མིན་ཅི་ཡི་ཚུལ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཚུལ་ནི་རིམ་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དངོས་དང་། རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། ལུང་གི་དོན་ལ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པ་མེད་པས་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་རིགས་པ་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་མགུ་བར་བྱས་པ་མང་པོ་ཞིག་འདི་ལྟར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏེ་མཐར་ཕྱིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་རྒྱལ་བ་ལས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འགྲུབ་པར་འདྲ་བ་ལ་རྒྱལ་བ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་མིན་པ་ཅིའི་ཚུལ་ཏེ་རིགས་པའི་ཚུལ་མིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhile both sentient beings and the Victorious Ones\nAre equally sources for attaining the qualities of Buddhahood,\nWe show respect to the Victorious Ones;\nWhy then do we not respect sentient beings in the same way?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning that both ordinary beings and enlightened ones (Buddhas) are equally important sources for attaining enlightenment, yet we typically revere Buddhas while not showing the same level of respect to ordinary beings. The verse questions the logic of this discrepancy in our attitudes.", + "translation": "While both sentient beings and the Victorious Ones\nAre equally sources for attaining the qualities of Buddhahood,\nWe show respect to the Victorious Ones;\nWhy then do we not respect sentient beings in the same way?" } } }, @@ -9595,6 +36373,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསམ་པའི་ཡོན་ཏན་རང་གིས་མིན། །འབྲས་བུ་ལས་ཡིན་དེས་མཚུངས་པར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལའང་ཡོན་ཏན་ཡོད། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་མཉམ་པ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe qualities of intention are not one's own.\nAs the result depends on karma,\nSentient beings also have qualities.\nTherefore, they are all equal.\n", "translation": "The qualities of intention are not one's own.\nAs the result depends on karma,\nSentient beings also have qualities.\nTherefore, they are all equal." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསམ་པའི་ཡོན་ཏན་རང་གིས་མིན། །འབྲས་བུ་ལས་ཡིན་དེས་མཚུངས་པར། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལའང་ཡོན་ཏན་ཡོད། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་མཉམ་པ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་བསམ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆེ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དོགས་པ་ལ། བསམ་པའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རང་ལས་ཞེས་པ་ནི་རང་ཡོད་པ་ཙམ་ལས་སོ། །དེས་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་མཚུངས་པའི་རྒྱུ་དེས་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་རྒྱལ་བ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་དེ་གཉིས་ཡོན་ཏན་མི་མཉམ་པས་གུས་པ་མཉམ་དུ་བྱ་བར་མི་རིགས་སྙམ་ན། རང་གི་བསམ་པ་ཡོན་ཏན་གྱིས་མཉམ་པར་འཇོགས་པ་མིན་གྱི་དེ་གཉིས་ཀ་ལས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་མཚུངས་པ་ལས་མཉམ་པར་འཇོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་དང་མཚུངས་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའང་སངས་རྒྱས་བསྐྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe qualities of intention are not inherent in oneself.\nThey are based on results, and in this way,\nSentient beings also possess qualities.\nTherefore, they are equal to the Buddha.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. The qualities or merits are not inherently present just by having good intentions.\n2. Rather, qualities are determined by results or fruits of actions.\n3. In this regard, sentient beings have the potential to achieve the same results as the Buddha.\n4. Therefore, sentient beings should be considered equal to the Buddha in terms of their potential to attain enlightenment.", + "translation": "The qualities of intention are not inherent in oneself.\nThey are based on results, and in this way,\nSentient beings also possess qualities.\nTherefore, they are equal to the Buddha." } } }, @@ -9618,6 +36401,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱམས་སེམས་ལྡན་ལ་མཆོད་པ་གང་། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཆེ་བ་ཉིད། །སངས་རྒྱས་དད་པའི་བསོད་ནམས་གང་། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཆེ་བ་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhatever offerings are made to those with loving-kindness,\nThat is the greatness of sentient beings.\nWhatever merit comes from faith in the Buddhas,\nThat too is the greatness of the Buddhas.\n", "translation": "Whatever offerings are made to those with loving-kindness,\nThat is the greatness of sentient beings.\nWhatever merit comes from faith in the Buddhas,\nThat too is the greatness of the Buddhas." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱམས་སེམས་ལྡན་ལ་མཆོད་པ་གང་། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཆེ་བ་ཉིད། །སངས་རྒྱས་དད་པའི་བསོད་ནམས་གང་། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཆེ་བ་ཉིད། །\n\nCommentary 1: འདིའི་ཕྱིར་ཡང་སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་དག་ཆེ་བ་མཉམ་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱམས་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་མེད་པར་བྱམས་པ་གང་ལ་སྲིད། །དེའི་ཕྱིར་མཆོད་པ་བྱ་བར་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་བྱམས་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་པ་ལ་མཆོད་པས་བསོད་ནམས་མཐོང་ཆོས་སུ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེ་བ་ཉིད་དེ་ཡུལ་སེམས་ཅན་མེད་ན་མེད་པས་སོ། །སངས་རྒྱས་ལ་དད་པའི་བསོད་ནམས་གང་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhatever offerings are made to those with loving-kindness,\nThat is the greatness of sentient beings.\nWhatever merit comes from faith in the Buddha,\nThat too is the greatness of the Buddha.\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the Tibetan verse, which compares the merit of making offerings to those with loving-kindness (representing sentient beings) to the merit of having faith in the Buddha. The commentaries emphasize that the greatness of sentient beings and the Buddha are equal in this context, as loving-kindness cannot exist without sentient beings, and the merit of faith in the Buddha demonstrates the Buddha's greatness.", + "translation": "Whatever offerings are made to those with loving-kindness,\nThat is the greatness of sentient beings.\nWhatever merit comes from faith in the Buddha,\nThat too is the greatness of the Buddha." } } }, @@ -9641,6 +36429,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སངས་རྒྱས་ཆོས་འགྲུབ་ཆ་ཡོད་པ། །དེས་ན་དེ་དག་མཉམ་པར་འདོད། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་མཐའ་ཡས་པའི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་འགའ་མི་མཉམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince Buddhas have the qualities of accomplishing the Dharma,\nTherefore they are considered equal.\nWith an ocean of infinite qualities,\nNo one equals the Buddhas in any way.\n", "translation": "Since Buddhas have the qualities of accomplishing the Dharma,\nTherefore they are considered equal.\nWith an ocean of infinite qualities,\nNo one equals the Buddhas in any way." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསངས་རྒྱས་ཆོས་འགྲུབ་ཆ་ཡོད་པ། །དེས་ན་དེ་དག་མཉམ་པར་འདོད། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་མཐའ་ཡས་པའི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་འགའ་མི་མཉམ། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆ་ནས་སེམས་ཅན་དང་། རྒྱལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་མཚོན་པའོ། །མཐའ་ཡས་པ་ནི་མུ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དེའི་སྒོ་ནས་འགའ་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་མི་མཉམ་མོ། །\n\nCommentary 2: མདོར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འགྲུབ་པའི་ཆ་མཉམ་པར་ཡོད་པ་དེས་ན་དེ་དག་མཉམ་པར་འདོད། ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་མཐའ་ཡས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་ཡོན་ཏན་མི་མཉམ་མོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries:\n\n\nSince all beings possess the potential to attain Buddhahood,\nIn that respect, they are considered equal to the Buddhas.\nHowever, in terms of their boundless ocean of qualities,\nNo being is equal to the Buddhas in any way.\n", + "translation": "Since all beings possess the potential to attain Buddhahood,\nIn that respect, they are considered equal to the Buddhas.\nHowever, in terms of their boundless ocean of qualities,\nNo being is equal to the Buddhas in any way." } } }, @@ -9664,6 +36457,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡོན་ཏན་མཆོག་ཚོགས་གཅིག་པུ་ཡི། །ཡོན་ཏན་ཤས་ཙམ་འགའ་ཞིག་ལ། །སྣང་ནའང་དེ་ལ་མཆོད་དོན་དུ། །ཁམས་གསུམ་ཕུལ་ཡང་ཆུང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven if just a few partial qualities\nOf the supreme collection of qualities appear,\nTo make offerings to that,\nOffering the three realms would be too small.\n", "translation": "Even if just a few partial qualities\nOf the supreme collection of qualities appear,\nTo make offerings to that,\nOffering the three realms would be too small." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡོན་ཏན་མཆོག་ཚོགས་གཅིག་པུ་ཡི། །ཡོན་ཏན་ཤས་ཙམ་འགའ་ཞིག་ལ། །སྣང་ནའང་དེ་ལ་མཆོད་དོན་དུ། །ཁམས་གསུམ་ཕུལ་ཡང་ཆུང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡོན་ཏན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཆོག་གི་ཚོགས་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའོ། །ཤས་ཙམ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ། །འགའ་ཞིག་ལ་སྟེ་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་ལའོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕྲ་མོའི་གཞིར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ལའོ། །ཁམས་གསུམ་སྟེ་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཕུལ་ཡང་ཆུང་བའོ། །\n\nCommentary 2: དེར་མ་ཟད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཆོག་གི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་མངའ་བའི་གང་ཟག་གཅིག་པུ་སངས་རྒྱས་དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ཤས་ཙམ་འགའ་ཞིག་ལ་སྣང་ནའང་དེ་ལ་མཆོད་པའི་དོན་དུ་ཁམས་གསུམ་ཕུལ་ཡང་ཆུང་བར་འགྱུར་བས་ཡོན་ཏན་མི་མཚུངས་ཀྱང་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven if just a fraction of the supreme qualities\nThat are uniquely possessed by the Buddha\nAppears in someone,\nOffering the three realms to honor them would still be insufficient.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the immeasurable value of even a small portion of the Buddha's qualities when manifested in any being, suggesting that even offering all three realms (desire, form, and formless realms) as worship would be inadequate in comparison to the worth of these qualities.", + "translation": "Even if just a fraction of the supreme qualities\nThat are uniquely possessed by the Buddha\nAppears in someone,\nOffering the three realms to honor them would still be insufficient." } } }, @@ -9687,6 +36485,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སངས་རྒྱས་ཆོས་མཆོག་སྐྱེ་བའི་ཤས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོད་པས་ན། །འདི་ཙམ་ངག་གིས་ཆ་བསྟུན་ནས། །སེམས་ཅན་མཆོད་བྱར་རིགས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince sentient beings possess\nA share of the supreme qualities of the Buddha's teachings,\nBy according them this much respect through speech,\nIt is fitting that sentient beings become objects of veneration.\n", "translation": "Since sentient beings possess\nA share of the supreme qualities of the Buddha's teachings,\nBy according them this much respect through speech,\nIt is fitting that sentient beings become objects of veneration." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསངས་རྒྱས་ཆོས་མཆོག་སྐྱེ་བའི་ཤས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོད་པས་ན། །འདི་ཙམ་ངག་གིས་ཆ་བསྟུན་ནས། །སེམས་ཅན་མཆོད་བྱར་རིགས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྟེན་པས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདི་ཙམ་ཆ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་ཆའོ། །ཆ་བསྟུན་ནས་ཏེ། དེ་འདྲ་བར་བྱས་ནས་སོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་རྒྱལ་ལ་ནི་གུས་བྱ།དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་མིན་ཞེས་པས་སེམས་ཅན་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བར་བརྗོད་པ་འདི་དག་ཙམ་དང་ཆ་བསྟུན་ནས་མཆོད་པར་བྱ་བའི་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: སངས་རྒྱས་ཆོས་མཆོག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་ཆ་ཤས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའང་ཡོད་པས་ན་འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཆ་བསྟུན་ནས་སེམས་ཅན་མཆོད་བྱར་རིགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nSince sentient beings possess a share of the potential\nTo give rise to the supreme qualities of a Buddha,\nBy this much, in accordance with reason,\nIt is fitting to honor sentient beings as objects of veneration.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning that sentient beings have within them the seeds or potential for Buddhahood, and therefore deserve to be respected and honored, just as we would honor a Buddha. The commentaries clarify that by honoring sentient beings in this way, it is equivalent to honoring the Buddhas themselves.", + "translation": "Since sentient beings possess a share of the potential\nTo give rise to the supreme qualities of a Buddha,\nBy this much, in accordance with reason,\nIt is fitting to honor sentient beings as objects of veneration." } } }, @@ -9710,6 +36513,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་ཡང་གཡོ་མེད་གཉེན་གྱུར་ཅིང་། །ཕན་པ་དཔག་མེད་མཛད་རྣམས་ལ། །སེམས་ཅན་མགུ་བྱ་མ་གཏོགས་པར། །གཞན་གང་ཞིག་གིས་ལན་ལོན་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFurthermore, to those who are unwavering friends\nAnd perform immeasurable benefits,\nWhat else but pleasing sentient beings\nCould possibly repay their kindness?\n", "translation": "Furthermore, to those who are unwavering friends\nAnd perform immeasurable benefits,\nWhat else but pleasing sentient beings\nCould possibly repay their kindness?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་ཡང་གཡོ་མེད་གཉེན་གྱུར་ཅིང་། །ཕན་པ་དཔག་མེད་མཛད་རྣམས་ལ། །སེམས་ཅན་མགུ་བྱ་མ་གཏོགས་པར། །གཞན་གང་ཞིག་གིས་ལན་ལོན་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཡོ་ནི་སླུ་བའོ། །གང་དག་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཕན་པར་མཛད་པ་རྣམས་སོ། །ལན་ལྡོན་ཞེས་པ་ནི་བྱས་པ་ལ་དྲིན་ལན་ལྡོན་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྟོན་པས་སེམས་ཅན་བདག་གིར་མཛད་པ་དང་། བདག་ཏུ་མཛད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། གུས་པར་རིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་། མ་གུས་པའི་ནོངས་པ་བཤགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་ལ་གུས་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཞན་ཡང་གཡོ་སྒྱུ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་དུ་གྱུར་ཅིང་ཕན་པ་དཔག་མེད་མཛད་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་སེམས་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་གང་ཞིག་གིས་ནི་ལན་ལོན་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nFurthermore, to those who are unwavering friends\nAnd perform immeasurable benefits,\nWhat else but pleasing sentient beings\nCould possibly repay their kindness?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that the Buddha and bodhisattvas are steadfast friends who benefit countless beings, and the only way to repay their kindness is by working to please and benefit sentient beings ourselves.", + "translation": "Furthermore, to those who are unwavering friends\nAnd perform immeasurable benefits,\nWhat else but pleasing sentient beings\nCould possibly repay their kindness?" } } }, @@ -9733,6 +36541,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཕྱིར་སྐུ་གཏོང་མནར་མེད་འཇུག་པ་ལ། །དེ་ལ་ཕན་བཏགས་ལན་ལོན་འགྱུར་བས་ན། །དེ་བས་འདི་དག་གནོད་ཆེན་བྱེད་ན་ཡང་། །ཐམས་ཅད་བཟང་དགུ་ཞིག་ཏུ་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince by giving up one's body and entering the Avici hell,\nOne repays the kindness of those who have helped,\nTherefore, even if these beings cause great harm,\nOne should practice only the best towards them all.\n", "translation": "Since by giving up one's body and entering the Avici hell,\nOne repays the kindness of those who have helped,\nTherefore, even if these beings cause great harm,\nOne should practice only the best towards them all." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཕྱིར་སྐུ་གཏོང་མནར་མེད་འཇུག་པ་ལ། །དེ་ལ་ཕན་བཏགས་ལན་ལོན་འགྱུར་བས་ན། །དེ་བས་འདི་དག་གནོད་ཆེན་བྱེད་ན་ཡང་། །ཐམས་ཅད་བཟང་དགུ་ཞིག་ཏུ་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལ་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའོ། །ཕན་པ་ནི་ཟད་པར་བྱེད་པའི་དོན་རྣམས་སོ། །ལན་ནི་སླར་གྱི་ལན་ནོ། །ལྡོན་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཕྱིར་ཕན་པར་བྱེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་བཟང་དགུ་ནི་དགེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སོ། །\n\nCommentary 2: གང་ཞིག་སེམས་ཅན་དོན་ལ་སྐུ་གཏོང་ཞིང་མནར་མེད་དུ་ཡང་འཇུག་པར་མཛད་པ་དེ་དག་ལ་སེམས་ཅན་དེ་ལ་ཕན་བཏགས་པས་ལན་ལོན་པར་འགྱུར་བས་ན། དེ་བས་ན་འདི་དག་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་ན་ཡང་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་བཟང་རྒུ་སྟེ་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྤྱད་པར་བྱ་བའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nSince those who give up their bodies and enter the hell realms for the sake of beings\nWill receive kindness in return from those they have benefited,\nTherefore, even if these beings cause great harm,\nOne should engage in only the most excellent conduct towards them all.\n", + "translation": "Since those who give up their bodies and enter the hell realms for the sake of beings\nWill receive kindness in return from those they have benefited,\nTherefore, even if these beings cause great harm,\nOne should engage in only the most excellent conduct towards them all." } } }, @@ -9756,6 +36569,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རེ་ཞིག་བདག་གི་རྗེར་གྱུར་ཉིད་ཀྱང་ནི། །གང་ཕྱིར་རང་གི་སྐུ་ལའང་མི་གཟིགས་པ། །དེ་ལ་རྨོངས་པ་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ན། །ང་རྒྱལ་བྱ་ཞིང་བྲན་གྱི་དངོས་མི་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven though you have become my lord for now,\nSince you do not regard even your own body,\nHow can I, deluded as I am,\nBe arrogant and not act as your servant?\n", "translation": "Even though you have become my lord for now,\nSince you do not regard even your own body,\nHow can I, deluded as I am,\nBe arrogant and not act as your servant?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརེ་ཞིག་བདག་གི་རྗེར་གྱུར་ཉིད་ཀྱང་ནི། །གང་ཕྱིར་རང་གི་སྐུ་ལའང་མི་གཟིགས་པ། །དེ་ལ་རྨོངས་པ་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ན། །ང་རྒྱལ་བྱ་ཞིང་བྲན་གྱི་དངོས་མི་བྱ། །\n\nCommentary 1: རྗེར་གྱུར་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྟེ། རྗེར་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་པོ་དེ་རྣམས་ལའོ། །ང་རྒྱལ་ཇི་ལྟར་བྱ་སྟེ། བྲན་དུ་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་རེ་ཞིག་བདག་གི་རྗེར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱང་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་སྐུ་ལ་ཡང་མི་གཟིགས་པར་གཏོང་བའི་ཡུལ་དེ་ལ་རྨོངས་པ་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ན་ང་རྒྱལ་བྱ་ཞིང་བྲན་གྱི་དངོས་པོ་མི་བྱ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nEven my own masters, for the sake of sentient beings,\nDo not regard even their own bodies.\nSo how could I, in my ignorance,\nBe arrogant and not act as their servant?\n", + "translation": "Even my own masters, for the sake of sentient beings,\nDo not regard even their own bodies.\nSo how could I, in my ignorance,\nBe arrogant and not act as their servant?" } } }, @@ -9779,6 +36597,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་དག་བདེ་བས་ཐུབ་རྣམས་དགྱེས་འགྱུར་ཞིང་། །གང་ལ་གནོད་ན་མི་དགྱེས་འབྱུང་འགྱུར་བ། །དེ་དག་དགའ་བས་ཐུབ་པ་ཀུན་དགྱེས་ཤིང་། །དེ་ལ་གནོད་བྱས་ཐུབ་ལ་གནོད་པ་བྱས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThose who delight the sages through happiness,\nAnd those who, when harmed, cause displeasure to arise,\nBy delighting them, all sages are pleased,\nAnd by harming them, harm is done to the sages.\n", "translation": "Those who delight the sages through happiness,\nAnd those who, when harmed, cause displeasure to arise,\nBy delighting them, all sages are pleased,\nAnd by harming them, harm is done to the sages." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་དག་བདེ་བས་ཐུབ་རྣམས་དགྱེས་འགྱུར་ཞིང་། །གང་ལ་གནོད་ན་མི་དགྱེས་འབྱུང་འགྱུར་བ། །དེ་དག་དགའ་བས་ཐུབ་པ་ཀུན་དགྱེས་ཤིང་། །དེ་ལ་གནོད་བྱས་ཐུབ་ལ་གནོད་པ་བྱས། །\n\nCommentary 1: གང་དག་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །དགྱེས་པ་ནི་མཉེས་པའོ། །མི་དགྱེས་པ་ནི་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་དག་སྟེ་སེམས་ཅན་དེ་དག་དགའ་བས་སོ། །དེ་ལ་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའོ། །གནོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཙེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གང་ཞིག་བདེ་བས་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞེད་པ་གྲུབ་པས་དགྱེས་པར་འགྱུར་ཞིང་། གང་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་མི་དགྱེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་དེ་དག་དགའ་བས་ཐུབ་རྣམས་ཀུན་དགྱེས་ཤིང་དེ་དག་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་བཞེད་པའི་གེགས་བྱས་པས་ཐུབ་པ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nThose whose happiness brings joy to the sages,\nAnd those whose harm brings displeasure to arise,\nBy delighting them, all sages are pleased,\nAnd harming them is harming the sages themselves.\n", + "translation": "Those whose happiness brings joy to the sages,\nAnd those whose harm brings displeasure to arise,\nBy delighting them, all sages are pleased,\nAnd harming them is harming the sages themselves." } } }, @@ -9802,6 +36625,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟར་ལུས་ལ་ཀུན་ནས་མེ་འབར་བ། །འདོད་པ་ཀུན་གྱིས་ཡིད་བདེར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་གནོད་པ་བྱས་ན་ཡང་། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་རྣམས་དགྱེས་པའི་ཐབས་མེད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nJust as one whose body is entirely engulfed in flames\nCannot find happiness through any desires,\nLikewise, when harm is done to sentient beings,\nThere is no way for the greatly compassionate ones to be pleased.\n", "translation": "Just as one whose body is entirely engulfed in flames\nCannot find happiness through any desires,\nLikewise, when harm is done to sentient beings,\nThere is no way for the greatly compassionate ones to be pleased." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟར་ལུས་ལ་ཀུན་ནས་མེ་འབར་བ། །འདོད་པ་ཀུན་གྱིས་ཡིད་བདེར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་གནོད་པ་བྱས་ན་ཡང་། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་རྣམས་དགྱེས་པའི་ཐབས་མེད་དོ། །\n\nCommentary 1: རབ་ཏུ་སྐྱོ་བ་ཉིད་དཔེ་དང་བཅས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ལུས་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མེ་རབ་ཏུ་འབར་བས་ས་ཕྱོགས་ཀུན་མ་ལུས་པ་བསྲེག་པར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ཉིད་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ལུས་ལ་ཀུན་ནས་མེ་འབར་བ་ལ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྱིས་ཡི་བདེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་རྣམས་དགྱེས་པའི་ཐབས་གཞན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nJust as a body engulfed in flames\nCannot be comforted by any pleasures,\nLikewise, when harm is done to sentient beings,\nThere is no way for the greatly compassionate ones to be pleased.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses the analogy of a burning body to illustrate how the compassionate ones (likely referring to bodhisattvas or enlightened beings) cannot be pleased when sentient beings are harmed, regardless of other circumstances.", + "translation": "Just as a body engulfed in flames\nCannot be comforted by any pleasures,\nLikewise, when harm is done to sentient beings,\nThere is no way for the greatly compassionate ones to be pleased." } } }, @@ -9825,6 +36653,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་བདག་གིས་འགྲོ་ལ་གནོད་བྱས་པས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཀུན་མི་དགྱེས་གྱུར་པ་གང་། །སྡིག་དེ་དེ་རིང་སོ་སོར་བཤགས་བགྱི་ཡིས། །མི་དགྱེས་གང་ལགས་དེ་ཐུབ་བཟོད་པར་གསོལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, since I have harmed beings,\nAll those with great compassion are displeased.\nToday I confess each of those misdeeds.\nI beseech the Sage to forgive whatever displeases.\n", "translation": "Therefore, since I have harmed beings,\nAll those with great compassion are displeased.\nToday I confess each of those misdeeds.\nI beseech the Sage to forgive whatever displeases." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་བདག་གིས་འགྲོ་ལ་གནོད་བྱས་པས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཀུན་མི་དགྱེས་གྱུར་པ་གང་། །སྡིག་དེ་དེ་རིང་སོ་སོར་བཤགས་བགྱི་ཡིས། །མི་དགྱེས་གང་ལགས་དེ་ཐུབ་བཟོད་པར་གསོལ། །\n\nCommentary 1: གནོད་པ་ནི་གནོད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། སྨད་པ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་བའོ། །བྱས་པ་ཞེས་ནི་བསྐྱེད་པའོ། །མི་དགྱེས་པ་ནི་ཐུགས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བའོ། །བཟོད་པར་གསོལ་བ་ནི་གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བས་གནོད་པར་བྱས་པ་རྣམས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དེ་བས་ན་བདག་གིས་འགྲོ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཀུན་མི་དགྱེས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་སྡིག་པ་དེ་དེ་རང་སོ་སོར་བཤགས་པར་བགྱི་ཡིས་མི་དགྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་མཛད་དུ་གསོལ་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nTherefore, due to the harm I have caused to beings,\nWhatever displeasure I have brought to all the Great Compassionate Ones,\nI confess each of those misdeeds today.\nI beseech the Sages to forgive whatever displeasure I have caused.\n", + "translation": "Therefore, due to the harm I have caused to beings,\nWhatever displeasure I have brought to all the Great Compassionate Ones,\nI confess each of those misdeeds today.\nI beseech the Sages to forgive whatever displeasure I have caused." } } }, @@ -9848,6 +36681,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་དགྱེས་པར་བགྱི་སླད་དུ། །དེང་ནས་བཟུང་ནས་འཇིག་རྟེན་བྲན་དུ་མཆི། །འགྲོ་མང་རྡོག་པས་བདག་གི་སྤྱིར་འཚོག་གམ། །འགུམས་ཀྱང་མི་བསྡོ་འཇིག་རྟེན་མགོན་དགྱེས་མཛོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn order to delight the Tathagatas,\nFrom this day forth I become a servant to the world.\nLet the masses trample on my head,\nEven if killed, I won't forsake them - may the World Protector be pleased.\n", "translation": "In order to delight the Tathagatas,\nFrom this day forth I become a servant to the world.\nLet the masses trample on my head,\nEven if killed, I won't forsake them - may the World Protector be pleased." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་དགྱེས་པར་བགྱི་སླད་དུ། །དེང་ནས་བཟུང་ནས་འཇིག་རྟེན་བྲན་དུ་མཆི། །འགྲོ་མང་རྡོག་པས་བདག་གི་སྤྱིར་འཚོག་གམ། །འགུམས་ཀྱང་མི་བསྡོ་འཇིག་རྟེན་མགོན་དགྱེས་མཛོད། །\n\nCommentary 1: བྲན་ནི་བྲན་གྱི་དངོས་པོར་རོ། །མཆི་ཞེས་པ་ནི་བགྱིའོ་ཞེས་པའོ། །འགྲོ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་འོ། །བདག་གིས་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །\n\nCommentary 2: ཕྱིན་ཆད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མཉེས་པར་བགྱི་སླད་དུ་དེང་ནས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་ངེས་པར་བརྟུལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྲན་དུ་མཆི། འགྲོ་མང་རྡོག་པས་བདག་གི་སྤྱི་བོར་འཚོག་གམ་འགུམས་ཀྱང་དེ་ལ་མི་བསྡོ་ཡིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་རྣམས་དགྱེས་པར་མཛོད་ཅིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIn order to please the Tathagatas,\nFrom this day forward, I will become a servant to the world.\nLet the many beings trample on my head,\nEven if I die, I will not recoil - may the Protectors of the World be pleased.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries. The speaker is expressing a commitment to selfless service for the benefit of all beings, even at great personal cost, in order to please the enlightened ones.", + "translation": "In order to please the Tathagatas,\nFrom this day forward, I will become a servant to the world.\nLet the many beings trample on my head,\nEven if I die, I will not recoil - may the Protectors of the World be pleased." } } }, @@ -9871,6 +36709,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཅན་དེས། །བདག་ཏུ་མཛད་པ་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །སེམས་ཅན་ངོ་བོར་མཐོང་བ་འདི་དག་ཉིད། །མགོན་དེ་བདག་ཉིད་ཅི་ཕྱིར་གུས་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis compassionate one has made all these beings his own,\nOf this there is no doubt.\nSeeing these very beings as his essence,\nWhy do I not revere that protector as myself?\n", "translation": "This compassionate one has made all these beings his own,\nOf this there is no doubt.\nSeeing these very beings as his essence,\nWhy do I not revere that protector as myself?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའགྲོ་བ་འདི་ཀུན་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཅན་དེས། །བདག་ཏུ་མཛད་པ་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །སེམས་ཅན་ངོ་བོར་མཐོང་བ་འདི་དག་ཉིད། །མགོན་དེ་བདག་ཉིད་ཅི་ཕྱིར་གུས་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་གུས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐུགས་རྗེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་བདག་ཏུ་མཛད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཡིན་ན། གང་གི་ཕྱིར་གུས་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འགྲོ་བ་འདི་ཀུན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་རྗེ་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་དབྱིངས་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་བདག་གཞན་བརྗེ་བའི་སྒོ་ནས་བདག་ཏུ་མཛད་པ་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ངོ་བོར་མཐོང་བ་འདི་དག་ཉིད་མགོན་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེས་ན་བདག་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་གུས་པར་མི་བྱེད་དེ་བྱེད་པར་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the commentaries provided:\n\n\nThere is no doubt that all these beings\nHave been made one's own by the Compassionate One.\nSeeing these very beings in their essence,\nWhy do I not show respect to that Protector himself?\n\n\nThis translation aims to capture the key ideas that:\n1. The Buddha, out of great compassion, regards all beings as himself.\n2. The beings we see are in essence the Buddha himself.\n3. Therefore, we should show respect to all beings as we would to the Buddha.", + "translation": "There is no doubt that all these beings\nHave been made one's own by the Compassionate One.\nSeeing these very beings in their essence,\nWhy do I not show respect to that Protector himself?" } } }, @@ -9894,6 +36737,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤགས་པ་མཉེས་བྱེད་ཡིན། །རང་དོན་ཡང་དག་སྒྲུབ་པའང་འདི་ཉིད་དོ། །འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའང་འདི་ཉིད་དེ། །དེ་ལྟས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis itself is what pleases the Tathagatas.\nThis itself accomplishes one's own true purpose.\nThis itself dispels the suffering of the world.\nTherefore, I shall always do this very thing.\n", "translation": "This itself is what pleases the Tathagatas.\nThis itself accomplishes one's own true purpose.\nThis itself dispels the suffering of the world.\nTherefore, I shall always do this very thing." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤགས་པ་མཉེས་བྱེད་ཡིན། །རང་དོན་ཡང་དག་སྒྲུབ་པའང་འདི་ཉིད་དོ། །འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའང་འདི་ཉིད་དེ། །དེ་ལྟས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་བྱ། །\n\nCommentary 1: མཉེས་པར་བྱེད། རངས་པར་བྱེད་པའོ། །རང་དོན་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །རྟག་ཏུ་ནི་ངེས་པར་རོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་མགུ་བ་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་བསྟན་པ་དང་། དེའི་སྒོ་ནས་དེ་ལ་འབད་པར་གདམས་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱེད་པ་འདི་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཉེས་བྱེད་ཡིན། རང་གི་དོན་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའང་འདི་ཉིད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བའང་འདི་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་འདི་ཉིད་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThis very act pleases the Tathagatas.\nThis itself accomplishes one's own true purpose.\nThis alone dispels the suffering of the world.\nTherefore, I shall always engage in this practice.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes that serving and pleasing sentient beings is the key to pleasing the Buddhas, achieving one's own spiritual goals, and alleviating the suffering of the world. The commentaries clarify that \"pleasing\" refers to making happy or delighting, \"one's own purpose\" refers to attaining Buddhahood, and \"suffering\" refers to afflictive emotions. The verse concludes with a commitment to always engage in this practice of benefiting others.", + "translation": "This very act pleases the Tathagatas.\nThis itself accomplishes one's own true purpose.\nThis alone dispels the suffering of the world.\nTherefore, I shall always engage in this practice." } } }, @@ -9917,6 +36765,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་མི་འགའ་ཞིག །སྐྱེ་བོ་མང་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱང་། །སྐྱེ་བོ་མིག་རྒྱང་རིང་པོ་དག །ནུས་ཀྱང་ཕྱིར་གནོད་མི་བྱེད་དེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nFor example, even though some of the king's men\nMay harm many people,\nThose with far-reaching vision\nThough capable, do not retaliate.\n", "translation": "For example, even though some of the king's men\nMay harm many people,\nThose with far-reaching vision\nThough capable, do not retaliate." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་མི་འགའ་ཞིག །སྐྱེ་བོ་མང་ལ་གནོད་བྱེད་ཀྱང་། །སྐྱེ་བོ་མིག་རྒྱང་རིང་པོ་དག །ནུས་ཀྱང་ཕྱིར་གནོད་མི་བྱེད་དེ། །\n\nCommentary 1: མ་འོངས་པས་འཇིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གནོད་པར་བྱེད་པ་ནི་འཚེ་བར་བྱེད་པའོ། །མིག་རྒྱང་རིང་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་བལྟ་བའོ། །ནུས་ཀྱང་སྟེ་སྟོབས་ཀྱིས་ཐུབ་ཀྱང་ངོ་། །ཕྱིར་གནོད་མི་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་མི་དགའ་བའི་ཚུལ་སྟོན་པར་མི་ནུས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་མི་འགའ་ཞིག་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་མིག་རྒྱང་རིང་པོ་སྟེ་ཕྱིས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ལ་རྟོག་པ་དག་ནུས་ཀྱང་ཕྱིར་གནོད་པ་མི་བྱེད་དེ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\nFor example, even though some of the king's men harm many people, those with far-sighted vision, although capable, do not retaliate with harm. They refrain from showing even verbal displeasure, being unable to do so due to their consideration of future consequences and virtues.", + "translation": "For example, even though some of the king's men harm many people, those with far-sighted vision, although capable, do not retaliate with harm. They refrain from showing even verbal displeasure, being unable to do so due to their consideration of future consequences and virtues." } } }, @@ -9940,6 +36793,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ལྟར་དེ་གཅིག་མ་ཡིན་གྱི། །རྒྱལ་པོའི་མཐུ་སྟོབས་དེ་ཡི་མཐུ། །དེ་བཞིན་གནོད་བྱེད་ཉམ་ཆུང་བ། །འགའ་ཡང་ཁྱད་དུ་གསད་མི་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, this is not just one thing;\nIt is the power of the king's might.\nLikewise, even a weak enemy\nShould never be underestimated or killed lightly.\n", "translation": "Thus, this is not just one thing;\nIt is the power of the king's might.\nLikewise, even a weak enemy\nShould never be underestimated or killed lightly." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ལྟར་དེ་གཅིག་མ་ཡིན་གྱི། །རྒྱལ་པོའི་མཐུ་སྟོབས་དེ་ཡི་མཐུ། །དེ་བཞིན་གནོད་བྱེད་ཉམ་ཆུང་བ། །འགའ་ཡང་ཁྱད་དུ་གསད་མི་བྱ། །\n\nCommentary 1: ཉམ་ཆུང་བ་ནི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ཁྱད་དུ་མི་གསོད་པ་ནི་སྔན་ཆན་མི་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་དེ་གཅིག་པུ་དཔུང་མེད་པ་བཞིན་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མཐུ་སྟོབས་དེའི་དཔུང་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནོད་བྱེད་ཉམ་ཆུང་བ་འགའ་ཡང་ཁྱད་དུ་གསད་པར་མི་བྱ་སྟེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThus, this one is not alone;\nThe king's power is their strength.\nLikewise, even a weak enemy\nShould never be underestimated or killed carelessly.\n", + "translation": "Thus, this one is not alone;\nThe king's power is their strength.\nLikewise, even a weak enemy\nShould never be underestimated or killed carelessly." } } }, @@ -9963,6 +36821,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ལྟར་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །ཐུགས་རྗེ་ལྡན་རྣམས་དེ་ཡི་དཔུང་། །དེ་ལྟར་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཏུམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་མགུ་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, the guardians of hell and\nThose endowed with compassion are their army.\nJust as commoners please a fierce king,\nSo should all sentient beings be satisfied.\n", "translation": "Thus, the guardians of hell and\nThose endowed with compassion are their army.\nJust as commoners please a fierce king,\nSo should all sentient beings be satisfied." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ལྟར་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་། །ཐུགས་རྗེ་ལྡན་རྣམས་དེ་ཡི་དཔུང་། །དེ་ལྟར་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་གཏུམ་བཞིན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་མགུ་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པོ་ལ་སོགས་པས་ལྷག་པར་ཆད་པའི་ལས་དང་རྗེས་སུ་གནང་བ་ཐོབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་དམངས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སེམས་ཅན་མཉེས་པར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་མགུ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་མཉེས་པར་བྱ་བ་འདི་ཉིད་འདི་དག་འབྱུང་བའི་གནས་སོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་དང་ཐུགས་རྗེ་ལྡན་རྣམས་དེའི་དཔུང་སྟེ་གནོད་ལན་བྱེད་པ་དང་མི་དགྱེས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དམངས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པོ་ཉེས་པ་ཆུང་ངུ་ཙམ་བྱས་པ་ལ་ཡང་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་དེ་མགུ་བར་བྱ་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་མགུ་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn this way, the guardians of hell and those endowed with compassion are their forces.\nThus, just as commoners must please a fierce king,\nSo must all sentient beings be satisfied.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, drawing on the commentaries to clarify that:\n1. The \"guardians of hell\" and \"those endowed with compassion\" (referring to Buddhas and other enlightened beings) are forces to be reckoned with.\n2. The analogy is made to commoners needing to please a fierce king to avoid harsh punishments.\n3. The main point is that all sentient beings should be satisfied or pleased, just as one would try to please a powerful and potentially dangerous ruler.", + "translation": "In this way, the guardians of hell and those endowed with compassion are their forces.\nThus, just as commoners must please a fierce king,\nSo must all sentient beings be satisfied." } } }, @@ -9986,6 +36849,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་མགུ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །མ་འོངས་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་ལྟ་ཞོག །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་དཔལ་ཆེན་དང་། །གྲགས་དང་སྐྱེད་འགྱུར་ཅིས་མ་མཐོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nNot to mention achieving future buddhahood\nThat arises from pleasing sentient beings,\nWhy do we not see in this very life\nGreat glory, fame, and prosperity arise?\n", "translation": "Not to mention achieving future buddhahood\nThat arises from pleasing sentient beings,\nWhy do we not see in this very life\nGreat glory, fame, and prosperity arise?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་མགུ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །མ་འོངས་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་ལྟ་ཞོག །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་དཔལ་ཆེན་དང་། །གྲགས་དང་སྐྱེད་འགྱུར་ཅིས་མ་མཐོང་། །\n\nCommentary 1: དཔལ་ཆེ་བ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སྐྱིད་པ་ནི་སེམས་སྐྱིད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱས་པ་ཡིས་མ་འོངས་པ་ན་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པ་ལྟ་ཞོག་གི ཚེ་འདི་ཉིད་ལའང་དཔལ་འབྱོར་ཆེ་བ་དང་སྙན་པར་གྲགས་པ་དང་སྐྱིད་པར་འགྱུར་བ་ཅིས་མ་མཐོང་།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nNot to mention attaining future Buddhahood,\nWhich arises from pleasing sentient beings,\nWhy do we not see even in this very life\nGreat prosperity, fame, and happiness?\n", + "translation": "Not to mention attaining future Buddhahood,\nWhich arises from pleasing sentient beings,\nWhy do we not see even in this very life\nGreat prosperity, fame, and happiness?" } } }, @@ -10009,6 +36877,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཁོར་ཚེ་བཟོད་པས་མཛེས་སོགས་དང་། །ནད་མེད་པ་དང་གྲགས་པ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་འཚོ་བ་དང་། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བདེ་རྒྱས་ཐོབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen surrounded by others, one is beautified by patience and so forth.\nThrough good health and renown,\nOne attains extremely long life,\nAnd obtains the expanding bliss of a universal monarch.\n", "translation": "When surrounded by others, one is beautified by patience and so forth.\nThrough good health and renown,\nOne attains extremely long life,\nAnd obtains the expanding bliss of a universal monarch." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཁོར་ཚེ་བཟོད་པས་མཛེས་སོགས་དང་། །ནད་མེད་པ་དང་གྲགས་པ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་འཚོ་བ་དང་། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བདེ་རྒྱས་ཐོབ། །\n\nCommentary 1: འཁོར་ཚེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་དང་གཞན་དུ་ཡང་དཔལ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: འདིར་མ་ཟད་ཀྱི་འཁོར་བར་གནས་པའི་ཚེ་ན་སྐྱེ་བ་གཞན་དུའང་བཟོད་པས་གཟུགས་མཛེས་པ་སོགས་དང་ནད་མེད་པ་དང་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་དུ་འཚོ་བ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་བདེ་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གནོད་བྱེད་ཐོག་མེད་དུས་ཀྱི་དྲིན་ཅན་ལ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ལེན་བདེ་ཆེན་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ། །བརྟགས་ན་ཁྲོ་བྱ་ཁྲོ་བྱེད་མ་གྲུབ་ཀྱི། །ཁྲོ་བས་རང་རྒྱུད་མ་སྲེགས་ཤེས་ལྡན་རྣམས། །ལེའུ་དྲུག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input text based on the provided commentaries:\n\n\nWhile in cyclic existence, through patience one attains beauty and other qualities,\nAs well as good health and fame.\nOne lives for an extremely long time,\nAnd obtains the expansive happiness of a universal monarch.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points that:\n- The benefits described apply while one is still in samsara (cyclic existence)\n- Patience leads to positive results like physical beauty, good health, and renown\n- It results in an exceptionally long lifespan \n- One can attain the great happiness and power of a chakravartin (universal monarch)\n\nThe commentaries helped clarify that these benefits extend across multiple lifetimes in samsara, not just the current life. They also provided additional context about the specific qualities and attainments mentioned.", + "translation": "While in cyclic existence, through patience one attains beauty and other qualities,\nAs well as good health and fame.\nOne lives for an extremely long time,\nAnd obtains the expansive happiness of a universal monarch." } } }, @@ -10032,6 +36905,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་བཟོད་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ། །འདི་ལྟར་བརྩོན་ལ་བྱང་ཆུབ་གནས། །རླུང་མེད་གཡོ་བ་མེད་པ་བཞིན། །བསོད་ནམས་བརྩོན་འགྲུས་མེད་མི་འབྱུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, with patience, one should apply diligence.\nIn this way, enlightenment abides in diligence.\nJust as there is no movement without wind,\nMerit does not arise without diligence.\n", "translation": "Thus, with patience, one should apply diligence.\nIn this way, enlightenment abides in diligence.\nJust as there is no movement without wind,\nMerit does not arise without diligence." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་བཟོད་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ། །འདི་ལྟར་བརྩོན་ལ་བྱང་ཆུབ་གནས། །རླུང་མེད་གཡོ་བ་མེད་པ་བཞིན། །བསོད་ནམས་བརྩོན་འགྲུས་མེད་མི་འབྱུང་། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་བཟོད་པ་བསྟན་ནས། བརྩོན་འགྲུས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་བཟོད་པ་ཡོད་པས་ན་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ལེའུ་ལ་གཉིས་ཏེ། མཚམས་སྦྱར་བའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་གདམས་པ་དང་། བརྩམ་བྱ་བརྩོན་འགྲུས་ཉིད་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་གནས་ཏེ་འབྱུང་གི བརྩོན་འགྲུས་མེད་པར་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་མི་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་རླུང་མེད་ན་གཡོ་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, with patience, one should engage in diligence.\nIn this way, through diligence, enlightenment abides.\nJust as without wind there is no movement,\nWithout the diligence of merit, nothing arises.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of diligence (བརྩོན་འགྲུས་) in the Buddhist path. It shows how patience leads to diligence, which is crucial for enlightenment. The analogy of wind and movement is used to illustrate that without diligent effort in accumulating merit, spiritual progress cannot occur.", + "translation": "Thus, with patience, one should engage in diligence.\nIn this way, through diligence, enlightenment abides.\nJust as without wind there is no movement,\nWithout the diligence of merit, nothing arises." } } }, @@ -10055,6 +36933,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བརྩོན་གང་དགེ་ལ་སྤྲོ་བའོ། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བཤད་བྱ། །ལེ་ལོ་ངན་ལ་ཞེན་པ་དང་། །སྒྱིད་ལུག་བདག་ཉིད་བརྙས་པའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDiligence is delighting in virtue.\nIts opposing factors shall be explained:\nLaziness, attachment to wrongdoing,\nDiscouragement, and self-contempt.\n", "translation": "Diligence is delighting in virtue.\nIts opposing factors shall be explained:\nLaziness, attachment to wrongdoing,\nDiscouragement, and self-contempt." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབརྩོན་གང་དགེ་ལ་སྤྲོ་བའོ། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བཤད་བྱ། །ལེ་ལོ་ངན་ལ་ཞེན་པ་དང་། །སྒྱིད་ལུག་བདག་ཉིད་བརྙས་པའོ། །\n\nCommentary 1: བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལེ་ལོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལེ་ལོ་ནི་ཕྱི་ཤོལ་ལོ། །ངན་ལ་ཞེན་པ་ནི་རྒོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེན་པའོ། །སྒྱིད་ལུག་པ་ནི་ཡི་བསད་པའོ། །བསྡུས་པ་ནི་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་བརྙས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤོང་བ་དང་། གཉེན་པོ་སྤེལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ལས་ལས་བྱུང་བའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་སྤང་བྱ་ལེ་ལོ་བཤད་པ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་དེའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལེ་ལོའི་དབྱེ་བ་བཤད་པར་བྱས་ན་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་མི་མཐུན་པ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ལེ་ལོ་དང་། བྱ་བ་ངན་པ་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་ལ་ཞེན་པ་དང་། བདག་གིས་དགེ་བ་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཞེས་སྒྱིད་ལུག་ནས་བདག་ཉིད་ལ་བརྙས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nDiligence is enthusiasm for virtue. Its opposing factors shall be explained: laziness, attachment to negative things, discouragement, and self-deprecation.\n\n\nThis translation captures the main points:\n1. The definition of diligence as enthusiasm for virtue\n2. The introduction to explaining its opposing factors\n3. The list of four opposing factors: laziness, attachment to negative things, discouragement, and self-deprecation\n\nThe commentaries provide additional context, explaining that laziness refers to procrastination, attachment to negative things includes things like frivolity, discouragement means feeling dejected, and these factors lead to self-deprecation or undervaluing oneself.", + "translation": "Diligence is enthusiasm for virtue. Its opposing factors shall be explained: laziness, attachment to negative things, discouragement, and self-deprecation." } } }, @@ -10078,6 +36961,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྙོམ་ལས་བདེ་བའི་རོ་མྱང་དང་། །གཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་སྲེད་པ་ཡིས། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱོ་ལས། །ལེ་ལོ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThrough savoring the taste of laziness's pleasure,\nAnd craving that relies on sleep,\nOne does not tire of samsara's suffering.\nThus, idleness will arise nearby.\n", "translation": "Through savoring the taste of laziness's pleasure,\nAnd craving that relies on sleep,\nOne does not tire of samsara's suffering.\nThus, idleness will arise nearby." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྙོམ་ལས་བདེ་བའི་རོ་མྱང་དང་། །གཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་སྲེད་པ་ཡིས། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱོ་ལས། །ལེ་ལོ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ལེ་ལོའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་རྩོལ་བ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མི་རྩོལ་བ་ཉིད་བདེ་བ་སྟེ། དེའི་རོ་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་ནི་གཉིད་དང་བློ་བརྟེན་པའི་སྲེད་པ་ནི་སྙེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དེ་སྤོང་ཚུལ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྦྱོར་བ་མེད་པ་དང་། བྱ་བ་ངན་པ་ལ་ཞེན་པ་དང་། སྒྱིད་ལུག་པའི་ལེ་ལོ་སྤོང་བའོ། དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དེ་སྤོང་བའོ། །དང་པོ་ནི། སྙོམ་ལས་ཏེ་དགེ་བ་ལ་མི་བརྩོན་པར་ཡིད་དལ་དུ་གནས་པའི་བདེ་བའི་རོ་མྱང་བ་སྟེ་དེ་ལ་ཞེན་པ་དང་། གཉིད་ལ་བརྟེན་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་ཡིས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་སྐྱོ་བ་ལས་ལེ་ལོ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའམ། འགྲེལ་ཆེན་ལས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་སྐྱོ་བ་ལས་སྙོམ་ལས་ཀྱི་བདེ་བའི་རོ་མྱང་བ་དང་། དེ་ལས་གཉིད་ལ་སྲེད་པ་འབྱུང་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFrom savoring the taste of idle pleasure,\nAnd craving that relies on sleep,\nNot wearying of samsara's suffering,\nLaziness will arise nearby.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes how laziness arises from indulging in the pleasures of idleness, becoming attached to sleep, and failing to grow weary of the sufferings of cyclic existence (samsara). The commentaries provide additional context, explaining that this laziness stems from a lack of effort in virtuous activities and an excessive attachment to comfort and sleep, which prevents one from becoming disenchanted with the cycle of rebirth and its inherent sufferings.", + "translation": "From savoring the taste of idle pleasure,\nAnd craving that relies on sleep,\nNot wearying of samsara's suffering,\nLaziness will arise nearby." } } }, @@ -10101,6 +36989,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་རྒྱ་བས་བཤོར་ནས་ནི། །སྐྱེ་བའི་རྒྱར་ནི་ཆུད་གྱུར་ནས། །འཆི་བདག་ཁར་ནི་སོང་གྱུར་པ། །ཅི་སྟེ་ད་དུང་མི་ཤེས་སམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving been ensnared by the net of afflictions,\nAnd fallen into the net of birth,\nYou have entered the mouth of the Lord of Death.\nDo you still not understand this?\n", "translation": "Having been ensnared by the net of afflictions,\nAnd fallen into the net of birth,\nYou have entered the mouth of the Lord of Death.\nDo you still not understand this?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་རྒྱ་བས་བཤོར་ནས་ནི། །སྐྱེ་བའི་རྒྱར་ནི་ཆུད་གྱུར་ནས། །འཆི་བདག་ཁར་ནི་སོང་གྱུར་པ། །ཅི་སྟེ་ད་དུང་མི་ཤེས་སམ། །\n\nCommentary 1: ལེ་ལོ་གཏོང་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་རྒྱ་སྟེ་ཉ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱ་ནི་འདྲའོ། །དེས་བཤོར་ཏེ་མི་བཟུང་ནས་མི་གཏོང་ངོ་། །སྐྱེ་བ་ཉིད་སྐྱེ་བའི་རྒྱའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། བརྩོན་བའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྦྱོར་བར་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཚེ་འདི་མི་རྟག་པ་དང་། ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ངེས་པ་དང་། མྱུར་དུ་འཆི་བ་བསམས་ནས་བསྐུལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཉོན་མོངས་རྒྱ་པས་བཤོར་ཏེ་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྐྱེ་བའི་རྒྱར་ནི་ཆུད་གྱུར་ནས་འཆི་བདག་ཁར་ནི་སོང་གྱུར་པ་ཅི་སྟེ་ད་དུང་མི་ཤེས་སམ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nCaught in the net of afflictions,\nTrapped in the snare of rebirth,\nHaving entered the jaws of death,\nHow can you still not understand?\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which uses metaphors of nets and snares to describe how beings are trapped by their afflictions (kleshas) in the cycle of rebirth and death. The commentaries emphasize the urgency of recognizing this predicament and developing diligence to overcome it, highlighting the impermanence of life and the suffering of future rebirths.", + "translation": "Caught in the net of afflictions,\nTrapped in the snare of rebirth,\nHaving entered the jaws of death,\nHow can you still not understand?" } } }, @@ -10124,6 +37017,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རང་སྡེ་རིམ་གྱིས་གསོད་པ་ཡང་། །ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏམ། །འོན་ཀྱང་གཉིད་ལ་བརྟེན་པ་གང་། །གདོལ་པ་དང་ནི་མ་ཧེ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHave you not seen how your own people\nAre gradually being killed?\nYet you rely on sleep,\nLike an outcast or a buffalo.\n", "translation": "Have you not seen how your own people\nAre gradually being killed?\nYet you rely on sleep,\nLike an outcast or a buffalo." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརང་སྡེ་རིམ་གྱིས་གསོད་པ་ཡང་། །ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏམ། །འོན་ཀྱང་གཉིད་ལ་བརྟེན་པ་གང་། །གདོལ་པ་དང་ནི་མ་ཧེ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: རང་སྡེ་ནི་རང་དང་རིགས་མཐུན་པའི་སྲིད་པ་རྣམས་སོ། །རང་གི་སྡེ་ཚན་དེ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བསད་ཅིང་ཁ་བཏགས་ན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏམ། གང་དུ་ཅི་ཞིག་ལྟ་ཞིང་བསྡད་ཅེས་བྱ་བའོ། །གདོལ་པས་ཁྲིད་པའི་མ་ཧེ་བཞིན། །རང་གི་སྡེ་ཚན་གསོད་པ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ཡང་ཁྱོད་གཉིད་ལོག་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: རང་གི་སྡེ་ཚན་རྣམས་འཆི་བདག་གིས་རིམ་གྱིས་གསོད་པ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏམ་སྟེ་གྱུར་བཞིན་དུ། འོན་ཀྱང་གཉིད་ལ་བརྟེན་ཅིང་དགེ་བ་ལ་མི་སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གདོལ་པས་རིམ་གྱིས་གསོད་པའི་མ་ཧེ་གཉིད་ལོག་པ་ལྟར་བླུན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my English translation:\n\n\nHave you not seen how your own kind are gradually being killed?\nYet you rely on sleep, like a buffalo led by a butcher.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses the metaphor of a buffalo being led to slaughter while sleeping to illustrate how people remain unaware or indifferent to the gradual destruction of their own kind (or fellow beings in samsara), instead remaining in a state of spiritual slumber or ignorance.", + "translation": "Have you not seen how your own kind are gradually being killed?\nYet you rely on sleep, like a buffalo led by a butcher." } } }, @@ -10147,6 +37045,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལམ་ནི་ཀུན་ནས་བཀག་ནས་སུ། །འཆི་བདག་གིས་ནི་བལྟས་བཞིན་དུ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་ཟ་དགའ་ཞིང་། །འདི་ལྟར་གཉིད་ལོག་ཇི་ལྟར་དགའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWith all paths blocked,\nAs the Lord of Death looks on,\nHow can you eat with pleasure?\nHow can you sleep so contentedly?\n", "translation": "With all paths blocked,\nAs the Lord of Death looks on,\nHow can you eat with pleasure?\nHow can you sleep so contentedly?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལམ་ནི་ཀུན་ནས་བཀག་ནས་སུ། །འཆི་བདག་གིས་ནི་བལྟས་བཞིན་དུ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་ཟ་དགའ་ཞིང་། །འདི་ལྟར་གཉིད་ལོག་ཇི་ལྟར་དགའ། །\n\nCommentary 1: དགའ་བ་ནི་ཞེན་པའོ། །\n\nCommentary 2: ལམ་ནི་ཀུན་ནས་བཀག་ནས་སུ་འཆི་བདག་གིས་ནི་གསད་བྱར་བལྟས་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་ཟ་ལ་དགའ་ཞིང་། འདི་ལྟར་གཉིད་ལོག་ཇི་ལྟར་དགའ་སྟེ། སྐྱེས་རབས་ལས། ལམ་རྣམས་ཐམས་ཅད་འཆི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བཀག །དོགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་སྤྱོད། །འགྲོ་བ་འདི་ལྟ་བུར་ནི་འཁོད་པ་ལ། །སྐྱེ་བོ་འཇིགས་པ་མེད་པ་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། འཆི་བར་ངེས་ཀྱང་འཆིར་ཉེ་བ་ན་དགེ་བ་སྒྲུབ་པས་ཆོག་གོ་སྙམ་ན། བཤེས་སྤྲིང་ལས། ཚེ་འདི་གནོད་མང་རླུང་གིས་བཏབ་པ་ཡི། །ཆུ་ཡི་ཆུ་བུར་བས་ཀྱང་མི་རྟག་ན། །དབུགས་འབྱུང་དབུགས་རྔུབ་གཉིད་ཀྱི་ལོག་པ་ལས། །སད་ཁོམ་གང་ལགས་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWith all paths blocked,\nAs the Lord of Death watches,\nHow can you delight in eating,\nAnd how can you enjoy sleeping like this?\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original verse, which warns against indulging in worldly pleasures like eating and sleeping when death is imminent. The commentaries emphasize that \"delight\" here refers to attachment, and that one should be wary of engaging in such activities carelessly when the paths of escape are cut off and death is watching. The overall message cautions against complacency in the face of impermanence and the inevitability of death.", + "translation": "With all paths blocked,\nAs the Lord of Death watches,\nHow can you delight in eating,\nAnd how can you enjoy sleeping like this?" } } }, @@ -10170,6 +37073,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མྱུར་བ་ཉིད་དུ་འཆི་འགྱུར་བས། །ཇི་སྲིད་དུ་ནི་ཚོགས་བསག་བྱ། །དེ་ཚེ་ལེ་ལོ་སྤངས་ཀྱང་ནི། །དུས་མ་ཡིན་པར་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince death will come swiftly,\nAccumulate merit as long as you can.\nEven if you abandon laziness then,\nWhat can be done when the time has passed?\n", "translation": "Since death will come swiftly,\nAccumulate merit as long as you can.\nEven if you abandon laziness then,\nWhat can be done when the time has passed?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམྱུར་བ་ཉིད་དུ་འཆི་འགྱུར་བས། །ཇི་སྲིད་དུ་ནི་ཚོགས་བསག་བྱ། །དེ་ཚེ་ལེ་ལོ་སྤངས་ཀྱང་ནི། །དུས་མ་ཡིན་པར་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: འཆི་བདག་ཉེ་བར་གྱུར་པས་ལེ་ལོ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གང་ཞིག་ཚགས་སུ་བཅུག་པ་ནི་ནད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆས་པ་ནི་བསྡོགས་སུ་བཅུག་པའོ། །\n\nCommentary 2: མྱུར་བ་ཉིད་དུ་འཆི་འགྱུར་བས་ཇི་སྲིད་འཆི་བར་མ་ཐུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་ཚོགས་གསག་བྱའི་འཆི་བས་ཐུག་པ་དེའི་ཚེ་ལེ་ལོ་སྤངས་ཀྱང་ནི་དགེ་བ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་དུས་མ་ཡིན་པས་ལེ་ལོ་སྤངས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nSince death will come swiftly,\nFor as long as possible, accumulate merit.\nWhen that time comes, even if you abandon laziness,\nWhat can be done when it's too late?\n\n\nThis translation captures the urgency to practice diligently and accumulate merit while one is still alive, as death can come suddenly. It emphasizes that once death approaches, it will be too late to make spiritual efforts, even if one overcomes laziness at that point.", + "translation": "Since death will come swiftly,\nFor as long as possible, accumulate merit.\nWhen that time comes, even if you abandon laziness,\nWhat can be done when it's too late?" } } }, @@ -10193,6 +37101,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་མ་བྱས་བརྩམས་པ་དང་། །འདི་ཕྱེད་བྱས་པར་གནས་པ་ལ། །གློ་བུར་འཆི་བདག་འོངས་ནས་ནི། །ཀྱི་ཧུད་བཅོམ་ཞེས་སེམས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen this task is left unfinished,\nAnd that work is half-completed,\nSuddenly the Lord of Death arrives.\n\"Alas, I am ruined!\" one will think.\n", "translation": "When this task is left unfinished,\nAnd that work is half-completed,\nSuddenly the Lord of Death arrives.\n\"Alas, I am ruined!\" one will think." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་མ་བྱས་བརྩམས་པ་དང་། །འདི་ཕྱེད་བྱས་པར་གནས་པ་ལ། །གློ་བུར་འཆི་བདག་འོངས་ནས་ནི། །ཀྱི་ཧུད་བཅོམ་ཞེས་སེམས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དུས་མ་ཡིན་པའི་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་ཏེ། མ་བྱས་པ་ནི་མ་བརྩམས་པའོ། །ཀྱི་ཧུད་ཅེས་པ་ནི་ཨེ་མའོ། །དེ་རིང་འདིར་བཅོམ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སེམས་ཏེ། ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་བ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བྱ་བ་འདི་ནི་མ་བྱས་ཤིང་འདིའི་མགོ་བརྩམས་པ་དང་འདི་ཕྱེད་ཙམ་བྱས་པར་གནས་པ་ལ་གློ་བུར་འཆི་བདག་འོངས་གྱུར་ནས་ཀྱི་ཧུད་བདག་འཆི་བས་བཅོམ་མོ་ཞེས་སེམས་པར་འགྱུར་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhen this task is not yet begun, or only half-completed,\nShould the Lord of Death suddenly arrive,\nOne will think with dismay, \"Alas! I am ruined!\"\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which warns about the unpredictability of death and the regret one might feel for leaving tasks unfinished. The commentaries help clarify that \"ma byas\" means \"not yet begun,\" \"phyed byas\" refers to work half-completed, and \"kyi hud\" is an exclamation of dismay (similar to \"alas\").", + "translation": "When this task is not yet begun, or only half-completed,\nShould the Lord of Death suddenly arrive,\nOne will think with dismay, \"Alas! I am ruined!\"" } } }, @@ -10216,6 +37129,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མྱ་ངན་ཤུགས་ཀྱིས་སྐྲངས་པ་ཡི། །མིག་དམར་གདོང་ལ་མཆི་མ་འཛག །ཉེ་དུ་རེ་ཐག་ཆད་པ་དང་། །གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉའི་བཞིན་ལ་བལྟ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWith eyes swollen from intense grief,\nTears stream down reddened faces.\nRelatives lose all hope,\nAnd gaze upon the visage of death's messenger.\n", "translation": "With eyes swollen from intense grief,\nTears stream down reddened faces.\nRelatives lose all hope,\nAnd gaze upon the visage of death's messenger." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམྱ་ངན་ཤུགས་ཀྱིས་སྐྲངས་པ་ཡི། །མིག་དམར་གདོང་ལ་མཆི་མ་འཛག །ཉེ་དུ་རེ་ཐག་ཆད་པ་དང་། །གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉའི་བཞིན་ལ་བལྟ། །\n\nCommentary 1: མྱ་ངན་ནི་འབྲལ་བར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཁྲལ་ལོ། །ཤུགས་ནི་དེའི་རྒྱུན་འཇུག་པའོ། །སྐྲངས་པ་ནི་དེས་སྦོས་པའོ། །དེའི་མིག་དམར་པོར་གྱུར་ནས་མཆི་མ་འཛག་པ་ནི་འབབ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་གདོང་པ་ནི་གདོང་ངོ་། །ཉེ་དུ་སྟེ་གཉེན་འབྲེལ་རྣམས་ཀྱི་གདོང་དུ་ཡང་ལྟའོ། །དེ་ནས་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྣང་བའི་གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉའི་བཞིན་ལ་ཡང་ལྟ་བར་བྱེད་དོ། །\n\nCommentary 2: བདག་དང་འབྲལ་བའི་མྱ་ངན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་སྐྲངས་པའི་མིག་དམར་པོར་གྱུར་ཅིང་གདོང་ལས་མཆི་མ་འཛག་པའི་ཉེ་དུ་རྣམས་བདག་ལ་གསོན་པའི་རེ་ཐག་ཆད་པ་ན། བདག་དམྱལ་བར་འཁྲིད་པར་བྱེད་པའི་གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉའི་བཞིན་ལ་བལྟ་ཞིང་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my English translation:\n\n\nWith eyes swollen and reddened by the force of grief,\nTears streaming down their faces,\nRelatives look on with hope abandoned,\nWhile one gazes upon the countenance of the messengers of death.\n", + "translation": "With eyes swollen and reddened by the force of grief,\nTears streaming down their faces,\nRelatives look on with hope abandoned,\nWhile one gazes upon the countenance of the messengers of death." } } }, @@ -10239,6 +37157,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རང་སྡིག་དྲན་པས་གདུང་བ་དང་། །དམྱལ་བའི་སྒྲ་ནི་ཐོས་པ་ཡིས། །སྐྲག་པས་མི་གཙང་ལུས་གོས་ཤིང་། །མྱོས་པར་འགྱུར་ཚེ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen tormented by remembering one's own misdeeds,\nAnd hearing the sounds of hell,\nTerrified, with an unclean body and clothes,\nWhat should one do when intoxicated?\n", "translation": "When tormented by remembering one's own misdeeds,\nAnd hearing the sounds of hell,\nTerrified, with an unclean body and clothes,\nWhat should one do when intoxicated?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརང་སྡིག་དྲན་པས་གདུང་བ་དང་། །དམྱལ་བའི་སྒྲ་ནི་ཐོས་པ་ཡིས། །སྐྲག་པས་མི་གཙང་ལུས་གོས་ཤིང་། །མྱོས་པར་འགྱུར་ཚེ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: གདུང་བ་ནི་ཕྱིས་འགྱོད་པས་ཟིན་པའོ། །སྐྲག་པས་མི་གཙང་བ་སྟེ་བཤང་བས་ལུས་ལ་གོས་པར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: རང་གི་སྡིག་པ་རྣམས་དྲན་པས་གདུངས་པ་དང་། དམྱལ་བའི་སྨྲེ་སྔགས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ཐོས་པ་ཡིས་བདག་ཀྱང་དེར་འགྲོའོ་སྙམ་སྟེ་སྐྲག་པས་མི་གཙང་བ་དབང་མེད་དུ་ཟག་པས་ལུས་ལ་གོས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མྱོས་པར་གྱུར་པའི་ཚེ་དགེ་བ་ཅི་བྱར་ཡོད་དེ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhen tormented by remembering one's own misdeeds,\nAnd hearing the sounds of hell,\nTerrified, one's body is soiled with filth,\nWhat can be done when intoxicated with suffering?\n", + "translation": "When tormented by remembering one's own misdeeds,\nAnd hearing the sounds of hell,\nTerrified, one's body is soiled with filth,\nWhat can be done when intoxicated with suffering?" } } }, @@ -10262,6 +37185,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྱོད་ནི་ཉ་གསོན་འགྲེ་བ་ལྟའི། །ཚེ་འདིར་འཇིགས་དང་ལྡན་གྱུར་ན། །སྡིག་བྱས་དམྱལ་བ་མི་བཟད་པའི། །སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you, like a living fish on dry land,\nAre filled with fear in this very life,\nWhat need is there to speak of the unbearable\nSufferings of hell that result from evil deeds?\n", "translation": "If you, like a living fish on dry land,\nAre filled with fear in this very life,\nWhat need is there to speak of the unbearable\nSufferings of hell that result from evil deeds?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྱོད་ནི་ཉ་གསོན་འགྲེ་བ་ལྟའི། །ཚེ་འདིར་འཇིགས་དང་ལྡན་གྱུར་ན། །སྡིག་བྱས་དམྱལ་བ་མི་བཟད་པའི། །སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ནི་སྨོས་ཅི་དགོས། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དམྱལ་བའི་ལས་བྱུང་བའི་འཇིགས་པ་ནི་དམྱལ་བའོ། །དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ནི་མི་ཟད་པའོ། །སྨོས་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཁྱོད་ནི་ཚེ་འདིར་འཆི་བ་ན་ཉ་གསོན་བྱེ་ཚན་ལ་འགྲེ་བ་ལྟ་བུའི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན་སྡིག་པ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་དམྱལ་བ་མི་བཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་དངོས་སུ་མྱོང་ན་སྨྲོས་ཅི་དགོས་པས་འཇིགས་པར་རིགས་ཏེ། དམྱལ་བ་བྲིས་པ་མཐོང་དང་ཐོས་པ་དང་། །དྲན་དང་བཀླགས་དང་གཟུགས་སུ་བགྱིས་པས་ཀྱང་། །འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པར་བགྱིད་ན་མི་བཟད་པའི། །རྣམ་སྨིན་ཉམས་སུ་མྱོང་ན་སྨྲོས་ཅི་འཚལ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nIf you are filled with fear in this life,\nLike a live fish writhing on hot sand,\nWhat need is there to mention\nThe unbearable sufferings of hell\nThat result from evil deeds?\n", + "translation": "If you are filled with fear in this life,\nLike a live fish writhing on hot sand,\nWhat need is there to mention\nThe unbearable sufferings of hell\nThat result from evil deeds?" } } }, @@ -10285,6 +37213,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཆུ་ཚན་གྱིས་ནི་རེག་པ་ན། །གཞོན་ཤ་ཅན་ལ་རབ་ཚ་བའི། །དམྱལ་བ་ཡི་ནི་ལས་བྱས་ནས། །ཅི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བདེ་བར་གནས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen touched by hot water,\nIt is extremely scorching to those with tender flesh.\nHaving committed actions leading to hell,\nWhy do they abide in such comfort here?\n", "translation": "When touched by hot water,\nIt is extremely scorching to those with tender flesh.\nHaving committed actions leading to hell,\nWhy do they abide in such comfort here?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཆུ་ཚན་གྱིས་ནི་རེག་པ་ན། །གཞོན་ཤ་ཅན་ལ་རབ་ཚ་བའི། །དམྱལ་བ་ཡི་ནི་ལས་བྱས་ནས། །ཅི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བདེ་བར་གནས། །\n\nCommentary 1: རབ་ཏུ་ཚ་བ་ཞེས་པ་ནི་བསྲེགས་པས་སོ། །བདེ་བར་གནས་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་སྐྱིད་དུ་རེ་ནས་སྡོད་ཅེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེར་ཁྲོའི་ཆུ་ཚན་གྱིས་ལུས་གཞོན་ཤ་ཅན་ལ་རེག་པ་ན་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བའི་ལས་བྱས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བདེ་བར་གནས།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhen touched by hot water,\nIt burns the tender-fleshed intensely.\nHaving created the karma for hell realms,\nWhy do you remain so comfortably at ease?\n", + "translation": "When touched by hot water,\nIt burns the tender-fleshed intensely.\nHaving created the karma for hell realms,\nWhy do you remain so comfortably at ease?" } } }, @@ -10308,6 +37241,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བརྩོན་མེད་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་། །བཟེ་རེ་ཅན་ལ་གནོད་མང་ཞིང་། །འཆི་བས་བཟུང་བཞིན་ལྷ་འདྲ་བ། །ཀྱི་ཧུད་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་བཅོམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose who desire results without effort,\nAnd the lazy encounter many harms.\nThough seemingly divine, they are seized by death.\nAlas! They are destroyed by sufferings.\n", "translation": "Those who desire results without effort,\nAnd the lazy encounter many harms.\nThough seemingly divine, they are seized by death.\nAlas! They are destroyed by sufferings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབརྩོན་མེད་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་། །བཟེ་རེ་ཅན་ལ་གནོད་མང་ཞིང་། །འཆི་བས་བཟུང་བཞིན་ལྷ་འདྲ་བ། །ཀྱི་ཧུད་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་བཅོམ། །\n\nCommentary 1: ལྷ་ལྟ་བུར་ཞེས་པ་ནི་ལྷ་འཆི་བ་རྣམས་དང་འདྲ་བར་རོ། །སྙིང་རྗེའི་རང་བཞིན་དེ་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ནས་ཀྱི་ཧུད་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་བཅོམ་ཞེས་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: རྒྱུ་དགེ་བ་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་འབྲས་བུ་བདེ་བ་འདོད་པ་དང་། བཟེ་རེ་ཅན་ཏེ་བཟོད་སྲན་ཆུང་བ་ལ་གནོད་པ་མང་པོ་འབབ་པ་དང་། འཆི་བས་བཟུང་བཞིན་དུ་ལྷ་དང་འདྲ་བར་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་འདོད་པའི་དོན་ཐོབ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་བཅོམ་པར་འགྱུར་བས་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཀྱི་ཧུད་སྨྲས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my English translation:\n\n\nAlas! How pitiful are those who:\nDesire results without effort,\nFace many harms due to impatience,\nAnd, though seized by death, wish to live long like gods.\nThey are overwhelmed by suffering.\n\n\nThis translation captures the main ideas from the original Tibetan verse and incorporates insights from the commentaries, including the explanation of \"like gods\" referring to those who wish to live long despite being in death's grasp, and the expression of compassion (\"Alas!\") for those who suffer due to these misguided attitudes and behaviors.", + "translation": "Alas! How pitiful are those who:\nDesire results without effort,\nFace many harms due to impatience,\nAnd, though seized by death, wish to live long like gods.\nThey are overwhelmed by suffering." } } }, @@ -10331,6 +37269,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མི་ཡི་གྲུ་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོ་ཆེ་ལས་སྒྲོལ། །གྲུ་འདི་ཕྱི་ནས་རྙེད་དཀའ་བས། །རྨོངས་པ་དུས་སུ་གཉིད་མ་ལོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nRelying on the boat of human life,\nCross over the great river of suffering.\nThis boat is hard to find again later,\nSo don't sleep in delusion when the time has come.\n", "translation": "Relying on the boat of human life,\nCross over the great river of suffering.\nThis boat is hard to find again later,\nSo don't sleep in delusion when the time has come." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམི་ཡི་གྲུ་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོ་ཆེ་ལས་སྒྲོལ། །གྲུ་འདི་ཕྱི་ནས་རྙེད་དཀའ་བས། །རྨོངས་པ་དུས་སུ་གཉིད་མ་ལོག །\n\nCommentary 1: ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་མང་པོའི་དབང་དུ་སོང་བས་ན་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཉིད་སྟུག་པོ་རྣམས་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་མིའི་གྲུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ངན་པ་ལ་ཞེན་པ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། མིའི་གྲུ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལས་སྒྲོལ་བར་གྱིས་ཤིག གྲུ་འདི་ཕྱི་ནས་རྙེད་པར་དཀའ་བས་ཀྱེ་རྨོངས་པ་བརྩོན་དགོས་པའི་དུས་སུ་གཉིད་མ་ལོག་ཅེས་པས་མཚོན་ནས་ལེ་ལོ་ཐམས་ཅད་སྤོངས་ཤིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nRelying on the human vessel,\nCross over the great river of suffering.\nThis vessel is hard to find later,\nSo, deluded one, do not sleep when it's time [to act].\n\n\nThis translation captures the core message of using the precious human life (metaphorically described as a \"vessel\" or \"boat\") to overcome suffering. It emphasizes the rarity and value of human rebirth, and urges the reader not to waste this opportunity through laziness or delusion, but to practice diligently while one has the chance.", + "translation": "Relying on the human vessel,\nCross over the great river of suffering.\nThis vessel is hard to find later,\nSo, deluded one, do not sleep when it's time [to act]." } } }, @@ -10354,6 +37297,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དགའ་བའི་རྒྱུ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི། །དམ་ཆོས་དགའ་བའི་མཆོག་སྤངས་ནས། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡིས་གཡེང་བ་དང་། །རྒོད་སོགས་ལ་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་དགའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving abandoned the supreme joy of the holy Dharma,\nWhich is the limitless cause of happiness,\nWhy do you delight in distractions\nAnd frivolity that are causes of suffering?\n", "translation": "Having abandoned the supreme joy of the holy Dharma,\nWhich is the limitless cause of happiness,\nWhy do you delight in distractions\nAnd frivolity that are causes of suffering?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདགའ་བའི་རྒྱུ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི། །དམ་ཆོས་དགའ་བའི་མཆོག་སྤངས་ནས། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡིས་གཡེང་བ་དང་། །རྒོད་སོགས་ལ་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་དགའ། །\n\nCommentary 1: དགའ་བའི་རྒྱུན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དགའ་བ་ནི་ཞེན་པའོ། །རྒྱུན་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུན་ནོ། །མཐའ་ཡས་པ་ནི་བརྩིས་མི་ལང་བའོ། །རྒོད་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་མ་ནོན་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དགའ་བའི་རྒྱུ་ནི་མཐའ་ཡས་པར་གྱུར་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་མཆོག་སྤངས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ལུས་སེམས་རྒོད་པར་གྱུར་པ་གཡེང་བ་དང་། ངག་གི་དགོད་པ་དང་གླུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་སྟེ་དགའ་བར་མི་རིགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nHaving abandoned the supreme joy of the holy Dharma,\nWhich is the source of limitless happiness,\nWhy do you delight in distractions and frivolity,\nWhich are causes of suffering?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries. The verse contrasts the profound joy found in Buddhist teachings with worldly distractions that ultimately lead to suffering, questioning why one would choose the latter over the former.", + "translation": "Having abandoned the supreme joy of the holy Dharma,\nWhich is the source of limitless happiness,\nWhy do you delight in distractions and frivolity,\nWhich are causes of suffering?" } } }, @@ -10377,6 +37325,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྒྱིད་ལུག་མེད་དང་དཔུང་ཚོགས་དང་། །ལྷུར་བླང་བདག་ཉིད་དབང་བྱ་དང་། །བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་དང་། །བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWithout laziness and with an army of allies,\nTake control of yourself with diligence,\nEqualize yourself and others,\nAnd exchange yourself for others.\n", "translation": "Without laziness and with an army of allies,\nTake control of yourself with diligence,\nEqualize yourself and others,\nAnd exchange yourself for others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྒྱིད་ལུག་མེད་དང་དཔུང་ཚོགས་དང་། །ལྷུར་བླང་བདག་ཉིད་དབང་བྱ་དང་། །བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་དང་། །བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: སྒྱིད་ལུག་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་དགག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྱིད་མ་ལུག་པ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྒྱིད་མ་ལུག་པ་དང་སྟོབས་ཀྱི་ཚོགས་དང་འབད་པ་སྟེ་འབད་རྩོལ་དང་བདག་ཉིད་དབང་དུ་འགྱུར་ཏེ་བདག་ཉིད་དབང་དུ་བྱས་པའམ། ཡང་ན་གསུམ་དང་ལྡན་པས་བདག་ཉིད་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་དང་། བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བ་རྣམས་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །\n\nCommentary 2: དང་པོ་ནི། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་དག་ཆོས་བཞིའི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤངས་བྱ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པས་ཀྱང་ཐོག་མར་བསམ་པ་སྒྱིད་ལུག་མེད་པར་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་། དེ་ནས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་དཔུང་ཚོགས་བཞི་བསགས་པ་དང་། དེ་ནས་དྲན་ཤེས་ཀྱིས་དངོས་སུ་དགག་སྒྲུབ་ལྷུར་བླང་བ་དང་། དེ་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་གསུམ་གཉེན་པོས་དབང་དུ་བྱ་ཞིང་། དེ་ནས་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་དང་བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWithout laziness, with an army of forces,\nDiligently taking control of oneself,\nEqualizing self and others,\nAnd exchanging self for others.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan verse and the commentaries:\n\n1. Overcoming laziness or discouragement\n2. Gathering strength or resources (like an army)\n3. Applying effort and diligence\n4. Gaining control over oneself\n5. Practicing the equalization of self and others\n6. Practicing the exchange of self and others\n\nThese are presented as methods for a bodhisattva to overcome obstacles and progress on the spiritual path, using analogies of a king's strategies for victory.", + "translation": "Without laziness, with an army of forces,\nDiligently taking control of oneself,\nEqualizing self and others,\nAnd exchanging self for others." } } }, @@ -10400,6 +37353,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཞེས། །སྒྱིད་ལུག་པར་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །བདེན་པ་གསུང་བས་བདེན་འདི་གསུངས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI should not become discouraged,\nThinking \"How can I attain enlightenment?\"\nFor the Thus-Gone Ones, who speak the truth,\nHave spoken this truth:\n", "translation": "I should not become discouraged,\nThinking \"How can I attain enlightenment?\"\nFor the Thus-Gone Ones, who speak the truth,\nHave spoken this truth:" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཞེས། །སྒྱིད་ལུག་པར་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །བདེན་པ་གསུང་བས་བདེན་འདི་གསུངས། །\n\nCommentary 1: དེ་ལ་སྒྱིད་མ་ལུག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་ལྟ་བུས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ག་ལ་ནུས་ཞེས་ཚུལ་དེ་ལྟར་ཡི་བསད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡི་གསད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །ཇི་སྐད་གསུངས་སྙམ་པ་ལ། སྦྲང་བུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེས་ཀྱང་བརྩོན་པ་བསྐྱེད་ནས་འཐོབ་པར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་ནུས་པ་མེད་པར་སེམས་པ་དང་། རྐྱེན་བསྒྲུབ་དཀའ་བས་སྒྱིད་ལུག་པའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཐོབ་ཅེས་སྒྱིད་ལུག་པར་ནི་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདེན་པ་འབའ་ཞིག་གསུང་བས་བདེན་པའི་ཚིག་འདི་གསུངས་ཏེ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nOne should not become discouraged, thinking, \"How could I ever attain enlightenment?\"\nFor the Thus-Gone One, who speaks only truth, has spoken this truth:\n\n\nThis translation captures the main ideas that:\n1. One should not lose heart or become discouraged about attaining enlightenment\n2. This encouragement is based on the words of the Buddha (Thus-Gone One)\n3. The Buddha's words are described as truthful and reliable\n4. The verse is presenting an important teaching or truth spoken by the Buddha\n\nThe commentaries provide context that this verse is meant to counter discouragement and inspire diligence on the path to enlightenment, even for those who feel incapable of achieving it.", + "translation": "One should not become discouraged, thinking, \"How could I ever attain enlightenment?\"\nFor the Thus-Gone One, who speaks only truth, has spoken this truth:" } } }, @@ -10423,6 +37381,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ལྟ་རིགས་ཀྱིས་མིར་སྐྱེས་ལ། །ཕན་དང་གནོད་པའི་ངོ་ཤེས་པས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་མ་བཏང་ན། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཅིས་མི་འཐོབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBorn as a human with discerning wisdom,\nKnowing what helps and what harms,\nIf I do not abandon bodhisattva conduct,\nHow could I not attain enlightenment?\n", "translation": "Born as a human with discerning wisdom,\nKnowing what helps and what harms,\nIf I do not abandon bodhisattva conduct,\nHow could I not attain enlightenment?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ལྟ་རིགས་ཀྱིས་མིར་སྐྱེས་ལ། །ཕན་དང་གནོད་པའི་ངོ་ཤེས་པས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་མ་བཏང་ན། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཅིས་མི་འཐོབ། །\n\nCommentary 1: རིགས་ཀྱི་མིར་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རིགས་མིར་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །ཅིས་མི་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཅིས་ཀྱང་འཐོབ་པའོ། །\n\nCommentary 2: བདག་ལྟ་རིགས་ཀྱི་མིར་སྐྱེས་ཏེ་བསམ་པས་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་ངོ་ཤེས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མ་བཏང་ན་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཅིས་མི་འཐོབ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving been born as a human of noble lineage,\nAnd knowing the difference between benefit and harm,\nIf I do not abandon the conduct of enlightenment,\nHow could I not attain enlightenment?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the fortunate human birth, the ability to discern right from wrong, and the commitment to the bodhisattva path leading to enlightenment.", + "translation": "Having been born as a human of noble lineage,\nAnd knowing the difference between benefit and harm,\nIf I do not abandon the conduct of enlightenment,\nHow could I not attain enlightenment?" } } }, @@ -10446,6 +37409,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འོན་ཏེ་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ། །བཏང་དགོས་བདག་ནི་འཇིགས་ཤེ་ན། །ལྕི་དང་ཡང་བ་མ་དཔྱད་པར། །རྨོངས་པས་བདག་ནི་འཇིགས་པར་ཟད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf you fear that you must give up\nYour limbs and such things,\nYou are simply afraid due to ignorance,\nNot distinguishing between heavy and light.\n", "translation": "If you fear that you must give up\nYour limbs and such things,\nYou are simply afraid due to ignorance,\nNot distinguishing between heavy and light." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའོན་ཏེ་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ། །བཏང་དགོས་བདག་ནི་འཇིགས་ཤེ་ན། །ལྕི་དང་ཡང་བ་མ་དཔྱད་པར། །རྨོངས་པས་བདག་ནི་འཇིགས་པར་ཟད། །\n\nCommentary 1: ལྕི་བ་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ཡང་བ་ནི་དཀའ་སླ་ཆུང་བའོ། །མ་དཔྱད་པ་ནི་དཔྱོད་མི་བཟོད་པས་སོ། །རྨོངས་པ་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཞུམ་པའི་རྒྱུ་མེད་པ་དང་། སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྦྱོར་བ་བྱ་དཀའ་བས་འཇིགས་པ་སྤང་བ་དང་། དུས་ཡུན་རིང་བས་སྐྱོ་བ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། ལོག་རྟོག་བརྗོད་པ་ནི། འོན་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེའི་དོན་དུ་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་བཏང་དགོས་པས་བདག་ནི་དེ་ལ་འཇིགས་སོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nHowever, if you are afraid, thinking \"I must give away my limbs and such,\"\nYou are simply frightened due to ignorance, without discerning between what is difficult and what is easy.\n\n\nThis translation captures the main ideas that:\n1. The speaker is addressing someone who is afraid of having to give away their body parts for the sake of enlightenment.\n2. This fear is characterized as arising from ignorance or lack of understanding.\n3. The fearful person has not properly distinguished between what sacrifices are truly difficult and which are relatively easy.\n4. The implication is that such fear is unnecessary or misplaced when one properly understands the nature of the practice.", + "translation": "However, if you are afraid, thinking \"I must give away my limbs and such,\"\nYou are simply frightened due to ignorance, without discerning between what is difficult and what is easy." } } }, @@ -10469,6 +37437,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་དུ། །ལན་གྲངས་དུ་མར་བཅད་པ་དང་། །དབུག་དང་བསྲེག་དང་གཤེགས་འགྱུར་གྱི། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven if one were cut into pieces\nCountless times over billions of eons,\nOr stabbed, burned, and torn apart,\nEnlightenment would not be attained.\n", "translation": "Even if one were cut into pieces\nCountless times over billions of eons,\nOr stabbed, burned, and torn apart,\nEnlightenment would not be attained." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་དུ། །ལན་གྲངས་དུ་མར་བཅད་པ་དང་། །དབུག་དང་བསྲེག་དང་གཤེགས་འགྱུར་གྱི། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 1: ལྕི་བ་ལ་མ་རྨོངས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དེ་སྤོང་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། ལྟོས་པ་དང་། གོམས་པས་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། ལྕི་དང་ཡང་བའི་ཁྱད་པར་ལ་མ་དཔྱད་པར་བླང་དོར་ལ་རྨོངས་པས་ཁྱོད་ནི་འཇིགས་པར་ཟད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་དཀའ་བ་མ་སྤྱད་པས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་དུ་འཁོར་བར་ལན་གྲངས་དུ་མར་ལུས་གཅོད་པ་དང་དབུག་པ་དང་བསྲེག་པ་དང་གཤགས་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nFor countless billions of eons,\nThough one's body be cut many times,\nPierced, burned, and split open,\nEnlightenment will not be attained through these.\n\n\nThis translation conveys that merely enduring physical torments over immense periods of time, without proper understanding and practice, will not lead to enlightenment. The commentaries emphasize that it's important to discern between heavy and light actions, and to engage in difficult practices specifically for the sake of enlightenment, rather than simply experiencing suffering without purpose in the cycle of rebirth.", + "translation": "For countless billions of eons,\nThough one's body be cut many times,\nPierced, burned, and split open,\nEnlightenment will not be attained through these." } } }, @@ -10492,6 +37465,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་འདི་ནི་ཚོད་ཡོད་དེ། །ཟུག་རྔུ་ཁོང་བརླག་གནོད་བསལ་ཕྱིར། །ལུས་རྨ་བཏོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe suffering I endure to achieve enlightenment\nIs limited and measurable.\nIt is like the pain of lancing a wound\nTo remove a thorn and heal the harm within.\n", "translation": "The suffering I endure to achieve enlightenment\nIs limited and measurable.\nIt is like the pain of lancing a wound\nTo remove a thorn and heal the harm within." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་འདི་ནི་ཚོད་ཡོད་དེ། །ཟུག་རྔུ་ཁོང་བརླག་གནོད་བསལ་ཕྱིར། །ལུས་རྨ་བཏོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: ཡང་བ་ལ་མ་རྨོངས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གིས་ཞེས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་ཞེས་པ་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པའོ། །ཚོད་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་དཀའ་སླ་མེད་པའོ། །གནོད་བསལ་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་བཏོན་ནས་བཏང་བ་སྟེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །\n\nCommentary 2: བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ནི་ཚོད་ཡོད་དེ་ཆུང་བས་བཟོད་པར་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་ཟུག་རྔུ་ཁོང་བརླག་གནོད་བསལ་ཕྱིར་ཏེ་དབྱུང་བའི་དོན་དུ་ལུས་ལ་རྨ་བཏོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པར་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nThe suffering I endure to attain enlightenment\nIs limited and bearable.\nLike the pain of lancing a wound\nTo remove a harmful splinter from the body,\nThis suffering is endured to eliminate greater harm.\n", + "translation": "The suffering I endure to attain enlightenment\nIs limited and bearable.\nLike the pain of lancing a wound\nTo remove a harmful splinter from the body,\nThis suffering is endured to eliminate greater harm." } } }, @@ -10515,6 +37493,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྨན་པ་ཀུན་ཀྱང་གསོ་དཔྱད་ཀྱི། །མི་བདེ་བ་ཡིས་ནད་མེད་བྱེད། །དེ་བས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དག །གཞོམ་ཕྱིར་མི་བདེ་ཆུང་བཟོད་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAll physicians treat illness\nThrough uncomfortable remedies.\nTherefore, to eliminate many sufferings,\nOne should endure minor discomforts.\n", "translation": "All physicians treat illness\nThrough uncomfortable remedies.\nTherefore, to eliminate many sufferings,\nOne should endure minor discomforts." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྨན་པ་ཀུན་ཀྱང་གསོ་དཔྱད་ཀྱི། །མི་བདེ་བ་ཡིས་ནད་མེད་བྱེད། །དེ་བས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དག །གཞོམ་ཕྱིར་མི་བདེ་ཆུང་བཟོད་བྱ། །\n\nCommentary 1: མི་བདེ་ཆུང་བཟོད་ཅེས་པ་ནི་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པའོ། །\n\nCommentary 2: སྨན་པ་ཀུན་ཀྱང་གསོ་དཔྱད་ཀྱིས་མི་བདེ་བ་ཡིས་ནད་མེད་པ་ཙམ་བྱེད་པ་ན་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་བཟོད་དགོས་པ་དེ་བས་ན། ངན་སོང་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དག་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་མི་བདེ་བ་ཆུང་དུ་བཟོད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nJust as all doctors cure illnesses\nThrough treatments that cause discomfort,\nSo too, to overcome many sufferings,\nOne should endure minor discomforts.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which draws a parallel between medical treatments and spiritual practice. The commentaries clarify that the \"minor discomforts\" refer to practices like giving away one's hand or other body parts (as acts of generosity), and that these small hardships should be endured to overcome the greater sufferings of lower rebirths and other extensive sufferings. The verse encourages practitioners to willingly accept small difficulties in their spiritual path for the sake of greater spiritual benefits, just as patients accept the discomfort of medical treatments for the sake of curing their illnesses.", + "translation": "Just as all doctors cure illnesses\nThrough treatments that cause discomfort,\nSo too, to overcome many sufferings,\nOne should endure minor discomforts." } } }, @@ -10538,6 +37521,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གསོ་དཔྱད་ཕལ་པ་འདི་འདྲ་བ། །སྨན་པ་མཆོག་གིས་མ་མཛད་དེ། །ཆོ་ག་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པོ་ཡིས། །ནད་ཆེན་དཔག་མེད་གསོ་བར་མཛད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSuch ordinary medical treatments\nAre not performed by supreme physicians.\nThrough extremely gentle methods,\nThey cure immeasurable great illnesses.\n", "translation": "Such ordinary medical treatments\nAre not performed by supreme physicians.\nThrough extremely gentle methods,\nThey cure immeasurable great illnesses." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགསོ་དཔྱད་ཕལ་པ་འདི་འདྲ་བ། །སྨན་པ་མཆོག་གིས་མ་མཛད་དེ། །ཆོ་ག་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པོ་ཡིས། །ནད་ཆེན་དཔག་མེད་གསོ་བར་མཛད། །\n\nCommentary 1: ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་མ་གནང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གསོ་དཔྱད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ལག་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྨན་པའི་མཆོག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །མ་མཛད་པ་ནི་རྗེས་སུ་མ་གནང་བའོ། །འཇམ་པོས་ཏེ་བྱམས་པས་སོ། །ནད་ཆེན་དཔག་མེད་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ནད་ཀྱིས་ཐེབས་པའོ། །གསོ་བར་མཛད་པ་ནི་ནད་གྲོལ་བར་མཛད་པའོ།\n\nCommentary 2: གསོ་དཔྱད་ཕལ་པ་འདི་འདྲའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་ཐབས་ཀྱང་སྨན་པའི་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་མཛད་དེ། ཆོ་ག་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པོ་སྟེ་སྒྲུབ་སླ་བས་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་རྩད་ནས་འབྱིན་པར་མཛད་དོ། །ཤེར་འབྱུང་དང་རྣམ་སྣང་ལུས་གཏོང་བའི་དཀའ་སྤྱད་ལས་དང་པོ་བས་མི་བྱ་བའི་དོན་དུ་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe supreme physician does not perform such ordinary medical treatments.\nInstead, through extremely gentle methods,\nHe cures countless great illnesses.\n\n\nThis translation captures the essence that the Buddha, as the supreme healer, does not use harsh or difficult practices (especially for beginners on the bodhisattva path). Rather, he employs gentle and compassionate methods to cure the vast afflictions of beings, particularly the diseases of attachment and other mental afflictions. The commentaries clarify that this verse is advising against extreme ascetic practices for novice bodhisattvas, instead emphasizing the Buddha's skillful and accessible teachings that can effectively address even the most severe spiritual ailments.", + "translation": "The supreme physician does not perform such ordinary medical treatments.\nInstead, through extremely gentle methods,\nHe cures countless great illnesses." } } }, @@ -10561,6 +37549,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཚོད་མ་ལ་སོགས་སྦྱིན་པ་ལའང་། །འདྲེན་པས་ཐོག་མར་སྦྱོར་བར་མཛད། །དེ་ལ་གོམས་ནས་ཕྱི་ནས་ནི། །རིམ་གྱིས་རང་གི་ཤ་ཡང་གཏོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven in giving vegetables and such,\nThe Guide first trains them in this practice.\nOnce they are accustomed to that,\nGradually they give even their own flesh.\n", "translation": "Even in giving vegetables and such,\nThe Guide first trains them in this practice.\nOnce they are accustomed to that,\nGradually they give even their own flesh." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཚོད་མ་ལ་སོགས་སྦྱིན་པ་ལའང་། །འདྲེན་པས་ཐོག་མར་སྦྱོར་བར་མཛད། །དེ་ལ་གོམས་ནས་ཕྱི་ནས་ནི། །རིམ་གྱིས་རང་གི་ཤ་ཡང་གཏོང་། །\n\nCommentary 1: སྤྱོད་པ་འཇམ་པོ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚོད་མ་ལ་སོགས་ཞེས་པ་ནི་དང་པོའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། རང་གི་ཤ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་དགོས་པས་ཇི་ལྟར་ཆོ་ག་འཇམ་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། སྔར་མ་གོམས་པ་དག་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཆེད་དུ་ཐོག་མར་འདྲེན་པས་ཚོད་མ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ངུ་དངོས་པོ་དམན་པ་ཙམ་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་དེ། དེ་ལ་གོམས་ནས་ཕྱི་ནས་ནི་རིམ་གྱིས་རང་གི་ཤ་ཡང་གཏོང་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nEven in giving vegetables and such,\nThe Guide first engages [beginners].\nHaving become accustomed to that, afterwards\nThey gradually give even their own flesh.\n\n\nThis translation conveys that the Buddha (the Guide) initially encourages beginners to practice giving by starting with small, easy offerings like vegetables. As practitioners become more accustomed to giving, they gradually progress to more challenging acts of generosity, eventually being able to give even parts of their own body. This represents a gradual approach to developing the perfection of generosity in Buddhist practice.", + "translation": "Even in giving vegetables and such,\nThe Guide first engages [beginners].\nHaving become accustomed to that, afterwards\nThey gradually give even their own flesh." } } }, @@ -10584,6 +37577,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་རང་གི་ལུས་ལ་ནི། །ཚོད་སོགས་ལྟ་བུའི་བློ་སྐྱེས་པ། །དེ་ཚེ་ཤ་ལ་སོགས་གཏོང་བ། །དེ་ལ་དཀའ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nWhen one develops a mindset\nViewing one's own body as like vegetables,\nThen at that time, giving away flesh and so forth,\nWhat difficulty could there be in that?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the original Tibetan verse, which discusses developing a detached view towards one's physical body and the ease of giving it away once that mindset is achieved.", "translation": "tags:\n\n\nWhen one develops a mindset\nViewing one's own body as like vegetables,\nThen at that time, giving away flesh and so forth,\nWhat difficulty could there be in that?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་རང་གི་ལུས་ལ་ནི། །ཚོད་སོགས་ལྟ་བུའི་བློ་སྐྱེས་པ། །དེ་ཚེ་ཤ་ལ་སོགས་གཏོང་བ། །དེ་ལ་དཀའ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nCommentary 1: རང་གི་ཤ་སྦྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་བརླིང་པོ་སུས་བྱེད་པར་ནུས་སྙམ་པ་ལ། གང་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བློ་ནི་འདུ་ཤེས་སོ། །\n\nCommentary 2: ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་གང་གི་ཚེ་རང་གི་ལུས་ལ་ཡང་ཚོད་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་ནས་ཞེན་པ་མེད་པའི་བློ་སྐྱེས་ནས་དེའི་ཚེ་རང་གི་ཤ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བ་དེ་ལ་དཀའ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhen one develops a mindset\nViewing one's own body\nAs if it were mere vegetables,\nThen at that time, giving away\nOne's flesh and so forth -\nWhat difficulty is there in that?\n", + "translation": "When one develops a mindset\nViewing one's own body\nAs if it were mere vegetables,\nThen at that time, giving away\nOne's flesh and so forth -\nWhat difficulty is there in that?" } } }, @@ -10607,6 +37605,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྡིག་པ་སྤང་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མེད། །མཁས་པའི་ཕྱིར་ན་མི་དགའ་མེད། །འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་། །སྡིག་པས་སེམས་དང་ལུས་ལ་གནོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTo abandon wrongdoing, there is no suffering.\nFor the wise, there is no displeasure.\nIn this way, wrong views and\nWrongdoing harm both mind and body.\n", "translation": "To abandon wrongdoing, there is no suffering.\nFor the wise, there is no displeasure.\nIn this way, wrong views and\nWrongdoing harm both mind and body." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྡིག་པ་སྤང་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མེད། །མཁས་པའི་ཕྱིར་ན་མི་དགའ་མེད། །འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པ་དང་། །སྡིག་པས་སེམས་དང་ལུས་ལ་གནོད། །\n\nCommentary 1: སེམས་ཅན་གཅིག་གི་ཆེད་དུ་ཡུན་རིང་པོར་འཁོར་བར་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཇི་ལྟར་ན་དཀའ་བ་སྤྱོད་པར་མི་བྱ་སྙམ་པ་ལ། སྡིག་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཁས་པའི་ཕྱིར་ནི་ཞེས་པ་ནི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོགས་པ་དང་སྡིག་པ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་དང་ལུས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་གཞན་གྱི་ཕྱིར་དཀའ་སྤྱད་དགོས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་སྡིག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་སྡུག་བསྔལ་མེད་ལ། ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་མི་དགའ་བ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པས་བདག་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པས་སེམས་དང་། སྡིག་པས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་ནས་ལུས་ལ་གནོད་པ་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTo abandon wrongdoing, there is no suffering.\nFor the wise, there is no discontent.\nThus, mistaken conceptions and\nWrongdoing harm both mind and body.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. By abandoning negative actions, one avoids suffering.\n2. Those who are wise (understanding the true nature of things) do not experience mental dissatisfaction.\n3. Misconceptions (such as belief in an inherent self) and wrongdoing are what actually cause harm to both the mind and body.", + "translation": "To abandon wrongdoing, there is no suffering.\nFor the wise, there is no discontent.\nThus, mistaken conceptions and\nWrongdoing harm both mind and body." } } }, @@ -10630,6 +37633,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་ལུས་བདེ་ལ། །མཁས་པ་ཡིས་ནི་སེམས་བདེ་ན། །གཞན་དོན་འཁོར་བར་གནས་ཀྱང་ནི། །སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་ཅི་སྟེ་སྐྱོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThrough merit, the body is at ease;\nThrough wisdom, the mind is at peace.\nThough dwelling in samsara for others' sake,\nHow could the compassionate ones grow weary?\n", "translation": "Through merit, the body is at ease;\nThrough wisdom, the mind is at peace.\nThough dwelling in samsara for others' sake,\nHow could the compassionate ones grow weary?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་ལུས་བདེ་ལ། །མཁས་པ་ཡིས་ནི་སེམས་བདེ་ན། །གཞན་དོན་འཁོར་བར་གནས་ཀྱང་ནི། །སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་ཅི་སྟེ་སྐྱོ། །\n\nCommentary 1: འདི་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། བདེ་བ་སྐྱེས་པས་ན་བདེ་བའོ། །འདོད་པ་མྱུར་དུ་སྒྲུབ་པའི་མཆོག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་བརྟེན་ཏོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུས་ནི་ལུས་བདེ་ལ་མཁས་པ་ཡིས་ནི་སེམས་བདེ་ན་གཞན་དོན་དུ་འཁོར་བར་གནས་ཀྱང་ནི་སྙིང་རྗེ་ཅན་དག་ཅི་སྟེ་སྐྱོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThrough merit, the body is at ease.\nThrough wisdom, the mind is at peace.\nEven while remaining in samsara for the sake of others,\nWhy should the compassionate ones become weary?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes how those with merit and wisdom can remain in the cycle of rebirth (samsara) to help others without becoming discouraged, due to their physical and mental well-being derived from their positive qualities.", + "translation": "Through merit, the body is at ease.\nThrough wisdom, the mind is at peace.\nEven while remaining in samsara for the sake of others,\nWhy should the compassionate ones become weary?" } } }, @@ -10653,6 +37661,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ཀྱིས། །སྔོན་གྱི་སྡིག་པ་ཟད་བྱེད་ཅིང་། །བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་སྡུད་བྱེད་ཕྱིར། །ཉན་ཐོས་རྣམས་པས་མཆོག་ཏུ་བཤད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis bodhicitta, through its power,\nExhausts previous negative karma,\nAnd gathers an ocean of merit.\nThus it is taught to be supreme\nAbove the shravakas.\n", "translation": "This bodhicitta, through its power,\nExhausts previous negative karma,\nAnd gathers an ocean of merit.\nThus it is taught to be supreme\nAbove the shravakas." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྟོབས་ཀྱིས། །སྔོན་གྱི་སྡིག་པ་ཟད་བྱེད་ཅིང་། །བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་སྡུད་བྱེད་ཕྱིར། །ཉན་ཐོས་རྣམས་པས་མཆོག་ཏུ་བཤད། །\n\nCommentary 1: འདི་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ་སྔོན་གྱི་སྡིག་པ་རྣམས་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པ་ནི་ཚོགས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱིས་བདེ་བ་ནས་བདེ་བར་འགྲོ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་པས་སྔར་བརྗོད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པས་ན་སྟོབས་སོ། །དེ་ཉིད་བཞི་འདུས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྔོན་གྱི་སྡིག་པ་ཟད་བྱེད་ཅིང་། བདེ་བའི་རྒྱུ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་སྡུད་བྱེད་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀུན་བས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་བཤད་དོ། །ཤེར་དང་ལྷ་ཉན་ཐོས་ལས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་མྱུར་ཞེས་པར་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThis bodhisattva, through the power of the awakening mind,\nExhausts previous negative karma,\nAnd for the purpose of accumulating an ocean of merit,\nIs explained to be supreme compared to the hearers.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. It refers to the bodhisattva and the power of bodhicitta (awakening mind)\n2. It mentions exhausting or purifying past negative actions\n3. It describes accumulating vast merit, likened to an ocean\n4. It states that this approach is considered superior to that of the śrāvakas (hearers)", + "translation": "This bodhisattva, through the power of the awakening mind,\nExhausts previous negative karma,\nAnd for the purpose of accumulating an ocean of merit,\nIs explained to be supreme compared to the hearers." } } }, @@ -10676,6 +37689,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་དོན་གྲུབ་བྱ་ཕྱིར་དཔུང་། །མོས་བརྟན་དགའ་དང་དོར་བ་ཡིན། །མོས་པ་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་པ་དང་། །དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་བསམ་པས་བསྐྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn order to accomplish the welfare of beings, the forces\nAre aspiration, steadfastness, joy, and renunciation.\nAspiration is generated by contemplating\nThe sufferings, fears, and benefits thereof.\n", "translation": "In order to accomplish the welfare of beings, the forces\nAre aspiration, steadfastness, joy, and renunciation.\nAspiration is generated by contemplating\nThe sufferings, fears, and benefits thereof." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་དོན་གྲུབ་བྱ་ཕྱིར་དཔུང་། །མོས་བརྟན་དགའ་དང་དོར་བ་ཡིན། །མོས་པ་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་པ་དང་། །དེ་ཡི་ཕན་ཡོན་བསམ་པས་བསྐྱེད། །\n\nCommentary 1: དེ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དོན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གྲུབ་བྱ་ན་སྟེ། གྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་པ་ནི་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བའོ། །བརྟན་པ་ནི་བརྩམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །དགའ་བ་ནི་དམ་པའི་ལས་ལ་ཞེན་པའོ། །དོར་བ་ནི་ནམ་མི་ནུས་པའི་སྐབས་སུ་གཏོང་ཞིང་ཀློད་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མོས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་བའི་ཕན་ཡོན་ནི་བདེ་གཤེགས་སུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་པ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་བསམ་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤང་བྱའི་དགྲ་འཇོམས་པའི་དཔུང་གི་མོས་པ་ཞེས་བྱུང་ཡང་། འགྲེལ་ཆེན་ལས། འདུན་པ་ནི་འདིར་དགེ་བ་འདོད་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱུང་ཞིང་། བླ་མ་དཔང་ལོ་ཙཱ་བ་འདི་རྣམས་རྒྱ་དཔེ་ལ་འདུན་པར་ཡོད་གསུངས་པས། སྐབས་འདིར་ནི་མོས་པ་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་འདུན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། ། འདིར་ཡང་དགེ་བ་ལ་འདུན་པ་དང་། དེ་བརྩམས་པ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་བརྟན་པ་དང་། དེ་ལས་ལྷག་པར་དགའ་བ་དང་། དོར་ན་དགོས་པ་ཆེ་བའི་སྐབས་སུ་དོར་བ་རྣམས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མོས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པ་དེ་དང་མོས་པ་དེའི་ཕན་ཡོན་བསམས་པས་བསྐྱེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nIn order to accomplish the welfare of sentient beings, the forces are:\nAspiration, steadfastness, joy, and relinquishment.\nAspiration is generated by contemplating \nThe fears of suffering and the benefits of that [practice].\n", + "translation": "In order to accomplish the welfare of sentient beings, the forces are:\nAspiration, steadfastness, joy, and relinquishment.\nAspiration is generated by contemplating \nThe fears of suffering and the benefits of that [practice]." } } }, @@ -10699,6 +37717,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤངས་ཏེ། །མོས་དང་ང་རྒྱལ་དགའ་དང་དོར། །ལྷུར་ལེན་དབང་བསྒྱུར་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །བརྩོན་འགྲུས་སྤེལ་ཕྱིར་འབད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving thus abandoned opposing factors,\nOne should strive to increase diligence\nThrough the power of aspiration, pride, joy, and relinquishment,\nTaking control and exerting oneself fully.\n", "translation": "Having thus abandoned opposing factors,\nOne should strive to increase diligence\nThrough the power of aspiration, pride, joy, and relinquishment,\nTaking control and exerting oneself fully." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤངས་ཏེ། །མོས་དང་ང་རྒྱལ་དགའ་དང་དོར། །ལྷུར་ལེན་དབང་བསྒྱུར་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །བརྩོན་འགྲུས་སྤེལ་ཕྱིར་འབད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་བརྟན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མོས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྤངས་པ་ནི་དྲུངས་ཕྱུང་བའོ། །གང་ཞེ་ན། གང་དག་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་ཤིང་འབྲས་བུ་ལ་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ང་རྒྱལ་ནི་སྔར་བརྗོད་པའི་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཏོང་བ་ནི་དོར་བའོ། །འབད་པ་སྟེ་འབད་རྩོལ་ལོ། །དབང་སྒྱུར་བ་ནི་བདག་ཉིད་དབང་སྒྱུར་བའོ། །འབད་པ་དང་དབང་དུ་གྱུར་པ་བདག་གི་སར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཀྱང་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཉིད་དོ། །དེ་དག་རྣམས་ནི་སྟོབས་ཉིད་དེ། ནུས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དྲུངས་འབྱིན་པའོ། །འབད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལེ་ལོ་སྤངས་ཏེ་བརྩོན་འགྲུས་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱའོ། །ཐབས་གང་གིས་ཤེ་ན། བཤད་པའི་ཚུལ་དེ་ལྟར་མོས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་ཏེ་བརྟན་པ་དང་། དགའ་བ་དང་། དོར་བའི་དཔུང་བསགས་ཏེ་བླང་དོར་ལྷུར་བླང་ཞིང་ལུས་སེམས་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནིའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nHaving thus abandoned opposing factors,\nThrough the power of aspiration, confidence, joy, and renunciation,\nDiligently applying oneself and exercising self-control,\nOne should strive to increase enthusiasm.\n", + "translation": "Having thus abandoned opposing factors,\nThrough the power of aspiration, confidence, joy, and renunciation,\nDiligently applying oneself and exercising self-control,\nOne should strive to increase enthusiasm." } } }, @@ -10722,6 +37745,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་དང་གཞན་གྱི་ཉེས་པ་ནི། །དཔག་མེད་བདག་གིས་གཞོམ་བྱ་སྟེ། །གང་དུ་ཉེས་པ་རེ་རེ་ལའང་། །བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོ་ཟད་འགྱུར་བ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI shall destroy the countless faults\nOf myself and others.\nFor even a single fault,\nOceans of eons may be exhausted.\n", "translation": "I shall destroy the countless faults\nOf myself and others.\nFor even a single fault,\nOceans of eons may be exhausted." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་དང་གཞན་གྱི་ཉེས་པ་ནི། །དཔག་མེད་བདག་གིས་གཞོམ་བྱ་སྟེ། །གང་དུ་ཉེས་པ་རེ་རེ་ལའང་། །བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོ་ཟད་འགྱུར་བ། །\n\nCommentary 1: སྔར་བསྟན་པའི་མོས་པ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་དང་གཞན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོ་ནི་བསྐལ་པ་དུ་མའི་ཚོགས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དཔུང་ཚོགས་བསྐྱེད་པ་དང་། ལྷུར་བླང་བ་དང་། བདག་ཉིད་དབང་དུ་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལ་བཞི་སྟེ། མོས་པ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། དགའ་བ་དང་། དོར་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། མོས་པ་མེད་པའི་ཉེས་པ་དང་། མོས་པའི་ཕན་ཡོན་དང་། རྒྱུ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་བསྐྱེད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། མོས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དང་། དེའི་རྒྱུ་མཚན་དགོས་པ་དང་། ཆོས་ལ་མོས་པ་མེད་པའི་ཉེས་པ་བསམས་ཏེ་དེ་གཏོང་མི་རིགས་པར་བསྟན་པའོ། ། དང་པོ་ནི། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཉེས་པ་ནི་དཔག་མེད་བདག་གིས་གཞོམ་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། གང་དུ་ཉེས་པ་དེ་དག་རེ་རེ་འཇོམས་པ་ལའང་བསྐལ་པ་རྒྱ་མཚོ་ཟད་ཀྱི་བར་དུ་འབད་དགོས་པར་འགྱུར་བ་ལས་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nI must destroy the countless faults of myself and others.\nEven if it takes oceans of eons to eliminate each single fault,\nI will strive to do so.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the bodhisattva's commitment to eradicating faults and negative qualities in oneself and others, even if it requires an immense amount of time and effort spanning countless eons. The commentaries provide context about this being an expansion on generating aspiration and developing one's forces of virtue, highlighting the importance of dedication and perseverance in the Buddhist path.", + "translation": "I must destroy the countless faults of myself and others.\nEven if it takes oceans of eons to eliminate each single fault,\nI will strive to do so." } } }, @@ -10745,6 +37773,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉེས་ཟད་རྩོམ་པ་དེ་ཡི་ནི། །ཆ་ཡང་བདག་ལ་མ་མཐོང་ན། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས། །བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྙིང་མ་གས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen I do not see even a fraction\nOf the efforts to exhaust misdeeds in myself,\nWhy does my heart not break\nIn this place of immeasurable suffering?\n", "translation": "When I do not see even a fraction\nOf the efforts to exhaust misdeeds in myself,\nWhy does my heart not break\nIn this place of immeasurable suffering?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉེས་ཟད་རྩོམ་པ་དེ་ཡི་ནི། །ཆ་ཡང་བདག་ལ་མ་མཐོང་ན། །སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས། །བདག་གོ་ཅི་ཕྱིར་སྙིང་མ་གས། །\n\nCommentary 1: བརྩོན་པ་ནི་འཇུག་པའོ། །ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞེས་པའི་བརྩོན་པའི་ཆ་བག་ཞད་ཙམ་མོ། །སྙིང་ནི་བྲང་གིའོ། །ལོ་བས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་གོམས་པར་བྱས་ཀྱང་ངོ་། །རྨད་དུ་བྱུང་བ་ནི་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: ཉེས་པ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དེ་ཡི་ནི་ཆ་ཙམ་ཡང་བདག་ལ་མ་མཐོང་ན། སྡུག་བསྔལ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་བདག་གི་ཅི་སྟེ་སྙིང་མ་གས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf I do not see even a fraction of effort in myself\nTo engage in the practice that exhausts misdeeds,\nWhy does my heart not break\nAs I am a vessel of immeasurable suffering?\n", + "translation": "If I do not see even a fraction of effort in myself\nTo engage in the practice that exhausts misdeeds,\nWhy does my heart not break\nAs I am a vessel of immeasurable suffering?" } } }, @@ -10768,6 +37801,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་མ་མཆོད་ཅིང་། །དགའ་སྟོན་ཆེན་པོའི་བདེ་མ་བྱིན། །བསྟན་ལ་བྱ་བ་མ་བྱས་དང་། །དབུལ་པོའི་བསམ་པ་རྫོགས་མ་བྱས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI have not made offerings to the Blessed One,\nNor given the joy of a great festival.\nI have not worked for the doctrine,\nNor fulfilled the wishes of the poor.\n", "translation": "I have not made offerings to the Blessed One,\nNor given the joy of a great festival.\nI have not worked for the doctrine,\nNor fulfilled the wishes of the poor." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་མ་མཆོད་ཅིང་། །དགའ་སྟོན་ཆེན་པོའི་བདེ་མ་བྱིན། །བསྟན་ལ་བྱ་བ་མ་བྱས་དང་། །དབུལ་པོའི་བསམ་པ་རྫོགས་མ་བྱས། །\n\nCommentary 1: ཇི་ལྟར་དོན་མེད་པར་བྱས་སྙམ་པ་ལ། བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་མཆོད་པ་ཉིད་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་སྟེ། དེས་བདེ་བའོ། །བསྟན་པའི་བྱ་བ་ནི་ལྷ་ཁང་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བདག་གིས་ཞེས་སོགས་རྣམ་སྣང་ཇི་ལྟར་དོན་མེད་པར་བྱས་ཤེ་ན། ཞེས་གོང་མ་ལ་སྦྲེལ་ལ། འགྲེལ་ཆེན་ལས་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་འཆད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཆོད་ལ་སེམས་ཅན་ལ་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོའི་བདེ་བ་མ་བྱིན། བསྟན་ལ་བྱ་བ་མ་བྱས་དང་དབུལ་པོའི་བསམ་པ་རྫོགས་མ་བྱས་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nI have not worshipped the Blessed One,\nNor given the great joy of celebration.\nI have not worked for the benefit of the Dharma,\nNor fulfilled the wishes of the poor.\n\n\nThis translation reflects the speaker's regret for not having performed important Buddhist practices and acts of generosity. The commentaries clarify that worshipping the Buddha is itself a great celebration, working for the Dharma involves activities like donating to temples, and there's an emphasis on not having helped fulfill the needs of the poor or brought joy to sentient beings.", + "translation": "I have not worshipped the Blessed One,\nNor given the great joy of celebration.\nI have not worked for the benefit of the Dharma,\nNor fulfilled the wishes of the poor." } } }, @@ -10791,6 +37829,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིགས་ལ་མི་འཇིགས་མ་བྱིན་དང་། །ཉམ་ཐག་བདེ་མ་བྱིན་ན་བདག །མ་ཡི་མངལ་གྱི་ཟུག་རྔུ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་ཟད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf I do not give fearlessness to the frightened,\nAnd do not give happiness to the miserable,\nI will only produce the pain and suffering\nOf a mother's womb for myself.\n", "translation": "If I do not give fearlessness to the frightened,\nAnd do not give happiness to the miserable,\nI will only produce the pain and suffering\nOf a mother's womb for myself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིགས་ལ་མི་འཇིགས་མ་བྱིན་དང་། །ཉམ་ཐག་བདེ་མ་བྱིན་ན་བདག །མ་ཡི་མངལ་གྱི་ཟུག་རྔུ་དང་། །སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་ཟད། །\n\nCommentary 1: ཉམ་ཐག་ཅེས་པ་ནི་མནར་བའོ། །\n\nCommentary 2: འཇིགས་ལ་མི་འཇིགས་མ་བྱིན་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཆོས་དང་། ཟང་ཟིང་དང་། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་གསུམ་མ་བྱས་ཞེས་པའོ། །ཤེར་དང་རྣམ་སྣང་བསྟན་པའི་བྱ་བ་ལྷ་ཁང་འབུལ་བ་ཡིན་ཟེར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉམ་ཐག་པ་རྣམས་ལ་བདེ་བ་མ་བྱིན་ན་བདག་གིས་མ་ཡི་མངལ་གྱི་ཟུག་རྔུ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་ཟད་ཀྱི་དལ་འབྱོར་ཐོབ་པའི་དགོས་པ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf I have not given fearlessness to the fearful,\nAnd have not given happiness to the suffering,\nThen I have only produced\nThe pain and suffering of a mother's womb.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that if one has not practiced the three types of giving (dharma, material goods, and fearlessness) to help those in need, and has not provided comfort to those who are suffering, then one's human rebirth has been wasted, only recreating the pain of being in a mother's womb without fulfilling its purpose.", + "translation": "If I have not given fearlessness to the fearful,\nAnd have not given happiness to the suffering,\nThen I have only produced\nThe pain and suffering of a mother's womb." } } }, @@ -10814,6 +37857,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་སྔོན་དང་ད་ལྟར་ཡང་། །ཆོས་ལ་མོས་དང་བྲལ་བ་ཡིས། །ཕོངས་པ་འདི་འདྲ་བྱུང་བར་གྱུར། །སུ་ཞིག་ཆོས་ལ་མོས་པ་གཏོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nDue to my lack of devotion to the Dharma,\nBoth in the past and even now,\nSuch misfortune has befallen me.\nWho would abandon devotion to the Dharma?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning and poetic structure of the original Tibetan, expressing regret for past and present lack of devotion to Buddhist teachings, acknowledging the resulting misfortune, and rhetorically questioning who would give up such devotion.", "translation": "tags:\n\n\nDue to my lack of devotion to the Dharma,\nBoth in the past and even now,\nSuch misfortune has befallen me.\nWho would abandon devotion to the Dharma?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་སྔོན་དང་ད་ལྟར་ཡང་། །ཆོས་ལ་མོས་དང་བྲལ་བ་ཡིས། །ཕོངས་པ་འདི་འདྲ་བྱུང་བར་གྱུར། །སུ་ཞིག་ཆོས་ལ་མོས་པ་གཏོང་། །\n\nCommentary 1: འདི་འདྲ་ཞེས་པ་ནི་དབུལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། བདག་ནི་སྔོན་ཚེ་དང་ད་ལྟ་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་བདེ་བས་ཕོངས་འདི་འདྲར་བྱུང་གྱུར་ན་ཞེས་པའི་དོན་དུ་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སྡེབས་སོ། །ཤེས་ལྡན་སུ་ཞིག་ཆོས་ལ་མོས་པ་གཏོང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nDue to my lack of devotion to the Dharma in both the past and present, I have encountered such poverty and misfortune. What wise person would abandon devotion to the Dharma?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan text, incorporating insights from the commentaries. Commentary 1 clarifies that \"such\" refers to characteristics like poverty, while Commentary 2 provides context about the connection between lack of devotion to the Dharma and the resulting misfortune, as well as emphasizing the rhetorical question at the end.", + "translation": "Due to my lack of devotion to the Dharma in both the past and present, I have encountered such poverty and misfortune. What wise person would abandon devotion to the Dharma?" } } }, @@ -10837,6 +37885,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དགེ་བའི་ཕྱོགས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རྩ་བ་མོས་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །དེ་ཡི་རྩ་བ་རྟག་ཏུ་ནི། །རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་བསྒོམས་པས་སོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe Sage has taught that faith\nIs the root of all virtuous qualities.\nThe root of that faith\nIs constant meditation on karmic results.\n", "translation": "The Sage has taught that faith\nIs the root of all virtuous qualities.\nThe root of that faith\nIs constant meditation on karmic results." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདགེ་བའི་ཕྱོགས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རྩ་བ་མོས་པར་ཐུབ་པས་གསུངས། །དེ་ཡི་རྩ་བ་རྟག་ཏུ་ནི། །རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་བསྒོམས་པས་སོ། །\n\nCommentary 1: རྩ་བ་ཞེས་པ་ནི་གཙོ་བོའི་འོ། །དེའི་ཡང་ཞེས་པ་ནི་མོས་པ་མང་བའི་ཡང་ངོ་། །ལུང་དུ་བསྟན་པའི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་སྐྱེས་ཤིང་རང་ཉིད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། རིགས་མི་མཐུན་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་དྲན་པར་བྱེད་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་མོས་པ་ཡིན་པར་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པ་ལས། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་མོས་པའོ། །ཞེས་དང་། འཇམ་དཔལ་ཞིང་བཀོད་ལས། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། །འདུན་པའི་རྩ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe Buddha taught that faith is the root\nOf all aspects of virtue.\nThe root of that faith, in turn,\nIs constantly meditating on karmic results.\n\n\nThis translation captures the key points:\n1. Faith or conviction (མོས་པ) is described as the foundation of all virtuous qualities.\n2. This teaching is attributed to the Buddha (ཐུབ་པ).\n3. The root or foundation of faith itself is said to be continuous meditation or contemplation (བསྒོམས་པ) on the ripening effects or results (རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ) of actions.\n\nThe commentaries provide additional context, explaining that this meditation involves repeatedly recalling the pleasant and unpleasant consequences of virtuous and non-virtuous actions, and that faith or conviction is considered the basis for all virtuous qualities according to various Buddhist teachings.", + "translation": "The Buddha taught that faith is the root\nOf all aspects of virtue.\nThe root of that faith, in turn,\nIs constantly meditating on karmic results." } } }, @@ -10860,6 +37913,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྡུག་བསྔལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། །འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །འདོད་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི། །སྡིག་པ་སྤྱོད་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSuffering, mental unhappiness,\nVarious kinds of fears,\nAnd separation from desired objects -\nThese arise from engaging in negative actions.\n", "translation": "Suffering, mental unhappiness,\nVarious kinds of fears,\nAnd separation from desired objects -\nThese arise from engaging in negative actions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྡུག་བསྔལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། །འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། །འདོད་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི། །སྡིག་པ་སྤྱོད་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་བསྟན་བཤད་བསྡུ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། མོས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེ་ན། མོས་པ་དེའི་ཡང་རྩ་བ་རྟག་ཏུ་ནི་དགེ་སྡིག་གི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསྒོམས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དཀར་ནག་གི་ལས་འབྲས་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་གྱི་འབྲས་བུ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ནི། འབྲས་བུ་སྒོ་ལྔའི་འཁོར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་ཤེས་ཀྱི་འཁོར་གྱི་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་། འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང་། འདོད་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི་རྒྱུ་སྡིག་པ་སྤྱོད་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nSuffering, mental distress,\nVarious forms of fear,\nAnd separation from desired objects -\nThese arise from engaging in negative actions.\n\n\nThis translation captures the key points that:\n1. The verse is describing the results of non-virtuous actions\n2. It lists different types of undesirable experiences: physical suffering, mental anguish, fears, and being separated from what one wants\n3. These negative experiences are presented as the consequences of engaging in negative or sinful behavior", + "translation": "Suffering, mental distress,\nVarious forms of fear,\nAnd separation from desired objects -\nThese arise from engaging in negative actions." } } }, @@ -10883,6 +37941,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡིད་ལ་བསམས་པའི་དགེ་བྱས་པས། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེར་ནི་བསོད་ནམས་དེས། །འབྲས་བུའི་ཡོན་གྱིས་མངོན་མཆོད་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nBy performing virtuous deeds with mindful intention,\nWherever one may go,\nThere, through the power of that merit,\nOne will be honored with the fruits of virtue.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning of the Tibetan verse while maintaining a poetic structure similar to the examples provided.", "translation": "tags:\n\n\nBy performing virtuous deeds with mindful intention,\nWherever one may go,\nThere, through the power of that merit,\nOne will be honored with the fruits of virtue." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡིད་ལ་བསམས་པའི་དགེ་བྱས་པས། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེར་ནི་བསོད་ནམས་དེས། །འབྲས་བུའི་ཡོན་གྱིས་མངོན་མཆོད་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡིད་ནི་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤིང་རྟ་དང་འདྲ་བས་ན་ཤིང་རྟའོ། །འབྲས་བུ་མཆོད་རྫས་དང་འདྲ་བས་ན་མཆོད་རྫས་ཀྱིས་མཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: ཡིད་ལ་བསམས་པ་སྟེ་འདུན་པས་ཀུན་ནས་བསླངས་བའི་དགེ་བ་བྱས་པས་སྐྱེ་བ་གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེར་ནི་བསོད་ནམས་དེའི་འབྲས་བུའི་ཡོན་གྱིས་མངོན་མཆོད་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nBy performing virtuous deeds conceived in the mind,\nWherever one may go,\nThere, by the power of that merit,\nOne will be openly honored with the fruits of those virtues.\n\n\nThis translation captures the essence that virtuous actions originating from one's thoughts will lead to positive results and honor in future lives or circumstances, emphasizing the karmic relationship between mental intentions, actions, and their fruits.", + "translation": "By performing virtuous deeds conceived in the mind,\nWherever one may go,\nThere, by the power of that merit,\nOne will be openly honored with the fruits of those virtues." } } }, @@ -10906,6 +37969,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྡིག་པ་བྱེད་པ་བདེ་འདོད་ཀྱང་། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེར་ནི་སྡིག་པ་དེས། །སྡུག་བསྔལ་མཚོན་གྱིས་རྣམ་པར་འཇོམས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough one who commits evil desires happiness,\nWherever they may go,\nThat very evil\nDestroys them with the weapon of suffering.\n", "translation": "Though one who commits evil desires happiness,\nWherever they may go,\nThat very evil\nDestroys them with the weapon of suffering." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྡིག་པ་བྱེད་པ་བདེ་འདོད་ཀྱང་། །གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་འགྱུར་བ། །དེ་དང་དེར་ནི་སྡིག་པ་དེས། །སྡུག་བསྔལ་མཚོན་གྱིས་རྣམ་པར་འཇོམས། །\n\nCommentary 1: ཡང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྡིག་པ་བྱེད་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡིག་པ་དེས་ཞེས་པ་ནི་བྱེད་པ་པོའི་གསུམ་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་མཚོན་ཡིན་པས་ན་མཚོན་ནོ། །མཐོང་བའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བརྗོད་ནས་མ་མཐོང་བའི་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རྒྱ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་གསུངས་སོ། །\n\nCommentary 2: སྡིག་པ་བྱེད་པ་བདེ་འདོད་ཀྱང་གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དང་དེར་ནི་སྡིག་པ་དེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚོན་གྱིས་རྣམ་པར་འཇོམས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པ་ལས། དུས་ཀྱིས་ཉེན་ནས་རྒྱལ་པོ་འགྲོ་འགྱུར་ན། །ལོངས་སྤྱོད་མཛའ་དང་གཉེན་བཤེས་རྗེས་མི་འབྲང་། །སྐྱེས་བུ་དག་ནི་གང་དང་གར་འགྲོ་བ། །ལས་ནི་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nAlthough those who commit evil deeds desire happiness,\nWherever they may go,\nThat very evil\nDestroys them with the weapon of suffering.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which warns that even though people who do evil actions may seek happiness, their negative deeds will follow them like a shadow wherever they go, ultimately causing them suffering. The commentaries emphasize that the evil actions themselves become the weapon of suffering that destroys the wrongdoer, highlighting the inescapable nature of karmic consequences.", + "translation": "Although those who commit evil deeds desire happiness,\nWherever they may go,\nThat very evil\nDestroys them with the weapon of suffering." } } }, @@ -10929,6 +37997,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྒྱ་ཆེ་དྲི་བཟང་བསིལ་བའི་པདྨའི་སྙིང་པོར་གནས། །རྒྱལ་བའི་གསུང་སྙན་ཟས་ཀྱིས་གཟི་བརྗིད་བསྐྱེད་བྱས་པ། །ཐུབ་འོད་ཀྱིས་རྒྱས་པདྨ་ལས་བྱུང་ལུས་མཆོག་ཅན། །རྒྱལ་བའི་མདུན་གནས་བདེ་གཤེགས་སྲས་སུ་དགེ་བས་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDwelling in the heart of a vast, fragrant, cool lotus,\nNourished by the sweet nectar of the Victorious One's speech,\nWith a supreme body born from a lotus opened by the Buddha's light,\nOne becomes a child of the Sugatas, standing before the Victorious One through virtue.\n", "translation": "Dwelling in the heart of a vast, fragrant, cool lotus,\nNourished by the sweet nectar of the Victorious One's speech,\nWith a supreme body born from a lotus opened by the Buddha's light,\nOne becomes a child of the Sugatas, standing before the Victorious One through virtue." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྒྱ་ཆེ་དྲི་བཟང་བསིལ་བའི་པདྨའི་སྙིང་པོར་གནས། །རྒྱལ་བའི་གསུང་སྙན་ཟས་ཀྱིས་གཟི་བརྗིད་བསྐྱེད་བྱས་པ། །ཐུབ་འོད་ཀྱིས་རྒྱས་པདྨ་ལས་བྱུང་ལུས་མཆོག་ཅན། །རྒྱལ་བའི་མདུན་གནས་བདེ་གཤེགས་སྲས་སུ་དགེ་བས་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: པདྨ་ནི་དྲི་ཞིམ་པོས་དགའ་བར་བྱེད་པའི་པདྨའོ། །རྒྱལ་བའི་གསུང་སྙན་ཉིད་ཟས་ཏེ་དེས་འཚོ་བའོ། །བྱས་ཞེས་པ་ནི་དེས་བསྐྱེད་པའོ། །ཉེར་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །འོད་ནི་ཐུབ་པའི་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རབ་ཏུ་འཚེར་བའོ། །རྒྱས་པ་ནི་པདྨ་གང་ཞིག་ཁ་རྒྱས་ཤིང་འོད་ཟེར་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟར་བའོ། །བྱུང་བ་ནི་དེ་ནས་བྱུང་བའོ། །ལུས་ཀྱི་མཆོག་སྟེ་མཛེས་པའི་ལུས་གང་ཞིག་དེ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་དགེ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། སྐྱེ་གནས་མངལ་དོག་ཅིང་དྲི་ང་ལ་ཚ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་རྒྱ་ཆེ་དྲི་བཟང་བསིལ་བའི་པདྨའི་སྙིང་པོར་གནས། དེར་ཟས་བད་ཀན་ཟག་ཆུས་འཚོ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་རྒྱལ་བའི་གསུང་སྙན་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཟས་ཀྱིས་གཟི་བརྗིད་བསྐྱེད་བྱས་པ། སྐྱེ་བའི་ཆ་དོག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཁྱད་པར་གྱུར་པ་ཐུབ་པའི་འོད་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བྱས་པའི་པདྨ་ལས་བྱུང་ལུས་མཆོག་ཅན། སྐྱེ་བོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་རྒྱལ་བ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་སོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་གནས་ནས་དེའི་ཆོས་ཀྱིས་སྐྱོང་བ་སྟེ། ཁྱད་པར་དེ་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་སོ་སྐྱེ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དགེ་བས་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the provided commentaries:\n\n\nDwelling in the heart of a vast, fragrant, cool lotus,\nNourished by the melodious teachings of the Victorious One, developing splendor,\nBorn from a lotus expanded by the Buddha's light, possessing a supreme body,\nOne becomes, through virtue, a child of the Sugatas, abiding before the Victorious One.\n", + "translation": "Dwelling in the heart of a vast, fragrant, cool lotus,\nNourished by the melodious teachings of the Victorious One, developing splendor,\nBorn from a lotus expanded by the Buddha's light, possessing a supreme body,\nOne becomes, through virtue, a child of the Sugatas, abiding before the Victorious One." } } }, @@ -10952,6 +38025,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུས་པགས་པ་མ་ལུས་བཤུས་པས་ཤིན་ཏུ་ཉམ་ཐག་ཅིང་། །རབ་ཏུ་ཚ་བའི་མེ་ཡིས་བཞུས་པའི་ཟངས་ཞུན་ལུས་ལ་བླུགས་གྱུར་ལ། །འབར་བའི་རལ་གྲི་མདུང་ཐུང་གིས་བསྣུན་ཤ་ཡི་དུམ་བུ་བརྒྱར་ལྷགས་ཤིང་། །ཤིན་ཏུ་འབར་བའི་ལྕགས་ཀྱི་ས་གཞིར་ལྷུང་བ་མི་དགེ་མང་པོས་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe minions of the Lord of Death flay off all the skin, causing extreme suffering,\nAnd molten copper heated by intensely hot fire is poured over the body.\nFlaming swords and short spears pierce and cut the flesh into a hundred pieces,\nAnd one falls onto an extremely hot iron ground - such are the many results of negative deeds.\n", "translation": "The minions of the Lord of Death flay off all the skin, causing extreme suffering,\nAnd molten copper heated by intensely hot fire is poured over the body.\nFlaming swords and short spears pierce and cut the flesh into a hundred pieces,\nAnd one falls onto an extremely hot iron ground - such are the many results of negative deeds." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུས་པགས་པ་མ་ལུས་བཤུས་པས་ཤིན་ཏུ་ཉམ་ཐག་ཅིང་། །རབ་ཏུ་ཚ་བའི་མེ་ཡིས་བཞུས་པའི་ཟངས་ཞུན་ལུས་ལ་བླུགས་གྱུར་ལ། །འབར་བའི་རལ་གྲི་མདུང་ཐུང་གིས་བསྣུན་ཤ་ཡི་དུམ་བུ་བརྒྱར་ལྷགས་ཤིང་། །ཤིན་ཏུ་འབར་བའི་ལྕགས་ཀྱི་ས་གཞིར་ལྷུང་བ་མི་དགེ་མང་པོས་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་པགས་པ་མ་ལུས་པར་བཤུས་པས་ཉམ་ཐག་པའི་ང་རོ་འདོན་པའོ། །མེ་རབ་ཏུ་འབར་ཞིང་གདུང་བ་དེས་རྣམ་པར་བཞུ་བ་ནི་ཞུ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་འདྲ་བའི་ཟངས་ཞུན་མ་དེས་དེའི་ལུས་ལ་ལྡུགས་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་ཞིག་རབ་ཏུ་འབར་བའི་རལ་གྲི་དང་མདུང་ཐུང་དེ་དག་གིས་བསྣུན་ཅིང་གཤེགས་ནས་དེའི་ཤ་དུམ་བུར་བྱས་པ་ནི་དུམ་བུ་བརྒྱར་ལྷགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་སྡིག་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི། རང་གི་ལས་ཀྱི་གྲུབ་པའི་གཤིན་རྗེའི་སྐྱེས་བུས་པགས་པ་མ་ལུས་པ་བཤུས་པས་ཉམ་ཐག་ཅིང་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་མེ་ཡིས་བཞུས་པའི་ཟངས་ཞུན་ལུས་ལ་བླུགས་གྱུར་ལ་སླར་ཡང་མེ་རབ་ཏུ་འབར་བའི་རལ་གྲི་དང་མདུང་ཐུང་གིས་བསྣུན་ནས་ཤ་ཡི་དུམ་བུ་བརྒྱར་ལྷགས་ཤིང་། ཤིན་ཏུ་འབར་བའི་ལྕགས་ཀྱི་ས་གཞིར་ལྷུང་བ་ནི་མཚམས་མེད་ལ་སོགས་པའི་མི་དགེ་བ་ཆེན་པོ་མང་པོས་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe beings of Yama (Lord of Death) completely flay one's skin, causing extreme suffering.\nMolten copper, liquefied by intensely hot fire, is poured over one's body.\nStruck by blazing swords and short spears, one's flesh is cut into hundreds of pieces.\nFalling onto an extremely hot iron ground - this results from many non-virtuous actions.\n\n\nThis translation describes the horrific torments experienced in hell realms according to Buddhist cosmology, emphasizing that such sufferings result from accumulated negative karma or non-virtuous actions.", + "translation": "The beings of Yama (Lord of Death) completely flay one's skin, causing extreme suffering.\nMolten copper, liquefied by intensely hot fire, is poured over one's body.\nStruck by blazing swords and short spears, one's flesh is cut into hundreds of pieces.\nFalling onto an extremely hot iron ground - this results from many non-virtuous actions." } } }, @@ -10975,6 +38053,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་དགེ་ལ་མོས་བྱ་ཞིང་། །གུས་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ཆོ་ག་ཡིས། །བརྩམས་ནས་ང་རྒྱལ་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage based on the examples provided:\n\n\nTherefore, one should be devoted to virtue,\nAnd meditate with respect.\nThrough the ritual of Vajra Victory Banner,\nOne should begin and meditate on pride.\n", "translation": "Therefore, one should be devoted to virtue,\nAnd meditate with respect.\nThrough the ritual of Vajra Victory Banner,\nOne should begin and meditate on pride." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་དགེ་ལ་མོས་བྱ་ཞིང་། །གུས་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ཆོ་ག་ཡིས། །བརྩམས་ནས་ང་རྒྱལ་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: མོས་པའི་སྟོབས་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་བས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་གུས་པར་བསྒོམས་ཤིང་དཔྱད་ནས་དགེ་བ་ལ་གོམས་པར་བྱའོ། །ང་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་མདོ་ནས་བཤད་པའི་ཆོ་གའི་རིམ་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་བརྩམས་ཤིང་གོང་ནས་གོང་དུ་བརྟན་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་བརྟན་པར་བརྩམས་པ་ཞེས་པ་ནི་བརྩམས་ཏེ་ང་རྒྱལ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་བས་ན་དགེ་བ་ལ་མོས་ཏེ་འདུན་པར་བྱ་ཞིང་། དགེ་སྡིག་གི་བླང་དོར་ལ་གུས་པ་སྟེ་ཡིད་ཆེད་པ་ཉིད་དུ་བྱས་ནས་དེ་དག་གི་བླང་དོར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ང་རྒྱལ་གྱི་དཔུང་ལ་གཉིས་ཏེ། རྩོམ་པ་དང་། ཞུགས་པ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཕལ་པོ་ཆེའི་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བསྔོ་བ་དྲུག་པ་ལས། དཔེར་ན་ལྷའི་བུ་ཉི་མ་འཆར་བ་ནི་དམུས་ལོང་དང་རི་མི་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་མི་ལྡོག་པར་འོས་སུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་རྣམས་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་འཆར་བ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མི་ལྡོག་ཅིང་། འོས་སུ་གྱུར་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་སྨིན་པར་དང་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཆོ་ག་ཡིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བརྩམས་ནས་དེ་བསྒྲུབ་ནུས་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the Tibetan input and commentaries provided:\n\n\nTherefore, one should cultivate devotion to virtue,\nAnd meditate with reverence.\nThrough the ritual of the Vajra Victory Banner,\nOne should begin and meditate on pride.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original text and commentaries:\n- Emphasizing the importance of cultivating devotion to virtue and meditating with reverence\n- Referencing the \"Vajra Victory Banner\" ritual or practice\n- Indicating that one should begin this practice and meditate on a sense of pride or confidence in one's ability to accomplish virtue\n\nThe commentaries provide additional context about developing conviction in the results of virtuous and non-virtuous actions, as well as cultivating confidence in one's ability to benefit beings, using the metaphor of the sun rising to illuminate all without discrimination.", + "translation": "Therefore, one should cultivate devotion to virtue,\nAnd meditate with reverence.\nThrough the ritual of the Vajra Victory Banner,\nOne should begin and meditate on pride." } } }, @@ -10998,6 +38081,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དང་པོར་འབྱོར་པ་བརྟགས་ནས་ནི། །བརྩམ་མམ་ཡང་ན་མི་བརྩམ་བྱ། །མ་བརྩམས་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་གྱི། །བརྩམས་ནས་ལྡོག་པར་མི་བྱའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nFirst, examine your capabilities thoroughly.\nThen decide whether to undertake the task or not.\nIt is best not to begin at all\nThan to start and then turn back.\n\n\nThis translation conveys the Buddhist teaching about carefully considering one's abilities before committing to a spiritual practice or endeavor, and emphasizing the importance of perseverance once a path is chosen.", "translation": "tags:\n\n\nFirst, examine your capabilities thoroughly.\nThen decide whether to undertake the task or not.\nIt is best not to begin at all\nThan to start and then turn back." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདང་པོར་འབྱོར་པ་བརྟགས་ནས་ནི། །བརྩམ་མམ་ཡང་ན་མི་བརྩམ་བྱ། །མ་བརྩམས་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་གྱི། །བརྩམས་ནས་ལྡོག་པར་མི་བྱའོ། །\n\nCommentary 1: བརྩམས་པའི་རིམ་པ་ཉིད་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དང་པོར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བརྩམས་པ་ནི་ཁས་བླངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལ་འཇུག་པའི་དང་པོར་འབྱོར་པ་དེ་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་མེད་བརྟགས་ནས་ནི་ཡོད་ན་བརྩམ་མམ་མེད་ན་མི་བརྩམ་བྱ། གལ་ཏེ་མི་ནུས་ན་མ་བརྩམས་པ་ཉིད་མཆོག་ཡིན་གྱི་བརྩམས་ནས་དེ་ལས་ལྡོག་པར་མི་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFirst, examine your capabilities thoroughly.\nThen decide whether to undertake [the practice] or not.\nIt is best not to begin if unable,\nBut once begun, do not turn back.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which advises practitioners to carefully assess their abilities before committing to a spiritual practice. It emphasizes that it's better not to start if one lacks the capacity, but once a commitment is made, it should not be abandoned.", + "translation": "First, examine your capabilities thoroughly.\nThen decide whether to undertake [the practice] or not.\nIt is best not to begin if unable,\nBut once begun, do not turn back." } } }, @@ -11021,6 +38109,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་དེ་གོམས་ཤིང་། །སྡིག་དང་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །གཞན་དང་འབྲས་བུའི་དུས་ཀྱང་ནི། །དམན་འགྱུར་དེ་ཡང་སྒྲུབ་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn other lifetimes, one becomes habituated to this,\nAnd evil and suffering will increase.\nEven at the time of fruition with others,\nOne becomes inferior and unable to accomplish that.\n", "translation": "In other lifetimes, one becomes habituated to this,\nAnd evil and suffering will increase.\nEven at the time of fruition with others,\nOne becomes inferior and unable to accomplish that." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྐྱེ་བ་གཞན་དུ་དེ་གོམས་ཤིང་། །སྡིག་དང་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །གཞན་དང་འབྲས་བུའི་དུས་ཀྱང་ནི། །དམན་འགྱུར་དེ་ཡང་སྒྲུབ་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: བརྩམས་ནས་ལོག་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། སྐྱེ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཡང་དགེ་བ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་འཇུག་པ་དེ་གོམས་ན་ཡང་སྡིག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་པ་ནི་དང་པོ་རྩོམ་པའི་དུས་རང་དུ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའོ། །བྱ་བའི་དུས་སུ་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་དུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་བརྩམས་པའོ། །དམན་པ་ནི་ཉམས་པའོ། །དེ་ནི་ཞེས་པ་ནི་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་བརྩམས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དེའི་ཚེ་དེ་ཡང་མ་བསྒྲུབས་པའོ། །\n\nCommentary 2: ལོག་ན་དེ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་གཞན་ཡང་དམ་བཅས་ནས་ལྡོག་པ་དེ་གོམས་ནས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་འབྲས་སྡིག་པ་དང་རྣམ་སྨིན་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་དོར་ནས་བརྩམས་པ་གཞན་དེ་དང་དེའི་འབྲས་བུའི་དུས་ཀྱི་དགེ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱང་དམན་ཏེ་མཐར་མི་ཕྱིན་པར་འགྱུར། དེ་རང་ཡང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn future lives, by habituating to this,\nNegativity and suffering will increase.\nMoreover, the time for other [virtuous] deeds and their fruits\nWill diminish, and even those will not be accomplished.\n\n\nThis translation conveys that abandoning virtuous commitments leads to negative habits in future lives, increasing negativity and suffering. It also suggests that opportunities for other virtuous actions and their positive results will decrease, and even those diminished opportunities may not be fully realized.", + "translation": "In future lives, by habituating to this,\nNegativity and suffering will increase.\nMoreover, the time for other [virtuous] deeds and their fruits\nWill diminish, and even those will not be accomplished." } } }, @@ -11044,6 +38137,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལས་དང་ཉོན་མོངས་ནུས་པས་ཏེ། །གསུམ་པོ་དག་ལ་ང་རྒྱལ་བྱ། །བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་བྱའོ་ཞེས། །འདི་ནི་ལས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThrough the power of karma and afflictions,\nOne should be proud of these three.\nThinking \"I alone will do this\" -\nThis is the pride of karma itself.\n", "translation": "Through the power of karma and afflictions,\nOne should be proud of these three.\nThinking \"I alone will do this\" -\nThis is the pride of karma itself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལས་དང་ཉོན་མོངས་ནུས་པས་ཏེ། །གསུམ་པོ་དག་ལ་ང་རྒྱལ་བྱ། །བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་བྱའོ་ཞེས། །འདི་ནི་ལས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ཉིད། །\n\nCommentary 1: ཅི་ཐམས་ཅད་དུ་ང་རྒྱལ་བྱ་བ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ། ལས་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདིར་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ལས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ལས་གང་ཅུང་ཟད་བྱ་བར་འོས་པ་བྱུང་ན་དེ་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་བྱའི། གཞན་དག་ལ་གོ་སྐབས་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དགེ་བའི་ལས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པ་དང་། དེའི་ནུས་པ་སྟེ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ང་རྒྱལ་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nOne should take pride in three things:\nVirtuous actions, overcoming afflictions, and one's abilities.\nThinking \"I alone shall do this,\"\nThis is pride in one's actions.\n", + "translation": "One should take pride in three things:\nVirtuous actions, overcoming afflictions, and one's abilities.\nThinking \"I alone shall do this,\"\nThis is pride in one's actions." } } }, @@ -11067,6 +38165,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་དབང་མེད་འཇིག་རྟེན་འདིས། །རང་དོན་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པས། །འགྲོ་བས་བདག་ལྟར་མི་ནུས་ཏེ། །དེ་བས་བདག་གིས་འདི་བྱའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince this afflicted world, powerless,\nCannot accomplish its own welfare,\nAnd beings cannot act as I can,\nTherefore I shall do this myself.\n", "translation": "Since this afflicted world, powerless,\nCannot accomplish its own welfare,\nAnd beings cannot act as I can,\nTherefore I shall do this myself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་དབང་མེད་འཇིག་རྟེན་འདིས། །རང་དོན་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པས། །འགྲོ་བས་བདག་ལྟར་མི་ནུས་ཏེ། །དེ་བས་བདག་གིས་འདི་བྱའོ། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་རག་ལས་པ་ནི་དབང་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ལས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ནི། རང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་བྱའོ་ཞེས་སེམས་པ་འདི་ནི་ལས་ཀྱི་ང་རྒྱལ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཉོན་མོངས་པས་རང་དབང་མེད་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡང་རང་དོན་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པས་ན་འགྲོ་བས་བདག་ལྟར་རང་གཞན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་གིས་རང་གཞན་གྱི་དོན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nSince this worldly existence, powerless under the influence of afflictions,\nCannot accomplish even its own aims,\nAnd other beings are unable to do as I can,\nTherefore, I shall take on this task myself.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which discusses the inability of beings caught in samsara to effectively work for their own benefit due to being controlled by afflictions. It then expresses the bodhisattva's resolve to take on the responsibility of working for both their own and others' welfare, since others are unable to do so effectively.", + "translation": "Since this worldly existence, powerless under the influence of afflictions,\nCannot accomplish even its own aims,\nAnd other beings are unable to do as I can,\nTherefore, I shall take on this task myself." } } }, @@ -11090,6 +38193,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་དག་དམན་པའི་ལས་བྱེད་ན། །བདག་ཉིད་ཀྱང་ནི་ཇི་ལྟར་འདུག །ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་མི་བྱས་ཏེ། །བདག་ལ་ང་རྒྱལ་མེད་པ་མཆོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nWhen others engage in lowly tasks,\nHow should I conduct myself?\nI will not act with arrogance,\nFor being free of pride is supreme.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning and spirit of the original Tibetan, emphasizing the importance of humility and avoiding pride when observing others performing menial work.", "translation": "tags:\n\n\nWhen others engage in lowly tasks,\nHow should I conduct myself?\nI will not act with arrogance,\nFor being free of pride is supreme." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་དག་དམན་པའི་ལས་བྱེད་ན། །བདག་ཉིད་ཀྱང་ནི་ཇི་ལྟར་འདུག །ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་མི་བྱས་ཏེ། །བདག་ལ་ང་རྒྱལ་མེད་པ་མཆོག །\n\nCommentary 1: དམན་པ་ནི་མི་གཙང་བ་འཕྱག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་ན་ཡང་ལས་དམན་པའི་གྲོགས་མི་བྱའོ་སྙམ་ནས་གཞན་དག་ཁུར་འཁུར་བ་ལ་སོགས་པ་དམན་པའི་ལས་བྱེད་ན་བདག་ཉིད་ཀྱང་ནི་ཇི་ལྟར་དེའི་གྲོགས་མི་བྱེད་པར་འདུག་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ལས་དེ་ནི་དམན་པ་ལ་བདག་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་ལས་དེ་མི་བྱེད་དེ་བདག་ལ་ང་རྒྱལ་དེ་མེད་པ་མཆོག་ཡིན་པས་དེ་ཡང་སྤང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhen others perform lowly tasks,\nHow can I just stand by?\nI should not act out of pride,\nFor being free of pride is supreme.\n\nEven if others are doing menial work like sweeping or carrying loads,\nIt is not right for me to refrain from helping them as a companion.\nI should not avoid such tasks out of pride, thinking \"This work is lowly but I am superior.\"\nRather, being free of such pride is best, so I should abandon it.\n", + "translation": "When others perform lowly tasks,\nHow can I just stand by?\nI should not act out of pride,\nFor being free of pride is supreme.\n\nEven if others are doing menial work like sweeping or carrying loads,\nIt is not right for me to refrain from helping them as a companion.\nI should not avoid such tasks out of pride, thinking \"This work is lowly but I am superior.\"\nRather, being free of such pride is best, so I should abandon it." } } }, @@ -11113,6 +38221,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤི་བའི་སྦྲུལ་དང་ཕྲད་གྱུར་ན། །ཁྭ་ཡང་མཁའ་ལྡིང་ལྟ་བུར་སྤྱོད། །གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཉམ་ཆུང་ན། །ལྟུང་བ་ཆུང་ངུའང་གནོད་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen encountering a dead snake,\nEven a crow acts like a garuda.\nIf one is weak oneself,\nEven a small downfall can cause harm.\n", "translation": "When encountering a dead snake,\nEven a crow acts like a garuda.\nIf one is weak oneself,\nEven a small downfall can cause harm." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤི་བའི་སྦྲུལ་དང་ཕྲད་གྱུར་ན། །ཁྭ་ཡང་མཁའ་ལྡིང་ལྟ་བུར་སྤྱོད། །གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཉམ་ཆུང་ན། །ལྟུང་བ་ཆུང་ངུའང་གནོད་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ང་རྒྱལ་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྦྲུལ་གདུག་ཤི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉམ་ཆུང་ན་ཞེས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞན་ན་སྟེ། གལ་ཏེ་བདག་ཉམ་ཆུང་བ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུས་བསྐྱེད་པ་ཡང་གནོད་པར་བྱེད་པ་འཚིར་བར་བྱེད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནུས་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་བཞི་སྟེ། བརྟེན་པར་རིགས་པ་དང་། གཉེན་པོའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་རང་བཞིན་དང་། སྤང་བྱའི་ང་རྒྱལ་སྨད་པ་དང་། གཉེན་པོའི་ང་རྒྱལ་བསྔགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། དཔེར་ན་ཤི་བའི་སྦྲུལ་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་ན་ཁྭ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་བཞིན་དུ་དེ་ལ་བརྙས་ཐབས་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ནུས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཉམ་ཆུང་ན་ལྟུང་བ་ཆུང་ངུའང་བདག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པས།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nWhen encountering a dead snake,\nEven a crow acts like a garuda.\nIf one's own strength is weak,\nEven small faults cause harm.\n\n\nThis translation conveys the core meaning that when facing weakened obstacles (like a dead snake), even those normally considered weak (like crows) can act powerful. However, if one lacks confidence or effort, even small faults or afflictions can be harmful. The commentaries emphasize this is about cultivating pride or confidence in overcoming mental afflictions, and not becoming discouraged by small setbacks on the spiritual path.", + "translation": "When encountering a dead snake,\nEven a crow acts like a garuda.\nIf one's own strength is weak,\nEven small faults cause harm." } } }, @@ -11136,6 +38249,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཞུམ་བཅས་རྩོལ་བ་དོར་བ་ལ། །ཕོངས་ལས་ཐར་བ་ཡོད་དམ་ཅི། །ང་རྒྱལ་རྩོལ་བ་བསྐྱེད་པས་ནི། །ཆེན་པོ་ཡིས་ཀྱང་ཐུབ་པར་དཀའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHow can one escape from poverty\nBy giving up effort with discouragement?\nEven great ones find it difficult to succeed\nThrough generating proud exertion.\n", "translation": "How can one escape from poverty\nBy giving up effort with discouragement?\nEven great ones find it difficult to succeed\nThrough generating proud exertion." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཞུམ་བཅས་རྩོལ་བ་དོར་བ་ལ། །ཕོངས་ལས་ཐར་བ་ཡོད་དམ་ཅི། །ང་རྒྱལ་རྩོལ་བ་བསྐྱེད་པས་ནི། །ཆེན་པོ་ཡིས་ཀྱང་ཐུབ་པར་དཀའ། །\n\nCommentary 1: འདི་ལྟར་ཞུམ་པར་བྱས་ཤིང་། རྩོལ་བ་དོར་ནས་སྤྲོ་བ་མེད་པར་བྱས་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བདེ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ན་ཞུམ་པས་རྩོལ་བ་དོར་བར་བྱས་པས་ཉོན་མོངས་པ་བདེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་དབང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །རྩོལ་བ་བསྐྱེད་པས་ནི་འགལ་བར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ལ་བསམ་པ་ཞུམ་པ་དང་བཅས་ཤིང་སྦྱོར་བས་རྩོལ་བ་དོར་བ་ལ་ཕོངས་པ་ལས་ནམ་ཡང་ཐར་པ་ཡོད་དམ་ཅི། དེ་བས་བསམ་པ་ང་རྒྱལ་དང་སྦྱོར་བ་རྩོལ་བ་བསྐྱེད་ན་སྤང་བྱ་ཆེན་པོ་ཡིས་ཀྱང་ཐུབ་པར་དཀའ\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nCan one escape from misery\nBy being discouraged and abandoning effort?\nBy generating pride and exertion,\nEven the greatest can be difficult to overcome.\n\n\nThis translation attempts to capture the main ideas expressed in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries:\n\n1. The first two lines question whether giving up effort due to discouragement can lead to freedom from suffering.\n2. The second two lines suggest that cultivating pride and exertion can make even the most formidable obstacles difficult to overcome.\n\nThe commentaries emphasize that abandoning effort due to discouragement will not lead to liberation from afflictions, while generating determination and exertion is seen as the proper approach, even though it may be challenging.", + "translation": "Can one escape from misery\nBy being discouraged and abandoning effort?\nBy generating pride and exertion,\nEven the greatest can be difficult to overcome." } } }, @@ -11159,6 +38277,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་སེམས་ནི་བརྟན་པ་ཡིས། །ལྟུང་བ་རྣམས་ནི་གཞོམ་བྱ་སྟེ། །བདག་ནི་ལྟུང་བས་ཕམ་བྱས་ན། །ཁམས་གསུམ་རྒྱལ་འདོད་བཞད་གད་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, with a steadfast mind,\nOne should conquer all downfalls.\nIf I am defeated by downfalls,\nMy wish to conquer the three realms becomes laughable.\n", "translation": "Therefore, with a steadfast mind,\nOne should conquer all downfalls.\nIf I am defeated by downfalls,\nMy wish to conquer the three realms becomes laughable." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་སེམས་ནི་བརྟན་པ་ཡིས། །ལྟུང་བ་རྣམས་ནི་གཞོམ་བྱ་སྟེ། །བདག་ནི་ལྟུང་བས་ཕམ་བྱས་ན། །ཁམས་གསུམ་རྒྱལ་འདོད་བཞད་གད་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞོམ་པར་བྱ་བ་ནི་བརླག་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གང་བདག་ཁམས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱ་བར་འདོད་པ་ལ་བཞད་གད་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་སེམས་ནི་བརྟན་པ་ཡིས་ལྟུང་བ་རྣམས་ནི་གཞོམ་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ནི་ལྟུང་བས་ཚུར་ཕམ་པར་བྱས་ན་ཁམས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་འདོད་པ་བཞད་གད་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nTherefore, with a steadfast mind,\nOne should conquer all downfalls.\nIf I am defeated by downfalls,\nMy wish to conquer the three realms becomes laughable.\n", + "translation": "Therefore, with a steadfast mind,\nOne should conquer all downfalls.\nIf I am defeated by downfalls,\nMy wish to conquer the three realms becomes laughable." } } }, @@ -11182,6 +38305,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་ཀུན་ལས་རྒྱལ་བྱ་སྟེ། །བདག་ལས་སུ་ཡང་རྒྱལ་མི་བྱ། །རྒྱལ་བ་སེང་གེའི་སྲས་བདག་གིས། །ང་རྒྱལ་འདི་ལ་གནས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI shall conquer all others,\nBut none shall conquer me.\nI, a child of the victorious lions,\nShall abide in this pride.\n", "translation": "I shall conquer all others,\nBut none shall conquer me.\nI, a child of the victorious lions,\nShall abide in this pride." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་ཀུན་ལས་རྒྱལ་བྱ་སྟེ། །བདག་ལས་སུ་ཡང་རྒྱལ་མི་བྱ། །རྒྱལ་བ་སེང་གེའི་སྲས་བདག་གིས། །ང་རྒྱལ་འདི་ལ་གནས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་བས་ན་བདག་གིས་ཀུན་ལས་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་འོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བདག་རྒྱལ་བ་སེང་གེའི་སྲས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། རྒྱལ་བ་མི་ཡི་སེང་གེའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་བདག་གིས་སྤང་བྱ་ཀུན་ནས་རྒྱལ་བར་བྱ་སྟེ་བདག་ལས་སྤང་བྱ་སུ་ཡང་རྒྱལ་བར་མི་བྱའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་འདི་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nI shall conquer all (obstacles),\nNone shall conquer me.\nI, a child of the Victorious Lion,\nShall abide in this pride.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses a bodhisattva's determination to overcome all obstacles on the path to enlightenment. The commentaries clarify that this \"pride\" or confidence is appropriate for one who considers themselves a child of the Buddha (the Victorious Lion), and that it refers specifically to conquering negative qualities or obstacles to enlightenment, not other beings.", + "translation": "I shall conquer all (obstacles),\nNone shall conquer me.\nI, a child of the Victorious Lion,\nShall abide in this pride." } } }, @@ -11205,6 +38333,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འགྲོ་གང་ང་རྒྱལ་གྱིས་བཅོམ་དེ། །ཉོན་མོངས་ང་རྒྱལ་ཅན་མ་ཡིན། །ང་རྒྱལ་ཅན་དགྲའི་དབང་མི་འགྲོ། །དེ་དག་ང་རྒྱལ་དགྲ་དབང་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose beings conquered by pride\nAre not afflicted with pride.\nThe proud do not fall under the power of enemies.\nThose ones fall under the power of pride's enemy.\n", "translation": "Those beings conquered by pride\nAre not afflicted with pride.\nThe proud do not fall under the power of enemies.\nThose ones fall under the power of pride's enemy." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའགྲོ་གང་ང་རྒྱལ་གྱིས་བཅོམ་དེ། །ཉོན་མོངས་ང་རྒྱལ་ཅན་མ་ཡིན། །ང་རྒྱལ་ཅན་དགྲའི་དབང་མི་འགྲོ། །དེ་དག་ང་རྒྱལ་དགྲ་དབང་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: འགྲོ་བ་གང་དག་གཞན་ལ་གནོད་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བཅོམ་པ་དེ་ཉོན་མོངས་སྙིང་རྗེའི་གནས་ཏེ། དེ་ང་རྒྱལ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ང་རྒྱལ་གྱི་དགྲའི་དབང་དུ་གྱུར་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། འགྲོ་བ་གང་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཁེངས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བདག་ཉིད་བཅོམ་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི། ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ང་རྒྱལ་ཅན་དགྲའི་དབང་དུ་མི་འགྲོ་ལ་དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་ང་རྒྱལ་གྱི་དགྲའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་སོ། །སོང་བ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་སྙམ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThose beings overcome by pride are afflicted, not truly proud.\nThe truly proud do not fall under the power of enemies.\nThose afflicted ones fall under the power of pride, their enemy.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan and the commentaries:\n1. There's a distinction made between those genuinely proud and those afflicted by harmful pride.\n2. Those overcome by harmful pride are seen as afflicted or suffering, not truly proud.\n3. The truly proud are described as not falling under others' power.\n4. Those afflicted by pride are said to fall under the power of pride itself, which is described as their enemy.", + "translation": "Those beings overcome by pride are afflicted, not truly proud.\nThe truly proud do not fall under the power of enemies.\nThose afflicted ones fall under the power of pride, their enemy." } } }, @@ -11228,6 +38361,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ནི། །ངན་འགྲོར་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁྲིད་ཅིང་། །མི་ཡི་དགའ་སྟོན་བཅོམ་པ་དང་། །གཞན་གྱི་ཟས་ཟའི་བྲན་དང་ནི། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFilled with the affliction of pride,\nPride leads one to lower realms.\nIt destroys human celebrations,\nAnd makes one a slave eating others' food.\n", "translation": "Filled with the affliction of pride,\nPride leads one to lower realms.\nIt destroys human celebrations,\nAnd makes one a slave eating others' food." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ནི། །ངན་འགྲོར་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁྲིད་ཅིང་། །མི་ཡི་དགའ་སྟོན་བཅོམ་པ་དང་། །གཞན་གྱི་ཟས་ཟའི་བྲན་དང་ནི། །\n\nCommentary 1: དེ་ང་རྒྱལ་གྱི་དགྲའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ངན་འགྲོ་ནས་མིར་སྐྱེ་བ་ཐོབ་ཀྱང་དགའ་སྟོན་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་དགའ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་དང་མི་ལྡན་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཉོན་མོངས་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་ནས་ང་རྒྱལ་གྱིས་ངན་འགྲོར་འཁྲིད་ཅིང་། མིར་སྐྱེས་ནའང་དགའ་སྟོན་བཅོམ་པ་སྟེ་ཡིད་མི་དགའ་བ་དང་། གཞན་གྱི་ཟན་ཟ་བའི་བྲན་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFilled with the affliction of pride,\nOne is led to lower realms by arrogance.\nEven if reborn as a human, one's joy is destroyed,\nAnd one becomes a servant eating others' food.\n\n\nThis translation captures the key ideas that pride and arrogance lead to rebirth in lower realms, and even if one manages to be reborn as a human, pride destroys one's happiness and reduces one to a lowly state of dependence on others.", + "translation": "Filled with the affliction of pride,\nOne is led to lower realms by arrogance.\nEven if reborn as a human, one's joy is destroyed,\nAnd one becomes a servant eating others' food." } } }, @@ -11251,6 +38389,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གླེན་པ་མི་སྡུག་ཉམ་ཆུང་དང་། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་བརྙས་པར་འགྱུར། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་དཀའ་ཐུབ་ཅན། །དེ་ཡང་ང་རྒྱལ་ཅན་གཏོགས་ན། །དམན་པ་ཅི་འདྲ་ཡིན་པ་སྨྲོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe foolish, ugly, and weak\nAre despised everywhere.\nThose filled with pride and austerity,\nIf they too are counted among the arrogant,\nHow much more lowly are they said to be?\n", "translation": "The foolish, ugly, and weak\nAre despised everywhere.\nThose filled with pride and austerity,\nIf they too are counted among the arrogant,\nHow much more lowly are they said to be?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགླེན་པ་མི་སྡུག་ཉམ་ཆུང་དང་། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་བརྙས་པར་འགྱུར། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་དཀའ་ཐུབ་ཅན། །དེ་ཡང་ང་རྒྱལ་ཅན་གཏོགས་ན། །དམན་པ་ཅི་འདྲ་ཡིན་པ་སྨྲོས། །\n\nCommentary 1: མི་སྡུག་པ་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །\n\nCommentary 2: གླེན་པ་དང་། གཟུགས་མི་སྡུག་པ་དང་། ལུས་ཉམ་ཆུང་བ་དང་། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་གྱིས་བརྙས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་དཀའ་ཐུབ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དེ་ཡང་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ནང་དུ་གཏོགས་ན་དམན་པ་སྙིང་རྗེའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་སྨྲོས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThe foolish, ugly, and weak\nAre despised everywhere.\nEven an ascetic filled with pride,\nIf counted among the arrogant,\nHow much more lowly can one be?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan text and elaborated on in the commentaries. The verses speak about how those who are foolish, unattractive, and weak are generally looked down upon. It then goes on to say that even an ascetic (one who practices austerities) who is full of pride, if considered among the arrogant, is in an even more pitiable state. The final line is a rhetorical question emphasizing how low such a person has fallen.", + "translation": "The foolish, ugly, and weak\nAre despised everywhere.\nEven an ascetic filled with pride,\nIf counted among the arrogant,\nHow much more lowly can one be?" } } }, @@ -11274,6 +38417,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་ང་རྒྱལ་དགྲ་ལས་རྒྱལ་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་འཆང་། །དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང་རྣམ་རྒྱལ་དཔའ་དེ་ཉིད། །གང་ཞིག་ང་རྒྱལ་དགྲ་བདོ་བ་ཡང་ངེས་བཅོམ་སྟེ། །འགྲོ་ལ་འདོད་བཞིན་རྒྱལ་བའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nWhoever holds pride in order to conquer the enemy of pride,\nThat one is truly proud and completely victorious.\nWhoever definitively overcomes even the arising of the enemy of pride,\nFulfills the fruit of victory for beings as desired.\n", "translation": "Whoever holds pride in order to conquer the enemy of pride,\nThat one is truly proud and completely victorious.\nWhoever definitively overcomes even the arising of the enemy of pride,\nFulfills the fruit of victory for beings as desired." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་ང་རྒྱལ་དགྲ་ལས་རྒྱལ་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་འཆང་། །དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང་རྣམ་རྒྱལ་དཔའ་དེ་ཉིད། །གང་ཞིག་ང་རྒྱལ་དགྲ་བདོ་བ་ཡང་ངེས་བཅོམ་སྟེ། །འགྲོ་ལ་འདོད་བཞིན་རྒྱལ་བའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་ན་ང་རྒྱལ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པ་ལ་གང་ཞིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ནི་རྒྱལ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །དཔའ་ཞེས་པ་ནི་རབ་ཏུ་དཔའ་བའོ། །བདོ་ཞེས་པ་ནི་དྲག་ཏུ་སྐྱེས་པའོ། །འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ནི། གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་པ་ང་རྒྱལ་གྱི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུ་གཉེན་པོའི་ང་རྒྱལ་འཆང་བ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང་། རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དང་། དཔའ་བོ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་འདྲའི་གང་ཟག་གང་ཞིག་གིས་ནི་ང་རྒྱལ་གྱིས་དགྲ་བདོ་བ་དེ་ཡང་ངེས་པར་བཅོམ་སྟེ། འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་རྒྱལ་བའི་གོ་འཕང་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུའང་རྫོགས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhoever holds pride to conquer the enemy of pride,\nThat one is the proud, the victorious, and the hero.\nWhoever definitively defeats even the fiercely arising enemy of pride,\nFulfills the fruit of enlightenment for beings as desired.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which discusses the paradoxical use of pride (or confidence) to overcome negative pride, ultimately leading to enlightenment for the benefit of all beings. The commentaries provide context about the terms used and clarify that this refers to using a positive form of pride as an antidote to overcome negative pride, ultimately achieving Buddhahood and benefiting all beings.", + "translation": "Whoever holds pride to conquer the enemy of pride,\nThat one is the proud, the victorious, and the hero.\nWhoever definitively defeats even the fiercely arising enemy of pride,\nFulfills the fruit of enlightenment for beings as desired." } } }, @@ -11297,6 +38445,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྲོད་གནས་ན། །རྣམ་པ་སྟོང་དུ་སྲན་གཟུགས་ཏེ། །ཝ་ལ་སོགས་པས་སེང་གེ་བཞིན། །ཉོན་མོངས་ཚོགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen dwelling amidst afflictive emotions,\nBe patient in a thousand ways,\nLike a lion among jackals and such.\nDo not be overcome by the mass of afflictions.\n", "translation": "When dwelling amidst afflictive emotions,\nBe patient in a thousand ways,\nLike a lion among jackals and such.\nDo not be overcome by the mass of afflictions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁྲོད་གནས་ན། །རྣམ་པ་སྟོང་དུ་སྲན་གཟུགས་ཏེ། །ཝ་ལ་སོགས་པས་སེང་གེ་བཞིན། །ཉོན་མོངས་ཚོགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་བྱ། །\n\nCommentary 1: ནུས་པའི་ང་རྒྱལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྲོད་ན་གནས་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །སྲན་གཟུགས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པ་ལ་ཉམ་ང་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བྱུང་བར་གྱུར་ཀྱང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི། ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཏེ་མང་པོ་ཚོགས་པའི་ཁྲོད་ན་གནས་ན་རྣམ་པ་སྟོང་སྟེ་མང་པོར་གཉེན་པོའི་སྲན་གཟུག་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཝ་ལ་སོགས་པར་མང་པོས་སེང་གེ་ལ་མི་ཚུགས་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་ཚོགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven when dwelling amidst afflictions,\nApply a thousand antidotes.\nLike a lion among foxes and such,\nBe unassailable by the host of afflictions.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which encourages maintaining strength and resilience in the face of mental afflictions. The commentaries clarify that this verse is about cultivating confidence in one's ability to overcome negative emotions and thoughts, even when surrounded by them. The image of a lion among lesser animals is used to illustrate the practitioner's unshakeable nature when confronted with afflictions.", + "translation": "Even when dwelling amidst afflictions,\nApply a thousand antidotes.\nLike a lion among foxes and such,\nBe unassailable by the host of afflictions." } } }, @@ -11320,6 +38473,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བཞིན་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །རིགས་པ་ལས་ནི་གཞན་མི་སྤྱད། །རྩེད་མོའི་བདེ་འབྲས་འདོད་པ་ལྟར། །འདི་ཡིས་བྱ་བའི་ལས་གང་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLikewise, in all circumstances,\nOne should not act contrary to reason.\nJust as one desires the fruits of joyful play,\nWhat actions should be done by this?\n", "translation": "Likewise, in all circumstances,\nOne should not act contrary to reason.\nJust as one desires the fruits of joyful play,\nWhat actions should be done by this?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བཞིན་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །རིགས་པ་ལས་ནི་གཞན་མི་སྤྱད། །རྩེད་མོའི་བདེ་འབྲས་འདོད་པ་ལྟར། །འདི་ཡིས་བྱ་བའི་ལས་གང་ཡིན། །\n\nCommentary 1: དགའ་བའི་སྟོབས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྩེད་མོའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྒྱན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྩེད་མོའི་བདེ་བ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལས་དེ་བྱེད་པའི་བདེ་བའི་རོ་ལ་ཡང་ཆགས་པར་བྱའོ། །བྱ་བའི་ལས་ནི་བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་སྐབས་སུ་བབ་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དགའ་བའི་དཔུང་ལ། བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། རྩེད་མོ་ལ་དགའ་བ་དག་རྩེད་མོའི་བདེ་འབྲས་འདོད་པ་ལྟར་བྱང་སེམས་འདི་ཡིས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nSimilarly, at all times,\nOne should not engage in anything other than what is reasonable.\nJust as those who desire the joyful results of play,\nWhatever task this entails should be done.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that one should always act reasonably and with purpose, approaching even spiritual tasks with the same enthusiasm that people bring to enjoyable activities or games. The commentaries suggest this refers to maintaining a sense of delight and engagement in one's spiritual practice and duties, similar to how people eagerly pursue pleasurable pastimes.", + "translation": "Similarly, at all times,\nOne should not engage in anything other than what is reasonable.\nJust as those who desire the joyful results of play,\nWhatever task this entails should be done." } } }, @@ -11343,6 +38501,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལས་དེ་ལ་ནི་ཞེན་བྱ་སྟེ། །ལས་དེས་མི་ངོམས་དགའ་བར་བྱ། །བདེ་བའི་དོན་དུ་ལས་བྱས་ཀྱང་། །བདེ་འགྱུར་མི་འགྱུར་གཏོལ་མེད་ཀྱི། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOne should be attached to that action;\nBe insatiable and delight in that action.\nThough one acts for the sake of happiness,\nThere is no certainty whether happiness will result or not.\n", "translation": "One should be attached to that action;\nBe insatiable and delight in that action.\nThough one acts for the sake of happiness,\nThere is no certainty whether happiness will result or not." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལས་དེ་ལ་ནི་ཞེན་བྱ་སྟེ། །ལས་དེས་མི་ངོམས་དགའ་བར་བྱ། །བདེ་བའི་དོན་དུ་ལས་བྱས་ཀྱང་། །བདེ་འགྱུར་མི་འགྱུར་གཏོལ་མེད་ཀྱི། །\n\nCommentary 1: དེ་ལ་ཞེན་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཞེན་པར་བྱའོ། །འདིའི་སྒོ་ནས་ལས་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདེ་བའི་དོན་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལས་གང་གཞན་གང་གི་དོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་བདེ་བའོ། །རང་དང་གཞན་གཉི་གའི་བདེ་བའི་རྒྱུ་དེ་མ་བྱས་ན་ནམ་ཞིག་སྟེ། བདེ་བ་ནམ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: དགེ་བའི་ལས་དེ་ལ་ནི་བླང་བྱར་ཞེན་པར་བྱ་སྟེ། ལས་དེས་མི་ངོམས་ཤིང་དགའ་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་བྱེད་པར་རིགས་པ་ངོ་བོ་བདེ་བ་དང་། མི་ངོམས་པར་རིགས་པ་རྣམ་སྨིན་བདེ་བ་དང་། དེས་ན་དགའ་བས་འཇུག་བྱར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་བདེ་བའི་དོན་དུ་ལས་བྱས་ཀྱང་དེས་བདེ་བར་འགྱུར་མི་འགྱུར་གཏོལ་མེད་ཀྱི་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nOne should be attached to that action,\nAnd be insatiable and joyful in that action.\nAlthough actions are done for the sake of happiness,\nWhether they will bring happiness or not is uncertain.\n", + "translation": "One should be attached to that action,\nAnd be insatiable and joyful in that action.\nAlthough actions are done for the sake of happiness,\nWhether they will bring happiness or not is uncertain." } } }, @@ -11366,6 +38529,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་གི་ལས་ཉིད་བདེ་འགྱུར་བ། །དེ་ལས་མི་བྱེད་ཇི་ལྟར་བདེ། །སྤུ་གྲིའི་སོར་ཆགས་སྦྲང་རྩི་ལྟའི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ངོམས་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHow can one be at ease not doing\nThe very actions that bring happiness?\nIf one is not satisfied by desires,\nWhich are like honey on a razor's edge,\n", "translation": "How can one be at ease not doing\nThe very actions that bring happiness?\nIf one is not satisfied by desires,\nWhich are like honey on a razor's edge," + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་གི་ལས་ཉིད་བདེ་འགྱུར་བ། །དེ་ལས་མི་བྱེད་ཇི་ལྟར་བདེ། །སྤུ་གྲིའི་སོར་ཆགས་སྦྲང་རྩི་ལྟའི། །འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ངོམས་ན། །\n\nCommentary 1: འདི་ལྟར་སྤུ་གྲི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྤུ་གྲིའི་སོ་ལ་ཆགས་པའི་སྦྲང་རྩི་བལྡགས་པས་ལྕེ་ཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཉམ་ང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་ལ་རོ་མྱོང་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བའི་ཚུལ་དང་གང་ལྡན་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་ཀྱང་མི་ངོམས་ན་རང་དང་གཞན་གྱི་བདེ་བ་སྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་སྦྲང་རྩི་ཞི་ཞིང་དགེ་བའི་རོས་ཅི་སྟེ་ངོམས་པར་འགྱུར། མཇུག་བསྡུ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ལས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བརྩམས་པའི་ལས་མཐར་ཕྱིན་ནས་ཀྱང་དགའ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འཇིགས་པར་བྱས་ལ་གཟོད་ཀྱིས་དོར་བར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: གང་གི་ལས་ཉིད་ཀྱང་བདེ་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་བདེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་མི་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་བདེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ལས་ཉིད་བདེ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིས་ཀྱི་བདེ་བ་གཞན་འདོད་པ་དེ་ལས་མི་བྱེད་ན་ཇི་ལྟར་བདེ་ཞེས་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། སྤུ་གྲིའི་སོར་ཆགས་སྦྲང་རྩི་ལྟར་ཕན་ཆུང་ལ་ཉེས་དམིགས་ཆེ་བའི་འདོད་ཡོན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ངོམས་ན།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nHow can one be content not doing deeds that bring happiness?\nIf one is not satisfied even with desires\nLike honey on a razor's edge,\nHow much more should one delight in virtuous deeds?\n", + "translation": "How can one be content not doing deeds that bring happiness?\nIf one is not satisfied even with desires\nLike honey on a razor's edge,\nHow much more should one delight in virtuous deeds?" } } }, @@ -11389,6 +38557,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གླང་ཆེན་མཚོ་ཕྲད་མཚོར་འཇུག་ལྟར། །ལས་དེ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་བྱ། །སྟོབས་ཉམས་པ་དང་རྗེས་འབྲེལ་ན། །སླར་བྱའི་དོན་དུ་དོར་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLike an elephant entering a lake when it encounters one,\nOne should engage in that action.\nIf one's strength wanes and becomes disconnected,\nOne should abandon it in order to do it again later.\n", "translation": "Like an elephant entering a lake when it encounters one,\nOne should engage in that action.\nIf one's strength wanes and becomes disconnected,\nOne should abandon it in order to do it again later." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགླང་ཆེན་མཚོ་ཕྲད་མཚོར་འཇུག་ལྟར། །ལས་དེ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་བྱ། །སྟོབས་ཉམས་པ་དང་རྗེས་འབྲེལ་ན། །སླར་བྱའི་དོན་དུ་དོར་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གང་མཚོ་དང་ཕྲད་པ་དེ་ལ་མཚོ་ཕྲད་ཅེ་འམ། ཡང་ན་མཚོ་དེ་དང་གླང་པོ་ཆེར་ཕྲད་པའོ། །དོར་བའི་སྟོབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྗེས་སུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལས་གང་ཞིག་བརྩམས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ནུས་པ་མེད་ཅིང་རྗེས་སུ་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བ་འདྲ་ན་ཕྱིས་བྱའོ་སྙམ་པའི་བསམ་པས་སྐབས་དེར་རེ་ཞིག་བཤོལ་ལ་གཏང་ངོ་། །གང་གི་ཚེ་རྫོགས་པར་ཟིན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་དེ་བཤོལ་བར་བྱའི། དེ་ལ་ཞེན་ནས་བསྡད་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཕྱིར་ཞིང་གོང་ནས་གོང་དུ་འཇུག་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: ཚ་བས་གདུངས་པའི་གླང་ཆེན་མཚོར་ཕྲད་མཚོར་འཇུག་པ་ལྟར་དགེ་བའི་ལས་དེ་ཉིད་ལ་དགའ་བས་འཇུག་པར་བྱའོ། །བཞི་པ་དོར་བའི་དཔུང་ལ་གཉིས་ལས། མི་ནུས་པ་རེ་ཞིག་དོར་བ་ནི། སྟོབས་ཉམས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཏེ་ད་ལྟ་ལས་དེ་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་ན་སླར་ནུས་པར་བྱ་དོན་དུ་རེ་ཞིག་དོར་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nLike an elephant encountering a lake plunges into it,\nOne should likewise engage in that task.\nIf one's strength is diminished and difficulties follow,\nOne should temporarily set it aside to do it later.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses the metaphor of an elephant eagerly entering a lake to describe how one should approach tasks. It also advises that if one's strength wanes or obstacles arise, it's wise to temporarily postpone the task with the intention of returning to it later when conditions are more favorable.", + "translation": "Like an elephant encountering a lake plunges into it,\nOne should likewise engage in that task.\nIf one's strength is diminished and difficulties follow,\nOne should temporarily set it aside to do it later." } } }, @@ -11412,6 +38585,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལེགས་པར་ཟིན་ན་ཕྱི་མ་དང་། །ཕྱི་མ་འདོད་པས་དེ་སྤང་བྱ། །འཐབ་རྙིང་དགྲ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །གཡུལ་ངོར་རལ་ཁ་ལྷགས་པ་བཞིན། །ཉོན་མོངས་མཚོན་ལས་གཟུར་བྱ་ཞིང་། །ཉོན་མོངས་དགྲ་རྣམས་གཞོམ་པར་བཏེག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf grasped well, for the future,\nAnd desiring the future, that should be abandoned.\nLike an old enemy together\nFacing off in battle,\nOne should dodge the weapons of afflictions,\nAnd rise up to defeat the foes of afflictions.\n", "translation": "If grasped well, for the future,\nAnd desiring the future, that should be abandoned.\nLike an old enemy together\nFacing off in battle,\nOne should dodge the weapons of afflictions,\nAnd rise up to defeat the foes of afflictions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལེགས་པར་ཟིན་ན་ཕྱི་མ་དང་། །ཕྱི་མ་འདོད་པས་དེ་སྤང་བྱ། །འཐབ་རྙིང་དགྲ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ། །གཡུལ་ངོར་རལ་ཁ་ལྷགས་པ་བཞིན། །ཉོན་མོངས་མཚོན་ལས་གཟུར་བྱ་ཞིང་། །ཉོན་མོངས་དགྲ་རྣམས་གཞོམ་པར་བཏེག །\n\nCommentary 1: འབད་པའི་སྟོབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཐབ་རྙིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཐབ་རྙིང་ཞེས་པ་རལ་གྲིའི་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མཁས་པར་བསླབས་པའོ། །གཟུར་བར་བྱ་བ་ནི་བག་ཟོན་བྱ་བའོ། །འཇེབས་པར་བརྟག་ཅེས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཟིན་པ་གཏན་དུ་དོར་བ་ནི། སྔ་མ་དེ་ལེགས་པར་ཟིན་ནས་ཕྱི་མ་དང་། དེའི་ཡང་ཕྱི་མ་ལ་སོགས་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པས་སྔ་མ་དེ་སྤང་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དཔུང་གིས་ལྷུར་བླང་བར་བྱ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། གཉེན་པོ་ལྷུར་བླང་ཚུལ་དང་། ཉེས་པ་སྤང་ཚུལ་དང་། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་བག་ཡོད་ལྷུར་བླང་བ་ནི། དཔེར་ན་འཐབ་མོ་རྙིང་པ་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་དག་དགྲ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གཡུལ་ངོར་རལ་ཁ་ལྷགས་པ་ན་རང་ལ་མཚོན་གྱིས་མི་ཕོག་པ་དང་ཕར་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ལྟར། ཉོན་མོངས་མཚོན་ལས་གཟུར་བར་བྱ་ཞིང་ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་འཇེབས་པར་བཏགས་ཏེ་དེས་སླར་གནོད་མི་ནུས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWhen one has firmly grasped the previous, \nOne should abandon it, desiring what comes after.\nLike a seasoned warrior facing an old enemy in battle,\nOne should dodge the weapons of afflictions,\nAnd rise up to defeat the foes of negative emotions.\n", + "translation": "When one has firmly grasped the previous, \nOne should abandon it, desiring what comes after.\nLike a seasoned warrior facing an old enemy in battle,\nOne should dodge the weapons of afflictions,\nAnd rise up to defeat the foes of negative emotions." } } }, @@ -11435,6 +38613,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཡུལ་དུ་རལ་གྲི་ལྷུང་གྱུར་ན། །འཇིགས་པས་མྱུར་དུ་ལེན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དྲན་པའི་མཚོན་ཤོར་ན། །དམྱལ་བའི་འཇིགས་དྲན་མྱུར་དུ་བླང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf a sword falls in battle,\nOne quickly picks it up out of fear.\nLikewise, if the weapon of mindfulness is lost,\nSwiftly recall the fear of hell realms and take it up again.\n", "translation": "If a sword falls in battle,\nOne quickly picks it up out of fear.\nLikewise, if the weapon of mindfulness is lost,\nSwiftly recall the fear of hell realms and take it up again." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཡུལ་དུ་རལ་གྲི་ལྷུང་གྱུར་ན། །འཇིགས་པས་མྱུར་དུ་ལེན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དྲན་པའི་མཚོན་ཤོར་ན། །དམྱལ་བའི་འཇིགས་དྲན་མྱུར་དུ་བླང་། །\n\nCommentary 1: གཡུལ་དུ་འཐབ་མོའི་སར་འཇིགས་པས་མྱུར་དུ་ལེན་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དྲན་པ་ལྷུར་བླང་བ་ནི། དཔེར་ན་གཡུལ་དུ་རལ་གྲི་ལྷུང་གྱུར་ན་འཇིགས་པས་མྱུར་དུ་ལེན་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་དྲན་པས་མཚོན་ཤོར་ཏེ་གཉེན་པོ་བརྗེད་པར་གྱུར་ན་དམྱལ་བའི་འཇིགས་པ་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་དྲན་པའི་མཚོན་མྱུར་དུ་བླང་ངོ་། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf a sword falls on the battlefield,\nOne quickly picks it up out of fear.\nLikewise, if the weapon of mindfulness is lost,\nSwiftly retrieve it, remembering the terrors of hell.\n\n\nThis translation attempts to capture the metaphor of losing and retrieving a weapon (mindfulness) in battle, with the urgency driven by fear of the consequences (hell realms) if one fails to maintain mindfulness.", + "translation": "If a sword falls on the battlefield,\nOne quickly picks it up out of fear.\nLikewise, if the weapon of mindfulness is lost,\nSwiftly retrieve it, remembering the terrors of hell." } } }, @@ -11458,6 +38641,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟར་ཁྲག་ལ་བརྟེན་བཅས་ནས། །དུག་ནི་ལུས་ལ་ཁྱབ་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་གླགས་ནི་རྙེད་པ་ན། །ཉེས་པས་སེམས་ལ་ཁྱབ་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as poison spreads throughout the body\nWhen it finds support in the blood,\nLikewise, when faults find an opportunity,\nThey spread throughout the mind.\n", "translation": "Just as poison spreads throughout the body\nWhen it finds support in the blood,\nLikewise, when faults find an opportunity,\nThey spread throughout the mind." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟར་ཁྲག་ལ་བརྟེན་བཅས་ནས། །དུག་ནི་ལུས་ལ་ཁྱབ་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་གླགས་ནི་རྙེད་པ་ན། །ཉེས་པས་སེམས་ལ་ཁྱབ་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: རྨའི་ཁྲག་རྙེད་པ་དང་དེ་ལ་རྟེན་བཅས་ནས་ལུས་ལ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཁྱེད་པར་འགྱུར་བའོ། །གླགས་ནི་དྲན་པ་ཉམས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཉེས་པ་མི་འབྱུང་བར་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་མདའ་དུག་ཅན་བསྣུན་པ་ན་ཁྲག་ལ་བརྟེན་བྱས་ནས་དུག་ནི་ལུས་ལ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་གླགས་རྙེད་པར་གྱུར་ན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་གྱིས་ཉེས་པས་སེམས་ལ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input verse and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nJust as poison spreads throughout the body\nWhen it finds support in the blood,\nLikewise, when faults find an opportunity,\nThey pervade the mind.\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, using the commentaries to clarify that:\n1. The verse is drawing an analogy between how poison spreads in the body and how faults spread in the mind.\n2. The \"opportunity\" (གླགས) refers to a moment when mindfulness is weakened.\n3. Even a small fault, when given a chance, can gradually pervade the entire mind, similar to how poison spreads through the body via the bloodstream.", + "translation": "Just as poison spreads throughout the body\nWhen it finds support in the blood,\nLikewise, when faults find an opportunity,\nThey pervade the mind." } } }, @@ -11481,6 +38669,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡུངས་མར་བཀང་བའི་སྣོད་བཀུར་ལ། །རལ་གྲི་ཐོགས་པས་དྲུང་བསྡད་དེ། །བོ་ན་གསོད་བསྡིགས་འཇིགས་པ་ལྟར། །བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་གྱིས་དེ་བཞིན་སྒྲིམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLike one who carries a vessel filled with oil,\nWhile another with a sword stands ready nearby,\nThreatening death if even a drop is spilled -\nSo should the disciplined practitioner be vigilant.\n", "translation": "Like one who carries a vessel filled with oil,\nWhile another with a sword stands ready nearby,\nThreatening death if even a drop is spilled -\nSo should the disciplined practitioner be vigilant." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡུངས་མར་བཀང་བའི་སྣོད་བཀུར་ལ། །རལ་གྲི་ཐོགས་པས་དྲུང་བསྡད་དེ། །བོ་ན་གསོད་བསྡིགས་འཇིགས་པ་ལྟར། །བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་གྱིས་དེ་བཞིན་སྒྲིམ། །\n\nCommentary 1: བདག་ཉིད་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སྟོབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡུངས་མར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡུངས་མར་གྱི་སྣོད་ཐོགས་པའི་མི་ལ་རལ་གྲི་ཐོགས་པས་བསྡིགས་པ་ནི་ཡུངས་མར་བོ་ན་བསད་ཀྱིས་དོགས་པའི་འཇིགས་པས་ཡུངས་མར་གྱི་སྣོད་འབའ་ཞིག་སེམས་པ་དེ་བཞིན་དུ། དྲན་པ་ཉམས་ན་ཉོན་མོངས་པ་བྱུང་བ་ནི་ཉེས་པ་བྱུང་བའི་ཆད་པས་གདུང་བའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་ཡུངས་མར་གྱིས་བཀང་བའི་སྣོད་བསྐུར་ལ་ལམ་འདྲེད་པ་ལ་འགྲོར་བཅུག་སྟེ། རལ་གྲི་ཐོགས་པས་དྲུང་དུ་བསྡད་དེ་ཅུང་ཟད་གཅིག་བོ་ན་གསོད་དོ་ཞེས་བསྡིགས་ན་འཇིགས་ནས་ཤིན་ཏུ་སྒྲིམ་པ་ལྟར་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་གྱིས་སྡོམ་པ་འཛིན་པས་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲིམ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nLike one carrying a vessel filled with oil,\nWith a swordsman standing nearby,\nThreatening death if it spills,\nSo should the disciplined practitioner be vigilant.\n\n\nThis translation captures the core metaphor of the verse, comparing the mindfulness required in spiritual practice to the careful attention needed when carrying oil under threat of death. The commentaries clarify that this represents how practitioners should maintain constant awareness and discipline, as if their very life depended on it, to avoid falling into negative mental states or breaking their vows.", + "translation": "Like one carrying a vessel filled with oil,\nWith a swordsman standing nearby,\nThreatening death if it spills,\nSo should the disciplined practitioner be vigilant." } } }, @@ -11504,6 +38697,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉེས་པ་བྱུང་བ་རེ་རེ་ཞིང་། །བདག་ལ་སྨད་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་། །བདག་ལ་ཕྱིས་འདི་མི་འབྱུང་བ། །དེ་ལྟར་བྱ་ཞེས་ཡུན་རིང་བསམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor each and every fault that occurs,\nI will criticize myself and think at length:\n\"How can I ensure that this\nWill never happen to me again?\"\n", "translation": "For each and every fault that occurs,\nI will criticize myself and think at length:\n\"How can I ensure that this\nWill never happen to me again?\"" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉེས་པ་བྱུང་བ་རེ་རེ་ཞིང་། །བདག་ལ་སྨད་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་། །བདག་ལ་ཕྱིས་འདི་མི་འབྱུང་བ། །དེ་ལྟར་བྱ་ཞེས་ཡུན་རིང་བསམ། །\n\nCommentary 1: ཅི་ནས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་འབད་ཀྱང་གལ་ཏེ་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་བྱུང་ན་ཉེས་པ་བྱུང་བ་རེ་རེ་ཞིང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལ་སྨད་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་བདག་ཕྱིས་འདི་མི་འབྱུང་བར་དེ་ལྟར་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཡུན་རིང་དུ་བསམ་མོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nFor each and every fault that occurs,\nHaving criticized myself, by all means,\nSo that this does not happen to me again in the future,\nI will contemplate for a long time, thinking \"I must act in this way.\"\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of self-reflection, self-criticism, and the determination to avoid repeating mistakes in the future, as emphasized in the original Tibetan text and elaborated upon in the commentaries.", + "translation": "For each and every fault that occurs,\nHaving criticized myself, by all means,\nSo that this does not happen to me again in the future,\nI will contemplate for a long time, thinking \"I must act in this way.\"" } } }, @@ -11527,6 +38725,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟར་གནས་སྐབས་འདི་དག་ལ། །དྲན་པ་གོམས་པ་ཉིད་འགྱུར་ཞེས། །རྒྱུ་འདི་ཡིས་ནི་ཕྲད་པའམ། །རིགས་པའི་ལས་ནི་འདོད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as one becomes habituated to mindfulness\nIn these temporary states,\nBy this cause, one should desire\nTo encounter or engage in appropriate actions.\n", "translation": "Just as one becomes habituated to mindfulness\nIn these temporary states,\nBy this cause, one should desire\nTo encounter or engage in appropriate actions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟར་གནས་སྐབས་འདི་དག་ལ། །དྲན་པ་གོམས་པ་ཉིད་འགྱུར་ཞེས། །རྒྱུ་འདི་ཡིས་ནི་ཕྲད་པའམ། །རིགས་པའི་ལས་ནི་འདོད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དྲན་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་བཤེས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་དེའི་ཕན་ཡོན་ཐོབ་པར་འདོད་ནའོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ་གཉིས་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཞུགས་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་དྲན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསམ་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ཉེས་པ་མི་འབྱུང་བར་བྱ་བ་དང་། བྱུང་བ་བཟློག་པའི་གནས་སྐབས་འདི་དག་ལ་གཉེན་པོ་དྲན་པ་གོམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་སེམས་པའི་རྒྱུ་འདི་ཡིས་ནི་དེའི་རྒྱུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པའམ། རིགས་པ་ནི་འགྲེལ་ཆེན་ལས་ཐོབ་པ་ཞེས་པར་འབྱུང་ཞིང་། དེའི་དོན་ཡང་དེས་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང་ལྟུང་བ་ལས་ལྡང་ཆེད་དུ་ཆད་པའི་ལས་འབྱིན་པ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པར་བྱ། ཞེས་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nJust as one becomes accustomed to mindfulness\nIn these various circumstances,\nFor this reason, one should desire\nTo meet with or obtain proper instruction.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which discusses the importance of cultivating mindfulness in different situations and seeking out spiritual friends or proper teachings as a means to develop this mindfulness. The commentaries emphasize the role of virtuous spiritual friends and the benefits of their instructions in generating mindfulness, especially when dealing with afflictive emotions or preventing wrongdoings.", + "translation": "Just as one becomes accustomed to mindfulness\nIn these various circumstances,\nFor this reason, one should desire\nTo meet with or obtain proper instruction." } } }, @@ -11550,6 +38753,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཅི་ནས་ལས་བྱེད་སྔོན་རོལ་ནས། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མཐུ་ཡོད་པ། །དེ་ལྟར་བག་ཡོད་གཏམ་དྲན་ཏེ། །བདག་ཉིད་ལྡང་བ་ཡང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nBefore undertaking any action,\nOne should have the ability for all things.\nThus, mindfully recalling this advice,\nOne should rise up with lightness and ease.\n", "translation": "Before undertaking any action,\nOne should have the ability for all things.\nThus, mindfully recalling this advice,\nOne should rise up with lightness and ease." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཅི་ནས་ལས་བྱེད་སྔོན་རོལ་ནས། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མཐུ་ཡོད་པ། །དེ་ལྟར་བག་ཡོད་གཏམ་དྲན་ཏེ། །བདག་ཉིད་ལྡང་བ་ཡང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་དེ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཟོ་མདོག་བདེ་བར་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ་བའོ། །བག་ཡོད་པའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བག་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ལེའུར་བརྗོད་དོ། །འཇུག་པ་ནི་རྩོམ་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་བདག་ཉིད་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི། ཅི་ནས་དགེ་བའི་ལས་དེ་བྱེད་པའི་སྔོན་རོལ་ནས་ལས་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མཐུ་ཡོད་པ་དེ་ལྟར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བག་ཡོད་བསྟེན་ཚུལ་གྱི་གཏམ་རྣམས་དྲན་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ཉིད་ལྡང་བ་ཡང་བ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་སྤྲོ་བས་འཇུག་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nBefore engaging in any action,\nCultivate the power to accomplish all tasks.\nThus, remembering the teachings on mindfulness,\nOne should rise with lightness and enthusiasm.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of preparation, mindfulness, and enthusiastic engagement in one's activities, as elaborated in the commentaries.", + "translation": "Before engaging in any action,\nCultivate the power to accomplish all tasks.\nThus, remembering the teachings on mindfulness,\nOne should rise with lightness and enthusiasm." } } }, @@ -11573,6 +38781,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟར་རླུང་ནི་འགྲོ་བ་དང་། །འོང་བས་ཤིང་བལ་དབང་བསྒྱུར་བ། །དེ་བཞིན་སྤྲོ་བས་དབང་བསྒྱུར་ཏེ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as the wind controls cotton\nBy its coming and going,\nSo too enthusiasm controls [the mind].\nThus, in this way, accomplishment will occur.\n", "translation": "Just as the wind controls cotton\nBy its coming and going,\nSo too enthusiasm controls [the mind].\nThus, in this way, accomplishment will occur." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟར་རླུང་ནི་འགྲོ་བ་དང་། །འོང་བས་ཤིང་བལ་དབང་བསྒྱུར་བ། །དེ་བཞིན་སྤྲོ་བས་དབང་བསྒྱུར་ཏེ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: འདི་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཤིང་བལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཤིང་བལ་ཏེ་རས་བལ་ཆུང་ངུ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་རླུང་ལ་རག་ལས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་མོས་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་ནས་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གོམས་པས་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་ཞིང་རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་དང་། བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་ནས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: དེའི་དགོས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་རླུང་ནི་འགྲོ་བ་དང་འོང་བས་ཤིང་བལ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་པ་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བས་ལུས་ངག་ལ་དབང་བསྒྱུར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལེའུ་བདུན་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nJust as the wind controls cotton,\nMoving it to and fro,\nLikewise, enthusiasm controls [the mind and body].\nIn this way, accomplishment will occur.\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning of the verse, which uses the analogy of wind moving cotton to illustrate how enthusiasm or joyous effort can control one's mind and body, leading to the accomplishment of virtuous goals and spiritual attainments.", + "translation": "Just as the wind controls cotton,\nMoving it to and fro,\nLikewise, enthusiasm controls [the mind and body].\nIn this way, accomplishment will occur." } } }, @@ -11596,6 +38809,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་ནས་ནི། །ཡིད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བཞག །སེམས་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་མི། །ཉོན་མོངས་མཆི་བའི་ཕྲག་ན་གནས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving thus generated diligence,\nSet the mind in meditative concentration.\nA person whose mind is distracted\nDwells in the jaws of afflictions.\n", "translation": "Having thus generated diligence,\nSet the mind in meditative concentration.\nA person whose mind is distracted\nDwells in the jaws of afflictions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་ནས་ནི། །ཡིད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བཞག །སེམས་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་མི། །ཉོན་མོངས་མཆི་བའི་ཕྲག་ན་གནས། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བསྟན་པའི་རྗེས་ལ་བསམ་གཏན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །གཞག་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །ནི་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་མཆེ་བའི་ཕྲག་ན་གནས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་རྣམས་སོ། །\n\nCommentary 2: བསམ་གཏན་གྱི་ལེའུ་ལ་གསུམ་སྟེ། མཚམས་སྦྱར་བའི་སྒོ་ནས་བསམ་གཏན་བསྒོམ་པར་གདམས་པ་དང་། མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤང་བ་དང་། མཉེན་པོ་སྡོམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་མཉམ་པར་འཇོགས་པའི་ཐབས་ལ་སོགས་པ་ཐོས་བསམ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་ནས་ནི་ཡིད་ནི་དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །བསླབ་བཏུས་ལས། བཟོད་བྱ་ཐོས་པ་བཙལ་བར་བྱ། །དེ་ནས་ནགས་སུ་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving thus generated diligence,\nPlace the mind in meditative concentration.\nA person whose mind is distracted\nDwells between the fangs of afflictions.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. It follows diligence (effort) with instruction on meditation\n2. It emphasizes placing the mind in single-pointed concentration (samadhi)\n3. It contrasts this with a distracted mind\n4. It uses the vivid imagery of afflictions as fangs or teeth, indicating the danger of a distracted mind\n\nThe commentaries provide context that this is part of a section on meditation practice, following teachings on diligence, and emphasizes the importance of focused concentration as opposed to mental distraction which leaves one vulnerable to afflictive emotions.", + "translation": "Having thus generated diligence,\nPlace the mind in meditative concentration.\nA person whose mind is distracted\nDwells between the fangs of afflictions." } } }, @@ -11619,6 +38837,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་དང་སེམས་ནི་དབེན་པ་ཡིས། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བས་འཇིག་རྟེན་སྤང་བྱ་ཞིང་། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་དོར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThrough seclusion of body and mind,\nDistractions will not arise.\nTherefore, abandon worldly affairs,\nAnd completely discard conceptual thoughts.\n", "translation": "Through seclusion of body and mind,\nDistractions will not arise.\nTherefore, abandon worldly affairs,\nAnd completely discard conceptual thoughts." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་དང་སེམས་ནི་དབེན་པ་ཡིས། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བས་འཇིག་རྟེན་སྤང་བྱ་ཞིང་། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་དོར། །\n\nCommentary 1: དེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྩམ་པའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཟློག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་དང་སེམས་ཞེས་སྨོས་ཏེ།ལུས་དབེན་པ་ནི་དབེན་པ་ལ་གནས་པའོ། །སེམས་དབེན་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའོ། །རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། མདོར་བསྟན་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མ་བཞག་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སེམས་ནི་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་མི་ཉོན་མོངས་པའི་མཆེ་བའི་ཕྲག་ན་གནས་ཏེ། དེར་མྱུར་དུ་འཇོམས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །འོ་ན་གཡེང་བ་གང་གིས་སྤོང་ཞེ་ན། ལུས་དང་སེམས་ནི་དབེན་པ་ཡིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མི་འབྱུང་ངོ་དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་འཛི་སྤངས་ཏེ་ལུས་དབེན་པ་དང་འདོད་པ་ལ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ཡོངས་སུ་དོར་ནས་སེམས་དབེན་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThrough seclusion of body and mind,\nDistraction will not arise.\nTherefore, abandon worldly affairs,\nAnd completely discard conceptual thoughts.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the importance of physical and mental seclusion to prevent distraction, and advises abandoning worldly concerns and discarding conceptual thoughts in order to cultivate concentration and meditation.", + "translation": "Through seclusion of body and mind,\nDistraction will not arise.\nTherefore, abandon worldly affairs,\nAnd completely discard conceptual thoughts." } } }, @@ -11642,6 +38865,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཆགས་པའི་ཕྱིར་དང་རྙེད་སོགས་ལ། །སྲེད་པས་འཇིག་རྟེན་མི་སྤོང་སྟེ། །དེ་བས་འདི་དག་ཡོངས་སྤོངས་ལ། །མཁས་པས་འདི་ལྟར་དཔྱད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDue to attachment and craving for gain and the like,\nOne does not renounce worldly things.\nTherefore, completely abandoning these,\nThe wise should analyze in this way.\n", "translation": "Due to attachment and craving for gain and the like,\nOne does not renounce worldly things.\nTherefore, completely abandoning these,\nThe wise should analyze in this way." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཆགས་པའི་ཕྱིར་དང་རྙེད་སོགས་ལ། །སྲེད་པས་འཇིག་རྟེན་མི་སྤོང་སྟེ། །དེ་བས་འདི་དག་ཡོངས་སྤོངས་ལ། །མཁས་པས་འདི་ལྟར་དཔྱད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་མ་སྤང་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་བཟུང་ངོ་། །སྲེད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །ཆགས་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འདི་དག་ཅེས་པ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་སྤང་བ་དང་། རྣམ་རྟོག་དོར་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཉེས་དམིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འདུ་འཛི་སྤང་བ་དང་། ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་དབེན་པ་བསྟེན་པར་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྤང་བྱའི་བློ་བསྐྱེད་པ་དང་། སྤོང་བའི་ཐབས་བསྟེན་པའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་དང་རྙེད་སོགས་ལ་སྲེད་པས་འཇིག་རྟེན་མི་སྤངས་ཏེ། དེ་བས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་འདོད་པའི་མཁས་པས་ཆགས་སྲེད་འདི་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ལ་འདི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཡང་དག་གནས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །སེམས་ལ་སེམས་ཉིད་འཇོག་ཕྱིར་དང་། །ཆོས་རབ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཕྱིར། །ཞི་གནས་དང་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་ཏེ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nDue to attachment and craving for gain and so forth,\nOne does not renounce worldly life.\nTherefore, completely abandoning these,\nThe wise should contemplate in this way.\n", + "translation": "Due to attachment and craving for gain and so forth,\nOne does not renounce worldly life.\nTherefore, completely abandoning these,\nThe wise should contemplate in this way." } } }, @@ -11665,6 +38893,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཞི་གནས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་བྱས་ནས། །ཐོག་མར་ཞི་གནས་བཙལ་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་མེད་ལ་མངོན་དགས་འགྲུབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nKnowing that insight endowed with perfect calm\nThoroughly destroys the afflictions,\nOne should first seek calm abiding.\nThis is accomplished through joy\nIn detachment from worldly attachments.\n", "translation": "Knowing that insight endowed with perfect calm\nThoroughly destroys the afflictions,\nOne should first seek calm abiding.\nThis is accomplished through joy\nIn detachment from worldly attachments." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཞི་གནས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་བྱས་ནས། །ཐོག་མར་ཞི་གནས་བཙལ་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་མེད་ལ་མངོན་དགས་འགྲུབ། །\n\nCommentary 1: དཔྱད་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཞི་གནས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཞི་གནས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ཞེན་པ་མེད་པ་སྟེ། ཆགས་པ་མེད་པ་དང་ཞེན་པ་མེད་པའི་མངོན་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: དེས་བསྐྱེད་པའམ་དེ་དང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་རྩ་བ་ནས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་ཤེས་པར་བྱས་ནས། ཐོག་མར་ཞི་གནས་བཙལ་བར་བྱ་སྟེ་དེ་ཡང་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་འགྲུབ་ཀྱི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nKnowing that vipashyana (insight meditation) endowed with shamatha (calm abiding)\nThoroughly destroys the afflictions,\nOne should first seek shamatha.\nThis is accomplished through joy in non-attachment to worldly things.\n\n\nThis translation aims to capture the key points from the original Tibetan verse and the explanatory commentaries:\n\n1. The importance of combining shamatha (calm abiding) with vipashyana (insight meditation)\n2. The power of this combination to overcome afflictive emotions\n3. The instruction to first cultivate shamatha\n4. The emphasis on developing non-attachment and joy in renunciation as a foundation for meditation practice", + "translation": "Knowing that vipashyana (insight meditation) endowed with shamatha (calm abiding)\nThoroughly destroys the afflictions,\nOne should first seek shamatha.\nThis is accomplished through joy in non-attachment to worldly things." } } }, @@ -11688,6 +38921,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མི་རྟག་སུ་ཞིག་མི་རྟག་ལ། །ཡང་དག་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཡོད། །དེས་ནི་ཚེ་རབས་སྟོང་ཕྲག་ཏུ། །སྡུག་པ་མཐོང་བར་ཡོང་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWho among the impermanent clings\nTo that which is truly impermanent?\nFor thousands of lifetimes, they\nWill never see what they hold dear.\n", "translation": "Who among the impermanent clings\nTo that which is truly impermanent?\nFor thousands of lifetimes, they\nWill never see what they hold dear." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམི་རྟག་སུ་ཞིག་མི་རྟག་ལ། །ཡང་དག་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཡོད། །དེས་ནི་ཚེ་རབས་སྟོང་ཕྲག་ཏུ། །སྡུག་པ་མཐོང་བར་ཡོང་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་རྟག་སུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ནང་སེམས་ཅན་དང་། ཕྱི་ཡོ་བྱད་དང་། མི་ནུས་པའི་གཞན་དོན་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཆགས་པའི་ཉེས་པ་ནི། རང་ཉིད་མི་རྟག་པ་སུ་ཞིག་གཉེན་བཤེས་མི་རྟག་པ་ལ་ཡང་དག་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ཡོད་དེ་ཆགས་པ་དེས་ནི་ཚེ་རབས་སྟོང་དུ་ཡང་སྡུག་པ་མཐོང་བ་ཡོང་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་དེ། ལས་ངན་པས་འབྲས་བུ་མི་འདོད་པ་བསྐྱེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWho, being impermanent themselves, becomes truly attached to the impermanent?\nBy doing so, for thousands of lifetimes,\nThey will never come to see their beloved.\n\n\nThis translation captures the core message about the futility of attachment to impermanent things or beings, and how such attachment leads to suffering across many lifetimes. The commentaries emphasize that this verse is meant to discourage attachment and highlight the negative consequences of clinging to that which is transient.", + "translation": "Who, being impermanent themselves, becomes truly attached to the impermanent?\nBy doing so, for thousands of lifetimes,\nThey will never come to see their beloved." } } }, @@ -11711,6 +38949,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མ་མཐོང་ན་ནི་དགར་མི་འགྱུར། །ཡིད་ཀྱང་མཉམ་འཇོག་མི་འགྱུར་ལ། །མཐོང་ཡང་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བས། །སྔར་བཞིན་སྲེད་པས་གདུང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf not seen, one does not become pleased.\nThe mind also does not become settled.\nEven when seen, one does not become satisfied.\nAs before, one becomes tormented by craving.\n", "translation": "If not seen, one does not become pleased.\nThe mind also does not become settled.\nEven when seen, one does not become satisfied.\nAs before, one becomes tormented by craving." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམ་མཐོང་ན་ནི་དགར་མི་འགྱུར། །ཡིད་ཀྱང་མཉམ་འཇོག་མི་འགྱུར་ལ། །མཐོང་ཡང་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བས། །སྔར་བཞིན་སྲེད་པས་གདུང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: མ་མཐོང་ན་སྟེ་སྡུག་པ་མ་མཐོང་ནའོ། །རྟོག་པ་འགོག་པ་སྟེ། རངས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར། སྔར་བཞིན་ཏེ་མ་མཐོང་བའི་གནས་སྐབས་བཞིན་ནོ། །སྲེད་པ་སྟེ་སྲེད་པས་སོ། །གདུངས་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: མ་མཐོང་ན་ནི་དགར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཡིད་མི་བདེ་བར་འགྱུར་ཞིང་དེས་ཡིད་ཀྱང་མཉམ་པར་འཇོགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་མཐོང་ཡང་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བས་སྔར་བཞིན་དུ་དེ་ལ་སྲེད་པས་གདུངས་པར་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf not seen, one does not become joyful.\nThe mind also does not become settled.\nEven when seen, one does not become satisfied.\nThus, as before, one is tormented by craving.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes how attachment and craving lead to suffering whether the object of desire is present or absent. The commentaries clarify that \"not seen\" refers to not seeing the beloved, and that even when seen, excessive attachment prevents satisfaction, leading to continued suffering from craving just as before.", + "translation": "If not seen, one does not become joyful.\nThe mind also does not become settled.\nEven when seen, one does not become satisfied.\nThus, as before, one is tormented by craving." } } }, @@ -11734,6 +38977,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆགས་བྱས་ན། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་སྒྲིབ། །སྐྱོ་བའི་སེམས་ཀྱང་འཇིག་པར་བྱེད། །ཐ་མར་མྱ་ངན་གདུང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one becomes attached to sentient beings,\nIt completely obscures the ultimate truth.\nIt also destroys the mind of renunciation,\nAnd finally leads to sorrow and anguish.\n", "translation": "If one becomes attached to sentient beings,\nIt completely obscures the ultimate truth.\nIt also destroys the mind of renunciation,\nAnd finally leads to sorrow and anguish." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆགས་བྱས་ན། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་སྒྲིབ། །སྐྱོ་བའི་སེམས་ཀྱང་འཇིག་པར་བྱེད། །ཐ་མར་མྱ་ངན་གདུང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཆགས་པ་ནི་སེམས་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་ནི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱོ་བ་ནི་ཡིད་འབྱུང་བའོ། །མ་ཕྲད་ན་སྡུག་པ་རྣམས་དང་ཕྲད་པར་འདོད་པ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཤིང་སྲེག་པར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆགས་བྱས་ན་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཐོང་བ་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་སྒྲིབ་ཅིང་སྐྱོ་བའི་སེམས་ཀྱང་འཇིག་པར་བྱེད། ཐ་མར་དེ་དང་བྲལ་བའི་མྱ་ངན་གྱིས་གདུང་བར་འགྱུར་ཏེ་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf one becomes attached to sentient beings,\nIt completely obscures the true nature of reality.\nIt also destroys the mind of renunciation,\nAnd ultimately leads to the torment of sorrow.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas explained in the commentaries:\n- Attachment (ཆགས་པ) to sentient beings obscures one's view of reality or true qualities (ཡང་དག་པ་ཉིད)\n- It destroys the mind of renunciation or disillusionment (སྐྱོ་བའི་སེམས)\n- In the end, it leads to the suffering of grief (མྱ་ངན) when separated from those one is attached to", + "translation": "If one becomes attached to sentient beings,\nIt completely obscures the true nature of reality.\nIt also destroys the mind of renunciation,\nAnd ultimately leads to the torment of sorrow." } } }, @@ -11757,6 +39005,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལ་སེམས་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཚེ་འདི་དོན་མེད་འདའ་བར་འགྱུར། །རྟག་པ་མེད་པའི་མཛའ་བཤེས་ཀྱིས། །གཡུང་དྲུང་ཆོས་ཀྱང་འཇིག་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy mere thoughts alone,\nThis life will pass meaninglessly.\nThrough impermanent friends and loved ones,\nEven the eternal Dharma will be destroyed.\n", "translation": "By mere thoughts alone,\nThis life will pass meaninglessly.\nThrough impermanent friends and loved ones,\nEven the eternal Dharma will be destroyed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལ་སེམས་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཚེ་འདི་དོན་མེད་འདའ་བར་འགྱུར། །རྟག་པ་མེད་པའི་མཛའ་བཤེས་ཀྱིས། །གཡུང་དྲུང་ཆོས་ཀྱང་འཇིག་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཚེ་ཐུང་ཞེས་པ་ནི་ཚེ་བག་ཙམ་མོ། །ཡང་ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུའོ། །དོན་མེད་པ་ནི་མཛའ་བཤེས་ཀྱི་སེམས་ཁྲལ་བྱས་པ་ལ་འབྲས་བུ་མེད་པའོ། །གཡུང་དྲུང་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའོ། །འཇིག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉམས་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལ་སེམས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་དུས་འདས་ཏེ་དགེ་བ་མ་གྲུབ་པས་ཚེ་འདི་དོན་མེད་དུ་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ཆགས་བྱ་ཡུལ་གྱི་ཉེས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། བྱིས་པ་ཞེན་པས་བསྟེན་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང་། སྐབས་སུ་བབ་ན་ཇི་ལྟར་འགྲོག་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་བསྟན་བཤད་བསྡུ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། རྟག་པ་མེད་པའི་མཛའ་བཤེས་ཀྱིས་གཡུང་དྲུང་ནི་ཐར་པ་སྟེ་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱང་འཇིག་པར་བྱེད་ཅེས་པ་དགེ་ལྷས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nBy merely thinking about them,\nThis life will pass meaninglessly.\nThrough impermanent friends and companions,\nEven the eternal Dharma will be destroyed.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan:\n- Excessive concern with worldly relationships wastes one's life\n- Impermanent friends and attachments can lead one astray from the Dharma\n- The eternal/unchanging nature of the Dharma is contrasted with impermanent worldly concerns\n- There is a warning that even one's spiritual practice can be undermined by misplaced priorities\n\nThe commentaries helped clarify some terms and concepts, such as \"gyung drung\" referring to the eternal/long-lasting nature of the Dharma, and \"jig par gyur\" meaning to destroy or degrade.", + "translation": "By merely thinking about them,\nThis life will pass meaninglessly.\nThrough impermanent friends and companions,\nEven the eternal Dharma will be destroyed." } } }, @@ -11780,6 +39033,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱིས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་སྤྱོད་ན། །ངེས་པར་ངན་འགྲོར་འགྲོ་འགྱུར་ཏེ། །སྐལ་མི་མཉམ་པར་ཁྲིད་བྱེད་ན། །བྱིས་པ་བསྟེན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you associate with fools as equals,\nYou will certainly go to lower realms.\nIf you lead those who are not your equals,\nWhat use is there in relying on fools?\n", "translation": "If you associate with fools as equals,\nYou will certainly go to lower realms.\nIf you lead those who are not your equals,\nWhat use is there in relying on fools?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱིས་དང་སྐལ་བ་མཉམ་སྤྱོད་ན། །ངེས་པར་ངན་འགྲོར་འགྲོ་འགྱུར་ཏེ། །སྐལ་མི་མཉམ་པར་ཁྲིད་བྱེད་ན། །བྱིས་པ་བསྟེན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པའོ། །སྐལ་བ་མི་མཉམ་པ་ནི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའོ། །ཁྲིད་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་འདོད་པའི་སར་ཁྲིད་པའོ། །\n\nCommentary 2: བྱིས་པ་ནི་རྒན་པོ་དང་འཕགས་པ་དང་མཁས་པའི་ཟླས་དྲངས་པ་གསུམ་ལས་འདི་ཕྱི་མ་གཉིས་ཡིན་ཞིང་། དེ་ལས་ཀྱང་གཙོ་ཆེར་ཐ་མ་སྟེ། དེ་དག་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་སྟེ་འདྲ་བར་སྤྱོད་ན་ངེས་པར་ངན་འགྲོར་འགྲོ་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་དང་སྐལ་བ་མི་མཉམ་པར་ཏེ་དེའི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བར་གཞན་དུ་འཁྲིད་པར་བྱེད་ན་བྱིས་པ་བསྟེན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf one associates with fools as equals,\nOne will certainly go to lower realms.\nIf one is led astray from those of unequal fortune,\nWhat use is there in relying on fools?\n\n\nThis translation captures the key ideas from the original Tibetan and the commentaries:\n1. Associating with fools as equals refers to following their ways.\n2. This will lead to rebirth in lower realms.\n3. \"Unequal fortune\" refers to not following the ways of the noble ones or wise.\n4. Being led astray means being taken to places undesired by the wise.\n5. The rhetorical question at the end emphasizes the futility of relying on fools.", + "translation": "If one associates with fools as equals,\nOne will certainly go to lower realms.\nIf one is led astray from those of unequal fortune,\nWhat use is there in relying on fools?" } } }, @@ -11803,6 +39061,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཛའ་འགྱུར་ལ། །ཡུད་ཙམ་གྱིས་ནི་དགྲར་ཡང་འགྱུར། །དགའ་བའི་གནས་ལ་ཁྲོ་བྱེད་པས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མགུ་བར་དཀའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIn an instant one can become a friend,\nAnd in a moment turn into an enemy.\nBecause they get angry at what pleases them,\nOrdinary beings are difficult to satisfy.\n", "translation": "In an instant one can become a friend,\nAnd in a moment turn into an enemy.\nBecause they get angry at what pleases them,\nOrdinary beings are difficult to satisfy." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཛའ་འགྱུར་ལ། །ཡུད་ཙམ་གྱིས་ནི་དགྲར་ཡང་འགྱུར། །དགའ་བའི་གནས་ལ་ཁྲོ་བྱེད་པས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མགུ་བར་དཀའ། །\n\nCommentary 1: དགའ་བའི་གནས་ནི་བསོད་ནམས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། བདག་གིས་དེ་ལ་མི་ཕན་པ་དང་། དེས་བདག་ལ་མི་ཕན་པའོ། །དང་པོ་ནི། སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཛའ་འགྱུར་ལ་དེ་ཉིད་ཡུད་ཙམ་གྱིས་ནི་དགྲར་ཡང་འགྱུར། དགའ་བའི་གནས་དགེ་བ་ལ་སྦྱར་ན་ཡང་ཁྲོ་བར་བྱེད་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མགུ་བར་དཀའ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn an instant, they become friends,\nAnd in a moment, they turn into enemies.\nThey become angry even at things that bring joy,\nSo ordinary beings are difficult to please.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes the fickle nature of ordinary beings' relationships and emotions. The commentaries provide additional context, explaining that \"ordinary beings\" refers to those afflicted with negative emotions, and that the \"sources of joy\" can be interpreted as virtuous actions or merit. The verse highlights how quickly people's attitudes can change and how they can become angry even at positive things, making it challenging to satisfy or please them.", + "translation": "In an instant, they become friends,\nAnd in a moment, they turn into enemies.\nThey become angry even at things that bring joy,\nSo ordinary beings are difficult to please." } } }, @@ -11826,6 +39089,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཕན་པར་སྨྲས་ན་ཁྲོ་བར་བྱེད། །བདག་ཀྱང་ཕན་ལས་བཟློག་པར་བྱེད། །དེ་དག་ངག་ནི་མ་མཉན་ན། །ཁྲོ་བས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen spoken to beneficially, they become angry.\nThey also turn away from what is helpful.\nIf their words are not heeded,\nThey will go to lower realms due to anger.\n", "translation": "When spoken to beneficially, they become angry.\nThey also turn away from what is helpful.\nIf their words are not heeded,\nThey will go to lower realms due to anger." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཕན་པར་སྨྲས་ན་ཁྲོ་བར་བྱེད། །བདག་ཀྱང་ཕན་ལས་བཟློག་པར་བྱེད། །དེ་དག་ངག་ནི་མ་མཉན་ན། །ཁྲོ་བས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: མ་མཉན་ན་ཞེས་པ་ལ། ཟློག་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ཅེས་པ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །\n\nCommentary 2: ཕན་པའི་ཆོས་སྨྲས་ནའང་ཁྲོ་བར་བྱེད་ཅིང་དང་དུ་མི་ལེན་ལ་བདག་ཀྱང་ཕན་པའི་ཆོས་དེ་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་ལ་དེ་དག་གི་ཚིག་དེ་མ་ཉན་ན་ཁྲོ་བས་དེ་དག་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen beneficial advice is spoken, they become angry. They also turn away from what is beneficial. If their words are not heeded, due to anger they will go to lower realms.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that when someone tries to give helpful advice, the recipients become angry and reject what would benefit them. Furthermore, if their own words (likely referring to their angry responses) are not listened to, their anger will lead them to be reborn in lower realms or unfortunate states of existence.", + "translation": "When beneficial advice is spoken, they become angry. They also turn away from what is beneficial. If their words are not heeded, due to anger they will go to lower realms." } } }, @@ -11849,6 +39117,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མཐོ་ལ་ཕྲག་དོག་མཉམ་དང་འགྲན། །དམའ་ལ་ང་རྒྱལ་བསྟོད་ན་དྲེགས། །མི་སྙན་བརྗོད་ན་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེ། །ནམ་ཞིག་བྱིས་ལས་ཕན་པ་ཐོབ།\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEnvy the high and compete with equals;\nLook down on the low, grow arrogant when praised.\nWhen hearing unpleasant words, anger arises.\nWhen will benefit ever come from childish beings?\n", "translation": "Envy the high and compete with equals;\nLook down on the low, grow arrogant when praised.\nWhen hearing unpleasant words, anger arises.\nWhen will benefit ever come from childish beings?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམཐོ་ལ་ཕྲག་དོག་མཉམ་དང་འགྲན། །དམའ་ལ་ང་རྒྱལ་བསྟོད་ན་དྲེགས། །མི་སྙན་བརྗོད་ན་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེ། །ནམ་ཞིག་བྱིས་ལས་ཕན་པ་ཐོབ།\n\nCommentary 1: མཐོ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་སོ། །ཕྲག་དོག་པ་ནི་མི་བཟོད་པའོ། །མཉམ་པ་ཡང་ཡོན་ཏན་མཉམ་པའོ། །འགྲན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྩོད་པའོ། །དམའ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་དམའ་བའོ། །ང་རྒྱལ་ནི་སེམས་དཔང་བསྟོད་པའོ། །དྲེགས་པ་ནི་རང་མཐོང་བྱེད་པའོ། །མི་སྙན་པར་བརྗོད་པ་ནི་སྨོད་པའོ། །ཁོང་ཁྲོ་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། མཐོ་ལ་ཕྲག་དོག་མཉམ་པ་ལ་འགྲན་དམའ་ལ་ང་རྒྱལ་བསྟོད་ན་དྲེགས། མི་སྙད་བརྗོད་ན་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེ་བས་དེས་ན་ནམ་ཞིག་བྱིས་པ་དང་འགྲོགས་པ་ལས་ཕན་པ་ཐོབ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTowards those higher, there is jealousy and competition with equals.\nTowards those lower, there is pride, and when praised, arrogance.\nWhen criticized, anger arises.\nWhen will benefit ever be gained from associating with the childish?\n\n\nThis translation captures the key ideas:\n1. Feeling jealous of those with higher qualities and competing with equals\n2. Looking down on those with lesser qualities, and becoming arrogant when praised\n3. Becoming angry when criticized\n4. Questioning when any benefit can be derived from associating with immature or foolish people", + "translation": "Towards those higher, there is jealousy and competition with equals.\nTowards those lower, there is pride, and when praised, arrogance.\nWhen criticized, anger arises.\nWhen will benefit ever be gained from associating with the childish?" } } }, @@ -11872,6 +39145,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱིས་དང་འགྲོགས་ན་བྱིས་པ་ལ། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང་། །འཁོར་བར་དགའ་བའི་གཏམ་ལ་སོགས། །མི་དགེ་ཅིས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen associating with childish people,\nSelf-praise, criticism of others,\nAnd talk delighting in samsara -\nSuch non-virtues will certainly arise.\n", "translation": "When associating with childish people,\nSelf-praise, criticism of others,\nAnd talk delighting in samsara -\nSuch non-virtues will certainly arise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱིས་དང་འགྲོགས་ན་བྱིས་པ་ལ། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང་། །འཁོར་བར་དགའ་བའི་གཏམ་ལ་སོགས། །མི་དགེ་ཅིས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་། །\n\nCommentary 1: བྱིས་པ་ལས་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ལས་སོ། །བསྟོད་པ་ནི་སྨོན་པའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའོ། །\n\nCommentary 2: མི་ཐོབ་པར་མ་ཟད་གཞན་ཡང་བྱིས་པ་དང་འགྲོགས་ན་བྱིས་པ་ལས་བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང་འཁོར་བར་དགའ་བ་སྟེ་དེ་ལ་ཆགས་པས་གཏམ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བ་ཅིས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhen associating with the childish, from such immature ones,\nSelf-praise and disparagement of others,\nAlong with talk delighting in samsara and the like,\nNon-virtuous deeds will certainly arise.\n", + "translation": "When associating with the childish, from such immature ones,\nSelf-praise and disparagement of others,\nAlong with talk delighting in samsara and the like,\nNon-virtuous deeds will certainly arise." } } }, @@ -11895,6 +39173,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་བདག་དང་གཞན་བསྟེན་པ། །དེས་ནི་ཕུང་བར་འགྱུར་བར་ཟད། །དེས་ཀྱང་བདག་དོན་མ་བྱས་ལ། །བདག་ཀྱང་དེ་དོན་མི་འགྱུར་བས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, relying on self and others\nWill only lead to ruin.\nBy that, one's own purpose is not accomplished,\nAnd one does not become beneficial to others.\n", "translation": "Thus, relying on self and others\nWill only lead to ruin.\nBy that, one's own purpose is not accomplished,\nAnd one does not become beneficial to others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་བདག་དང་གཞན་བསྟེན་པ། །དེས་ནི་ཕུང་བར་འགྱུར་བར་ཟད། །དེས་ཀྱང་བདག་དོན་མ་བྱས་ལ། །བདག་ཀྱང་དེ་དོན་མི་འགྱུར་བས། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་དང་སྤྱོད་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པའོ། །བསྟེན་པ་ནི་ཕྲག་དོག་ཅན་གྱི་བྱིས་པ་རྣམས་བསྟེན་པའོ། །དེས་ཞེས་པ་ནི་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་སོ། །ཕུང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ་བརྩམས་པ་དོན་མེད་པའོ། །འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་བས་ན་ཡིད་ཉོན་མི་མོངས་པ་སྟེ། མ་འཁྲུག་པ་གཅིག་པུར་རྒྱུ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་ན་བདག་དང་གཞན་བསྟེན་ཏེ་འགྲོགས་པ་དེས་ནི་ཕུང་བར་འགྱུར་བར་ཟད་དོ། །དེས་ཀྱང་བདག་དོན་མ་བྱས་ལ་བདག་ཀྱང་དེ་དོན་མི་འགྱུར་བ་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, associating with oneself and others\nOnly leads to ruin.\nThey have not accomplished my purpose,\nAnd I will not fulfill their purpose either.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which warns against harmful associations and emphasizes the futility of such relationships where neither party benefits the other.", + "translation": "Thus, associating with oneself and others\nOnly leads to ruin.\nThey have not accomplished my purpose,\nAnd I will not fulfill their purpose either." } } }, @@ -11918,6 +39201,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱིས་ལས་ཐག་རིང་བྱོལ་བར་བྱ། །ཕྲད་ན་དགའ་བས་མགུ་བྱས་ཏེ། །འདྲིས་ཆེན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བར། །ཐ་མལ་པ་ཙམ་ལེགས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nStay far away from childish people.\nIf you meet them, be pleasant and cordial,\nBut do not become too familiar.\nIt is best to remain ordinary with them.\n", "translation": "Stay far away from childish people.\nIf you meet them, be pleasant and cordial,\nBut do not become too familiar.\nIt is best to remain ordinary with them." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱིས་ལས་ཐག་རིང་བྱོལ་བར་བྱ། །ཕྲད་ན་དགའ་བས་མགུ་བྱས་ཏེ། །འདྲིས་ཆེན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བར། །ཐ་མལ་པ་ཙམ་ལེགས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: འབྱོལ་བར་བྱ་བ་ནི་འབྲོས་པར་བྱ་བའོ། །ཕྲད་ན་སྟེ། རང་བཞིན་འོངས་པར་འགྱུར་ནའོ། །དགའ་བ་ནི་སྙན་པར་སྨྲ་བས་སོ། །མགུ་བར་བྱ་བ་ནི་མཉེས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་འདྲིས་ཆེན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། སླར་ངོ་ཤེས་ཤིང་གཅུགས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པས་མ་ཡིན་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ན་བྱིས་ལས་ཐག་རིང་བྱོལ་བར་བྱ་སྟེ། སྐྱེས་རབས་ལས། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ནམ་ཡང་མི་ཐོས་ཤིང་། །མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ནམ་ཡང་མི་སྨྲ་དང་། །བྱིས་དང་འགྲོགས་ལས་སྐྱོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་། །མི་མྱོང་མཆོག་དེ་བདག་གིས་ཁྱོད་ལ་སློང་། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཕྲད་ན་དགའ་བའི་སྤྱོད་ཚུལ་གྱིས་མགུ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དང་ཧ་ཅང་འདྲིས་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བས་ཐ་མལ་པ་ཙམ་སྟེ་དེ་ལ་ཆགས་སྡང་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་སྤྱོད་ལམ་ལེགས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nStay far away from childish people.\nIf you encounter them, please them with joyful behavior.\nWithout becoming too familiar,\nMaintain a neutral, proper demeanor.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. Avoiding immature or foolish people\n2. If meeting is unavoidable, being pleasant but not overly friendly\n3. Maintaining a balanced, neutral approach without becoming too close\n4. Behaving appropriately without strong attachment or aversion", + "translation": "Stay far away from childish people.\nIf you encounter them, please them with joyful behavior.\nWithout becoming too familiar,\nMaintain a neutral, proper demeanor." } } }, @@ -11941,6 +39229,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བུང་བས་མེ་ཏོག་སྦྲང་རྩི་བཞིན། །ཆོས་ཀྱི་དོན་ཙམ་བླངས་ནས་ནི། །ཀུན་ལས་སྔོན་ཆད་མ་མཐོང་བཞིན། །འདྲིས་པ་མེད་པར་གནས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLike a bee gathering nectar from flowers,\nTaking only the essence of the Dharma,\nAs if never seen before by anyone,\nOne should remain without familiarity.\n", "translation": "Like a bee gathering nectar from flowers,\nTaking only the essence of the Dharma,\nAs if never seen before by anyone,\nOne should remain without familiarity." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབུང་བས་མེ་ཏོག་སྦྲང་རྩི་བཞིན། །ཆོས་ཀྱི་དོན་ཙམ་བླངས་ནས་ནི། །ཀུན་ལས་སྔོན་ཆད་མ་མཐོང་བཞིན། །འདྲིས་པ་མེད་པར་གནས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ཐ་མལ་པ་ཙམ་ནི་བཏང་སྙོམས་པ་ཙམ་སྟེ་དེ་བཞིན་དུ་མ་འཁོན་མ་འགྲས་པར་རོ་ཐ་མལ་པ་སྟེ་བཏང་སྙོམས་པ་ཙམ་དུ་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བུང་བས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་དོན་ཏོ། །བླངས་ནས་ཏེ་བཟུང་ནས་སོ། །འདྲིས་པ་མེད་པ་ནི་ངོ་ཤེས་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: བུང་བས་མེ་ཏོག་ལ་མ་ཆགས་བཞིན་དུ་དེ་ལས་སྦྲང་རྩི་ལེན་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཏེ་ལེགས་བཤད་དམ་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ཙམ་བླངས་ནས་ནི། ཀུན་ལ་སྔོན་ཆད་མ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་འདྲིས་པ་མེད་པར་གནས་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the Tibetan input and commentaries provided:\n\n\nLike a bee gathering nectar from flowers,\nTake only the essence of the Dharma.\nThen dwell as if you've never seen anyone before,\nRemaining without familiarity or attachment.\n", + "translation": "Like a bee gathering nectar from flowers,\nTake only the essence of the Dharma.\nThen dwell as if you've never seen anyone before,\nRemaining without familiarity or attachment." } } }, @@ -11964,6 +39257,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་རྙེད་མང་བཀུར་སྟི་བཅས། །བདག་ལ་མང་པོ་དགའ་འོ་ཞེས། །དེ་འདྲའི་སྙེམས་པ་འཆང་གྱུར་ན། །ཤི་བའི་འོག་ཏུ་འཇིགས་པ་སྐྱེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf I hold such arrogant thoughts as:\n\"I have many possessions and honors,\nMany people are fond of me\" -\nAfter death, fear will arise.\n", "translation": "If I hold such arrogant thoughts as:\n\"I have many possessions and honors,\nMany people are fond of me\" -\nAfter death, fear will arise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་རྙེད་མང་བཀུར་སྟི་བཅས། །བདག་ལ་མང་པོ་དགའ་འོ་ཞེས། །དེ་འདྲའི་སྙེམས་པ་འཆང་གྱུར་ན། །ཤི་བའི་འོག་ཏུ་འཇིགས་པ་སྐྱེ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མི་སྤོང་བའི་རྒྱུ་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་དོར་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཤི་བའི་འོག་སྟེ་མི་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཆགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་དང་། ཆགས་ཡུལ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པའོ། །དང་པོ་ནི། བདག་ནི་རྙེད་མང་བཀུར་སྟི་བཅས་བདག་ལ་མང་པོ་དགའ་འོ་ཞེས་དེ་འདྲའི་སྙེམས་པ་སྟེ་ང་རྒྱལ་འཆང་གྱུར་ན་དེའི་རྒྱུས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་འཇིགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། བྱམས་པ་སེང་གེ་སྒྲས་ཞུས་པ་ལས། རྙེད་བཀུར་དང་མཛའ་བཤེས་དང་སློང་མོ་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་དང་མཁས་པ་དང་བཙུན་པ་སྟེ་བཞིས་རློམ་པ་ནི་མྱུར་དུ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIf I hold such arrogant thoughts as:\n\"I have many possessions and honors,\nMany people are fond of me,\"\nFear will arise after death.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning that attachment to worldly gains, honors, and popularity leads to fear and suffering after death, as explained in the commentaries. The verses warn against clinging to pride and ego based on material success or social status.", + "translation": "If I hold such arrogant thoughts as:\n\"I have many possessions and honors,\nMany people are fond of me,\"\nFear will arise after death." } } }, @@ -11987,6 +39285,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་རྣམ་པར་རྨོངས་པའི་ཡིད། །གང་དང་གང་ལ་ཆགས་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་བསྡོངས་སྟོང་འགྱུར་དུ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིང་ལྡང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, the deluded mind,\nTo whatever it becomes attached,\nThat very thing, a thousandfold,\nTurns to suffering and rises up.\n", "translation": "Therefore, the deluded mind,\nTo whatever it becomes attached,\nThat very thing, a thousandfold,\nTurns to suffering and rises up." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་རྣམ་པར་རྨོངས་པའི་ཡིད། །གང་དང་གང་ལ་ཆགས་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་བསྡོངས་སྟོང་འགྱུར་དུ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིང་ལྡང་། །\n\nCommentary 1: དེ་ཡང་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དང་གང་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་ནི་སྤྲོ་བའོ། །གྱུར་པ་ནི་ཞེན་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་དང་དེ་ལྡོངས་ཞེས་པ་ནི་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་ནས་གནས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རྨོངས་པའི་ཡིད་རྙེད་སོགས་གང་དང་གང་ལ་ཆགས་གྱུར་པའི་ཡུལ་རྙེད་སོགས་དེ་དང་དེ་བསྡོངས་ཏེ་བསྡོམས་པས་སྟོང་འགྱུར་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང་ལྡང་ངོ་། །དེ་དང་དེ་བསྡོངས་ཞེས་པ་ནི་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\nTherefore, the deluded mind,\nTo whatever it becomes attached,\nThat very thing, multiplied a thousandfold,\nBecomes suffering and arises as such.\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan and the commentaries:\n1. The text refers to the confused or deluded mind.\n2. It speaks of attachment to various objects or experiences.\n3. The commentaries clarify that this could refer to things like material gains.\n4. The main point is that the very things one is attached to become sources of suffering.\n5. The suffering is said to be multiplied a thousandfold compared to the initial attachment.\n6. This suffering then arises or manifests from that attachment.", + "translation": "Therefore, the deluded mind,\nTo whatever it becomes attached,\nThat very thing, multiplied a thousandfold,\nBecomes suffering and arises as such." } } }, @@ -12010,6 +39313,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་མཁས་པས་ཆགས་མི་བྱ། །ཆགས་པ་ལས་ནི་འཇིགས་པ་སྐྱེ། །འདི་དག་རང་བཞིན་འདོར་འགྱུར་བས། །བརྟན་པར་གྱིས་ཏེ་རབ་ཏུ་རྟོགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, the wise should not be attached.\nFrom attachment, fear is born.\nSince these things are naturally discarded,\nBe steadfast and realize this fully.\n", "translation": "Therefore, the wise should not be attached.\nFrom attachment, fear is born.\nSince these things are naturally discarded,\nBe steadfast and realize this fully." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་མཁས་པས་ཆགས་མི་བྱ། །ཆགས་པ་ལས་ནི་འཇིགས་པ་སྐྱེ། །འདི་དག་རང་བཞིན་འདོར་འགྱུར་བས། །བརྟན་པར་གྱིས་ཏེ་རབ་ཏུ་རྟོགས། །\n\nCommentary 1: དེས་ན་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྲེད་པར་མི་བྱ་བའོ། །འཇིགས་པ་ནི་འཆིང་བས་བྱས་པའི་འཇིགས་པའོ། །གཞན་ཡང་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་འདོར་བར་གྱུར་པ་ནི་ཉམས་པར་གྱུར་པའོ། །བརྟན་པར་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་སོས་ཀློད་ལ་ཞེས་པའོ། །རབ་ཏུ་རྟོགས་ཞེས་པ་ནི་དུས་ཅུང་ཟད་ཙམ་བརྟག་ཅིང་བཟོད་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་མཁས་པས་གང་ལ་ཡང་ཆགས་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཆགས་པ་ལས་ནི་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་རྙེད་སོགས་མི་རྟག་པ་ནི། རྙེད་སོགས་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་གདོན་མི་ཟ་བར་འདོར་བར་འགྱུར་བར་བློ་བརྟན་པར་གྱིས་ཏེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་གྱིས་ཤིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTherefore, the wise should not become attached.\nFrom attachment, fear arises.\nAs these things are naturally discarded,\nMake your mind firm and thoroughly understand this.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. The wise should avoid attachment, especially to worldly gains.\n2. Attachment leads to fear and bondage.\n3. Worldly things are impermanent and will naturally be lost or discarded.\n4. One should cultivate a stable mind and deeply contemplate these truths.", + "translation": "Therefore, the wise should not become attached.\nFrom attachment, fear arises.\nAs these things are naturally discarded,\nMake your mind firm and thoroughly understand this." } } }, @@ -12033,6 +39341,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྙེད་པ་དག་ནི་མང་བྱུང་ཞིང་། །གྲགས་དང་སྙན་པ་བྱུང་གྱུར་ཀྱང་། །རྙེད་དང་གྲགས་པའི་ཚོགས་བཅས་ཏེ། །གང་དུ་འདོང་བའི་གཏོལ་མེད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough many gains may come and fame and praise arise,\nThere is no certainty where one will go\nWith all these accumulations of\nAttainments, renown, and accolades.\n", "translation": "Though many gains may come and fame and praise arise,\nThere is no certainty where one will go\nWith all these accumulations of\nAttainments, renown, and accolades." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྙེད་པ་དག་ནི་མང་བྱུང་ཞིང་། །གྲགས་དང་སྙན་པ་བྱུང་གྱུར་ཀྱང་། །རྙེད་དང་གྲགས་པའི་ཚོགས་བཅས་ཏེ། །གང་དུ་འདོང་བའི་གཏོལ་མེད་དོ། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་རྙེད་པ་དག་ནི་མང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་རྙེད་པ་དག་ནི་མང་བྱུང་ཞིང་གྲགས་དང་སྙན་པ་བྱུང་གྱུར་ཀྱང་རྙེད་དང་གྲགས་པའི་ཚོགས་བཅས་ཏེ་གང་དུ་འདོང་བའི་གཏོལ་མེད་དོ་སྟེ་འཆི་ཚེ་དེ་དག་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven if one obtains many material gains and acquires fame and renown, when accompanied by these accumulations of wealth and fame, there is no certainty where one will go. [This means that at the time of death, these things will not follow you.]\n", + "translation": "Even if one obtains many material gains and acquires fame and renown, when accompanied by these accumulations of wealth and fame, there is no certainty where one will go. [This means that at the time of death, these things will not follow you.]" } } }, @@ -12056,6 +39369,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ལ་སྨོད་པ་གཞན་ཡོད་ན། །བསྟོད་པས་བདག་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །བདག་ལ་བསྟོད་པ་གཞན་ཡོད་ན། །སྨད་པས་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf others criticize me,\nWhat joy is there in praise?\nIf others praise me,\nWhat sorrow is there in criticism?\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the original, contrasting how praise and criticism from others should not overly affect one's emotional state, in line with Buddhist teachings on non-attachment and equanimity.", "translation": "If others criticize me,\nWhat joy is there in praise?\nIf others praise me,\nWhat sorrow is there in criticism?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ལ་སྨོད་པ་གཞན་ཡོད་ན། །བསྟོད་པས་བདག་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །བདག་ལ་བསྟོད་པ་གཞན་ཡོད་ན། །སྨད་པས་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nCommentary 1: སྨོད་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །བདག་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྨོད་པ་ནི་མཚང་འདྲུ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་བསྟོད་སྨད་ལ་དགའ་མི་དགའ་མི་རིགས་པ་ནི། བདག་ལ་སྨོད་པ་གཞན་ཡོད་ན་འགའ་ཞིག་གིས་བསྟོད་པས་བདག་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། དེའི་དགའ་བ་ལ་གེགས་བྱེད་ཡོད་པས་སོ། །བདག་ལ་བསྟོད་པ་གཞན་ཡོད་ན་འགའ་ཞིག་གིས་སྨོད་པས་མི་དགར་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། དེའི་གེགས་བྱེད་ཡོད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf others criticize me,\nWhat is there to be pleased about when praised?\nIf others praise me,\nWhat is there to be displeased about when criticized?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which discusses the futility of being affected by either praise or criticism. The commentaries clarify that the verse is addressing the inappropriateness of feeling joy at praise or displeasure at criticism, given that both experiences coexist and counteract each other.", + "translation": "If others criticize me,\nWhat is there to be pleased about when praised?\nIf others praise me,\nWhat is there to be displeased about when criticized?" } } }, @@ -12079,6 +39397,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །རྒྱལ་བས་ཀྱང་ནི་མི་མགུ་ན། །བདག་འདྲ་ངན་པས་སྨོས་ཅི་དགོས། །དེ་བས་འཇིག་རྟེན་བསམ་པ་བཏང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven the Victorious Ones cannot please\nBeings of various dispositions.\nWhat need to mention one as lowly as myself?\nTherefore, abandon worldly thoughts.\n", "translation": "Even the Victorious Ones cannot please\nBeings of various dispositions.\nWhat need to mention one as lowly as myself?\nTherefore, abandon worldly thoughts." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །རྒྱལ་བས་ཀྱང་ནི་མི་མགུ་ན། །བདག་འདྲ་ངན་པས་སྨོས་ཅི་དགོས། །དེ་བས་འཇིག་རྟེན་བསམ་པ་བཏང་། །\n\nCommentary 1: གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མོས་པ་ནི་བསམ་པའོ།།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྒྱལ་བས་ཀྱང་ནི་མི་མགུ་སྟེ་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་བདག་འདྲ་ངན་པས་སྨྲོས་ཅི་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དང་འགྲོག་པ་ཡི་བསམ་པ་བཏང་ངོ་། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nSentient beings have various dispositions.\nEven the Buddhas cannot please them all.\nSo what need is there to mention someone inferior like me?\nTherefore, abandon thoughts of worldly concerns.\n", + "translation": "Sentient beings have various dispositions.\nEven the Buddhas cannot please them all.\nSo what need is there to mention someone inferior like me?\nTherefore, abandon thoughts of worldly concerns." } } }, @@ -12102,6 +39425,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་རྙེད་པ་མེད་ལ་སྨོད། །རྙེད་པ་ཅན་ལ་མི་སྙན་བརྗོད། །རང་བཞིན་འགྲོགས་དཀའ་དེ་དག་གིས། །དགའ་བ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThey disparage those without possessions,\nAnd speak harshly to those who have wealth.\nHow can joy arise\nFrom those who are difficult to associate with by nature?\n", "translation": "They disparage those without possessions,\nAnd speak harshly to those who have wealth.\nHow can joy arise\nFrom those who are difficult to associate with by nature?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་རྙེད་པ་མེད་ལ་སྨོད། །རྙེད་པ་ཅན་ལ་མི་སྙན་བརྗོད། །རང་བཞིན་འགྲོགས་དཀའ་དེ་དག་གིས། །དགའ་བ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྙེད་པ་མེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མི་སྙན་བརྗོད་ཅེས་པ་ནི་ངན་སྨྲས་གཏོང་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་འགྲོགས་པར་དཀའ་བ་སྟེ། གང་སྟབས་གཅིག་ཏུའོ། །\n\nCommentary 2: ཇི་ལྟར་མགུ་དཀའ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྙེད་པ་མེད་པ་ལ་སྨོད་ཅིང་རྙེད་པ་ཅན་ལ་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པར་བྱེད་པས་གང་གིས་ཀྱང་མི་མགུ་བར་རང་བཞིན་གྱིས་འགྲོགས་དཀའ་བ་དེ་དག་གི་དགའ་བ་བདག་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། འགྲེལ་ཆེན་ལས་དེ་དག་གིས་ཞེས་པའི་དོན་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThey disparage beings who lack possessions,\nAnd speak ill of those who have possessions.\nBy nature, they are difficult to associate with.\nHow can joy arise with such people?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes how some people criticize others regardless of their circumstances, making them difficult to please or befriend. The commentaries provide additional context, explaining that these individuals speak harshly of both those who lack possessions and those who have them, making it challenging to find happiness or satisfaction in their company.", + "translation": "They disparage beings who lack possessions,\nAnd speak ill of those who have possessions.\nBy nature, they are difficult to associate with.\nHow can joy arise with such people?" } } }, @@ -12125,6 +39453,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ནགས་ན་རི་དགས་བྱ་རྣམས་དང་། །ཤིང་རྣམས་མི་སྙན་རྗོད་མི་བྱེད། །འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དེ་དག་དང་། །ནམ་ཞིག་ལྷན་ཅིག་བདག་གནས་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn the forest, the wild animals and birds\nDo not speak unpleasant words.\nWith those peaceful companions,\nWhen will I come to dwell together?\n", "translation": "In the forest, the wild animals and birds\nDo not speak unpleasant words.\nWith those peaceful companions,\nWhen will I come to dwell together?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nནགས་ན་རི་དགས་བྱ་རྣམས་དང་། །ཤིང་རྣམས་མི་སྙན་རྗོད་མི་བྱེད། །འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དེ་དག་དང་། །ནམ་ཞིག་ལྷན་ཅིག་བདག་གནས་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: བྱིས་པ་དང་འགྲོགས་པ་སྤངས་ནས་དབེན་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྟེན་མི་དགོས་པ་ནི་དགོས་པར་བྱ་མི་དགོས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དབེན་པ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་། དེ་ལ་མི་སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་སྤང་བ་དང་། དེ་བསྟེན་པར་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ལ་བཞི་སྟེ། དབེན་པའི་གྲོགས་དང་། གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དང་། བསམ་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སྨོན་པའོ། །དང་པོ་ནི། ནགས་ཚལ་དབེན་པ་དེ་ན་གྲོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རི་དྭགས་དང་བྱ་རྣམས་དང་ཤིང་རྣམས་མི་སྙན་རྗོད་མི་བྱེད། འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དེ་དག་ནམ་ཞིག་ལྷན་ཅིག་བདག་གནས་འགྱུར་ཞིག་གུ་ཞེས་སེམས་ཤིང་སྨོན་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nIn the forest, with deer, birds, and trees,\nWho do not speak unpleasant words,\nWhen will I dwell together\nWith those companions who bring peace?\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which expresses a longing for solitude in nature, away from the unpleasant speech of people, and a desire to live peacefully among the quiet inhabitants of the forest.", + "translation": "In the forest, with deer, birds, and trees,\nWho do not speak unpleasant words,\nWhen will I dwell together\nWith those companions who bring peace?" } } }, @@ -12148,6 +39481,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཕུག་གམ་ལྷ་ཁང་སྟེང་པའམ། །ལྗོན་ཤིང་དྲུང་དུ་གནས་བཅས་ཏེ། །ནམ་ཞིག་རྒྱབ་ཏུ་མི་ལྟ་ཞིང་། །ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDwelling in a cave, atop a temple,\nOr at the foot of a tree,\nMay I someday not look back,\nAnd become free of attachment.\n", "translation": "Dwelling in a cave, atop a temple,\nOr at the foot of a tree,\nMay I someday not look back,\nAnd become free of attachment." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཕུག་གམ་ལྷ་ཁང་སྟེང་པའམ། །ལྗོན་ཤིང་དྲུང་དུ་གནས་བཅས་ཏེ། །ནམ་ཞིག་རྒྱབ་ཏུ་མི་ལྟ་ཞིང་། །ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ། །\n\nCommentary 1: ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དེར་ཕུག་གམ་ལྷ་ཁང་སྟོང་པའམ་ལྗོན་ཤིང་གི་དྲུང་དུ་གནས་བཅས་ཏེ། ཁྱིམ་ལ་སོགས་པ་སྔར་སྤངས་པ་དེ་དག་ཕྱིར་ལེན་པར་མི་འདོད་པས་ན་ནམ་ཞིག་རྒྱབ་ཏུ་མི་བལྟ་ཞིང་དེ་དག་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nDwelling in a cave, an empty temple,\nOr at the foot of a tree,\nMay I never look back,\nAnd become free from attachment.\n", + "translation": "Dwelling in a cave, an empty temple,\nOr at the foot of a tree,\nMay I never look back,\nAnd become free from attachment." } } }, @@ -12171,6 +39509,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ས་ཕྱོགས་བདག་གིར་བཟུང་མེད་པ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡངས་རྣམས་སུ། །རང་དབང་སྤྱོད་ཅིང་ཆགས་མེད་པར། །ནམ་ཞིག་བདག་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen will I dwell freely and without attachment\nIn the naturally vast expanses,\nRoaming at will without clinging,\nWith no sense of territorial possession?\n", "translation": "When will I dwell freely and without attachment\nIn the naturally vast expanses,\nRoaming at will without clinging,\nWith no sense of territorial possession?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nས་ཕྱོགས་བདག་གིར་བཟུང་མེད་པ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ཡངས་རྣམས་སུ། །རང་དབང་སྤྱོད་ཅིང་ཆགས་མེད་པར། །ནམ་ཞིག་བདག་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: བདག་གིར་བཟུང་བ་མེད་པ་ནི་གཞན་གྱིས་བདག་ཏུ་མ་བྱས་པའོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་བདག་ཏུ་བྱས་པ་མེད་པའི་གནས་སོ། །\n\nCommentary 2: ས་ཕྱོགས་སུས་ཀྱང་བདག་གིར་གཟུང་བ་མེད་ཅིང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམས་སུ་གང་ཡང་གཞན་ལ་རག་མ་ལས་པས་རང་དབང་སྤྱོད་ཅིང་ཆགས་མེད་པར་ནམ་ཞིག་བདག་ནི་གནས་པར་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen will I dwell in places unclaimed by others,\nNaturally vast and open spaces,\nMoving freely without dependence,\nAbiding without attachment?\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the Tibetan verse, which expresses a longing for freedom from worldly attachments and constraints, emphasizing the desire to live in open, unclaimed spaces with complete independence and lack of clinging.", + "translation": "When will I dwell in places unclaimed by others,\nNaturally vast and open spaces,\nMoving freely without dependence,\nAbiding without attachment?" } } }, @@ -12194,6 +39537,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་ཉི་ཚེ་དང་། །ཀུན་ལ་མི་མཁོའི་གོས་འཆང་ཞིང་། །ལུས་འདི་སྦ་བ་མ་བྱས་ཀྱང་། །འཇིགས་མེད་གནས་པ་ནམ་ཞིག་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen will I fearlessly dwell,\nCarrying only a begging bowl and such,\nWearing robes not needed by all,\nWith this body uncovered yet unafraid?\n", "translation": "When will I fearlessly dwell,\nCarrying only a begging bowl and such,\nWearing robes not needed by all,\nWith this body uncovered yet unafraid?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་ཉི་ཚེ་དང་། །ཀུན་ལ་མི་མཁོའི་གོས་འཆང་ཞིང་། །ལུས་འདི་སྦ་བ་མ་བྱས་ཀྱང་། །འཇིགས་མེད་གནས་པ་ནམ་ཞིག་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: མ་སྦས་ཀྱང་མི་འཇིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་གཟུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྲུང་མི་དགོས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེར་ས་ལས་བྱས་པའི་ལྷུང་བཟེད་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་དམན་པ་ཉི་ཚེ་དང་། ཀུན་ལ་མི་མཁོ་བའི་ཕྱག་དར་ཁྲོད་ཀྱི་གོས་འཆང་ཞིང་། དེ་ལུས་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་པས་ལོངས་སྤྱོད་དེ་དག་དང་ལུས་འདི་སྦ་བར་མ་བྱས་ཀྱང་འཇིགས་མེད་གནས་པར་ནམ་ཞིག་འགྱུར།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhen will I come to dwell fearlessly,\nPossessing only a few meager things like an alms bowl,\nWearing robes discarded by others,\nAnd not needing to hide this body?\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of renunciation and non-attachment expressed in the original verse, as elaborated in the commentaries. The speaker aspires to a state of fearlessness that comes from having minimal possessions and no concern for protecting the body or belongings, reflecting the Buddhist ideal of freedom from material attachments.", + "translation": "When will I come to dwell fearlessly,\nPossessing only a few meager things like an alms bowl,\nWearing robes discarded by others,\nAnd not needing to hide this body?" } } }, @@ -12217,6 +39565,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དུར་ཁྲོད་སོང་ནས་གཞན་དག་གི། །རུས་གོང་དག་དང་བདག་གི་ལུས། །འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དག་ཏུ་ནི། །ནམ་ཞིག་མགོ་སྙོམས་བྱེད་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen I go to the charnel ground and compare\nThe bones of others with my own body,\nAt some point they will be equalized\nAs things of the same perishable nature.\n", "translation": "When I go to the charnel ground and compare\nThe bones of others with my own body,\nAt some point they will be equalized\nAs things of the same perishable nature." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདུར་ཁྲོད་སོང་ནས་གཞན་དག་གི། །རུས་གོང་དག་དང་བདག་གི་ལུས། །འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དག་ཏུ་ནི། །ནམ་ཞིག་མགོ་སྙོམས་བྱེད་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་རྣམས་གཏོང་བའི་རྒྱུ་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུར་ཁྲོད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། དུར་ཁྲོད་ནི་དུར་ཁྲོད་དོ།།འཇིག་པ་ནི་རུལ་བའི་དངོས་པོ་སྟེ་དེའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ནམ་ཞིག་མགོ་སྙོམས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་ནམ་ཞིག་དེ་དང་འདྲ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ནི། དེ་ཡང་སྐབས་སུ་དུར་ཁྲོད་དུ་སོང་ནས་གཞན་དག་གི་རུས་གོང་དག་དང་བདག་གི་ལུས་འདི་མཐར་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དག་ཏུ་ནི་འདྲའོ་ཞེས་ནམ་ཞིག་མགོ་སྙོམས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་དེར་སྨོན་པའོ། །གཉིས་པ་དབེན་པ་ལ་མི་སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་ནི།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the commentaries provided:\n\n\nWhen I go to the charnel ground,\nAt some point I will equalize my head\nWith the skulls of others and my own body,\nAll being of the nature to decay.\n", + "translation": "When I go to the charnel ground,\nAt some point I will equalize my head\nWith the skulls of others and my own body,\nAll being of the nature to decay." } } }, @@ -12240,6 +39593,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གི་ལུས་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱང་། །གང་གི་དྲི་ཡིས་ཝ་དག་ཀྱང་། །དྲུང་དུ་ཉེར་འགྲོ་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་འགྱུར་བར་འོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven this very body of mine\nWill become such that\nEven foxes will not approach near\nDue to its stench.\n", "translation": "Even this very body of mine\nWill become such that\nEven foxes will not approach near\nDue to its stench." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གི་ལུས་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱང་། །གང་གི་དྲི་ཡིས་ཝ་དག་ཀྱང་། །དྲུང་དུ་ཉེར་འགྲོ་མི་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟ་བུར་ནི་འགྱུར་བར་འོང་། །\n\nCommentary 1: མགོ་སྙོམས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་ཞེས་སྨོས་སོ། །ཆགས་པར་བྱ་བའི་མཛའ་བཤེས་རྣམས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་འདི་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ།གཅིག་པུ་སྟེ་གཅིག་པུར་བརྟགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: བདག་དང་གཞན་ལ་ཆགས་པ་ཡིན་པས་དེ་སྤང་བ་ནི། བདག་གི་ལུས་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱང་རུལ་ཏེ་གང་ཞིག་དྲི་ང་བ་ཡིས་ཤ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཝ་དག་ཀྱང་དེའི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ན་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨྲོས། དེ་ལྟ་བུར་ནི་འགྱུར་བར་འོང་ཞེས་ལུས་ལ་ཆགས་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven this very body of mine\nWill become such that\nEven foxes, due to its stench,\nWill not approach near it.\n\n\nThis translation conveys the core meaning that the human body will eventually decay to such an extent that even scavenging animals like foxes will avoid it due to its foul odor, emphasizing the impermanence of the physical form and the futility of attachment to it.", + "translation": "Even this very body of mine\nWill become such that\nEven foxes, due to its stench,\nWill not approach near it." } } }, @@ -12263,6 +39621,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་འདི་གཅིག་པུ་བྱུང་བ་ཡང་། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤ་རུས་དག །ཞིག་སྟེ་སོ་སོར་འགྱེས་འགྱུར་ན། །མཛའ་བ་གཞན་དག་ཅི་ཞིག་སྨོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven this single body that arose,\nWith flesh and bones born together,\nWill decay and separate apart.\nWhat need to mention other friends?\n", "translation": "Even this single body that arose,\nWith flesh and bones born together,\nWill decay and separate apart.\nWhat need to mention other friends?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་འདི་གཅིག་པུ་བྱུང་བ་ཡང་། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤ་རུས་དག །ཞིག་སྟེ་སོ་སོར་འགྱེས་འགྱུར་ན། །མཛའ་བ་གཞན་དག་ཅི་ཞིག་སྨོས། །\n\nCommentary 1: ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ནི་སྟབས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: ལུས་འདི་གཅིག་པུ་བྱུང་བ་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་ཤ་རུས་དག་ཞིག་ཅིང་སོ་སོར་འགྱེས་འགྱུར་ན་མཛའ་བ་གཞན་རྣམས་འགྱེས་པར་ལྟ་ཅི་ཞིག་སྨྲོས་ཞེས་ཏེ་གཉིས་ཀ་དང་འབྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nEven this single body that has arisen,\nWith its flesh and bones born together as one,\nWill disintegrate and separate apart.\nWhat need is there to speak of other friends?\n\n\nThis translation conveys the impermanent nature of the body and relationships, emphasizing that even our own flesh and bones, which arose together, will eventually separate. It then rhetorically asks about the fate of other relationships, implying they too are subject to separation and impermanence.", + "translation": "Even this single body that has arisen,\nWith its flesh and bones born together as one,\nWill disintegrate and separate apart.\nWhat need is there to speak of other friends?" } } }, @@ -12286,6 +39649,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྐྱེ་ན་གཅིག་པུ་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང་། །འཆི་ནའང་དེ་ཉིད་གཅིག་འཆི་སྟེ། །སྡུག་བསྔལ་སྐལ་གཞན་མི་ལེན་ན། །གེགས་བྱེད་མཛའ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOne is born alone,\nAnd dies alone as well.\nIf one does not take on another's share of suffering,\nWhat use are friends who create obstacles?\n", "translation": "One is born alone,\nAnd dies alone as well.\nIf one does not take on another's share of suffering,\nWhat use are friends who create obstacles?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྐྱེ་ན་གཅིག་པུ་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང་། །འཆི་ནའང་དེ་ཉིད་གཅིག་འཆི་སྟེ། །སྡུག་བསྔལ་སྐལ་གཞན་མི་ལེན་ན། །གེགས་བྱེད་མཛའ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་ན་གཅིག་པུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྐལ་བ་ནི་དེའི་ཆ་ཤས་སོ། །གཞན་ཞེས་པ་ནི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །བགེགས་བྱེད་པ་ནི་བདེ་བ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: སྐྱེ་ནའང་རང་ཉིད་གཅིག་པུར་སྐྱེ་འགྱུར་ཞིང་། འཆི་ནའང་དེ་ཉིད་གཅིག་པུར་འཆི་སྟེ། བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐལ་བ་གཞན་གྱིས་མི་ལེན་ན་དགེ་བའི་གེགས་བྱེད་པའི་མཛའ་བོས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་མཛའ་བཤེས་ཀྱིས་ཕན་མི་ཐོགས་པ་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nOne is born alone and dies alone.\nIf others cannot take on one's share of suffering,\nWhat use are friends who only create obstacles?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the solitary nature of birth and death, the individual experience of suffering, and questions the value of attachments that may hinder spiritual progress.", + "translation": "One is born alone and dies alone.\nIf others cannot take on one's share of suffering,\nWhat use are friends who only create obstacles?" } } }, @@ -12309,6 +39677,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལམ་དག་ཏུ་ནི་ཞུགས་པ་རྣམས། །ཇི་ལྟར་གནས་ནི་འཛིན་བྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྲིད་པའི་ལམ་ཞུགས་པའང་། །སྐྱེ་བའི་གནས་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as those who have entered the correct path\nTake hold of their dwelling places,\nLikewise, those who have entered the path of existence\nFully grasp their places of rebirth.\n", "translation": "Just as those who have entered the correct path\nTake hold of their dwelling places,\nLikewise, those who have entered the path of existence\nFully grasp their places of rebirth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལམ་དག་ཏུ་ནི་ཞུགས་པ་རྣམས། །ཇི་ལྟར་གནས་ནི་འཛིན་བྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྲིད་པའི་ལམ་ཞུགས་པའང་། །སྐྱེ་བའི་གནས་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན། །\n\nCommentary 1: དོན་དམ་པར་ན་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།ལམ་དག་ཏུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལམ་ཐག་རིངས་སུའོ། །ཞུགས་པ་ནི་དེར་རབ་ཏུ་ཞུགས་ནས་འགྲོ་བའོ། །\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་ལམ་དག་ཏུ་ཞུགས་པའི་མགྲོན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གནས་གཅིག་སྤངས་ཤིང་གཅིག་འཛིན་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་གནས་གཅིག་སྤངས་ཤིང་གཅིག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ལུས་དང་གཉེན་གང་ཡང་བདག་གིར་མ་ངེས་པས་དེ་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་སྤང་བའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nJust as those who have embarked on a long journey\nTake up one resting place after another,\nSo too those who have entered the path of existence\nTake up one birth after another.\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, drawing on the explanations in the commentaries. The verse uses the analogy of travelers on a long journey stopping at various resting places to illustrate how beings in cyclic existence take rebirth in different places. The underlying message appears to be about the impermanence of our connections and attachments in samsara, as we continually move from one life to the next.", + "translation": "Just as those who have embarked on a long journey\nTake up one resting place after another,\nSo too those who have entered the path of existence\nTake up one birth after another." } } }, @@ -12332,6 +39705,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་ཀུན་ནས་གདུང་བཞིན་དུ། །ཇི་སྲིད་སྐྱེས་བུ་བཞི་ཡིས་ནི། །དེ་ལས་དེ་ནི་མ་བཏེག་པ། །དེ་སྲིད་དུ་ནི་ནགས་སུ་སོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAs long as the world remains in anguish,\nUntil four men come\nTo lift that [body] from there,\nUntil then, go to the forest.\n", "translation": "As long as the world remains in anguish,\nUntil four men come\nTo lift that [body] from there,\nUntil then, go to the forest." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་ཀུན་ནས་གདུང་བཞིན་དུ། །ཇི་སྲིད་སྐྱེས་བུ་བཞི་ཡིས་ནི། །དེ་ལས་དེ་ནི་མ་བཏེག་པ། །དེ་སྲིད་དུ་ནི་ནགས་སུ་སོང་། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་བའི་རྒྱུར་ནགས་སུ་འགྲོ་བར་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རང་གི་གནས་སུ་ཤི་བ་ལ་མྱ་ངན་བྱེད་པ་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ཇི་སྲིད་འཇིག་རྟེན་གཉེན་སོགས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀུན་ནས་གདུང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་བཞི་ཡིས་ནི་ཁྱིམ་དེ་ལས་ལུས་དེ་ནི་དུར་ཁྲོད་དུ་མ་བཏེགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་ནགས་སུ་སོང་ཞིག་ཅེས་གདམས་ནས་དེར་ཕྱིན་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nAs long as four men have not carried away\nThat body from that house to the charnel ground,\nWhile the world is consumed with grief,\nUntil then, go to the forest.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries. The verse is advising to retreat to the forest for spiritual practice before death comes, while one still has the opportunity. The commentaries clarify that this is meant to encourage virtuous causes and to go to the forest before one's relatives are overcome with grief at one's death and one's body is carried away by pallbearers.", + "translation": "As long as four men have not carried away\nThat body from that house to the charnel ground,\nWhile the world is consumed with grief,\nUntil then, go to the forest." } } }, @@ -12355,6 +39733,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བཤེས་མེད་འཁོན་པའང་མེད་བྱས་ནས། །ལུས་འདི་གཅིག་པུ་དབེན་གནས་ཏེ། །སྔ་ནས་ཤི་དང་འདྲར་བརྩིས་ནས། །ཤི་ནའང་མྱ་ངན་བྱེད་པ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWithout friends and without enemies,\nThis body dwells alone in solitude.\nConsidering oneself as already dead,\nEven when dying, there is no sorrow.\n", "translation": "Without friends and without enemies,\nThis body dwells alone in solitude.\nConsidering oneself as already dead,\nEven when dying, there is no sorrow." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབཤེས་མེད་འཁོན་པའང་མེད་བྱས་ནས། །ལུས་འདི་གཅིག་པུ་དབེན་གནས་ཏེ། །སྔ་ནས་ཤི་དང་འདྲར་བརྩིས་ནས། །ཤི་ནའང་མྱ་ངན་བྱེད་པ་མེད། །\n\nCommentary 1: ཡང་འདི་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། བཤེས་མེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། འཁོན་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གིའོ། །བཤེས་པ་དང་འཁོན་པ་གཉི་ག་མེད་པར་ཤི་བའི་ལུས་པོ་ལ་མྱ་ངན་བྱེད་པ་ཡང་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེར་སུ་དང་ཡང་བཤེས་མེད་འཁོན་པའང་མེད་བྱས་ནས་ལུས་འདི་གཅིག་པུ་དབེན་པར་གནས་ཏེ། ཉེ་དུ་སོགས་ཀྱིས་སྔ་ནས་ཤི་དང་འདྲར་རྩིས་ནས་ཤི་ནའང་མྱ་ངན་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nHaving neither friends nor enemies,\nThis body dwells alone in solitude.\nConsidering oneself as already dead,\nEven when dying, there is no sorrow.\n", + "translation": "Having neither friends nor enemies,\nThis body dwells alone in solitude.\nConsidering oneself as already dead,\nEven when dying, there is no sorrow." } } }, @@ -12378,6 +39761,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དྲུང་ན་འཁོད་པ་སུ་དག་ཀྱང་། །མྱ་ངན་གནོད་པ་བྱེད་མེད་པས། །འདི་ཡིས་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་སོགས། །སུས་ཀྱང་གཡེངས་པར་འགྱུར་བ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhoever is in their presence\nIs free from sorrow and harm.\nThus, through recollection of the Buddha and so forth,\nNo one becomes distracted.\n", "translation": "Whoever is in their presence\nIs free from sorrow and harm.\nThus, through recollection of the Buddha and so forth,\nNo one becomes distracted." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདྲུང་ན་འཁོད་པ་སུ་དག་ཀྱང་། །མྱ་ངན་གནོད་པ་བྱེད་མེད་པས། །འདི་ཡིས་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་སོགས། །སུས་ཀྱང་གཡེངས་པར་འགྱུར་བ་མེད། །\n\nCommentary 1: དྲུང་ན་འདུག་པ་ནི་ཉེ་དུ་ལ་སོགས་པའོ། །བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།\n\nCommentary 2: དྲུང་ན་འཁོད་པ་སུ་དག་ཀྱང་དེ་ཤི་བའི་མྱ་ངན་གྱིས་གནོད་པ་བྱེད་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་བྱེད་པ་མཐོང་ནས་བདག་ཀྱང་ཡིད་མི་བདེ་བ་མེད་པ་དང་། འདི་ཡིས་སངས་རྒྱས་རྗེས་དྲན་སོགས་དགེ་བ་རྣམས་སུས་ཀྱང་གཡེང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཞེས་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས་དེར་གནས་བཅའ་བར་གདམས་པ་ནི།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhoever is present nearby,\nThere is no harm from grief or affliction.\nThus, one's recollection of the Buddha and other virtues\nWill not be distracted by anyone.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that those close to the practitioner will not cause harm through grief or suffering, allowing the practitioner to maintain undistracted mindfulness of the Buddha and other positive qualities without being disturbed by others' emotional states.", + "translation": "Whoever is present nearby,\nThere is no harm from grief or affliction.\nThus, one's recollection of the Buddha and other virtues\nWill not be distracted by anyone." } } }, @@ -12401,6 +39789,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསམ་པ་གཞན་ནི་ཀུན་བཏང་སྟེ། །བདག་ལ་སེམས་པ་གཅིག་པུ་ཡིས། །སེམས་ནི་མཉམ་པར་གཞག་ཕྱིར་དང་། །དུལ་བར་བྱ་ཕྱིར་བརྩོན་ཏེ་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAbandoning all other intentions,\nWith single-minded focus on oneself,\nStrive diligently to settle the mind\nIn equipoise and to tame it.\n", "translation": "Abandoning all other intentions,\nWith single-minded focus on oneself,\nStrive diligently to settle the mind\nIn equipoise and to tame it." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསམ་པ་གཞན་ནི་ཀུན་བཏང་སྟེ། །བདག་ལ་སེམས་པ་གཅིག་པུ་ཡིས། །སེམས་ནི་མཉམ་པར་གཞག་ཕྱིར་དང་། །དུལ་བར་བྱ་ཕྱིར་བརྩོན་ཏེ་བྱ། །\n\nCommentary 1: །ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་བསྟན་ནས། སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསམ་པ་གཞན་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ།བདག་ལ་སེམས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སེམས་པའོ། །གཅིག་པུ་སྟེ་དེ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཡིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་ན་རང་གི་སེམས་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའོ།།མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་སོ། །དུལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་སོ། །\n\nCommentary 2: དང་པོ་ནི། བསམ་པ་དགེ་ལ་སེམས་པ་ལས་གཞན་ནི་ཀུན་བཏང་སྟེ། གཞན་དག་བདག་གིས་འཁྲུལ་པ་འམ། །གཞན་གྱིས་བྱས་དང་མ་བྱས་ལས། །བརྟག་པར་མི་བྱ་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །མཉམ་དང་མི་མཉམ་ཡང་དག་བརྟག །ཅེས་པ་ལྟར་བདག་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཕེལ་བའི་ཐབས་ལ་སེམས་པ་གཅིག་པུ་ཡིས་སེམས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱིས་མཉམ་པར་གཞག་ཕྱིར་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་དུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nAbandoning all other thoughts,\nWith single-minded focus on oneself,\nStrive diligently to settle the mind in equipoise\nAnd to tame it.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which instructs the practitioner to let go of extraneous thoughts and concentrate solely on cultivating bodhicitta (the mind of enlightenment) through practices of calm abiding (shamatha) and insight meditation (vipashyana) to stabilize and tame the mind.", + "translation": "Abandoning all other thoughts,\nWith single-minded focus on oneself,\nStrive diligently to settle the mind in equipoise\nAnd to tame it." } } }, @@ -12424,6 +39817,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་དུའང་། །འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཕུང་ཁྲོལ་བསྐྱེད། །འདིར་ནི་བསད་དང་བཅིང་དང་གཅོད། །ཕ་རོལ་དུ་ནི་དམྱལ་སོགས་སྒྲུབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn this world and the next,\nDesires give rise to misery.\nHere, they lead to killing, binding, and cutting;\nIn the next life, they bring about hell and so forth.\n", "translation": "In this world and the next,\nDesires give rise to misery.\nHere, they lead to killing, binding, and cutting;\nIn the next life, they bring about hell and so forth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་དུའང་། །འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཕུང་ཁྲོལ་བསྐྱེད། །འདིར་ནི་བསད་དང་བཅིང་དང་གཅོད། །ཕ་རོལ་དུ་ནི་དམྱལ་སོགས་སྒྲུབ། །\n\nCommentary 1: འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཆགས་པ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་། དབེན་པ་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། འབྲས་བུ་འཇིགས་པ་དང་། ངོ་བོ་ལ་མི་གཙང་བ་དང་། རྒྱུས་གནོད་པ་བརྟག་པའོ། །དང་པོ་ནི། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་ཏུའང་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཕུང་ཁྲོལ་བསྐྱེད་དེ། འདིར་ནི་དེའི་རྒྱུས་གསོད་དང་འཆིང་དང་གཅོད་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཡང་དམྱལ་སོགས་སྒྲུབ་སྟེ། བུ་མོ་ཟླ་མཆོག་ལུང་བསྟན་པ་ལས། འདོད་པའི་ཁོལ་པོ་རྣམས་ནི་གཤགས་ཤིང་གཏུབ། །མགོ་དང་མིག་དང་རྐང་ལག་བཅད་ཕྱུང་གྱུར། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ནི་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོར་འགྲོ། །ཞེས་དང་། རྒྱ་ཆེར་རོལ་པ་ལས། འདོད་པའི་སྐྱོན་རྣམས་མ་ལུས་བདག་གིས་རིག །འཐབ་མོ་འཁོན་བཅས་མྱ་ངན་སྡུག་བསྔལ་རྩ། །འཇིགས་བྱེད་དུག་གི་ལོ་མ་ལྟ་བུ་དང་། །མེ་དང་འདྲ་ཞིང་རལ་གྲིའི་སོ་དང་འདྲ། །ཞེས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྲོག་དང་བྲལ་བ་དང་མཚུངས་པས་དང་། སྲོག་ལྡན་ཉིད་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་མི་གཙང་བར་བརྟག་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIn this world and the next,\nDesires generate misery.\nHere, they lead to killing, binding, and cutting;\nIn the next life, they bring about hell and other lower realms.\n\n\nThis translation captures the core message that desires cause suffering both in this life and future lives, leading to violence and harmful actions in the present and rebirth in unfortunate realms in the future. The commentaries emphasize that this verse is meant to generate disenchantment with sensual desires by highlighting their fearful consequences.", + "translation": "In this world and the next,\nDesires generate misery.\nHere, they lead to killing, binding, and cutting;\nIn the next life, they bring about hell and other lower realms." } } }, @@ -12447,6 +39845,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཕོ་ཉ་ཕོ་ཉ་མོ་ཡིས་སྔོན། །གང་ཕྱིར་དུ་མར་གསོལ་བཏབ་ཅིང་། །སྡིག་པ་རྣམས་སམ་གྲགས་མིན་ལའང་། །གང་གི་དོན་དུ་མ་འཛེམས་པར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage based on the examples provided:\n\n\nPreviously, through many messengers and envoys,\nFor whatever purpose supplications were made.\nFor the sake of sins or even ill repute,\nWithout hesitation, for whatever aim.\n", "translation": "Previously, through many messengers and envoys,\nFor whatever purpose supplications were made.\nFor the sake of sins or even ill repute,\nWithout hesitation, for whatever aim." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཕོ་ཉ་ཕོ་ཉ་མོ་ཡིས་སྔོན། །གང་ཕྱིར་དུ་མར་གསོལ་བཏབ་ཅིང་། །སྡིག་པ་རྣམས་སམ་གྲགས་མིན་ལའང་། །གང་གི་དོན་དུ་མ་འཛེམས་པར། །\n\nCommentary 1: འདོད་པ་ལ་སྨོད་པ་བརྗོད་པར་བཞེད་ནས། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་ནི་སྔར་རོ། །མ་བལྟས་པ་ནི་སྡིག་པ་ལ་སོགས་པ་འོང་གིས་དོགས་པར་མ་བལྟས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་དྲུག་གི དང་པོ་བཏེག་བྱའི་ཆོས་མེད་པ་ནི། ཕོ་ཉ་བ་དང་ཕོ་ཉ་མོ་ལ་སྔོན་བུད་མེད་གང་དང་ཕྲད་པའི་ཕྱིར་དུ་རྣམ་པ་དུ་མར་གསོལ་བ་བཏབ་ཅིང་། སྡིག་པ་རྣམས་སམ་གྲགས་མིན་ལའང་གང་གི་དོན་དུ་མ་འཛེམས་པར་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nFor the sake of which, in the past, messengers and female messengers\nMade many supplications and entreaties,\nAnd for the sake of which, without hesitation,\nThey committed sins or engaged in disreputable acts.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that people in the past would go to great lengths, including sending messengers and committing improper actions, in pursuit of sensual desires or romantic encounters, without regard for the negative consequences.", + "translation": "For the sake of which, in the past, messengers and female messengers\nMade many supplications and entreaties,\nAnd for the sake of which, without hesitation,\nThey committed sins or engaged in disreputable acts." } } }, @@ -12470,6 +39873,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིགས་པ་ལ་ཡང་བདག་ཞུགས་ཤིང་། །རྫས་ཀྱང་ཟད་པར་བྱས་གྱུར་ཏེ། །གང་ལ་ཡོངས་སུ་འཁྱུད་པས་ན། །མཆོག་ཏུ་དགའ་འགྱུར་དེ་དག་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI have entered into fearsome situations,\nAnd exhausted my resources as well.\nThose very ones whom I fully embraced\nBecame a source of supreme joy.\n", "translation": "I have entered into fearsome situations,\nAnd exhausted my resources as well.\nThose very ones whom I fully embraced\nBecame a source of supreme joy." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིགས་པ་ལ་ཡང་བདག་ཞུགས་ཤིང་། །རྫས་ཀྱང་ཟད་པར་བྱས་གྱུར་ཏེ། །གང་ལ་ཡོངས་སུ་འཁྱུད་པས་ན། །མཆོག་ཏུ་དགའ་འགྱུར་དེ་དག་ཉིད། །\n\nCommentary 1: རྫས་ནི་ནོར་རོ། །ཞུགས་པ་ནི་མི་གནས་བཞིན་དུའོ། །མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནི་ཆེར་བདེ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་པགས་པས་གཡོགས་པའི་རུས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིའོ། །\n\nCommentary 2: སྲོག་ཆད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ལ་ཡང་བདག་ཞུགས་ཤིང་རྫས་ཀྱང་ཟད་པར་བྱས་གྱུར་ཏེ། གང་ལ་ཡོངས་སུ་འཁྱུད་པས་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་བུད་མེད་དེ་དག་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nEven though I enter into danger,\nAnd exhaust my wealth as well,\nThose very ones whom I fully embrace\nBecome a source of supreme joy.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan and elaborated on in the commentaries. The verse seems to be describing how, despite facing dangers and spending all one's resources, embracing certain individuals (likely referring to women, based on Commentary 2) brings great pleasure or joy. However, Commentary 1 hints at a deeper meaning, suggesting that what brings joy is merely \"bones covered by skin,\" implying the illusory nature of physical attraction.", + "translation": "Even though I enter into danger,\nAnd exhaust my wealth as well,\nThose very ones whom I fully embrace\nBecome a source of supreme joy." } } }, @@ -12493,6 +39901,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཀེང་རུས་ཉིད་ཡིན་གཞན་མིན་ན། །རང་དབང་དང་ནི་བདག་མིན་ལ། །རབ་ཏུ་འདོད་ཅིང་ཡོངས་ཞེན་ནས། །ཅི་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་མི་འགྲོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf it is merely a skeleton and nothing else,\nWhy cling so strongly with desire and attachment\nTo that which has no self-nature or independence?\nWhy not pass beyond sorrow?\n", "translation": "If it is merely a skeleton and nothing else,\nWhy cling so strongly with desire and attachment\nTo that which has no self-nature or independence?\nWhy not pass beyond sorrow?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཀེང་རུས་ཉིད་ཡིན་གཞན་མིན་ན། །རང་དབང་དང་ནི་བདག་མིན་ལ། །རབ་ཏུ་འདོད་ཅིང་ཡོངས་ཞེན་ནས། །ཅི་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་མི་འགྲོ། །\n\nCommentary 1: རང་དབང་ནི་རང་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ལྟར་བྱར་ཡོད་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཀེང་རུས་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་མིན་ན། རང་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་བདག་ཏུ་གྲུབ་པ་མིན་པ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་འདོད་ཅིང་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་ཞེན་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྲོ་བར་བྱེད། དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ལས། བུད་མེད་ཕུང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཕུང་ཕ་རོལ་ཕུང་། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་ཕན་འདོད་ན། །དེ་བས་བུད་མེད་རྣམ་པར་སྤང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིས་གཞན་གྱི་དང་ཕྱི་མ་རྣམས་རང་གི་ཆུང་མ་ལ་ཞེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nIf this is merely a skeleton and nothing else,\nNot self-controlled nor a true self,\nWhy do you strongly desire and cling to it,\nInstead of proceeding to nirvana?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which questions why one clings to and desires the body when it is ultimately just a skeleton without true self-nature or autonomy. The commentaries clarify that \"self-control\" refers to the ability to act as one wishes, and emphasize that clinging to what is essentially just a skeleton prevents one from attaining liberation (nirvana). The verse encourages detachment from the physical body as a means to spiritual progress.", + "translation": "If this is merely a skeleton and nothing else,\nNot self-controlled nor a true self,\nWhy do you strongly desire and cling to it,\nInstead of proceeding to nirvana?" } } }, @@ -12516,6 +39929,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་དང་པོ་འབད་དེ་བཏེག །དྲངས་ཀྱང་ངོ་ཚས་འོག་ཏུ་ལྟ། །སྔོན་ནི་མཐོང་ངམ་མ་མཐོང་ཡང་། །གོས་ཀྱིས་གདོང་ནི་གཡོགས་པར་གྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOne who at first strives and lifts up,\nThough drawn, looks down in shame.\nWhether seen before or not seen,\nThe face becomes covered by cloth.\n", "translation": "One who at first strives and lifts up,\nThough drawn, looks down in shame.\nWhether seen before or not seen,\nThe face becomes covered by cloth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་དང་པོ་འབད་དེ་བཏེག །དྲངས་ཀྱང་ངོ་ཚས་འོག་ཏུ་ལྟ། །སྔོན་ནི་མཐོང་ངམ་མ་མཐོང་ཡང་། །གོས་ཀྱིས་གདོང་ནི་གཡོགས་པར་གྱུར། །\n\nCommentary 1: འབད་དེ་བཏེག་པ་ནི་གདོང་གསལ་པོར་བལྟའོ་སྙམ་དུ་བསམ་པས་བཏེག་པའོ། །ངོ་ཚ་སྟེ་ངོ་ཚ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡང་སླར་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡུལ་དབུས་ན་ཆོ་རིགས་ཅན་གྱི་བག་མ་རྣམས་ཀྱིས་གདོང་པ་གཡོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདོང་གཡོགས་ཀྱི་དྲ་བ་བཞིན་དུ་ལྟ་བར་བྱེད་དེ། དེས་དེའི་གདོང་གཡོགས་པའོ། །ཚོང་པ་དྲག་རིགས་རྣམས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་དེ་ལྟར་བྱེད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཞེན་པས་ལྟ་བར་མི་རིགས་པ་ནི། གང་ཞིག་དང་པོར་དེའི་གདོང་གསལ་པོར་བལྟ་བའི་ཕྱིར་འབད་དེ་བཏེགས་ཤིང་གྱེན་དུ་དྲངས་ཀྱང་དེ་ངོ་ཚས་འོག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱེད་ལ། དུར་ཁྲོད་དུ་འགྲོ་བ་ལས་སྔོན་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་འབྱུང་བས་བག་མའི་ཚེ་གཞན་གྱིས་མཐོང་ངམ་མ་མཐོང་ཡང་རུང་སྟེ། གོས་ཏེ་གདོང་གཡོགས་ཀྱིས་བག་མ་དེའི་གདོང་གཡོག་པར་འགྱུར་ཞེས་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་ཆོ་རིགས་ཅན་ཕལ་མོ་ཆེའི་ལུགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhoever at first strives to look up,\nThough drawn, looks down out of shyness.\nWhether seen before or not,\nThe face becomes covered with cloth.\n\nThis verse describes the behavior of a bride in central India. At first, she might try to look up, striving to see clearly. However, due to shyness, she looks down again. Whether she has been seen before or not, her face becomes covered with a veil. This was a common practice among high-caste brides and many merchant-class women in central India, who would cover their faces with a veil-like net as part of the wedding custom.\n", + "translation": "Whoever at first strives to look up,\nThough drawn, looks down out of shyness.\nWhether seen before or not,\nThe face becomes covered with cloth.\n\nThis verse describes the behavior of a bride in central India. At first, she might try to look up, striving to see clearly. However, due to shyness, she looks down again. Whether she has been seen before or not, her face becomes covered with a veil. This was a common practice among high-caste brides and many merchant-class women in central India, who would cover their faces with a veil-like net as part of the wedding custom." } } }, @@ -12539,6 +39957,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྱོད་ཉོན་མོངས་པའི་གདོང་དེ་ནི། །ད་ལྟ་མངོན་སུམ་གྱུར་པ་བཞིན། །བྱ་རྒོད་ཀྱིས་བསལ་བྱས་མཐོང་ནས། །ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་འབྱེར་བར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nYour afflicted face is now\nExposed as if in plain sight.\nSeeing it cleared away by vultures,\nWhy do you now scatter in fear?\n", "translation": "Your afflicted face is now\nExposed as if in plain sight.\nSeeing it cleared away by vultures,\nWhy do you now scatter in fear?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྱོད་ཉོན་མོངས་པའི་གདོང་དེ་ནི། །ད་ལྟ་མངོན་སུམ་གྱུར་པ་བཞིན། །བྱ་རྒོད་ཀྱིས་བསལ་བྱས་མཐོང་ནས། །ད་ལྟ་ཅི་ཕྱིར་འབྱེར་བར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: ཁྱོད་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། དགའ་བཞིན་འདོགས་པའི་གདོང་པའོ། །མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་རྒོད་ཀྱིས་མ་ཟོས་ནས་སོ། །\n\nCommentary 2: གང་བལྟ་བར་འདོད་ནས་ཁྱོད་ཉོན་མོངས་པའི་གདོང་དེ་ནི་ད་ལྟ་མངོན་སུམ་གྱུར་པ་བཞིན་དུར་ཁྲོད་ན་བྱ་རྒོད་ཀྱིས་བསལ་བར་བྱས་པ་མཐོང་ནས་ད་ལྟ་ཅིའི་ཕྱིར་སྐྲག་ནས་འབྱེར་བར་བྱེད། གསུམ་པ་ཕྲག་དོག་གིས་བསྲུང་བར་མི་རིགས་པ་ནི།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nYour face, once afflicted with desire,\nWhich was just now visible as before,\nHaving seen it carried off by vultures,\nWhy do you now flee in fear?\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original text and the explanations given in the commentaries. It conveys the idea of a person's face, previously marked by desire or afflictions, being visible and then consumed by vultures in a charnel ground, leading to a questioning of why one would now run away in fear after witnessing this.", + "translation": "Your face, once afflicted with desire,\nWhich was just now visible as before,\nHaving seen it carried off by vultures,\nWhy do you now flee in fear?" } } }, @@ -12562,6 +39985,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་རྣམས་མིག་གིས་བལྟ་ན་ཡང་། །གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་བསྲུང་གྱུར་པ། །ཇི་སྲིད་དེ་ནི་དེས་ཟ་ན། །སེར་སྣ་ཅན་ཁྱོད་ཅིས་མི་བསྲུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough others may look with their eyes,\nWhatever is carefully guarded,\nAs long as that one eats it,\nWhy do you, O miser, not guard it?\n", "translation": "Though others may look with their eyes,\nWhatever is carefully guarded,\nAs long as that one eats it,\nWhy do you, O miser, not guard it?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་རྣམས་མིག་གིས་བལྟ་ན་ཡང་། །གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་བསྲུང་གྱུར་པ། །ཇི་སྲིད་དེ་ནི་དེས་ཟ་ན། །སེར་སྣ་ཅན་ཁྱོད་ཅིས་མི་བསྲུང་། །\n\nCommentary 1: དེ་ཟ་ན་ཞེས་པ་ནི་བྱ་རྒོད་ལ་སོགས་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: སྐྱེས་པ་གཞན་རྣམས་མིག་གིས་བལྟ་ན་ཡང་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་བསྲུངས་གྱུར་པའི་ལུས་དེ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་དེས་ཟ་ན་སེར་སྣ་ཅན་ཁྱོད་ཅིས་མི་བསྲུང་། བཞི་པ་གུས་པས་མཆོད་པར་མི་རིགས་པ་ནི།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nThough others may look with their eyes,\nThat which is completely protected,\nAs long as it is eaten by them (vultures, etc.),\nWhy do you, the miserly one, not protect it?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that even though one may try to protect the body from others' gaze, ultimately it will be consumed by vultures and other creatures after death. Therefore, the verse questions why the miserly person does not protect something more meaningful instead of being attached to the temporary physical form.", + "translation": "Though others may look with their eyes,\nThat which is completely protected,\nAs long as it is eaten by them (vultures, etc.),\nWhy do you, the miserly one, not protect it?" } } }, @@ -12585,6 +40013,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤ་ཡི་ཕུང་པོ་འདི་མཐོང་ནས། །བྱ་རྒོད་དང་གཞན་ཟ་བྱེད་ན། །གཞན་གྱི་ཟས་ལ་མེ་ཏོག་གི །ཕྲེང་བ་ཙནྡན་རྒྱན་གྱིས་མཆོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSeeing this heap of flesh,\nIf vultures and others feed on it,\nAdorn the food of others\nWith garlands of flowers and sandalwood ornaments.\n", "translation": "Seeing this heap of flesh,\nIf vultures and others feed on it,\nAdorn the food of others\nWith garlands of flowers and sandalwood ornaments." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤ་ཡི་ཕུང་པོ་འདི་མཐོང་ནས། །བྱ་རྒོད་དང་གཞན་ཟ་བྱེད་ན། །གཞན་གྱི་ཟས་ལ་མེ་ཏོག་གི །ཕྲེང་བ་ཙནྡན་རྒྱན་གྱིས་མཆོད། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཤའི་ཕུང་པོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཤའི་ཕུང་པོ་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སོ། །བྱ་རྒོད་དང་གཞན་ཅེ་སྤྱང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤའི་ཕུང་པོ་དེ་ཟ་བ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་བསྐྱེད་དེ། ཅི་སྟེ་སྲུང་བར་མི་བྱེད་ཅེས་སྦྱར་རོ། །ཟས་ནི་གང་བྱ་རྒོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཟའ་སྟོན་གྱི་རྒྱུའོ། །མཆོད་ཅེས་པ་ནི་ཤའི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་ཅི་སྟེ་མཆོད་པར་བྱེད། ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པར་བྱེད་ཅེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཤ་ཡི་ཕུང་པོ་འདི་མཐོང་ནས་བྱ་རྒོད་དང་གཞན་ཅེ་སྤྱང་ལ་སོགས་པས་ཟ་བར་བྱེད་ན་གཞན་གྱི་ཟས་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་དང་ཙནྡན་དང་རྒྱན་སོགས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་མཆོད།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation:\n\n\nSeeing this heap of flesh,\nIf vultures and others devour it,\nWhy adorn the food of others\nWith garlands of flowers and sandalwood ornaments?\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which questions the practice of adorning a corpse (referred to as a \"heap of flesh\") with flowers and sandalwood when it will ultimately be consumed by scavengers like vultures. The commentaries clarify that this is a metaphor for the female body and questions the futility of adorning or protecting something that will inevitably decay.", + "translation": "Seeing this heap of flesh,\nIf vultures and others devour it,\nWhy adorn the food of others\nWith garlands of flowers and sandalwood ornaments?" } } }, @@ -12608,6 +40041,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རུས་གོང་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་ནི། །མི་འགུལ་ཡང་ནི་ཁྱོད་སྐྲག་ན། །རོ་ལངས་བཞིན་དུ་འགའ་ཡིས་ཀྱང་། །བསྐྱོད་པར་གྱུར་ན་ཅིས་མི་འཇིགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSeeing even just a skeleton,\nIf you become frightened though it does not move,\nHow much more terrified would you be\nIf it were to rise and move like a zombie?\n", "translation": "Seeing even just a skeleton,\nIf you become frightened though it does not move,\nHow much more terrified would you be\nIf it were to rise and move like a zombie?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརུས་གོང་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་ནི། །མི་འགུལ་ཡང་ནི་ཁྱོད་སྐྲག་ན། །རོ་ལངས་བཞིན་དུ་འགའ་ཡིས་ཀྱང་། །བསྐྱོད་པར་གྱུར་ན་ཅིས་མི་འཇིགས། །\n\nCommentary 1: ཡང་ཆགས་ཅན་ཁྱོད་ལ་འདི་ལྟར་དྲི་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རུས་གོང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དུར་ཁྲོད་ལ་སོགས་པར་བོར་བའི་ཀེང་རུས་ལ་སོགས་པ་མི་འགུལ་བཞིན་དུ་ཡང་དེས་ཁྱོད་སྐྲག་ན་གསོན་པོའི་ལུས་རོ་ལངས་ལྟ་བུས་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མི་འཇིགས་པར་མི་གཤའ་བས་འཇིགས་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །\n\nCommentary 2: ལྔ་པ་དགའ་བས་རེག་པར་མི་རིགས་པ་ནི། དུར་ཁྲོད་དུ་རུས་གོང་ཉིད་དུ་མཐོང་ནས་ནི་མི་འགུལ་ཡང་ནི་ཁྱོད་སྐྲག་ན། གསོན་པའི་ཚེ་རོ་ལངས་བཞིན་དུ་ཀུན་སློང་འགའ་ཡིས་ཀྱང་བསྐྱོད་པར་གྱུར་ན་ཅི་སྟེ་མི་འཇིགས།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the provided commentaries:\n\n\nWhen you see mere bones and are frightened,\nEven though they do not move,\nWhy are you not terrified\nWhen a living body, like a zombie,\nIs moved by some impulse?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning of the verse, which uses the image of bones in a charnel ground to challenge attachment to living bodies. It points out the irony of being scared by motionless bones while not being frightened by living bodies that move around like zombies driven by various impulses or motivations.", + "translation": "When you see mere bones and are frightened,\nEven though they do not move,\nWhy are you not terrified\nWhen a living body, like a zombie,\nIs moved by some impulse?" } } }, @@ -12631,6 +40069,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཟས་ནི་གཅིག་པུ་ཉིད་ལས་ནི། །བཤང་དང་ཁ་ཆུ་བྱུང་གྱུར་ན། །དེ་ལས་བཤང་ལ་མི་དགའ་ཞིང་། །ཁ་ཆུ་ལ་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་དགའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWhen feces and saliva both arise\nFrom the very same food that was eaten,\nWhy do you dislike the feces,\nYet find the saliva pleasing?\n", "translation": "When feces and saliva both arise\nFrom the very same food that was eaten,\nWhy do you dislike the feces,\nYet find the saliva pleasing?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཟས་ནི་གཅིག་པུ་ཉིད་ལས་ནི། །བཤང་དང་ཁ་ཆུ་བྱུང་གྱུར་ན། །དེ་ལས་བཤང་ལ་མི་དགའ་ཞིང་། །ཁ་ཆུ་ལ་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་དགའ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ཆགས་པ་ཅན་རྣམས་རྨོངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཟས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཟའ་སྟོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་པོ་འདི་བཤང་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་གཙང་བ་རྣམས་བཤང་བའི་སྒྲས་གཟུང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་གསུམ། ཁ་ཆུ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཤ་ལ་ཆགས་པ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། བུད་མེད་ཀྱི་ཁ་ཆུ་ལ་དགའ་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཟས་ནི་གཅིག་པུ་ཉིད་ལས་ནི་འབྲས་བུ་བཤང་གཅི་དང་ཁ་ཆུ་གཉིས་ཀ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་དེ་གཉིས་ལས་བཤང་བ་ལ་མི་དགའ་ཞིང་བུད་མེད་ཀྱི་ཁ་ཆུ་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nFrom a single source of food,\nBoth feces and saliva arise.\nWhy then do you dislike the feces,\nYet delight in the saliva?\n\n\nThis translation conveys the core meaning of the Tibetan verse, which uses this example to challenge attachment to the female body and highlight the illogical nature of desire. The commentaries clarify that this is addressing those with lustful minds, pointing out the contradiction in being repulsed by feces but attracted to saliva when both come from the same source (food consumed by the body).", + "translation": "From a single source of food,\nBoth feces and saliva arise.\nWhy then do you dislike the feces,\nYet delight in the saliva?" } } }, @@ -12654,6 +40097,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤིང་བལ་རེག་ན་འཇམ་པ་ཡི། །སྔས་ལ་དགའ་བར་མི་བྱེད་པར། །དྲི་ང་འཛག་པ་མ་ཡིན་ཞེས། །འདོད་ལྡན་མི་གཙང་བ་ལ་རྨོངས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nNot delighting in pillows\nSoft to the touch like cotton,\nDeluded by desire for the impure,\nThinking \"It does not leak foul odors.\"\n", "translation": "Not delighting in pillows\nSoft to the touch like cotton,\nDeluded by desire for the impure,\nThinking \"It does not leak foul odors.\"" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤིང་བལ་རེག་ན་འཇམ་པ་ཡི། །སྔས་ལ་དགའ་བར་མི་བྱེད་པར། །དྲི་ང་འཛག་པ་མ་ཡིན་ཞེས། །འདོད་ལྡན་མི་གཙང་བ་ལ་རྨོངས། །\n\nCommentary 1: སྔས་ལ་སྟེ། སྔས་ནང་ཚངས་ཅན་ལའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དེའི་རེག་བྱ་འཇམ་པ་ལ་དགའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཤིང་བལ་རེག་ན་འཇམ་པ་ཡི་སྔས་ལ་དགའ་བར་མི་བྱེད་པར་དྲི་ང་བ་འཛག་པ་ཡིན་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་ལྡན་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་མི་གཙང་བ་ལ་རྨོངས་པར་འགྱུར།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nThough soft to the touch like cotton,\nOne does not delight in a pillow,\nSaying \"It does not leak foul odors.\"\nThose with desire are deluded about the impure.\n", + "translation": "Though soft to the touch like cotton,\nOne does not delight in a pillow,\nSaying \"It does not leak foul odors.\"\nThose with desire are deluded about the impure." } } }, @@ -12677,6 +40125,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདོད་ལྡན་ངན་པ་རྨོངས་པ་རྣམས། །ཤིང་བལ་རེག་ན་འཇམ་པ་ལའང་། །ཉལ་པོ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཞེས། །དེ་ལ་ཁྲོ་བ་དག་ཏུ་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe foolish and evil ones full of desire,\nEven when touching something as soft as cotton wool,\nSay they are unable to perform sexual acts,\nAnd become angry at it.\n", "translation": "The foolish and evil ones full of desire,\nEven when touching something as soft as cotton wool,\nSay they are unable to perform sexual acts,\nAnd become angry at it." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདོད་ལྡན་ངན་པ་རྨོངས་པ་རྣམས། །ཤིང་བལ་རེག་ན་འཇམ་པ་ལའང་། །ཉལ་པོ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཞེས། །དེ་ལ་ཁྲོ་བ་དག་ཏུ་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་གང་ལ་གཡོགས་ཀྱང་སྟེ། ཀེང་རུས་གང་ལ་ཤ་དང་མི་གཙང་བས་གཡོགས་ཙམ་ན་ཆགས་པ་སྐྱེ་ན་དེ་བཤུས་པ་སྟེ། ཤ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་ཅིས་ནི་ཆགས་པར་མི་བྱེད། གལ་ཏེ་ཤ་ལ་སོགས་པས་མ་གཡོགས་པའི་ཀེང་རུས་ལ་དགོས་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེའི་ཚེ་གཡོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཉེད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ལག་པ་ལ་སོགས་པས་བྱིལ་བྱིལ་ཅི་སྟེ་བྱེད།\n\nCommentary 2: འདོད་ལྡན་ངན་པ་རྨོངས་པ་རྣམས་ཤིང་བལ་རེག་ན་འཇམ་པ་ལའང་འདིས་ཉལ་པོ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་དེ་ལ་ཁྲོ་བ་དག་ཏུ་བྱེད་པས་རེག་བྱ་ལ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་གྱི་མི་གཙང་བ་ལ་ཆགས་པར་ཟད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nFoolish beings filled with desire,\nEven when touching soft cotton,\nUnable to engage in sexual acts,\nBecome angry at it.\n\n\nThis translation conveys that those who are consumed by sensual desires are so deluded that they become frustrated and angry even at soft, pleasant objects like cotton when they cannot use them for sexual gratification. The commentaries suggest this verse is pointing out the absurdity of attachment to physical sensations and impure objects, highlighting how desire clouds rational thinking.", + "translation": "Foolish beings filled with desire,\nEven when touching soft cotton,\nUnable to engage in sexual acts,\nBecome angry at it." } } }, @@ -12700,6 +40153,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་མི་གཙང་ཆགས་མེད་ན། །རུས་གཟེབ་རྒྱུས་པས་སྦྲེལ་བ་ལ། །ཤ་ཡི་འདམ་གྱིས་ཞལ་ཞལ་བྱས། །གཞན་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་པང་དུ་འཁྱུད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you are not attached to impurity,\nWhy do you embrace in your arms\nThis skeleton bound by sinews,\nSmeared with the mud of flesh?\n", "translation": "If you are not attached to impurity,\nWhy do you embrace in your arms\nThis skeleton bound by sinews,\nSmeared with the mud of flesh?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་མི་གཙང་ཆགས་མེད་ན། །རུས་གཟེབ་རྒྱུས་པས་སྦྲེལ་བ་ལ། །ཤ་ཡི་འདམ་གྱིས་ཞལ་ཞལ་བྱས། །གཞན་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་པང་དུ་འཁྱུད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་མི་གཙང་བ་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དམ་འོན་ཏེ་ཆགས་གྲང་། གལ་ཏེ་ཆགས་པ་མེད་པ་ལྟ་ན། དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་པང་དུ་འཁྱུད་ཅེས་འབྲེལ་ཏོ། །རྒྱུས་པ་སྟེ་རྒྱུས་པ་དང་རྩས་སྦྲེལ་བའོ། །གཞན་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་པོའོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་མི་གཙང་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ན། རུས་གཟེབ་རྒྱུས་པས་སྦྲེལ་བ་ལ་ཤ་ཡི་འདམ་གྱིས་ཞལ་ཞལ་བྱས་པའི་གཞན་བུད་མེད་དེ་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་པང་དུ་འཁྱུད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\nIf you have no attachment to impurity,\nWhy do you embrace in your lap\nThat other [woman's body], which is\nA skeleton bound by sinews,\nSmeared with the mud of flesh?\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses vivid imagery to question attachment to the physical body by describing it as an impure assemblage of bones, sinews, and flesh.", + "translation": "If you have no attachment to impurity,\nWhy do you embrace in your lap\nThat other [woman's body], which is\nA skeleton bound by sinews,\nSmeared with the mud of flesh?" } } }, @@ -12723,6 +40181,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྱོད་ཉིད་མི་གཙང་མང་ཡོད་པ། །དེ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་གཏན་སྤྱོད་ཅིང་། །མི་གཙང་རྐྱལ་པ་གཞན་དག་ལའང་། །མི་གཙང་བརྐམ་པས་འདོད་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nYou yourself have much impurity,\nYet you constantly indulge in that very thing.\nAnd towards other sacks of impurity too,\nYou desire them with craving for the impure.\n", "translation": "You yourself have much impurity,\nYet you constantly indulge in that very thing.\nAnd towards other sacks of impurity too,\nYou desire them with craving for the impure." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྱོད་ཉིད་མི་གཙང་མང་ཡོད་པ། །དེ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་གཏན་སྤྱོད་ཅིང་། །མི་གཙང་རྐྱལ་པ་གཞན་དག་ལའང་། །མི་གཙང་བརྐམ་པས་འདོད་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: དེ་སྟེ་ཆགས་པ་ཡོད་པ་ལྟ་ན་ཁྱོད་ཉིད་དེ་ཁྱོད་རང་ལའོ། །མང་བ་ནི་མི་ཉུང་བར་ཡོད་པའོ། །སྤྱོད་ལ་རག་ཅེས་པ་ནི་དེས་དགའ་བར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །རྐྱལ་པ་སྟེ་སྣོད་དམ་ཡང་ན་ཕུང་པོའོ། །མི་གཙང་བརྐམ་པས་འདོད་པ་ནི་བཙག་གེ་བཙོག་གེ་ཟ་བའི་ཚུལ་དང་གང་ལྡན་པའོ། །ཅི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་འོར་ཅིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་ལུས་མི་གཙང་བ་མང་པོ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་རྟག་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་མི་གཙང་རྐྱལ་པ་གཞན་བུད་མེད་དག་ལའང་མི་གཙང་བ་ལ་བརྐམ་པས་ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་པར་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my English translation:\n\n\nYour own body is full of many impurities,\nYet you constantly indulge in it.\nAnd towards other sacks of impurity as well,\nYou desire them with greed for the unclean.\n", + "translation": "Your own body is full of many impurities,\nYet you constantly indulge in it.\nAnd towards other sacks of impurity as well,\nYou desire them with greed for the unclean." } } }, @@ -12746,6 +40209,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་ཤ་འདི་ལ་དགའ་ཞེས། །རེག་དང་བལྟ་བར་འདོད་ན་ཀོ། །སེམས་མེད་པ་ཡི་རང་བཞིན་གྱི། །ཤ་ནི་ཁྱོད་ཀོ་ཇི་ལྟར་འདོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf you say \"I like this flesh\" and\nWish to touch and look at it,\nHow can you desire\nThis flesh, which is by nature mindless?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning and poetic structure of the original Tibetan verse, conveying its message about the illogical nature of desiring flesh, which lacks consciousness.", "translation": "tags:\n\n\nIf you say \"I like this flesh\" and\nWish to touch and look at it,\nHow can you desire\nThis flesh, which is by nature mindless?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་ཤ་འདི་ལ་དགའ་ཞེས། །རེག་དང་བལྟ་བར་འདོད་ན་ཀོ། །སེམས་མེད་པ་ཡི་རང་བཞིན་གྱི། །ཤ་ནི་ཁྱོད་ཀོ་ཇི་ལྟར་འདོད། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་བདག་ནི་ཤའི་ཕུང་པོ་འདི་ལ་དགའ་བས་རེག་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལྟ་ན་གང་སེམས་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། བདག་ནི་ཤིང་བལ་ལ་སོགས་ལ་མི་དགའི་ཤ་འདི་ལ་དགའ་འོ་ཞེས་ཤ་ལ་རེག་པ་དང་བལྟ་བར་འདོད་ན་དེ་ཀོ་ཤི་སྟེ་སེམས་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤ་ནི་ཁྱོད་ཀོ་ཅིས་མི་འདོད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf you say \"I am fond of this flesh\" and desire to touch and look at it,\nHow is it that you desire this flesh, which is by nature devoid of mind?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries. The verse is questioning the desire for flesh (likely in a romantic/sexual context), pointing out that flesh itself has no consciousness, so the attraction to it is illogical.", + "translation": "If you say \"I am fond of this flesh\" and desire to touch and look at it,\nHow is it that you desire this flesh, which is by nature devoid of mind?" } } }, @@ -12769,6 +40237,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདོད་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ། །རེག་དང་བལྟ་བར་མི་ནུས་ལ། །གང་ཞིག་ནུས་དེ་ཤེས་པ་མིན། །དོན་མེད་འཁྱུད་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe mind of desire cannot be\nTouched or seen.\nThat which can be is not consciousness.\nWhat use is this meaningless embrace?\n", "translation": "The mind of desire cannot be\nTouched or seen.\nThat which can be is not consciousness.\nWhat use is this meaningless embrace?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདོད་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ། །རེག་དང་བལྟ་བར་མི་ནུས་ལ། །གང་ཞིག་ནུས་དེ་ཤེས་པ་མིན། །དོན་མེད་འཁྱུད་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་སེམས་དེ་འདོད་པ་ལྟ་ན་སེམས་དེ་རེག་པར་ཡང་མི་ནུས་ལ་བལྟ་བར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལུས་ལ་ནི་དེ་ལྟར་ནུས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་རིག་པ་སེམས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།།\n\nCommentary 2: དེ་ལ་སེམས་མེད་པས་མི་འདོད་དོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་འདོད་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེག་བྱ་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པས་རེག་པ་དང་བལྟ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ལ། གང་ཞིག་རེག་པ་དང་བལྟ་བར་ནུས་པའི་ལུས་དེ་ནི་ཤེས་པ་མིན་པས་དོན་མེད་པའི་ལུས་དེ་ལ་འཁྱུད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhatever is the mind of desire,\nIt cannot be touched or seen.\nThat which can be touched is not consciousness.\nWhat use is there in embracing a meaningless body?\n\n\nThis translation captures the key ideas from the original Tibetan verse and the commentaries:\n1. The desiring mind itself is intangible and invisible\n2. The physical body that can be touched lacks consciousness\n3. Therefore, embracing the body is ultimately meaningless from the perspective of satisfying desire", + "translation": "Whatever is the mind of desire,\nIt cannot be touched or seen.\nThat which can be touched is not consciousness.\nWhat use is there in embracing a meaningless body?" } } }, @@ -12792,6 +40265,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མི་གཙང་རང་བཞིན་གཞན་གྱི་ལུས། །མི་རྟོགས་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་ཡི། །རང་ཉིད་མི་གཙང་ཉིད་ཡིན་པར། །རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ངོ་མཚར་ཆེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIt is not so wondrous to fail to realize\nThe impure nature of others' bodies.\nBut it is truly amazing\nTo not realize one's own body is impure.\n", "translation": "It is not so wondrous to fail to realize\nThe impure nature of others' bodies.\nBut it is truly amazing\nTo not realize one's own body is impure." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམི་གཙང་རང་བཞིན་གཞན་གྱི་ལུས། །མི་རྟོགས་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་ཡི། །རང་ཉིད་མི་གཙང་ཉིད་ཡིན་པར། །རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་ངོ་མཚར་ཆེ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་གཞན་གྱི་ལུས་པོ་མི་གཙང་བར་མི་རྟོགས་པ་ནི་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡ་མཚན་ཆེ་བ་མེད་ཀྱི། རང་ཉིད་མི་གཙང་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་གཙང་བར་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་ངོ་མཚར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། མི་གཙང་རང་བཞིན་གཞན་གྱི་ལུས་དེ་མི་གཙང་བར་མི་རྟོགས་པ་ཙམ་ཡང་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་ཡི། རང་ཉིད་མི་གཙང་བ་ཉིད་ཡིན་ཡང་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེའོ། །ལུས་ལ་མི་གཙང་བའི་ཆ་ཡོད་ཀྱང་ཁ་དོག་དང་། དབྱིབས་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ལ་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་ཆགས་སོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nNot realizing the impure nature of others' bodies\nIs not so surprising.\nBut failing to recognize that one's own body\nIs itself impure - that is truly astonishing.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan verse and the commentaries:\n\n1. It's not particularly surprising if we don't realize the impure nature of others' bodies, as that's not immediately obvious to us.\n\n2. However, it's truly astonishing that we fail to recognize the impurity of our own bodies, even though we are intimately familiar with them.\n\n3. The commentaries emphasize that our inability to see the impurity of our own bodies, which are just as impure as others', is especially remarkable and worthy of contemplation.\n\n4. This verse seems to be encouraging self-reflection and recognition of the true nature of our physical form, likely as part of a broader Buddhist teaching on non-attachment to the body.", + "translation": "Not realizing the impure nature of others' bodies\nIs not so surprising.\nBut failing to recognize that one's own body\nIs itself impure - that is truly astonishing." } } }, @@ -12815,6 +40293,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྤྲིན་བྲལ་ཉི་ཟེར་གྱིས་ཕྱེ་བའི། །པདྨ་གཞོན་ནུ་སྤངས་ནས་ནི། །མི་གཙང་ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །མི་གཙང་གཟེབ་ལ་ཅི་ཕྱིར་དགའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nAbandoning the young lotus\nOpened by cloudless sunbeams,\nWhy, with a mind attached to impurity,\nDo you delight in the net of filth?\n", "translation": "Abandoning the young lotus\nOpened by cloudless sunbeams,\nWhy, with a mind attached to impurity,\nDo you delight in the net of filth?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྤྲིན་བྲལ་ཉི་ཟེར་གྱིས་ཕྱེ་བའི། །པདྨ་གཞོན་ནུ་སྤངས་ནས་ནི། །མི་གཙང་ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །མི་གཙང་གཟེབ་ལ་ཅི་ཕྱིར་དགའ། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཁ་དོག་ལེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་འདི་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་འདོད་པ་སྐྱེའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། སྤྲིན་བྲལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྤྲིན་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྤྲིན་མེད་པའི་ཉི་ཟེར་གྱིས་ཁ་ཕྱེ་བ་སྟེ་རྒྱས་པར་བྱས་པའོ། །མི་གཙང་བ་ནི་བཙོག་པའོ། །ཞེན་པ་ནི་སེམས་གང་དག་ཞེན་པའོ། །མི་གཙང་བའི་གཟེབ་ནི་ལུས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟ་ན་སྤྲིན་བྲལ་ཉི་ཟེར་གྱིས་ཕྱེ་བའི་པདྨ་གཞོན་ནུ་ལ་དེ་དག་ཚང་ན་དེ་སྤངས་ནས་ནི་མི་གཙང་ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་མི་གཙང་བའི་གཟེབ་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ། གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྒྱུ་འབྲས་དང་། བྱེད་ལས་དང་། དཔེས་མི་གཙང་བར་ངེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nHaving abandoned the young lotus flower\nOpened by the sunbeams free of clouds,\nWhy do you delight in the impure cage\nWith a mind attached to impurity?\n\n\nThis translation attempts to capture the imagery and meaning conveyed in the original Tibetan verse and explained in the commentaries. The verse contrasts the beauty of a pure lotus flower with the impurity of the human body, questioning why one would be attracted to the latter while ignoring the former.", + "translation": "Having abandoned the young lotus flower\nOpened by the sunbeams free of clouds,\nWhy do you delight in the impure cage\nWith a mind attached to impurity?" } } }, @@ -12838,6 +40321,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ས་ཕྱོགས་མི་གཙང་གིས་གོས་པ། །གལ་ཏེ་རེག་པར་མི་འདོད་ན། །གང་ལས་དེ་ནི་བྱུང་བ་ཡི། །ལུས་ལ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་རེག་འདོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you do not wish to touch\nA place defiled by filth,\nHow can you desire to touch\nThe body from which that filth arose?\n", "translation": "If you do not wish to touch\nA place defiled by filth,\nHow can you desire to touch\nThe body from which that filth arose?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nས་ཕྱོགས་མི་གཙང་གིས་གོས་པ། །གལ་ཏེ་རེག་པར་མི་འདོད་ན། །གང་ལས་དེ་ནི་བྱུང་བ་ཡི། །ལུས་ལ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་རེག་འདོད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ས་ཕྱོགས་མི་གཙང་བས་གོས་པ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་པ་མི་བྱེད་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་ཕྱོགས་ཞེས་ཏེ། གང་ལས་ཏེ་ལུས་ལས་སོ། །དེ་ནི་སྟེ་མི་གཙང་བའོ། །བྱུང་བ་ནི་ལུས་དེའོ། །\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། དངོས་དང་། དེ་ལ་ཆགས་པ་སྨད་པའོ། །དང་པོ་ལ་མི་གཙང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ནི། ས་ཕྱོགས་བཤང་གཅི་ལ་སོགས་པའི་མི་གཙང་བ་དག་གིས་བསྒོས་པ་ལའང་གལ་ཏེ་རེག་པར་མི་འདོད་ན། གང་ལས་དེ་ནི་བྱུང་བའི་ལུས་ལ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་རེག་འདོད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf you do not wish to touch\nA place on the ground stained with filth,\nHow can you desire to touch the body\nFrom which that very filth originated?\n\n\nThis translation conveys the Buddhist contemplation on the impurity of the body, comparing the reluctance to touch a dirty spot on the ground with the paradoxical desire to touch a human body, which is the source of such impurities.", + "translation": "If you do not wish to touch\nA place on the ground stained with filth,\nHow can you desire to touch the body\nFrom which that very filth originated?" } } }, @@ -12861,6 +40349,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་མི་གཙང་ཆགས་མེད་ན། །མི་གཙང་ཞིང་ལས་བྱུང་གྱུར་ཅིང་། །དེ་ཡི་ས་བོན་དེས་བསྐྱེད་པ། །གཞན་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་པང་དུ་འཁྱུད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you have no attachment to impurity,\nYet you emerged from an impure field,\nAnd your seed was produced by that,\nWhy then do you embrace others in your arms?\n", "translation": "If you have no attachment to impurity,\nYet you emerged from an impure field,\nAnd your seed was produced by that,\nWhy then do you embrace others in your arms?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་མི་གཙང་ཆགས་མེད་ན། །མི་གཙང་ཞིང་ལས་བྱུང་གྱུར་ཅིང་། །དེ་ཡི་ས་བོན་དེས་བསྐྱེད་པ། །གཞན་ཁྱོད་ཅི་ཕྱིར་པང་དུ་འཁྱུད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མི་གཙང་བའི་གཞི་དེ་ཁོག་སྨད་ནས་བྱུང་བ་དེ་ཉིད་མི་གཙང་བའི་ས་བོན་ནོ། །དེས་ཞེས་པ་ནི་མི་གཙང་བ་དེས་བསྐྱེད་པའོ།\n\nCommentary 2: འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ནི། གལ་ཏེ་མི་གཙང་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ན་མི་གཙང་བའི་ཞིང་མའི་མངལ་ལས་བྱུང་གྱུར་ཅིང་མི་གཙང་བ་དེ་ཡི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕ་མའི་ཁུ་ཁྲག་དང་གསོ་བྱེད་མས་ཟོས་པའི་ཟས་སོགས་ཏེ་མི་གཙང་བ་དེས་བསྐྱེད་པའི་ལུས་གཞན་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་པང་དུ་འཁྱུད།\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries provided:\n\n\nIf you have no attachment to impurity,\nWhy do you embrace in your arms\nAnother body that arose from an impure field,\nAnd was produced from its impure seed?\n", + "translation": "If you have no attachment to impurity,\nWhy do you embrace in your arms\nAnother body that arose from an impure field,\nAnd was produced from its impure seed?" } } }, @@ -12884,6 +40377,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མི་གཙང་ལས་བྱུང་མི་གཙང་སྲིན། །ཆུང་ངུའང་ཁྱོད་འདོད་མི་བྱེད་ལ། །མི་གཙང་མང་གི་རང་བཞིན་ལུས། །མི་གཙང་སྐྱེས་པའང་འདོད་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFrom impurity arises an impure worm,\nYet even a small one you do not desire.\nThe body, by nature full of many impurities,\nYou desire even though born from impurity.\n", "translation": "From impurity arises an impure worm,\nYet even a small one you do not desire.\nThe body, by nature full of many impurities,\nYou desire even though born from impurity." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམི་གཙང་ལས་བྱུང་མི་གཙང་སྲིན། །ཆུང་ངུའང་ཁྱོད་འདོད་མི་བྱེད་ལ། །མི་གཙང་མང་གི་རང་བཞིན་ལུས། །མི་གཙང་སྐྱེས་པའང་འདོད་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: །མི་གཙང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ཉིད་མི་གཙང་བའོ། །སྲིན་ཞེས་པ་སྲོག་ཆགས་ཕྲ་མོའོ། །འདོད་མི་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་མི་འདོད་པའོ། །མི་གཙང་མང་པོའི་རང་བཞིན་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་ཁོག་པའོ། །ལུས་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སོ། །\n\nCommentary 2: མི་གཙང་བ་བཤང་གཅི་ལས་བྱུང་བའི་མི་གཙང་བའི་སྲིན་འབུ་ཆུང་ངུ་ལའང་ཁྱོད་འདོད་པར་མི་བྱེད་ན་མི་གཙང་མང་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་མི་གཙང་བ་ལས་སྐྱེས་པའང་ཅིའི་ཕྱིར་འདོད་པར་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nYou do not desire even a tiny impure worm born from impurity,\nYet you desire a body born from impurity, which is by nature a collection of many impurities.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which contrasts the aversion to small impure things with the desire for the human body, which is described as fundamentally impure. The commentaries clarify that the \"tiny worm\" refers to small creatures born from excrement, while the \"body\" refers specifically to a woman's body, seen as a vessel of many impurities in this context.", + "translation": "You do not desire even a tiny impure worm born from impurity,\nYet you desire a body born from impurity, which is by nature a collection of many impurities." } } }, @@ -12907,6 +40405,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ག་པུར་ལ་སོགས་ཡིད་འོང་དང་། །འབྲས་ཆན་དག་གམ་ཚོད་མའང་རུང་། །ཁར་བཅུག་ཕྱིར་ཕྱུང་བོར་བ་ཡིས ། །ས་ཡང་མི་གཙང་བཙོག་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhether it's pleasant-smelling camphor and such,\nOr cooked rice or even vegetables,\nBy putting them in the mouth, taking them out, and discarding them,\nEven the ground becomes impure and dirty.\n", "translation": "Whether it's pleasant-smelling camphor and such,\nOr cooked rice or even vegetables,\nBy putting them in the mouth, taking them out, and discarding them,\nEven the ground becomes impure and dirty." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nག་པུར་ལ་སོགས་ཡིད་འོང་དང་། །འབྲས་ཆན་དག་གམ་ཚོད་མའང་རུང་། །ཁར་བཅུག་ཕྱིར་ཕྱུང་བོར་བ་ཡིས ། །ས་ཡང་མི་གཙང་བཙོག་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་མི་གཙང་བ་ཉིད་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ག་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁར་བླུགས་ནས་ཕྱིར་བོར་བའི་ས་ནི་ཕྱིར་བྱུང་ནས་བོར་བའི་སའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ག་པུར་ལ་སོགས་ཡིད་འོང་དང་འབྲས་ཆན་དག་དང་ཚོད་མའང་རུང་གཙང་མ་རྣམས་ཀྱང་ཁར་བཅུག་ནས་ཕྱིར་ཕྱུང་སྟེ་བོར་བ་ཡིས་ས་ཡང་མི་གཙང་བཙོག་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ལུས་ཉིད་ལྟ་ཅི་སྨྲོས། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven pleasant substances like camphor,\nOr rice porridge or vegetable dishes,\nOnce put in the mouth, spit out and discarded,\nMake even the ground impure and dirty.\n\n\nThis translation conveys the core meaning that even clean, pleasant foods and substances become impure once they have been in one's mouth and are then spit out. The commentaries clarify that this is meant to illustrate the inherently impure nature of the body, since it can turn even pure things into something considered dirty or contaminated.", + "translation": "Even pleasant substances like camphor,\nOr rice porridge or vegetable dishes,\nOnce put in the mouth, spit out and discarded,\nMake even the ground impure and dirty." } } }, @@ -12930,6 +40433,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་མི་གཙང་འདི་འདྲ་བ། །མངོན་སུམ་གྱུར་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་ན། །དུར་ཁྲོད་དག་ཏུ་བོར་བའི་ལུས། །མི་གཙང་གཞན་ཡང་བལྟ་བར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf you still have doubts about such impurity,\nEven when it's directly apparent,\nGo look at other impure corpses\nThat have been discarded in charnel grounds.\n", "translation": "If you still have doubts about such impurity,\nEven when it's directly apparent,\nGo look at other impure corpses\nThat have been discarded in charnel grounds." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་མི་གཙང་འདི་འདྲ་བ། །མངོན་སུམ་གྱུར་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་ན། །དུར་ཁྲོད་དག་ཏུ་བོར་བའི་ལུས། །མི་གཙང་གཞན་ཡང་བལྟ་བར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: ཐེ་ཚོམ་ཞེས་པ་ནི་ཡིད་མི་ཆེས་ན་ཞེས་པའོ་དེ་ལྟར་ན་མི་གཙང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣགས་པ་དང་རུལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འབད་པས་བལྟ་བར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ལུས་མི་གཙང་བ་འདི་འདྲ་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་མོད་ཀྱང་གལ་ཏེ་ད་དུང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན། དུར་ཁྲོད་དག་ཏུ་བོར་བའི་ལུས་མི་གཙང་བ་གཞན་ཡང་བལྟ་བར་གྱིས།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf you still doubt this impurity,\nEven when it's clearly visible,\nGo look at other unclean corpses\nDiscarded in the charnel grounds.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning that if one still has doubts about the impure nature of the body, even when its impurities are directly observable, they should go examine other decaying corpses in charnel grounds to further convince themselves of the body's impure nature.", + "translation": "If you still doubt this impurity,\nEven when it's clearly visible,\nGo look at other unclean corpses\nDiscarded in the charnel grounds." } } }, @@ -12953,6 +40461,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ལས་པགས་པའི་ཁ་ཕྱེ་ན། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་འགྱུར་བར། །ཤེས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ལ། །ཕྱིར་ཞིང་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThough one knows that great fear will arise\nWhen opening the skin of that which causes terror,\nHow is it that again and again\nJoy arises towards that very thing?\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the Tibetan verse, which seems to be reflecting on the paradoxical nature of being drawn to things that we know will cause us fear or suffering. The imagery of \"opening the skin\" suggests revealing or engaging with something frightening, yet the verse questions why we repeatedly find joy or attraction in such experiences.", "translation": "Though one knows that great fear will arise\nWhen opening the skin of that which causes terror,\nHow is it that again and again\nJoy arises towards that very thing?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ལས་པགས་པའི་ཁ་ཕྱེ་ན། །འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་འགྱུར་བར། །ཤེས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ལ། །ཕྱིར་ཞིང་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་པ་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་པགས་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་བལྟས་ཏེ་བརྟགས་པས་གང་ལས་པགས་པའི་ཁ་ཕྱེ་སྟེ་བཤུས་པ་ན་དེ་མཐོང་བ་རྣམས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་ཤེས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ལ་ཕྱིར་ཞིང་དགའ་བ་ཅི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThough one knows that great fear arises\nWhen the skin is peeled away,\nHow can one still repeatedly\nTake delight in that very thing?\n\n\nThis translation conveys the meaning that although we understand that seeing a body with its skin removed would cause great fear, we still paradoxically continue to take pleasure in our bodies. The commentaries emphasize that the body is inherently repulsive, and we should not be attached to it. They suggest contemplating the body's true nature to overcome our misplaced delight in it.", + "translation": "Though one knows that great fear arises\nWhen the skin is peeled away,\nHow can one still repeatedly\nTake delight in that very thing?" } } }, @@ -12976,6 +40489,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་ལ་བསྐུས་པའི་དྲི་དེ་ཡང་། །ཙནྡན་སོགས་ཡིན་གཞན་མ་ཡིན། །གཞན་གྱི་དྲི་དེས་གཞན་དག་ལ། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་ཆགས་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe scent applied to the body\nIs sandalwood and such, not one's own.\nWhy then does one become attached\nTo others due to their foreign scent?\n", "translation": "The scent applied to the body\nIs sandalwood and such, not one's own.\nWhy then does one become attached\nTo others due to their foreign scent?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་ལ་བསྐུས་པའི་དྲི་དེ་ཡང་། །ཙནྡན་སོགས་ཡིན་གཞན་མ་ཡིན། །གཞན་གྱི་དྲི་དེས་གཞན་དག་ལ། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་ཆགས་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: ཙན་དན་ལ་སོགས་པས་བྱི་དོར་བྱས་པའི་ལུས་དེ་ཇི་ལྟར་ན་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ལུས་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བསྐུས་པ་ནི་ལེགས་པར་བྱུགས་པའོ། །དྲི་སྟེ་དྲི་གདང་ཞིང་སང་བག་ཅན་དེ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ནི་ལུས་ལས་མ་ཡིན་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ལུས་ལ་ཆགས་པར་མི་རིགས་པ་དང་། རང་གི་ངོ་བོ་ཆགས་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་། དེ་ལ་དགའ་བར་མི་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཙནྡན་ལ་སོགས་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་དྲི་ཞིམ་པོ་ཡོད་པས་ལུས་ལ་ཆགས་སོ་ཞེ་ན། ལུས་ལ་བསྐུས་པའི་དྲི་དེ་ཡང་ཙནྡན་སོགས་ཀྱི་ཡིན་གྱི་གཞན་ལུས་ཉིད་ཀྱི་མིན་པས་ན་གཞན་གྱི་དྲི་ཡིས་གཞན་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཆགས་པར་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe fragrance applied to the body\nIs from sandalwood and such, not from the body itself.\nWhy then does one become attached to others\nDue to a scent that belongs to something else?\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, which questions the logic of becoming attached to someone's body based on pleasant scents that are not inherent to the body itself, but come from external sources like sandalwood.", + "translation": "The fragrance applied to the body\nIs from sandalwood and such, not from the body itself.\nWhy then does one become attached to others\nDue to a scent that belongs to something else?" } } }, @@ -12999,6 +40517,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་རང་བཞིན་དྲི་ང་བས། །འདི་ལ་མ་ཆགས་ལེགས་མིན་ནམ། །འཇིག་རྟེན་དོན་མེད་སྲེག་པ་དག །ཇི་སྟེ་དེ་ལ་དྲི་ཞིམ་སྐུད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince its nature is foul-smelling,\nIs it not better to be unattached to this?\nThose who pointlessly burn worldly things,\nWhy would they apply fragrance to that?\n", "translation": "Since its nature is foul-smelling,\nIs it not better to be unattached to this?\nThose who pointlessly burn worldly things,\nWhy would they apply fragrance to that?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་རང་བཞིན་དྲི་ང་བས། །འདི་ལ་མ་ཆགས་ལེགས་མིན་ནམ། །འཇིག་རྟེན་དོན་མེད་སྲེག་པ་དག །ཇི་སྟེ་དེ་ལ་དྲི་ཞིམ་སྐུད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་དྲི་འདི་དོན་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་མ་ཆགས་པ་སྟེ་ཞེན་པར་མ་གྱུར་ནའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལེགས་པ་དགེ་བ་སྟེ། ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་མེད་པ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའོ། །\n\nCommentary 2: གལ་དེ་དྲི་ལ་ཆགས་ན་ལུས་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་དྲི་ང་བས་འདི་ལ་མ་ཆགས་ན་ལེགས་པ་མིན་ནམ། འཇིག་རྟེན་དོན་མེད་པ་ལ་སྲེད་པ་དག་ཅི་སྟེ་དེ་ལ་དྲི་ཞིམ་སྐུད།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nSince the body is naturally foul-smelling,\nWouldn't it be better not to be attached to it?\nWhy do those who pointlessly burn in worldly desires\nApply fragrant scents to it?\n", + "translation": "Since the body is naturally foul-smelling,\nWouldn't it be better not to be attached to it?\nWhy do those who pointlessly burn in worldly desires\nApply fragrant scents to it?" } } }, @@ -13022,6 +40545,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འོན་ཏེ་དྲི་ཞིམ་ཙནྡན་ནི། །ལུས་ལ་འདིར་ནི་ཅི་ཞིག་བྱུང་། །གཞན་གྱི་དྲི་ཡིས་གཞན་དག་ལ། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་ཆགས་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBut what has happened here to the fragrant sandalwood on the body?\nWhy does one become attached to others due to another's scent?\n", "translation": "But what has happened here to the fragrant sandalwood on the body?\nWhy does one become attached to others due to another's scent?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའོན་ཏེ་དྲི་ཞིམ་ཙནྡན་ནི། །ལུས་ལ་འདིར་ནི་ཅི་ཞིག་བྱུང་། །གཞན་གྱི་དྲི་ཡིས་གཞན་དག་ལ། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་ཆགས་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: དེ་ལ་དྲི་ཞིམ་སྟེ་ཙན་དན་ནོ། །དྲི་ཡིས་ཞེས་པ་ནི་ཙན་དན་གྱི་དྲི་ངད་ཀྱིས་སོ། །\n\nCommentary 2: འོན་ཏེ་རང་བཞིན་ནི་མིན་ཡང་བསྐུས་པ་སྟེ་དྲི་ཞིམ་པོར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་ཆགས་སོ་ཞེ་ན། དྲི་ཞིམ་པོ་དེ་ནི་ཙནྡན་གྱི་ཡིན་ན་ལུས་ཉིད་ལས་འདིར་ནི་དྲི་ཞིམ་པོ་ཅི་ཞིག་འབྱུང་སྟེ་མི་འབྱུང་སྟེ་མི་འབྱུང་བས་གཞན་གྱི་དྲི་ཡིས་གཞན་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཆགས་པར་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nAlthough the fragrant sandalwood scent is pleasant,\nWhat has actually arisen here on this body?\nWhy become attached to others\nDue to a scent that belongs to something else?\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which questions the wisdom of becoming attached to pleasant scents like sandalwood when they are not inherent to one's own body but come from an external source. The commentaries clarify that the pleasant scent is specifically referring to sandalwood and emphasize that this fragrance is not naturally arising from the body itself.", + "translation": "Although the fragrant sandalwood scent is pleasant,\nWhat has actually arisen here on this body?\nWhy become attached to others\nDue to a scent that belongs to something else?" } } }, @@ -13045,6 +40573,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་སྐྲ་སེན་རིང་བ་དང་། །སོ་སྐྱ་དྲིར་བཅས་འདམ་གྱི་དྲིས། །བསྒོས་པས་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །གཅེར་བུ་འཇིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf the body's natural state is frightening when naked,\nWith long hair and nails, gray teeth stained with odor,\nAnd smeared with the scent of mud,\nThen how much more so when adorned?\n", "translation": "If the body's natural state is frightening when naked,\nWith long hair and nails, gray teeth stained with odor,\nAnd smeared with the scent of mud,\nThen how much more so when adorned?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་སྐྲ་སེན་རིང་བ་དང་། །སོ་སྐྱ་དྲིར་བཅས་འདམ་གྱི་དྲིས། །བསྒོས་པས་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །གཅེར་བུ་འཇིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ན། །\n\nCommentary 1: འདིའི་ཕྱིར་ཡང་ལུས་ལ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ནི་དོན་མེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཇིགས་པ་ནི་འཇིགས་སུ་རུང་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་འདི་མ་བཅོས་ན་སྐྲ་སེན་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་དང་། སོ་སྐྱ་བོ་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང་། དྲི་མའི་འདམ་གྱིས་བསྒོས་པ་གཅེར་བུ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ཡིན་ན་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf the body's natural state, with long hair and nails,\nGray teeth with odor, and smeared with filthy mud,\nWere to be exposed naked,\nIt would indeed be frightening.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes the unadorned human body in its natural state as potentially frightening or repulsive. The commentaries help clarify that this verse is meant to illustrate the futility of excessive bodily grooming, as the body's true nature remains unchanged beneath superficial improvements.", + "translation": "If the body's natural state, with long hair and nails,\nGray teeth with odor, and smeared with filthy mud,\nWere to be exposed naked,\nIt would indeed be frightening." } } }, @@ -13068,6 +40601,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རང་ལ་གནོད་པའི་མཚོན་བཞིན་དུ། །དེ་འབད་ཅི་ཕྱིར་བྱི་དོར་བྱེད། །བདག་ལ་རྨོངས་པའི་འབད་པ་ཡིས། །སྨྱོས་པས་ས་འདི་ཀུན་ཏུ་འཁྲུགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhy do you groom yourself with such effort,\nLike a weapon that harms yourself?\nThrough the exertion of delusion towards oneself,\nThe madman disturbs this entire earth.\n", "translation": "Why do you groom yourself with such effort,\nLike a weapon that harms yourself?\nThrough the exertion of delusion towards oneself,\nThe madman disturbs this entire earth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརང་ལ་གནོད་པའི་མཚོན་བཞིན་དུ། །དེ་འབད་ཅི་ཕྱིར་བྱི་དོར་བྱེད། །བདག་ལ་རྨོངས་པའི་འབད་པ་ཡིས། །སྨྱོས་པས་ས་འདི་ཀུན་ཏུ་འཁྲུགས། །\n\nCommentary 1: རང་ལ་གནོད་པ་ནི་བདག་ཉིད་ངན་འགྲོར་གཏོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། མཚོན་གྱིས་གཅོད་པ་བཞིན་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །མང་པོ་ཅི་སྨྲ་སྟོན་པ་སྟེ། ས་རྣམས་ཁེངས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: རང་ལ་གནོད་པའི་མཚོན་ལ་བྱི་དོར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་འབད་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱི་དོར་བྱེད། གསུམ་པ་ནི། ཀྱེ་མ་བདག་གི་ལུས་མི་གཙང་བ་ལ་རྨོངས་པའི་དབང་གིས་དེའི་བྱི་དོར་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་པའི་འབད་པ་ཡིས་ཉོན་མོངས་པས་སྨྱོས་པས་ས་སྟེང་འདི་ཀུན་ཏུ་འཁྲུགས་ཤིང་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nWhy do you strive to clean and adorn that which harms you,\nLike polishing a weapon that will wound yourself?\nThrough deluded efforts towards this body,\nThe madness of afflictions spreads across the entire earth.\n", + "translation": "Why do you strive to clean and adorn that which harms you,\nLike polishing a weapon that will wound yourself?\nThrough deluded efforts towards this body,\nThe madness of afflictions spreads across the entire earth." } } }, @@ -13091,6 +40629,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རུས་གོང་འབའ་ཞིག་མཐོང་ནས་ནི། །དུར་ཁྲོད་དུ་ནི་ཡིད་འབྱུང་ན། །གཡོ་བའི་རུས་གོང་གིས་ཁྱབ་པའི། །གྲོང་གི་དུར་ཁྲོད་ལ་དགའ་འམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWhen seeing only bare skeletons,\nOne feels revulsion at the charnel ground.\nYet do you delight in the village charnel ground,\nFilled with moving skeletons?\n", "translation": "When seeing only bare skeletons,\nOne feels revulsion at the charnel ground.\nYet do you delight in the village charnel ground,\nFilled with moving skeletons?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརུས་གོང་འབའ་ཞིག་མཐོང་ནས་ནི། །དུར་ཁྲོད་དུ་ནི་ཡིད་འབྱུང་ན། །གཡོ་བའི་རུས་གོང་གིས་ཁྱབ་པའི། །གྲོང་གི་དུར་ཁྲོད་ལ་དགའ་འམ། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་འདི་ལྟར་རུས་གོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡིད་བྱུང་བ་ནི་འཇིགས་པའོ། །གཡོ་བ་ནི་རུས་གོང་ངོ་། །ཁྱབ་པ་ནི་ཁེངས་པའོ། །གྲོང་གི་དུར་ཁྲོད་གྲོང་ཉིད་དུར་ཁྲོད་དང་འདྲ་བས་ན་དུར་ཁྲོད་དོ། །\n\nCommentary 2: དེ་དག་གིས་ཀྱང་རུས་གོང་འབའ་ཞིག་མཐོང་ནས་ནི་དུར་ཁྲོད་དུ་ནི་ཡིད་འབྱུང་ན། དེ་དག་ཀུན་སློང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་གཡོ་བའི་རུས་གོང་གིས་ཁྱབ་པའི་གྲོང་གི་དུར་ཁྲོད་ལ་དགའ་འམ་སྟེ་དགའ་བར་མི་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf you become frightened upon seeing mere skeletons in a charnel ground,\nHow can you delight in the village, which is like a charnel ground\nFilled with moving skeletons?\n", + "translation": "If you become frightened upon seeing mere skeletons in a charnel ground,\nHow can you delight in the village, which is like a charnel ground\nFilled with moving skeletons?" } } }, @@ -13114,6 +40657,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་མི་གཙང་གྱུར་པ་དེ། །རིན་མེད་པར་ནི་མི་རྙེད་དོ། །དེ་དོན་བསྒྲུབས་པས་ཤ་ཐང་དང་། །དམྱལ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, that which has become impure\nCannot be obtained without a price.\nBy striving to acquire it,\nOne becomes exhausted and\nFalls into harm such as hell realms.\n", "translation": "Thus, that which has become impure\nCannot be obtained without a price.\nBy striving to acquire it,\nOne becomes exhausted and\nFalls into harm such as hell realms." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་མི་གཙང་གྱུར་པ་དེ། །རིན་མེད་པར་ནི་མི་རྙེད་དོ། །དེ་དོན་བསྒྲུབས་པས་ཤ་ཐང་དང་། །དམྱལ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བརྗོད་པའི་རིམ་པ་ལྟར་རོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་པོའོ། །དོན་དེ་ལུས་པོའི་དོན་དུའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་ཟས་ནོར་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་རྒྱུས་གནོད་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་མི་གཙང་གྱུར་བའི་བུད་མེད་དེ་ཡང་རིན་མེད་པར་ནི་མི་རྙེད་དོ། །དེའི་དོན་དུ་ནོར་སྒྲུབ་པས་འདིར་ཡང་ཤ་ཐང་ཆད་པ་དང་ཕྱི་མར་ཡང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThus, such an impure thing [referring to the body]\nIs not obtained without a price.\nStriving to acquire it leads to exhaustion,\nAnd results in harm like hell and so forth.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that pursuing worldly pleasures and bodily desires comes at a cost, leading to exhaustion in this life and potential rebirth in lower realms in future lives. The commentaries clarify that \"it\" refers to the body and its desires, and that striving for it involves acquiring food and wealth, which ultimately leads to suffering.", + "translation": "Thus, such an impure thing [referring to the body]\nIs not obtained without a price.\nStriving to acquire it leads to exhaustion,\nAnd results in harm like hell and so forth." } } }, @@ -13137,6 +40685,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱིས་པ་ནོར་སྤེལ་མི་ནུས་པས། །དར་ལ་བབ་ན་འདི་ཅི་བདེ། །ནོར་སོགས་པ་ཡིས་ཚེ་གཏུགས་ན། །རྒས་ནས་འདོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nA child cannot increase wealth.\nWhen reaching adulthood, what good is this?\nIf one spends life accumulating riches,\nWhat use are desires when old age comes?\n", "translation": "A child cannot increase wealth.\nWhen reaching adulthood, what good is this?\nIf one spends life accumulating riches,\nWhat use are desires when old age comes?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱིས་པ་ནོར་སྤེལ་མི་ནུས་པས། །དར་ལ་བབ་ན་འདི་ཅི་བདེ། །ནོར་སོགས་པ་ཡིས་ཚེ་གཏུགས་ན། །རྒས་ནས་འདོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སྟེ། དྲོད་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཅི་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ཉིད་སྤྱད་པའི་སྐབས་མེད་པ་དང་། ཉེས་པ་གཞན་དང་འབྲེལ་བའོ། །དང་པོ་ནི། བྱིས་པའི་དུས་སུ་བུད་མེད་རྙེད་པའི་རྒྱུ་ནོར་སྤེལ་བར་མི་ནུས་པས་དར་ལ་བབ་པ་ན་དེ་མི་རྙེད་པས་དེས་ཅི་བདེ། དེ་ནས་ནོར་གསོག་པའི་བར་ལ་ཚེ་གཏུགས་པར་འགྱུར་ན་རྒས་ནས་འདོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་བསྟེན་པར་མི་ནུས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIn childhood, one cannot accumulate wealth.\nWhen reaching adulthood, how can this bring happiness?\nIf one spends life gathering possessions,\nWhat use is desire when old age comes?\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which discusses the futility of pursuing worldly desires and possessions throughout different stages of life. The commentaries provide context, explaining that in youth one lacks the means to acquire wealth, in adulthood the pursuit of desires may not bring true happiness, and by the time one has accumulated wealth in old age, the ability to enjoy sensual pleasures has diminished.", + "translation": "In childhood, one cannot accumulate wealth.\nWhen reaching adulthood, how can this bring happiness?\nIf one spends life gathering possessions,\nWhat use is desire when old age comes?" } } }, @@ -13160,6 +40713,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདོད་ལྡན་ངན་པ་ཁ་ཅིག་ནི། །ཉིན་རངས་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་དུབ་སྟེ། །ཁྱིམ་དུ་འོངས་ནས་ཆད་པའི་ལུས། །རོ་དང་འདྲ་བར་ཉལ་བར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSome wicked people full of desire,\nExhausted from a long day's work,\nCome home with their worn-out bodies,\nAnd lie down to sleep like corpses.\n", "translation": "Some wicked people full of desire,\nExhausted from a long day's work,\nCome home with their worn-out bodies,\nAnd lie down to sleep like corpses." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདོད་ལྡན་ངན་པ་ཁ་ཅིག་ནི། །ཉིན་རངས་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་དུབ་སྟེ། །ཁྱིམ་དུ་འོངས་ནས་ཆད་པའི་ལུས། །རོ་དང་འདྲ་བར་ཉལ་བར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་དེ། ངན་པ་ཡང་དེ་ཡིན་པ་ན་འདོད་ལྡན་ངན་པའོ། །ཉིན་རངས་ཞེས་པ་ནི་ཉི་མ་རྒས་ཀྱི་བར་རོ། །\n\nCommentary 2: ཡང་འདོད་ལྡན་ངན་པ་ཁ་ཅིག་ནི་ཉིན་རངས་ལས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་དུབ་སྟེ་མཚན་མོ་ཁྱིམ་དུ་འོངས་ནས་ཆད་པའི་ལུས་རོ་དང་འདྲ་བར་ཉལ་བར་འགྱུར་བས་འདོད་པ་བསྟེན་པར་མི་ནུས་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\nSome evil people with desires,\nExhausted from working all day long,\nReturn home with a worn-out body,\nAnd lie down like a corpse.", + "translation": "Some evil people with desires,\nExhausted from working all day long,\nReturn home with a worn-out body,\nAnd lie down like a corpse." } } }, @@ -13183,6 +40741,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁ་ཅིག་བྱེས་བགྲོད་ཉོན་མོངས་དང་། །རིང་དུ་སོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན། །བུ་སྨད་འདོད་བཞིན་བུ་སྨད་རྣམས། །ཁྱུད་ཁོར་ལོས་ཀྱང་མཐོང་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSome who travel far from home, afflicted with troubles,\nSuffering from long separation,\nThough they yearn for their wives and children,\nCannot see their families even in their dreams.\n", "translation": "Some who travel far from home, afflicted with troubles,\nSuffering from long separation,\nThough they yearn for their wives and children,\nCannot see their families even in their dreams." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁ་ཅིག་བྱེས་བགྲོད་ཉོན་མོངས་དང་། །རིང་དུ་སོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན། །བུ་སྨད་འདོད་བཞིན་བུ་སྨད་རྣམས། །ཁྱུད་ཁོར་ལོས་ཀྱང་མཐོང་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: བྱེས་བགྲོད་ཅེས་པ་ནི་རྗེ་དཔོན་གྱི་བཀས་ཡུལ་གཞན་དུ་བང་ཆེན་བཏང་བའོ། །ཁྱུད་འཁོར་ལོ་ཞེས་པ་ནི་ལོ་ཁྱུད་འཁོར་གྱིས་ཀྱང་ངོ་། །དེའི་དོན་ནི་བུ་སྨད་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནོ། །\n\nCommentary 2: ཁ་ཅིག་རྗེས་སུ་བགྲོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རང་གི་ཡུལ་ལས་རིང་དུ་སོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་བུ་སྨད་འདོད་བཞིན་དུ་བུ་སྨད་རྣམས་འཁྱུད་ཁོར་ལོས་ཀྱང་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ན་འདོད་པ་བསྟེན་པ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nSome, traveling far from home, afflicted with troubles,\nSuffering from being long separated,\nThough longing for their wives and children,\nCannot see them even after a full year has passed.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries. The verse speaks of the hardships of those who must travel far from home, possibly on official duties as suggested by Commentary 1, and the emotional pain of being separated from their families for extended periods.", + "translation": "Some, traveling far from home, afflicted with troubles,\nSuffering from being long separated,\nThough longing for their wives and children,\nCannot see them even after a full year has passed." } } }, @@ -13206,6 +40769,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ལ་ཕན་འདོད་རྣམ་རྨོངས་པས། །གང་དོན་ཉིད་དུ་བཙོང་བ་ཡང་། །དེ་མ་ཐོབ་པར་དོན་མེད་པའི། །གཞན་གྱི་ལས་ཀྱི་རླུང་གིས་བདས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose who wish to benefit me, deluded,\nEven sell themselves for my sake.\nNot obtaining that, without purpose,\nThey are driven by the winds of others' karma.\n", "translation": "Those who wish to benefit me, deluded,\nEven sell themselves for my sake.\nNot obtaining that, without purpose,\nThey are driven by the winds of others' karma." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ལ་ཕན་འདོད་རྣམ་རྨོངས་པས། །གང་དོན་ཉིད་དུ་བཙོང་བ་ཡང་། །དེ་མ་ཐོབ་པར་དོན་མེད་པའི། །གཞན་གྱི་ལས་ཀྱི་རླུང་གིས་བདས། །\n\nCommentary 1: གང་དོན་ཉིད་དུ་སྟེ། ཆུང་མ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུའོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་ཆུང་མ་ལ་སོགས་པའོ། །ལས་ཀྱི་སྟེ་བྱ་བ་མང་པོའོ།།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་དྲུག་ལས། དང་པོ་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐོབ་པ་ནི། བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་ལ་དེའི་ཐབས་ལ་རྣམ་པར་རྨོངས་པས་བུ་སྨད་ལ་སོགས་གང་གི་འཚོ་བའི་དོན་ཉིད་དུ་རང་གི་ལུས་བཙོངས་པ་ཡང་དོན་དེ་མ་ཐོབ་པར་རང་ལ་ཕན་པའི་དོན་གཞན་མེད་པར་གཞན་བུ་སྨད་སོགས་དག་གི་ལས་ཀྱི་རླུང་གིས་དབང་མེད་དུ་བདས་ཏེ། འདི་ཕྱི་གཉིས་ཀར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThose who, out of confusion, wish to benefit me,\nEven sell themselves for the sake of others, such as a wife.\nWithout obtaining that goal, and with no other purpose,\nThey are driven by the winds of others' actions.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes how people, out of misguided intentions to help themselves, end up selling themselves (figuratively or literally) for the sake of others, such as family members. However, they fail to achieve their intended goal and, having no other purpose, are ultimately driven by the consequences of others' actions, leading to suffering in both this life and the next.", + "translation": "Those who, out of confusion, wish to benefit me,\nEven sell themselves for the sake of others, such as a wife.\nWithout obtaining that goal, and with no other purpose,\nThey are driven by the winds of others' actions." } } }, @@ -13229,6 +40797,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལ་ལ་རང་གི་ལུས་བཙོང་ཞིང་། །དབང་མེད་གཞན་གྱིས་བཀོལ་གྱུར་ཏེ། །ཆུང་མ་དག་ཀྱང་བུ་བྱུང་ན། །ཤིང་དྲུང་དགོན་པར་བབ་བབ་འབྱུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSome sell their own bodies,\nAnd are enslaved by others against their will.\nEven wives, when they have children,\nGive birth beneath trees in the wilderness.\n", "translation": "Some sell their own bodies,\nAnd are enslaved by others against their will.\nEven wives, when they have children,\nGive birth beneath trees in the wilderness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལ་ལ་རང་གི་ལུས་བཙོང་ཞིང་། །དབང་མེད་གཞན་གྱིས་བཀོལ་གྱུར་ཏེ། །ཆུང་མ་དག་ཀྱང་བུ་བྱུང་ན། །ཤིང་དྲུང་དགོན་པར་བབ་བབ་འབྱུང་། །\n\nCommentary 1: ཤིང་དྲུང་ནི་ཤིང་ལོ་དྲུག་པའི་རྩ་བའོ།\n\nCommentary 2: ལ་ལ་རང་གི་ལུས་གཞན་གྱི་གཡོག་ཏུ་བཙོངས་ཏེ་དབང་མེད་དུ་གཞན་གྱིས་བཀོལ་གྱུར་ཏེ། དེར་ཡང་ཆུང་མ་དག་ཀྱང་བུ་བྱུང་ན་བདག་གི་ཁྱིམ་མེད་པས་ཤིང་དྲུང་དང་དགོན་པ་ལ་སོགས་པ་གར་བབ་བབ་ཏུ་གནས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation:\n\nSome sell their own bodies and are forced to serve others without choice. Even when their wives give birth to children, they must wander aimlessly, taking shelter under trees or in isolated places.", + "translation": "Some sell their own bodies and are forced to serve others without choice. Even when their wives give birth to children, they must wander aimlessly, taking shelter under trees or in isolated places." } } }, @@ -13252,6 +40825,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདོད་པས་བསླུས་པའི་གླེན་པ་དག །འཚོ་འདོད་འཚོ་བར་བྱའོ་ཞེས། །སྲོག་སྟོར་དོགས་བཞིན་གཡུལ་དུ་འཇུག །ཁེ་ཕྱིར་བྲན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFools deceived by desire say,\n\"We wish to live, so we must live.\"\nThough fearing loss of life, they enter battle.\nFor profit's sake, they become slaves.\n", "translation": "Fools deceived by desire say,\n\"We wish to live, so we must live.\"\nThough fearing loss of life, they enter battle.\nFor profit's sake, they become slaves." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདོད་པས་བསླུས་པའི་གླེན་པ་དག །འཚོ་འདོད་འཚོ་བར་བྱའོ་ཞེས། །སྲོག་སྟོར་དོགས་བཞིན་གཡུལ་དུ་འཇུག །ཁེ་ཕྱིར་བྲན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: །སྲོག་སྟོར་དུ་དོགས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བཞིན་ནོ། །གཡུལ་དུ་ནི་འཐབ་བྲལ་དུའོ། །འཇུག་པ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །ཁེ་ཕྱིར་ཏེ་འདིར་རྙེད་པ་འདིས་འཚོ་ཞིང་གསོན་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་ཁེའི་དོན་དུ་སྟེ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: འདོད་པས་བསླུས་པའི་གླེན་པ་དག་འཚོ་བར་འདོད་དེ་གཡུལ་བསྟེན་ནས་འཚོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསམས་ནས་སྲོག་སྟོར་བར་དོགས་བཞིན་དུ་ཡང་གཡུལ་དུ་འཇུག་པ་དང་། ཁེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་བྲན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFools deceived by desire, thinking \"We must live, we want to live,\"\nEnter into battle despite fearing for their lives,\nAnd become servants to others for the sake of profit.\n\n\nThis translation captures the key elements from the original Tibetan:\n1. The text describes people as \"fools deceived by desire\" who are driven by the wish to survive.\n2. These people willingly enter into dangerous situations (\"battle\") even though they fear losing their lives.\n3. They also become subservient to others (\"servants\") in pursuit of material gain or profit.\n\nThe commentaries provide additional context, explaining that entering battle is done with doubt or hesitation, and that becoming a servant is motivated by the hope of obtaining livelihood or sustenance through such service.", + "translation": "Fools deceived by desire, thinking \"We must live, we want to live,\"\nEnter into battle despite fearing for their lives,\nAnd become servants to others for the sake of profit." } } }, @@ -13275,6 +40853,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདོད་ལྡན་ལ་ལ་ལུས་ཀྱང་བཅད། །ཁ་ཅིག་གསལ་ཤིང་རྩེ་ལ་བཙུགས། །ཁ་ཅིག་མདུང་ཐུང་དག་གིས་བསྣུན། །ཁ་ཅིག་བསྲེགས་པ་དག་ཀྱང་སྣང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSome lustful ones had their bodies cut up.\nSome were impaled on the tip of a stake.\nSome were stabbed with short spears.\nSome were even seen being burned.\n", "translation": "Some lustful ones had their bodies cut up.\nSome were impaled on the tip of a stake.\nSome were stabbed with short spears.\nSome were even seen being burned." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདོད་ལྡན་ལ་ལ་ལུས་ཀྱང་བཅད། །ཁ་ཅིག་གསལ་ཤིང་རྩེ་ལ་བཙུགས། །ཁ་ཅིག་མདུང་ཐུང་དག་གིས་བསྣུན། །ཁ་ཅིག་བསྲེགས་པ་དག་ཀྱང་སྣང་། །\n\nCommentary 1: གང་འདོད་པ་ལ་ཞེན་པ་རྣམས་འདི་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདོད་ལྡན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བཅད་པ་ནི་རལ་གྲི་ལ་སོགས་པས་སོ། །བཙུགས་པ་ནི་འཇེབས་པར་དཀའ་བའོ། །མདུང་ཐུང་ནི་མཚོན་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ། །བསྲེག་པ་ནི་མེ་ལ་སོགས་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་འདོད་པའི་རྒྱུས་འདོད་ལྡན་ལ་ལའི་ལུས་ཀྱང་བཅད། ཁ་ཅིག་གསལ་ཤིང་རྩེ་ལ་བཙུགས། ཁ་ཅིག་མདུང་ཐུང་གིས་བསྣུན་ཞིང་། ཁ་ཅིག་བསྲེགས་པ་དག་ཀྱང་སྣང་ངོ་། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nSome who are filled with desire have their bodies cut up.\nSome are impaled on the tip of a stake.\nSome are stabbed with short spears.\nSome are even seen being burned.\n\n\nThis translation conveys the various brutal punishments or torments experienced by those who are consumed by desire, as described in the original Tibetan text and elaborated upon in the commentaries.", + "translation": "Some who are filled with desire have their bodies cut up.\nSome are impaled on the tip of a stake.\nSome are stabbed with short spears.\nSome are even seen being burned." } } }, @@ -13298,6 +40881,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསགས་དང་བསྲུང་དང་བརླག་པའི་གདུང་བ་ཡིས། །ནོར་ནི་ཕུང་ཁྲོལ་མཐའ་ཡས་ཤེས་པར་བྱ། །ནོར་ལ་ཆགས་པས་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་རྣམས། །སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་སྐབས་མེད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWealth should be known as endless trouble,\nDue to the anguish of accumulating, guarding, and losing it.\nFor those distracted by attachment to wealth,\nThere is no chance of liberation from samsara's sufferings.\n", "translation": "Wealth should be known as endless trouble,\nDue to the anguish of accumulating, guarding, and losing it.\nFor those distracted by attachment to wealth,\nThere is no chance of liberation from samsara's sufferings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསགས་དང་བསྲུང་དང་བརླག་པའི་གདུང་བ་ཡིས། །ནོར་ནི་ཕུང་ཁྲོལ་མཐའ་ཡས་ཤེས་པར་བྱ། །ནོར་ལ་ཆགས་པས་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་རྣམས། །སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་སྐབས་མེད་དོ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་འདོད་པའི་དོན་གྱི་ནོར་ནི་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསག་པ་ནི་ནོར་སོགས་པའོ། །བརླག་པའི་གདུང་བ་ནི་སེམས་ཁྲལ་ལོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཐར་པའི་སྐབས་འགོག་པ་ནི། བསག་དང་བརླག་དང་བསྲུང་བའི་གདུང་བ་ཡིས་གནོད་པར་བྱེད་པས་ན་ནོར་ནི་ཕུང་ཁྲོལ་མཐའ་ཡས་པའི་རྒྱུར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ནོར་ལ་ཆགས་པས་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་དག་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བའི་སྐབས་མེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWealth should be understood as an endless source of trouble,\nCausing anguish through accumulation, protection, and loss.\nFor those distracted by attachment to wealth,\nThere is no opportunity to be freed from the sufferings of existence.\n", + "translation": "Wealth should be understood as an endless source of trouble,\nCausing anguish through accumulation, protection, and loss.\nFor those distracted by attachment to wealth,\nThere is no opportunity to be freed from the sufferings of existence." } } }, @@ -13321,6 +40909,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདོད་ལྡན་རྣམས་ལ་དེ་ལ་སོགས། །ཉེས་དམིགས་མང་ལ་མནོག་ཆུང་སྟེ། །ཤིང་རྟ་འདྲེན་པའི་ཕྱུགས་དག་གིས། །རྩྭ་ནི་ཁམ་འགའ་ཟོས་པ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor those with desires and the like,\nThere are many faults and little benefit;\nLike oxen pulling a cart\nWho eat only a few mouthfuls of grass.\n", "translation": "For those with desires and the like,\nThere are many faults and little benefit;\nLike oxen pulling a cart\nWho eat only a few mouthfuls of grass." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདོད་ལྡན་རྣམས་ལ་དེ་ལ་སོགས། །ཉེས་དམིགས་མང་ལ་མནོག་ཆུང་སྟེ། །ཤིང་རྟ་འདྲེན་པའི་ཕྱུགས་དག་གིས། །རྩྭ་ནི་ཁམ་འགའ་ཟོས་པ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: འདོད་ལྡན་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། ཉེས་དམིགས་ནི་གནོད་པའོ། །མང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་བ་སྟེ་འདོད་ལྡན་རྣམས་ལའོ། །མནོག་ཆུང་བ་ནི་ལོངས་སྤྱད་པའི་རྒྱུའོ། །ཆུང་བ་ནི་ཆུང་བ་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ཉེས་དམིགས་དཔེས་བསྟན་པ་ནི། འདོད་ལྡན་རྣམས་ལ་སྔར་བཤད་པའི་དེ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་མང་ལ་མནོག་ཆུང་སྟེ་དཔེར་ན་ཤིང་རྟ་འདྲེན་པའི་ཕྱུགས་དག་གི་རྩྭ་ནི་ཁམ་འགའ་ཟོས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor those with desires, there are many faults and drawbacks like these,\nYet the benefits are small;\nIt is like draft animals pulling a cart,\nWho only get to eat a few mouthfuls of grass.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which compares the experiences of those driven by desires to draft animals pulling a cart. The verse suggests that while desires bring many problems and disadvantages, the actual rewards or satisfactions gained are minimal, just as the animals pulling a cart only get to eat a small amount of grass despite their hard work.", + "translation": "For those with desires, there are many faults and drawbacks like these,\nYet the benefits are small;\nIt is like draft animals pulling a cart,\nWho only get to eat a few mouthfuls of grass." } } }, @@ -13344,6 +40937,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཕྱུགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ནའང་མི་དཀོན་པའི། །མནོག་ཆུང་གང་ཡིན་དེ་དོན་དུ། །དལ་འབྱོར་ཕུན་སུམ་རྙེད་དཀའ་འདི། །ལས་ཀྱིས་མནར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven those things easily obtained by animals,\nWhich are of little value or benefit,\nThis precious human rebirth so hard to find,\nIs squandered by those tormented by karma.\n", "translation": "Even those things easily obtained by animals,\nWhich are of little value or benefit,\nThis precious human rebirth so hard to find,\nIs squandered by those tormented by karma." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཕྱུགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ནའང་མི་དཀོན་པའི། །མནོག་ཆུང་གང་ཡིན་དེ་དོན་དུ། །དལ་འབྱོར་ཕུན་སུམ་རྙེད་དཀའ་འདི། །ལས་ཀྱིས་མནར་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ། །\n\nCommentary 1: ལས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཏེ། དེས་མནར་ཅིང་བཅོམ་པའི་འདོད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིའོ། །\n\nCommentary 2: བཞི་པ་དལ་འབྱོར་ཆུ་གཟོན་པ་ནི། ཕྱུགས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ཀྱང་མི་དཀོན་ཏེ་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲུབ་པའི་མནོག་ཆུང་གང་ཡིན་དེ་དོན་དུ་དལ་འབྱོར། སློབ་སྤྲིང་ལས། བདེ་གཤེགས་ལམ་བསྟེན་འགྲོ་བ་འདྲེན་པར་ཆས་གྱུར་ཅིང་། །སེམས་ཀྱི་སྟོབས་ཆེན་མི་ཡིས་རྙེད་པ་གང་ཡིན་པ། །ལམ་དེ་ལྷ་དང་ཀླུ་ཡིས་མི་རྙེད་ལྷ་མིན་དང་། །མཁའ་ལྡིང་རིག་འཛིན་མི་འམ་ཅི་དང་ལྟོ་འཕྱེས་མིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་རྙེད་པར་དཀའ་བ་འདི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་མནར་ཏེ་བླང་དོར་ལ་རྨོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་སྟེ་དོན་མེད་པར་བྱས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven for things easily attained by animals and not scarce for humans,\nFor the sake of such trivial aims,\nThis precious human rebirth with freedoms and advantages, so difficult to obtain,\nIs wasted by those tormented by their past karma.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the rarity and value of human rebirth with its spiritual opportunities, and lamenting how it is often squandered on insignificant pursuits due to the influence of past karmic actions.", + "translation": "Even for things easily attained by animals and not scarce for humans,\nFor the sake of such trivial aims,\nThis precious human rebirth with freedoms and advantages, so difficult to obtain,\nIs wasted by those tormented by their past karma." } } }, @@ -13367,6 +40965,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདོད་པ་ངེས་པར་འཇིག་འགྱུར་ཞིང་། །དམྱལ་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་བྱེད་པ། །ཆེན་པོ་མིན་ཕྱིར་དུས་ཀུན་དུ། །དུབ་པའི་ཚེགས་བྱུང་གང་ཡིན་པ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDesires are certain to be destroyed,\nAnd cause one to fall into hell and such.\nBecause they are not great, at all times\nThey bring about the hardship of exhaustion.\n", "translation": "Desires are certain to be destroyed,\nAnd cause one to fall into hell and such.\nBecause they are not great, at all times\nThey bring about the hardship of exhaustion." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདོད་པ་ངེས་པར་འཇིག་འགྱུར་ཞིང་། །དམྱལ་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་བྱེད་པ། །ཆེན་པོ་མིན་ཕྱིར་དུས་ཀུན་དུ། །དུབ་པའི་ཚེགས་བྱུང་གང་ཡིན་པ། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་བ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ། འདོད་པ་ངེས་པར་འཇིག་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ངེས་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་རོ། །འཇིག་པ་ནི་མི་བརྟན་པའོ། །དུབ་པའི་ཚེགས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སོ། །དེའི་ཆེད་དུ་དུབ་པའི་ཚེགས་ཀྱིའོ། །\n\nCommentary 2: ལྔ་པ་སྡུག་བསྔལ་དོན་མེད་པ་ནི། འདོད་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞིང་ཉེས་དམིགས་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ཅན། དོན་ཆེན་པོ་མིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དུ་དུས་ཀུན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དུབ་པའི་ཚེགས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nSensual desires are certain to perish,\nAnd cause one to fall into hell and other lower realms.\nSince they are not of great significance,\nAll the exhausting efforts made for them at all times\n\n\nThis translation captures the key points that:\n1. Sensual desires or pleasures are impermanent and destined to end\n2. They lead to rebirth in hell and other lower realms\n3. They are not truly important or meaningful\n4. Yet people expend great effort and undergo hardships constantly in pursuit of them", + "translation": "Sensual desires are certain to perish,\nAnd cause one to fall into hell and other lower realms.\nSince they are not of great significance,\nAll the exhausting efforts made for them at all times" } } }, @@ -13390,6 +40993,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཡི་བྱེ་བའི་ཆ་ཙམ་གྱི། །ཚེགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འགྲུབ་ན། །འདོད་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་བས། །སྡུག་བསྔལ་ཆེ་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf buddhahood could be achieved\nWith just a fraction of such effort,\nThose who desire enlightenment\nWould suffer greatly with no result.\n", "translation": "If buddhahood could be achieved\nWith just a fraction of such effort,\nThose who desire enlightenment\nWould suffer greatly with no result." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཡི་བྱེ་བའི་ཆ་ཙམ་གྱི། །ཚེགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འགྲུབ་ན། །འདོད་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་བས། །སྡུག་བསྔལ་ཆེ་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད། །\n\nCommentary 1: བྱེ་བ་བརྒྱ་ཞེས་པ་ནི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་བརྒྱར་བགོས་པ་སྟེ། དེའི་ཆ་ཤས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་འགྲུབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡུག་བསྔལ་བས་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པོ། །\n\nCommentary 2: དེའི་བྱེ་བའི་ཚ་ཙམ་གྱི་ཚེགས་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་འགྲུབ་ན། འདོད་ལྡན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཆེ་ལ་དེ་ལས་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf Buddhahood could be achieved \nWith just a fraction of the effort,\nThen those who desire and practice the bodhisattva way\nWould suffer greatly without attaining enlightenment.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that if enlightenment could be achieved easily with minimal effort, then the great hardships endured by bodhisattvas in their practices would be pointless, as they would suffer greatly without actually attaining enlightenment. The verse is highlighting the necessity of significant effort and dedication on the path to Buddhahood.", + "translation": "If Buddhahood could be achieved \nWith just a fraction of the effort,\nThen those who desire and practice the bodhisattva way\nWould suffer greatly without attaining enlightenment." } } }, @@ -13413,6 +41021,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དམྱལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་བསམ་བྱས་ན། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་མཚོན་དང་ནི། །དུག་དང་མེ་དང་གཡང་ས་དང་། །དགྲ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དཔེར་མི་ཕོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWhen contemplating the sufferings of hell and such,\nEven weapons, poison, fire, precipices,\nAnd enemies cannot compare\nTo the dangers of sensual desires.\n", "translation": "When contemplating the sufferings of hell and such,\nEven weapons, poison, fire, precipices,\nAnd enemies cannot compare\nTo the dangers of sensual desires." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདམྱལ་སོགས་སྡུག་བསྔལ་བསམ་བྱས་ན། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་མཚོན་དང་ནི། །དུག་དང་མེ་དང་གཡང་ས་དང་། །དགྲ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དཔེར་མི་ཕོད། །\n\nCommentary 1: དེས་ཇི་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྙམ་པ་ལ། དམྱལ་སོགས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདོད་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དཔེར་མི་ཕོད་པ་ནི་བསྒྲུན་དུ་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདོད་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལུང་ནས་གསུངས་པ་དྲན་པར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: དྲུག་པ་སྡུག་བསྔལ་དཔེ་ལས་འདས་པ་ནི། འདོད་པའི་འབྲས་བུར་དམྱལ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་བྱས་ན། འདོད་པ་རྣམས་ལ་མཚོན་དང་ནི་དུག་དང་མེ་དང་གཡང་ས་དང་དགྲ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དཔེར་མི་ཕོད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen contemplating the sufferings of hell and other lower realms,\nEven weapons, poison, fire, precipices,\nAnd enemies cannot serve as adequate comparisons\nFor the miseries caused by sensual desires.\n\n\nThis translation conveys that the sufferings resulting from attachment to sensual desires are so intense that they surpass even the torments of hell realms and cannot be fully illustrated by worldly dangers like weapons, poison, fire, cliffs, or enemies. The commentaries emphasize that the sufferings of those consumed by desire are incomparable and should be remembered as described in the scriptures.", + "translation": "When contemplating the sufferings of hell and other lower realms,\nEven weapons, poison, fire, precipices,\nAnd enemies cannot serve as adequate comparisons\nFor the miseries caused by sensual desires." } } }, @@ -13436,6 +41049,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་འདོད་ལ་སྐྱོ་བྱས་ཏེ། །དབེན་པ་ལ་ནི་དགའ་བ་བསྐྱེད། །རྩོད་དང་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་སྟོང་པ། །ཞི་བའི་ནགས་ཀྱི་ནང་དག་ཏུ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThus, becoming weary of desires,\nCultivate delight in solitude.\nIn peaceful forests,\nEmpty of conflict and afflictions.\n", "translation": "Thus, becoming weary of desires,\nCultivate delight in solitude.\nIn peaceful forests,\nEmpty of conflict and afflictions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་འདོད་ལ་སྐྱོ་བྱས་ཏེ། །དབེན་པ་ལ་ནི་དགའ་བ་བསྐྱེད། །རྩོད་དང་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་སྟོང་པ། །ཞི་བའི་ནགས་ཀྱི་ནང་དག་ཏུ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ན་སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་བསྟན་ནས། དེའི་མཇུག་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབེན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དབེན་པ་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་མཚམས་སྦྱར་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལྟར་འདོད་པ་ལ་སྐྱོ་བར་བྱས་ཏེ་དབེན་པ་ལ་ནི་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི། ཕྱིའི་རྩོད་པ་དང་ནང་གི་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞི་བ་སྟེ་ཆོམ་རྐུན་སོགས་ཀྱིས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ནགས་ཀྱི་ནང་དག་ཏུ་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving thus grown weary of desires,\nCultivate joy in solitude.\nIn the peaceful depths of the forest,\nFree from conflict and afflictions.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which encourages renunciation of worldly desires, embracing solitude, and seeking peace in a forest setting away from conflicts and mental afflictions. The commentaries emphasize the importance of cultivating a mind free from conceptual thoughts and finding joy in seclusion, as well as the qualities of the forest as a place free from both external disputes and internal disturbances.", + "translation": "Having thus grown weary of desires,\nCultivate joy in solitude.\nIn the peaceful depths of the forest,\nFree from conflict and afflictions." } } }, @@ -13459,6 +41077,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྐལ་ལྡན་ཟླ་འོད་ཙནྡན་གྱིས་བསིལ་བའི། །ཡངས་པའི་རྡོ་ལེབ་ཁང་བཟངས་ཉམས་དགའ་བར། །སྒྲ་མེད་ཞི་བའི་ནགས་རླུང་གཡོ་བ་ཡིས། །གཞན་ལ་ཕན་དོན་སེམས་ཤིང་འཆག་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOn a spacious stone terrace, delightfully cool\nWith moonlight and sandalwood,\nMoved by the silent, peaceful forest breeze,\nOne walks while contemplating how to benefit others.\n", "translation": "On a spacious stone terrace, delightfully cool\nWith moonlight and sandalwood,\nMoved by the silent, peaceful forest breeze,\nOne walks while contemplating how to benefit others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྐལ་ལྡན་ཟླ་འོད་ཙནྡན་གྱིས་བསིལ་བའི། །ཡངས་པའི་རྡོ་ལེབ་ཁང་བཟངས་ཉམས་དགའ་བར། །སྒྲ་མེད་ཞི་བའི་ནགས་རླུང་གཡོ་བ་ཡིས། །གཞན་ལ་ཕན་དོན་སེམས་ཤིང་འཆག་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: སྐལ་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བའི་ནོར་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའོ།།ཟླ་བའི་འོད་ཉིད་དཀར་པོ་ཉིད་དུ་ཆོས་མཐུན་པས་ཙནྡན་ཏེ་དེས་བསིལ་བའོ། །ཡངས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཡངས་པའོ། །ཁང་བཟངས་ནི་ཁང་སྟེགས་སོ།།སྒྲ་མེད་པ་ནི་ཁམས་དང་མི་འཕྲོད་པའི་སྒྲ་མེད་པའོ། །ཞི་བ་ནི་བགས་ཀྱིས་སོ། །འཆག་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་དངོས་པོའི་སྦྱོར་བའོ། །\n\nCommentary 2: སྐལ་ལྡན་བྱང་སེམས་དེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཙནྡན་གྱིས་བྱུགས་པའི་ཁང་བཟང་དུ་འཆག་པ་དང་། ཟླ་འོད་ཙནྡན་གྱིས་བསིལ་བར་བྱས་པའི་ཡངས་པའི་རྡོ་ལེབ་ཀྱི་ཁང་བཟང་ཉམས་དགའ་བར། དེ་ལ་བསིལ་ཡབ་ནོར་བུའི་ཡུ་བ་ཅན་གྱིས་གཡོབ་པ་ལྟར་སྒྲ་དྲག་པོ་མེད་ཅིང་ཞི་བ་སྟེ་འཇམ་པའི་ནགས་ཀྱི་རླུང་གིས་བསིལ་ཡབ་གཡོབ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིས་འཁོར་ལ་ཕན་པའི་ཐབས་སེམས་པ་ལྟར་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་དོན་སེམས་ཤིང་འཆག་པར་བྱེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIn a delightful, spacious palace with stone slabs,\nCooled by the fortunate moonlight and sandalwood,\nWhere silent, peaceful forest breezes stir,\nOne walks while contemplating how to benefit others.\n", + "translation": "In a delightful, spacious palace with stone slabs,\nCooled by the fortunate moonlight and sandalwood,\nWhere silent, peaceful forest breezes stir,\nOne walks while contemplating how to benefit others." } } }, @@ -13482,6 +41105,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁང་སྟོང་ཤིང་དྲུང་ཕུག་དག་ཏུ། །གང་དུ་ཇི་སྲིད་འདོད་གནས་ཤིང་། །ཡོངས་འཛིན་བསྲུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས། །ལྟོས་པ་མེད་པར་བག་ཡངས་སྤྱོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn empty houses, under trees, or in caves,\nDwell as long as you wish.\nAbandon the suffering of guarding possessions,\nAnd live freely without dependence.\n", "translation": "In empty houses, under trees, or in caves,\nDwell as long as you wish.\nAbandon the suffering of guarding possessions,\nAnd live freely without dependence." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁང་སྟོང་ཤིང་དྲུང་ཕུག་དག་ཏུ། །གང་དུ་ཇི་སྲིད་འདོད་གནས་ཤིང་། །ཡོངས་འཛིན་བསྲུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས། །ལྟོས་པ་མེད་པར་བག་ཡངས་སྤྱོད། །\n\nCommentary 1: གང་དུ་ཇི་སྲིད་འདོད་པ་ནི་ནམ་རང་དགར་དགར་རོ། །གནས་པ་ནི་སྡོད་པའོ། །ལྟོས་པ་མེད་པ་ནི་རེ་ལྟོས་དང་བྲལ་བའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་རྒྱུ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་ནི། ཁང་སྟོང་དང་ཤིང་དྲུང་དང་ཁུག་དག་ཏུ་གང་དུ་ཇི་སྲིད་འདོད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་ཤིང་། དེ་འདོད་ཡོན་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་སྲུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་ཏེ་རེ་དོགས་ཀྱི་ལྟོས་པ་མེད་པར་བག་ཡངས་སུ་སྤྱོད་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn empty houses, at the foot of trees, and in caves,\nDwelling as long as one wishes,\nFree from the suffering of guarding possessions,\nOne moves about at ease, without dependence.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, describing the freedom and contentment of a renunciant who lives simply in various secluded places, unburdened by material possessions and worldly concerns.", + "translation": "In empty houses, at the foot of trees, and in caves,\nDwelling as long as one wishes,\nFree from the suffering of guarding possessions,\nOne moves about at ease, without dependence." } } }, @@ -13505,6 +41133,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རང་དབང་སྤྱོད་ཅིང་ཆགས་མེད་ལ། །གང་དང་ཡང་ནི་འབྲེལ་མེད་པ། །ཆོག་ཤེས་བདེ་སྤྱོད་གང་ཡིན་པ། །དབང་པོས་ཀྱང་ནི་དེ་རྙེད་དཀའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOne who acts freely without attachment,\nUnconnected to anything whatsoever,\nContent and living in ease -\nEven the powerful find this hard to attain.\n", "translation": "One who acts freely without attachment,\nUnconnected to anything whatsoever,\nContent and living in ease -\nEven the powerful find this hard to attain." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརང་དབང་སྤྱོད་ཅིང་ཆགས་མེད་ལ། །གང་དང་ཡང་ནི་འབྲེལ་མེད་པ། །ཆོག་ཤེས་བདེ་སྤྱོད་གང་ཡིན་པ། །དབང་པོས་ཀྱང་ནི་དེ་རྙེད་དཀའ། །\n\nCommentary 1: ཡོ་བྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཕོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་བསྒོམ་སྙམ་པ་ལ། རང་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་རང་དབང་དུ་སྤྱོད་ཅིང་ཡོ་བྱད་ཅི་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་སེམས་ཅན་གང་དང་ཡང་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཆོག་ཤེས་ཀྱི་བདེ་བ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབང་པོ་ཡིས་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ། སློབ་སྤྲིང་ལས། ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་པར་ཉེ་བར་བརྒྱན་བྱས་ཤིང་། །རྐེད་ཆིངས་ཆར་ཆེན་སྤྲིན་གྱིས་འཁྲིགས་པས་འཁྱུད་གྱུར་པ། །རི་རྩེ་ནགས་ཀྱི་མཐོངས་དེར་ཆགས་པ་མེད་པར་ནི། །རླུང་ལྟར་གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ཆོས་གཏུགས་སྐལ་བ་ཆེ། །ནགས་མཐོངས་རི་དྭགས་རྒྱུ་བའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟེན་བྱས་པ། །ཀུན་ནས་ཉམས་དགའ་བཟང་པོ་དེ་ན་སྐྱིད་པ་གང་། །དེ་ཅི་དགའ་བའི་ནགས་ཚལ་ལྷ་མོའི་ཉམས་ཕག་ཏུ། །ཐེལ་གྱིས་འབེབས་པའི་རྡོ་ལེབ་ཅན་ནའང་ཡོད་དམ་ཅི། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །སྔར་གྱིས་ལུས་དང་འདིར་སེམས་དབེན་པ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པས་མི་ཟློས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nOne who acts freely without attachment,\nUnconnected to anyone or anything,\nContent and living in ease -\nEven Indra would find such a state difficult to attain.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which describes an ideal state of spiritual freedom, detachment, and contentment that is rare and difficult to achieve. The commentaries provide context, explaining that this verse addresses how one can practice meditation even without material possessions, and emphasizes the value of mental seclusion and freedom from worldly attachments.", + "translation": "One who acts freely without attachment,\nUnconnected to anyone or anything,\nContent and living in ease -\nEven Indra would find such a state difficult to attain." } } }, @@ -13528,6 +41161,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིས། །དབེན་པའི་ཡོན་ཏན་བསམ་བྱས་ནས། །རྣམ་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving contemplated the qualities of solitude\nIn these and other ways,\nPacifying conceptual thoughts,\nOne should meditate on bodhicitta.\n", "translation": "Having contemplated the qualities of solitude\nIn these and other ways,\nPacifying conceptual thoughts,\nOne should meditate on bodhicitta." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིས། །དབེན་པའི་ཡོན་ཏན་བསམ་བྱས་ནས། །རྣམ་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་བྱས་ནས་ཞེས་པ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཟུང་དུ་འཇུག་པས་བསྒྲུབ་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དང་པོ་མཚམས་སྦྱར་ཏེ་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་དང་། དོན་དམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིས་དབེན་པའི་ཡོན་ཏན་བསམ་བྱས་ནས། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་རྟོག་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving contemplated the qualities of solitude in these and other ways,\nOne should pacify nearby discursive thoughts,\nAnd meditate on the mind of enlightenment.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which instructs the practitioner to reflect on the benefits of solitude, calm discursive thoughts, and then meditate on bodhicitta (the mind of enlightenment). The commentaries provide context, explaining that this involves physical seclusion and the cultivation of both relative and ultimate bodhicitta as an antidote to negative mental states.", + "translation": "Having contemplated the qualities of solitude in these and other ways,\nOne should pacify nearby discursive thoughts,\nAnd meditate on the mind of enlightenment." } } }, @@ -13551,6 +41189,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ནི། །དང་པོ་ཉིད་དུ་འབད་དེ་བསྒོམ། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་མཉམ་པས་ན། །ཐམས་ཅད་བདག་བཞིན་བསྲུང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFirst, strive to meditate diligently\nOn equalizing self and others.\nSince happiness and suffering are equal,\nProtect all beings just as you would yourself.\n", "translation": "First, strive to meditate diligently\nOn equalizing self and others.\nSince happiness and suffering are equal,\nProtect all beings just as you would yourself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ནི། །དང་པོ་ཉིད་དུ་འབད་དེ་བསྒོམ། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་མཉམ་པས་ན། །ཐམས་ཅད་བདག་བཞིན་བསྲུང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: བདག་དང་གཞན་དུ་མ་སྙོམས་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གོམས་པར་མི་ནུས་པས་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་དང་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཀུན་རྫོབ་བྱང་སེམས་སྒོམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བདག་གཞན་མཉམ་པ་དང་། བརྗེ་བ་དང་། ཐུན་མོང་གི་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། བདག་གཞན་མཉམ་པ་སྒོམ་པར་གདམས་པ་དང་། བསྒོམ་བྱ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཀུན་རྫོབ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་འབད་དེ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་མེད་ན་གཞན་ཕན་གྱི་སེམས་རྣམ་དག་མི་སྐྱེ་བས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དངོས་དང་། ཕན་ཡོན་ནོ། །དང་པོ་ལ་བསྟན་བཤད་བསྡུ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཅན། བདག་བཞིན་དུ་བསྲུང་བར་རིགས་ཏེ། བདེ་བ་འདོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་པར་བདག་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEqualizing self and others\nShould be practiced diligently from the start.\nSince happiness and suffering are equal,\nAll should be protected like oneself.\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, emphasizing the importance of equalizing oneself with others as a foundational practice in Buddhist cultivation. It highlights that since all beings equally desire happiness and wish to avoid suffering, we should protect and care for others just as we would for ourselves.", + "translation": "Equalizing self and others\nShould be practiced diligently from the start.\nSince happiness and suffering are equal,\nAll should be protected like oneself." } } }, @@ -13574,6 +41217,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལག་པ་ལ་སོགས་དབྱེ་བ་རྣམ་མང་ཡང་། །ཡོངས་སུ་བསྲུང་བྱའི་ལུས་སུ་གཅིག་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་ཐ་དད་བདེ་སྡུག་དག །ཐམས་ཅད་བདག་བཞིན་བདེ་བ་འདོད་མཉམ་གཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough there are many divisions like hands and so on,\nThey are one body to be fully protected.\nLikewise, though beings are different, with joys and sorrows,\nAll equally desire happiness, just like oneself.\n", "translation": "Though there are many divisions like hands and so on,\nThey are one body to be fully protected.\nLikewise, though beings are different, with joys and sorrows,\nAll equally desire happiness, just like oneself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལག་པ་ལ་སོགས་དབྱེ་བ་རྣམ་མང་ཡང་། །ཡོངས་སུ་བསྲུང་བྱའི་ལུས་སུ་གཅིག་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་ཐ་དད་བདེ་སྡུག་དག །ཐམས་ཅད་བདག་བཞིན་བདེ་བ་འདོད་མཉམ་གཅིག །\n\nCommentary 1: ཇི་ལྟར་སྙམ་པ་ལ། བརྗོད་པ་གང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མཉམ་པ་སྟེ། མཚུངས་པས་ནའོ། །ཉམས་གཅིག་པ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་བླང་དོར་གྱི་རང་བཞིན་དུའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། མཉམ་པའི་བློ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པ་དང་། བསྐྱེད་པར་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་མང་ཡང་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ལུས་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བྱར་གཅིག་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་ཀྱང་དེ་དག་བདག་དང་གཅིག་ཏུ་ཞེན་པས་བདག་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདེ་བ་འདོད་པར་མཉམ་ཞིང་གཅིག་པར་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nJust as hands and other parts are many and diverse,\nYet are one body to be protected as a whole,\nLikewise, though beings are different, their joys and sorrows\nAre all equal in desiring happiness, just like oneself.\n\n\nThis translation captures the core meaning that although there are many different parts of the body or many different beings, they should be viewed as one unified whole in terms of protection and the desire for happiness. The commentaries emphasize the equality of all beings in experiencing pleasure and pain, and how we should cultivate a mindset of seeing others as equal to ourselves in their wish to be happy and free from suffering.", + "translation": "Just as hands and other parts are many and diverse,\nYet are one body to be protected as a whole,\nLikewise, though beings are different, their joys and sorrows\nAre all equal in desiring happiness, just like oneself." } } }, @@ -13597,6 +41245,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གཞན་གྱི་ལུས་ལ་མི་གནོད་པ། །དེ་ལྟའང་དེ་བདག་སྡུག་བསྔལ་དེ། །བདག་ཏུ་ཞེན་པས་མི་བཟོད་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nEven if my suffering does not harm\nThe bodies of others,\nStill that suffering of mine\nIs unbearable due to self-grasping.\n", "translation": "Even if my suffering does not harm\nThe bodies of others,\nStill that suffering of mine\nIs unbearable due to self-grasping." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གཞན་གྱི་ལུས་ལ་མི་གནོད་པ། །དེ་ལྟའང་དེ་བདག་སྡུག་བསྔལ་དེ། །བདག་ཏུ་ཞེན་པས་མི་བཟོད་ཉིད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་མཚུངས་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཅི་སྟེ་མི་གནོད་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ། བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་གི་ཕུང་པོ་ལ་ཆགས་པའི་མི་བཟོད་པ་ནི་བསྲན་པར་དཀའ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་བདག་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཕན་ཚུན་མི་གནོད་པས་དེ་འདྲའི་བློ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། སྐྱེ་སྟེ་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་མི་གནོད་ཀྱང་དེ་ལྟ་ནའང་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། རང་ལ་བདག་ཏུ་ཞེན་པས་དེ་མི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven if my suffering does not harm the bodies of others,\nStill, that suffering of mine is unbearable\nDue to clinging to the self.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. One's own suffering does not directly harm others physically\n2. Despite this, one's own suffering feels unbearable \n3. This unbearable feeling arises from self-clinging or attachment to the self\n\nThe commentaries help clarify that the verse is addressing why one's own suffering feels so intense even though it doesn't directly affect others, explaining that it's due to our strong attachment to our own self or aggregates.", + "translation": "Even if my suffering does not harm the bodies of others,\nStill, that suffering of mine is unbearable\nDue to clinging to the self." } } }, @@ -13620,6 +41273,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ། །སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཕྱིར་བདག་སྡུག་བཞིན། །བདག་གིས་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ། །སེམས་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་བདག་ལུས་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI shall remove the suffering of others,\nFor it is suffering, just like my own pain.\nI shall benefit others,\nFor they are sentient beings, just like my own body.\n", "translation": "I shall remove the suffering of others,\nFor it is suffering, just like my own pain.\nI shall benefit others,\nFor they are sentient beings, just like my own body." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ། །སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཕྱིར་བདག་སྡུག་བཞིན། །བདག་གིས་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ། །སེམས་ཅན་ཡིན་ཕྱིར་བདག་ལུས་བཞིན། །\n\nCommentary 1: དེས་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕན་པ་ནི་བདེ་བར་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཉིད་བདག་རང་བཞིན་དུ་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྟགས་དགོས་པ་དང་། ཁྱབ་པ་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡུལ་བདེ་སྡུག་དང་། ཡུལ་ཅན་འདོད་པ་མཚུངས་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཅན། བདག་གིས་བསལ་བྱ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གཞན་ཆོས་ཅན། དེས་བདག་གིས་ཕན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་ལུས་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nI should remove others' suffering,\nFor it is suffering, just like my own suffering.\nI should benefit others,\nFor they are sentient beings, just like my own body.\n", + "translation": "I should remove others' suffering,\nFor it is suffering, just like my own suffering.\nI should benefit others,\nFor they are sentient beings, just like my own body." } } }, @@ -13643,6 +41301,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག །བདེ་བ་འདོད་དུ་མཚུངས་པ་ལ། །བདག་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ན། །གང་ཕྱིར་བདག་གཅིག་བདེ་བར་བརྩོན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nWhen both myself and others\nEqually desire happiness,\nWhat difference is there between us?\nWhy then do I strive for my happiness alone?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the original Tibetan verse, which discusses the equality of self and others in desiring happiness, and questions why one would prioritize only one's own wellbeing.", "translation": "tags:\n\n\nWhen both myself and others\nEqually desire happiness,\nWhat difference is there between us?\nWhy then do I strive for my happiness alone?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག །བདེ་བ་འདོད་དུ་མཚུངས་པ་ལ། །བདག་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ན། །གང་ཕྱིར་བདག་གཅིག་བདེ་བར་བརྩོན། །\n\nCommentary 1: འདི་སྙམ་དུ་འབད་འབུངས་ལ་བདག་ཉིད་བདེ་བར་བྱ་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་གྱི་སེམས་ཁྲལ་གྱིས་ཅི་བྱ་སྙམ་པ་ལ། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་གཅིག་སྟེ་བདག་འབའ་ཞིག་གོ། །དེ་ནི་བདག་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གང་ཚེ་བདག་དང་གཞན་གཉིས་ཀ་བདེ་བ་འདོད་དུ་མཚུངས་པ་ལ་བདག་དང་གཞན་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ན། རྒྱུ་མཚན་གང་གི་ཕྱིར་གཞན་མ་ཡིན་པར་བདག་གཅིག་པུ་བདེ་བར་བརྩོན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nWhen both myself and others equally desire happiness, what difference is there between myself and others? For what reason do I strive for happiness for myself alone?\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, which questions the logic of pursuing happiness solely for oneself when all beings equally desire happiness. The commentaries support this interpretation by emphasizing the equality of self and others in desiring well-being, and questioning the rationale for prioritizing only one's own happiness.", + "translation": "When both myself and others equally desire happiness, what difference is there between myself and others? For what reason do I strive for happiness for myself alone?" } } }, @@ -13666,6 +41329,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག །སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་མཚུངས་པ་ལ། །བདག་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ན། །གང་ཕྱིར་གཞན་མིན་བདག་སྲུང་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nWhen both myself and others\nAre similar in not wanting suffering,\nWhat difference is there between us?\nWhy then do I protect myself and not others?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical inquiry into the nature of self and other, and the questioning of why we prioritize our own wellbeing over that of others, which are key themes in Buddhist thought.", "translation": "tags:\n\n\nWhen both myself and others\nAre similar in not wanting suffering,\nWhat difference is there between us?\nWhy then do I protect myself and not others?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག །སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་མཚུངས་པ་ལ། །བདག་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ན། །གང་ཕྱིར་གཞན་མིན་བདག་སྲུང་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ལོ། །གཞན་མིན་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ཅི་སྟེ་སྲུང་བར་མི་བྱེད་ཅེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བཞིན་དུ་གང་ཚེ་བདག་དང་གཞན་གཉིས་ཀ་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་མཚུངས་པ་ལ་བདག་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ན། གང་ཕྱིར་གཞན་མིན་བདག་སྲུང་བྱེད་ཅེས་འདོད་པ་མཚུངས་པས་བླང་དོར་བྱེད་མི་བྱེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མི་རིགས་ཞེས་པའོ། །འགྲེལ་ཆེན་ལས་འདི་གོང་མའི་ཁྱབ་སྒྲུབ་ཏུ་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhen both myself and others\nAre equal in not wanting suffering,\nWhat difference is there between us?\nWhy then do I protect myself and not others?\n\n\nThis translation captures the core meaning of the verse, which questions the logic of protecting oneself from suffering while ignoring the suffering of others, given that all beings equally wish to avoid suffering. The commentaries help clarify that \"others\" refers to other beings, and that there is no rational basis for discriminating between oneself and others when it comes to avoiding suffering and seeking happiness.", + "translation": "When both myself and others\nAre equal in not wanting suffering,\nWhat difference is there between us?\nWhy then do I protect myself and not others?" } } }, @@ -13689,6 +41357,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བས། །བདག་ལ་མི་གནོད་ཕྱིར་མི་བསྲུང་། །མ་འོངས་པ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་། །གནོད་མི་བྱེད་ན་དེ་ཅི་བསྲུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf suffering does not harm me,\nWhy protect against it?\nAnd if future suffering\nWill not harm, why guard against it?\n", "translation": "If suffering does not harm me,\nWhy protect against it?\nAnd if future suffering\nWill not harm, why guard against it?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བས། །བདག་ལ་མི་གནོད་ཕྱིར་མི་བསྲུང་། །མ་འོངས་པ་ཡི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་། །གནོད་མི་བྱེད་ན་དེ་ཅི་བསྲུང་། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡིན་པས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་མ་འོངས་པའི་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དེ་ལྟར་བདག་ལ་མི་གནོད་པས་བསླབ་པས་དེ་བསྲུང་བར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དངོས་དང་། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཐ་དད་གཅིག་ཏུ་མི་བདེན་པས་ཕན་ཚུན་དུ་མི་སྲུང་བར་ཐལ་བ་དང་། དེས་ན་བདག་འཛིན་སྤང་བར་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དུས་ཐ་དད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་སྲུང་བར་ཐལ་བ་ནི། གལ་ཏེ་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནི་རང་ལ་གནོད་པས་བདག་གིས་བསྲུང་དགོས་ལ། གཞན་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་བས་བདག་ལ་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་བསྲུང་ངོ་ཞེ་ན། མ་འོངས་པའི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཚེ་འདིར་རྒྱུ་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་བསྲུང་སྟེ་མི་བསྲུང་བར་ཐལ། དེས་འདིར་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf suffering experienced by others\nDoes not harm oneself, why protect against it?\nLikewise, future suffering\nDoes not harm now, so why guard against it?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning of the verse, which questions the logic of protecting oneself from future suffering or others' suffering if one claims that only immediate, personal suffering matters. The commentaries clarify that this verse is challenging the view that we should only be concerned with our own current suffering, pointing out the inconsistency of then trying to prevent future suffering or helping others.", + "translation": "If suffering experienced by others\nDoes not harm oneself, why protect against it?\nLikewise, future suffering\nDoes not harm now, so why guard against it?" } } }, @@ -13712,6 +41385,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་དེ་ནི་མྱོང་སྙམ་པའི། །རྣམ་པར་རྟོག་དེ་ལོག་པ་སྟེ། །འདི་ལྟར་ཤི་བའང་གཞན་ཉིད་ལ། །སྐྱེ་བ་ཡང་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe thought \"I have experienced that\"\nIs a mistaken conception.\nFor in this way, the one who dies\nIs different from the one reborn.\n", "translation": "The thought \"I have experienced that\"\nIs a mistaken conception.\nFor in this way, the one who dies\nIs different from the one reborn." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་དེ་ནི་མྱོང་སྙམ་པའི། །རྣམ་པར་རྟོག་དེ་ལོག་པ་སྟེ། །འདི་ལྟར་ཤི་བའང་གཞན་ཉིད་ལ། །སྐྱེ་བ་ཡང་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན། །\n\nCommentary 1: དེ་ནི་ཞེས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱིའོ། །\n\nCommentary 2: སྡུག་བསྔལ་དེ་ནི་འདིར་མི་གནོད་ཀྱང་བདག་གིས་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་བསྲུང་ངོ་སྙམ་ན།ཚེ་འདི་ཕྱིའི་ཕུང་པོ་ལ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ནི་ལོག་པ་ཁོ་ན་སྟེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན། འདི་ལྟར་ཤི་བ་སྟེ་ཚེ་འདིའང་གཞན་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་སྟེ་ཕྱི་མ་ཡང་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་སྔ་ཕྱིའི་བར་དུ་ཡང་ངོ་། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe thought \"I will experience that [suffering]\" is mistaken.\nFor instance, the one who dies is different,\nAnd the one who is reborn is also different.\n\n\nThis translation reflects the core meaning that the concept of a continuous self experiencing suffering across lifetimes is incorrect, as the person who dies and the one who is reborn are considered distinct. The commentaries clarify that this refers to future experiences and emphasizes the lack of a singular, unchanging self even between moments, let alone across lifetimes.", + "translation": "The thought \"I will experience that [suffering]\" is mistaken.\nFor instance, the one who dies is different,\nAnd the one who is reborn is also different." } } }, @@ -13735,6 +41413,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་གང་གི་སྡུག་བསྔལ་གང་། །དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྲུངས་ན། །རྐང་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལག་པས་མིན། །ཅི་ཕྱིར་དེས་ནི་དེ་བསྲུང་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWhen someone's suffering arises,\nIf that very one protects against it,\nThe foot's suffering is not for the hand.\nSo why should one protect the other?\n\n\nThis translation aims to capture the meaning of the original Tibetan, expressing the idea that each part or individual is responsible for addressing its own suffering, rather than relying on others to protect it from pain.", "translation": "When someone's suffering arises,\nIf that very one protects against it,\nThe foot's suffering is not for the hand.\nSo why should one protect the other?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་གང་གི་སྡུག་བསྔལ་གང་། །དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྲུངས་ན། །རྐང་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལག་པས་མིན། །ཅི་ཕྱིར་དེས་ནི་དེ་བསྲུང་བྱ། །\n\nCommentary 1: གང་ཚེ་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་གཞན་གྱི་མི་སྲུང་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཡུལ་ཐ་དད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མི་སྲུང་བར་ཐལ་བ་ནི། གང་གི་ཚེ་ཡུལ་གང་གི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྲུང་གིས་གཞན་གྱིས་མིན་ནོ་ཞེ་ན། རྐང་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཅན། ཅིའི་ཕྱིར་ལག་པ་དེས་བསྲུང་བར་བྱ་སྟེ་མི་སྲུང་བར་ཐལ། ལག་པའི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen any suffering of any being at any time\nIs to be protected by that very being itself,\nWhy should the hand protect the foot's suffering?\nFor what reason should one protect the other?\n\n\nThis translation conveys the philosophical point being made about the nature of suffering and protection. It questions the logic of one part of the body (like the hand) protecting another part (like the foot) if each part is supposed to protect only its own suffering. This serves as an analogy to challenge the idea that beings should only be concerned with their own suffering and not that of others.", + "translation": "When any suffering of any being at any time\nIs to be protected by that very being itself,\nWhy should the hand protect the foot's suffering?\nFor what reason should one protect the other?" } } }, @@ -13758,6 +41441,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་རིགས་པ་མིན་ཡང་འདིར། །བདག་ཏུ་འཛིན་པས་འཇུག་ཅེ་ན། །བདག་གཞན་མི་རིགས་གང་ཡིན་ཏེ། །ཅི་ནུས་པར་ནི་སྤང་བྱ་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven if it is not logical, if one says\nThat grasping at a self engages here,\nWhat is illogical about self and other?\nTo the best of one's ability, this should be abandoned.\n", "translation": "Even if it is not logical, if one says\nThat grasping at a self engages here,\nWhat is illogical about self and other?\nTo the best of one's ability, this should be abandoned." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་རིགས་པ་མིན་ཡང་འདིར། །བདག་ཏུ་འཛིན་པས་འཇུག་ཅེ་ན། །བདག་གཞན་མི་རིགས་གང་ཡིན་ཏེ། །ཅི་ནུས་པར་ནི་སྤང་བྱ་ཉིད། །\n\nCommentary 1: བདག་གིར་འཛིན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །བདག་ནི་བདག་ཏུ་བཟུང་བའོ།།གཞན་ནི་གཞན་དུ་བཟུང་བའོ།།ནན་གྱིས་ཏེ་སྟོབས་ཀྱིས་སོ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་རིགས་པ་མིན་ཡང་འདིར་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་གོམས་པས་ཚེ་སྔ་ཕྱི་དང་རྐང་ལག་སོགས་ཕན་ཚུན་བསྲུང་བའི་བློ་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། བདག་གམ་གཞན་གྱི་ཡང་རུང་སྟེ་མི་རིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཅི་ནུས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་པར་འགྲེལ་པ་དག་ལས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf one argues that even though it's not logical, one engages in self-grasping here,\nWhether it's self or other, whatever is illogical\nShould be abandoned to the best of one's ability.\n\n\nThis translation attempts to capture the main ideas from the original Tibetan verse and the explanations given in the commentaries. The verse is addressing the notion that even if self-grasping isn't logically sound, people might still engage in it out of habit. The response is that whether it relates to self or others, anything illogical should be abandoned as much as possible.", + "translation": "If one argues that even though it's not logical, one engages in self-grasping here,\nWhether it's self or other, whatever is illogical\nShould be abandoned to the best of one's ability." } } }, @@ -13781,6 +41469,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྒྱུད་དང་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །ཕྲེང་བ་དམག་ལ་སོགས་བཞིན་བརྫུན། །སྡུག་བསྔལ་ཅན་གང་དེ་མེད་པ། །དེས་འདི་སུ་ཞིག་སྤང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe so-called \"continuum\" and \"collection\" are false,\nLike a garland, an army, and so forth.\nThere is no sufferer that exists;\nSo who is it that abandons this?\n", "translation": "The so-called \"continuum\" and \"collection\" are false,\nLike a garland, an army, and so forth.\nThere is no sufferer that exists;\nSo who is it that abandons this?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྒྱུད་དང་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །ཕྲེང་བ་དམག་ལ་སོགས་བཞིན་བརྫུན། །སྡུག་བསྔལ་ཅན་གང་དེ་མེད་པ། །དེས་འདི་སུ་ཞིག་སྤང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: །ཅི་སྟེ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་གཞན་ཉིད་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། རྒྱུད་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གྲོག་མོ་རིམ་པར་གནས་པ་ཉིད་ཕྲེང་བ་ཡིན་གྱིས་གཞན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཚོགས་པ་ཡང་ཚོགས་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་དམག་ཅེས་བྱ་བ་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་ཞིག་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། གང་གི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གི་སྟེ་བདག་གམ་གཞན་གྱིའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཐ་དད་དུ་འདྲ་ཡང་རང་གི་ཚེ་སྔ་ཕྱི་རྒྱུད་གཅིག་ལ་རྐང་ལག་སོགས་ཚོགས་པ་གཅིག་པ་ཡིན་པས་ཕན་ཚུན་བསྲུང་གི་སེམས་ཅན་གཞན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་མི་བསྲུང་ངོ་ཞེ་ན། རྒྱུད་གཅིག་ཅེས་པ་ནི་ཕྲེང་བ་དུ་མ་ལ་གཅིག་བྱེད་པ་དང་། ཚོགས་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་དུ་མ་ལ་དམག་གཅིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་རྫུན་པ་ཡིན་གྱི་གཅིག་ཏུ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་བོ། །ཡང་དེ་དག་ཡུལ་དུས་ཐ་དད་ཀྱང་མྱོང་བྱེད་ཀྱི་བདག་པོ་གཅིག་པས་བསྲུང་ངོ་སྙམ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་བདག་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་པ་དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་འདི་སུ་ཞིག་དབང་བར་འགྱུར་ཏེ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThe notions of \"continuum\" and \"collection\" are false,\nLike a garland or an army and so forth.\nSince there is no self that experiences suffering,\nWho is there to abandon this suffering?\n\n\nThis translation attempts to capture the key philosophical points being made:\n\n1. The concepts of a continuous \"mental continuum\" (rgyud) and a unified \"collection\" (tshogs) of parts are ultimately false constructs.\n\n2. These concepts are compared to illusory unities like a garland (which is really just separate flowers) or an army (which is really just individual soldiers).\n\n3. There is no truly existent, unitary self that experiences suffering.\n\n4. Therefore, there is no real entity or self that can abandon or be liberated from suffering.\n\nThe translation aims to convey the Buddhist philosophical view being expressed about the lack of inherent existence of continuums, collections, and a permanent self, while maintaining the poetic four-line structure of the original.", + "translation": "The notions of \"continuum\" and \"collection\" are false,\nLike a garland or an army and so forth.\nSince there is no self that experiences suffering,\nWho is there to abandon this suffering?" } } }, @@ -13804,6 +41497,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྡུག་བསྔལ་བདག་པོ་མེད་པར་ནི། །ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཉིད། །སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཕྱིར་དེ་བསལ་བྱ། །ངེས་པས་དེར་ནི་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAll suffering is without an owner,\nThere is no distinction whatsoever.\nSince it is suffering, it should be eliminated.\nWhat is there to do with certainty about that?\n", "translation": "All suffering is without an owner,\nThere is no distinction whatsoever.\nSince it is suffering, it should be eliminated.\nWhat is there to do with certainty about that?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྡུག་བསྔལ་བདག་པོ་མེད་པར་ནི། །ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཉིད། །སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཕྱིར་དེ་བསལ་བྱ། །ངེས་པས་དེར་ནི་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་པོ་མེད་པར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཁོ་ནས་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བྱེད་ཀྱི་བདག་པོ་མེད་པ་ནི་བདག་གཞན་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བདག་པོ་གཅིག་མི་གཅིག་གིས་བསྲུང་མི་བསྲུང་གི་དབྱེ་བ་མི་རིགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དངོས་དང་། རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཡང་བསལ་བར་བྱའོ། །དེ་འདྲ་བ་ལ་བདག་གི་སེལ་ལ་གཞན་གྱི་མི་སེལ་བའི་ངེས་པས་འདིར་ནི་ཅི་ཞིག་བྱ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nAll suffering, without distinction, is ownerless.\nBecause it is suffering, it should be eliminated.\nWhat purpose is there in being certain about whose it is?\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Suffering is universal and does not belong to any particular owner or self.\n2. All suffering should be eliminated simply because it is suffering, regardless of who experiences it.\n3. There is no point in trying to determine or be certain about whose suffering it is (i.e., distinguishing between one's own suffering and others').\n\nThe commentaries emphasize that there should be no discrimination between self and others when it comes to alleviating suffering, as all beings experience it equally.", + "translation": "All suffering, without distinction, is ownerless.\nBecause it is suffering, it should be eliminated.\nWhat purpose is there in being certain about whose it is?" } } }, @@ -13827,6 +41525,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཅི་ཕྱིར་ཀུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། །བཟློག་པར་བྱ་ཞེས་བརྩད་དུ་མེད། །གལ་ཏེ་བཟློག་ནའང་ཐམས་ཅད་བཟློག །དེ་མིན་བདག་ཀྱང་སེམས་ཅན་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhy is there no need to argue about\nEliminating everyone's suffering?\nIf it's to be eliminated, eliminate all of it.\nIf not, I am just like other beings.\n", "translation": "Why is there no need to argue about\nEliminating everyone's suffering?\nIf it's to be eliminated, eliminate all of it.\nIf not, I am just like other beings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཅི་ཕྱིར་ཀུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། །བཟློག་པར་བྱ་ཞེས་བརྩད་དུ་མེད། །གལ་ཏེ་བཟློག་ནའང་ཐམས་ཅད་བཟློག །དེ་མིན་བདག་ཀྱང་སེམས་ཅན་བཞིན། །\n\nCommentary 1: བརྩད་དུ་མེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བཟློག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་གཞན་གྱི་ཡང་ངོ་། །བཟློག་པ་ནི་བདག་གི་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་ཡང་སྟེ། བདག་དང་ཐ་མི་དད་པར་ཉེ་བར་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཡིན་ན་ཕུང་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་བཟློག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་བཟློག་བྱར་འདོད་པ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་པོ་མེད་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི་བཟློག་པར་བྱ་ཞེས་བརྩད་དུ་མེད་དེ། དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་གལ་ཏེ་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་བཟློག་ན་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པར་རིགས་པ་ལ་རྒྱུ་མཚན་དེས་གཞན་གྱི་དེ་མི་བཟློག་ན་བདག་གི་ཡང་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་བཞིན་བཟློག་བྱ་མིན་པར་མཚུངས་སོ། །བདེ་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhy is it undisputed that everyone's suffering\nShould be eliminated?\nIf one's own suffering is to be eliminated, then all suffering should be eliminated.\nIf not, then I am just like other sentient beings.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. It's universally accepted that suffering should be eliminated.\n2. If one argues for eliminating their own suffering, logically they should want to eliminate all suffering.\n3. If they don't want to eliminate all suffering, then their own suffering is no different from that of other beings and shouldn't be given special treatment.\n\nThe commentaries emphasize the logical consistency required in one's approach to suffering, whether it's one's own or others', and highlight the interconnectedness of all sentient beings' experiences.", + "translation": "Why is it undisputed that everyone's suffering\nShould be eliminated?\nIf one's own suffering is to be eliminated, then all suffering should be eliminated.\nIf not, then I am just like other sentient beings." } } }, @@ -13850,6 +41553,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྙིང་རྗེ་སྡུག་བསྔལ་མང་གྱུར་པ། །ཅི་ཕྱིར་ནན་གྱིས་སྐྱེད་ཅེ་ན། །འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་བྱས་ན། །ཇི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་སྡུག་བསྔལ་མང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhy deliberately cultivate compassion\nWhen it brings about much suffering?\nIf one contemplates the suffering of beings,\nHow can compassion not bring much pain?\n", "translation": "Why deliberately cultivate compassion\nWhen it brings about much suffering?\nIf one contemplates the suffering of beings,\nHow can compassion not bring much pain?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྙིང་རྗེ་སྡུག་བསྔལ་མང་གྱུར་པ། །ཅི་ཕྱིར་ནན་གྱིས་སྐྱེད་ཅེ་ན། །འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་བྱས་ན། །ཇི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་སྡུག་བསྔལ་མང་། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་སྙིང་རྗེས་སྡུག་བསྔལ་མང་དུ་འགྱུར་བས་ན་སྙིང་རྗེ་མ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྩོད་པ་བསླང་བའི་ཕྱིར། ཆེད་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ནན་གྱིས་ནི་འབད་པས་སོ། །ལན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བའི་ཞེས་སྨོས་སོ། །ལན་གཞན་ཡང་བརྗོད་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདག་གིར་བྱེད་ན་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་མང་བར་འགྱུར་བས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ནན་གྱིས་བསྐྱེད་ཅེ་ན། འགྲོ་བའི་དམྱལ་སོགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསམ་བྱས་ན་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་སྙིང་རྗེ་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མང་སྟེ་མང་བ་མིན་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf you ask why one should deliberately cultivate compassion \nWhen it leads to much suffering,\nConsider the sufferings of beings:\nHow can compassion's suffering be too much in comparison?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that while cultivating compassion may bring some suffering to oneself, it is insignificant compared to the immense sufferings experienced by all beings. Therefore, one should not hesitate to develop compassion despite any personal discomfort it may cause.", + "translation": "If you ask why one should deliberately cultivate compassion \nWhen it leads to much suffering,\nConsider the sufferings of beings:\nHow can compassion's suffering be too much in comparison?" } } }, @@ -13873,6 +41581,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་གིས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མེད་འགྱུར་ན། །བརྩེ་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་དེ། །རང་དང་གཞན་ལ་བསྐྱེད་བྱ་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf by one suffering,\nMany sufferings can be destroyed,\nOne with compassion should generate\nThat suffering for self and others.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning that if enduring one hardship can prevent many greater sufferings, a compassionate person should willingly take on that hardship for the benefit of both themselves and others.", "translation": "If by one suffering,\nMany sufferings can be destroyed,\nOne with compassion should generate\nThat suffering for self and others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་གིས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མེད་འགྱུར་ན། །བརྩེ་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་དེ། །རང་དང་གཞན་ལ་བསྐྱེད་བྱ་ཉིད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གཅིག་གིས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ལྟ་ན་སྡུག་བསྔལ་དེ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་གལ་ཏེ་སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་གིས་ནི་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བས་ན། བརྩེ་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་དེ་རང་དང་གཞན་ལ་བསྐྱེད་བྱ་ཉིད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input verse and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf by one suffering,\nMany sufferings can be eliminated,\nThen one with compassion should\nGenerate that suffering for oneself and others.\n\n\nThis translation captures the core meaning that if enduring one instance of suffering can prevent many other sufferings, then a compassionate person should willingly take on that suffering for the benefit of both themselves and others.", + "translation": "If by one suffering,\nMany sufferings can be eliminated,\nThen one with compassion should\nGenerate that suffering for oneself and others." } } }, @@ -13896,6 +41609,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེས་ན་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱིས། །རྒྱལ་པོའི་གནོད་པ་ཤེས་ཀྱང་ནི། །བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་མ་བསལ་ཏེ། །མང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་འགྱུར་ཕྱིར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nTherefore, although Chandraprabha knew\nOf the harm from the king,\nHe did not remove his own suffering,\nBut eliminated the suffering of many.\n", "translation": "Therefore, although Chandraprabha knew\nOf the harm from the king,\nHe did not remove his own suffering,\nBut eliminated the suffering of many." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེས་ན་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱིས། །རྒྱལ་པོའི་གནོད་པ་ཤེས་ཀྱང་ནི། །བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་མ་བསལ་ཏེ། །མང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་འགྱུར་ཕྱིར། །\n\nCommentary 1: དེས་ན་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱལ་པོའི་གནོད་པས་བདག་ཉིད་འཆི་བ་ཤེས་ཀྱང་ངོ་། །ཡང་ན་རྒྱལ་པོ་ལ་གནོད་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མ་བསལ་བ་ནི་དེའི་ངོས་མ་བལྟས་པར་དམ་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཟད་བྱས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱི་མི་མང་པོའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རྣམས་ཟད་པར་བྱས་པ་ནི་དགག་པར་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དེ་གདུལ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་དོན་ཉམས་པ་ནི་ཟད་པ་སྟེ།དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པ་དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་པ་ཉིད་ལ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་གདན་ས་རིན་ཆེན་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ན་རྒྱལ་པོ་དཔལ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བ་ལོག་པར་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་དང་བཅས་པ་བསྐྲད་ནས་ནགས་ན་གནས་པ་དང་། མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཤིན་ཏུ་སྙིང་རྗེས་མ་བཟོད་ནས་དབེན་པ་ཞིག་ཏུ་སོང་སྟེ་བསམས་པ།་འདི་ལྟར་བདག་གི་སྲོག་ལ་མ་བལྟས་ན་རྒྱལ་པོ་གཅིག་པོ་དང་འགལ་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པ་གཞན་སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་རིག་ནས་དེ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ང་ཆོས་སྟོན་དུ་འགྲོ་ཞེས་སྨྲས་པས། དེ་དག་གིས་བཀག་ཀྱང་མ་ཁེགས་པར་རྒྱལ་པོའི་གདན་སར་ཕྱིན་ནས་དེར་སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་དེ་དག་རྣམས་མོས་པར་གྱུར་པ་རྒྱལ་པོས་གཟིགས་སོ། །གཟིགས་མ་ཐག་ཏུ་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཤེད་མ་མི་དགའ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྒོ་ནས་རྐང་ལག་བཅད་དེ་བསད་པ་དང་། དེར་དེའི་ལུས་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཆར་བབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་མཚན་མ་རྣམ་པ་དུ་མ་གཟིགས་པས་དགེ་སློང་འདི་ནི་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཅིག་འདུག་པ་ལ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་དྲག་པོ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །\n\nCommentary 2: དེས་ན་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་གནོད་པ་ཤེས་ཀྱང་ནི་བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་མ་བསལ་བར་གནོད་པ་འབྱུང་སར་བྱོན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་པདྨའི་ཟླ་བ་མངོན་པར་འཕགས་པའི་རྒྱལ་པོའི་བསྟན་པའི་སྙིགས་མ་ལ་དགེ་སློང་མེ་ཏོག་ཟླ་མཛེས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་སྟོང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ནགས་ཚལ་ན་གནས་པས་མངོན་ཤེས་ཀྱིས་བལྟས་པས། རྒྱལ་པོ་དཔའ་བྱིན་གྱི་ཕོ་བྲང་རིན་ཆེན་ལྡན་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཆོས་བསྟན་ན་སྲོག་ཆགས་མང་པོས་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ཐོབ་ཅིང་། མ་བསྟན་ན་མི་ཐོབ་པར་མཐོང་ནས་བདག་ཉིད་རྒྱལ་པོས་གསོད་པར་མཁྱེན་ཡང་དེར་བྱོན་ནས་ཞག་བདུན་དུ་ཟས་མ་གསོལ་བར་མཚན་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེན་མོའི་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྐོར་བ་བྱས། ཉིན་མོ་ཕོ་བྲང་དུ་བྱོན་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་སྲོག་ཆགས་ཁྲག་ཁྲིག་དུ་མ་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་ནས་རྒྱལ་པོས་བསད་དེ། རྒྱལ་པོ་ཡང་འགྱོད་ནས་དེའི་རུས་པ་ལ་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཤིང་མཆོད་པར་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nTherefore, although Flower Moon Beauty knew of the king's harm,\nHe did not avoid his own suffering,\nFor the sake of ending the suffering of many.\n\n\nThis translation captures the essence that the bodhisattva Flower Moon Beauty (Me tog Zla mdzes) knowingly faced harm from the king, sacrificing himself to relieve the suffering of many others through his teachings. The commentaries provide context that he foresaw his own death but still went to teach dharma to many beings, leading to his execution by the king but also inspiring faith and ultimately benefiting countless sentient beings.", + "translation": "Therefore, although Flower Moon Beauty knew of the king's harm,\nHe did not avoid his own suffering,\nFor the sake of ending the suffering of many." } } }, @@ -13919,6 +41637,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་རྒྱུད་ནི་གོམས་གྱུར་པ། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་དགའ་བས། །པདྨའི་མཚོ་རུ་ངང་པ་ལྟར། །མནར་མེད་པ་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, when the mind becomes accustomed,\nOne delights in relieving others' suffering.\nLike a swan entering a lotus lake,\nOne will even enter the Avici hell.\n", "translation": "Thus, when the mind becomes accustomed,\nOne delights in relieving others' suffering.\nLike a swan entering a lotus lake,\nOne will even enter the Avici hell." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་རྒྱུད་ནི་གོམས་གྱུར་པ། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་དགའ་བས། །པདྨའི་མཚོ་རུ་ངང་པ་ལྟར། །མནར་མེད་པ་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཏེ་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པར་རོ། །རྒྱུད་ནི་གང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནོ། །བསྒོམས་ པ་ནི་དེ་དག་ཏུ་བྱས་པའོ། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མཚུངས་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་གང་དགའ་བ་སྟེ་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་གང་བདག་ཉིད་བདེ་རུ་ཟིན་ཀྱང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་གང་དག་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་སྟེ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལ་དགའ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། དེ་ལྟར་བདག་གཞན་མཉམ་པ་ལ་རྒྱུད་ནི་གོམས་པར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་དགའ་བས་དེའི་ཐབས་སུ་འགྱུར་བར་མཐོང་ན་པདྨའི་མཚོ་ལ་ངང་པ་དགའ་བས་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་མནར་མེད་པར་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐར་པ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་བདག་ཉིད་ཐར་པ་ཞིག་འདོད་བྱ་ཡིན་གྱི། གཞན་དོན་གྱི་དགའ་བ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་མིན་ལ། དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་བས་འཇུག་ཅེ་ན།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThus, when one's mind stream becomes accustomed\nTo delighting in alleviating others' suffering,\nLike a swan entering a lotus lake,\nOne will even enter the Avīci hell.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original text and commentaries:\n- The mind becoming habituated to equating self and others\n- Taking joy in relieving the suffering of others \n- Willingly entering even the most extreme realms of suffering (like Avīci hell) for the sake of benefiting others\n- The simile of a swan happily entering a lotus lake to illustrate this joyful, voluntary entry into difficult circumstances for others' sake", + "translation": "Thus, when one's mind stream becomes accustomed\nTo delighting in alleviating others' suffering,\nLike a swan entering a lotus lake,\nOne will even enter the Avīci hell." } } }, @@ -13942,6 +41665,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ན། །དགའ་བའི་རྒྱ་མཚོ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཆོག་མིན་ནམ། །ཐར་པ་འདོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWhen sentient beings are completely liberated,\nIs not that very ocean of joy enough?\nWhat more is needed for those seeking liberation?\nWhat else is there to do?\n", "translation": "When sentient beings are completely liberated,\nIs not that very ocean of joy enough?\nWhat more is needed for those seeking liberation?\nWhat else is there to do?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ན། །དགའ་བའི་རྒྱ་མཚོ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཆོག་མིན་ནམ། །ཐར་པ་འདོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་གང་སེམས་ཅན་གྲོལ་བ་ལ་དགའ་བ་ནི་མང་པོ་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་བདེ་བ་མཐར་ཕྱིན་པ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པ་བས་ལྷག་པ་སྟེ། གང་ཐར་པ་ཐོབ་པས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་ལ་གཞན་དགའ་བའི་དོན་ཉིད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཐར་པ་ནི་བདེ་བ་དེ་ལ་ལྟོས་ན་རོ་བྲལ་ཏེ་བཅུད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བ་ན་དགའ་བའི་རྒྱ་མཚོ་མཐའ་ཡས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཆོག་མིན་ནམ། རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ཐར་པས་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་བདེ་བའི་རོ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་དེ་འདོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། རོ་བྲལ་བདེ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་པར་འགྲེལ་པ་རྣམས་ལས་གསལ་ལོ། །དེས་ཐར་པ་ཡང་ཞར་ལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འགྲོ་བ་མ་ལུས་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་མཛད་གང་གི །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ནི་ཞར་ལ་འབྱུང་བ་སྟེ། །གཞན་དབང་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལས་ནི། །ཅུང་ཙམ་ཞིག་ལ་ཚིག་གི་བརྗོད་དེ་སྙན་ངག་མཁན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen sentient beings are completely liberated,\nIs not that vast ocean of joy sufficient?\nWhat need is there to seek one's own liberation?\nFor those desiring freedom, what else is there to do?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which suggests that the joy of seeing all beings liberated is far greater and more fulfilling than seeking one's own individual liberation. The commentaries emphasize that this altruistic joy is superior to personal liberation, as even those who attain liberation ultimately work for the happiness of others. The verse questions the value of pursuing individual liberation when compared to the boundless ocean of joy that comes from the liberation of all sentient beings.", + "translation": "When sentient beings are completely liberated,\nIs not that vast ocean of joy sufficient?\nWhat need is there to seek one's own liberation?\nFor those desiring freedom, what else is there to do?" } } }, @@ -13965,6 +41693,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟས་གཞན་གྱི་དོན་བྱས་ཀྱང་། །རློམ་སེམས་དང་ནི་ངོ་མཚར་མེད། །གཅིག་ཏུ་གཞན་དོན་ལ་དགའ་བས། །རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུའི་རེ་བ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, even when benefiting others,\nBe without pride or amazement.\nSolely delighting in others' welfare,\nHave no expectation of karmic fruits.\n", "translation": "Therefore, even when benefiting others,\nBe without pride or amazement.\nSolely delighting in others' welfare,\nHave no expectation of karmic fruits." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟས་གཞན་གྱི་དོན་བྱས་ཀྱང་། །རློམ་སེམས་དང་ནི་ངོ་མཚར་མེད། །གཅིག་ཏུ་གཞན་དོན་ལ་དགའ་བས། །རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུའི་རེ་བ་མེད། །\n\nCommentary 1: དེས་ན་སྟེ་བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པར་འཐོབ་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་བྱས་ཀྱང་རློམ་སེམས་དང་ངོ་མཚར་ཏེ་ཡ་མཚན་ཆེར་རྒྱུ་མེད་པའོ། །རྣམ་སྨིན་འབྲས་བུ་ནི་གང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཡང་རེ་ལྟོས་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟ་བས་ན་གཞན་གྱི་དོན་བྱས་ཀྱང་བདག་ཉིད་རློམ་སེམས་དང་ནི་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན་པ་མེད་ལ། གཅིག་ཏུ་གཞན་དོན་ལ་དགའ་བས་དེའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་འབྲས་བུ་ལའང་རེ་བ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTherefore, even when benefiting others,\nThere is no pride or amazement.\nSolely delighting in others' welfare,\nThere is no expectation of karmic results.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the selfless attitude of helping others without pride, amazement, or expectation of rewards, as explained in the commentaries.", + "translation": "Therefore, even when benefiting others,\nThere is no pride or amazement.\nSolely delighting in others' welfare,\nThere is no expectation of karmic results." } } }, @@ -13988,6 +41721,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་ཇི་ལྟར་ཆུང་ངུ་ན། །མི་སྙན་ལས་ཀྱང་བདག་བསྲུང་བ། །དེ་བཞིན་གཞན་ལ་བསྲུང་སེམས་དང་། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་དེ་ལྟར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, just as one protects oneself\nEven from the slightest unpleasant thing,\nLikewise, one should cultivate a mind\nOf protection and compassion for others.\n", "translation": "Therefore, just as one protects oneself\nEven from the slightest unpleasant thing,\nLikewise, one should cultivate a mind\nOf protection and compassion for others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་ཇི་ལྟར་ཆུང་ངུ་ན། །མི་སྙན་ལས་ཀྱང་བདག་བསྲུང་བ། །དེ་བཞིན་གཞན་ལ་བསྲུང་སེམས་དང་། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་དེ་ལྟར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། ཆུང་ངུ་ན་ཞེས་པ་ནི་བག་ཙམ་མོ། །མི་སྙན་པ་སྟེ་སྨོད་པའོ། །བསྲུང་བ་ནི་སྦ་བའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་བདག་གཞན་མཉམ་པའི་དུས་སུ་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་བདག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་གོམས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གོམས་པ་ནི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞུགས་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། བདག་གཞན་མཉམ་པ་དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་ཆུང་ངུ་ན་མི་སྙན་ལས་ཀྱང་བདག་བསྲུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་སྲུང་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་དེ་ལྟར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\nTherefore, just as one protects oneself even from the slightest unpleasant words, in the same way one should cultivate a mind of protection and compassion towards others.", + "translation": "Therefore, just as one protects oneself even from the slightest unpleasant words, in the same way one should cultivate a mind of protection and compassion towards others." } } }, @@ -14011,6 +41749,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གོམས་པ་ཡིས་ནི་གཞན་དག་གི། །ཁུ་བ་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་ལ། །དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་ནི། །བདག་གོ་ཞེས་ནི་ཤེས་པ་ལྟར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThrough habituation, even though\nThere is no real entity in\nA drop of semen and blood of others,\nOne comes to know it as \"I am this.\"\n", "translation": "Through habituation, even though\nThere is no real entity in\nA drop of semen and blood of others,\nOne comes to know it as \"I am this.\"" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགོམས་པ་ཡིས་ནི་གཞན་དག་གི། །ཁུ་བ་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་ལ། །དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་ནི། །བདག་གོ་ཞེས་ནི་ཤེས་པ་ལྟར། །\n\nCommentary 1: གཞན་དག་གི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་གི་ཐིགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་བདག་མེད་ཀྱང་བདག་ཏུ་རློམས་ཏེ་བཟུང་བས་རང་གི་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བུའི་བློ་ལའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། གོམས་པ་ཡིས་ནི་གཞན་ཕ་མ་དག་གི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་ལ་བདག་གི་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་ནི་བདག་གོ་ཞེས་ནི་ཤེས་པ་ལྟར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThrough habituation, even though\nThere is no self in the drops of semen and blood\nOf others [i.e. one's parents],\nOne comes to know them as \"I\" [or \"self\"].\n\n\nThis translation reflects the Buddhist concept that our sense of self is a mental construct formed through habituation, even though there is no inherent self in the physical constituents (semen and blood) that formed our bodies. The commentaries clarify that this refers to how we come to identify with our bodies as \"self\" despite their origins in our parents' bodily substances.", + "translation": "Through habituation, even though\nThere is no self in the drops of semen and blood\nOf others [i.e. one's parents],\nOne comes to know them as \"I\" [or \"self\"]." } } }, @@ -14034,6 +41777,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བཞིན་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་ཡང་། །བདག་ཅེས་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་གཟུང་། །བདག་གི་ལུས་ནི་གཞན་དག་ཏུའང་། །བཞག་པ་དེ་ལྟར་དཀའ་བ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhy not also consider others' bodies as \"self\"?\nWhy not regard one's own body as belonging to others?\nThere is no difficulty in placing\nOne's own body as belonging to others in this way.\n", "translation": "Why not also consider others' bodies as \"self\"?\nWhy not regard one's own body as belonging to others?\nThere is no difficulty in placing\nOne's own body as belonging to others in this way." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བཞིན་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་ཡང་། །བདག་ཅེས་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་གཟུང་། །བདག་གི་ལུས་ནི་གཞན་དག་ཏུའང་། །བཞག་པ་དེ་ལྟར་དཀའ་བ་མེད། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་གོམས་ནའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གང་ཡིན་པ་ནི་དེ་ཉིད་བདག་ཏུ་བྱས་པའི་ལྟ་ན་བདག་གཞན་མཉམ་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ནི་ཐ་དད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་ལ། བདག་གི་ལུས་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དཀའ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚེགས་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བཞིན་དུ་གོམས་ན་གཞན་གྱིལུས་ལ་བདག་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་གཟུང་སྟེ་གཟུང་བར་ནུས་ཞེས་འགྲེལ་ཆེན་ལས་སོ། །གཉིས་པ་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བདག་གཞན་གཟུང་བར་ནུས་པ་དེ་ལྟར་བདག་གི་ལུས་འདི་གཞན་དུ་ཡང་གཞག་པ་དཀའ་བ་མེད་ཅེས་པ་འགྲེལ་ཆེན་ལས་མཉམ་པའི་ཁོངས་སུ་བསྡུས་ཀྱང་འདིར་བརྗེ་བའི་ཁོངས་སུ་བཤད་པ་ནི་དགེ་བའི་ལྷའི་ལུགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nSimilarly, why not consider others' bodies as \"self\"?\nLikewise, one's own body can be regarded as \"other\" without difficulty.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which discusses the practice of exchanging self and other in Buddhist meditation. The commentaries explain that with familiarity, one can learn to view others' bodies as \"self\" and one's own body as \"other\" without much difficulty, emphasizing the interchangeability of self and other perspectives in Buddhist thought.", + "translation": "Similarly, why not consider others' bodies as \"self\"?\nLikewise, one's own body can be regarded as \"other\" without difficulty." } } }, @@ -14057,6 +41805,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ཉིད་སྐྱོན་བཅས་གཞན་ལ་ཡང་། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོར་ཤེས་བྱས་ནས། །བདག་འཛིན་ཡོངས་སུ་དོར་བ་དང་། །གཞན་བླང་བ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nKnowing myself to be flawed\nAnd others as oceans of good qualities,\nI will meditate on completely\nAbandoning self-grasping and embracing others.\n", "translation": "Knowing myself to be flawed\nAnd others as oceans of good qualities,\nI will meditate on completely\nAbandoning self-grasping and embracing others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ཉིད་སྐྱོན་བཅས་གཞན་ལ་ཡང་། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོར་ཤེས་བྱས་ནས། །བདག་འཛིན་ཡོངས་སུ་དོར་བ་དང་། །གཞན་བླང་བ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: བདག་དང་གཞན་དུ་མཉམ་པ་བསྟན་ནས། བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། གཞན་བླང་ཞེས་པ་ནི་གཞན་རྣམས་ལ་བདག་གོ་སྙམ་པའི་བློ་བསྐྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེས་ན་བདག་ཉིད་དམ་དེ་གཅེས་པར་འཛིན་པ་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་དང་གཞན་དག་གམ་དེ་གཅེས་པར་འཛིན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོར་ཤེས་བྱས་ནས། བདག་འཛིན་ཡོངས་སུ་དོར་བ་དང་གཞན་བླང་བར་ནི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nRecognizing oneself as flawed\nAnd others as oceans of good qualities,\nOne should meditate on\nCompletely abandoning self-grasping\nAnd embracing others.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which instructs practitioners to view themselves humbly, see the virtues in others, let go of self-cherishing, and cultivate care for others as a meditation practice.", + "translation": "Recognizing oneself as flawed\nAnd others as oceans of good qualities,\nOne should meditate on\nCompletely abandoning self-grasping\nAnd embracing others." } } }, @@ -14080,6 +41833,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟར་ལག་པ་ལ་སོགས་པ། །ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་འདོད་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ། །ཅི་ཕྱིར་ལུས་ཅན་རྣམས་མི་འདོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as hands and such\nAre considered parts of the body,\nLikewise, why are embodied beings\nNot considered parts of the world?\n", "translation": "Just as hands and such\nAre considered parts of the body,\nLikewise, why are embodied beings\nNot considered parts of the world?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟར་ལག་པ་ལ་སོགས་པ། །ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་འདོད་ལྟར། །དེ་བཞིན་འགྲོ་བའི་ཡན་ལག་ཏུ། །ཅི་ཕྱིར་ལུས་ཅན་རྣམས་མི་འདོད། །\n\nCommentary 1: སོ་སོ་སོ་སོར་བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བར་ཇི་ལྟར་ནུས་ཤེ་ན། ཇི་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐ་དད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞན་པའི་ལུས་པོ་གཅིག་ཏུ་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ལྟར་འགྲོ་བའི་ཡན་ལག་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ཉིད་དུ་བཟུང་ལ་འགྲོ་བ་དེ་དང་བརྗེ་བར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་། བྱ་བ་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ལྔ་སྟེ། གཞན་བླང་བ་དང་། བདག་དོར་བ་དང་། བདག་གཞན་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་སྐྱོན་ཡོན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་། མ་བརྗེས་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། གཞན་བླང་བ་ལ་འཇུག་པར་རིགས་པ་དང་། ལྡོག་པར་མི་རིགས་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། ། དང་པོ་ལ་བཞི་སྟེ། བླང་བར་རིགས་པ་དང་། ནུས་པ་དང་། དེའི་ཡོན་ཏན་དང་། དེར་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་ཅན་ཐ་དད་མང་པོ་རྣམས་བདག་གཅིག་ཏུ་གཟུང་བར་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ན་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་དུ་མ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་ལུས་གཅིག་པར་འདོད་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ཅན་རྣམས་འགྲོ་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་འགྲོ་བ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་ཞེན་ནས་བླང་དོར་གཅིག་པར་ཅིས་མི་འདོད་དེ་རིགས་པར་མཚུངས་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nJust as hands and such\nAre considered parts of the body,\nLikewise, why are beings\nNot considered parts of the world?\n\n\nThis translation aims to capture the core meaning, which compares how we view body parts as belonging to one body, to how we should view all beings as parts of one world or collective. The commentaries expand on this, explaining it as a basis for exchanging self and other in Buddhist practice, seeing all beings as interconnected parts of a whole rather than separate entities.", + "translation": "Just as hands and such\nAre considered parts of the body,\nLikewise, why are beings\nNot considered parts of the world?" } } }, @@ -14103,6 +41861,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟར་བདག་མེད་ལུས་འདི་ལ། །གོམས་པས་བདག་གི་བློ་བྱུང་བ། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཡང་། །གོམས་པས་བདག་བློ་ཅིས་མི་སྐྱེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as through habituation,\nThe notion of \"I\" arose for this selfless body,\nLikewise, for other sentient beings too,\nWhy wouldn't the notion of \"I\" arise through habituation?\n", "translation": "Just as through habituation,\nThe notion of \"I\" arose for this selfless body,\nLikewise, for other sentient beings too,\nWhy wouldn't the notion of \"I\" arise through habituation?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟར་བདག་མེད་ལུས་འདི་ལ། །གོམས་པས་བདག་གི་བློ་བྱུང་བ། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཡང་། །གོམས་པས་བདག་བློ་ཅིས་མི་སྐྱེ། །\n\nCommentary 1: བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བའི་འཐད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། རིགས་པ་མཚུངས་ཀྱང་དེ་འདྲའི་བློ་མི་སྐྱེའོ་སྙམ་ན། ཇི་ལྟར་བདག་མེད་ལུས་འདི་ལ་བདག་འཛིན་གོམས་པས་བདག་གི་བློ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གཞན་གྱི་ལུས་ལ་ཡང་གོམས་པས་བདག་བློ་ཅིས་མི་སྐྱེ་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nJust as the notion of \"I\" arises\nThrough habituation to this selfless body,\nWhy then should the notion of \"I\" not arise\nLikewise for other sentient beings through habituation?\n\n\nThis translation captures the core idea of the verse, which discusses how we can cultivate compassion for others by extending the same sense of self-identification we have with our own body to other beings through practice and habituation.", + "translation": "Just as the notion of \"I\" arises\nThrough habituation to this selfless body,\nWhy then should the notion of \"I\" not arise\nLikewise for other sentient beings through habituation?" } } }, @@ -14126,6 +41889,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་ཇི་ལྟར་ཆུང་ངུ་ན། །མི་སྙན་ལས་ཀྱང་བདག་བསྲུང་བ། །དེ་བཞིན་འགྲེ་ལ་བསྲུང་སེམས་དང་། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་གོམས་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, just as one protects oneself\nEven from small unpleasant things,\nLikewise, one should cultivate\nA protective and compassionate mind towards beings.\n", "translation": "Therefore, just as one protects oneself\nEven from small unpleasant things,\nLikewise, one should cultivate\nA protective and compassionate mind towards beings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་ཇི་ལྟར་ཆུང་ངུ་ན། །མི་སྙན་ལས་ཀྱང་བདག་བསྲུང་བ། །དེ་བཞིན་འགྲེ་ལ་བསྲུང་སེམས་དང་། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་གོམས་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་མྱུར་དུ་བསྒྲུབ་པའོ། །མི་སྙན་པ་ནི་དགའ་བ་ལས་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྲུང་ཞེས་པ་ནི་སྦེད་པའོ།།དེ་བས་ཏེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་བསྲུང་བ་ལྟ་ཞོག\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ནི། རིགས་ཤིང་ནུས་པ་ཕན་ཡོན་ཡོད་པ་དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་ཆུང་ངུ་ན་མི་སྙན་ལས་ཀྱང་བདག་བསྲུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གཞན་ལ་སྲུང་སེམས་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་དེ་ལྟར་གོམས་པར་བྱའོ། །རྣམ་བཤད་ལས། སྙིང་རྗེ་ནི་སྲུང་སེམས་དང་ཟློས་པས་བྱམས་པའི་སེམས་ནི་ཞེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\nTherefore, just as one protects oneself even from the slightest unpleasant things, likewise one should cultivate a mind of protection and compassion towards others.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of developing a protective and compassionate attitude towards others, comparable to how one instinctively guards oneself against even minor discomforts or unpleasantness. The commentaries provide context about the meaning of \"small\" or \"slight\" (ཆུང་ངུ་) and clarify that the protection and compassion should be directed towards others (གཞན་ལ་).", + "translation": "Therefore, just as one protects oneself even from the slightest unpleasant things, likewise one should cultivate a mind of protection and compassion towards others." } } }, @@ -14149,6 +41917,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་ཡི། །འཁོར་གྱི་འཇིགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །རང་གི་མཚན་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, Lord Avalokiteshvara,\nOut of great compassion for beings,\nTo dispel the fears of samsara,\nBlessed even his own name with power.\n", "translation": "Therefore, Lord Avalokiteshvara,\nOut of great compassion for beings,\nTo dispel the fears of samsara,\nBlessed even his own name with power." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་ཡི། །འཁོར་གྱི་འཇིགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །རང་གི་མཚན་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབས། །\n\nCommentary 1: །མཚན་ཏེ་མིང་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །འཁོར་ནི་ཚོགས་པའོ། །བསལ་བ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་དམ་དེ་ལས་འཇིགས་པ་གཞན་མེད་དོ། །\n\nCommentary 2: སེམས་དེ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་དེ་བས་ན་མགོན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་ཡི་ཐ་ན་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་ཙམ་ཡང་བསལ་བའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཡང་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལ་སྐྱོབ་ནུས་སུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། སྡོང་པོ་བཀོད་པར། བདག་གི་མིང་ལན་གསུམ་དྲན་པས་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nTherefore, the protector Avalokiteshvara,\nOut of great compassion for beings,\nIn order to dispel the fears of assemblies,\nBlessed even his own name.\n", + "translation": "Therefore, the protector Avalokiteshvara,\nOut of great compassion for beings,\nIn order to dispel the fears of assemblies,\nBlessed even his own name." } } }, @@ -14172,6 +41945,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཀའ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་མི་བྱ་སྟེ། །འདི་ལྟར་གོམས་པའི་མཐུ་ཡིས་ནི། །གང་གི་མིང་ཐོས་འཇིགས་པ་ཡང་། །དེ་ཉིད་མེད་ན་མི་དགར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nDo not turn back from difficulties.\nThrough the power of familiarity,\nEven that whose mere name caused fear\nWill become unpleasant when absent.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that we should persevere through challenges, as what once seemed frightening can become comfortable through habit, to the point where we miss it when it's gone.", "translation": "Do not turn back from difficulties.\nThrough the power of familiarity,\nEven that whose mere name caused fear\nWill become unpleasant when absent." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཀའ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་མི་བྱ་སྟེ། །འདི་ལྟར་གོམས་པའི་མཐུ་ཡིས་ནི། །གང་གི་མིང་ཐོས་འཇིགས་པ་ཡང་། །དེ་ཉིད་མེད་ན་མི་དགར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་དཀའ་བ་རྣམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་བྱ་བའི་རིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཀའ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཐུ་ཞེས་པ་ནི་ནུས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཕན་ཡོན་ཆེ་ཞིང་ནུས་པ་སྲིད་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དཀའོ་སྙམ་ན། དཀའ་བ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་བྱ་སྟེ་གོམས་ན་དེ་ཉིད་སླ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་གོམས་པའི་མཐུ་ཡིས་ནི་གང་གི་མིང་ཐོས་ན་ཡང་འཇིགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པ་ལ་གོམས་ན་དེ་ཉིད་མེད་ན་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nDo not turn back from difficulties.\nThrough the power of familiarity,\nEven that whose mere name once caused fear\nWill become something you can't bear to be without.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which encourages perseverance in the face of challenges. It suggests that through practice and familiarity, even things that once seemed frightening can become essential and cherished. The commentaries emphasize the importance of not retreating from difficulties and highlight how habituation can transform our relationship to initially daunting experiences or entities.", + "translation": "Do not turn back from difficulties.\nThrough the power of familiarity,\nEven that whose mere name once caused fear\nWill become something you can't bear to be without." } } }, @@ -14195,6 +41973,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ནི། །མྱུར་དུ་བསྐྱབ་པར་འདོད་པ་དེས། །བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བྱ་བ། །གསང་བའི་དམ་པ་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhoever wishes to swiftly protect\nBoth oneself and others,\nShould practice the supreme secret:\nExchanging self and other.\n", "translation": "Whoever wishes to swiftly protect\nBoth oneself and others,\nShould practice the supreme secret:\nExchanging self and other." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ནི། །མྱུར་དུ་བསྐྱབ་པར་འདོད་པ་དེས། །བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བྱ་བ། །གསང་བའི་དམ་པ་སྤྱད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བའི་ཚིག་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། གསང་བ་ནི་དམན་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པར་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ།།དམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། གང་གི་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་མྱུར་དུ་བསྐྱབ་པར་འདོད་པ་དེས། བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བར་བྱ་བ་སྣོད་མིན་ལ་གསང་བར་བྱ་བའི་དམ་པ་འདི་སྤྱད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhoever wishes to swiftly protect\nBoth oneself and others,\nShould practice the supreme secret\nOf exchanging self and other.\n", + "translation": "Whoever wishes to swiftly protect\nBoth oneself and others,\nShould practice the supreme secret\nOf exchanging self and other." } } }, @@ -14218,6 +42001,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ལུས་གང་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །འཇིགས་གནས་ཆུང་ལ་འཇིགས་སྐྱེ་བ། །འཇིགས་པ་སྐྱེ་བའི་ལུས་དེ་ལ། །སུ་ཞིག་དགྲ་བཞིན་སྡང་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDue to attachment to this body of mine,\nI fear even small sources of danger.\nWho would not despise as an enemy\nThis body that gives rise to fears?\n", "translation": "Due to attachment to this body of mine,\nI fear even small sources of danger.\nWho would not despise as an enemy\nThis body that gives rise to fears?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ལུས་གང་ལ་ཆགས་པ་ཡིས། །འཇིགས་གནས་ཆུང་ལ་འཇིགས་སྐྱེ་བ། །འཇིགས་པ་སྐྱེ་བའི་ལུས་དེ་ལ། །སུ་ཞིག་དགྲ་བཞིན་སྡང་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་བདག་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་བདག་གི་ལུས་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཞེན་པའོ། །བདག་འཇིགས་པར་བྱེད་པས་ན་འཇིགས་པའོ། །ཆུང་ངུ་སྟེ་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཚེ་འདིར་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པས་དོར་བར་རིགས་པ་ནི། བདག་གིས་ལུས་གང་ལ་ཆགས་པ་ཡིས་འཇིགས་གནས་ཆུང་ལའང་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བས་ན་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་གྱུར་པའི་རང་ལུས་དེ་ལ་ཤེས་ལྡན་སུ་ཞིག་དགྲ་བཞིན་དེ་ལ་སྡང་མི་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nDue to attachment to this body of mine,\nI become afraid even of small sources of fear.\nTowards this body that gives rise to fears,\nWho would not feel aversion as if towards an enemy?\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan:\n1. Attachment to one's own body\n2. Fear arising even from minor threats\n3. The body itself being a source of fears\n4. The logical conclusion that one should view the body with aversion, like an enemy\n\nThe commentaries provide additional context, explaining that the \"small sources of fear\" could be things like thorns, and emphasizing that a wise person would logically feel aversion towards the body that causes all these fears.", + "translation": "Due to attachment to this body of mine,\nI become afraid even of small sources of fear.\nTowards this body that gives rise to fears,\nWho would not feel aversion as if towards an enemy?" } } }, @@ -14241,6 +42029,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་གང་བཀྲེས་དང་སྐོམ་སོགས་ནད། །གསོ་བའི་ཆོ་ག་བྱེད་འདོད་པས། །བྱ་དང་ཉ་དང་རི་དགས་དག །གསོད་པར་བྱེད་ཅིང་ལམ་སྒུགས་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose who wish to perform rituals to heal\nThe body's hunger, thirst, and other ills,\nKill birds and fish and wild animals,\nAnd lie in wait along the paths.\n", "translation": "Those who wish to perform rituals to heal\nThe body's hunger, thirst, and other ills,\nKill birds and fish and wild animals,\nAnd lie in wait along the paths." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་གང་བཀྲེས་དང་སྐོམ་སོགས་ནད། །གསོ་བའི་ཆོ་ག་བྱེད་འདོད་པས། །བྱ་དང་ཉ་དང་རི་དགས་དག །གསོད་པར་བྱེད་ཅིང་ལམ་སྒུགས་བྱེད། །\n\nCommentary 1: ནད་ནི་ནད་ཚ་བའོ། །ལམ་སྒུགས་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་གཞན་ལ་རྐུ་བཤམ་པའི་ཕྱིར། ལམ་དུ་སྒུགས་པར་བྱེད་པའོ།།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཕྱི་མར་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པས་དོར་བར་རིགས་པ་ནི། རང་གི་ལུས་གང་གི་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་དང་ནད་ལ་སོགས་པ་གསོ་བའི་ཆོ་ག་བྱེད་འདོད་པས་བྱ་དང་ཉ་དང་རི་དྭགས་ལ་སོགས་པ་དག་གསོད་པར་བྱེད་ཅིང་། ལམ་དུ་བསྒུགས་ཏེ་གཞན་གྱི་ནོར་འཕྲོག་པར་བྱེད་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThose who wish to perform rituals to cure their body's cold, hunger, thirst, and other illnesses,\nKill birds, fish, and wild animals,\nAnd lie in wait on roads [to rob others].\n\n\nThis translation captures the main ideas:\n1. People seeking to cure their bodily ailments through rituals\n2. Killing animals like birds, fish, and wild game for this purpose\n3. Ambushing travelers on roads, likely to rob them\n\nThe commentaries clarify that \"illness\" refers to fever, and \"lying in wait on roads\" means setting up ambushes to steal from others. The second commentary frames this as actions that should be abandoned because they cause suffering in the long term.", + "translation": "Those who wish to perform rituals to cure their body's cold, hunger, thirst, and other illnesses,\nKill birds, fish, and wild animals,\nAnd lie in wait on roads [to rob others]." } } }, @@ -14264,6 +42057,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མཁས་པ་སུ་ཞིག་ལུས་དེ་ལ། །འདོད་ཅིང་བསྲུང་དང་མཆོད་བྱེད་ཀྱི། །འདི་ལ་སུ་ཞིག་དགྲ་བཞིན་དུ། །བལྟ་བར་མི་བྱེད་བརྙས་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhat wise person desires this body,\nProtects it and makes offerings to it?\nWho does not view it as an enemy,\nAnd who does not despise it?\n", "translation": "What wise person desires this body,\nProtects it and makes offerings to it?\nWho does not view it as an enemy,\nAnd who does not despise it?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམཁས་པ་སུ་ཞིག་ལུས་དེ་ལ། །འདོད་ཅིང་བསྲུང་དང་མཆོད་བྱེད་ཀྱི། །འདི་ལ་སུ་ཞིག་དགྲ་བཞིན་དུ། །བལྟ་བར་མི་བྱེད་བརྙས་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: སྲུང་བར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་གྱིས་དམ་པར་བྱེད་པའོ།།མཆོད་པར་བྱེད་པ་ནི་གོས་ལ་སོགས་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: མཁས་པ་སུ་ཞིག་ལུས་དེ་ལ་དགའ་བས་འདོད་ཅིང་སྲུང་བ་དང་མཆོད་པར་བྱེད་ཀྱི་འདི་ལ་སུ་ཞིག་དགྲ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་མི་བྱེད་བརྙས་མི་བྱེད་དེ་བྱེད་པར་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhat wise person desires this body,\nProtects and honors it,\nYet who does not view it as an enemy,\nAnd who does not despise it?\n\n\nThis translation attempts to capture the paradoxical attitude towards the body expressed in the original Tibetan verse. The commentaries clarify that \"protecting\" refers to caring for or maintaining the body, while \"honoring\" involves providing it with clothing and other necessities. The verse suggests that even as we care for our bodies, we should also maintain a degree of detachment or wariness towards them, viewing them almost as potential adversaries rather than becoming overly attached.", + "translation": "What wise person desires this body,\nProtects and honors it,\nYet who does not view it as an enemy,\nAnd who does not despise it?" } } }, @@ -14287,6 +42085,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བྱིན་ན་ཅི་སྤྱད་ཅེས། །བདག་དོན་སེམས་པ་འདྲེ་ཡི་ཚུལ། །གལ་ཏེ་སྤྱད་ན་ཅི་སྦྱིན་ཅེས། །གཞན་དོན་སེམས་པ་ལྷ་ཡི་ཆོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\n\"If I give, what will I use?\" - \nThis self-centered thinking is the way of demons.\n\"If I use it, what can I give?\" - \nThis concern for others is the dharma of the gods.\n", "translation": "\"If I give, what will I use?\" - \nThis self-centered thinking is the way of demons.\n\"If I use it, what can I give?\" - \nThis concern for others is the dharma of the gods." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བྱིན་ན་ཅི་སྤྱད་ཅེས། །བདག་དོན་སེམས་པ་འདྲེ་ཡི་ཚུལ། །གལ་ཏེ་སྤྱད་ན་ཅི་སྦྱིན་ཅེས། །གཞན་དོན་སེམས་པ་ལྷ་ཡི་ཆོས། །\n\nCommentary 1: བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱོན་རྣམས་བརྗོད་ནས་བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པའི་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི། གལ་ཏེ་གཞན་ལ་བྱིན་ན་བདག་རང་ཅི་སྤྱད་ཅེས་རང་དོན་འབའ་ཞིག་སེམས་པ་ནི་འདྲེ་སྟེ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ། སྤྱད་ན་ཅི་སྦྱིན་ཞེས་གཞན་དོན་སེམས་པ་ནི་ལྷ་ཡི་ཆོས་ཏེ་ཆོས་ལུགས་བཟང་པོ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\n\"If I give, what will I use?\" - thinking only of oneself is the way of spirits.\n\"If I use, what will I give?\" - thinking of others is the dharma of gods.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, contrasting self-centered thinking with altruistic thinking. The commentaries clarify that considering only one's own benefit when giving is likened to the behavior of hungry ghosts or spirits, while considering how to benefit others is praised as a divine quality or excellent religious practice.", + "translation": "\"If I give, what will I use?\" - thinking only of oneself is the way of spirits.\n\"If I use, what will I give?\" - thinking of others is the dharma of gods." } } }, @@ -14310,6 +42113,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ཕྱིར་གཞན་ལ་གནོད་བྱས་ན། །དམྱལ་ལ་སོགས་པར་གདུངས་པར་འགྱུར། །གཞན་ཕྱིར་བདག་ལ་གནོད་བྱས་ན། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one harms others for one's own sake,\nOne will suffer torment in hell and such places.\nIf one harms oneself for others' sake,\nOne will attain all excellent qualities.\n", "translation": "If one harms others for one's own sake,\nOne will suffer torment in hell and such places.\nIf one harms oneself for others' sake,\nOne will attain all excellent qualities." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ཕྱིར་གཞན་ལ་གནོད་བྱས་ན། །དམྱལ་ལ་སོགས་པར་གདུངས་པར་འགྱུར། །གཞན་ཕྱིར་བདག་ལ་གནོད་བྱས་ན། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་སོ་སོར་བཤད་པ་ནི། བདག་གི་ཕྱིར་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་གདུང་བར་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱི་ཕྱིར་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nIf one harms others for one's own sake,\nOne will suffer torment in hell and other lower realms.\nIf one harms oneself for the sake of others,\nOne will attain all excellent qualities and prosperity.\n", + "translation": "If one harms others for one's own sake,\nOne will suffer torment in hell and other lower realms.\nIf one harms oneself for the sake of others,\nOne will attain all excellent qualities and prosperity." } } }, @@ -14333,6 +42141,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ཉིད་མཐོ་བར་འདོད་པ་དེས། །ངན་འགྲོ་ངན་དང་གླེན་པར་འགྱུར། །དེ་ཉིད་གཞན་ལ་སྤོ་བྱས་ན། །བདེ་འགྲོ་རིམ་གྲོ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose who desire to exalt themselves\nWill become lowly, evil, and foolish.\nIf one transfers that same desire to others,\nThey will attain higher rebirth and respect.\n", "translation": "Those who desire to exalt themselves\nWill become lowly, evil, and foolish.\nIf one transfers that same desire to others,\nThey will attain higher rebirth and respect." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ཉིད་མཐོ་བར་འདོད་པ་དེས། །ངན་འགྲོ་ངན་དང་གླེན་པར་འགྱུར། །དེ་ཉིད་གཞན་ལ་སྤོ་བྱས་ན། །བདེ་འགྲོ་རིམ་གྲོ་འཐོབ་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: བདེ་འགྲོ་ནི་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བའོ། །རིམ་གྲོ་ནི་བཀུར་སྟིའོ། །\n\nCommentary 2: བདག་ཉིད་གཞན་པས་མཐོ་བར་འདོད་པ་དེས་ངན་འགྲོ་དང་རིགས་གཟུགས་ངན་པ་དང་གླེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་གཞན་ལ་སྤོ་བྱས་ན་བདེ་འགྲོ་དང་དེར་ཡང་རིམ་གྲོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThose who desire to elevate themselves\nWill be reborn in lower realms, with poor appearance and as fools.\nIf instead they transfer that [desire] to others,\nThey will attain higher rebirths and receive respect.\n\n\nThis translation takes into account the explanations from the commentaries, where བདེ་འགྲོ is explained as rebirth as gods, humans, etc., and རིམ་གྲོ is defined as respect or honor. The contrast between desiring to elevate oneself versus wishing elevation for others is emphasized, along with their respective karmic results.", + "translation": "Those who desire to elevate themselves\nWill be reborn in lower realms, with poor appearance and as fools.\nIf instead they transfer that [desire] to others,\nThey will attain higher rebirths and receive respect." } } }, @@ -14356,6 +42169,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་བདེ་བ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་གཞན་བདེ་འདོད་ལས་བྱུང་། །འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་རང་བདེ་འདོད་ལས་བྱུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nAll the happiness in the world\nComes from wishing for others' happiness.\nAll the suffering in the world\nComes from wishing for one's own happiness.\n\n\nThis translation conveys the core Buddhist teaching that selflessness and concern for others leads to happiness, while self-centeredness leads to suffering.", "translation": "All the happiness in the world\nComes from wishing for others' happiness.\nAll the suffering in the world\nComes from wishing for one's own happiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་བདེ་བ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་གཞན་བདེ་འདོད་ལས་བྱུང་། །འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་ཀུན་རང་བདེ་འདོད་ལས་བྱུང་། །\n\nCommentary 1: བློ་ནི་ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཀུན་རང་བདེ་འདོད་ལས་བྱུང་ཞེས་པ་དང་།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། མདོར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཀུན་གཞན་བདེ་བར་འདོད་པ་ལས་བྱུང་ལ། འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཀུན་རང་བདེ་འདོད་པ་ལས་བྱུང་ངོ་། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nWhatever happiness exists in the world,\nAll of it comes from desiring others' happiness.\nWhatever suffering exists in the world,\nAll of it comes from desiring one's own happiness.\n", + "translation": "Whatever happiness exists in the world,\nAll of it comes from desiring others' happiness.\nWhatever suffering exists in the world,\nAll of it comes from desiring one's own happiness." } } }, @@ -14379,6 +42197,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མང་དུ་བཤད་ལྟ་ཅི་ཞིག་དགོས། །བྱིས་པ་རང་གི་དོན་བྱེད་དང་། །ཐུབ་པ་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ནི་ཁྱད་པར་ལྟོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhat need is there for many words?\nObserve the difference between these two:\nThe childish who work for their own aims,\nAnd the sage who acts for others' welfare.\n", "translation": "What need is there for many words?\nObserve the difference between these two:\nThe childish who work for their own aims,\nAnd the sage who acts for others' welfare." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམང་དུ་བཤད་ལྟ་ཅི་ཞིག་དགོས། །བྱིས་པ་རང་གི་དོན་བྱེད་དང་། །ཐུབ་པ་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ནི་ཁྱད་པར་ལྟོས། །\n\nCommentary 1: བྱིས་པ་རྣམས་དང་ཐུབ་པའི་ཁྱད་པར་ཏེ་བྱེ་བྲག་ལྟོས་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དེ་དཔེས་མཚོན་པ་ནི། རྒྱུ་མཚན་སོགས་མང་དུ་བཤད་ལྟ་ཅི་ཞིག་དགོས། བྱིས་པས་རང་དོན་བྱེད་པ་དང་ཐུབ་པ་གཞན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་མཛད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ནི་ཁྱད་པར་ལྟོས་ཤིག\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nWhat need is there for many explanations?\nLook at the difference between these two:\nThe childish who act for their own benefit,\nAnd the Sage who works for the benefit of others.\n", + "translation": "What need is there for many explanations?\nLook at the difference between these two:\nThe childish who act for their own benefit,\nAnd the Sage who works for the benefit of others." } } }, @@ -14402,6 +42225,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་བདེ་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག །ཡང་དག་བརྗེ་བ་མ་བྱས་ན། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་ཅིང་། །འཁོར་བ་ན་ཡང་བདེ་བ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan Buddhist passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf one does not truly exchange\nOne's own happiness for others' suffering,\nBuddhahood will not be attained,\nAnd even in samsara there is no happiness.\n", "translation": "If one does not truly exchange\nOne's own happiness for others' suffering,\nBuddhahood will not be attained,\nAnd even in samsara there is no happiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་བདེ་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག །ཡང་དག་བརྗེ་བ་མ་བྱས་ན། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་ཅིང་། །འཁོར་བ་ན་ཡང་བདེ་བ་མེད། །\n\nCommentary 1: སངས་རྒྱས་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཁས་མི་ལེན་དུ་ཆུག །དེས་འཁོར་བར་བདེ་བ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་དུ་མ་བརྗེས་པར་ལྷ་དང་མིའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དངོས་དང་། དེའི་རྒྱུ་སྤང་བར་གདམས་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་མ་མཐོང་བའི་ཉེས་དམིགས་ནི། བདག་གི་བདེ་བ་དང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་ཡང་དག་བརྗེ་བར་མ་བྱས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་ཅིང་། དེར་མ་ཟད་འཁོར་བ་ན་ཡང་བདེ་འགྲོའི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIf one does not truly exchange one's own happiness\nFor the suffering of others,\nNot only will one fail to attain Buddhahood,\nBut there will be no happiness even in samsara.\n", + "translation": "If one does not truly exchange one's own happiness\nFor the suffering of others,\nNot only will one fail to attain Buddhahood,\nBut there will be no happiness even in samsara." } } }, @@ -14425,6 +42253,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཕར་ཞོག་གི །བྲན་གཡོག་ལས་མི་བྱེད་པ་དང་། །རྗེ་དཔོན་རྔན་པ་མི་སྟེར་བའི། །ཚེ་འདིའི་དོན་ཡང་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSetting aside the next life,\nThose who don't perform their duties as servants,\nAnd masters who don't give rewards,\nWon't accomplish even this life's aims.\n", "translation": "Setting aside the next life,\nThose who don't perform their duties as servants,\nAnd masters who don't give rewards,\nWon't accomplish even this life's aims." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཕར་ཞོག་གི །བྲན་གཡོག་ལས་མི་བྱེད་པ་དང་། །རྗེ་དཔོན་རྔན་པ་མི་སྟེར་བའི། །ཚེ་འདིའི་དོན་ཡང་འགྲུབ་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དཔེར་ན་བྲན་གཡོག་ལས་བྱེད་དུ་མ་བཏུབ་ན་རྗེ་དཔོན་གྱིས་འཚོ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱིན་ཞིང་། རྗེ་དཔོན་འཚོ་བ་སྟེར་དུ་མ་བཏུབ་ན་བྲན་གཡོག་གིས་ལས་མི་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་མཐོང་བའི་ཉེས་དམིགས་ནི། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཏུ་བདེ་བ་མི་ཐོབ་པ་ཕར་ཞོག་གི བྲན་གཡོག་ལས་མི་བྱེད་པ་དང་རྗེ་དཔོན་ལས་ཀྱི་རྔན་པ་མི་སྟེར་བས་ཚེ་འདིའི་དོན་ཟས་གོས་དང་དགོས་པའི་བྱ་བ་ཡང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nLet alone the next world,\nWhen servants do not perform their work,\nAnd masters do not give rewards,\nEven the goals of this life will not be accomplished.\n\n\nThis translation captures the main idea that without proper reciprocal relationships between servants and masters (employees and employers in modern terms), not only will spiritual goals be unattainable, but even basic worldly needs and objectives won't be met in this current life.", + "translation": "Let alone the next world,\nWhen servants do not perform their work,\nAnd masters do not give rewards,\nEven the goals of this life will not be accomplished." } } }, @@ -14448,6 +42281,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མཐོང་དང་མ་མཐོང་བདེ་འགྲུབ་པའི། །ཕུན་སུམ་བདེ་སྐྱིད་ཡོངས་བོར་ཞིང་། །གཞན་ལ་སྡུག་བསྔལ་བྱས་པའི་རྒྱུས། །རྨོངས་པས་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་ལེན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAbandoning all prosperity, happiness and well-being,\nBoth seen and unseen,\nThe deluded take on unbearable suffering\nDue to causing pain to others.\n", "translation": "Abandoning all prosperity, happiness and well-being,\nBoth seen and unseen,\nThe deluded take on unbearable suffering\nDue to causing pain to others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམཐོང་དང་མ་མཐོང་བདེ་འགྲུབ་པའི། །ཕུན་སུམ་བདེ་སྐྱིད་ཡོངས་བོར་ཞིང་། །གཞན་ལ་སྡུག་བསྔལ་བྱས་པའི་རྒྱུས། །རྨོངས་པས་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་ལེན། །\n\nCommentary 1: མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ལ་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བདེ་བར་ནུས་པའོ། །བདེ་སྐྱིད་ནི་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། བདེ་སྡུག་གི་རྒྱུ་ལ་རྨོངས་པས་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བའི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་སྤངས་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདེ་སྐྱིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བོར་ཞིང་། གཞན་ལ་གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བྱས་པའི་རྒྱུས་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་ལེན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nAbandoning all perfect happiness and well-being\nThat brings about visible and invisible joy,\nDue to causing suffering to others,\nThe deluded take on unbearable suffering.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries. It conveys the idea that those who are deluded about the causes of happiness and suffering abandon the path to true well-being (which comes from exchanging self for others) and instead cause harm to others, resulting in their own visible and invisible suffering.", + "translation": "Abandoning all perfect happiness and well-being\nThat brings about visible and invisible joy,\nDue to causing suffering to others,\nThe deluded take on unbearable suffering." } } }, @@ -14471,6 +42309,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་དག་ན་འཚེ་བ་གང་ཡོད་དང་། །འཇིགས་དང་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་ཀུན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་ན། །འདྲེ་ཆེན་དེས་ཀོ་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhatever harm exists in the world,\nAnd all the fears and sufferings that there are,\nThey all arise from clinging to a self.\nSo what use is this great demon to me?\n", "translation": "Whatever harm exists in the world,\nAnd all the fears and sufferings that there are,\nThey all arise from clinging to a self.\nSo what use is this great demon to me?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་དག་ན་འཚེ་བ་གང་ཡོད་དང་། །འཇིགས་དང་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་གྱུར་པ། །དེ་ཀུན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་ན། །འདྲེ་ཆེན་དེས་ཀོ་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: བདག་འཛིན་ནི་ངར་འཛིན་པའོ། །དེས་ཞེས་པ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་སོ། །དེས་ལྟས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་དག་ན་འཚེ་བ་གང་ཡོད་དང་འཇིགས་དང་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་གྱུར་པ་དེ་ཀུན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་འབྱུང་བར་གྱུར་ན། གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ཡི་འདྲེ་ཆེན་དེས་ཀོ་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དེ་སྤོངས་ཤིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhatever harm exists in the world,\nAnd all the fears and sufferings that occur,\nIf these all arise from clinging to a self,\nWhat then can this great demon do to me?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which discusses how self-grasping or ego-clinging is the root cause of all harm, fear, and suffering in the world. The commentaries clarify that \"self-grasping\" refers to holding onto the concept of \"I\" or ego, and that the \"great demon\" mentioned is a metaphor for this self-grasping. The verse concludes by questioning what harm this \"demon\" of self-grasping can do if one recognizes its nature and abandons it.", + "translation": "Whatever harm exists in the world,\nAnd all the fears and sufferings that occur,\nIf these all arise from clinging to a self,\nWhat then can this great demon do to me?" } } }, @@ -14494,6 +42337,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གྱུར་ཅེས། །ཡིད་ཁྱོད་ངེས་པར་ཤེས་གྱིས་ལ། །སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་མ་གཏོགས་པར། །ད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་མི་བསམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nO mind, know with certainty\nThat you are now under others' control.\nFrom this point on, think of nothing else\nExcept the welfare of all sentient beings.\n", "translation": "O mind, know with certainty\nThat you are now under others' control.\nFrom this point on, think of nothing else\nExcept the welfare of all sentient beings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གྱུར་ཅེས། །ཡིད་ཁྱོད་ངེས་པར་ཤེས་གྱིས་ལ། །སེམས་ཅན་ཀུན་དོན་མ་གཏོགས་པར། །ད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་མི་བསམ། །\n\nCommentary 1: བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས། འདིར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་རང་གི་ཡིད་ལ་རྗེས་སུ་གདམས་པ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་བདག་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ཡིད་ཁྱོད་ཀྱིས་ངེས་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ལ། ད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་མ་གཏོགས་པ་གཞན་མི་བསམ་མོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nO mind, know with certainty that I have become subject to others' control.\nFrom now on, you shall think of nothing else except the welfare of all sentient beings.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the bodhisattva's commitment to dedicating oneself entirely to the benefit of all sentient beings, setting aside personal concerns.", + "translation": "O mind, know with certainty that I have become subject to others' control.\nFrom now on, you shall think of nothing else except the welfare of all sentient beings." } } }, @@ -14517,6 +42365,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་དབང་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །རང་དོན་སྒྲུབ་པར་རིགས་མ་ཡིན། །དེ་དོན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །དེ་ལ་ལོག་པར་བྱ་མི་རིགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIt is not right for the dependent senses like eyes\nTo accomplish their own purposes.\nTherefore, it is not proper for the eyes and other senses\nTo act wrongly towards that [purpose].\n", "translation": "It is not right for the dependent senses like eyes\nTo accomplish their own purposes.\nTherefore, it is not proper for the eyes and other senses\nTo act wrongly towards that [purpose]." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་དབང་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །རང་དོན་སྒྲུབ་པར་རིགས་མ་ཡིན། །དེ་དོན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །དེ་ལ་ལོག་པར་བྱ་མི་རིགས། །\n\nCommentary 1: བདག་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ།དེ་ཇི་ལྟར་གཞན་འབའ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། གཞན་དབང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེས་པས་མིག་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དབང་དེས་རང་དོན་ཏེ་རང་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡུལ་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་གོང་མས་མིག་ལ་སོགས་པ་བཟུང་སྟེ་བརྗོད་ནས་ཕྱེད་འོག་མས་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་དེའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཡིས་སྦྱོར་བ་རང་དོན་བསྒྲུབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་གཞན་ལ་དབང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་མིག་ཅེས་པ་ནི་འགྲེལ་པ་དག་ལས་ལག་པ་ཞེས་པར་འཆད་དེ། མིག་གམ་ལག་པ་ལ་སོགས་དེ་དག་ཆོས་ཅན། གཞན་དེ་ལ་ལོག་པར་མི་བྱ་བར་རིགས་ཏེ་གཞན་དེའི་དོན་དུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIt is not proper for the dependent organs like eyes\nTo work for their own benefit.\nTherefore, the eyes and such\nShould not act wrongly towards others.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Our sense organs like eyes are dependent on or belong to others (in the Buddhist view of selflessness).\n2. These organs should not act selfishly for their own benefit.\n3. Instead, they should be used properly to benefit others and not harm them.", + "translation": "It is not proper for the dependent organs like eyes\nTo work for their own benefit.\nTherefore, the eyes and such\nShould not act wrongly towards others." } } }, @@ -14540,6 +42393,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེས་ན་སེམས་ཅན་གཙོར་བྱ་སྟེ། །བདག་གི་ལུས་ལ་ཅི་མཐོང་བ། །དེ་དང་དེ་ནི་ཕྲོགས་ནས་ཀྱང་། །གཞན་དག་ལ་ནི་ཕན་པར་སྤྱོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, prioritize sentient beings.\nWhatever you see on your own body,\nTake even that away and\nUse it to benefit others.\n", "translation": "Therefore, prioritize sentient beings.\nWhatever you see on your own body,\nTake even that away and\nUse it to benefit others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེས་ན་སེམས་ཅན་གཙོར་བྱ་སྟེ། །བདག་གི་ལུས་ལ་ཅི་མཐོང་བ། །དེ་དང་དེ་ནི་ཕྲོགས་ནས་ཀྱང་། །གཞན་དག་ལ་ནི་ཕན་པར་སྤྱོད། །\n\nCommentary 1: དེས་ན་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་རོ།།སེམས་ཅན་དབང་བྱས་ཏེ་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པར་བྱས་ནས་གང་གོས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ལུས་ལས་ཕྲོགས་ཤིང་ལོང་ལ་གཞན་དག་ལ་སྟེ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་རབ་ཏུ་སྤྱོད་ཅིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: རྒྱུ་མཚན་དེས་ན་སེམས་ཅན་གཙོར་བྱས་ཏེ། བདག་གི་ལུས་ལ་གོས་ལ་སོགས་པ་འདོད་བྱའི་དངོས་པོ་ཅི་མཐོང་བ་དེ་དང་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྲོགས་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་ནི་ཕན་པར་སྤྱོད། གཉིས་པ་བརྗེ་བའི་བྱ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། བསམ་པ་དང་། སྦྱོར་བའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTherefore, prioritizing sentient beings,\nWhatever desirable things I see on my body,\nEven seizing those very things,\nI should use them to benefit others.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the practice of selflessly giving up one's possessions for the benefit of other sentient beings, which is a core principle in Buddhist ethics and practice.", + "translation": "Therefore, prioritizing sentient beings,\nWhatever desirable things I see on my body,\nEven seizing those very things,\nI should use them to benefit others." } } }, @@ -14563,6 +42421,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དམན་སོགས་བདག་ཏུ་བྱས་པ་དང་། །གཞན་ཉིད་དུ་ནི་བདག་བྱས་ནས། །རྣམ་རྟོག་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །ཕྲག་དོག་འགྲན་དང་ང་རྒྱལ་བསྒོམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving made oneself inferior and others superior,\nAnd having made oneself into another,\nWith a mind free from conceptual thoughts,\nMeditate on jealousy, rivalry, and pride.\n", "translation": "Having made oneself inferior and others superior,\nAnd having made oneself into another,\nWith a mind free from conceptual thoughts,\nMeditate on jealousy, rivalry, and pride." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདམན་སོགས་བདག་ཏུ་བྱས་པ་དང་། །གཞན་ཉིད་དུ་ནི་བདག་བྱས་ནས། །རྣམ་རྟོག་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ། །ཕྲག་དོག་འགྲན་དང་ང་རྒྱལ་བསྒོམ། །\n\nCommentary 1: དམན་སོགས་ཏེ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་རྟོག་མེད་པར་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་སོ། །ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་བསྟན་བཤད་བསྡུ་བ་གསུམ་གྱི། དང་པོ་ནི། མཐོ་ལ་ཕྲག་དོག་མཉམ་ལ་འགྲན་དམའ་ལ་ང་རྒྱལ་ཞེས་སྔར་གསུངས་པའི་སྐྱོན་གསུམ་པོ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར། རང་བས་དམན་པ་ལ་སོགས་གསུམ་པོ་བདག་ཏུ་བྱས་པ་དང་གཞན་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་དུ་ནི་བདག་བྱས་ནས། ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྣམ་རྟོག་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སུ་དམན་པས་ཕྲག་དོག་དང་མཉམ་པས་འགྲན་སེམས་དང་མཐོ་བས་ང་རྒྱལ་བསྒོམ་མོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nHaving made oneself into the inferior and so forth,\nAnd having made oneself into the other,\nWith a mind free from conceptual thoughts,\nMeditate on jealousy, competitiveness, and pride.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the practice described, where one imaginatively switches places with others of different status levels to cultivate specific emotions as a meditative exercise. The commentaries clarify that this involves visualizing oneself as lower, equal, and higher than others, and then deliberately generating feelings of jealousy towards those above, competitiveness towards equals, and pride towards those below - all while maintaining a mind free from doubt or hesitation about engaging in this practice.", + "translation": "Having made oneself into the inferior and so forth,\nAnd having made oneself into the other,\nWith a mind free from conceptual thoughts,\nMeditate on jealousy, competitiveness, and pride." } } }, @@ -14586,6 +42449,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་བཀུར་བྱས་བདག་ནི་མིན། །འདི་བཞིན་བདག་གིས་མ་རྙེད་ཅིང་། །འདི་ནི་བསྟོད་བྱས་བདག་ལ་སྨོད། །འདི་བདེ་བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis one is honored, but I am not.\nThis one has found, while I have not.\nThis one is praised, but I am scorned.\nThis one is happy, while I suffer.\n", "translation": "This one is honored, but I am not.\nThis one has found, while I have not.\nThis one is praised, but I am scorned.\nThis one is happy, while I suffer." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་བཀུར་བྱས་བདག་ནི་མིན། །འདི་བཞིན་བདག་གིས་མ་རྙེད་ཅིང་། །འདི་ནི་བསྟོད་བྱས་བདག་ལ་སྨོད། །འདི་བདེ་བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ། །\n\nCommentary 1: འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྒོམ་ཚུལ་དངོས་དང་། དེའི་འཐད་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཕྲག་དོག་དང་། འགྲན་སེམས་དང་། ང་རྒྱལ་བསྒོམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་ཕྲག་དོག་བྱ་བ་ནི། བྱང་སེམས་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་བཀུར་བྱས་སེམས་ཅན་བདག་ནི་མིན། འདི་བཞིན་བདག་གིས་མི་རྙེད་ཅིང་འདི་ནི་བསྟོད་བྱས་བདག་ལ་སྨད་འདི་བདེ་བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nThis one is honored, but I am not.\nThis one has attained what I have not.\nThis one is praised, while I am criticized.\nThis one is happy, while I suffer.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which appears to be contrasting the favorable circumstances of another person (\"this one\") with the less favorable situation of the speaker (\"I\" or \"myself\"). The commentary suggests this is part of a meditation practice on dealing with feelings of jealousy or envy in relation to worldly conditions.", + "translation": "This one is honored, but I am not.\nThis one has attained what I have not.\nThis one is praised, while I am criticized.\nThis one is happy, while I suffer." } } }, @@ -14609,6 +42477,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་ལས་རྣམས་བྱེད་པ་དང་། །འདི་ནི་བདེ་བ་ཉིད་དུ་གནས། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཆེ་དང་། །བདག་དམན་ཡོན་ཏན་མེད་པར་གྲག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI am the one who performs actions,\nWhile this one abides in happiness.\nThis one is great in the world,\nWhile I am known as lowly and without qualities.\n", "translation": "I am the one who performs actions,\nWhile this one abides in happiness.\nThis one is great in the world,\nWhile I am known as lowly and without qualities." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་ལས་རྣམས་བྱེད་པ་དང་། །འདི་ནི་བདེ་བ་ཉིད་དུ་གནས། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཆེ་དང་། །བདག་དམན་ཡོན་ཏན་མེད་པར་གྲག །\n\nCommentary 1: འདི་ནི་ཆེ་བར་གྲགས་པ་དང་བདག་ལ་མེད་པར་གྲགས་ཞེས་བྱ་བ་གཉི་ག་ཡང་མི་འདོད་པའི་ཚིག་གོ། །\n\nCommentary 2: བདག་ནི་ལས་རྣམས་བྱེད་པ་དང་འདི་ནི་བདེ་བ་ཉིད་དུ་གནས་ཞེས་གཞན་བདག་ཏུ་བྱས་པ་དེས་རང་གཞན་དུ་བྱས་པ་དེ་ལ་ཕྲག་དོག་བྱའོ། །འདིའི་སྐབས་ཀྱི་བདག་གཞན་གྱི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་འདི་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ལ་ཕྲག་དོག་བྱ་བ་ནི། འདི་ནི་ཡོན་ཏན་ཆེ་བ་དང་བདག་དམན་ཞིང་ཡོན་ཏན་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhile I am engaged in various tasks,\nThis one dwells in comfort and ease.\nThis one is renowned in the world as great,\nWhile I am known as lowly and without qualities.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the original Tibetan verse, which expresses a sense of envy or comparison between oneself and others. The commentaries suggest that these statements reflect undesirable thoughts of jealousy towards others who are perceived as more fortunate or accomplished, while viewing oneself as less fortunate or capable.", + "translation": "While I am engaged in various tasks,\nThis one dwells in comfort and ease.\nThis one is renowned in the world as great,\nWhile I am known as lowly and without qualities." } } }, @@ -14632,6 +42505,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡོན་ཏན་མེད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །བདག་ཀུན་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཉིད། །གང་བས་འདི་དམན་དེ་ཡོད་ཅིང་། །གང་བས་བདག་མཆོག་དེ་ཡང་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhat use is there in lacking good qualities?\nI myself possess all good qualities.\nWhile there are those inferior to me,\nThere are also those superior to me.\n", "translation": "What use is there in lacking good qualities?\nI myself possess all good qualities.\nWhile there are those inferior to me,\nThere are also those superior to me." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡོན་ཏན་མེད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །བདག་ཀུན་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཉིད། །གང་བས་འདི་དམན་དེ་ཡོད་ཅིང་། །གང་བས་བདག་མཆོག་དེ་ཡང་ཡོད། །\n\nCommentary 1: བདག་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་གོད་དེ། རང་ཉིད་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོག་མོད། ཁོ་བོ་ཅག་གི་སེམས་ཁྲལ་གྱིས་ཅི་བྱ། གང་བདག་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཁས་བླངས་ནས་བརྗོད་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། དེའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གང་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ནང་ནའོ། །འདི་ཞེས་པ་ནི་སྔར་གྱི་བདག་གི་དངོས་པོའོ། །བདག་ཅེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དངོས་པོའོ། །\n\nCommentary 2: ཡོན་ཏན་མེད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་མི་འདོད་པས་བདག་ཀུན་ཀྱང་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་བྱ་ཞིང་། རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མཆོག་དམན་ལྟོས་ནས་འཇོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཅན་གང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དམན་པ་དེ་ཡང་ཡོད་ཅིང་། དམན་པ་གང་བས་བདག་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཡོད་པས་མཐོ་དམན་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ཞེས་པའི་དོན་དུ་འགྲེལ་ཆེན་ལས་འཆད་དོ། །འོ་ན་འདིར་དམན་པ་བདག་ཏུ་བཟུང་བ་ཡིན་པས་དེ་གང་ལ་ལྟོས་ནས་མཆོག་ཏུ་འཇོགས་ཤེ་ན། དམན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་དམན་པ་མེད་ཀྱང་དམན་པའི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་བདག་ཏུ་བཟུང་ནས་ཀྱང་བསྒོམས་ལ། དེའི་ཚེ་ལྟོས་ས་གྲུབ་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhat use is there in having no good qualities? I myself possess all good qualities. There are those compared to whom I am inferior, and there are those compared to whom I am superior.\n\n\nThis translation captures the main ideas from the original Tibetan:\n1. The rhetorical question about the uselessness of lacking good qualities\n2. The assertion that one possesses all good qualities\n3. The recognition that there are always others who are superior and inferior to oneself, emphasizing the relative nature of such comparisons\n\nThe commentaries provide context that this verse is about cultivating positive qualities and understanding one's place in relation to others, avoiding both excessive pride and self-deprecation. They also hint at the Buddhist concept that all beings possess Buddha-nature, which is the source of innate good qualities.", + "translation": "What use is there in having no good qualities? I myself possess all good qualities. There are those compared to whom I am inferior, and there are those compared to whom I am superior." } } }, @@ -14655,6 +42533,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཚུལ་ཁྲིམས་ལྟ་བ་གུད་སོགས་ནི། །ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་དབང་མིན། །ཅི་ནུས་བདག་ནི་གསོ་དགོས་ཏེ། །གནོད་པའང་བདག་གིས་དང་དུ་བླང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMoral discipline, views, and other such things\nAre not under my control due to the power of afflictions.\nI must heal myself as much as I can,\nAnd willingly accept even harm to myself.\n", "translation": "Moral discipline, views, and other such things\nAre not under my control due to the power of afflictions.\nI must heal myself as much as I can,\nAnd willingly accept even harm to myself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཚུལ་ཁྲིམས་ལྟ་བ་གུད་སོགས་ནི། །ཉོན་མོངས་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་དབང་མིན། །ཅི་ནུས་བདག་ནི་གསོ་དགོས་ཏེ། །གནོད་པའང་བདག་གིས་དང་དུ་བླང་། །\n\nCommentary 1: ཡང་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེས་ཁྱོད་དམན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྟ་བས་ཕོངས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་སོ། །འཚོ་བས་ཕོངས་པ་ནི་ཞིང་ལས་ལ་སོགས་པས་འཚོ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་ཏེ་ནུས་པས་ཡིན་གྱི་བདག་གི་འདོད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་ནུས་པས་ལྟ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བདག་སོས་ཤིག་དང་ཁྱོད་ལ་ཅི་རིགས་པར་བྱ་བའི་རྔན་ཅན་མི་བྱ། ནུས་ཚད་ཀྱི་གནོད་པ་དང་ན་ཚ་ཡང་བདག་གིས་བསྲན་པར་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་སེམས་པས་ཁྱོད་དམན་ནོ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་དང་ལ་སོས་པས་བསྡུས་པའི་འཚོ་བ་རྒུད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བས་བདག་གི་དབང་དུ་གྱུར་པ་མིན་ལ། ཁྱོད་སྙིང་རྗེ་ཅན་དུ་འདོད་པས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ནུས་ཀྱིས་བདག་རྒུད་པ་དེ་དག་ལས་གསོ་དགོས་ཏེ། གསོ་ན་དེའི་དོན་གྱི་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་གནོད་པའང་བདག་གིས་དང་དུ་བླང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nMy lapses in moral discipline, wrong views, and so forth\nAre not within my control, but due to the power of afflictions.\nTo the best of your ability, you should heal me,\nAnd I will willingly accept any hardships that may come.\n", + "translation": "My lapses in moral discipline, wrong views, and so forth\nAre not within my control, but due to the power of afflictions.\nTo the best of your ability, you should heal me,\nAnd I will willingly accept any hardships that may come." } } }, @@ -14678,6 +42561,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འོན་ཏེ་བདག་འདིའི་གསོ་བྱ་མིན། །ཅི་ཕྱིར་བདག་ལ་བརྙས་པ་བྱེད། །བདག་ལ་དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཅི་བྱ་འདི་བདག་ཡོན་ཏན་ཅན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHowever, I am not one to be cared for by this.\nWhy do you show contempt towards me?\nWhat use are his qualities to me?\nI myself am the one with qualities.\n", "translation": "However, I am not one to be cared for by this.\nWhy do you show contempt towards me?\nWhat use are his qualities to me?\nI myself am the one with qualities." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའོན་ཏེ་བདག་འདིའི་གསོ་བྱ་མིན། །ཅི་ཕྱིར་བདག་ལ་བརྙས་པ་བྱེད། །བདག་ལ་དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཅི་བྱ་འདི་བདག་ཡོན་ཏན་ཅན། །\n\nCommentary 1: བདག་ཅེས་པ་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་པའོ། །བརྙས་པ་ནི་རྔན་ཅན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དེ་དག་གིས་བདག་ལ་ཅི་བྱ་སྟེ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །འདི་ནི་ཞེས་པ་ནི་སྔར་གྱི་བདག་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེས་ཀྱང་བདག་ལ་ཅི་ཡང་བྱར་མེད་དོ། །\n\nCommentary 2: འོན་ཏེ་བདག་བྱང་སེམས་འདིའི་གསོ་བྱ་མིན་ཏེ་འདིས་བདག་གསོ་བར་མི་ནུས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་སེམས་ཁོ་ཉིད་བཟང་བར་བཟུང་ནས་བདག་ལ་བརྙས་པར་བྱེད། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་ཞིག་ཡོད་ཀྱང་བདག་གསོ་བར་མི་ནུས་ན་བདག་ལ་དེའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། བྱང་སེམས་འདི་བདག་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཅན་ཡིན་ཡང་བདག་ལ་ཕན་པ་མེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nHowever, if I am not to be cared for by this one,\nWhy does he disparage me?\nWhat use are his qualities to me?\nThis one may have qualities, but what good are they to me?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan and elaborated on in the commentaries, expressing the speaker's frustration at being looked down upon by someone whose qualities, while perhaps admirable, are of no practical benefit to the speaker.", + "translation": "However, if I am not to be cared for by this one,\nWhy does he disparage me?\nWhat use are his qualities to me?\nThis one may have qualities, but what good are they to me?" } } }, @@ -14701,6 +42589,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ངན་འགྲོ་གདུག་པའི་ཁར་གནས་པ། །འགྲོ་ལ་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་འདི། །ཕྱིར་ལ་ཡོན་ཏན་རློམ་པ་ཡིས། །མཁས་པ་དག་ལ་བདོ་བར་འདོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDwelling in the jaws of vicious lower realms,\nThis one without compassion for beings\nOutwardly boasts of qualities,\nWishing to challenge the wise.\n", "translation": "Dwelling in the jaws of vicious lower realms,\nThis one without compassion for beings\nOutwardly boasts of qualities,\nWishing to challenge the wise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nངན་འགྲོ་གདུག་པའི་ཁར་གནས་པ། །འགྲོ་ལ་སྙིང་རྗེ་མེད་པར་འདི། །ཕྱིར་ལ་ཡོན་ཏན་རློམ་པ་ཡིས། །མཁས་པ་དག་ལ་བདོ་བར་འདོད། །\n\nCommentary 1: ངན་འགྲོ་སྟེ་སེང་གེ་ལ་སོགས་པའི་ཁར་རོ། །བཟང་བར་འདོད་པ་ནི་གཞན་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་སྡིག་པའི་དབང་གིས་ངན་འགྲོའི་ཁར་དང་གདུག་པ་སྟེ་སྦྲུལ་དང་གཅན་གཟན་ལ་སོགས་པའི་ཁར་གནས་པའི་འགྲོ་བ་ལའང་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སྐྱོན་ཅན་འདི་སྐྱོན་དེ་ཁས་མི་ལེན་པར་མ་ཟད། ཕྱིར་ལ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་རློམ་པ་ཡིས་མཁས་པ་དག་ལ་བསྔོ་བར་འདོད་པ་ནི་མི་རིགས་པས་ཁྱོད་ལ་ཡོན་ཏན་མེད་ཀྱི་སྟེང་དུ་སྐྱོན་མང་པོ་ཡོད་ཅེས་ཕྲག་དོག་བྱེད་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThose dwelling in the jaws of vicious beasts of lower realms,\nWho lack compassion for beings,\nYet outwardly boast of their qualities,\nDesire to challenge the wise.\n\n\nThis translation attempts to capture the key elements from the original Tibetan and the commentaries:\n\n1. The \"lower realms\" and \"vicious beasts\" refer to dangerous animals like lions, snakes, and predators.\n2. The subject lacks compassion for beings in these perilous situations.\n3. Despite their flaws, they outwardly claim to have good qualities.\n4. They wish to challenge or compete with truly wise people.\n\nThe commentaries suggest this verse is criticizing those who, despite their own faults and lack of compassion, arrogantly believe they can challenge or surpass those who are genuinely wise and compassionate.", + "translation": "Those dwelling in the jaws of vicious beasts of lower realms,\nWho lack compassion for beings,\nYet outwardly boast of their qualities,\nDesire to challenge the wise." } } }, @@ -14724,6 +42617,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་དང་མཉམ་ལ་བལྟས་ནས་ནི། །གང་གིས་རང་ཉིད་ལྷག་བྱའི་ཕྱིར། །བདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ནི། །རྩོད་པ་ཡིས་ཀྱང་ངེས་པར་བསྒྲུབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLooking at those equal to myself,\nIn order to exalt oneself above them,\nI will surely strive through contention\nTo secure my own gain and honor.\n", "translation": "Looking at those equal to myself,\nIn order to exalt oneself above them,\nI will surely strive through contention\nTo secure my own gain and honor." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་དང་མཉམ་ལ་བལྟས་ནས་ནི། །གང་གིས་རང་ཉིད་ལྷག་བྱའི་ཕྱིར། །བདག་གི་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་ནི། །རྩོད་པ་ཡིས་ཀྱང་ངེས་པར་བསྒྲུབ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་མཐོ་བ་རྣམས་ལ་ཕྲག་དོག་བྱ་བ་བསྟན་ནས། མཉམ་པོ་རྣམས་ལ་འགྲན་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་དང་མཉམ་པ་ལ་ཞེས་སྨོས་སོ། །བདག་སྟེ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་གཞན་པའི་མིའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པས་མཉམ་པ་སྟེ་མཚུངས་པ་ལ་བལྟས་ནས་འགྲན་སེམས་ཀྱིས་ལྷག་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་ཏེ། གང་ཙུག་བྱས་ནས་ཀྱང་བདག་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པས་ཡང་ལྷག་པར་བྱ་བ་སྟེ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་ཞེས་པ་ནི་བསྡུ་བར་བྱས་པའོ། །དེའི་ཚེ་གཞན་གྱི་ལ་རྩོད་པས་ཀྱང་བདག་གིས་ཞེས་རློམ་ཞིང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་སྲིད་ནའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དེའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བདག་དང་མཉམ་པ་ལ་བལྟས་ནས་ནི་རྙེད་སོགས་གང་གིས་རང་ཉིད་ལྷག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ནི་འཐབ་མོ་དང་རྩོད་པ་ཡིས་ཀྱང་འདི་ལས་འཕྲོག་ནས་ངེས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nLooking at those equal to myself,\nFor the sake of surpassing them,\nI will certainly strive to secure\nMy own gain and honor, even through dispute.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes the competitive mindset of comparing oneself to equals and striving to surpass them in gains and honors, even resorting to arguments or disputes if necessary.", + "translation": "Looking at those equal to myself,\nFor the sake of surpassing them,\nI will certainly strive to secure\nMy own gain and honor, even through dispute." } } }, @@ -14747,6 +42645,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གི་སྐྱོན་ཡང་སྦ་བྱ་ཞིང་། །བདག་ནི་མཆོད་འགྱུར་འདི་ལ་མིན། །བདག་དེང་རྙེད་པ་ལེགས་རྙེད་ཅིང་། །བདག་ནི་བཀུར་འགྱུར་འདི་ལ་མིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI should conceal my own faults.\nIt is not for me to be honored here.\nToday I have obtained good gains.\nIt is not for me to be respected here.\n", "translation": "I should conceal my own faults.\nIt is not for me to be honored here.\nToday I have obtained good gains.\nIt is not for me to be respected here." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གི་སྐྱོན་ཡང་སྦ་བྱ་ཞིང་། །བདག་ནི་མཆོད་འགྱུར་འདི་ལ་མིན། །བདག་དེང་རྙེད་པ་ལེགས་རྙེད་ཅིང་། །བདག་ནི་བཀུར་འགྱུར་འདི་ལ་མིན། །\n\nCommentary 1: བདག་ནི་ཞེས་པ་ནི་གཞན་ནོ།།འདི་ལ་མིན་ཞེན་པ་ནི་སྔར་གྱི་བདག་ལའོ། །ལེགས་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །\n\nCommentary 2: བདག་གི་སྐྱོན་རྣམས་སྦ་བར་བྱ་ཞིང་འདིའི་སྐྱོན་རྣམས་གསལ་བར་བྱས་ནས་བདག་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་མཆོད་པར་འགྱུར་ཞིང་འདི་ལ་དེ་ལྟ་མིན་པ་དང་། བདག་ནི་རྙེད་པ་ལེགས་པར་རྙེད་ཅིང་འདིས་མི་རྙེད་པ་དང་བདག་ནི་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བར་འགྱུར་ཞིང་འདི་ལ་མིན་པ་དང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nI should conceal my own faults,\nWhile I, not this one, will be honored.\nToday I have obtained excellent gains,\nWhile I, not this one, will be respected.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan text and elaborated on in the commentaries. The verses contrast the speaker's desire to hide their own faults while being honored and gaining respect, as opposed to \"this one\" (likely referring to another person) who will not receive such treatment.", + "translation": "I should conceal my own faults,\nWhile I, not this one, will be honored.\nToday I have obtained excellent gains,\nWhile I, not this one, will be respected." } } }, @@ -14770,6 +42673,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་མ་རུངས་བྱས་པ་ལ། །ཡུན་རིང་བདག་ནི་དགའ་བས་ལྟ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བཞད་གད་དང་། །ཕན་ཚུན་སྨོད་པ་དག་ཏུ་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor a long time, I have delighted\nIn looking at my wicked deeds.\nI shall become the laughingstock\nOf all beings, and they will mock each other.\n", "translation": "For a long time, I have delighted\nIn looking at my wicked deeds.\nI shall become the laughingstock\nOf all beings, and they will mock each other." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་མ་རུངས་བྱས་པ་ལ། །ཡུན་རིང་བདག་ནི་དགའ་བས་ལྟ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བཞད་གད་དང་། །ཕན་ཚུན་སྨོད་པ་དག་ཏུ་བྱ། །\n\nCommentary 1: མ་རུངས་པར་བྱས་པ་ནི་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པས་བསླུས་པའོ། །བཞད་གད་དེ་སྐྱོན་བརྗོད་པས་བཞད་གད་བྱ་བའོ། །སྨོད་པ་ནི་མཚང་འདྲུ་བའོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ནི་མ་རུངས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་པ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་བདག་ནི་དགའ་བར་བལྟ་ཞིང་། འདི་ལ་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱིས་ཁྲེལ་ཏེ་བཞད་གད་དང་ཕན་ཚུན་སྨོད་པ་དག་ཏུ་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor a long time, I have delightedly observed this wrongdoing.\nLet it be a source of laughter for all beings,\nAnd a subject of mutual criticism.\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, incorporating insights from both commentaries. The first line refers to observing or contemplating wrongdoing or suffering with delight for an extended period. The following lines suggest that this wrongdoing should become a source of mockery and criticism among all beings, implying a sense of public shame or ridicule for misdeeds.", + "translation": "For a long time, I have delightedly observed this wrongdoing.\nLet it be a source of laughter for all beings,\nAnd a subject of mutual criticism." } } }, @@ -14793,6 +42701,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་འདི་ཡང་བདག་དང་ནི། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་ནི་འགྲན་ཅེས་གྲག །འདི་དག་ཐོས་དང་ཤེས་རབ་བམ། །གཟུགས་རིགས་ནོར་གྱིས་མཉམ་མམ་ཅི། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThese afflictions are said to compete\nTogether with me as rivals.\nAre they equal to me in learning and wisdom,\nOr in physical form, family, and wealth?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the original Tibetan, expressing how afflictive emotions are portrayed as competitors or rivals to oneself, and questioning whether these afflictions can truly match one's positive qualities like wisdom, learning, appearance, status, and resources.", "translation": "tags:\n\n\nThese afflictions are said to compete\nTogether with me as rivals.\nAre they equal to me in learning and wisdom,\nOr in physical form, family, and wealth?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་འདི་ཡང་བདག་དང་ནི། །ལྷན་ཅིག་ཏུ་ནི་འགྲན་ཅེས་གྲག །འདི་དག་ཐོས་དང་ཤེས་རབ་བམ། །གཟུགས་རིགས་ནོར་གྱིས་མཉམ་མམ་ཅི། །\n\nCommentary 1: ཉོན་མོངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་ངན་ཞེས་བྱ་བའོ། །འགྲན་པ་ནི་མཉམ་པར་རེ་བའོ། །ཐོས་པ་སྟེ་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་གཟུགས་དང་རིགས་དང་ནོར་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་རེ་ཞིག་འདི་དང་མཉམ་མམ་སྟེ་མཚུངས་སམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། མཐོ་བ་བདག་ཏུ་བཟུང་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ་དམན་པ་འདི་ཡང་བདག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲན་ཞེས་གྲགས་ན་འདི་དང་བདག་ཐོས་པ་དང་ཤེས་རབ་བམ་གཟུགས་དང་རིགས་དང་ནོར་གྱིས་མཉམ་མམ་ཅི་ཞེས་བདག་གིས་བསམ་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThese afflictions are said to compete with me.\nAre they equal to me in learning, wisdom,\nPhysical form, family lineage, or wealth?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which discusses how afflictions (negative mental states) are seen as competing with oneself. The verse questions whether these afflictions can truly be equal to oneself in various aspects such as knowledge, wisdom, appearance, social status, and material wealth.", + "translation": "These afflictions are said to compete with me.\nAre they equal to me in learning, wisdom,\nPhysical form, family lineage, or wealth?" } } }, @@ -14816,6 +42729,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ཀུན་ལ་བསྒྲགས་པ་ཡི། །བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཐོས་ནས་ནི། །སྤུ་ལྡང་དགའ་བ་སྐྱེ་གྱུར་པའི། །བདེ་སྐྱིད་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving thus proclaimed my qualities to all,\nUpon hearing of these virtues,\nThey experience joy with hairs standing on end,\nAnd fully partake in happiness and well-being.\n", "translation": "Having thus proclaimed my qualities to all,\nUpon hearing of these virtues,\nThey experience joy with hairs standing on end,\nAnd fully partake in happiness and well-being." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ཀུན་ལ་བསྒྲགས་པ་ཡི། །བདག་གི་ཡོན་ཏན་ཐོས་ནས་ནི། །སྤུ་ལྡང་དགའ་བ་སྐྱེ་གྱུར་པའི། །བདེ་སྐྱིད་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད། །\n\nCommentary 1: ཡོན་ཏན་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་བསྒྲུབས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་ཡང་གྲགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་གི་ཡོན་ཏན་དེ་བས་ལྷག་པ་ཡིན་པར་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གྱིས་བསྒྲགས་པ་ཐོས་ནས་སྐུ་ལྡང་དགའ་བ་སྐྱེ་འགྱུར་བའི་བདེ་སྐྱིད་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་ཅིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThus, when my virtuous qualities are proclaimed to all,\nUpon hearing of these, people's hairs stand on end with joy.\nThey experience delight and happiness,\nAnd fully enjoy this blissful state.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning conveyed in the original Tibetan text and elaborated upon in the commentaries, which emphasize the widespread recognition of one's great virtuous qualities and the joyful, uplifting response this elicits in others.", + "translation": "Thus, when my virtuous qualities are proclaimed to all,\nUpon hearing of these, people's hairs stand on end with joy.\nThey experience delight and happiness,\nAnd fully enjoy this blissful state." } } }, @@ -14839,6 +42757,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཅི་སྟེ་འདི་ལ་རྙེད་ཡོད་ཀྱང་། །གལ་ཏེ་ང་ཡི་ལས་བྱེད་ན། །འདི་ལ་འཚོ་བ་ཙམ་བྱིན་ནས། །བདག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་བླང་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven if there is gain in this,\nIf it serves my purpose,\nHaving given just enough to sustain life,\nI should take it by my own strength.\n", "translation": "Even if there is gain in this,\nIf it serves my purpose,\nHaving given just enough to sustain life,\nI should take it by my own strength." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཅི་སྟེ་འདི་ལ་རྙེད་ཡོད་ཀྱང་། །གལ་ཏེ་ང་ཡི་ལས་བྱེད་ན། །འདི་ལ་འཚོ་བ་ཙམ་བྱིན་ནས། །བདག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་བླང་བྱ། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་བརྒྱ་ལམ་ཞིག་ན་འདི་རྙེད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་སྲིད་ན་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་དུ་བྱ་སྙམ་པ་ལ། འདི་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་སྲིད་ནའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ཐམས་ཅད་བླང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ངའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ངའི་བཀའ་བསྒོ་བ་བཞིན་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་འཚོ་བའམ་སྟེ། ཚེ་ཕྱེད་ཙམ་ལྟ་ངན་འདི་ལ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: འབད་དེ་བཀག་ཀྱང་མ་ཁེགས་པར་ཅི་སྟེ་འདི་ལ་རྙེད་སོགས་ཡོད་པར་གྱུར་ཀྱང་། གལ་ཏེ་ང་རྒྱལ་མི་བྱེད་པར་ངའི་ལས་བྱེད་ན་དེའི་རྔན་པར་འདི་ལ་འཚོ་བ་ཙམ་ཞིག་བྱིན་ནས་ལྷག་མ་དེ་རྣམས་བདག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་བླང་བར་བྱའོ། །ཞེས་པར་འགྲེལ་པ་དག་ལས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nEven if this one has obtained wealth,\nIf they do my bidding,\nHaving given them just enough to live on,\nI should take the rest by my own power.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan verse and elaborated on in the commentaries. The verse appears to be discussing how to deal with someone who has acquired wealth but is under one's authority, suggesting giving them only the minimum needed for subsistence while taking the remainder for oneself.", + "translation": "Even if this one has obtained wealth,\nIf they do my bidding,\nHaving given them just enough to live on,\nI should take the rest by my own power." } } }, @@ -14862,6 +42785,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་བདེ་ལས་ཉམས་བྱ་ཞིང་། །བདག་གི་གནོད་དང་རྟག་སྦྱར་བྱ། །འདི་ཡིས་བརྒྱ་ཕྲག་ཐམས་ཅད་དུ། །འཁོར་བར་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis one should be deprived of happiness,\nAnd constantly afflicted with harm.\nIn hundreds of ways,\nThis one has harmed me in samsara.\n", "translation": "This one should be deprived of happiness,\nAnd constantly afflicted with harm.\nIn hundreds of ways,\nThis one has harmed me in samsara." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་བདེ་ལས་ཉམས་བྱ་ཞིང་། །བདག་གི་གནོད་དང་རྟག་སྦྱར་བྱ། །འདི་ཡིས་བརྒྱ་ཕྲག་ཐམས་ཅད་དུ། །འཁོར་བར་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་འདི་གལ་ཏེ་བདེ་ཞིང་སྐྱིད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལས་ཉམས་པར་བྱ་ཞིང་བདག་གི་ཇི་ལྟར་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་གནོད་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འདི་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: འདི་ནི་བདེ་བ་ལས་ཉམས་པར་བྱ་ཞིང་དེ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་ཀྱི་བདག་གིས་འདི་གནོད་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི། འདི་ལ་དེ་ཙམ་དུ་སྡང་བ་ཅི་སྟེ་ཞེ་ན། འདི་ཡིས་ཡུལ་དུས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་འཁོར་བར་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThis enemy should be deprived of happiness,\nAnd constantly subjected to my harm.\nThroughout hundreds of lifetimes in samsara,\nThis enemy has caused me harm.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes how to view and treat an enemy from the perspective of anger or hatred. The commentaries clarify that the verse is about wishing to deprive the enemy of happiness, inflicting suffering upon them, and justifying this attitude by recalling how the enemy has harmed oneself throughout many lifetimes in the cycle of rebirth (samsara).", + "translation": "This enemy should be deprived of happiness,\nAnd constantly subjected to my harm.\nThroughout hundreds of lifetimes in samsara,\nThis enemy has caused me harm." } } }, @@ -14885,6 +42813,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡིད་ཁྱོད་རང་དོན་བྱེད་འདོད་པས། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །ངལ་བ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུར། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་བསྒྲུབས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nO mind, though countless eons have passed\nWhile you've desired to serve your own ends,\nThrough such great exertion and toil,\nYou've accomplished nothing but suffering.\n", "translation": "O mind, though countless eons have passed\nWhile you've desired to serve your own ends,\nThrough such great exertion and toil,\nYou've accomplished nothing but suffering." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡིད་ཁྱོད་རང་དོན་བྱེད་འདོད་པས། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་འདས་གྱུར་ཀྱང་། །ངལ་བ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུར། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་བསྒྲུབས། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་རིམ་གྱིས་རིགས་པ་འཇམ་ཕུགས་ཉིད་ཀྱིས་གདམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡིད་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱེད་འདོད་པ་ནི་ཤེས་པར་འདོད་པའོ། །ངལ་བ་ནི་རང་གི་དོན་ལ་ཐང་ཆད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་ལས། བརྗེ་བ་མ་བསྒོམས་པའི་ཉེས་དམིགས་ནི། ཡིད་ཁྱོད་རང་དོན་འབའ་ཞིག་བྱེད་པར་འདོད་པས། སྔར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འདས་པར་གྱུར་ཀྱང་རང་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ངལ་བ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུས་ཁྱོད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་བསྒྲུབས་པས་དེ་སྤང་བའི་རིགས་སོ། །འདི་མན་ཆད་བདག་གཞན་གྱི་སྒྲ་རྣམས་རྣལ་མ་ཡིན་ནོ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\nO mind, though countless eons have passed\nWhile you desired to accomplish your own aims,\nThrough such great exertion and toil,\nYou have achieved nothing but suffering.\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. The verse is addressing the mind directly\n2. It refers to a vast span of time (countless eons) \n3. The mind has been focused on selfish aims\n4. This has involved great effort and struggle\n5. The result has only been suffering, with no real accomplishment\n\nThe commentaries helped clarify the meaning of certain terms and the overall intent of admonishing the mind for its self-centered focus.", + "translation": "O mind, though countless eons have passed\nWhile you desired to accomplish your own aims,\nThrough such great exertion and toil,\nYou have achieved nothing but suffering." } } }, @@ -14908,6 +42841,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ངེས་པར་གཞན་དག་གི །དོན་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་གྱིས་དང་། །ཐུབ་པའི་བཀའ་ནི་མི་སླུ་བས། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་ཕྱིས་མཐོང་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThus, engage earnestly\nIn the welfare of others.\nThe Buddha's words are unerring,\nSo later you'll see their benefits.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning and spirit of the original Tibetan, encouraging dedication to helping others and affirming faith in the Buddha's teachings.", "translation": "tags:\n\n\nThus, engage earnestly\nIn the welfare of others.\nThe Buddha's words are unerring,\nSo later you'll see their benefits." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ངེས་པར་གཞན་དག་གི །དོན་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་གྱིས་དང་། །ཐུབ་པའི་བཀའ་ནི་མི་སླུ་བས། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་ཕྱིས་མཐོང་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་དེའི་བཀའ་ཚིག་འཇམ་པའོ། །གདམས་པ་ལྟར་འདིར་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཡང་རང་གི་ལ་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་ཞུགས་ཤིག་པའོ། །ངེས་པར་ཞེས་པ་ནི་མ་དཔྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་ལ་ཧ་ཅང་དཔྱད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སླུ་བ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུའོ། །\n\nCommentary 2: བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། དེ་ལྟར་བདག་གཞན་བརྗེ་བའི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པར་གྱིས་དང་། ཐུབ་པའི་བཀའ་ནི་མི་བསླུ་བས་བདག་གཞན་བརྗེ་བ་དེའི་ཡོན་ཏན་ཐུབ་པས་གསུངས་པ་རྣམས་ཕྱིས་འཕགས་པའི་ས་ཐོབ་པ་ན་གསལ་བར་འགྱུར་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThus, engage earnestly in the welfare of others.\nThe Buddha's words are unfailing,\nSo later you will see the virtues of this practice.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the verse, emphasizing the instruction to work for others' benefit, the trustworthiness of the Buddha's teachings, and the promise of future realization of the benefits of this practice.", + "translation": "Thus, engage earnestly in the welfare of others.\nThe Buddha's words are unfailing,\nSo later you will see the virtues of this practice." } } }, @@ -14931,6 +42869,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔ་དུས་སུ། །ལས་འདི་བྱས་པར་གྱུར་ན་ནི། །སངས་རྒྱས་ཕུན་སུམ་བདེ་མིན་པ། །གནས་སྐབས་འདི་འདྲར་འགྱུར་མི་སྲིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you had performed this action\nIn earlier times,\nIt would be impossible to be\nIn such a state, other than the perfect bliss of buddhahood.\n", "translation": "If you had performed this action\nIn earlier times,\nIt would be impossible to be\nIn such a state, other than the perfect bliss of buddhahood." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔ་དུས་སུ། །ལས་འདི་བྱས་པར་གྱུར་ན་ནི། །སངས་རྒྱས་ཕུན་སུམ་བདེ་མིན་པ། །གནས་སྐབས་འདི་འདྲར་འགྱུར་མི་སྲིད། །\n\nCommentary 1: ལས་འདི་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཕུན་སུམ་བདེ་བ་ནི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞིག་སྙམ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔ་དུས་སུ་བརྗེ་བའི་ལས་འདི་བྱས་པར་གྱུར་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདེ་བ་མིན་པ་ད་ལྟར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་འདི་འདྲར་འགྱུར་མི་སྲིད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf you had performed this deed of compassion in the past,\nIt would be impossible for you to be in such a state now\nThat is not the perfect bliss of Buddhahood.\n", + "translation": "If you had performed this deed of compassion in the past,\nIt would be impossible for you to be in such a state now\nThat is not the perfect bliss of Buddhahood." } } }, @@ -14954,6 +42897,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་འདི་ལྟར་གཞན་དག་གི །ཁུ་བ་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངར་འཛིན་བྱས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་གཞན་ལའང་གོམས་པར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, just as you have developed ego-clinging\nTo the drop of semen and blood of others,\nIn the same way, train yourself\nTo view others similarly.\n", "translation": "Therefore, just as you have developed ego-clinging\nTo the drop of semen and blood of others,\nIn the same way, train yourself\nTo view others similarly." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་འདི་ལྟར་གཞན་དག་གི །ཁུ་བ་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངར་འཛིན་བྱས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་གཞན་ལའང་གོམས་པར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: མཇུག་བསྡུ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་བས་ཞེས་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: དེས་ན་བརྗེ་བར་གདམས་པ་ནི། དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་གཞན་དག་གི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་གི་ལུས་སོ་ཞེས་ངར་འཛིན་བྱས་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཡང་གོམས་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nTherefore, just as you have developed a sense of \"I\" towards the drops of semen and blood of others, likewise, cultivate the same attitude towards other beings as well.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which instructs the practitioner to extend the same sense of self-identification they have towards their own body to all other sentient beings, as a practice of developing compassion and overcoming self-centeredness.", + "translation": "Therefore, just as you have developed a sense of \"I\" towards the drops of semen and blood of others, likewise, cultivate the same attitude towards other beings as well." } } }, @@ -14977,6 +42925,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་གྱི་རྟོག་ཆེན་བྱས་ནས་ནི། །བདག་གི་ལུས་ལ་ཅི་སྣང་བ། །དེ་དང་དེ་ཉིད་ཕྲོགས་བྱས་ནས། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྤྱོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAfter carefully considering others,\nWhatever appears within your own body,\nTake that very thing away from yourself,\nAnd use it to benefit others.\n", "translation": "After carefully considering others,\nWhatever appears within your own body,\nTake that very thing away from yourself,\nAnd use it to benefit others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་གྱི་རྟོག་ཆེན་བྱས་ནས་ནི། །བདག་གི་ལུས་ལ་ཅི་སྣང་བ། །དེ་དང་དེ་ཉིད་ཕྲོགས་བྱས་ནས། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྤྱོད། །\n\nCommentary 1: བྱ་མ་རྟ་ཞེས་བྱ་བ་བྱས་པ་བཞིན་དུ་བྱ་བའི་རྟོག་ཆེན་བྱེད་པའོ། །བརྟགས་ནས་གཞན་གྱིས་མ་བཤིག་པར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་སྦྱོར་བ་ལ་གཉིས། སྦྱོར་བ་སྒྲུབ་ཚུལ་དང་། སྦྱོར་བས་སེམས་དབང་དུ་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བ་དང་། བདག་ལ་གཅེས་འཛིན་སྤང་བ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། གཞན་གྱི་རྟོག་ཆེན་ཏེ་བདག་ཅི་བྱེད་བརྟགས་ཤིང་ཚར་གཅོད་མཁན་བྱས་ནས་ནི། བདག་གི་ལུས་ལ་འདོད་བྱའི་དངོས་པོ་ཅི་སྣང་བ་དེ་དང་དེ་ཉིད་ཕྲོགས་བྱས་ནས་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་ཕན་པར་སྤྱོད་ཅིག་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nAfter carefully examining others' thoughts,\nWhatever appears desirable to your own body,\nSeize those very things,\nAnd use them to benefit others.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the verse, which instructs the practitioner to be vigilant about their own desires, to recognize what they find attractive or desirable, and then to use those things not for personal gain but to help others instead. The commentaries emphasize the importance of careful examination (རྟོག་ཆེན) of one's own motivations and actions, as well as the central Buddhist principle of benefiting others (གཞན་ལ་ཕན་པ).", + "translation": "After carefully examining others' thoughts,\nWhatever appears desirable to your own body,\nSeize those very things,\nAnd use them to benefit others." } } }, @@ -15000,6 +42953,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་སྐྱིད་གཞན་ནི་མི་སྐྱིད་ལ། །བདག་མཐོ་གཞན་ནི་དམའ་བ་དང་། །བདག་ནི་ཕན་བྱེད་གཞན་མིན་ཞེས། །བདག་ལ་ཕྲག་དོག་ཅིས་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI am happy while others are not,\nI am high while others are low,\nI am beneficial while others are not -\nWhy do I not feel jealous of myself?\n", "translation": "I am happy while others are not,\nI am high while others are low,\nI am beneficial while others are not -\nWhy do I not feel jealous of myself?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་སྐྱིད་གཞན་ནི་མི་སྐྱིད་ལ། །བདག་མཐོ་གཞན་ནི་དམའ་བ་དང་། །བདག་ནི་ཕན་བྱེད་གཞན་མིན་ཞེས། །བདག་ལ་ཕྲག་དོག་ཅིས་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: ཡང་ཕྲག་དོག་བསྒོམ་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་སྐྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་ལ་ཕྲག་དོག་བྱེད་པ་ཡང་སྔར་གྱི་བདག་ལའོ། །སྐྱོན་ནི་ཉེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། བསམ་པས་ཕྲག་དོག་བྱ་བ། སྦྱོར་བས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྦྱར་བ། གཉིས་ཀ་དམན་པར་བཞག་པའོ། །དང་པོ་ནི། བདག་སྐྱིད་གཞན་ནི་མི་སྐྱིད་ལ་བདག་མཐོ་གཞན་ནི་དམའ་བ་དང་བདག་ནི་རང་ལ་ཕན་པའི་ལས་དགེ་བ་བྱེད་ལ་གཞན་ནི་མིན་ཞེས་བདག་ལ་ཕྲག་དོག་ཅིས་མི་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhy do I not feel jealous of myself, thinking:\n\"I am happy while others are unhappy,\nI am high while others are low,\nI am beneficial while others are not\"?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which is presenting a rhetorical question about self-directed jealousy. The commentaries suggest that this is part of a meditation practice on jealousy, where one is instructed to contemplate these thoughts as if jealous of oneself. The purpose is to highlight the absurdity and harmful nature of jealousy by applying it to oneself instead of others.", + "translation": "Why do I not feel jealous of myself, thinking:\n\"I am happy while others are unhappy,\nI am high while others are low,\nI am beneficial while others are not\"?" } } }, @@ -15023,6 +42981,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་གྱིས་ཉེས་པ་བྱས་པ་ཡང་། །རང་གི་སྐྱོན་དུ་བསྒྱུར་བྱོས་ལ། །བདག་གི་ཉེས་པ་ཆུང་བྱས་ཀྱང་། །སྐྱེ་བོ་མང་ལ་རབ་ཏུ་ཤོགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTransform the faults committed by others\nInto your own shortcomings.\nEven if your own mistakes are small,\nConfess them openly to many people.\n", "translation": "Transform the faults committed by others\nInto your own shortcomings.\nEven if your own mistakes are small,\nConfess them openly to many people." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་གྱིས་ཉེས་པ་བྱས་པ་ཡང་། །རང་གི་སྐྱོན་དུ་བསྒྱུར་བྱོས་ལ། །བདག་གི་ཉེས་པ་ཆུང་བྱས་ཀྱང་། །སྐྱེ་བོ་མང་ལ་རབ་ཏུ་ཤོགས། །\n\nCommentary 1: རང་གི་ཞེས་པ་ནི་སྔར་གྱི་བདག་གོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་གྱིས་ཉེས་པ་བྱས་པ་ཡང་རང་གི་སྐྱོན་དུ་བསྒྱུར་བྱོས་ལ། བདག་གིས་ཉེས་པ་ཆུང་བྱས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་མང་ལ་རབ་ཏུ་ཤོགས་ཏེ་བདག་ལ་ཉེས་པ་འདི་ཡོད་དོ་ཞེས་ཁས་ལོངས་ཤིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTransform even the faults committed by others into your own shortcomings. Even if you have committed only a small mistake yourself, openly confess it before many people.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the practice of taking responsibility for others' faults as one's own and being honest about one's own mistakes, even minor ones, by admitting them publicly. The commentaries help clarify that \"oneself\" (རང་གི་) refers to the same person as \"I\" or \"me\" (བདག་) and emphasize the importance of openly acknowledging one's faults to others.", + "translation": "Transform even the faults committed by others into your own shortcomings. Even if you have committed only a small mistake yourself, openly confess it before many people." } } }, @@ -15046,6 +43009,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་གྱི་གྲགས་པ་ལྷག་བརྗོད་པས། །རང་གི་གྲགས་པ་ཟིལ་གྱིས་ནོན། །བདག་ནི་བྲན་གྱི་ཐ་མ་ལྟར། །དོན་རྣམས་ཀུན་ལ་བཀོལ་བར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy praising others' fame excessively,\nOne's own fame is overshadowed.\nI will be like the lowest of servants,\nEmployed for all tasks and purposes.\n", "translation": "By praising others' fame excessively,\nOne's own fame is overshadowed.\nI will be like the lowest of servants,\nEmployed for all tasks and purposes." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་གྱི་གྲགས་པ་ལྷག་བརྗོད་པས། །རང་གི་གྲགས་པ་ཟིལ་གྱིས་ནོན། །བདག་ནི་བྲན་གྱི་ཐ་མ་ལྟར། །དོན་རྣམས་ཀུན་ལ་བཀོལ་བར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: གཞན་གྱི་གྲགས་པ་དེ་རབ་ཏུ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རང་གི་གྲགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་སྨད་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །བྲན་གྱི་ཐ་མ་ནི་ཤིན་ཏུ་དམན་རིགས་སོ། །བཀོལ་བར་གྱིས་ཞེས་པ་ནི་ལས་ལ་ཆུག་ཤིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་གྲགས་པ་ལྷག་པར་བརྗོད་པས་རང་གི་གྲགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་སྟེ་མི་མངོན་པར་གྱིས་ཤིག བདག་ནི་གཞན་གྱི་བྲན་གྱི་ཐ་མ་ལྟར་ང་རྒྱལ་མེད་པར་དེ་དག་གི་དོན་རྣམས་ཀུན་ལ་བཀོལ་བར་གྱིས་ཤིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nBy praising others' fame excessively,\nOvershadow your own reputation.\nLike the lowest of servants,\nMake yourself useful for all tasks.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which advises humility and selflessness. It encourages one to elevate others' reputations while diminishing one's own, and to serve others without pride, like the most humble servant.", + "translation": "By praising others' fame excessively,\nOvershadow your own reputation.\nLike the lowest of servants,\nMake yourself useful for all tasks." } } }, @@ -15069,6 +43037,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་སྐྱོན་ཅན་རང་བཞིན་ཏེ། །གློ་བུར་ཡོན་ཏན་ཆས་མི་བསྟོད། །འདི་ཡི་ཡོན་ཏན་ཅི་ནས་ཀྱང་། །འགས་ཀྱང་མི་ཤེས་དེ་ལྟར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis is of a flawed nature;\nDo not praise temporary qualities.\nWhatever good qualities this has,\nMake sure no one knows of them at all.\n", "translation": "This is of a flawed nature;\nDo not praise temporary qualities.\nWhatever good qualities this has,\nMake sure no one knows of them at all." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་སྐྱོན་ཅན་རང་བཞིན་ཏེ། །གློ་བུར་ཡོན་ཏན་ཆས་མི་བསྟོད། །འདི་ཡི་ཡོན་ཏན་ཅི་ནས་ཀྱང་། །འགས་ཀྱང་མི་ཤེས་དེ་ལྟར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: གློ་བུར་ཡོན་ཏན་ཞེས་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕལ་ཆེར་མི་བརྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་ནི་དེའི་ཆ་ཤས་སོ། །\n\nCommentary 2: བདག་ཉིད་འདི་ནི་སྐྱོན་མང་པོ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ་གློ་བུར་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཀྱང་དེའི་སྒོ་ནས་མི་བསྟོད་པར་འདིའི་ཡོན་ཏན་དེ་ཅི་ནས་ཀྱང་འགས་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThis is of a flawed nature;\nDo not praise even a portion of temporary qualities.\nBy all means, ensure that\nNo one knows of any qualities of this.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that one should not praise or draw attention to temporary positive qualities in oneself, as one's fundamental nature is flawed. Instead, one should strive to keep any good qualities completely hidden from others.", + "translation": "This is of a flawed nature;\nDo not praise even a portion of temporary qualities.\nBy all means, ensure that\nNo one knows of any qualities of this." } } }, @@ -15092,6 +43065,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མདོར་ན་བདག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་གནོད་བྱས་གང་། །གནོད་དེ་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ཕྱིར། །བདག་ཉིད་ལ་ནི་འབབ་པར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn short, whatever harm you have done to others\nFor your own benefit,\nMay that harm, for the sake of sentient beings,\nFall upon myself instead.\n", "translation": "In short, whatever harm you have done to others\nFor your own benefit,\nMay that harm, for the sake of sentient beings,\nFall upon myself instead." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམདོར་ན་བདག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་གནོད་བྱས་གང་། །གནོད་དེ་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ཕྱིར། །བདག་ཉིད་ལ་ནི་འབབ་པར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: གཞན་ལ་གནོད་བྱས་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའོ། །གནོད་དེ་སྡུག་བསྔལ་དེའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། མདོར་ན་སྔར་བདག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པའི་གནོད་པ་དེ་འདྲ་རྣམས་ཕྱིན་ཆད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ལ་འབབ་པར་གྱིས།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nIn brief, whatever harm you have done to others\nFor your own sake in the past,\nMay that harm now fall upon myself\nFor the sake of all sentient beings.\n", + "translation": "In brief, whatever harm you have done to others\nFor your own sake in the past,\nMay that harm now fall upon myself\nFor the sake of all sentient beings." } } }, @@ -15115,6 +43093,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་གཉའ་དྲག་འགྱུར་ཚུལ་དུ། །ཤེད་བསྐྱེད་པར་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །བག་མ་གསར་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ། །ངོ་ཚ་འཇིགས་དང་བསྡམས་ཏེ་བཞག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDo not act forcefully or aggressively,\nNor try to show off your strength.\nInstead, behave like a new bride:\nRemain modest, cautious and restrained.\n", "translation": "Do not act forcefully or aggressively,\nNor try to show off your strength.\nInstead, behave like a new bride:\nRemain modest, cautious and restrained." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་གཉའ་དྲག་འགྱུར་ཚུལ་དུ། །ཤེད་བསྐྱེད་པར་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །བག་མ་གསར་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ། །ངོ་ཚ་འཇིགས་དང་བསྡམས་ཏེ་བཞག །\n\nCommentary 1: གཉའ་དྲག་པ་ནི་ཁོག་ཤེད་སྐྱེས་པའོ། །ཤེད་སྐྱེས་པ་ནི་རྣམ་སྨིན་ཆེ་བའོ། །ངོ་ཚ་བ་ནི་བྱ་བར་མི་འོས་པའི་ལས་ལ་ཞུམ་པའོ། །འཇིགས་པ་ནི་ཉམས་ཀྱིས་དོགས་པས་སྐྲག་པའོ། །བསྡམས་པ་ནི་དབང་པོ་བཏུལ་བའོ། །\n\nCommentary 2: བདག་ཉིད་འདི་ནི་གཉའ་དྲགས་ཏེ་ཐོད་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་དུ་ཤེད་སྐྱེད་པར་ནི་མི་བྱ་སྟེ། བག་མ་གསར་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་རང་གིས་གཅེས་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ངོ་ཚ་བ་དང་དེ་དག་གི་ཉེས་པས་འཇིགས་པ་དང་དེ་དག་ལ་མི་འཇུག་པར་བསྡམས་ཏེ་བཞག་གོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nOne should not develop arrogance or act forcefully in a domineering manner. Instead, like a new bride, one should remain restrained with modesty, fear (of wrongdoing), and self-control.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which advises against prideful or aggressive behavior and instead recommends a humble, cautious, and disciplined approach, using the metaphor of a new bride's demeanor.", + "translation": "One should not develop arrogance or act forcefully in a domineering manner. Instead, like a new bride, one should remain restrained with modesty, fear (of wrongdoing), and self-control." } } }, @@ -15138,6 +43121,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བྱ་དེ་ལྟར་གནས་བྱ་ཞིང་། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་བྱ་བ། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་དབང་བྱ་སྟེ། །དེ་ལས་འདས་ན་ཚར་གཅད་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus should one act and thus abide,\nThus you should not do.\nThus should this be controlled,\nAnd if transgressed, punishment should be given.\n", "translation": "Thus should one act and thus abide,\nThus you should not do.\nThus should this be controlled,\nAnd if transgressed, punishment should be given." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བྱ་དེ་ལྟར་གནས་བྱ་ཞིང་། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་བྱ་བ། །དེ་ལྟར་འདི་ནི་དབང་བྱ་སྟེ། །དེ་ལས་འདས་ན་ཚར་གཅད་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ལུས་འདི་དབང་དུ་བྱ་བར་རིགས་པ་ལས་འགལ་ཏེ་འདས་ན་ནི་ཆད་པས་གཅད་པར་བྱ་སྟེ། གནོད་པ་བསྐྱལ་བར་བྱའོ། །ད་ནི་སེམས་ལ་ཆད་པ་གཅད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གཉེན་པོ་དབང་དུ་བྱ་བ་དང་། སྤང་བྱ་ལ་མི་མཐུན་པར་བལྟ་བ་དང་། གཉེན་པོའི་ཐབས་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། གཞན་དོན་གྱི་བསམ་པ་དེ་བྱ་ལ་སྦྱོར་བས་དེ་ལྟར་གནས་པར་བྱ་ཞིང་། རང་དོན་གྱི་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་པོ་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་བྱ་བ། དེ་ལྟར་སེམས་འདི་ནི་གཉེན་པོས་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བླང་དོར་དེ་ལས་འདས་ན་གཉེན་པོས་སེམས་ཚར་གཅོད་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nAct in this way and abide accordingly.\nDo not act in that other way.\nThus, control this mind,\nAnd if it strays, discipline it.\n\n\nThis translation captures the essence of the verse, which instructs on how to control one's mind and actions. It emphasizes doing what is right, avoiding what is wrong, maintaining control over the mind, and applying discipline when the mind strays from the proper path. The commentaries provide context about using antidotes to control the mind, focusing on benefiting others rather than oneself, and the importance of disciplining the mind when it deviates from proper conduct.", + "translation": "Act in this way and abide accordingly.\nDo not act in that other way.\nThus, control this mind,\nAnd if it strays, discipline it." } } }, @@ -15161,6 +43149,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འོན་ཏེ་དེ་ལྟར་གདམས་ཀྱང་ནི། །སེམས་ཁྱོད་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་ན། །ཁྱོད་ལ་ཉེས་པ་ཀུན་བསྟེན་པས། །ཁྱོད་ཉིད་ཚར་གཅད་བྱ་བར་ཟད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHowever, even though instructed in this way,\nIf you, mind, do not act accordingly,\nSince all faults will cling to you,\nYou yourself will simply be destroyed.\n", "translation": "However, even though instructed in this way,\nIf you, mind, do not act accordingly,\nSince all faults will cling to you,\nYou yourself will simply be destroyed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའོན་ཏེ་དེ་ལྟར་གདམས་ཀྱང་ནི། །སེམས་ཁྱོད་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་ན། །ཁྱོད་ལ་ཉེས་པ་ཀུན་བསྟེན་པས། །ཁྱོད་ཉིད་ཚར་གཅད་བྱ་བར་ཟད། །\n\nCommentary 1: འོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། འོན་ཏེ་དེ་ལྟར་གདམས་ཀྱང་ནི་སེམས་ཁྱོད་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་ན། ཁྱོད་ལ་ཉེས་པ་ཀུན་བསྟེན་པས་ཁྱོད་ཉིད་ཚར་གཅད་བྱ་བར་ཟད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\nHowever, even though you are instructed in this way,\nIf you, mind, do not act accordingly,\nSince all faults rely on you,\nYou alone will be the one to be subdued.", + "translation": "However, even though you are instructed in this way,\nIf you, mind, do not act accordingly,\nSince all faults rely on you,\nYou alone will be the one to be subdued." } } }, @@ -15184,6 +43177,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་གར་བརླག་པའི། །སྔོན་གྱི་དུས་དེ་གཞན་ཡིན་ཏེ། །ངས་མཐོང་ང་ཁྱོད་གང་དུ་འགྲོ། །ཁྱོད་ཀྱི་དྲེགས་པ་ཀུན་གཞོམ་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe time in the past when you lost me\nWas different from now.\nI see where you and I are going.\nI will destroy all your pride.\n", "translation": "The time in the past when you lost me\nWas different from now.\nI see where you and I are going.\nI will destroy all your pride." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་གར་བརླག་པའི། །སྔོན་གྱི་དུས་དེ་གཞན་ཡིན་ཏེ། །ངས་མཐོང་ང་ཁྱོད་གང་དུ་འགྲོ། །ཁྱོད་ཀྱི་དྲེགས་པ་ཀུན་གཞོམ་བྱ། །\n\nCommentary 1: བརླག་པ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་ཁྲིད་པའོ། །དྲེགས་པ་སྟེ་ཁོང་རྒྱགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ན། སེམས་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་དོན་བྱས་པས་ཁོ་བོ་གར་བརླག་པར་ནུས་པའི་དུས་དེ་ནི་ཁྱོད་ཉེས་པ་ཅན་དུ་མཐོང་བའི་དུས་འདི་ལས་གཞན་སྔོན་ཉེས་པ་མ་མཐོང་བའི་དུས་དེ་ཡིན་ཏེ། ད་ནི་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ཉེས་པ་མཐོང་བས་ཁྱོད་གང་དུ་འགྲོ་སྟེ། གང་དུའང་འགྲོ་མི་ནུས་པས་ཁྱོད་ཀྱི་རང་དོན་གྱི་དྲེགས་པ་ཀུན་གཞོམ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe time in the past when you led me astray\nWas different from now, when I see you clearly.\nNow that I perceive you, where can you go?\nI shall destroy all your arrogance.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries. The speaker is addressing their own mind, realizing that in the past, the mind led them astray (potentially to lower realms, as suggested by Commentary 1). Now, however, the speaker has gained insight into the mind's true nature and its faults. With this new understanding, the speaker declares their intention to overcome the mind's self-serving pride or arrogance.", + "translation": "The time in the past when you led me astray\nWas different from now, when I see you clearly.\nNow that I perceive you, where can you go?\nI shall destroy all your arrogance." } } }, @@ -15207,6 +43205,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ད་དུང་བདག་ལ་རང་གི་དོན། །ཡོད་སྙམ་སེམས་པ་དེ་དོར་ཅིག །བདག་གིས་གཞན་ལ་ཁྱོད་བཙོང་གིས། །སྐྱོ་བར་མ་སེམས་ཞོ་ཤ་ཕུལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAbandon the thought that you still have\nPersonal aims to accomplish.\nI have sold you to others;\nDo not be discouraged, but offer your flesh and blood.\n", "translation": "Abandon the thought that you still have\nPersonal aims to accomplish.\nI have sold you to others;\nDo not be discouraged, but offer your flesh and blood." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nད་དུང་བདག་ལ་རང་གི་དོན། །ཡོད་སྙམ་སེམས་པ་དེ་དོར་ཅིག །བདག་གིས་གཞན་ལ་ཁྱོད་བཙོང་གིས། །སྐྱོ་བར་མ་སེམས་ཞོ་ཤ་ཕུལ། །\n\nCommentary 1: ད་དུང་དུ་དོན་ཡོད་དོ་སྙམ་ནས་དོན་ལ་སྦྱར་བར་བྱེད་པ་དེ་འོར་ལ་གཞན་གྱི་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་ཤིག་པའོ། །སྐྱོ་བ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སོ། །\n\nCommentary 2: ད་དུང་དུ་བདག་ལ་རང་གི་དོན་བྱར་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དོར་ཅིག བདག་གིས་གཞན་ལ་ཁྱོད་བཙོངས་ཀྱིས་གཞན་དོན་ལ་སྐྱོ་བར་མ་སེམས་པར་ཞོ་ཤ་ཕུལ་ཅིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nAbandon the thought that you still have your own purpose to fulfill.\nI have sold you to others, so do not be disheartened.\nOffer your flesh and blood without weariness.\n\n\nThis translation captures the essence of selfless dedication to serving others, encouraging the reader to let go of self-interest and fully commit to benefiting others, even at great personal cost.", + "translation": "Abandon the thought that you still have your own purpose to fulfill.\nI have sold you to others, so do not be disheartened.\nOffer your flesh and blood without weariness." } } }, @@ -15230,6 +43233,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བག་མེད་གྱུར་ནས་ཁྱོད། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མ་བྱིན་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་དམྱལ་བ་ཡི། །སྲུང་མ་རྣམས་ལ་བྱིན་དུ་ངེས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf you become careless and do not give\nTo sentient beings,\nYou will certainly give yourself\nTo the guardians of hell.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning and tone of the original Tibetan, conveying the warning about the consequences of failing to be generous to other beings.", "translation": "tags:\n\n\nIf you become careless and do not give\nTo sentient beings,\nYou will certainly give yourself\nTo the guardians of hell." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བག་མེད་གྱུར་ནས་ཁྱོད། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མ་བྱིན་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་དམྱལ་བ་ཡི། །སྲུང་མ་རྣམས་ལ་བྱིན་དུ་ངེས། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ནི་ཅི་སྟེའོ། །བག་མེད་པ་ནི་ཉམས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་རང་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་བག་མེད་པར་གྱུར་ནས་ཁྱོད་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མ་བྱིན་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་དམྱལ་བ་ཡི་སྲུང་མ་རྣམས་ལ་བྱིན་དུ་ངེས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nIf you become careless and do not give to sentient beings, you will certainly give yourself to the guardians of hell.\n\nThis translation captures the essence of the verse, warning that failing to be generous to sentient beings due to carelessness or self-interest will result in suffering in hell realms.", + "translation": "If you become careless and do not give to sentient beings, you will certainly give yourself to the guardians of hell." } } }, @@ -15253,6 +43261,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་རེ་ལྟ་ཞིག །ཁོ་བོ་བྱིན་པས་ཡུན་རིངས་སྡུག །ང་ནི་ཁོན་རྣམས་དྲན་བྱས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རང་དོན་སེམས་པ་གཞོམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLook at it this way for a moment:\nI suffer for a long time due to giving.\nI recall all the resentments,\nWhile you destroy thoughts of self-interest.\n", "translation": "Look at it this way for a moment:\nI suffer for a long time due to giving.\nI recall all the resentments,\nWhile you destroy thoughts of self-interest." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་རེ་ལྟ་ཞིག །ཁོ་བོ་བྱིན་པས་ཡུན་རིངས་སྡུག །ང་ནི་ཁོན་རྣམས་དྲན་བྱས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རང་དོན་སེམས་པ་གཞོམ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཁྱོད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་དམྱལ་བའི་སྲུང་མ་རྣམས་ལ་བྱིན་ནས་དུས་རིང་དུ་སྡུག་ཅིང་བསྔལ་བའི་སྣོད་འབའ་ཞིག་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །རང་དོན་ཏེ་རང་འདོད་དོ། །སེམས་པ་ནི་དམན་པ་སྟེ་བྲན་དང་འདྲ་བའོ། །གཞོམ་ཞེས་པ་ནི་འགལ་བར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་ཡང་དེ་ལྟ་ཞིག་ཁོ་བོ་དམྱལ་སྲུང་བ་རྣམས་ལ་བྱིན་པས་ཡུན་རིང་པོར་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་པས་ད་ནི་དེའི་འཁོན་རྣམས་དྲན་པར་བྱས་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་དོན་བྱེད་པར་སེམས་པ་དེ་གཞོམ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, consider this: You have given me to the guardians of hell, causing me to suffer for a long time. Now, remembering those grievances, I will destroy your self-serving thoughts.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan text, incorporating insights from both commentaries. It conveys the idea of past suffering inflicted by the addressee, the speaker's recollection of those grievances, and the intention to counter the addressee's selfish motivations.", + "translation": "Thus, consider this: You have given me to the guardians of hell, causing me to suffer for a long time. Now, remembering those grievances, I will destroy your self-serving thoughts." } } }, @@ -15276,6 +43289,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་སྟེ་བདག་ནི་དགའ་འདོད་ན། །རང་ལ་བདག་གིས་དགར་མི་བྱ། །དེ་སྟེ་བདག་ནི་བསྲུང་འདོད་ན། །གཞན་དག་རྟག་ཏུ་བསྲུང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf I desire happiness,\nI should not please myself.\nIf I wish to protect myself,\nI should always protect others.\n", "translation": "If I desire happiness,\nI should not please myself.\nIf I wish to protect myself,\nI should always protect others." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་སྟེ་བདག་ནི་དགའ་འདོད་ན། །རང་ལ་བདག་གིས་དགར་མི་བྱ། །དེ་སྟེ་བདག་ནི་བསྲུང་འདོད་ན། །གཞན་དག་རྟག་ཏུ་བསྲུང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་འཇམ་ཕུགས་ཀྱི་རིགས་པས་སེམས་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་སྟེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དགའ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཆགས་པའོ། །རང་ལ་དགའ་བ་ནི་རང་བྱིས་པ་སྟེ་འགྲོ་སར་འགྲོ་བར་མི་འདོད་པའོ། །བསྲུང་བར་འདོད་པ་སྟེ་ངན་འགྲོ་ལས་སོ། །བསྲུང་བར་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་འཚོ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱོང་བ་རྣམས་བསྲུངས་ལ་གཞན་དག་གི་དོན་ལ་ངེས་པར་སྦྱར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། དེ་སྟེ་བདག་ནི་གཏན་དུ་དགའ་ཞིང་བདེ་བར་འདོད་ན་རང་ལ་བདག་གིས་དགའ་ཞིང་ཆགས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་སྟེ་བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྲུང་བར་འདོད་ན་གཞན་རྣམས་རྟག་ཏུ་བསྲུང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nIf I wish for happiness,\nI should not cherish myself.\nIf I wish to protect myself,\nI should always protect others.\n", + "translation": "If I wish for happiness,\nI should not cherish myself.\nIf I wish to protect myself,\nI should always protect others." } } }, @@ -15299,6 +43317,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ལུས་འདི་ནི། །ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་གྱུར་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ནི། །བཟེ་རེ་ཅན་གྱུར་ཉིད་དུ་ལྟུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThe more one indulges and pampers\nThis physical body,\nThe more one falls\nInto extreme vulnerability and fragility.\n", "translation": "The more one indulges and pampers\nThis physical body,\nThe more one falls\nInto extreme vulnerability and fragility." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ལུས་འདི་ནི། །ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་གྱུར་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ནི། །བཟེ་རེ་ཅན་གྱུར་ཉིད་དུ་ལྟུང་། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་སྦྱངས་ནས་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་སྐྱོང་བ་བཟོ་བས་སོ། །བཟེ་རེ་ཅན་ཏེ་ཤིན་ཏུ་སྲན་ཆུང་བར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ལ་ཞེན་པ་སྤང་བ་དང་། གཞན་དུ་གཟུང་བའི་ཚུལ་ལོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཞེན་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་། ཞེན་པར་མི་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ལ་དངོས་དང་། ཞར་ལ་ཆོག་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ལུས་འདི་ནི་གཅེས་པར་བཟུང་སྟེ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ནི་བཟེ་རེ་ཅན་ཏེ་འདོད་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་མ་གྲུབ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་ལྟུང་ངོ་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nThe more one cherishes and nurtures this body,\nThe more sensitive and vulnerable it becomes.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which warns about the dangers of excessive attachment to the body. The commentaries explain that the more one pampers and cares for the body, the more delicate and easily upset it becomes. This leads to increased suffering when even small desires are not fulfilled or minor discomforts are experienced.", + "translation": "The more one cherishes and nurtures this body,\nThe more sensitive and vulnerable it becomes." } } }, @@ -15322,6 +43345,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ལྷུང་བ་དེ་ཡི་ཡང་། །འདོད་པ་ས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །རྫོགས་པར་ནུས་པ་ཡོད་མིན་ན། །དེ་ཡི་འདོད་པ་སུས་བྱེད་ནུས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, even for such a downfall,\nAll the desires of this earth\nCannot fully satisfy it.\nWho then can fulfill its desires?\n", "translation": "Thus, even for such a downfall,\nAll the desires of this earth\nCannot fully satisfy it.\nWho then can fulfill its desires?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ལྷུང་བ་དེ་ཡི་ཡང་། །འདོད་པ་ས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །རྫོགས་པར་ནུས་པ་ཡོད་མིན་ན། །དེ་ཡི་འདོད་པ་སུས་བྱེད་ནུས། །\n\nCommentary 1: ལྟུང་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ནི་སྟེ་ལུས་པོའོ། །དེ་ལྟར་ཏེ་བདེ་བ་ལ་རྔམ་པས་ལྷུང་ཡང་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའོ། །འདོད་པ་ནི་ཁོང་བརྐམ་པའོ། །དེའི་འདོད་པ་སུས་བྱེད་ནུས་ཞེས་པ་ནི་སུས་ཀྱང་དགའ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ང་ལས་ནུས་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་དབང་བྱས་ཏེ། དེས་མ་ཆོག་ནས་གླིང་བཞི་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་དབང་ཕྱུག་ཏུ་གྱུར་ནས་ཀྱང་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཕྱེད་སྟན་ཐོབ་ལ་དེས་ཀྱང་ཆོག་པར་མ་གྱུར་པ་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབས་པས་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་ངོ་སྙམ་ན། དེ་ལྟར་ལྟུང་བ་དེ་ཡི་ཡང་འདོད་པས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རྫོགས་པར་ནུས་པ་ཡོད་པ་མིན་ན་དེའི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་སུས་ནུས་ཏེ། ས་སྟེང་འབྲུ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དང་། །གསེར་དང་ཕྱུགས་དང་ནད་མེད་རྣམས། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་གཅིག་མི་ངོམས། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ཞི་བར་གྱིས། །ཞེས་པའམ། རྒྱལ་པོ་ང་ལས་ནུ་གླིང་བཞི་དང་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྟན་ཕྱེད་ཀྱིས་མ་ངོམས་པར་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nEven for one who has thus fallen,\nAll these worldly desires\nCannot be fully satisfied.\nWho then can fulfill such desires?\n\n\nThis translation captures the essence of the original Tibetan verse, which discusses the insatiable nature of worldly desires. The commentaries explain that even if one falls into pursuing pleasures, it's impossible to satisfy all desires. They use examples like a powerful king who, despite ruling over vast lands, still craves more power, illustrating the endless nature of desire.", + "translation": "Even for one who has thus fallen,\nAll these worldly desires\nCannot be fully satisfied.\nWho then can fulfill such desires?" } } }, @@ -15345,6 +43373,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ནུས་མེད་འདོད་པ་ཉོན་མོངས་དང་། །བསམ་པ་ཉམས་པའང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །གང་ཞིག་ཀུན་ལ་ལྟོས་མེད་པ། །དེ་ཡི་ཕུན་ཚོགས་ཟད་མི་ཤེས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nPowerless desires lead to afflictions,\nAnd deterioration of intention also arises.\nOne who is indifferent to everything -\nTheir abundance is inexhaustible.\n", "translation": "Powerless desires lead to afflictions,\nAnd deterioration of intention also arises.\nOne who is indifferent to everything -\nTheir abundance is inexhaustible." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nནུས་མེད་འདོད་པ་ཉོན་མོངས་དང་། །བསམ་པ་ཉམས་པའང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །གང་ཞིག་ཀུན་ལ་ལྟོས་མེད་པ། །དེ་ཡི་ཕུན་ཚོགས་ཟད་མི་ཤེས། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་འདོད་པ་བྱེད་མི་ནུས་པ་ནི་བྱ་ཐག་ཆད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཐང་ཆད་པའོ། །བསམ་པ་ཉམས་པ་ནི་རེ་བ་རྡུགས་པའོ། །རེ་ཐག་ཆད་པ་ནི་རབ་ཏུ་རྡུགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པའམ་མི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དུའོ། །མ་དཔྱད་པ་ནི་ཉམས་ཤིང་ཆུང་བ་ཉིད་དོ། །མི་ཉམས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་སྟེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྷག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པར་འདོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་ཏེ་དུབ་པ་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་དང་། བསམ་པ་ཉམས་པ་སྟེ་འདོད་པ་མ་གྲུབ་པའམ་ངོམས་པས་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གང་ཞིག་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀུན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་གནས་པ་དེའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཟད་མི་ཤེས་པ་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nThose with powerless desires experience afflictions,\nAnd their intentions become corrupted.\nBut for one who is indifferent to everything,\nTheir abundance knows no end.\n", + "translation": "Those with powerless desires experience afflictions,\nAnd their intentions become corrupted.\nBut for one who is indifferent to everything,\nTheir abundance knows no end." } } }, @@ -15368,6 +43401,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་ལུས་ཀྱི་འདོད་པ་ནི། །འཕེལ་ཕྱིར་སྐབས་དབྱེ་མི་བྱ་སྟེ། །གང་ཞིག་ཡིད་འོང་མི་འཛིན་པ། །དེ་ནི་དངོས་པོ་བཟང་པོ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, one should not make room for bodily desires to increase.\nThat which does not cling to what is pleasing to the mind\nIs an excellent thing.\n", "translation": "Therefore, one should not make room for bodily desires to increase.\nThat which does not cling to what is pleasing to the mind\nIs an excellent thing." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་ལུས་ཀྱི་འདོད་པ་ནི། །འཕེལ་ཕྱིར་སྐབས་དབྱེ་མི་བྱ་སྟེ། །གང་ཞིག་ཡིད་འོང་མི་འཛིན་པ། །དེ་ནི་དངོས་པོ་བཟང་པོ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: འདོད་པ་ནི་རང་དབང་སྟེ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་འདོད་པ་གཞན་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཡུལ་ལ་འདོད་པས་འཕེལ་བ་ནི་ལུས་སོ། །མངོན་པར་འདོད་ཀྱང་སྐབས་དབྱེ་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་ལ་འཛིན་པ་མེད་ཅིང་ཁས་མི་ལེན་པ་དེའི་དངོས་པོ་བཟང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེས་ཁས་ལེན་པ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ཅེས་པ་ནི་གང་སྲིད་པའོ། །ཡིད་འོང་ནི་རང་གི་ལུས་སོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བས་ན་རང་གི་ལུས་ཀྱི་འདོད་པ་ནི་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐབས་དབྱེ་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དངོས་པོ་ལ་མཆོག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དེ་ནི་དང་པོ་བསྒྲུབ་སླ་ཞིང་། བར་དུ་ཞེན་པ་དང་མཐར་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བསྐྱེད་པས་དངོས་པོ་བཟང་པོ་ཡིན་ཏེ། བཤེས་སྤྲིང་ལས། ནོར་རྣམས་ཀུན་གྱི་ནང་ན་ཆོག་ཤེས་པ། །རབ་མཆོག་ལགས་པར་ལྷ་མིའི་སྟོན་པས་གསུངས། །ཀུན་ཏུ་ཆོག་ཤེས་མཛོད་ཅིག་ཆོག་མཁྱེན་ན། །ནོར་མི་བདོག་ཀྱང་ཡང་དག་འབྱོར་ལྡན་ལགས། །ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nTherefore, one should not make opportunities to increase bodily desires.\nWhoever does not cling to what is pleasing to the mind,\nThat is an excellent thing.\n", + "translation": "Therefore, one should not make opportunities to increase bodily desires.\nWhoever does not cling to what is pleasing to the mind,\nThat is an excellent thing." } } }, @@ -15391,6 +43429,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཐ་མར་ཐལ་བའི་མཐར་གཏུགས་ཤིང་། །མི་གཡོ་གཞན་གྱིས་བསྐྱོད་བྱ་བ། །མི་གཙང་གཟུགས་ནི་མི་བཟད་པ། །འདི་ལ་ཅི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་འཛིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn the end, it turns to mere ashes,\nImmobile, moved only by others.\nThis impure form is unbearable -\nWhy cling to it as self?\n", "translation": "In the end, it turns to mere ashes,\nImmobile, moved only by others.\nThis impure form is unbearable -\nWhy cling to it as self?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཐ་མར་ཐལ་བའི་མཐར་གཏུགས་ཤིང་། །མི་གཡོ་གཞན་གྱིས་བསྐྱོད་བྱ་བ། །མི་གཙང་གཟུགས་ནི་མི་བཟད་པ། །འདི་ལ་ཅི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་འཛིན། །\n\nCommentary 1: གང་གི་ཕྱིར་འཛིན་པར་མི་བྱེད་སྙམ་པ་ལ། ཐ་མར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཐ་མར་ནམ་ཤི་བའི་དུས་སུ་ཐལ་བ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འམ། །ཡང་ན་ཤིན་ཏུ་མཐར་གཏུགས་པའི་དུས་སུ་ཐལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་མི་འགུལ་བའོ། །གཞན་གྱིས་ཏེ་ཡིད་ཀྱིས་སོ། །གསོན་པོའི་ལུས་གཟུང་བར་མི་བྱ་བའི་འཐད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དམན་པ་དང་། ཕན་གནོད་མི་ཤེས་པས་ཞེན་པར་མི་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལོངས་སྤྱོད་ལ་མི་ཞེན་ཡང་ལུས་ལ་ཞེན་པར་རིགས་སོ་སྙམ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་འདི་ནི་ཐ་མར་ཐལ་བར་མཐར་གཏུགས་ཏེ་དེར་འགྱུར་ཞིང་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཡོ་འགུལ་མི་ནུས་པས་གཞན་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་བྱ་བ་མི་གཙང་བའི་གཟུགས་མི་བཟད་པ་འདི་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་འཛིན།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIn the end, it turns to ashes.\nImmobile, moved only by others,\nThis impure form is unbearable.\nWhy do we cling to it as self?\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. The body ultimately turns to ashes after death.\n2. It becomes immobile and can only be moved by others (i.e., the mind or other people).\n3. The body is described as impure and unbearable.\n4. The verse questions why we cling to such a body as if it were our true self.", + "translation": "In the end, it turns to ashes.\nImmobile, moved only by others,\nThis impure form is unbearable.\nWhy do we cling to it as self?" } } }, @@ -15414,6 +43457,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གསོན་ནམ་ཡང་ན་ཤི་ཡང་བླའི། །བདག་ལ་འཁྲུལ་འཁོར་འདིས་ཅི་བྱ། །བོང་སོགས་འདི་ཁྱད་ཅི་ཡོད་ན། །ཀྱི་ཧུད་ང་རྒྱལ་སེལ་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhether alive or dead, it matters not.\nWhat use is this machine to me?\nHow is it different from a donkey?\nAlas, it does not remove pride.\n", "translation": "Whether alive or dead, it matters not.\nWhat use is this machine to me?\nHow is it different from a donkey?\nAlas, it does not remove pride." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགསོན་ནམ་ཡང་ན་ཤི་ཡང་བླའི། །བདག་ལ་འཁྲུལ་འཁོར་འདིས་ཅི་བྱ། །བོང་སོགས་འདི་ཁྱད་ཅི་ཡོད་ན། །ཀྱི་ཧུད་ང་རྒྱལ་སེལ་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: འཁྲུལ་འཁོར་ནི་ལུས་ཀྱིས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་ཅེས་པ་ནི་སྤྱིར་སྨྲེ་སྔགས་བཏང་བའོ། །སེལ་མི་བྱེད་ཞེས་ཟློག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: གསོན་ནམ་ཡང་ན་ཤི་ཡང་བླ་སྟེ་བདག་ལ་འཕྲུལ་འཁོར་འདི་ཅི་ཞིག་བྱ། བོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདི་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན་ཀྱི་ཧུད་ལུས་འདི་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ང་རྒྱལ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་སེལ་བར་མི་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhether alive or dead, it matters not.\nWhat use is this mechanical body to me?\nHow is it different from a donkey or such?\nAlas! Why not dispel pride in it?\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which appears to be a contemplation on the futility of attachment to the physical body and the importance of overcoming pride. The commentaries help clarify that \"འཁྲུལ་འཁོར\" refers to the body, \"ཀྱི་ཧུད\" is an exclamation of lament, and the overall message is questioning why one doesn't eliminate pride in considering the body as self or belonging to self, given its similarity to animals like donkeys.", + "translation": "Whether alive or dead, it matters not.\nWhat use is this mechanical body to me?\nHow is it different from a donkey or such?\nAlas! Why not dispel pride in it?" } } }, @@ -15437,6 +43485,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་ཀྱི་ཁ་ཏ་བྱས་པ་ཡིས། །དོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་བསགས་ནས། །རྗེས་སུ་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ། །ཤིང་མཚུངས་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy pampering the body,\nWe accumulate pointless suffering.\nAttachment and anger that follow -\nWhat use are they for this body like wood?\n", "translation": "By pampering the body,\nWe accumulate pointless suffering.\nAttachment and anger that follow -\nWhat use are they for this body like wood?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་ཀྱི་ཁ་ཏ་བྱས་པ་ཡིས། །དོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་བསགས་ནས། །རྗེས་སུ་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ། །ཤིང་མཚུངས་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: ཁ་ད་བྱེད་ནི་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའོ། །\n\nCommentary 2: རང་གི་ལུས་ཀྱི་ཁ་ཏ་བྱས་པ་ཡིས་དོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཉེར་བསགས་ནས་ཤིང་དང་མཚུངས་པ་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དེ་གཉིས་ཀའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nBy pampering and clinging to this body,\nWe accumulate meaningless suffering.\nWhat use is attachment or anger\nTowards this thing that is like a piece of wood?\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that excessive focus on and attachment to the physical body leads to unnecessary suffering, and that becoming emotionally invested (through attachment or anger) in something as unresponsive as a piece of wood is futile.", + "translation": "By pampering and clinging to this body,\nWe accumulate meaningless suffering.\nWhat use is attachment or anger\nTowards this thing that is like a piece of wood?" } } }, @@ -15460,6 +43513,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་འདི་ལྟར་བསྐྱངས་པའམ། །བྱ་རྒོད་སོགས་ཀྱིས་ཟོས་ཀྱང་རུང་། །ཆགས་མེད་ཞེ་སྡང་ཡོད་མིན་ན། །ཅི་སྟེ་དེ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhether I have nurtured this body,\nOr it is eaten by vultures and such,\nIf there is no attachment or hatred,\nWhy should one become attached to it?\n", "translation": "Whether I have nurtured this body,\nOr it is eaten by vultures and such,\nIf there is no attachment or hatred,\nWhy should one become attached to it?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་འདི་ལྟར་བསྐྱངས་པའམ། །བྱ་རྒོད་སོགས་ཀྱིས་ཟོས་ཀྱང་རུང་། །ཆགས་མེད་ཞེ་སྡང་ཡོད་མིན་ན། །ཅི་སྟེ་དེ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད། །\n\nCommentary 1: སྐྱོང་བ་ནི་ཁ་ཟས་གྱ་ནོམ་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱས་པར་གསོ་བའོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ལའོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་བྱ་རྒོད་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བདག་གིས་འདི་ལྟར་གཅེས་པར་བསྐྱངས་པའམ། བྱ་རྒོད་སོགས་ཀྱིས་ཟོས་ཀྱང་རུང་སྟེ་དེ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་ཡང་མེད་ལ་ཞེ་སྡང་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ན་ཅི་སྟེ་དེ་ལ་བདག་ཆགས་པར་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nWhether I carefully nurture this body,\nOr vultures and others devour it,\nIf there is no attachment or hatred,\nWhy should I be attached to it?\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which discusses the futility of attachment to the body. The commentaries clarify that \"nurturing\" refers to nourishing the body with fine food, while \"attachment\" refers to the mind's attachment, and \"hatred\" is directed towards vultures and other creatures that might consume the body. The overall message is about maintaining equanimity regardless of what happens to one's physical form.", + "translation": "Whether I carefully nurture this body,\nOr vultures and others devour it,\nIf there is no attachment or hatred,\nWhy should I be attached to it?" } } }, @@ -15483,6 +43541,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་སྨོད་པས་ཁྲོ་བ་དང་། །གང་ཞིག་བསྟོད་པས་མགུ་འགྱུར་བ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཤེས་མེད་ན། །བདག་གིས་གང་གི་ངལ་བ་བྱས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhoever becomes angry when criticized,\nAnd whoever is pleased when praised,\nIf they lack understanding of reality,\nFor whom have I made my efforts?\n", "translation": "Whoever becomes angry when criticized,\nAnd whoever is pleased when praised,\nIf they lack understanding of reality,\nFor whom have I made my efforts?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་སྨོད་པས་ཁྲོ་བ་དང་། །གང་ཞིག་བསྟོད་པས་མགུ་འགྱུར་བ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་ཤེས་མེད་ན། །བདག་གིས་གང་གི་ངལ་བ་བྱས། །\n\nCommentary 1: གང་ཞིག་སྨད་པ་སྟེ་ངན་སྨྲས་བརྗོད་པས་ཁྲོ་བ་མེད་པ་ནི་སེམས་ལས་གཞན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཤེས་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་ལུས་སོ་ཞེས་མ་ཤེས་ནའོ། །ངལ་བ་ནི་དུབ་པར་བྱས་པའོ། །བདག་གིས་གང་གི་དོན་ངལ་བར་བྱ་ཞེ་འམ། ཡང་ན་གང་གིས་ན་བདག་གི་ངལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: གང་ཞིག་སྨད་པས་ཁྲོ་བ་དང་གང་ཞིག་བསྟོད་པས་མགུ་འགྱུར་བ་གལ་ཏེ་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པ་མེད་ན། བདག་གིས་ལུས་གང་གི་དོན་དུ་བསྟོད་སྨད་སོགས་ཀྱི་བླང་དོར་གྱིས་ངལ་བ་བྱས་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱས་པ་དོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWho becomes angry when criticized,\nAnd who becomes pleased when praised?\nIf this very body lacks awareness,\nFor whom have I exerted myself?\n\n\nThis translation conveys the core meaning that if the physical body itself lacks consciousness or awareness, then becoming angry at criticism or pleased with praise is pointless. The verse questions the purpose of exerting oneself for the sake of a body that cannot truly experience these reactions, suggesting that such efforts are ultimately meaningless.", + "translation": "Who becomes angry when criticized,\nAnd who becomes pleased when praised?\nIf this very body lacks awareness,\nFor whom have I exerted myself?" } } }, @@ -15506,6 +43569,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་ལུས་འདི་འདོད་འགྱུར་བ། །དེ་དང་བདག་བཤེས་ཡིན་ཞེ་ན། །ཐམས་ཅད་རང་གི་ལུས་འདོད་པས། །དེ་ལ་བདག་གོ་ཅིས་མི་དགའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf someone desires this body,\nAnd claims to be a friend to me,\nSince everyone desires their own body,\nWhy should I not be pleased with that?\n", "translation": "If someone desires this body,\nAnd claims to be a friend to me,\nSince everyone desires their own body,\nWhy should I not be pleased with that?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་ལུས་འདི་འདོད་འགྱུར་བ། །དེ་དང་བདག་བཤེས་ཡིན་ཞེ་ན། །ཐམས་ཅད་རང་གི་ལུས་འདོད་པས། །དེ་ལ་བདག་གོ་ཅིས་མི་དགའ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་གང་ཞིག་ལུས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་ལུས་ཀྱིས་དེ་དག་མི་ཤེས་ཀྱང་གང་ཞིག་ལུས་འདི་འདོད་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བར་གྱུར་པ་དེ་དང་བདག་བཤེས་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་དགའ་འོ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་ལུས་འདོད་པས་དེ་ལ་བདག་གིས་ཅིས་མི་དགའ་སྟེ་རིགས་པ་མཚུངས་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf one says, \"Whoever desires this body is my friend,\"\nThen since everyone desires their own body,\nWhy should I not be pleased with all of them?\n\n\nThis translation attempts to capture the logical argument being made in the Tibetan verse, using the commentaries to clarify the meaning. The verse is questioning the basis for considering someone a friend simply because they desire one's body, pointing out that by that logic, everyone should be considered a friend since all people desire their own bodies.", + "translation": "If one says, \"Whoever desires this body is my friend,\"\nThen since everyone desires their own body,\nWhy should I not be pleased with all of them?" } } }, @@ -15529,6 +43597,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་བདག་གིས་ཆགས་མེད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་ལུས་གཏང་བྱ། །དེས་ན་འདི་ལ་ཉེས་མང་ཡང་། །ལས་ཀྱི་སྤྱད་བཞིན་གཟུང་བར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, I shall give up my body without attachment\nFor the benefit of beings.\nThough it has many faults,\nI shall hold it like an instrument for deeds.\n", "translation": "Therefore, I shall give up my body without attachment\nFor the benefit of beings.\nThough it has many faults,\nI shall hold it like an instrument for deeds." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་བདག་གིས་ཆགས་མེད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་ལུས་གཏང་བྱ། །དེས་ན་འདི་ལ་ཉེས་མང་ཡང་། །ལས་ཀྱི་སྤྱད་བཞིན་གཟུང་བར་བྱ། །\n\nCommentary 1: འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུའོ། །ལས་བྱེད་པའི་སྤྱད་དེ་དཔེར་ན་དགོས་པའི་དོན་དུ་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ་། །ལུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡི་དམ་དུ་མ་བྱས་པར་ཉོན་མོངས་པ་ལ་གཞོམ་ཐབས་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྱོད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བདག་ལ་ཞེན་པ་ལ་ཉེས་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་དེ་བས་ན་བདག་གིས་ཆགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ལུས་འདི་དེ་དག་གི་བྲན་ནམ་ཡོ་བྱད་དུ་གཏང་བར་བྱའོ། །གཞན་ལ་ཕན་པར་ནུས་པ་དེས་ན་འདི་ལ་ཉེས་པ་མང་ཡང་ལས་ཀྱི་སྤྱད་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nTherefore, without attachment, I shall give up this body for the benefit of beings.\nThus, although it has many faults, I shall hold onto it like a tool for work.\n", + "translation": "Therefore, without attachment, I shall give up this body for the benefit of beings.\nThus, although it has many faults, I shall hold onto it like a tool for work." } } }, @@ -15552,6 +43625,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་བྱིས་པའི་སྤྱོད་པས་ཆོག །བདག་གིས་མཁས་པའི་རྗེས་བསྙགས་ཏེ། །བག་ཡོད་གཏམ་ནི་དྲན་བྱས་ནས། །གཉིད་དང་རྨུགས་པ་བཟློག་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, be content with childlike conduct.\nI will emulate the wise,\nAnd being mindful of careful speech,\nI shall dispel sleep and dullness.\n", "translation": "Therefore, be content with childlike conduct.\nI will emulate the wise,\nAnd being mindful of careful speech,\nI shall dispel sleep and dullness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་བྱིས་པའི་སྤྱོད་པས་ཆོག །བདག་གིས་མཁས་པའི་རྗེས་བསྙགས་ཏེ། །བག་ཡོད་གཏམ་ནི་དྲན་བྱས་ནས། །གཉིད་དང་རྨུགས་པ་བཟློག་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་མཁས་པ་སྟེ་དཔྱས་ར་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྙོག་པ་ནི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཡོད་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་རྣམ་པར་མ་ཡེངས་པའོ། །གཉིད་དེ་གཉིད་ཀྱིས་བྱིང་བར་འགྱུར་བའོ། །རྨུགས་པ་ནི་ལུས་སྙོམ་པ་སྟེ་ལེ་ལོའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ཐུན་མོང་གི་བྱ་བ་ལ་གདམས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་བསལ་བ་དང་། གཉེན་པོ་ལ་འབད་པ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། བདག་གཞན་མཉམ་པ་དང་བརྗེ་བ་བསྒོམ་དགོས་པ་དེ་བས་ན། ད་ནི་བྱིས་པའི་སྤྱོད་པ་དོན་མེད་པ་ལ་ཞེན་པས་ཆོག་སྟེ་དོན་མེད་ཀྱི། བདག་གི་མཁས་པ་སངས་རྒྱས་བྱང་སེམས་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྙེགས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་སུ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་བཞི་པ་དང་བདུན་པ་དང་བསླབ་བཏུས་ལ་སོགས་པར་བཤད་པའི་བག་ཡོད་པའི་གཏམ་རྣམས་དྲན་པར་བྱས་ནས་གཉིད་དང་རྨུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ། བཤེས་སྤྲིང་ལས། རྒོད་དང་འགྱོད་དང་གནོད་སེམས་རྨུགས་པ་དང་། །གཉིད་དང་འདོད་ལ་འདུན་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་འདི་དང་དགེ་བའི་ནོར། །འཕྲོག་པའི་ཆོམ་རྐུན་ལགས་པས་མཁྱེན་པར་མཛོད། །ཅེས་འབྱུང་བ་དེ་རྣམས་བཟློག་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nTherefore, childish behavior is enough.\nI shall pursue the ways of the wise.\nRecalling words of mindfulness,\nI will dispel sleepiness and dullness.\n", + "translation": "Therefore, childish behavior is enough.\nI shall pursue the ways of the wise.\nRecalling words of mindfulness,\nI will dispel sleepiness and dullness." } } }, @@ -15575,6 +43653,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་སྒྲིབ་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །ལོག་པའི་ལམ་ལས་སེམས་བླན་ཏེ། །ཡང་དག་དམིགས་ལ་རྟག་པར་ཡང་། །བདག་གིས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, in order to remove obscurations,\nI shall withdraw my mind from wrong paths,\nAnd constantly, with perfect focus,\nI shall place myself in meditative equipoise.\n", "translation": "Therefore, in order to remove obscurations,\nI shall withdraw my mind from wrong paths,\nAnd constantly, with perfect focus,\nI shall place myself in meditative equipoise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་སྒྲིབ་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །ལོག་པའི་ལམ་ལས་སེམས་བླན་ཏེ། །ཡང་དག་དམིགས་ལ་རྟག་པར་ཡང་། །བདག་གིས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་བསལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་དང་ཤེས་བྱའིའོ། །བདག་གིས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་ནི་གཏན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སྔར་གྱི་རྒྱུ་མཚན་དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་རྟོག་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དུ་འདོད་པའི་རྣམ་རྟོག་ལ་སོགས་པ་ལོག་པའི་ལམ་ལས་སེམས་བླན་ཏེ། ཡང་དག་པ་དགེ་བའི་དམིགས་པ་ལ་རྟག་པར་ཡང་བདག་གིས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །ལེའུ་བརྒྱད་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTherefore, in order to remove obscurations,\nI shall withdraw my mind from wrong paths,\nAnd constantly place it in perfect concentration\nOn the correct objects of meditation.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the importance of removing mental obscurations by withdrawing the mind from incorrect paths and maintaining constant focus on proper objects of meditation. The commentaries clarify that the obscurations refer to both afflictive emotions and cognitive obscurations, and that the meditation should be continuous and uninterrupted.", + "translation": "Therefore, in order to remove obscurations,\nI shall withdraw my mind from wrong paths,\nAnd constantly place it in perfect concentration\nOn the correct objects of meditation." } } }, @@ -15598,6 +43681,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡན་ལག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཐུབ་པས་ཤེས་རབ་དོན་དུ་གསུངས། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་དག །ཞི་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nAll these branches were taught\nBy the Sage for the sake of wisdom.\nTherefore, those who wish to pacify\nSufferings should cultivate wisdom.\n", "translation": "All these branches were taught\nBy the Sage for the sake of wisdom.\nTherefore, those who wish to pacify\nSufferings should cultivate wisdom." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡན་ལག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཐུབ་པས་ཤེས་རབ་དོན་དུ་གསུངས། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་དག །ཞི་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་གྱི་རྗེས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བསྡོགས་པ་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བསྡོགས་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་སོ། །ཤེས་རབ་ནི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི་བཀའ་སྩལ་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལྡོག་པ་སྟེ། ཞི་བར་འདོད་པས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ནི་དངོས་སུ་བྱ་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་བྲལ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མིང་མི་འཐོབ་པོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་མི་འཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །\n\nCommentary 2: ཤེས་རབ་ཀྱི་ལེའུ་ལ་གསུམ་སྟེ། མཚམས་སྦྱར་ཏེ་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་གདམས་པ་དང་། དེ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་ཐབས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་བར་གྱི་ཡན་ལག་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཚོགས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། ཐུབ་པས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡིན་པར་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས། ཡིད་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དོན་འདི་ཉིད་བསླབ་བཏུས་ལས་ཀྱང་། མཉམ་བཞག་ཡང་དག་ཇི་བཞིན་དུ། །ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། ། དེའི་ཕྱིར་ན་རང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དག་ཞི་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ནི་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་ལ། དེ་དག་ཀྱང་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་སྟེ། རིག་པ་དྲུག་ཅུ་པ་ལས། དངོས་པོར་ཁས་ལེན་ཡོད་ན་ནི། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་མི་བཟད་འབྱུང་། །ཞེས་སོ། །སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེ་སྤངས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་སྡུད་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་ཤེས་ནས། །ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་པ་ལས་ཡང་དག་འདའ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། ། རང་གིས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་ན། སེམས་འགྲེལ་ལས། དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས་བྱས་ན། །བློ་ནི་གཞན་དོན་ལ་དགའ་བར། །འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་དཀའ་བ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བས། གཞན་ལ་ཡང་སྟོང་ཉིད་བསྟན་ནས་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nAll these branches (of practice)\nWere taught by the Sage for the sake of wisdom.\nTherefore, those who wish to pacify sufferings\nShould cultivate wisdom.\n\n\nThis translation captures the key points that:\n1. The Buddha taught all the other practices (like generosity, etc.) as supporting causes for developing wisdom.\n2. Wisdom is the ultimate goal and most important factor.\n3. Those who wish to eliminate suffering for themselves and others should focus on cultivating wisdom.\n4. Wisdom, particularly the realization of emptiness, is what actually pacifies all sufferings by overcoming grasping at inherent existence.", + "translation": "All these branches (of practice)\nWere taught by the Sage for the sake of wisdom.\nTherefore, those who wish to pacify sufferings\nShould cultivate wisdom." } } }, @@ -15621,6 +43709,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཀུན་རྫོབ་དང་ནི་དོན་དམ་སྟེ། །འདི་ནི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །དོན་དམ་བློ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བརྗོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nConventional and ultimate -\nThese are accepted as the two truths.\nThe ultimate is not an object of mental activity.\nMental activity is said to be conventional.\n", "translation": "Conventional and ultimate -\nThese are accepted as the two truths.\nThe ultimate is not an object of mental activity.\nMental activity is said to be conventional." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཀུན་རྫོབ་དང་ནི་དོན་དམ་སྟེ། །འདི་ནི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །དོན་དམ་བློ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བརྗོད། །\n\nCommentary 1: ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་གཉིས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ཀུན་རྫོབ་ཅེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྫོབ་པར་བྱེད་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པས་ཀུན་རྫོབ་པོ། །དོན་དམ་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གལ་ཏེ་བདེན་པ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ལྟ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཤེ་ན། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་། ལམ་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་འདུས་ལ་འགོག་པ་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་སྙམ་ལ། དོན་དམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བློ་ནུབ་པར་གྱུར་པས་ན། བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོན་དམ་པའོ། །ཅི་སྟེ་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་བློ་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་པ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་བས་བདེན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱས་ནས།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ངོས་བཟུང་བ་དང་། དེ་ཡུལ་བདག་མེད་ལ་འཇུག་པ་དང་། སྤང་བྱ་དངོས་འཛིན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡུལ་བདེན་གཉིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང་། ཡུལ་ཅན་ལམ་དུ་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། བདེན་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་། དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། དབྱེ་བ་དང་། ངོ་བོ་དང་། དེ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་བློའི་ཁྱད་པར་རོ། ། དང་པོ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་བློ་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ཡིན་ལ་དེའི་ངོར་གྲུབ་པས་དེའི་བདེན་པ་སྟེ། འཇུག་པ་ལས། གཏི་མུག་རང་བཞིན་སྒྲིབ་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། །དེས་གང་བཅོས་མ་བདེན་པར་སྣང་བ་ནི། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་ཞེས་ཐུབ་པ་དེས་གསུངས་ཏེ། །བཅོས་མར་གྱུར་པའི་དངོས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་དང་། དོན་དམ་པ་ནི་འཕགས་པའི་སྣང་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ་དེའི་རྟོགས་བྱའི་དོན་ཡིན་པས་ན་དོན་དམ་སྟེ། དབུས་མཐའ་ལས། འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཕྱིར་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། འདི་གཉིས་ནི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། ། གཉིས་པ་ནི། དོན་དམ་པ་ནི། བདེན་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ལྷའི་བུ་དོན་དམ་པ་ནི་བདེན་པ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་ན་དོན་དམ་པའི་གྲངས་སུ་མི་འགྲོའོ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཀྱང་འདས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་བློ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འདིའོ་ཞེས་ཡོངས་གཅོད་དུ་གྲུབ་པ་མིན་ཏེ། བློ་ནི་དོན་དམ་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་འདོད་ཅེས་པའི་དོན་དུ་དགེ་ལྷ་འཆད་ཅིང་། ཤེར་འབྱུང་དང་རྣམ་སྣང་ནི་བློ་རྣམ་རྟོག་ཡིན་ཞིང་དེ་མ་རིག་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཡུལ་མིན་པར་འཆད་ལ། འདིར་བློ་ནི་དབུས་མཐའ་ལས། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཁམས་གསུམ་པ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་མིན་པ་དང་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟོགས་བྱ་ཡིན་པ་མི་འགལ་ཞིང་། མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་མིན་པར་གསུངས་པ་ནི་དེ་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ལ་དགོངས་ཤིང་། དེར་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པས་གང་དུ་ཡང་དེ་མ་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། སྣང་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཅིར་ཡང་མི་འཛིན་པས་དེ་རྟོགས་པར་འཇོགས་སྟེ། མ་སྐྱེས་དགྲའི་འགྱོད་པ་བསལ་བ་ལས། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐོང་བ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པའི་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་བ་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་ཀྱང་མི་འགལ་ལོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nConventional and ultimate -\nThese are accepted as the two truths.\nThe ultimate is not an object of conceptual mind.\nMind is said to be conventional.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n- There are two truths: conventional and ultimate\n- The ultimate truth is beyond the scope of conceptual thought\n- The mind/intellect itself is considered conventional\n\nThe commentaries provide helpful context, explaining that the conventional truth obscures or conceals ultimate reality, while the ultimate truth is the domain of noble beings' non-conceptual wisdom. They clarify that the ultimate cannot be grasped by ordinary conceptual mind, which is itself conventional and obscures true reality. The translation aims to convey these core ideas concisely.", + "translation": "Conventional and ultimate -\nThese are accepted as the two truths.\nThe ultimate is not an object of conceptual mind.\nMind is said to be conventional." } } }, @@ -15644,6 +43737,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་རྣམ་གཉིས་མཐོང་། །རྣལ་འབྱོར་པ་དང་ཕལ་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་ནི། །རྣལ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་ཅིང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIn this regard, two worlds are seen:\nThat of the yogis and that of ordinary beings.\nAs for the world of ordinary beings,\nIt is harmed by the world of the yogis.\n", "translation": "In this regard, two worlds are seen:\nThat of the yogis and that of ordinary beings.\nAs for the world of ordinary beings,\nIt is harmed by the world of the yogis." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལ་འཇིག་རྟེན་རྣམ་གཉིས་མཐོང་། །རྣལ་འབྱོར་པ་དང་ཕལ་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་ནི། །རྣལ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་ཅིང་། །\n\nCommentary 1: དེའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེ་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཇིག་པར་བྱེད་ཉམས་པར་བྱེད་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ནོ། །རྣམ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་གཉིས་དབང་དུ་བྱས་པའི། འཇིག་རྟེན་ཡང་གཉིས་སོ། །མཐོང་བ་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་སྟེ་ལུང་དང་རིགས་པས་སོ། །ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྣལ་འབྱོར་རོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ལྟ་བའོ། །ཕལ་པ་ནི་འཁོར་བར་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་སྟེ་ཕལ་པར་སྐྱེས་པའོ། །ཕལ་པ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་སྟེ། འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་གཉིས་གང་གིས་གང་ལ་གནོད་པར་བྱེད་སྙམ་པ་ལ། དེ་ལ་ཞེས་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། གང་ཟག་གི་དབྱེ་བ་དང་། གནོད་པའི་རིམ་པ་དང་། གནོད་བྱེད་ཀྱི་རིགས་པའོ། །དང་པོ་ནི། བདེན་པ་གཉིས་པོ་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་སྟེ་གང་ཟག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མཐོང་སྟེ། ཞི་ལྷག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་རྣལ་འབྱོར་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཕལ་པར་འགྲེལ་པ་དག་ལས་འཆད་ཀྱང་།བདག་མེད་ཀྱི་དོན་ལ་ཤེས་རབ་གསུམ་ཅི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པར་བྱེད་པ་རིགས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཡོད་པ་དེ་ལས་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་རྣམས་ནི་ལུས་གཅིག་པུ་དང་སེམས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བལྟ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱི་རིགས་པ་ལུས་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆ་ཤས་དུ་མ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་། སེམས་མི་རྟག་སྟེ། གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གནོད་ཅིང་།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nIn this regard, two types of worldly beings are seen:\nYogis and ordinary people.\nAmong them, the ordinary worldly beings\nAre refuted by the worldly yogis.\n", + "translation": "In this regard, two types of worldly beings are seen:\nYogis and ordinary people.\nAmong them, the ordinary worldly beings\nAre refuted by the worldly yogis." } } }, @@ -15667,6 +43765,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་ཁྱད་ཀྱིས། །གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད། །གཉི་ག་ཡང་ནི་འདོད་པའི་དཔེས། །འབྲས་བུའི་དོན་དུ་མ་དཔྱད་ཕྱིར།\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven for yogis, those of higher levels\nHarm those of lower levels through their superior minds.\nSince both are like examples of desire,\nThey have not examined for the sake of the result.\n", "translation": "Even for yogis, those of higher levels\nHarm those of lower levels through their superior minds.\nSince both are like examples of desire,\nThey have not examined for the sake of the result." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་བློ་ཁྱད་ཀྱིས། །གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད། །གཉི་ག་ཡང་ནི་འདོད་པའི་དཔེས། །འབྲས་བུའི་དོན་དུ་མ་དཔྱད་ཕྱིར།\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་ཁོ་ན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་དམ་འོན་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ཡང་གནོད་སྙམ་པ་ལ། གོང་མ་གོང་མ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་གི་བློའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཕལ་པའི་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། གཉི་ག་འདོད་པའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་དང་ཕལ་པ་གཉི་ག་དངོས་པོ་མེད་པར་གྲུབ་པའི་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུའི་དཔེས་སོ། །ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་ཚུལ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་པ་གཞན་དག་གི་སུན་འབྱིན་ན་འདིར་ཐ་མལ་པའི་ཤེས་པ་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། དགོས་པའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དགོས་པ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་བསྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཉེ་བར་བླང་བའི་འབྲས་བུའོ། །དོན་དུ་སྟེ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དུའོ། །མི་དཔྱད་ཅེས་པ་ནི་དཔྱད་པར་མི་བྱ་བ་སྟེ། མ་དཔྱད་པ་དེའི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་དུ་ཟད་མོད། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དོན་དམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཡིན་པས་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ལས་འགལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། ཐ་སྙད་པའི་བདེན་པ་ནི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་ཐབས་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཅི་སྟེ་རྩོད་པར་བྱེད་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: རྣལ་འབྱོར་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་སྨྲ་བ་དང་། སེམས་ཙམ་པ་དང་། དབུ་མ་པ་གསུམ་པོ་ཡང་བློ་ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་དང་མཐུན་མི་མཐུན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་འོག་མ་འོག་མ་རྣམས་ལ་གནོད་དེ། འདི་ལྟར་དོན་སྨྲ་སྡེ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བ་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་དང་། འཛིན་པ་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་དོན་དམ་དུ་བལྟ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཙམ་པའི་རིགས་པ། དྲུག་གིས་ཅིག་ཅར་སྦྱར་བ་ན། །ཕྲ་བར་རྡུལ་ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར། །དྲུག་པོ་དག་ནི་གོ་གཅིག་ན། །གོང་བུའང་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་གནོད་དེ། གསག་བྱ་རྡུལ་ཕྲན་མ་གྲུབ་པས་དེ་བསགས་པའི་རགས་པ་མི་འགྲུབ་ལ། དེ་མ་གྲུབ་ན་དེ་གཉིས་བདེན་པ་མི་འགྲུབ་པས་སོ། །སེམས་ཙམ་པས་གཟུང་འཛིན་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་རང་རིག་རང་གསལ་དོན་དམ་དུ་བལྟ་སྟེ། དེ་ལ་དབུ་མ་པའི་འདིར་འཆད་པའི་རང་རིག་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་གནོད་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི། དགེ་ལྷ་ནི་གཉིས་ཀ་འདོད་ཅིང་ཀུན་ལ་གྲགས་པའི་དཔེས་བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་དཔྱད་མི་དགོས་ཞེས་འཆད་ལ། འདིར་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ངོ་ན་དེ་ལྟར་སྣང་བས་ཡུལ་དེ་དག་མི་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པས་དེའི་བློ་འཁྲུལ་པ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། ཕལ་པ་དང་རྣལ་འབྱོར་པ་གཉིས་ཀ་མི་བདེན་པར་འདོད་པ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་རྣལ་འབྱོར་པ་དངོས་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ངོ་ན་སྣང་བ་ཡང་བདེན་པ་ཁེགས་པས་དེ་དག་གི་བློ་འཁྲུལ་པར་གྲུབ་ན་ཕལ་པ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས་ཞེས་བཤད་ནས་འབྲས་བུ་ཞེས་སོགས་རྩོད་སྤོང་བྱེད་པ་རྣམ་སྣང་གི་ལུགས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nEven among yogis, those of higher levels refute those below through their superior understanding.\nBoth [ordinary people and yogis] use examples of illusion to illustrate their views.\n[This is] because they have not analyzed for the sake of the ultimate fruit.\n", + "translation": "Even among yogis, those of higher levels refute those below through their superior understanding.\nBoth [ordinary people and yogis] use examples of illusion to illustrate their views.\n[This is] because they have not analyzed for the sake of the ultimate fruit." } } }, @@ -15690,6 +43793,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་དངོས་མཐོང་ཞིང་། །ཡང་དག་ཉིད་དུའང་རྟོག་བྱེད་ཀྱི། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མིན་པས་འདིར། །རྣལ་འབྱོར་པ་དང་འཇིག་རྟེན་རྩོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWorldly people see things as real\nAnd conceive of them as truly existent.\nSince they do not view them as illusion-like,\nHere yogis and worldly people dispute.\n", "translation": "Worldly people see things as real\nAnd conceive of them as truly existent.\nSince they do not view them as illusion-like,\nHere yogis and worldly people dispute." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་དངོས་མཐོང་ཞིང་། །ཡང་དག་ཉིད་དུའང་རྟོག་བྱེད་ཀྱི། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མིན་པས་འདིར། །རྣལ་འབྱོར་པ་དང་འཇིག་རྟེན་རྩོད། །\n\nCommentary 1: འཇིག་རྟེན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མེད་པ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བས་དངོས་པོར་མཐོང་ལ་ཡང་དག་ཉིད་དུ་འང་སྟེ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འཛིན་གྱི། ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་སྒྱུ་མ་ལྟར་མཐོང་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་མ་ཡིན་པས་ན་འདིར་རྣམ་པར་རྩོད་པར་བྱེད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་རྩོད་སྤོང་ལ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དང་། དོན་དམ་ལ་བརྟེན་པའི་རྩོད་སྤོང་ངོ་། །དང་པོ་ལ་ལྔ་སྟེ། ལམ་ལ་མི་འཇུག་པ་དང་། ཡུལ་ལ་མི་རྩོད་པ་དང་། ཚད་མས་བསལ་བ་དང་། ལུང་དང་འགལ་བ་དང་། ཧ་ཅང་ཐལ་བ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་མེད་ན་སྦྱིན་སོགས་ལས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་མེད་པས་དེའི་དོན་དུ་དེ་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པར་དེ་མེད་ཀྱང་མ་དཔྱད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་སོགས་ལ་འཇུག་པ་མི་འགལ་ལོ། ། གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དང་ཕལ་པ་གཉིས་ཀ་ལ་སྣང་བས་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་རྩོད་ཅེ་ན། སྣང་བར་འདྲ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཕལ་པ་ཡིས་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མཐོང་ཞིང་དེ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་མིན་ལ་རྣལ་འབྱོར་པས་དེ་ལྟར་ཤེས་པས་ན་འདིར་རྣལ་འབྱོར་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པ་རྩོད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nWorldly people see things as real,\nAnd conceive of them as truly existent.\nUnlike yogis who see them as illusion-like,\nThus yogis and worldly people dispute here.\n\n\nThis translation captures the key points that:\n1. Ordinary worldly people perceive phenomena as truly real and existent.\n2. In contrast, yogis or spiritual practitioners see phenomena as illusory or magical-like appearances.\n3. This difference in perception leads to disagreement or dispute between yogis and ordinary people.\n\nThe commentaries provide additional context about the conventional vs. ultimate truth perspectives and how this relates to Buddhist practice and philosophy.", + "translation": "Worldly people see things as real,\nAnd conceive of them as truly existent.\nUnlike yogis who see them as illusion-like,\nThus yogis and worldly people dispute here." } } }, @@ -15713,6 +43821,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཟུགས་སོགས་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །གྲགས་པས་ཡིན་གྱི་ཚད་མས་མིན། །དེ་ནི་མི་གཙང་ལ་སོགས་ལ། །གཙང་སོགས་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་བརྫུན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe direct perception of form and so forth\nIs by convention, not by valid cognition.\nIt is false, just like the convention\nOf seeing purity and so on in what is impure.\n", "translation": "The direct perception of form and so forth\nIs by convention, not by valid cognition.\nIt is false, just like the convention\nOf seeing purity and so on in what is impure." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཟུགས་སོགས་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །གྲགས་པས་ཡིན་གྱི་ཚད་མས་མིན། །དེ་ནི་མི་གཙང་ལ་སོགས་ལ། །གཙང་སོགས་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་བརྫུན། །\n\nCommentary 1: གཟུགས་ལ་སོགས་པས་དོན་བྱེད་པར་ནུས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བསྙོན་གདབ་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། གཟུགས་སོགས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་པས་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཚད་མ་སྟེ་དོན་དམ་པའི་ཚད་མས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཚད་མས་བཟུང་བ་ཡིན་པས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། གང་ཞིག་དབང་པོ་ལ་དམིགས་པ། །དེ་ཡི་གལ་ཏེ་དོན་དམ་ཡིན། །དེ་ཉིད་བྱིས་པས་རིག་པས་ན། །དོན་དམ་ཤེས་པ་དེ་ཅི་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་གྲུབ་ཀྱང་བརྫུན་པའི་དཔེ་གང་སྙམ་པ་ལ། དེ་ནི་མི་གཙང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་གཙང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་གཙང་བའི་བློ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་བརྫུན་པ་ཉིད་དེ། དེ་མ་ཡིན་ལ་དེར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་དུ་ཆུག །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པས་རྫུན་པར་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། མི་འགལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཚད་མ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་ནི་མིན་ཏེ། དེ་ནི་ལུས་མི་གཙང་བ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་ལ་སོགས་པར་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་རྫུན་པས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལས། མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་ཚད་མ་མིན། །ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱང་ཚད་མ་མིན། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་འདི་དག་ཚད་ཡིན་ན། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་སུ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་གསུང་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the commentaries provided:\n\n\nThe direct perception of form and so forth\nIs merely by convention, not by valid cognition.\nIt is false, just like the conventional notion\nOf purity and so on regarding what is impure.\n", + "translation": "The direct perception of form and so forth\nIs merely by convention, not by valid cognition.\nIt is false, just like the conventional notion\nOf purity and so on regarding what is impure." } } }, @@ -15736,6 +43849,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་གཞུག་པའི་དོན་དུ་ནི། །མགོན་པོས་དངོས་བསྟན་དེ་ཉིད་དུ། །དེ་དག་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མིན། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འགལ་ཞེ་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor the sake of guiding worldly beings,\nThe Protector taught things as truly existent.\nThose are not momentary in ultimate reality,\nBut this contradicts even the conventional, one might object.\n", "translation": "For the sake of guiding worldly beings,\nThe Protector taught things as truly existent.\nThose are not momentary in ultimate reality,\nBut this contradicts even the conventional, one might object." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་གཞུག་པའི་དོན་དུ་ནི། །མགོན་པོས་དངོས་བསྟན་དེ་ཉིད་དུ། །དེ་དག་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མིན། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འགལ་ཞེ་ན། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པར་མཛད་པ་ཇི་ལྟར་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བརྟན་པར་མཛད་པ་སྟེ། དང་པོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་ན་སྐྲག་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། རྒྱལ་བས་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས། །གསུངས་པ་དགོས་པའི་དབང་གིས་ཏེ། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་། །དེ་བཞིན་དགོས་པའི་དབང་གིས་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །སྐད་ཅིག་མར་གསུངས་པས་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ད་ལྟར་ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཞེས་སྨོས་སོ། །གཞན་གྱི་བརྗོད་པ་འགལ་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འགལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཡིན་པར་གྲགས་པས་ན་གྲགས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལན་བརྗོད་པ་རྣལ་འབྱོར་པ་སྟེ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དེ། གྲགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་དེ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: བཞི་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་ན་ཐུབ་པས་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་གིས་མི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དགོངས་གཞི་སྣང་བ་ཙམ་ལ་དགོངས་ནས། དགོས་པ་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་འཇིག་རྟེན་རིམ་གྱིས་གཞུག་པའི་དོན་དུ་མགོན་པོས་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་བསྟན་ཏེ། རྒྱལ་བས་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས། །གསུངས་པ་དགོངས་པའི་དབང་གིས་ཏེ། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་། །དེ་བཞིན་དགོངས་པའི་དབང་གིས་གསུངས། །ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་དེ་དག་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དུའང་བདེན་པ་མིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་འགོག་པའི་རིགས་པས་གནོད་པས་སོ། །སྐད་ཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ཕལ་པ་ལ་མི་སྣང་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པའི་འཇིག་རྟེན་ཏེ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ཙམ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ་ཡིན་ནོ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nFor the sake of guiding worldly beings,\nThe Protector taught phenomena as real.\nIn ultimate reality, they are not momentary,\nAnd if you say this contradicts conventional truth as well:\n\n[The response is:]\nFor yogis who have realized selflessness,\nMomentariness appears conventionally.\nThus there is no fault, as it does not contradict\nWhat is known to the world.\n", + "translation": "For the sake of guiding worldly beings,\nThe Protector taught phenomena as real.\nIn ultimate reality, they are not momentary,\nAnd if you say this contradicts conventional truth as well:\n\n[The response is:]\nFor yogis who have realized selflessness,\nMomentariness appears conventionally.\nThus there is no fault, as it does not contradict\nWhat is known to the world." } } }, @@ -15759,6 +43877,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྣལ་འབྱོར་ཀུན་རྫོབ་ཉེས་མེད་དེ། །འཇིག་རྟེན་ལ་ལྟོས་དེ་ཉིད་མཐོང་། །གཞན་དུ་བུད་མེད་མི་གཙང་བར། །ངེས་རྟོག་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe yoga of relative truth is faultless.\nIn relation to the world, it sees reality.\nOtherwise, viewing women as impure\nWould be refuted by worldly convention.\n", "translation": "The yoga of relative truth is faultless.\nIn relation to the world, it sees reality.\nOtherwise, viewing women as impure\nWould be refuted by worldly convention." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྣལ་འབྱོར་ཀུན་རྫོབ་ཉེས་མེད་དེ། །འཇིག་རྟེན་ལ་ལྟོས་དེ་ཉིད་མཐོང་། །གཞན་དུ་བུད་མེད་མི་གཙང་བར། །ངེས་རྟོག་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གནོད་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: རྣལ་འབྱོར་པ་ཁོ་ནས་མཐོང་བ་ཇི་ལྟར་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་ཕུང་མི་གཙང་བར་གསུངས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་པས་གཙང་བ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རློམས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: འོ་ན་སྐད་ཅིག་མཐོང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་རྟག་སོགས་སུ་ལྟ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་རྣལ་འབྱོར་པས་སྐད་ཅིག་མ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་བཞག་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་དམ་ཡིན་པས་སོ། །གཞན་དུ་ཐ་མལ་པ་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་བུད་མེད་མི་གཙང་བར་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གཙང་བར་འཛིན་པས་གནོད་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་དུ་དགེ་ལྷ་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nFor yogis, conventional reality is without fault.\nIn relation to the worldly, they see the true nature of things.\nOtherwise, if women were seen as impure,\nThe worldly view would contradict their definite realization.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the verse, which discusses how yogis perceive reality differently from ordinary people. It suggests that yogis see the true nature of things while still operating within conventional reality, and that this perspective prevents contradictions that might arise from worldly views about purity and impurity, particularly regarding the perception of women's bodies.", + "translation": "For yogis, conventional reality is without fault.\nIn relation to the worldly, they see the true nature of things.\nOtherwise, if women were seen as impure,\nThe worldly view would contradict their definite realization." } } }, @@ -15782,6 +43905,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྒྱུ་འདྲའི་རྒྱལ་ལས་བསོད་ནམས་ནི། །ཇི་ལྟར་དངོས་ཡོད་ལ་ཇི་བཞིན། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་སྒྱུ་འདྲ་ན། །ཤི་ནས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFrom illusory-like victory, merit\nIs just as it is in reality.\nIf sentient beings are like illusions,\nHow then are they reborn after death?\n", "translation": "From illusory-like victory, merit\nIs just as it is in reality.\nIf sentient beings are like illusions,\nHow then are they reborn after death?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྒྱུ་འདྲའི་རྒྱལ་ལས་བསོད་ནམས་ནི། །ཇི་ལྟར་དངོས་ཡོད་ལ་ཇི་བཞིན། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་སྒྱུ་འདྲ་ན། །ཤི་ནས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་དེ་ལ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྒྱལ་བ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་གང་ཞིག་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་། །ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ཕན་པ་དང་། གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། དེ་ཇི་ལྟར་སེམས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལན་བརྗོད་པ། བདེན་པ་ལས་འབྱུང་བཞིན་དུ་འབྱུང་། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་བདེན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །བསོད་ནམས་ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་རྒྱལ་བ་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྒྱལ་བ་ལས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འུ་བུ་ཅག་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །རྐྱེན་འདི་དང་ཕྲད་པ་ལས་འདི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་ལ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བའོ། །ཅི་སྟེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །ཤི་ནས་ཏེ་ཤི་བའི་རྗེས་ལའོ། །སྐྱེ་བ་ནི་འབྱུང་བ་སྟེ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བས་ན་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའོ་ཞེས་བསམ་པའོ། །\n\nCommentary 2: ལྔ་པ་ལ་བཞི་སྟེ། བསོད་ནམས་མི་འཐོབ་པ་དང་། ཉིང་མཚམས་མི་སྦྱོར་བ་དང་། དགེ་སྡིག་མེད་པ་དང་། སྤྱོད་པ་དོན་མེད་པ་སྤང་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་མེད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱང་རྫུན་པས་དེ་མཆོད་པ་ལ་བསོད་ནམས་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་རང་རྒྱལ་བ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ལ་མཆོད་པས་བསོད་ནམས་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཞིག་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ་འདྲ་བའི་རྒྱལ་བ་ལ་མཆོད་པས་བསོད་ནམས་སྒྱུ་མ་འདྲ་བ་ཐོབ་པས་སྐྱོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nFrom [offerings to] the Buddha who is like an illusion,\nMerit arises just as it would from [offerings to] a truly existent one.\nIf sentient beings are like illusions,\nHow then are they born after death?\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the input text and commentaries:\n\n1. The first two lines address whether merit can arise from offerings to a Buddha who is illusory. The answer is that merit arises just as it would from offerings to a truly existent Buddha.\n\n2. The last two lines raise a question: If sentient beings are illusory, how can they be reborn after death? This seems to challenge the idea that all phenomena are illusory.\n\nThe commentaries explain that there is no real difference between conventional and ultimate truth in this context - merit arises conventionally from offerings to an illusory Buddha just as it would ultimately from offerings to a truly existent Buddha. They also note that this question about rebirth is posed by an opponent of the view that all phenomena are illusory.", + "translation": "From [offerings to] the Buddha who is like an illusion,\nMerit arises just as it would from [offerings to] a truly existent one.\nIf sentient beings are like illusions,\nHow then are they born after death?" } } }, @@ -15805,6 +43933,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་སྲིད་རྐྱེན་རྣམས་འཚོགས་གྱུར་པ། །དེ་སྲིད་སྒྱུ་མའང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རྒྱུན་རིང་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་ན། །སེམས་ཅན་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAs long as conditions are gathered,\nFor that long illusions will arise.\nHow can sentient beings truly exist,\nJust by virtue of lasting a long time?\n", "translation": "As long as conditions are gathered,\nFor that long illusions will arise.\nHow can sentient beings truly exist,\nJust by virtue of lasting a long time?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་སྲིད་རྐྱེན་རྣམས་འཚོགས་གྱུར་པ། །དེ་སྲིད་སྒྱུ་མའང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །རྒྱུན་རིང་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་ན། །སེམས་ཅན་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ལན་བརྗོད་པ་ཇི་སྲིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཇི་སྲིད་དུ་སྔགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པའི་དུས་དེ་སྲིད་དུ་སྒྱུ་མ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་དུ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་ཤི་བ་རྣམས་ཀྱང་སླར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡུན་རིང་བར་གནས་པ་ཙམ་གྱིས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུན་རིང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རིང་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྒྱུན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་དམ་པར་གཞན་ནི་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་ན་དེ་ཤི་ནས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཇི་སྲིད་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྒྱུ་མའང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་མི་བདེན་ཡང་འབྱུང་བར་འདྲ་བས་རྒྱུན་རིང་བ་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་ན་སྒྱུ་མ་བས་སེམས་ཅན་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་རྒྱུན་རིང་ཐུང་ལའང་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nAs long as the conditions are assembled,\nFor that long, illusions will arise.\nHow, merely by lasting a long time,\nCould sentient beings truly exist?\n\n\nThis translation conveys that sentient beings, like magical illusions, arise when the necessary conditions come together. It questions the notion that something becomes truly existent simply because it persists for a long time, emphasizing the illusory nature of phenomena including sentient beings, despite their seeming continuity.", + "translation": "As long as the conditions are assembled,\nFor that long, illusions will arise.\nHow, merely by lasting a long time,\nCould sentient beings truly exist?" } } }, @@ -15828,6 +43961,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བསད་སོགས་ལ། །སེམས་མེད་ཕྱིར་ན་སྡིག་མེད་དེ། །སྒྱུ་མའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལ། །བསོད་ནམས་དང་ནི་སྡིག་པ་འབྱུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince an illusory person has no mind,\nThere is no sin in killing and so forth.\nFor one possessing an illusory mind,\nBoth merit and sin arise.\n", "translation": "Since an illusory person has no mind,\nThere is no sin in killing and so forth.\nFor one possessing an illusory mind,\nBoth merit and sin arise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བསད་སོགས་ལ། །སེམས་མེད་ཕྱིར་ན་སྡིག་མེད་དེ། །སྒྱུ་མའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ལ། །བསོད་ནམས་དང་ནི་སྡིག་པ་འབྱུང་། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་དང་རང་བཞིན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་བསད་ཀྱང་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། སྒྱུ་མ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་བསད་སེམས་ཀྱིས་སྦྱར་ན་ཉེས་པར་ནི་འགྱུར་ལ་སྲོག་གཅོད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཅིག་ཤོས་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་སྲོག་གཅོད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། སྒྱུ་མའི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མའོ། །ལྡན་པ་ནི་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །ཕན་པ་དང་གནོད་པ་སྲིད་པའི་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་དངོས་སུ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ནི་བསད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། ད་དུང་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ནུས་པ་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་ཚིག་བཞིན་དུ་མོས་པ་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཕ་རོལ་པོས་སེམས་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པར་བརྩད་པར་འདོད་ནས།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། འོ་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དང་། སྒྱུ་མས་སྒྱུ་མ་བསད་པ་དང་། མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགེ་སྡིག་ཡོད་མེད་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་སྒྱུ་མས་བསད་པ་དང་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱེད་པ་པོ་ལ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྡིག་མེད་དེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་བྱས་པ་ན། བྱེད་པ་པོ་ལ་བྱམས་སྡང་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཡོད་པས་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་འབྱུང་།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nKilling an illusory person and such\nIncurs no sin, as there is no mind.\nBut for one possessing an illusory mind,\nBoth merit and sin can arise.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the input verse and commentaries:\n\n1. Actions like killing an illusory being do not incur sin, because the illusory being has no mind.\n2. However, for a sentient being with an \"illusory mind\" (i.e. a conventional mind that is ultimately empty), both positive and negative karma can arise.\n3. The commentaries clarify that while both illusory and conventional beings are ultimately empty, only beings with minds can generate karma.\n4. The mind itself is described as illusory, but it serves as the basis for virtuous and non-virtuous actions.\n5. When one directly perceives the illusory nature of reality, no negative karma is generated, but ordinary beings still operate on the conventional level.", + "translation": "Killing an illusory person and such\nIncurs no sin, as there is no mind.\nBut for one possessing an illusory mind,\nBoth merit and sin can arise." } } }, @@ -15851,6 +43989,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྔགས་སོགས་རྣམས་ལ་ནུས་མེད་ཕྱིར། །སྒྱུ་མའི་སེམས་ནི་འབྱུང་བ་མེད། །སྣ་ཚོགས་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །སྒྱུ་མ་དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince mantras and such have no power,\nThe illusory mind does not arise.\nFrom various conditions arising,\nThat illusion too is manifold.\n", "translation": "Since mantras and such have no power,\nThe illusory mind does not arise.\nFrom various conditions arising,\nThat illusion too is manifold." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྔགས་སོགས་རྣམས་ལ་ནུས་མེད་ཕྱིར། །སྒྱུ་མའི་སེམས་ནི་འབྱུང་བ་མེད། །སྣ་ཚོགས་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །སྒྱུ་མ་དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །\n\nCommentary 1: སྔགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ནི་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་དུ་མི་སྲིད་དོ། །ལན་བརྗོད་པ། སྣ་ཚོགས་ཞེས་བརྗོད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའི་སྒྱུ་མ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ཞེས་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བའོ། །དེ་ལྟ་ན་སྒྱུ་མའི་སྒྲ་མཚུངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དེ། དེས་ན་སྔགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན་ལ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་ནི་སེམས་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: སེམས་ཡོད་མེད་ཀྱི་ཁྱད་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྒྱུ་མའི་རྒྱུ་སྔགས་སོགས་རྣམས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མའི་སེམས་ནི་འབྱུང་བ་མེད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ལ་ཡོད་པས་སོ། །རྫུན་ཡང་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་ནི་རྒྱུ་མི་འདྲ་བ་ལ་ལྟོས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྣ་ཚོགས་ཤིང་མི་འདྲ་བའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་སྒྱུ་མ་དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་ཤིང་མི་འདྲ་བ་ཉིད་འབྱུང་གི\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nSince mantras and such lack the power [to produce consciousness],\nIllusory mind does not arise [from them].\nArising from various conditions,\nThat illusion itself is also diverse.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. Mantras and similar things cannot produce consciousness\n2. Therefore, an illusory mind does not arise from them\n3. However, illusions do arise from various causes and conditions\n4. These illusions are diverse, reflecting their diverse causes\n\nThe commentaries clarify that while both mantras and ignorance can produce illusions, only ignorance produces the illusion of mind/consciousness. The diversity of illusions reflects the diversity of their causes.", + "translation": "Since mantras and such lack the power [to produce consciousness],\nIllusory mind does not arise [from them].\nArising from various conditions,\nThat illusion itself is also diverse." } } }, @@ -15874,6 +44017,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྐྱེན་གཅིག་གིས་ནི་ཀུན་ནུས་པ། །གང་ན་ཡང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་མྱ་ངན་འདས། །འཁོར་བ་ཀུན་རྫོབ་དེ་ལྟ་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThere is nowhere that a single cause\nCan produce all effects.\nIf ultimate truth is nirvana,\nAnd samsara is conventional truth,\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical meaning about causality, ultimate and conventional truth, and the relationship between nirvana and samsara expressed in the original Tibetan verse.", "translation": "tags:\n\n\nThere is nowhere that a single cause\nCan produce all effects.\nIf ultimate truth is nirvana,\nAnd samsara is conventional truth," + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྐྱེན་གཅིག་གིས་ནི་ཀུན་ནུས་པ། །གང་ན་ཡང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་མྱ་ངན་འདས། །འཁོར་བ་ཀུན་རྫོབ་དེ་ལྟ་ན། །\n\nCommentary 1: རྐྱེན་གཅིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པའི་རྒྱུས་ཐམས་ཅད་དུ་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྒྱུ་མ་ཁ་ཅིག་ནི་སྔགས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ལ། སྒྱུ་མ་ཁ་ཅིག་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཀྱི་མ་རིག་པས་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་བརྗོད་པར་ཟད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དོ། །ཕ་རོལ་པོས་ཡང་སྐྱོན་གཞན་བརྗོད་པར་འདོད་ནས། གལ་ཏེ་དོན་དམ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། །གདོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པར་ཟད་དོ་ཞེས་ཟེར་བའི་ལྟ་ན།\n\nCommentary 2: རྐྱེན་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་ཀུན་བསྐྱེད་ནུས་པ་ནི་གང་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཁོར་བ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་རིགས་པ་མཚུངས་པས།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThere is nowhere that a single condition\nCan produce all effects.\nIf ultimate reality is nirvana,\nAnd samsara is merely conventional,\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. No single cause or condition can produce all effects universally.\n2. There is a contrast being drawn between ultimate reality (paramārtha) and conventional reality (saṃvṛti).\n3. From the ultimate perspective, all phenomena are inherently in a state of nirvana.\n4. Samsara is described as existing only conventionally or nominally.\n\nThe commentaries provide important context about the philosophical debate being referenced, contrasting ultimate and conventional perspectives on the nature of reality, samsara, and nirvana.", + "translation": "There is nowhere that a single condition\nCan produce all effects.\nIf ultimate reality is nirvana,\nAnd samsara is merely conventional," } } }, @@ -15897,6 +44045,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སངས་རྒྱས་ཀྱང་ནི་འཁོར་འགྱུར་བས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །རྐྱེན་རྣམས་རྒྱུན་ནི་མ་ཆད་ན། །སྒྱུ་མའང་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་གྱི། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven Buddhas are subject to change,\nSo what use is there in bodhisattva conduct?\nIf the stream of conditions is unbroken,\nEven illusions will not cease to appear.\n", "translation": "Even Buddhas are subject to change,\nSo what use is there in bodhisattva conduct?\nIf the stream of conditions is unbroken,\nEven illusions will not cease to appear." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསངས་རྒྱས་ཀྱང་ནི་འཁོར་འགྱུར་བས། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །རྐྱེན་རྣམས་རྒྱུན་ནི་མ་ཆད་ན། །སྒྱུ་མའང་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་གྱི། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མངའ་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཀྱང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་མགོ་བྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་སྲིད་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལན་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡང་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: སྣང་བའི་ཆ་ནས་སངས་རྒྱས་འཁོར་བར་འགྱུར་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། རྐྱེན་རྣམས་རྒྱུན་མ་ཆད་ན་སྒྱུ་མའང་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་འཁོར་བར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་རྒྱུན་མ་ཆད་པས་འཁོར་བ་ཡིན་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven if Buddhas were to cycle in samsara,\nWhat use would there be in practicing the bodhisattva path?\nAs long as the stream of conditions is not cut off,\nEven illusions will not cease to appear.\n\n\nThis translation captures the core meaning that even if Buddhas appeared to cycle in samsara, it would be like an illusion due to the continuation of conditions, and does not negate the value of bodhisattva practice. The commentaries clarify that this is discussing the appearance aspect, not the ultimate nature of Buddhahood.", + "translation": "Even if Buddhas were to cycle in samsara,\nWhat use would there be in practicing the bodhisattva path?\nAs long as the stream of conditions is not cut off,\nEven illusions will not cease to appear." } } }, @@ -15920,6 +44073,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྐྱེན་རྣམས་རྒྱུན་ནི་ཆད་པས་ན། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ་། །གང་ཚེ་འཁྲུལ་པའང་ཡོད་མིན་ན། །སྒྱུ་མ་གང་གིས་དམིགས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince the continuum of conditions is cut off,\nThey do not arise even conventionally.\nWhen delusion itself does not exist,\nBy what could illusions be perceived?\n", "translation": "Since the continuum of conditions is cut off,\nThey do not arise even conventionally.\nWhen delusion itself does not exist,\nBy what could illusions be perceived?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྐྱེན་རྣམས་རྒྱུན་ནི་ཆད་པས་ན། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ་། །གང་ཚེ་འཁྲུལ་པའང་ཡོད་མིན་ན། །སྒྱུ་མ་གང་གིས་དམིགས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: རྐྱེན་རྣམས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་སྒྱུ་མ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་སྒྱུ་མ་ཡང་ངོ་། །རྐྱེན་རྣམས་མེད་ན་ནི་སྒྱུ་མ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་སྒྱུ་མ་ཡང་རྐྱེན་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱལ་བར་སྣང་བར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་མེད་ན་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་རྩོད་པ་བསལ་ནས། ད་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པའི་རྩོད་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དེའི་རྩོད་པ་བསླང་བར་བཞེད་ནས། གང་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློ་ལ་སྣང་བའོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་བློ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་སྒྱུ་མ་གང་གིས་དམིགས་པར་བྱེད། དེས་ན་རང་གི་སེམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སུ་འཁྲུལ་བ་སྟེ།\n\nCommentary 2: སངས་རྒྱས་ལ་ནི་འཁོར་བར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་རྣམས་རྒྱུན་ཆད་པས་ན་འཁོར་བའི་རང་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ་། །ཡང་ཞེས་པས་དོན་དམ་དུ་ལྟ་ཅི་སྨྲོས་ཞེས་པའམ། ཡང་ན་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་སྟོན་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཡིན་གྱི། འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་མ་སྤངས་པས་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་མེད་ཅེས་པ་ལྟར་དགེ་ལྷ་འཆད་ལ། ཤེར་འབྱུང་ནི། རྐྱེན་རྒྱུན་མ་ཆད་ན་འཁོར་བར་མ་ཟད་ཀྱི་སྒྱུ་མ་ཡང་མི་ལྡོག་ལ། འཁོར་བར་འགྱུར་བའི་རྐྱེན་རྒྱུན་ཆད་པ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འཁོར་བ་མི་སྲིད་ཅིང་། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གོམས་པར་བྱས་པས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་རིམ་གྱིས་འགགས་པས་སངས་རྒྱས་འཁོར་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་དུ་འཆད་ཅིང་། རྣམ་སྣང་ནི། སངས་རྒྱས་སྒྱུ་མ་ཡང་རྐྱེན་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཡོད་ན་འབྱུང་ལ་མེད་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མི་འབྱུང་ཞེས་པར་འཆད་དོ། །གཉིས་པ་དོན་དམ་ལ་བརྟེན་པའི་རྩོད་སྤོང་ལ་གཉིས་ཏེ། འཁྲུལ་ཤེས་མེད་ན་འཛིན་པ་མེད་པར་དང་། འཁྲུལ་གཞི་མ་གྲུབ་ན་འཁོར་བ་མེད་པར་ཐལ་བ་སྤང་བའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nSince the continuum of conditions has ceased,\nEven conventionally, they do not arise.\nWhen delusion itself does not exist,\nBy what could illusions be apprehended?\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the input text and commentaries:\n\n1. The cessation of causal conditions means phenomena do not arise, even conventionally.\n2. For enlightened beings like Buddhas, the conditions for cyclic existence have ended.\n3. When delusion or mistaken perception is absent, there is no basis for apprehending illusory appearances.\n4. This relates to the ultimate nature of reality where both subject and object of perception are empty of inherent existence.", + "translation": "Since the continuum of conditions has ceased,\nEven conventionally, they do not arise.\nWhen delusion itself does not exist,\nBy what could illusions be apprehended?" } } }, @@ -15943,6 +44101,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་ཁྱོད་ལ་སྒྱུ་མ་ཉིད། །མེད་ནའང་དེ་ཚེ་ཅི་ཞིག་དམིགས། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་གཞན་ཡོད། །རྣམ་པ་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen for you there is no illusion,\nWhat then is perceived?\nIf something else truly exists,\nThat appearance is mind itself.\n", "translation": "When for you there is no illusion,\nWhat then is perceived?\nIf something else truly exists,\nThat appearance is mind itself." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་ཁྱོད་ལ་སྒྱུ་མ་ཉིད། །མེད་ནའང་དེ་ཚེ་ཅི་ཞིག་དམིགས། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་གཞན་ཡོད། །རྣམ་པ་དེ་ནི་སེམས་ཉིད་ཡིན། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟ་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ་སྙམ་པ་ལ་དེ་བསལ་བར་བཞེད་པ་ལན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་གང་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་ཁྱོད་ལ་སྒྱུ་མ་ཉིད་དེ་གཟུང་བར་བྱ་བ་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་གཟུགས་ཀྱང་མེད་པའི་ལྟ་ན། སེམས་འབའ་ཞིག་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་དམིགས་ཏེ། འདིར་ཅི་ཞིག་སོ་སོར་སྣང་བ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་བསམ་པའི་དགོས་པ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སེམས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རང་གི་སེམས་ཉིད་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སུ་འཁྲུལ་ནས་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བ་སྟེ། དེས་ན་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་ན་སེམས་གཞན་ཞིག་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། འཛིན་པ་ལས་ཆད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁས་མི་ལེན་ནའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་འཚམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ག\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་རྒོལ་བ་ནི། སེམས་ཙམ་པ་ན་རེ། གང་གི་ཚེ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མིན་ན་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གང་གིས་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཉིས་པ་དེའི་ལན་ལ་གསུམ་སྟེ། རྩོད་པ་མཚུངས་པ་དང་། རྩོད་ལན་དགག་པ་དང་། སྐབས་དོན་ལ་སྦྱར་བའོ། །དང་པོ་ནི། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཙམ་པ་ཁྱོད་ལའང་གཟུང་ཆ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེ་ཉིད་བདེན་པ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་གཟུང་ཆ་ཅི་ཞིག་དམིགས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་གཉིས་མཚུངས་སོ། ། གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྣང་བ་སེམས་སུ་འདོད་པ་དང་། དོན་སེམས་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལུགས་དགོད་པ་ནི། གལ་ཏེ་གཟུང་ཆ་དེ་ཉིད་དུ་མི་བདེན་ཡང་གཞན་ཤེས་དངོས་སུ་བདེན་པར་ཡོད་ན་སྣང་བའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་སེམས་ཡིན་པས་དམིགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWhen you do not have even illusion itself,\nWhat then is perceived?\nIf something else truly exists,\nThat appearance is mind itself.\n\n\nThis translation attempts to capture the key philosophical points being discussed:\n1. The question of what can be perceived if even illusions are said not to exist\n2. The idea that if something does exist, it must be the mind itself\n3. The debate between the Mind-Only school and their critics about the nature of appearances and perception", + "translation": "When you do not have even illusion itself,\nWhat then is perceived?\nIf something else truly exists,\nThat appearance is mind itself." } } }, @@ -15966,6 +44129,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ན། །དེ་ཚེ་གང་ཞིག་གང་གིས་མཐོང་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་མགོན་པོས་ཀྱང་། །སེམས་ཀྱིས་སེམས་མི་མཐོང་ཞེས་གསུངས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen the mind itself is an illusion,\nWhat is seen and by what?\nEven the protector of the world\nHas said mind cannot see mind.\n", "translation": "When the mind itself is an illusion,\nWhat is seen and by what?\nEven the protector of the world\nHas said mind cannot see mind." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་སེམས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ན། །དེ་ཚེ་གང་ཞིག་གང་གིས་མཐོང་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་མགོན་པོས་ཀྱང་། །སེམས་ཀྱིས་སེམས་མི་མཐོང་ཞེས་གསུངས། །\n\nCommentary 1: ང་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཤེས་པ་ཉིད་སྒྱུ་མར་ཁས་བླངས་པ་དེའི་ཚེ་གཞན་གང་གིས་འཛིན་པར་བྱེད། འདི་ལྟར་མཐོང་བའི་སྒྱུ་མ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ན། ལྟ་བར་བྱེད་པ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ན་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར། བལྟ་བར་བྱ་བ་མེད་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ལྟ་བར་བྱེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར། དེས་ན་འགྲོ་བ་རྣམས་ལོང་བ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་ཤེས་པའི་བདག་གི་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ནི། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་པ་ནི། རེ་ཞིག་ཉེས་པ་དེ་དག་མི་འོང་ངོ་སྙམ་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ལས་སུ་བྱས་ནས་ལྟ་བ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་ལ་རང་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས། རང་གི་སེམས་ལ་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པ་བྱས་ན་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་། ཕྱི་རོལ་དུ་ཡང་མ་ཡིན། ཕུང་པོ་ལ་ཡང་མ་ཡིན།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དེ་དགག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། རང་རིག་དོན་དམ་ལ་གནོད་པ་བརྗོད་པ་དང་། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་དང་། བཀག་པ་ལ་གནོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ་དངོས་དང་། འཁྲུལ་པ་སྤང་བ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། གང་སེམས་ཉིད་གཟུང་ཆ་སྒྱུ་མ་དང་རྫས་གཅིག་ན་དེ་ཚེ་མཐོང་བྱ་མཐོང་བྱེད་གཉིས་མེད་པས་གང་ཞིག་གང་གིས་མཐོང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་མགོན་པོས་ཀྱང་། ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། ཇི་ལྟར་རལ་གྲི་རང་སོ་དང་། །ཇི་ལྟར་སོར་མོ་རང་རྩེ་ལ། །མི་གཅོད་རེག་པར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་སེམས་ཀྱིས་སེམས་མི་མཐོང་། །ཞེས་གསུངས་ཤིང་། གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་ཀྱང་། རལ་གྲིའི་སོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རལ་གྲིའི་སོ་དེ་ཉིད་གཅོད་མི་ནུས་པ་དང་། སོར་མོའི་རྩེ་མོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་དེ་ཉིད་ལ་རེག་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ། སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་གསུངས་པས།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWhen the mind itself is like an illusion,\nWho is it that sees what?\nEven the Protector of the World has said:\n\"The mind cannot see the mind.\"\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original text and commentaries:\n\n1. The mind or consciousness is described as illusory in nature.\n2. This raises the question of who or what is actually perceiving or seeing anything.\n3. It references the Buddha (\"Protector of the World\") as stating that the mind cannot perceive itself.\n4. The commentaries expand on this, using analogies like a sword not being able to cut itself or a fingertip not being able to touch itself, to illustrate how the mind cannot directly perceive or know itself.", + "translation": "When the mind itself is like an illusion,\nWho is it that sees what?\nEven the Protector of the World has said:\n\"The mind cannot see the mind.\"" } } }, @@ -15989,6 +44157,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རལ་གྲི་སོ་ནི་རང་ལ་རང་། །ཇི་ལྟར་མི་གཅོད་དེ་བཞིན་ཡིད། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་རང་གི་དངོས། །ཡང་དག་གསལ་བར་བྱེད་བཞིན་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as a sword's edge cannot cut itself,\nSo too the mind cannot harm itself.\nJust as a lamp illuminates\nIts own form perfectly,\n\n\nThis translation aims to capture the meaning and poetic structure of the original Tibetan, using natural English phrasing while preserving the core Buddhist concepts and imagery.", "translation": "Just as a sword's edge cannot cut itself,\nSo too the mind cannot harm itself.\nJust as a lamp illuminates\nIts own form perfectly," + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརལ་གྲི་སོ་ནི་རང་ལ་རང་། །ཇི་ལྟར་མི་གཅོད་དེ་བཞིན་ཡིད། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་རང་གི་དངོས། །ཡང་དག་གསལ་བར་བྱེད་བཞིན་ན། །\n\nCommentary 1: ཁམས་རྣམས་ལ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ་འདི་ཅི་དང་འདྲ་བར་སྙམ་པ་ལ་རལ་གྲི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རལ་གྲིའི་སོ་ཡང་རང་ལ་རང་མི་གཅོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱིས་ཀྱང་རང་གིས་རང་མི་རིག་སྟེ་ཆ་ཤས་མེད་པ་ལ་རང་བཞིན་གཞན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་མར་མེ་ཉིད་རང་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་དེ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་མར་མེ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་སྙམ་དུ་སེམས་ན།\n\nCommentary 2: ཇི་ལྟར་རལ་གྲིའི་སོ་རང་ལ་རང་གིས་མི་གཅོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱིས་ཡིད་མི་མཐོང་ངོ་། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དཔེ་མ་གྲུབ་པ་དང་། དོན་མི་མཚུངས་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་མར་མེའི་དཔེ་དགག་པ་ནི། ཇི་ལྟར་མར་མེ་རང་གིས་རང་གི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་རེག་གོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nJust as a sword's edge cannot cut itself,\nSo too the mind cannot perceive itself.\nJust as a lamp illuminates its own form,\nSo too [some claim] the mind knows itself.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning and poetic structure of the Tibetan verse. The commentaries clarify that this verse is discussing whether the mind can know itself directly. The first two lines use the analogy of a sword that cannot cut itself to argue that the mind cannot perceive itself. The last two lines present a counter-argument using the analogy of a lamp that illuminates itself, suggesting some claim the mind can know itself directly. However, the commentaries go on to refute this lamp analogy.", + "translation": "Just as a sword's edge cannot cut itself,\nSo too the mind cannot perceive itself.\nJust as a lamp illuminates its own form,\nSo too [some claim] the mind knows itself." } } }, @@ -16012,6 +44185,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མར་མེ་གསལ་བར་བྱ་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་མུན་གྱིས་བསྒྲིབས་པ་མེད། །ཤེལ་བཞིན་སྔོན་པོ་སྔོ་ཉིད་ལ། །གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe lamp need not be made brighter,\nFor there is no darkness obscuring it.\nLike crystal, the blue is blue itself,\nWithout depending on anything else.\n", "translation": "The lamp need not be made brighter,\nFor there is no darkness obscuring it.\nLike crystal, the blue is blue itself,\nWithout depending on anything else." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམར་མེ་གསལ་བར་བྱ་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་མུན་གྱིས་བསྒྲིབས་པ་མེད། །ཤེལ་བཞིན་སྔོན་པོ་སྔོ་ཉིད་ལ། །གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: གང་མར་མེ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་། མུན་པས་བསྒྲིབས་ནས་རང་གི་ངོ་བོ་གསལ་བར་བྱས་པ་ནི་མེད་དོ། །ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་སྨྲ་བའི་རྩོད་པ་བསླང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྔོན་པོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཤེལ་གྱི་རྡོ་བ་སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་སྣམ་བུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་མོད་ཀྱི། རང་བཞིན་གང་ཞིག་སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་དེ་སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རྐྱེན་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་དོ། །\n\nCommentary 2: མར་མེ་ནི་རང་གིས་གསལ་བར་བྱ་བ་མིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་ན་གསལ་བར་བྱ་བ་ལ་སྔར་ནི་མི་གསལ་བས་ཁྱབ་པ་ལ་དེ་སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ནས་མུན་གྱི་བསྒྲིབས་པ་སྟེ་མི་གསལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྩ་ཤེས་ལས། མར་མེ་དག་ནི་གང་དག་ན། །དེ་འདུག་པ་ན་མུན་པ་མེད། །མར་མེས་ཅི་ཞིག་སྣང་བར་བྱེད། །མུན་པ་སེལ་བ་སྣང་བྱེད་ཡིན། །ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྔོན་པོའི་དཔེ་དགག་པ་ནི། དཔེར་ན་སྔོན་པོ་ལ་ཡང་ཤེལ་བཞིན་དུ་སྔོན་པོ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་། བཻ་ཌཱུརྻ་བཞིན་དུ་སྔོ་ཉིད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་གཉིས་ཡོད་པས། ཤེལ་དཀར་པོ་དེ་སྔོན་པོར་འགྱུར་བ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nThe lamp need not be illuminated,\nFor it is not obscured by darkness.\nLike crystal, blue itself\nDoes not depend on anything else.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original text and commentaries:\n\n1. A lamp does not need to be illuminated because it is inherently luminous and not obscured by darkness.\n2. Just as blue crystal depends on external conditions to appear blue, while naturally blue objects like lapis lazuli do not depend on anything else to be blue.\n3. The verses use these examples to make philosophical points about the nature of consciousness and perception according to Buddhist thought.", + "translation": "The lamp need not be illuminated,\nFor it is not obscured by darkness.\nLike crystal, blue itself\nDoes not depend on anything else." } } }, @@ -16035,6 +44213,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བཞིན་འགའ་ཞིག་གཞན་ལ་ནི། །ལྟོས་དང་ལྟོས་མེད་པ་ཡང་མཐོང་། །སྔོ་ཉིད་མིན་ལ་སྔོན་པོར་དེ། །བདག་གིས་བདག་ཉིད་བྱས་པ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLikewise, some see in relation to others\nBoth dependence and independence.\nThat which is not blue itself\nHas not made itself blue.\n", "translation": "Likewise, some see in relation to others\nBoth dependence and independence.\nThat which is not blue itself\nHas not made itself blue." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བཞིན་འགའ་ཞིག་གཞན་ལ་ནི། །ལྟོས་དང་ལྟོས་མེད་པ་ཡང་མཐོང་། །སྔོ་ཉིད་མིན་ལ་སྔོན་པོར་དེ། །བདག་གིས་བདག་ཉིད་བྱས་པ་མེད། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་དུ་ཅུང་ཟད་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པར་མཐོང་ལ། ཅུང་ཟད་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་མེ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་མཐོང་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྔོ་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། དཔེ་འདི་ཡང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྟོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ལས་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་ལ། ཕྱིས་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་སྔོན་པོར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ལས། དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ན་དེ་གང་གིས་ན་སྔོན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད། ཡང་ན་སྔོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་རྣམས་ནི་མར་མེ་གསལ་བྱེད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་འཐད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ལྟོས་པ་མེད་པས་ཀྱང་བདག་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོར་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: བཻ་ཌཱུརྻ་ལྟ་བུ་སྔོན་པོ་ཉིད་རྣམས་ནི་སྔོན་པོར་འགྱུར་བ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བུམ་སོགས་འགའ་ཞིག་གསལ་བྱེད་དང་རིག་བྱེད་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་དང་། མར་མེ་དང་བདེ་སྡུག་ལྟ་བུ་ལྟོས་པ་མེད་པའང་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བཻཌཱུརྻའི་སྔོན་པོ་ནི་སྐྱེས་ཙམ་ཉིད་ནས་སྔོན་པོར་གྲུབ་པས་སྔོ་ཉིད་མིན་པ་ལ་སྔོན་པོར་བདག་གིས་བདག་ཉིད་བྱས་པ་མེད་པས་རང་གིས་རང་གསལ་བ་དང་རིག་པའི་དཔེར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བོད་ཀྱི་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་འཆད་ཅིང་། ཤེར་འབྱུང་ནི། སྔོན་པོ་ཉིད་ཀྱང་སྔོན་པོར་འགྱུར་བ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྔོན་པོ་མིན་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་ན་དེ་སྔོན་པོར་འགྱུར་བ་རྐྱེན་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་བདག་གིས་བདག་ཉིད་སྔོན་པོར་བྱེད་དགོས་ལ་དེ་ནི་མི་སྲིད་དེ། རང་གིས་རང་ལ་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་དོན་དུ་འཆད་དོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nSimilarly, some things are seen to depend on others,\nWhile some are seen as independent.\nBut blue itself, which is not non-blue,\nDoes not make itself blue by itself.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the commentaries:\n\n1. Some phenomena are seen to depend on others (like a vase being illuminated by a lamp), while others appear independent (like a lamp illuminating itself).\n\n2. However, this analogy doesn't hold for consciousness or awareness.\n\n3. Even something blue (like lapis lazuli) depends on causes and conditions to be blue. It doesn't make itself blue independently.\n\n4. If something could make itself blue without depending on anything else, it would have to first arise as non-blue and then make itself blue, which is impossible.\n\n5. The main point is to refute the idea that consciousness or awareness can be self-illuminating or self-aware without depending on anything else.", + "translation": "Similarly, some things are seen to depend on others,\nWhile some are seen as independent.\nBut blue itself, which is not non-blue,\nDoes not make itself blue by itself." } } }, @@ -16058,6 +44241,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མར་མེ་གསལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས། །ཤེས་པས་ཤེས་ཏེ་རྗོད་བྱེད་ན། །བློ་ནི་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ཞེས། །གང་གིས་ཤེས་ནས་དེ་སྐད་བརྗོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen one says \"The lamp illuminates\" through knowledge and expression,\nWho knows and then declares \"The mind itself is luminous\"?\n", "translation": "When one says \"The lamp illuminates\" through knowledge and expression,\nWho knows and then declares \"The mind itself is luminous\"?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམར་མེ་གསལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས། །ཤེས་པས་ཤེས་ཏེ་རྗོད་བྱེད་ན། །བློ་ནི་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ཞེས། །གང་གིས་ཤེས་ནས་དེ་སྐད་བརྗོད། །\n\nCommentary 1: མར་མེ་རང་གིས་གསལ་བ་ཡིན་དུ་ཆུག་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་བློ་ལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མར་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་མར་མེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སོ། །བློ་ནི་སྟེ་ཤེས་པ་གཞན་གང་ཞིག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས་འདི་རང་གསལ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཐ་སྙད་དུ་མར་མེ་རང་གིས་རང་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཤེས་པས་ཤེས་ཏེ་རྗོད་པར་བྱེད་ན། དོན་དམ་པར་བློ་ནི་རང་ལ་རང་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གིས་ཤེས་ནས་དེ་སྐད་བརྗོད་དེ། དེས་ན་དཔེ་དོན་ཡང་མི་མཚུངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf one says, understanding through cognition,\n\"The lamp illuminates itself,\"\nThen who understands and declares\nThat consciousness itself is self-illuminating?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about self-illumination and the nature of consciousness, as explained in the commentaries. The verse questions how we can assert that consciousness is self-illuminating if we need another consciousness to recognize and declare this property.", + "translation": "If one says, understanding through cognition,\n\"The lamp illuminates itself,\"\nThen who understands and declares\nThat consciousness itself is self-illuminating?" } } }, @@ -16081,6 +44269,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་འགས་ཀྱང་མཐོང་མིན་ན། །གསལ་བའམ་ནི་མི་གསལ་བ། །མོ་གཤམ་བུ་མོའི་འགྱིང་བག་བཞིན། །དེ་ན་བརྗོད་ཀྱང་དོན་མེད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen something is not seen by anyone,\nWhether clear or unclear,\nIt is like the graceful gait of a barren woman's daughter -\nSpeaking of it then is meaningless.\n", "translation": "When something is not seen by anyone,\nWhether clear or unclear,\nIt is like the graceful gait of a barren woman's daughter -\nSpeaking of it then is meaningless." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་འགས་ཀྱང་མཐོང་མིན་ན། །གསལ་བའམ་ནི་མི་གསལ་བ། །མོ་གཤམ་བུ་མོའི་འགྱིང་བག་བཞིན། །དེ་ན་བརྗོད་ཀྱང་དོན་མེད་དོ། །\n\nCommentary 1: འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དག་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ནི་དུས་མཉམ་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་འཛིན་པ་ཉིད་ནི་མི་འཐད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་སྐད་དུ་ཡང་། འོད་སྲུངས་སེམས་ནི་ཤེས་པ་ཀུན་གྱིས་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གསལ་བ་ནི་མར་མེ་བཞིན་མི་གསལ་བ་བུམ་པ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་རོལ་པ་སྟེ་ལོངས་ཆོས་སོ། །བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྟེ་སྨྲས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པའི་བློ་དེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མོ་དང་ཁྱད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒོལ་བར་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་མངོན་སུམ་གྱིས་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་ནི། གལ་ཏེ་དོན་དམ་དུ་རང་རིག་གཞན་རིག་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པས་ཤེས་པ་གཞན་རིག་བློ་འགས་ཀྱང་མཐོང་བ་མིན་ནོ། །དེའི་ཁྱད་པར་གསལ་བའམ་ནི་མི་གསལ་བའོ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱང་དོན་མེད་དེ། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མོའི་འགྱིང་བག་མཛེས་མི་མཛེས་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the commentaries provided:\n\n\nWhen something is not seen by anyone,\nWhether clear or unclear,\nLike the graceful gait of a barren woman's daughter,\nSpeaking of it then is meaningless.\n", + "translation": "When something is not seen by anyone,\nWhether clear or unclear,\nLike the graceful gait of a barren woman's daughter,\nSpeaking of it then is meaningless." } } }, @@ -16104,6 +44297,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་རང་རིག་ཡོད་མིན་ན། །རྣམ་ཤེས་དྲན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གཞན་མྱོང་བ་ན་འབྲེལ་པ་ལས། །དྲན་འགྱུར་བྱི་བའི་དུག་བཞིན་ནོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf there is no self-awareness,\nHow can consciousness be remembered?\nFrom the connection with another's experience,\nIt is remembered like rat poison.\n", "translation": "If there is no self-awareness,\nHow can consciousness be remembered?\nFrom the connection with another's experience,\nIt is remembered like rat poison." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་རང་རིག་ཡོད་མིན་ན། །རྣམ་ཤེས་དྲན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གཞན་མྱོང་བ་ན་འབྲེལ་པ་ལས། །དྲན་འགྱུར་བྱི་བའི་དུག་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པར་མ་གྱུར་ན་དེའི་དུས་ཕྱིས་དྲན་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དྲན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དྲན་པ་ཡོད་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པར་གྲུབ་པོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ། གལ་ཏེ་རང་རིག་པ་ངེས་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེའི་འབྲས་བུ་དྲན་པ་ཡང་ཡོད་པར་གྱུར་ན་གང་གི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་དྲན་པ་དེ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གིས་ན་འགྱུར། གཞན་ཡང་དྲན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། འོ་ན་ཇི་ལྟར་དྲན་པ་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། གཞན་མྱོང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པ་ལས་གཞན་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནས་དེ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དྲན་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་དྲན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་དང་འདྲ་བར་སྙམ་པ་ལ། དྲན་པ་བྱི་བའི་དུག་བཞིན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལྡོང་རོས་ཀྱིས་བསྐུས་པའི་བྱི་བའི་དུག་གིས་ལུས་ལ་ཟིན་པར་གྱུར་ན། དུས་གཞན་དུ་འབྲུག་གི་སྒྲ་བསྒྲགས་པའི་ཚེ་རང་རིག་པ་མེད་ཀྱང་རྐྱེན་དེ་ཙམ་གྱིས་དུག་བསླངས་ནས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུའོ། །ཕ་རོལ་པོ་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་རང་རིག་པ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་ནས།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་རྗེས་དཔག་གི་སྒྲུབ་བྱེད་མེད་པ་ནི། གལ་ཏེ་རང་རིག་ཡོད་མིན་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་ཤེས་དྲན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བས་དྲན་པའི་རྟགས་ཀྱིས་རང་རིག་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ངེས་ཏེ། རང་མ་མྱོང་ཡང་གཞན་གཟུགས་སོགས་མྱོང་བ་དང་འབྲེལ་བ་ལས་དེ་དྲན་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བྱི་བའི་དུག་བསྒོས་པ་མ་མྱོང་ཡང་གཞན་དུ་འབྲུག་གི་སྒྲའི་རྐྱེན་དང་འཕྲད་པ་ལས་ནད་མྱོང་བ་དེ་ལས་དཔག་ནས་དྲན་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nIf there is no self-awareness,\nHow could consciousness be remembered?\nFrom the connection with experiencing other objects,\nMemory arises, like the poison of a rat.\n", + "translation": "If there is no self-awareness,\nHow could consciousness be remembered?\nFrom the connection with experiencing other objects,\nMemory arises, like the poison of a rat." } } }, @@ -16127,6 +44325,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྐྱེན་གཞན་དག་དང་ལྡན་པ་ནི། །མཐོང་ཕྱིར་རང་ཉིད་རབ་གསལ་ན། །གྲུབ་པའི་མིག་སྨན་སྦྱོར་བ་ལས། །བུམ་མཐོང་མིག་སྨན་ཉིད་འགྱུར་མིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen other conditions are present,\nOne clearly sees oneself.\nBut from applying accomplished eye medicine,\nThe eye medicine itself does not become the vase that is seen.\n", "translation": "When other conditions are present,\nOne clearly sees oneself.\nBut from applying accomplished eye medicine,\nThe eye medicine itself does not become the vase that is seen." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྐྱེན་གཞན་དག་དང་ལྡན་པ་ནི། །མཐོང་ཕྱིར་རང་ཉིད་རབ་གསལ་ན། །གྲུབ་པའི་མིག་སྨན་སྦྱོར་བ་ལས། །བུམ་མཐོང་མིག་སྨན་ཉིད་འགྱུར་མིན། །\n\nCommentary 1: རྐྱེན་གཞན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྐྱེན་གཞན་ནི་བསྒོམ་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་སོ། །གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་ཤེས་པ་སོ་སོར་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། རང་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེས་གཞན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་སེམས་ཀྱང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དེ། དེས་ན་རིག་པ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ། སྨན་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལྟ་ན་མིག་སྨན་བསྒྲུབས་པས་གྲུབ་པའི་ཆོ་ག་སྟེ་སྦྱོར་བའི་ས་མཐོང་བའི་བུམ་པ་ནི་བུམ་པ་བཟང་པོ་སྟེ། བུམ་པ་བཟང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མིག་སྨན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་གཞན་གྱི་སེམས་མཐོང་ཞེས་ཏེ་རང་གི་སེམས་ལ་ཡང་ལྟ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་བར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རང་རིག་པ་མི་བདེན་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ན་བུམ་པ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གཞན་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་རིང་བ་གཞན་གྱིས་ཤེས་པའང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བ་རང་གིས་ཤེས་པ་གསལ་བར་རིགས་སོ་ཞེ་ན། མ་ངེས་ཏེ། དཔེར་ན་གྲུབ་པའི་མིག་སྨན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལས་རིང་བ་ས་འོག་གི་བུམ་པ་མཐོང་ཡང་ཉེ་བ་མིག་སྨན་དེ་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་མིན་པས་སོ། །འདི་འགྲེལ་པ་འགའ་དང་མི་མཐུན་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱི་དགོངས་པ་འདི་བཞིན་ཡིན་སྙམ་མོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen possessing other conditions,\nIf one's own mind is clearly visible due to seeing [others' minds],\nThen from applying accomplished eye medicine,\nThe eye medicine itself should become visible when seeing a vase.\n\n\nThis verse appears to be refuting an argument for self-awareness or self-cognition of the mind. It uses the analogy of eye medicine to make its point. Just as eye medicine allows one to see hidden objects (like a vase underground) but doesn't make the medicine itself visible, similarly, even if one can perceive others' minds through certain conditions (like meditation), that doesn't necessarily mean one can directly perceive one's own mind or consciousness.", + "translation": "When possessing other conditions,\nIf one's own mind is clearly visible due to seeing [others' minds],\nThen from applying accomplished eye medicine,\nThe eye medicine itself should become visible when seeing a vase." } } }, @@ -16150,6 +44353,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟར་མཐོང་ཐོས་ཤེས་པ་དག །འདིར་ནི་དགག་པར་བྱ་མིན་ཏེ། །འདིར་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུར་གྱུར་པ། །བདེན་པར་རྟོག་པ་བཟློག་བྱ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhat is seen, heard, and known\nShould not be negated here.\nWhat is to be reversed here\nIs the conception of truth as a cause of suffering.\n", "translation": "What is seen, heard, and known\nShould not be negated here.\nWhat is to be reversed here\nIs the conception of truth as a cause of suffering." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟར་མཐོང་ཐོས་ཤེས་པ་དག །འདིར་ནི་དགག་པར་བྱ་མིན་ཏེ། །འདིར་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུར་གྱུར་པ། །བདེན་པར་རྟོག་པ་བཟློག་བྱ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: གསལ་བྱེད་ཉིད་མི་གསལ་བར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་པ་ལ། ཇི་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ། །ཐོས་པ་ནི་སྒྲ་ལས་བྱུང་བས་སོ། །ཤེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་གང་ཡང་ཡོད་ལ་རག་གོ། །དོན་དམ་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། དེ་བཟློག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་བཅད་པའི་དོན་ཏོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་རྣམས་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་སྦྱར་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། རང་རིག་མེད་ན་གཞན་རིག་ཀྱང་མེད་པས་མཐོང་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་ཤེས་པ་དག་སྣང་བ་ཙམ་ནི་འདིར་དགག་པར་བྱ་བ་མིན་གྱི་འདིར་ནི་དེ་དག་བདེན་པར་རྟོག་པ་བཟློག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ལས། བདེན་པར་འཛིན་པའི་དབང་གིས་སྐྱོན། །ཆགས་དང་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཡི། །དགྲ་རྣམས་རང་བྱུང་དེ་བཟློག་ན། །དེ་རྣམས་འབྱུང་བ་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nJust as seeing, hearing, and knowing\nAre not to be negated here,\nWhat is to be reversed here\nIs the conception of truth as the cause of suffering.\n\n\nThis translation reflects the core meaning that the text is not denying conventional perceptions (seeing, hearing, knowing), but rather addressing the misconception of these experiences as ultimately true, which is seen as a cause of suffering. The commentaries emphasize that it's not the appearances themselves that are being refuted, but rather the grasping at them as inherently real or true, which is considered the root of suffering in Buddhist philosophy.", + "translation": "Just as seeing, hearing, and knowing\nAre not to be negated here,\nWhat is to be reversed here\nIs the conception of truth as the cause of suffering." } } }, @@ -16173,6 +44381,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ལས་སྒྱུ་མ་གཞན་མིན་ཞིང་། །གཞན་མིན་པར་ཡང་མི་རྟག་ན། །དངོས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་གཞན་མིན། །གཞན་མིན་ཞེ་ན་དངོས་པོར་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIllusions are not other than mind,\nYet if not other, they're impermanent.\nHow then can they be non-other in reality?\nIf non-other, they have no real existence.\n", "translation": "Illusions are not other than mind,\nYet if not other, they're impermanent.\nHow then can they be non-other in reality?\nIf non-other, they have no real existence." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ལས་སྒྱུ་མ་གཞན་མིན་ཞིང་། །གཞན་མིན་པར་ཡང་མི་རྟག་ན། །དངོས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་གཞན་མིན། །གཞན་མིན་ཞེ་ན་དངོས་པོར་མེད། །\n\nCommentary 1: སེམས་ལས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་སེམས་ལས་གཞན་ཡིན་ནམ། མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ལྷག་པའི་དོན་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྟེ་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནམ། ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་སྒྱུ་མར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ན། དེ་ལས་བརྗོད་པ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་དེ་ལ་གཞན་ཅིས་མིན། གལ་ཏེ་གཞན་མེད་པ་དེ་ལྟ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ལས་གཞན་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། གང་ཚེ་ཁྱོད་ལ་སྒྱུ་མའང་མེད་ན་དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་བསྒྲུབས་ནས་མཇུག་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གཟུང་ཆ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་འདི་སེམས་ལས་གཞན་ཕྱིའི་དོན་ཡང་མིན་ཞིང་། གཞན་མིན་པར་སེམས་ཉིད་དུ་ཡང་མི་བརྟགས་ཏེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་སེམས་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་མིན་ཏེ། ཡང་ན་དེ་ཉིད་དམ་ཡང་ན་གཞན་ཡིན་དགོས་ལ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་མིན་ཞེ་ན། དེ་དངོས་པོར་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་འདྲའི་དངོས་པོ་མི་སྲིད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIllusions are not separate from mind,\nYet if not separate, they are impermanent.\nHow can they be not separate if real?\nIf not separate, they have no true existence.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical discussion about the nature of illusions and their relationship to mind in Buddhist thought. The verses explore whether illusions are separate from or identical to the mind, concluding that they lack inherent existence either way.", + "translation": "Illusions are not separate from mind,\nYet if not separate, they are impermanent.\nHow can they be not separate if real?\nIf not separate, they have no true existence." } } }, @@ -16196,6 +44409,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་བདེན་མིན་ཡང་། །བལྟ་བྱ་དེ་བཞིན་ལྟ་བྱེད་ཡིད། །གལ་ཏེ་འཁོར་བ་དངོས་རྟེན་ཅན། །དེ་ནི་གཞན་དུ་མཁའ་འདྲར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as an illusion is not real,\nYet is an object to be viewed by the mind,\nIf samsara had true existence,\nIt would become like space, something else.\n", "translation": "Just as an illusion is not real,\nYet is an object to be viewed by the mind,\nIf samsara had true existence,\nIt would become like space, something else." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་བདེན་མིན་ཡང་། །བལྟ་བྱ་དེ་བཞིན་ལྟ་བྱེད་ཡིད། །གལ་ཏེ་འཁོར་བ་དངོས་རྟེན་ཅན། །དེ་ནི་གཞན་དུ་མཁའ་འདྲར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མཐོང་བར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་གི་ཚེ་འཁྲུལ་པའང་མེད་ན་སྒྱུ་མ་གང་གིས་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་རྒོལ་བའི་ལན་རྫོགས་པར་ཐེབས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་སྡིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་འཁོར་བར་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། ལན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཞན་དུ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་བྱེད་ནུས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དངོས་པོ་ལས་གཞན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞ\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སེམས་ཙམ་པའི་ལུགས་ལའང་གཟུང་ཆ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་བདེན་པ་མིན་ཡང་བལྟ་བྱ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་མི་བདེན་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་བལྟ་བྱེད་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། རྩོད་པ་དགོད་པ་ནི། གལ་ཏེ་གཉིས་སྣང་འཁོར་བ་ནི་འཁྲུལ་གཞི་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་དངོས་པོའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་གྱི། གཉིས་སྣང་དེ་ནི་རྟེན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལས་གཞན་དུ་ན་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོར་སྣང་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nJust as an illusion is not real yet can be seen,\nSo too the perceiving mind, though unreal, can perceive.\nIf samsara had a truly existent basis,\nIt would become otherwise, like empty space.\n", + "translation": "Just as an illusion is not real yet can be seen,\nSo too the perceiving mind, though unreal, can perceive.\nIf samsara had a truly existent basis,\nIt would become otherwise, like empty space." } } }, @@ -16219,6 +44437,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དངོས་མེད་དངོས་ལ་བརྟེན་པས་ན། །བྱེད་དང་ལྡན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ནི་གྲོགས་མེད་པ། །གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHow can the non-existent, relying on the existent,\nBecome endowed with action?\nYour mind, without companions,\nWill become solitary indeed.\n", "translation": "How can the non-existent, relying on the existent,\nBecome endowed with action?\nYour mind, without companions,\nWill become solitary indeed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདངོས་མེད་དངོས་ལ་བརྟེན་པས་ན། །བྱེད་དང་ལྡན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ནི་གྲོགས་མེད་པ། །གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ན་ཡང་དངོས་པོ་ལ་སྟེ། སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་འཁོར་བར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དོན་བྱེད་ནུས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཅི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟག་པར་བྱས་ནས་བསྲན་བཟོད་དམ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གྲོགས་པོ་མེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལྟ་ན་འཁོར་བར་གྲོགས་པོ་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་དུ་སེམས་འབའ་ཞིག་གྲོགས་པོ་མེད་པར་གཅིག་པུར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཁོ་བོ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་གཉིས་མེད་པའི་སེམས་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་དེ་ཇི་ལྟར་ཉེས་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: དེ་དགག་པ་ནི། གཉིས་སྣང་ཆོས་ཅན། དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པས་ན་གཟུང་འཛིན་གྱི་དངོས་པོར་སྣང་བའི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་བར་ཐལ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུང་བའི་གྲོགས་མེད་པར་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཤེས་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nHow can that which depends on the non-existent become endowed with function?\nYour mind, without companions, becomes solitary.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about the nature of mind and phenomena, drawing on the explanations in the commentaries about dependence, function, and the ultimately solitary nature of mind in yogic philosophy.", + "translation": "How can that which depends on the non-existent become endowed with function?\nYour mind, without companions, becomes solitary." } } }, @@ -16242,6 +44465,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་སེམས་ནི་གཟུང་བྲལ་བ། །དེ་ཚེ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སེམས་ཙམ་དུ། །བརྟགས་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen the mind is free from grasping,\nAt that time, all is thus-gone.\nYet even so, in mere mind,\nWhat virtue is there in conceptualizing?\n", "translation": "When the mind is free from grasping,\nAt that time, all is thus-gone.\nYet even so, in mere mind,\nWhat virtue is there in conceptualizing?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་སེམས་ནི་གཟུང་བྲལ་བ། །དེ་ཚེ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སེམས་ཙམ་དུ། །བརྟགས་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nCommentary 1: གང་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་གང་གི་ཚེ་སེམས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐོབ་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་འབད་པ་གཞན་དོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་བརྟགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡང་མ་ཐོབ་པའོ། །\n\nCommentary 2: གང་གི་ཚེ་སེམས་ནི་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་ཞིང་། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཉིས་སྣང་འཁོར་བའི་རྟེན་སེམས་ཙམ་དུ་བདེན་པར་བརྟགས་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་འཁོར་བ་གཏན་ནས་མ་གྲུབ་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhen the mind is free from grasping,\nAt that time, all are Thus Gone (Tathagatas).\nEven so, what benefit is there\nIn conceiving of mind-only?\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. When the mind is free from conceptual grasping or duality, it is in the state of a Buddha (Tathagata).\n2. However, simply conceiving of or asserting \"mind-only\" as an absolute truth does not actually bring any real benefit or liberation.\n3. The commentaries suggest this is because beings still experience afflictions like desire, and because samsara itself is ultimately unfounded, so positing mind-only as real doesn't resolve the fundamental issue.", + "translation": "When the mind is free from grasping,\nAt that time, all are Thus Gone (Tathagatas).\nEven so, what benefit is there\nIn conceiving of mind-only?" } } }, @@ -16265,6 +44493,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་ན་ཡང་། །ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་ལྡོག་འགྱུར་ཏེ། །གང་ཚེ་སྒྱུ་མའི་བུད་མེད་ལ། །དེ་བྱེད་ཉིད་ཀྱང་ཆགས་སྐྱེ་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven if one knows it to be like an illusion,\nHow can afflictions be reversed?\nFor even the creator himself\nDevelops attachment to an illusory woman.\n", "translation": "Even if one knows it to be like an illusion,\nHow can afflictions be reversed?\nFor even the creator himself\nDevelops attachment to an illusory woman." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་ན་ཡང་། །ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་ལྡོག་འགྱུར་ཏེ། །གང་ཚེ་སྒྱུ་མའི་བུད་མེད་ལ། །དེ་བྱེད་ཉིད་ཀྱང་ཆགས་སྐྱེ་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་གྱིས་བརྒལ་བ་སྒྱུ་མ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སེམས་ཅན་དེ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། རེ་ཞིག་གཞན་རྣམས་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟ། ཐེ་ཚོམ་ཡང་མེད་ན་དེ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་བྱེད་མཁན་ཉིད་ཀྱང་ངོ་། །ལན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཡུལ་ཅན་ལམ་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་གཉིས་ལས། ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མར་ཤེས་པ་དང་། དོན་དམ་སྟོང་པར་ཤེས་པ་ལམ་དུ་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། དངོས་དང་། བསྒོམ་བྱ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དང་། ལམ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུའོ། །དང་པོ་ལ་རྒོལ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སྒྱུ་མའི་བུད་མེད་ལ་དེ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཀྱང་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nEven if one knows phenomena to be like illusions,\nHow can afflictive emotions be reversed?\nFor even the illusionist himself\nCan develop attachment to an illusory woman.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning of the Tibetan verse, which raises a doubt about how realizing the illusory nature of phenomena can actually eliminate afflictive emotions, given that even magicians who create illusions can still feel attachment to their own illusory creations. The commentaries provide context that this is framed as an objection or question being raised about the effectiveness of realizing emptiness for overcoming afflictions.", + "translation": "Even if one knows phenomena to be like illusions,\nHow can afflictive emotions be reversed?\nFor even the illusionist himself\nCan develop attachment to an illusory woman." } } }, @@ -16288,6 +44521,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ། །ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པ། །དེས་ན་དེ་མཐོང་བ་ན་དེ། །སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་ཉམ་ཆུང་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor those who engage in this practice,\nThe habitual tendencies of afflictions are not yet abandoned.\nTherefore, when they see that [emptiness],\nTheir habitual tendencies towards emptiness are weak.\n", "translation": "For those who engage in this practice,\nThe habitual tendencies of afflictions are not yet abandoned.\nTherefore, when they see that [emptiness],\nTheir habitual tendencies towards emptiness are weak." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ། །ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པ། །དེས་ན་དེ་མཐོང་བ་ན་དེ། །སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་ཉམ་ཆུང་ཉིད། །\n\nCommentary 1: དེ་བྱེད་པས་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའོ། །ཤེས་བྱ་ནི་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་དེའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ནོ། །མ་སྤངས་པ་ནི་མ་བཅོམ་པས་སོ། །དེ་མཐོང་བ་ནི་སྒྱུ་མའི་བུད་མེད་མཐོང་བའོ། །སྟོང་ཉིད་དེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་སྟོབས་ཆུང་བའོ། །\n\nCommentary 2: ལན་ནི། སྒྱུ་མ་དེ་བྱེད་པ་པོ་དེ་ནི་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱ་ལ་ཆགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པ་དེས་ན་སྒྱུ་མའི་བུད་མེད་དེ་མཐོང་བའི་དུས་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་དེ་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཉམ་ཆུང་བ་ཉིད་དེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThe one who creates that [illusion],\nHas not abandoned the habitual tendencies of afflictions\nTowards objects of knowledge.\nTherefore, when seeing that [illusory woman],\nThe habitual tendency of emptiness is weak.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas explained in the commentaries:\n1. The \"one who creates\" refers to the magician or illusionist.\n2. They still have habitual tendencies (bag chags) of afflictions (nyon mongs) like attachment towards objects of knowledge, such as women.\n3. When they see the illusory woman they've created, their understanding of emptiness is weak compared to their habitual tendencies of attachment.\n4. This explains why even the creator of an illusion might experience some reaction to it, despite knowing it's not real.", + "translation": "The one who creates that [illusion],\nHas not abandoned the habitual tendencies of afflictions\nTowards objects of knowledge.\nTherefore, when seeing that [illusory woman],\nThe habitual tendency of emptiness is weak." } } }, @@ -16311,6 +44549,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་གོམས་པས་ནི། །དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་འགྱུར་ཞིང་། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གོམས་པས་ནི། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy habituating to the imprints of emptiness,\nOne will abandon the imprints of things.\nBy habituating to \"there is nothing whatsoever,\"\nEven that will later be abandoned.\n", "translation": "By habituating to the imprints of emptiness,\nOne will abandon the imprints of things.\nBy habituating to \"there is nothing whatsoever,\"\nEven that will later be abandoned." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྟོང་ཉིད་བག་ཆགས་གོམས་པས་ནི། །དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་འགྱུར་ཞིང་། །ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གོམས་པས་ནི། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: འོ་ན་ཇི་ལྟར་དངོས་པོའི་བག་ཆགས་སྤོང་བར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་བརྗོད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བག་ཆགས་གོམས་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་ལས་སུ་བྱེད་པའོ། །ཅི་སྟེ་འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་བག་ཆགས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་ཀྱིས། །ངེས་པར་འབྱུང་བར་རྒྱལ་བས་གསུངས། །གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་དུ་ལྟ་ན། །དེ་ནི་བསྒྲུབ་བྱ་མིན་པར་གསུངས། །ཞེས་འབྱུང་བས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ལན་བརྗོད་པ། ཅི་ཡང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གོམས་པར་བྱས་ནས་དེ་ཡང་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐྱོན་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: སྒྱུ་མ་སྟོང་པར་རྟོགས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མ་རྟོགས་པས་ཆགས་པའི་བག་ཆགས་སད་པར་འགྱུར་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་གོམས་པས་ན་དངོས་པོ་བདེན་པར་འཛིན་པའི་བག་ཆགས་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞིང་། སྟོང་མི་སྟོང་ཅི་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་ཅེས་རྟོགས་ཏེ་གོམས་པར་བྱས་པས་ནི་སྟོང་པའམ་རྫུན་པར་འཛིན་པ་དེ་ཡང་ཕྱི་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར་བས་གང་དུ་ཡང་མི་འཛིན་པ་ལ་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་མི་སྲིད་པས་དེ་གཉིས་མི་མཚུངས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nBy familiarizing oneself with the imprints of emptiness,\nOne will abandon the imprints of inherent existence.\nBy familiarizing oneself with \"there is nothing whatsoever,\"\nEven that [emptiness] will later be abandoned.\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. Meditating on emptiness helps overcome the habitual tendency to see things as inherently existent.\n2. Further meditation on the absence of any true existence, including emptiness itself, leads to abandoning even the concept of emptiness.\n3. This is a gradual process of letting go of increasingly subtle conceptual frameworks.", + "translation": "By familiarizing oneself with the imprints of emptiness,\nOne will abandon the imprints of inherent existence.\nBy familiarizing oneself with \"there is nothing whatsoever,\"\nEven that [emptiness] will later be abandoned." } } }, @@ -16334,6 +44577,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་གང་ཞིག་མེད་དོ་ཞེས། །བརྟག་བྱའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པ། །དེ་ཚེ་དངོས་མེད་རྟེན་བྲལ་བ། །བློ་ཡི་མདུན་ན་ཇི་ལྟར་གནས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen something is said not to exist,\nThe object under investigation is not perceived.\nAt that time, how can non-existence, devoid of support,\nRemain before the mind?\n", "translation": "When something is said not to exist,\nThe object under investigation is not perceived.\nAt that time, how can non-existence, devoid of support,\nRemain before the mind?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་གང་ཞིག་མེད་དོ་ཞེས། །བརྟག་བྱའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པ། །དེ་ཚེ་དངོས་མེད་རྟེན་བྲལ་བ། །བློ་ཡི་མདུན་ན་ཇི་ལྟར་གནས། །\n\nCommentary 1: གང་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དེ་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་གཞིག་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་དངོས་པོའི་ཕྲེང་བ་ཅན་གང་ཡང་མེད་པར་དེ་ཅི་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས། ཕར་འགྲམ་མེད་པའི་ཚུར་འགྲམ་བཞིན་དུ་རྟེན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་བློའི་མདུན་ན་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནུབ་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ག\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ཡུལ་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པ་ནི། གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་གང་ཞིག་མེད་དོ་ཞེས་བརྟགས་ཤིང་དགག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་དངོས་མེད་དུ་འཇོགས་པའི་རྟེན་ཏེ་ལྟོས་པ་དང་བྲལ་བས་བློའི་མདུན་ཏེ་ཡུལ་ན་དངོས་མེད་དུ་ཇི་ལྟར་གནས་ཏེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མེད་པས་དེ་ཤི་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nWhen something is said not to exist,\nAnd the object to be examined is not perceived,\nAt that time, how can non-existence, devoid of support,\nRemain before the mind?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about the nature of existence, non-existence, and perception, as elaborated in the commentaries. The verse questions how the concept of non-existence can be meaningfully grasped or perceived by the mind when the object being negated is itself not perceivable.", + "translation": "When something is said not to exist,\nAnd the object to be examined is not perceived,\nAt that time, how can non-existence, devoid of support,\nRemain before the mind?" } } }, @@ -16357,6 +44605,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་དག །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཞི། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen neither entities nor non-entities\nRemain before the mind,\nAt that time, with no other appearances,\nWithout a focus, there is perfect peace.\n", "translation": "When neither entities nor non-entities\nRemain before the mind,\nAt that time, with no other appearances,\nWithout a focus, there is perfect peace." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་དངོས་དང་དངོས་མེད་དག །བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས། །དམིགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཞི། །\n\nCommentary 1: གང་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འགྲོ་ས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤིང་ཟད་པའི་མེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་རྫོགས་པ་ཇི་ལྟར་མཛད་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་བློས་ཅིར་ཡང་མི་དམིགས་པ་ནི། གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་དག་བློ་ཡི་མདུན་ན་མི་གནས་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་གཞན་ཏེ་གཉིས་ཡིན་ནམ་གཉིས་མ་ཡིན་གྱི་ཕུང་གསུམ་པ་ཡང་མེད་པས་དེ་གོམས་པས་མཐར་ཐུག་པ་ན་ཡུལ་དག་ཏུ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་བློ་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ། འཇུག་པ་ལས། ཤེས་བྱའི་བུད་ཤིང་སྐམ་པོ་མ་ལུས་པ། །བསྲེགས་པས་ཞི་དེ་རྒྱལ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །དེ་ཚེ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་དགག་པ་མེད། །སེམས་འགགས་པས་དེ་སྐུ་ཡིས་མངོན་དུ་མཛད། །ཅེས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་དག་སངས་རྒྱས་ལ་ཡེ་ཤེས་མེད་པའི་དོན་ཡིན་པར་ཡང་བཤད་དུ་རུང་བར་སྣང་མོད་ཀྱི། འགྲེལ་ཆེན་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། མེད་བཞིན་དུ་འདས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བས་ཡུལ་མུ་བཞི་པོ་དེར་དམིགས་བྱེད་ཀྱི་བློ་སྟེ་དེར་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་མེད་པར་རབ་ཞི་ཞེས་བཤད་ནས། འོག་ནས་སེམས་མེད་ཅེས་སོགས་འབྱུང་བ་ཡང་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་མེད་པའི་དོན་ཡིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་མེད་པའི་དོན་མ་ཡིན་སྙམ་མོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen neither existence nor non-existence\nRemain before the mind,\nAt that time, with no other appearances,\nThere is perfect peace, free from mental objects.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the verse, which describes a state of profound meditation or enlightenment where the mind transcends conceptual thinking about existence and non-existence. The commentaries explain that this represents a state where all conceptual thoughts have ceased, leading to a peaceful state beyond mental fabrications, similar to the Buddha's enlightenment. It's important to note that this doesn't imply a lack of wisdom or awareness, but rather a transcendence of dualistic thinking and attachment to mental objects.", + "translation": "When neither existence nor non-existence\nRemain before the mind,\nAt that time, with no other appearances,\nThere is perfect peace, free from mental objects." } } }, @@ -16380,6 +44633,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དཔག་བསམ་ཤིང་། །ཇི་ལྟར་རེ་བ་ཡོངས་སྐོང་བ། །དེ་བཞིན་གདུལ་བྱ་སྨོན་ལམ་གྱི། །དབང་གིས་རྒྱལ་བའི་སྐུར་སྣང་ངོ་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nJust as a wish-fulfilling jewel and a wish-granting tree\nCompletely satisfy whatever hopes one has,\nLikewise, due to the power of disciples' aspirations,\nThe Victorious Ones appear in various forms.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning and poetic structure of the original Tibetan verse, comparing how buddhas manifest to fulfill the needs of disciples to how magical objects grant wishes.", "translation": "Just as a wish-fulfilling jewel and a wish-granting tree\nCompletely satisfy whatever hopes one has,\nLikewise, due to the power of disciples' aspirations,\nThe Victorious Ones appear in various forms." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དཔག་བསམ་ཤིང་། །ཇི་ལྟར་རེ་བ་ཡོངས་སྐོང་བ། །དེ་བཞིན་གདུལ་བྱ་སྨོན་ལམ་གྱི། །དབང་གིས་རྒྱལ་བའི་སྐུར་སྣང་ངོ་། །\n\nCommentary 1: ཡིད་བཞིན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ནི་ཡིད་ལ་བསམས་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་སྟེར་བའི་རིན་པོ་ཆེའི་བྱེ་བྲག་གོ། །དཔག་བསམ་ཤིང་ནི་ཇི་ལྟར་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་བསམས་པ་ལྟར་འབྲས་བུ་སྟེར་བའི་ཤིང་གི་བྱེ་བྲག་གོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདུད་བཞི་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་ན་རྒྱལ་བའོ། །དེའི་སྐུ་སྣང་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཐོང་བའོ། །ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། གཞན་གདུལ་བར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མི་སྲིད་པས་གདུལ་བར་བྱ་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོབ་ཅིང་སྨོན་པར་བྱས་པའི་རྐྱེན་དེ་དང་། དེའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དུས་ན། སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་རྒྱུ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། བསམ་གཏན་དེ་ལ་སྙོམས་ཞུགས་ནས། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་བཞིན་དུ་གནས། །ཚོགས་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པས་ནི། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་བསྟན་པ་འབྱུང་། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྟོད་པ་བཞི་པ་ལས་ཀྱང་། བཅོམ་ལྡན་མངའ་བདག་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་གསུངས་ཏེ། །གདུལ་བྱའི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ། །ཆོས་ཀྱི་ཆར་པས་ཚིམ་པར་མཛད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་སློང་མེད་ཀྱང་དོན་གྲུབ་པ་དང་། བྱེད་པ་པོ་འགགས་ཀྱང་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་། སེམས་མེད་ཀྱང་བསོད་ནམས་འབྱུང་བའོ། དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཞན་དོན་མི་མཛད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བྱའོ་སྙམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལ་ཀུན་སློང་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང་དེ་དག་གི་ནུས་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཚོགས་ནས་རེ་འདོད་སྐོང་བ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་དག་པ་དང་བྱང་སེམས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་དོན་བྱེད་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་རྒྱལ་བའི་གཟུགས་སྐུ་སྣང་ཞིང་དོན་བྱེད་པ་འབྱུང་བས་སྐྱོན་མེད་དོ། རྟོག་པ་མེད་བཞིན་དུ་གཞན་དོན་མཛད་པའི་ཚུལ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་རྒྱན་གྱི་མདོ་ལས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the commentaries provided:\n\n\nJust as a wish-fulfilling jewel and a wish-granting tree\nCompletely satisfy all desires,\nLikewise, by the power of disciples' aspirations,\nThe Victor's form appears.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas explained in the commentaries:\n\n1. The wish-fulfilling jewel and wish-granting tree are used as analogies for how the Buddha's form manifests.\n\n2. These objects effortlessly grant wishes without any intention of their own.\n\n3. Similarly, the Buddha's form appears and benefits beings without conceptual thought or intention on the Buddha's part.\n\n4. This manifestation occurs due to two factors: the pure mindstreams of disciples to be trained, and the Buddha's past aspirations to benefit beings when they were a bodhisattva.\n\n5. Through this process, the Buddha's form with the 32 major marks appears to disciples and fulfills their spiritual needs, just as the jewel and tree fulfill material wishes.", + "translation": "Just as a wish-fulfilling jewel and a wish-granting tree\nCompletely satisfy all desires,\nLikewise, by the power of disciples' aspirations,\nThe Victor's form appears." } } }, @@ -16403,6 +44661,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་ནི། །མཆོད་སྡོང་བསྒྲུབས་ནས་འདས་གྱུར་པ། །དེ་འདས་ཡུན་རིང་ལོན་ཡང་དེ། །དུག་ལ་སོགས་པ་ཞི་བྱེད་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor example, just as a garuda bird\nHaving built a stupa and then passed away,\nEven long after its death,\nStill pacifies poisons and so forth.\n", "translation": "For example, just as a garuda bird\nHaving built a stupa and then passed away,\nEven long after its death,\nStill pacifies poisons and so forth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་ནི། །མཆོད་སྡོང་བསྒྲུབས་ནས་འདས་གྱུར་པ། །དེ་འདས་ཡུན་རིང་ལོན་ཡང་དེ། །དུག་ལ་སོགས་པ་ཞི་བྱེད་བཞིན། །\n\nCommentary 1: ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཁའ་ལྡིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་གསུངས་ཏེ། བསྒྲུབས་པ་ནི་སྔགས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའོ། །འདས་ནི་ཤི་བའོ། །དེ་འདས་ཞེས་པ་ནི་མཁའ་ལྡིང་གྲུབ་པའོ། །དེ་ཞེས་པ་ནི་མཆོད་སྡོང་ངོ་། །དཔེས་མཚོན་པའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བྱང་སེམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་སངས་རྒྱས་པ་ན་འགགས་པས་དེས་དེའི་ཚེ་དོན་བྱེད་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན་སྐྱོན་མེད་དེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེ་སང་ཀུ་ཞེས་བྱ་བས་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་མཆོད་སྡོང་གཟུངས་སྔགས་ཀྱི་ནུས་པས་བསྒོས་པ་བསྒྲུབས་ནས་སྒྲུབ་པ་པོ་དེ་འདས་པར་གྱུར་པ་ན།དེ་འདས་ནས་ཡུན་རིང་པོ་ལོན་ཡང་མཆོད་སྡོང་དེས་དུག་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nFor example, like a garuda's ritual pillar,\nOnce consecrated and the maker has passed away,\nEven long after their passing,\nIt still pacifies poisons and the like.\n\n\nThis verse uses the analogy of a ritual pillar consecrated by a garuda (mythical bird) to illustrate how the aspirations and blessings of enlightened beings can continue to benefit others long after they have passed away, just as a consecrated pillar retains its power to neutralize poisons and provide other benefits even after its creator is gone.", + "translation": "For example, like a garuda's ritual pillar,\nOnce consecrated and the maker has passed away,\nEven long after their passing,\nIt still pacifies poisons and the like." } } }, @@ -16426,6 +44689,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་རྗེས་མཐུན་པས། །རྒྱལ་བའི་མཆོད་སྡོང་སྒྲུབ་པ་ཡང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས། །འདས་ཀྱང་དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཛད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThrough actions in accord with enlightened conduct,\nEven after passing into nirvana,\nBodhisattvas accomplish all purposes\nBy establishing victory banners of offering to the Conquerors.\n", "translation": "Through actions in accord with enlightened conduct,\nEven after passing into nirvana,\nBodhisattvas accomplish all purposes\nBy establishing victory banners of offering to the Conquerors." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པའི་རྗེས་མཐུན་པས། །རྒྱལ་བའི་མཆོད་སྡོང་སྒྲུབ་པ་ཡང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས། །འདས་ཀྱང་དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཛད། །\n\nCommentary 1: བྱང་ཆུབ་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །སྤྱོད་པ་ནི་དེའི་དོན་དུ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །རྒྱལ་བ་ཉིད་མཆོད་སྡོང་ངོ་། །གདུལ་བྱའི་སྨོན་ལམ་ལ་སོ་སོར་སྣང་བ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་ལ་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐབས་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཉེ་བར་ཞི་བར་གྱུར་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་རྩོད་པ་བསླང་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་\n\nCommentary 2: བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ཚོགས་དང་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པས་རྒྱལ་བའི་སྐུའི་མཆོད་སྡོང་བསྒྲུབས་པ་ཡང་སྒྲུབ་པ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། གཞན་དོན་སྒྲུབ་འདོད་ཀྱི་རྟོག་པ་འགག་ཀྱང་དེས་གཞན་དོན་ཐམས་ཅད་མཛད་པ་མི་འགལ་ལོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThrough practices in harmony with enlightenment,\nEven after bodhisattvas have passed beyond sorrow,\nThey continue to accomplish all purposes\nBy establishing victory banners of offering to the Buddhas.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas from the original Tibetan and the commentaries:\n\n1. The practices are aligned with the path to enlightenment (Buddhahood).\n2. Bodhisattvas establish offerings or monuments to honor the Buddhas.\n3. Even after bodhisattvas have attained nirvana (\"passed beyond sorrow\"), they continue to benefit others.\n4. Their activities continue to fulfill all purposes or goals for the benefit of beings, even though the bodhisattvas themselves have transcended conceptual thought.", + "translation": "Through practices in harmony with enlightenment,\nEven after bodhisattvas have passed beyond sorrow,\nThey continue to accomplish all purposes\nBy establishing victory banners of offering to the Buddhas." } } }, @@ -16449,6 +44717,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་མེད་པ་ལ་མཆོད་བྱས་པས། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུར་ལྡན་པར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་བཞུགས་པའམ་མྱ་ངན་འདས། །མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བཤད་ཕྱིར་རོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHow can making offerings to those without mind\nResult in any fruit?\nIt is explained that whether present or passed into nirvana,\nThe effect is exactly the same.\n", "translation": "How can making offerings to those without mind\nResult in any fruit?\nIt is explained that whether present or passed into nirvana,\nThe effect is exactly the same." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་མེད་པ་ལ་མཆོད་བྱས་པས། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུར་ལྡན་པར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་བཞུགས་པའམ་མྱ་ངན་འདས། །མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བཤད་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 1: སེམས་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་དང་བྲལ་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ལོངས་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ་གང་ཞིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། མཚུངས་པ་ནི་འདྲ་བའོ། །བཤད་པ་ནི་ལུང་ལས་གསུངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། ཉན་ཐོས་པ་དག་ན་རེ། སངས་རྒྱས་ལ་སེམས་མེད་ན་དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ངེས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བཞུགས་པའམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྐུ་གདུང་ལ་མཆོད་པ་གཉིས་བསོད་ནམས་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ། མཆོད་རྟེན་བསྐོར་བའི་ཕན་ཡོན་ལས། གང་ཞིག་བཞུགས་ལ་མཆོད་པ་དང་། །མྱ་ངན་འདས་པའི་སྐུ་གདུང་ལ། །སེམས་ནི་མཉམ་པར་དང་བ་ཡིས། །བསོད་ནམས་ལ་ནི་ཁྱད་པར་མེད། །ཅེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHow can making offerings to that which is without mind\nResult in fruition?\nBecause it is explained that whether present or passed into nirvana,\nThe merit is equal.\n\n\nThis translation captures the key points:\n1. The question raised about how offerings to something without mind (referring to the Buddha after parinirvana) can produce results.\n2. The response that whether the Buddha is present or has passed into nirvana, the merit of making offerings is explained to be equal.\n3. This is based on scriptural explanations cited in the commentaries that equate the merit of offerings made to a living Buddha with those made to relics after parinirvana.", + "translation": "How can making offerings to that which is without mind\nResult in fruition?\nBecause it is explained that whether present or passed into nirvana,\nThe merit is equal." } } }, @@ -16472,6 +44745,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཀུན་རྫོབ་བམ་ནི་དེ་ཉིད་དུའང་། །རུང་སྟེ་དེར་འབྲས་ལུང་ལས་ཡིན། །དཔེར་ན་བདེན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུར་བཅས་པ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhether conventionally or ultimately,\nIt is suitable as the result according to scripture.\nFor example, just as with the true Buddha,\nIt is endowed with the result.\n", "translation": "Whether conventionally or ultimately,\nIt is suitable as the result according to scripture.\nFor example, just as with the true Buddha,\nIt is endowed with the result." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཀུན་རྫོབ་བམ་ནི་དེ་ཉིད་དུའང་། །རུང་སྟེ་དེར་འབྲས་ལུང་ལས་ཡིན། །དཔེར་ན་བདེན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུར་བཅས་པ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: དོན་དམ་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སྦྱིན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ནི་ཁྱད་པར་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ལུང་ལས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་སྟེ་བཞུགས་པ་འང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ནི་ལུང་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་ཁ་ཅིག་ནི་ཀུན་རྫོབ། ཁ་ཅིག་ནི་དོན་དམ་དུ་འདོད་པར་ཟད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། འགའ་ཞིག་བཞུགས་ལ་མཆོད་པ་དང་། །གང་ཞིག་མྱ་ངན་འདས་མཆོད་པ། །དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་མཚུངས་པ་སྟེ། །བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་བདེན་པ་སྟེ་དོན་དམ་པར་བཞུགས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དཔེར་ན་ཇི་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལས་མ་གཏོགས་པར་དཔེར་བརྗོད་པའི་འོས་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བས་རྩོད་པ།\n\nCommentary 2: སངས་རྒྱས་སེམས་མེད་ཅིང་ཀུན་རྫོབ་པའམ་ནི་སེམས་དང་བཅས་ཤིང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བདེན་པ་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་མཆོད་པ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ནི་ལུང་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་པས། དཔེར་ན་ཁྱེད་སེམས་ལྡན་དུ་བདེན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པས་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་བདེན་པ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་བཞིན་དུ། ངེད་ཀྱང་བརྫུན་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པས་བསོད་ནམས་རྫུན་པ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ལ་སྐྱོད་མེད་དོ། །འདིར་ཡང་སེམས་མེད་ཅེས་པ་ནི་གཟུང་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་མེད་པའི་དོན་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the commentaries provided:\n\n\nWhether conventionally or ultimately,\nIt is suitable, as the result comes from scripture.\nFor example, just as with the true Buddha,\nThere are results that come with [offerings].\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the input and commentaries:\n\n1. The verse is discussing whether offerings to the Buddha produce results conventionally or ultimately.\n2. It states that either way is suitable or acceptable, as scripture confirms results come from such offerings.\n3. It uses the example of offerings to a \"true\" or ultimate Buddha producing results, to argue that even conventional offerings can produce results.\n4. The commentaries clarify this is addressing a debate about whether offerings to the Buddha after parinirvana can produce merit, with the verse affirming they can based on scriptural authority.", + "translation": "Whether conventionally or ultimately,\nIt is suitable, as the result comes from scripture.\nFor example, just as with the true Buddha,\nThere are results that come with [offerings]." } } }, @@ -16495,6 +44773,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདེན་པ་མཐོང་བས་གྲོལ་འགྱུར་གྱི། །སྟོང་ཉིད་མཐོང་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། །གང་ཕྱིར་ལུང་ལས་ལམ་འདི་ནི། །མེད་པར་བྱང་ཆུབ་མེད་པར་གསུངས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy seeing the truth one becomes liberated,\nSo what use is seeing emptiness?\nFor the scriptures declare that without this path,\nThere can be no enlightenment.\n", "translation": "By seeing the truth one becomes liberated,\nSo what use is seeing emptiness?\nFor the scriptures declare that without this path,\nThere can be no enlightenment." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདེན་པ་མཐོང་བས་གྲོལ་འགྱུར་གྱི། །སྟོང་ཉིད་མཐོང་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། །གང་ཕྱིར་ལུང་ལས་ལམ་འདི་ནི། །མེད་པར་བྱང་ཆུབ་མེད་པར་གསུངས། །\n\nCommentary 1: བདེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་སྟེ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་མཐོང་བ་སྟེ། མངོན་དུ་བྱས་པ་ལས་མཐོང་བའི་ལམ་དང་། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་གྲོལ་བས་ཆོག་མོད། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ། གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལམ་འདི་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལུང་ལས་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་རང་སངས་རྒྱས་དང་ནི། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ངེས་བསྟན་པའི། །ཐར་པའི་ལམ་ནི་ཁྱོད་གཅིག་པུ། །གཞན་ཡོད་མིན་ཞེས་ངེས་པ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དོན་དམ་སྟོང་པར་ཤེས་པ་ལམ་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྒལ་ལན་གཉིས་ཀྱི།དང་པོ་ནི། ཉན་ཐོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ན་རེ། བདེན་པ་བཞི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་གོམས་པས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་གྱི། ཅི་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དགོས་པ་མེད་དོ་ཞེའོ། །གཉིས་པ་ལན་ལ་གསུམ་སྟེ། ལུང་གིས་མདོར་བསྟན་པ་དང་། བརྒལ་ལན་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང་། སྤྱིའི་དོན་བསྡུ་བའོ། ། དང་པོ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་གི་ཕྱིར་ན། ལུང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ལམ་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་འདི་མེད་ན་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་མེད་པར། དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་མེད་དོ། །ཞེས་པ་ནས། བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་མེད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དང་། གང་དག་བདེ་གཤེགས་ཉན་ཐོས་འགྱུར་བར་བྱ་སྙམ་དང་། །རང་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་ཆོས་རྒྱལ་འགྱུར་འདོད་པ། །བཟོད་པ་འདི་ལ་མ་བརྟེན་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nThough liberation comes from seeing the truth,\nWhat use is seeing emptiness?\nBecause scripture states that without this path,\nThere is no enlightenment.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. There's an apparent contradiction between liberation through seeing the Four Noble Truths and the need to see emptiness.\n2. The verse poses the question of what use seeing emptiness has.\n3. It then answers by stating that scripture declares this path of emptiness to be essential.\n4. Without realizing emptiness, enlightenment is said to be impossible.\n\nThe commentaries elaborate on these points, explaining the debate between different Buddhist schools and emphasizing the indispensable nature of understanding emptiness for attaining full enlightenment according to Mahayana teachings.", + "translation": "Though liberation comes from seeing the truth,\nWhat use is seeing emptiness?\nBecause scripture states that without this path,\nThere is no enlightenment." } } }, @@ -16518,6 +44801,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་ཐེག་ཆེན་མ་གྲུབ་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུང་ནི་ཇི་ལྟར་གྲུབ། །གང་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་ལ་འདི་གྲུབ། །དང་པོ་ཁྱོད་ལ་འདི་མ་གྲུབ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf the Mahayana is not established,\nHow is your scripture established?\nBecause both are established for this,\nAt first, this was not established for you.\n\n\nThis translation attempts to convey the logical argument being made in the original Tibetan, which appears to be addressing the validity of Mahayana teachings and scriptures.", "translation": "tags:\n\n\nIf the Mahayana is not established,\nHow is your scripture established?\nBecause both are established for this,\nAt first, this was not established for you." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་ཐེག་ཆེན་མ་གྲུབ་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུང་ནི་ཇི་ལྟར་གྲུབ། །གང་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་ལ་འདི་གྲུབ། །དང་པོ་ཁྱོད་ལ་འདི་མ་གྲུབ། །\n\nCommentary 1: འོན་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་རྒོལ་བ་སྟེ། ཐེག་ཆེན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པའོ། །དེའི་ལུང་གིས་མ་གྲུབ་པོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ། ཁྱོད་ཀྱི་ཡང་ལུང་གིས་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པ། རྒོལ་བས་སྨྲས་པ། གང་གི་ཕྱིར་གཉིས་གལ་ཏེ་འུ་བུ་ཅག་གཉི་ག་ལ་ངའི་ལུང་གྲུབ་པོ་སྙམ་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་པོས་བརྗོད་པ་དང་པོར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དང་པོར་ཏེ་རེ་ཞིག་སྔོན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་མ་བླངས་པའི་ལུང་དེ་ཉིད་མི་འགྲུབ་པའོ། །ཕྱིས་ཁས་བླངས་པ་ལས་ནི་འགྲུབ་ལ་རག་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཁས་བླངས་ནས་འགྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གཉི་ག་ལ་འདི་གྲུབ་ཅེས་གང་གིས་རྗོད་པར་བྱེད། གལ་ཏེ་བླ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་གདམས་ངག་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་པ་དང་འདུལ་བ་ལ་ཡང་སྣང་བ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། མ་གྲུབ་པའི་རྒོལ་བ་དགོད་པ་དང་། ཐེག་ཆེན་གྱི་གཞུང་བཀར་སྒྲུབ་པ་དང་། དོན་དམ་ལམ་དུ་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཉན་ཐོས་ལ་སྤྲུལ་པའི་དང་། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང་། ཞི་བ་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་དང་། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱི་མ་ནི་བདེན་པ་མ་མཐོང་བ་རང་གི་གྲུབ་མཐའ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། དེ་དག་ན་རེ། ཐེག་ཆེན་བཀའ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་དུ་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་མཚན་དྲི་བ་དང་། དེའི་ལན་དགག་པའོ། ། དང་པོ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་ལུང་སྡེ་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་ཡིད་ཆེས་སུ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེས་འདྲི་བའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ལུང་གི་དང་། བཀའི་རྒྱུ་མཚན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡིན་པ་དང་། མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། ལུང་སྡེ་བཞི་སོགས་ནི་ཡིད་ཆེས་སུ་རུང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་རྒོལ་ཕྱིར་རྒོལ་གཉིས་ཀ་ལ་འདི་བཀར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཅི་གཉིས་ཀའི་དོན་ཁྱོད་དང་གཉིས་སམ། འོན་ཏེ་གང་རུང་གཉིས་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན། དང་པོར་ཁྱོད་གྲུབ་མཐའ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ན་སྡེ་བཞི་སོགས་བཀར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཚེ་ཁྱོད་ལ་འདི་བཀར་མ་གྲུབ་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf the Mahayana is not established,\nHow is your scripture established?\nSince both accept this as established,\nAt first, this was not established for you.\n\n\nThis verse appears to be addressing a critic of Mahayana Buddhism, pointing out that their own scriptures face the same issues of authenticity that they claim the Mahayana texts do. The key points are:\n\n1. The critic claims Mahayana texts are not authentic Buddhist scripture.\n2. The verse questions how the critic's own texts are established as authentic.\n3. It notes that now both sides accept their respective texts.\n4. But initially, the critic did not accept their own texts as established scripture either.\n\nThe commentaries elaborate that this is a debate between Mahayana and non-Mahayana Buddhists about scriptural authority, with the Mahayana side arguing that accepting texts as authentic is ultimately a matter of faith and acceptance for both traditions, not an inherent quality of the texts themselves.", + "translation": "If the Mahayana is not established,\nHow is your scripture established?\nSince both accept this as established,\nAt first, this was not established for you." } } }, @@ -16541,6 +44829,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྐྱེན་གང་གིས་ནི་དེར་ཡིད་ཆེས། །དེ་ནི་ཐེག་ཆེན་ལ་ཡང་མཚུངས། །གཞན་གཉིས་འདོད་པས་བདེན་ན་ནི། །རིག་བྱེད་སོགས་ཀྱང་བདེན་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhatever reason makes one believe in that,\nThe same applies to the Mahayana as well.\nIf the other two are true because they're desired,\nThen the Vedas and such would also become true.\n", "translation": "Whatever reason makes one believe in that,\nThe same applies to the Mahayana as well.\nIf the other two are true because they're desired,\nThen the Vedas and such would also become true." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྐྱེན་གང་གིས་ནི་དེར་ཡིད་ཆེས། །དེ་ནི་ཐེག་ཆེན་ལ་ཡང་མཚུངས། །གཞན་གཉིས་འདོད་པས་བདེན་ན་ནི། །རིག་བྱེད་སོགས་ཀྱང་བདེན་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གང་ཞིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་རྐྱེན་རྣམས་ནི་གང་ཞིག་རྒྱུ་མཚན་དུ་སྦྲེལ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ལུང་ལའོ། །གནས་པ་སྟེ་ཁས་ལེན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལུང་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་རྐྱེན་དེ་རྣམས་སྦྱར་བར་གྱིས་ཤིག །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། གང་ཞིག་དོན་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཉེར་ལྡན་པ། །ཁམས་གསུམ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཅོད་པར་བརྗོད། །གང་ཞིག་ཕན་ཡོན་ཞི་བ་མཐོང་བར་བྱེད་པ་དེ། །གཙུག་ལག་དེ་ལྟ་མིན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འོ་སྐོལ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་གཞན་པོ་གཉིས་ཀྱིས་འདོད་པ་དེ་བདེན་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། གཞན་དག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། འོ་སྐོལ་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་གཞན་པོ་གཉིས་ཀྱིས་འདོད་པ་བདེན་པ་ཡིན་པ་ལྟ་ན་ནི་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཡང་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: འོན་ཏེ་དམ་པ་བརྒྱུད་པ་བར་མ་ཆད་པ་ལས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡིད་ཆེས་སོ་ཞེ་ན། རྐྱེན་གང་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་ལུང་དེར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྐྱེན་དེ་ནི་ཐེག་ཆེན་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། དམ་པ་བརྒྱུད་པ་བར་མ་ཆད་པ་སོགས་ཡོད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན། གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་གཉིས་འདོད་པས་དེར་བདེན་ན་ནི་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་པའི་གཞུང་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་ལུང་དུ་བདེན་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhat reasons cause you to believe in that [scripture]?\nThose same reasons apply equally to the Mahayana.\nIf [a scripture] is true just because two others accept it,\nThen the Vedas and such would also become true.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning of the Tibetan verse, which appears to be addressing the validity of Buddhist scriptures, particularly comparing Mahayana texts to other accepted scriptures. It challenges the basis for accepting certain texts as authoritative while rejecting others, suggesting that the same criteria for acceptance should apply across different traditions.", + "translation": "What reasons cause you to believe in that [scripture]?\nThose same reasons apply equally to the Mahayana.\nIf [a scripture] is true just because two others accept it,\nThen the Vedas and such would also become true." } } }, @@ -16564,6 +44857,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཐེག་ཆེན་རྩོད་བཅས་ཕྱིར་ཞེ་ན། །ལུང་ལ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་དང་། །ལུང་གཞན་ལ་ཡང་རང་གཞན་དག །རྩོད་བཅས་ཡིན་ཕྱིར་དོར་བྱར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf it is said the Mahayana is controversial,\nThe non-Buddhists dispute the scriptures,\nAnd even within other scriptures,\nThere are disputes between self and others.\nTherefore, they should all be abandoned.\n", "translation": "If it is said the Mahayana is controversial,\nThe non-Buddhists dispute the scriptures,\nAnd even within other scriptures,\nThere are disputes between self and others.\nTherefore, they should all be abandoned." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཐེག་ཆེན་རྩོད་བཅས་ཕྱིར་ཞེ་ན། །ལུང་ལ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་དང་། །ལུང་གཞན་ལ་ཡང་རང་གཞན་དག །རྩོད་བཅས་ཡིན་ཕྱིར་དོར་བྱར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ལུང་ཉིད་ཡིན་མ་ཡིན་རྩོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྩོད་པ་དང་བཅས་པའོ་སྙམ་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་པོས་བརྗོད་པ། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ལུང་ཡང་འདོར་དགོས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་ཁྱོད་དང་མུ་སྟེགས་པ་གཉིས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་དང་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་སྟེགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། བདག་དང་སྟེ་རང་གི་སྡེ་པའི་བྱེ་བྲག་དང་གཞན་གྱི་སྡེ་པ་སྟེ། སྡེ་པ་གཞན་གྱི་དབྱེ་བས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པའི་ལུང་ལས་གཞན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་སྡེ་པས་ཁས་བླངས་པས་དེ་ཡང་རྩོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོར་བར་བྱ་དགོས་ཏེ་ཁས་བླངས་པར་མི་གཤའ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་གྱི་ལུང་ཞེས་པའི་ཚིག་ནི་རང་གི་ལུང་དང་། གཞན་གྱི་ལུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ལུང་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བསལ་ནས་བདེན་པ་མཐོང་བས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་དོགས་པ་ཉིད་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཐེག་ཆེན་རྩོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་ལུང་མིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ལུང་སྤྱི་ལ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་དང་ལུང་གཞན་བྱེ་བྲག་རྣམས་ལ་སྡེ་པ་རང་གཞན་དག་རྩོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ན་དོར་བྱར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nIf you argue that Mahayana is disputable,\nThen regarding scripture, with non-Buddhists,\nAnd regarding other scriptures, among Buddhists themselves,\nThere are disputes, so they too should be abandoned.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the input and commentaries:\n\n1. It addresses an objection that Mahayana teachings are disputable or controversial.\n2. It counters that non-Buddhist traditions also dispute Buddhist scriptures in general.\n3. It points out that even among Buddhist schools, there are disputes about various scriptures.\n4. The conclusion is that if disputability is grounds for rejection, then all scriptures would have to be abandoned - implying this is not a valid criterion.", + "translation": "If you argue that Mahayana is disputable,\nThen regarding scripture, with non-Buddhists,\nAnd regarding other scriptures, among Buddhists themselves,\nThere are disputes, so they too should be abandoned." } } }, @@ -16587,6 +44885,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསྟན་རྩ་དགེ་སློང་ཉིད་ཡིན་ན། །དགེ་སློང་ཉིད་ཀྱང་དཀའ་བར་གནས། །སེམས་ནི་དམིགས་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱི། །མྱ་ངན་འདས་པའང་དཀའ་བར་གནས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf monks are the root of the teachings,\nEven being a monk is difficult to maintain.\nFor those whose minds have objects of focus,\nEven attaining nirvana is difficult to achieve.\n", "translation": "If monks are the root of the teachings,\nEven being a monk is difficult to maintain.\nFor those whose minds have objects of focus,\nEven attaining nirvana is difficult to achieve." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསྟན་རྩ་དགེ་སློང་ཉིད་ཡིན་ན། །དགེ་སློང་ཉིད་ཀྱང་དཀའ་བར་གནས། །སེམས་ནི་དམིགས་དང་བཅས་རྣམས་ཀྱི། །མྱ་ངན་འདས་པའང་དཀའ་བར་གནས། །\n\nCommentary 1: བསྟན་རྩ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བསྟན་པ་ནི་གསུང་རབ་པོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐར་པ་དང་ཞི་བ་ཁས་བླངས་པ་སྟེ་དགེ་སློང་གཉིས་ཀྱི་ནི་རྩ་བ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐར་པའི་དགེ་སློང་ཡིན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་པར་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐར་པའི་དགེ་སློང་དེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་དཀའ་བར་གནས་པའོ། །དགེ་སློང་དཀའ་བར་གནས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། སེམས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ་གང་དག་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དཀའ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་ཉིད་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: ཤོ་ལོ་ཀ་འདིའི་འགྲེལ་བ་མི་འདུག\n", + "output": "Based on the Tibetan commentary provided, here is my translation of the input text:\n\n\nIf the foundation of the teachings is monkhood itself,\nEven monkhood is difficult to maintain.\nFor those whose minds have objects of focus,\nEven attaining nirvana is difficult to achieve.\n", + "translation": "If the foundation of the teachings is monkhood itself,\nEven monkhood is difficult to maintain.\nFor those whose minds have objects of focus,\nEven attaining nirvana is difficult to achieve." } } }, @@ -16610,6 +44913,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་སྤངས་པས་གྲོལ་ན་དེའི། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་མེད་ཀྱང་དེ་དག་ལ། །ལས་ཀྱི་ནུས་པ་མཐོང་བ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf liberation comes from abandoning afflictions,\nOne would become liberated immediately upon doing so.\nYet even for those without afflictions,\nWe see the power of karma still at work.\n", "translation": "If liberation comes from abandoning afflictions,\nOne would become liberated immediately upon doing so.\nYet even for those without afflictions,\nWe see the power of karma still at work." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་སྤངས་པས་གྲོལ་ན་དེའི། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་མེད་ཀྱང་དེ་དག་ལ། །ལས་ཀྱི་ནུས་པ་མཐོང་བ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: རྒོལ་བ་བསླང་བ་ཉོན་མོངས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། །བདེན་པ་མཐོང་བས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ། དེ་ནས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ་ལན་བརྗོད་པ། འདི་ལྟར་དེའི་རྗེས་ལ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་ལ་གྲོལ་བ་ཁོངས་སུ་ཆུག །ཅི་སྟེ་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: ཤོ་ལོ་ཀ་འདིའི་འགྲེལ་བ་མི་འདུག\n", + "output": "Based on the input text and the available commentary, here is my translation attempt:\n\n\nIf liberation were achieved by abandoning afflictions,\nOne would become liberated immediately upon doing so.\nYet even for those free of afflictions,\nThe power of karma is still observed.\n\n\nThis translation attempts to capture the main ideas:\n1. The hypothetical idea that abandoning afflictions leads directly to liberation\n2. The counterpoint that even for those who have eliminated afflictions, karmic effects are still evident\n3. The implication that liberation is not solely dependent on removing afflictions, as karmic forces remain active", + "translation": "If liberation were achieved by abandoning afflictions,\nOne would become liberated immediately upon doing so.\nYet even for those free of afflictions,\nThe power of karma is still observed." } } }, @@ -16633,6 +44941,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རེ་ཞིག་ཉེར་ལེན་སྲེད་པ་ནི། །མེད་ཅེས་ངེས་པ་ཉིད་ཅེ་ན། །སྲེད་དེ་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་ཡང་། །ཀུན་རྨོངས་བཞིན་དུ་ཅི་སྟེ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf it is certain that for now there is no craving as the immediate cause,\nAlthough that craving is not afflicted,\nWhy could it not exist, just like ignorance?\n", "translation": "If it is certain that for now there is no craving as the immediate cause,\nAlthough that craving is not afflicted,\nWhy could it not exist, just like ignorance?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརེ་ཞིག་ཉེར་ལེན་སྲེད་པ་ནི། །མེད་ཅེས་ངེས་པ་ཉིད་ཅེ་ན། །སྲེད་དེ་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་ཡང་། །ཀུན་རྨོངས་བཞིན་དུ་ཅི་སྟེ་མེད། །\n\nCommentary 1: ཉོན་མོངས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ལས་མེད་ཀྱང་དེ་ལ་སྟེ་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྡེག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ནུས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་རྗེས་ལ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་དེ་དག་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སྲིད་པ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་རྒོལ་བའི་དོན་དུ་ཅི་ཙམ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ངེས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ངེས་པའོ། །སྒྲུབ་པ་པོས་བརྗོད་པ་སྲེད་པ་འདི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྲེད་པ་འདི་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་།\n\nCommentary 2: ཤོ་ལོ་ཀ་འདིའི་འགྲེལ་བ་མི་འདུག\n", + "output": "Based on the input text and the available commentary, here is my translation attempt:\n\n\nIf you assert with certainty that craving, the immediate cause, does not exist,\nAlthough that craving may not be afflicted,\nWhy could it not exist, just like ignorance?\n\n\nThis translation attempts to capture the main ideas:\n1. Someone is claiming that craving (the cause of rebirth) does not exist\n2. The response is that even if craving is not afflicted (by negative emotions), it could still exist\n3. This is compared to ignorance, which can exist without being afflicted\n4. The implication is that craving could similarly exist in a subtle form, even for advanced practitioners\n\nHowever, without more context or commentary, some nuances may be missing from this translation.", + "translation": "If you assert with certainty that craving, the immediate cause, does not exist,\nAlthough that craving may not be afflicted,\nWhy could it not exist, just like ignorance?" } } }, @@ -16656,6 +44969,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ་ཡིན། །ཚོར་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཡོད། །དམིགས་པ་དང་ནི་བཅས་པའི་སེམས། །འགའ་ཞིག་ལ་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nDue to feelings, craving arises.\nThese feelings also exist.\nThe mind with its objects\nWill abide in some places.\n", "translation": "Due to feelings, craving arises.\nThese feelings also exist.\nThe mind with its objects\nWill abide in some places." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ་ཡིན། །ཚོར་བ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཡོད། །དམིགས་པ་དང་ནི་བཅས་པའི་སེམས། །འགའ་ཞིག་ལ་ནི་གནས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཞིན་དུ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཅི་སྟེ་མེད་པ་ཡིན་དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ་སྟེ་ཚོར་བ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་པས་ན་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་སྲེད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་མེད་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་པར་དགེ་སློང་ཉིད་བདེ་བླག་ཏུ་གནས་ཤིང་སོ་སོར་སྣང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་སེམས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དཀའ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱི་འཐད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པས་རང་སྲིད་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཀྱི་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ནི་ལྡོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །\n\nCommentary 2: ཤོ་ལོ་ཀ་འདིའི་འགྲེལ་བ་མི་འདུག\n", + "output": "Based on the input text and the available commentary, here is my translation attempt:\n\n\nDue to the condition of feeling, there is craving. These feelings also exist [in those without craving]. The mind with objects of focus will abide in some [states].\n", + "translation": "Due to the condition of feeling, there is craving. These feelings also exist [in those without craving]. The mind with objects of focus will abide in some [states]." } } }, @@ -16679,6 +44997,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྟོང་ཉིད་དང་ནི་བྲལ་བའི་སེམས། །འགགས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་བཞིན། །དེས་ན་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nA mind devoid of emptiness\nWill cease and be reborn again,\nJust like the meditative state\nWithout perception. Therefore one\nShould meditate on emptiness.\n", "translation": "A mind devoid of emptiness\nWill cease and be reborn again,\nJust like the meditative state\nWithout perception. Therefore one\nShould meditate on emptiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྟོང་ཉིད་དང་ནི་བྲལ་བའི་སེམས། །འགགས་པ་སླར་ཡང་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་བཞིན། །དེས་ན་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནུས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལྡོག་པར་སྲིད་ཀྱང་། ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའི་ཞགས་པས་སླར་འཆིང་བར་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཀྱང་དེ་ལས་ལངས་ནས་སེམས་དེ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: ཤོ་ལོ་ཀ་འདིའི་འགྲེལ་བ་མི་འདུག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentary, here is my translation:\n\n\nA mind devoid of emptiness\nWill cease, but arise again,\nJust like the meditative absorption without perception.\nTherefore, one should meditate on emptiness.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that a mind not grounded in the understanding of emptiness may temporarily cease its activities through meditative force, but will inevitably arise again with attachments, similar to how one emerges from the meditative state of non-perception. Thus, the verse emphasizes the importance of cultivating insight into emptiness through meditation.", + "translation": "A mind devoid of emptiness\nWill cease, but arise again,\nJust like the meditative absorption without perception.\nTherefore, one should meditate on emptiness." } } }, @@ -16702,6 +45025,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ངག་གང་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་དེ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་གསུངས་འདོད་ན། །ཐེག་ཆེན་ཕལ་ཆེར་ཁྱེད་ཅག་གི །མདོ་དང་མཚུངས་འདོད་མིན་ནམ་ཅི། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf you claim that any speech found in the sutras\nWas actually spoken by the Buddha,\nThen wouldn't most of the Mahayana sutras\nBe considered equal to your sutras as well?\n", "translation": "If you claim that any speech found in the sutras\nWas actually spoken by the Buddha,\nThen wouldn't most of the Mahayana sutras\nBe considered equal to your sutras as well?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nངག་གང་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་དེ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་གསུངས་འདོད་ན། །ཐེག་ཆེན་ཕལ་ཆེར་ཁྱེད་ཅག་གི །མདོ་དང་མཚུངས་འདོད་མིན་ནམ་ཅི། །\n\nCommentary 1: གང་ཞིག་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚེག་བར་བདུན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་ནི་གཞན་གྱིས་འཕངས་པ་ཡིན་གྱི། སློབ་དཔོན་ཉིད་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དཔྱོད་པའི་སྐབས་ཡིན་གྱི། ལུང་དང་ལུང་མ་ཡིན་པའི་དཔྱོད་པ་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་རོ། །ཁོ་བོས་ནི་འཕགས་པ་ཞི་བའི་ལྷ་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་པའི་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཆོས་བཤད་པ་མཛད་པ་ཡིན་པས་ན། གོང་འོག་གི་འབྲེལ་བ་མ་གཟིགས་པར་གསུངས་པ་ཁོ་ན་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ་། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཁྱོད་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་མཉམ་པ་ནི་དོན་གཅིག་པར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ངག་གང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤླཽ་ཀ་གསུམ་སྟེ། ཤེར་འབྱུང་ནི་འདི་དག་ནི་གཞན་གྱིས་བཅུག་པ་ཡིན་གྱི་སློབ་དཔོན་གྱི་གཞུང་མིན་ཞེས་ཟེར་ཞིང་། འགའ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་ལ། གཞུང་ཁ་ཅིག་ལ་འདིར་བྲིས་ཤིང་ཕལ་ཆེར་ལ་འོག་ཏུ་འབྱུང་ཡང་འཆད་ན་འདིར་བླངས་ལ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྡེ་པ་དག་ན་རེ། ངག་གང་ཞིག་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟོན་པས་མདོ་སྡེ་ལ་འཇུག ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟོན་པས་འདུལ་བ་ལ་སྣང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟོན་པས་མངོན་པ་ལ་མི་འགལ་ཞིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པར་འདོད་ལ། ཐེག་ཆེན་ལ་དེ་མེད་པས་བཀའ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དགོངས་འགྲེལ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་ཕལ་ཆེར་ལས་ཀྱང་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དེ་སྟོན་པས་ན། དེ་དག་ཁྱེད་ཅག་གི་མདོ་དང་མཚུངས་པས་བཀར་འདོད་པ་མིན་ནམ་ཅི་སྟེ་འདོད་པར་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐེག་ཆེན་འགའ་ཞིག་བཀའ་ཡིན་ཡང་ཡུམ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་སྟོན་པ་དེ་རྣམས་ལ་བཀའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་མེད་པས་བཀའ་མིན་ནོ་ཞེ་ན། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། རང་གི་མདོ་ལ་འཇུག་ཕྱིར་དང་། །རང་གི་འདུལ་ན་སྣང་ཕྱིར་དང་། །ཟབ་པ་དང་ནི་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཉིད་དང་ནི་འགལ་བ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟར་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཁྱོད་རང་གིས་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the commentaries provided:\n\n\nIf you claim that any speech which enters into the sutras\nIs to be considered as spoken by the Buddha,\nThen are not most of the Mahayana sutras\nEqual to your sutras as well?\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the input verse and commentaries:\n\n1. It addresses a critique of Mahayana sutras not being authentic Buddha speech.\n2. It points out that if the criteria for authentic sutras is that they discuss the three trainings (ethics, concentration, wisdom), then many Mahayana sutras also meet this criteria.\n3. It challenges the critics to acknowledge that by their own standards, they should accept most Mahayana sutras as equal to their own accepted sutras.\n\nThe translation aims to convey the logical argument being made while maintaining the poetic four-line structure of the original Tibetan verse.", + "translation": "If you claim that any speech which enters into the sutras\nIs to be considered as spoken by the Buddha,\nThen are not most of the Mahayana sutras\nEqual to your sutras as well?" } } }, @@ -16725,6 +45053,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་མ་གཏོགས་གཅིག་གིས་ནི། །ཐམས་ཅད་སྐྱོན་དང་བཅས་འགྱུར་ན། །མདོ་མཚུངས་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་ནི། །རྒྱལ་བས་གསུངས་པ་ཅིས་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf due to one exception\nAll would become faulty,\nWhy then, by the same logic,\nAre not all proclaimed by the Victor?\n", "translation": "If due to one exception\nAll would become faulty,\nWhy then, by the same logic,\nAre not all proclaimed by the Victor?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་མ་གཏོགས་གཅིག་གིས་ནི། །ཐམས་ཅད་སྐྱོན་དང་བཅས་འགྱུར་ན། །མདོ་མཚུངས་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་ནི། །རྒྱལ་བས་གསུངས་པ་ཅིས་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: མ་རྟོགས་གཅིག་སྟེ་ཕྱོགས་གཅིག་གོ། །མ་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་ནི་མཚུངས་པར་མ་རྟོགས་པ་སྟེ། དོན་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། །གཅིག་དང་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང་ངོ་། །ཐམས་ཅད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བཀའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བར་མ་རྟོགས་པའི་ཡུམ་ལྟ་བུ་གཅིག་གིས་ནི་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་ཐམས་ཅད་བཀའ་མིན་པའི་སྐྱོན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ན། དགོངས་འགྲེལ་ལ་སོགས་པ་ཁྱོད་ཀྱི་མདོ་དང་བཀའི་མཚན་ཉིད་ཚང་བར་མཚུངས་པ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཐེག་ཆེན་གྱི་མདོ་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱལ་བས་གསུངས་པ་ཅིས་མ་ཡིན་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries:\n\n\nIf by excluding one, all become faulty,\nThen why, by one that is similar to a sutra,\nAre not all proclaimed by the Buddha?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning of the verse, which appears to be addressing a logical argument about the authenticity of Buddhist scriptures. The commentaries suggest it is specifically discussing Mahayana sutras and their status as Buddha's teachings, using a form of reasoning to counter those who might reject some texts while accepting others.", + "translation": "If by excluding one, all become faulty,\nThen why, by one that is similar to a sutra,\nAre not all proclaimed by the Buddha?" } } }, @@ -16748,6 +45081,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྨོངས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དོན་དུ། །ཆགས་དང་འཇིགས་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ། །འཁོར་བར་གནས་པ་གྲུབ་འགྱུར་བ། །འདི་ནི་སྟོང་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor the sake of deluded, suffering beings,\nFree from the extremes of attachment and fear,\nAbiding in samsara becomes accomplished.\nThis is the fruit of emptiness.\n", "translation": "For the sake of deluded, suffering beings,\nFree from the extremes of attachment and fear,\nAbiding in samsara becomes accomplished.\nThis is the fruit of emptiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྨོངས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དོན་དུ། །ཆགས་དང་འཇིགས་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ། །འཁོར་བར་གནས་པ་གྲུབ་འགྱུར་བ། །འདི་ནི་སྟོང་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆགས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་ཡོད་པར་ཞེན་པའོ། །འཇིགས་པ་ནི་ཆད་པའི་མཐས་སྐྲག་པ་སྟེ། རྟག་ཆད་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གྲོལ་བ་སྟེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཐའ་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་དབུ་མའི་ལམ་རྟོགས་པར་བྱས་ཏེ། འཁོར་བ་ཡང་གྲུབ་པར་གནས་པའོ། །རྨོངས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་སྙིང་རྗེས་འཁོར་བར་ཞུགས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མི་གོས་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་དག་ལ་ཤེས་བྱ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མིན་པ་འདི་ཡང་ཅི་སྟེ་མེད་དེ། དངོས་འཛིན་དང་བཅས་པའི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་ངེས་པ་ཡིན་ལ། ཚོར་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nFor the benefit of those suffering due to ignorance,\nFree from the extremes of attachment and fear,\nAbiding in samsara while accomplishing the goal,\nThis is the fruit of emptiness.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the verse while considering the explanations in the commentaries. The commentaries emphasize that understanding emptiness (śūnyatā) allows one to transcend the extremes of eternalism and nihilism, remain in samsara out of compassion for beings, yet not be tainted by samsara's faults. This realization is described as the fruit or benefit of understanding emptiness.", + "translation": "For the benefit of those suffering due to ignorance,\nFree from the extremes of attachment and fear,\nAbiding in samsara while accomplishing the goal,\nThis is the fruit of emptiness." } } }, @@ -16771,6 +45109,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཕྱོགས་ལ། །སུན་འབྱིན་པ་ནི་འཐད་མ་ཡིན། །དེས་ན་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བར། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, refuting the view of emptiness\nIs not appropriate.\nTherefore, without doubt,\nOne should meditate on emptiness.\n", "translation": "Thus, refuting the view of emptiness\nIs not appropriate.\nTherefore, without doubt,\nOne should meditate on emptiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཕྱོགས་ལ། །སུན་འབྱིན་པ་ནི་འཐད་མ་ཡིན། །དེས་ན་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བར། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: ཐེ་ཚོམ་ནི་སོམ་ཉིའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཡིན་པས་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ལ་གནས་ཏེ་ཞེན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་མངོན་འགྱུར་རེ་ཞིག་འགགས་ཀྱང་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་གི་ཚེ་སེམས་རེ་ཞིག་འགགས་ཀྱང་སླར་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འདོད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTherefore, it is not appropriate to refute emptiness.\nThus, without doubt,\nOne should meditate on emptiness.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, emphasizing the importance of meditating on emptiness without doubt or refutation. The commentaries provide additional context, explaining that doubt refers to uncertainty, and that a mind lacking understanding of emptiness will cling to objects and continue to generate suffering. Therefore, to exhaust all suffering, one should meditate on emptiness.", + "translation": "Therefore, it is not appropriate to refute emptiness.\nThus, without doubt,\nOne should meditate on emptiness." } } }, @@ -16794,6 +45137,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡི། །མུན་པའི་གཉེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད། །མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་འདོད་པས། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སྒོམ་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nEmptiness is the antidote to the darkness\nOf afflictive and cognitive obscurations.\nFor one who wishes to swiftly know all things,\nWhy would they not meditate on this?\n", "translation": "Emptiness is the antidote to the darkness\nOf afflictive and cognitive obscurations.\nFor one who wishes to swiftly know all things,\nWhy would they not meditate on this?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཉོན་མོངས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡི། །མུན་པའི་གཉེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད། །མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་འདོད་པས། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སྒོམ་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཉིད་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་ཉིད་མུན་པ་དང་འདྲ་བས་ན་མུན་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་དེ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྲག་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་གདམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་དོན་གཉིས་འགྲུབ་པ་ནི། རང་གིས་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་ན་སྟོང་ཉིད་ལ་རྨོངས་པས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བས་དེ་དག་གི་དོན་དུ་འཁོར་བའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པའི་མཐའ་གཉིས་ལས་གྲོལ་བའི་སྒོ་ནས་འཁོར་བ་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཞན་དོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འགྲུབ་པ་འདི་ནི་སྟོང་ཉིད་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། ། གཉིས་པ་སྒྲིབ་གཉིས་སྤོང་བ་ནི། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་གེགས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པའི་གཉེན་པོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་ཡིན་པས་མྱུར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་སྟོང་ཉིད་དེ་ནི་ཅི་སྟེ་སྒོམ་པར་མི་བྱེད་དེ་བྱེད་དགོས་སོ། གསུམ་པ་ནི། སྟོང་ཉིད་རྟོགས་མ་རྟོགས་ལ་སྐྱོན་ཡོན་དེ་ལྟར་ཡོད་པས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སུན་འབྱིན་བརྗོད་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་པ་དེས་ན་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་མིན་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བར་སྟོང་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEmptiness is the antidote to the darkness\nOf afflictive emotions and cognitive obscurations.\nFor those who wish to swiftly attain omniscience,\nWhy would they not meditate on it?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the importance of meditating on emptiness as a means to overcome mental afflictions and cognitive obscurations, ultimately leading to the attainment of omniscience or full enlightenment. The commentaries provide additional context, explaining that emptiness is the remedy that dispels ignorance and that it should be practiced without fear by those seeking swift enlightenment for the benefit of all beings.", + "translation": "Emptiness is the antidote to the darkness\nOf afflictive emotions and cognitive obscurations.\nFor those who wish to swiftly attain omniscience,\nWhy would they not meditate on it?" } } }, @@ -16817,6 +45165,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དངོས་གང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་བྱེད་པ། །དེ་ལས་སྐྲག་པ་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །སྟོང་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བྱེད་པ། །དེ་ལ་འཇིགས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf fear arises from that which produces suffering,\nWhy then be afraid of emptiness, which pacifies suffering?\nHow can fear arise towards that\nWhich brings an end to all misery?\n", "translation": "If fear arises from that which produces suffering,\nWhy then be afraid of emptiness, which pacifies suffering?\nHow can fear arise towards that\nWhich brings an end to all misery?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདངོས་གང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་བྱེད་པ། །དེ་ལས་སྐྲག་པ་སྐྱེ་འགྱུར་ན། །སྟོང་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བྱེད་པ། །དེ་ལ་འཇིགས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །\n\nCommentary 1: སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་གོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་བརྗོད་པའི་བདག་དེ་ཉིད་བདག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ།དེ་ཉིད་གལ་ཏེ་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་ན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྟགས་དཔྱད་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་སྤྱིའི་དོན་བསྡུ་བ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྐྲག་པས་དེ་མི་སྒོམ་མོ་སྙམ་ན། དངོས་པོར་འཛིན་པ་གང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ་ལ་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བ་རིགས་པར་འགྱུར་ན་མི་སྐྱེ་བར་སྟོང་ཉིད་ནི་བསྒོམས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལས་འཇིགས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་སྟེ་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf fear arises from that which produces suffering,\nHow can fear arise towards emptiness, which pacifies suffering?\n\n\nThis translation captures the core meaning that while it's natural to fear things that cause suffering, it's illogical to fear emptiness (the Buddhist concept of lack of inherent existence), since emptiness actually alleviates suffering when properly understood and realized.", + "translation": "If fear arises from that which produces suffering,\nHow can fear arise towards emptiness, which pacifies suffering?" } } }, @@ -16840,6 +45193,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སོ་དང་སྐྲ་སེན་བདག་མ་ཡིན། །བདག་ནི་རུས་པ་ཁྲག་མ་ཡིན། །སྣབས་མིན་བད་ཀན་མ་ཡིན་ཏེ། །ཆུ་སེར་དང་ནི་རྣག་ཀྱང་མིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nTeeth, hair, and nails are not the self.\nThe self is not bones or blood.\nIt is not mucus, nor is it phlegm.\nNeither is it lymph or pus.\n\n\nThis translation conveys the Buddhist concept of non-self (anatta), listing various parts of the body and bodily fluids that are not to be identified as the true self or essence of a person.", "translation": "tags:\n\n\nTeeth, hair, and nails are not the self.\nThe self is not bones or blood.\nIt is not mucus, nor is it phlegm.\nNeither is it lymph or pus." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསོ་དང་སྐྲ་སེན་བདག་མ་ཡིན། །བདག་ནི་རུས་པ་ཁྲག་མ་ཡིན། །སྣབས་མིན་བད་ཀན་མ་ཡིན་ཏེ། །ཆུ་སེར་དང་ནི་རྣག་ཀྱང་མིན། །\n\nCommentary 1: སོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་བདག་མ་ཡིན་པའོ། །མཆིལ་མ་ནི་ཁ་ནས་བྱུང་བའོ། །ཆུ་སེར་ནི་རྨ་ནས་འཛག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་སྤྱིར་དགག་པ་དང་། འདོད་པའི་བདག་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགག་པ་དང་། བདག་མེད་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ནི། སོ་དང་སྐྲ་སེན་བདག་མ་ཡིན། །བདག་ནི་རུས་པ་ཁྲག་མ་ཡིན། །སྣབས་མིན་བད་ཀན་མ་ཡིན་ཏེ། །ཆུ་སེར་དང་ནི་རྣག་ཀྱང་མིན། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTeeth, hair, and nails are not the self.\nThe self is not bones or blood.\nIt is not mucus or phlegm,\nNor is it lymph or pus.\n\n\nThis translation reflects the Buddhist concept of non-self (anatta), where the text systematically denies that various parts of the body constitute the self. The commentaries provide additional context, explaining that \"ma yin\" means \"is not the self\" and clarifying some of the terms used (like \"chu ser\" referring to fluid oozing from wounds). The second commentary also indicates that this verse is part of a broader explanation refuting the idea of a permanent self through an analysis of the aggregates (skandhas).", + "translation": "Teeth, hair, and nails are not the self.\nThe self is not bones or blood.\nIt is not mucus or phlegm,\nNor is it lymph or pus." } } }, @@ -16863,6 +45221,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་ཞག་དང་རྡུལ་མིན་ཏེ། །གློ་མཆིན་དག་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། །ནང་ཁྲོལ་གཞན་ཡང་བདག་མིན་ཏེ། །བདག་ནི་ཕྱི་ས་གཅིན་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nI am not flesh and blood;\nNor am I lungs or liver.\nI am not other internal organs;\nI am not feces or urine.\n", "translation": "I am not flesh and blood;\nNor am I lungs or liver.\nI am not other internal organs;\nI am not feces or urine." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་ཞག་དང་རྡུལ་མིན་ཏེ། །གློ་མཆིན་དག་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། །ནང་ཁྲོལ་གཞན་ཡང་བདག་མིན་ཏེ། །བདག་ནི་ཕྱི་ས་གཅིན་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ཞག་ནི་ཚིལ་བུ་སྟེ་གང་གི་དབང་གིས་ལུས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །རྔུལ་ནི་རབ་ཏུ་རྔུལ་བའི་རྔུལ་ལོ། །ནང་གྲོལ་ནི་རྒྱུ་མཐའ་ཕྲ་མོ་ཡན་ཆད་དོ། །རྒྱུ་མ་ནི་རྩ་དང་ཉེ་བའོ། །\n\nCommentary 2: བདག་ནི་ཞག་དང་རྔུལ་མིན་ཏེ། །གློ་མཆིན་དག་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། །ནང་ཁྲོལ་གཞན་ཡང་བདག་མིན་ཏེ། །བདག་ནི་ཕྱི་ས་གཅིན་མ་ཡིན། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nI am not fat nor sweat,\nNor am I the lungs or liver.\nI am not the other internal organs,\nNor am I feces or urine.\n\nThis translation reflects the Buddhist concept of non-self (anatta), emphasizing that the self is not to be identified with any part of the physical body or its products.", + "translation": "I am not fat nor sweat,\nNor am I the lungs or liver.\nI am not the other internal organs,\nNor am I feces or urine." } } }, @@ -16886,6 +45249,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤ་དང་པགས་པ་བདག་མིན་ཏེ། །དྲོད་དང་རླུང་ཡང་བདག་མ་ཡིན། །བུ་ག་བདག་མིན་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་ཤེས་དྲུག་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFlesh and skin are not the self.\nWarmth and breath are also not the self.\nOpenings are not the self in any way.\nThe six consciousnesses are also not the self.\n", "translation": "Flesh and skin are not the self.\nWarmth and breath are also not the self.\nOpenings are not the self in any way.\nThe six consciousnesses are also not the self." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤ་དང་པགས་པ་བདག་མིན་ཏེ། །དྲོད་དང་རླུང་ཡང་བདག་མ་ཡིན། །བུ་ག་བདག་མིན་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་ཤེས་དྲུག་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: དྲོད་ནི་མེའི་ཁམས་སོ། །བུ་ག་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ནི་རིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་རྟག་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་བདག་འགེགས་པར་བྱེད་སྙམ་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྒྲའི་ཤེས་པ་བདག་ཡིན་ན་ནི། དེ་ཡང་རྟག་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཚེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྲ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟག་པའི་ཡུལ་སྒྲ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: ཤ་དང་པགས་པ་བདག་མིན་ཏེ། །དྲོད་དང་རླུང་ཡང་བདག་མ་ཡིན། །བུ་ག་བདག་མིན་རྣམ་ཀུན་ཏུ། །རྣམ་ཤེས་དྲུག་ཀྱང་བདག་མ་ཡིན། །ཁམས་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་དུ་མ་རང་དབང་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFlesh and skin are not the self.\nHeat and wind are also not the self.\nOpenings are not the self in any way.\nThe six consciousnesses are also not the self.\n\n\nThis translation reflects the Buddhist concept of non-self (anatta), stating that various physical and mental components do not constitute a permanent, independent self. The commentaries clarify that \"heat\" refers to the fire element, \"openings\" refer to sense organs like eyes, and the six consciousnesses are the sensory consciousnesses. The text refutes the idea of a permanent self as proposed by some philosophical schools, emphasizing that these elements are impermanent, multiple, and without independent existence.", + "translation": "Flesh and skin are not the self.\nHeat and wind are also not the self.\nOpenings are not the self in any way.\nThe six consciousnesses are also not the self." } } }, @@ -16909,6 +45277,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་སྒྲ་ཡི་ཤེས་རྟག་ན། །ཐམས་ཅད་ཚེ་ན་སྒྲ་འཛིན་འགྱུར། །ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཅི་ཞིག་རིག །གང་གིས་ཤེས་པ་ཞེས་རྗོད་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf sound cognition were permanent,\nOne would always perceive sound.\nWithout an object of knowledge, what is known?\nBy what is cognition said to exist?\n", "translation": "If sound cognition were permanent,\nOne would always perceive sound.\nWithout an object of knowledge, what is known?\nBy what is cognition said to exist?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་སྒྲ་ཡི་ཤེས་རྟག་ན། །ཐམས་ཅད་ཚེ་ན་སྒྲ་འཛིན་འགྱུར། །ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཅི་ཞིག་རིག །གང་གིས་ཤེས་པ་ཞེས་རྗོད་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་སྒྲ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་པོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་མི་འཛིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། གང་གིས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་ཤེས་པར་བརྗོད་པའི་མངོན་པར་རྗོད་པར་བྱེད་པས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཅི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་ཅན་དང་། རིགས་པ་ཅན་གྱིས་བཏགས་པའི་བདག་དགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། དགག་པ་བརྗོད་པ་དང་། ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་སྒྲ་འཛིན་པའི་ཤེས་རིག་རྟག་པ་ཡིན་ན་སྒྲ་མེད་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་ན་སྒྲ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། འདོད་ན། སྒྲ་ཤེས་ལ་ནི་སྒྲ་ལྟོས་པས་ཤེས་བྱ་སྒྲ་མེད་ན་ཡུལ་ཅི་ཞིག་རིག་ནས་རྒྱུ་མཚན་གང་གིས་སྒྲ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱེད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf auditory consciousness were permanent,\nOne would always perceive sound.\nIf there is no object to be known, what is cognized?\nOn what basis is it called consciousness?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the nature of consciousness and perception, particularly relating to sound. The verses question the notion of a permanent consciousness, pointing out that if it were permanent, we would always be aware of sound. It then challenges this idea by asking what such a consciousness would be aware of when there is no sound present, and on what basis it could still be called consciousness without an object of perception.", + "translation": "If auditory consciousness were permanent,\nOne would always perceive sound.\nIf there is no object to be known, what is cognized?\nOn what basis is it called consciousness?" } } }, @@ -16932,6 +45305,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་ཤེས་མེད་ཤེས་ཡིན་ན། །ཤིང་ཡང་ཤེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་ཤེས་བྱ་ཉེར་གནས་པ། །མེད་པར་ཤེས་པ་མེད་ཅེས་ངེས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf absence of awareness were awareness,\nEven wood would become aware.\nTherefore, it is certain that\nWithout an object of awareness nearby,\nThere can be no awareness.\n", "translation": "If absence of awareness were awareness,\nEven wood would become aware.\nTherefore, it is certain that\nWithout an object of awareness nearby,\nThere can be no awareness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་ཤེས་མེད་ཤེས་ཡིན་ན། །ཤིང་ཡང་ཤེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེས་ན་ཤེས་བྱ་ཉེར་གནས་པ། །མེད་པར་ཤེས་པ་མེད་ཅེས་ངེས། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཤེས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་ཡང་སྒྲ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་བདག་གཅིག་པོ་དེས་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བརྗོད་པ། དེས་ན་ཞེས་སྨོས་སོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་སྒྲ་ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་སྒྲ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་ཡིན་ན་ཤིང་ཡང་སྒྲ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དེས་ན་ཤེས་བྱ་ཡུལ་ཉེ་བར་གནས་པ་མེད་པར་དེ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf that which lacks consciousness were consciousness,\nEven wood would become conscious.\nTherefore, it is certain that without\nThe presence of an object of knowledge, there is no consciousness.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument presented in the Tibetan verse, which appears to be discussing the nature of consciousness and its relationship to objects of knowledge. The commentaries help clarify that the verse is refuting the idea that consciousness can exist without an object, using the example that if this were true, even inanimate objects like wood would be considered conscious.", + "translation": "If that which lacks consciousness were consciousness,\nEven wood would become conscious.\nTherefore, it is certain that without\nThe presence of an object of knowledge, there is no consciousness." } } }, @@ -16955,6 +45333,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་ཤེས་ན། །དེ་ཚེ་ཐོས་པའང་ཅི་སྟེ་མིན། །གལ་ཏེ་སྒྲ་མི་ཉེ་ཕྱིར་ན། །དེས་ན་དེ་ཡི་ཤེས་པའང་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one can know form through that alone,\nWhy then would hearing not also occur?\nIf it's because sound is not near,\nThen there would be no cognition of it either.\n", "translation": "If one can know form through that alone,\nWhy then would hearing not also occur?\nIf it's because sound is not near,\nThen there would be no cognition of it either." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་ཤེས་ན། །དེ་ཚེ་ཐོས་པའང་ཅི་སྟེ་མིན། །གལ་ཏེ་སྒྲ་མི་ཉེ་ཕྱིར་ན། །དེས་ན་དེ་ཡི་ཤེས་པའང་མེད། །\n\nCommentary 1: སྒྲའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱང་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པ་པོས་བརྗོད་པ། དེ་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་འཛིན་པའི་དུས་དེའི་ཚེ་སྒྲ་ཡང་ཅི་སྟེ་མི་འཛིན་ཏེ་སྒྲའི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ཉེ་ཕྱོགས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཛིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། ཀྱེ་ཧེ་དེ་ལྟར་ན་ནི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་སྒྲའི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ལན་དགོད་པ་ནི། སྒྲ་མེད་པའི་ཚེ་སྒྲ་འཛིན་མེད་པར་ནི་འགྱུར་ཏེ། སྔར་སྒྲ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་སྒྲ་མེད་པ་ན་གཟུགས་སོགས་ཤེས་པ་ལ་དེ་གཉིས་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་དེ་དགག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཐལ་བ་སྔ་མ་གནས་པ་དང་། རྣམ་པ་འགལ་བ་དང་། ཕན་ཚུན་མི་དམིགས་པའི་རྟགས་ཀྱིས་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་སྒྲ་ཐོས་པའང་ཅི་སྟེ་མིན་ཏེ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་མི་ཉེ་སྟེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་ཐོས་སོ་ཞེ་ན། དེས་ན་སྒྲ་དེ་འཛིན་པའི་ཤེས་པའང་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf that same [consciousness] can perceive form,\nWhy then would it not also hear?\nIf it's because sound is not near,\nThen there would be no consciousness of it either.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the nature of consciousness and sensory perception. The verse questions whether a single consciousness that perceives visual forms could also perceive sounds, and points out that if sound is not perceived due to distance, then logically there should be no consciousness of sound at all in that moment.", + "translation": "If that same [consciousness] can perceive form,\nWhy then would it not also hear?\nIf it's because sound is not near,\nThen there would be no consciousness of it either." } } }, @@ -16978,6 +45361,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྒྲ་འཛིན་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ། །དེ་གཟུགས་འཛིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གཅིག་ནི་ཕ་དང་བུ་ཉིད་དུ། །བརྟགས་ཡིན་ཡང་དག་ཉིད་མིན་ཏེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHow can that which grasps sound\nBecome that which grasps form?\nOne being both father and son\nIs conceptual, not truly real.\n", "translation": "How can that which grasps sound\nBecome that which grasps form?\nOne being both father and son\nIs conceptual, not truly real." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྒྲ་འཛིན་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ། །དེ་གཟུགས་འཛིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །གཅིག་ནི་ཕ་དང་བུ་ཉིད་དུ། །བརྟགས་ཡིན་ཡང་དག་ཉིད་མིན་ཏེ། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་སྒྲ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅི་སྟེ་སྐྱེས་བུ་གཅིག་ཉིད་ལ་ཁ་ཅིག་གི་ཕ་ཁ་ཅིག་གི་བུ་རུ་བཏུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་སྙམ་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་པོས་བརྗོད་པ། ཕ་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཕ་རོལ་པོས་བརྟགས་པའི་དོན་ནི་བཏུབ་ལ་རག་ལ། འདིར་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁས་བླང་བར་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་བབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་འདི་ནི་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་རྟགས་དགོད་པ་ནི། སྒྲ་འཛིན་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་འཛིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་ནི། རྣམ་པ་འགལ་བ་སྔ་ཕྱི་ཡུལ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ནས་གཅིག་ཡིན་པ་མི་འགལ་ཏེ། སྐྱེས་བུ་གཅིག་ཉིད་བུ་དང་ཕ་ལ་ལྟོས་ནས་བུ་དང་ཕར་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལ་ཡང་ཕ་དང་བུ་ནི་གཅིག་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་མིན་ཏེ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nHow can that which is of the nature of sound perception\nBecome a perceiver of form?\nOne being both father and son\nIs merely conceptual, not truly real.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about the nature of perception and conceptual designations. The commentaries clarify that while conventionally we may designate the same person as both a father and a son in different contexts, this does not reflect an ultimate reality. The text is arguing against the idea that a single entity could have inherently contradictory natures, like perceiving both sound and form simultaneously.", + "translation": "How can that which is of the nature of sound perception\nBecome a perceiver of form?\nOne being both father and son\nIs merely conceptual, not truly real." } } }, @@ -17001,6 +45389,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ལྟར་སྙིང་སྟོབས་རྡུལ་དང་ནི། །མུན་པ་བུ་མིན་ཕ་ཡང་མིན། །དེ་ནི་སྒྲ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི། །རང་བཞིན་དུ་ནི་མཐོང་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, courage, passion, and\nDarkness are neither son nor father.\nThat which possesses sound\nIs not seen as its own nature.\n", "translation": "Thus, courage, passion, and\nDarkness are neither son nor father.\nThat which possesses sound\nIs not seen as its own nature." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ལྟར་སྙིང་སྟོབས་རྡུལ་དང་ནི། །མུན་པ་བུ་མིན་ཕ་ཡང་མིན། །དེ་ནི་སྒྲ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི། །རང་བཞིན་དུ་ནི་མཐོང་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: སྙིང་སྟོབས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྙིང་སྟོབས་ནི་བདེ་བའོ། །རྡུལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མུན་པ་ནི་མ་རིག་པའོ་ཞེས་གྲངས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་བུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ཕའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྒྲ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་གཟུགས་འཛིན་པའི་དུས་ན་སྒྲ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཡོད་ན་ནི་དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དེ་ལྟར་ཡང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེའི་རང་བཞིན་དེ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་སྒྲའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་གཟུགས་ཀྱི་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ།\n\nCommentary 2: འདི་ལྟར་བེམ་པོ་བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྙིང་སྟོབས་དང་རྡུལ་དང་མུན་པ་གསུམ་ཆ་མཉམ་པ་མི་སྣང་ཞིག་ཏུ་འདོད་ལ་དེ་ནི་བུ་མིན་ལ་ཕ་ཡང་མིན་པས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྟགས་དགོད་པ་དང་། མ་གྲུབ་པ་སྤང་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཟུགས་འཛིན་དེ་ནི་སྒྲ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་སྟེ་སྒྲ་འཛིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་ན་སྣང་དུ་རུང་བ་ལས་དེར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIn this way, sattva (virtue), rajas (passion), and tamas (darkness)\nAre neither the son nor the father.\nThat which possesses the nature of sound perception\nIs not seen as its inherent nature.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical concepts being discussed, which appear to be critiquing certain Samkhya ideas about the gunas (qualities of nature) and the nature of perception. The commentaries provide context that this verse is refuting the notion that these qualities exist as permanent essences or that different types of perception (like sound and form) coexist as inherent natures within consciousness.", + "translation": "In this way, sattva (virtue), rajas (passion), and tamas (darkness)\nAre neither the son nor the father.\nThat which possesses the nature of sound perception\nIs not seen as its inherent nature." } } }, @@ -17024,6 +45417,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གར་མཁན་ལྟ་བུར་ཚུལ་གཞན་གྱིས། །དེ་ཉིད་མཐོང་ན་དེ་རྟག་མིན། །གལ་ཏེ་ཚུལ་གཞན་དེ་ཉིད་ན། །གཅིག་ཉིད་དེ་ནི་སྔོན་མེད་གཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLike an actor appearing in different guises,\nIf one sees the true nature, it is not permanent.\nIf that different guise were the true nature,\nThen that single entity would not have existed before.\n", "translation": "Like an actor appearing in different guises,\nIf one sees the true nature, it is not permanent.\nIf that different guise were the true nature,\nThen that single entity would not have existed before." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགར་མཁན་ལྟ་བུར་ཚུལ་གཞན་གྱིས། །དེ་ཉིད་མཐོང་ན་དེ་རྟག་མིན། །གལ་ཏེ་ཚུལ་གཞན་དེ་ཉིད་ན། །གཅིག་ཉིད་དེ་ནི་སྔོན་མེད་གཅིག །\n\nCommentary 1: དཔེར་ན་གར་མཁན་གྱི་རང་བཞིན་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་གཞན་གྱིས་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་ཨརྫུ་ནའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྣང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པ་པོས་བརྗོད་པ། དེ་ཡང་མི་རྟག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། གར་མཁན་དེ་ཡང་མི་རྟག་ཅིང་མི་བརྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་གཞན་བོར་ནས་གཟུགས་གཞན་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་ལ་རང་བཞིན་གཉིས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གར་མཁན་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་འོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལན་བརྗོད་པ་སྔོན་མེད་ནི་ངོ་མཚར་ཅན་གྱི་གར་མཁན་སྣང་བའོ། །གང་ཡང་དེ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པ་ནི་བདེན་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་སྟེ། ཡང་དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་གཅིག་པ་ཕན་ཚུན་དུ་འགལ་བའི་རང་བཞིན་གཉིས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་གཅིག་ཉིད་གང་གིས་ན་ཡོད། གལ་ཏེ་རིག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ལས་གཞན་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པ་ནི་ཤེལ་གྱི་སྔོན་པོ་བཞིན་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ། གཉུག་མ་དེ་ཡི་རང་བཞིན་སྨོས། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱིས། དང་པོ་དངོས་ནི། དཔེར་ན་གར་མཁན་གཅིག་ཉིད་རྣམ་འགྱུར་མི་འདྲ་བ་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ལྟར་སྔར་གྱི་སྒྲ་འཛིན་དེ་ཉིད་ཕྱིས་ཚུལ་གཞན་གཟུགས་འཛིན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཤེས་པ་དེ་རྟག་པ་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དེ་ལ་མ་ངེས་པ་སྤང་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་རྒོལ་བ་ནི། གལ་ཏེ་ཚུལ་གཞན་དུ་འགྱུར་ཡང་རང་བཞིན་སྔར་གྱི་དེ་ཉིད་རྟག་གོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་དེ་དག་དགག་པ་ལ་གཉིས་ལས། རྣམ་པ་འགལ་བས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་མི་འཐད་པ་ནི། དེ་ལྟ་བུའི་གཅིག་ཉིད་དེ་ནི་སྔོན་གང་ན་ཡང་མེད་པའི་གཅིག་ཚུལ་ཞིག་གོ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nLike a dancer appearing in different forms,\nIf one sees that same essence, it is not permanent.\nIf that different form is the same essence,\nSuch oneness is a previously non-existent unity.\n", + "translation": "Like a dancer appearing in different forms,\nIf one sees that same essence, it is not permanent.\nIf that different form is the same essence,\nSuch oneness is a previously non-existent unity." } } }, @@ -17047,6 +45445,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་ཚུལ་གཞན་བདེན་མིན་ན། །དེ་ཡི་རང་གི་རང་བཞིན་སྨྲོས། །ཤེས་ཉིད་ཅེ་ན་དེ་ལྟ་ན། །སྐྱེས་ཀུན་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf other methods are not true,\nThen state their own inherent nature.\nIf you say it is consciousness itself,\nThen all beings would absurdly become one.\n", "translation": "If other methods are not true,\nThen state their own inherent nature.\nIf you say it is consciousness itself,\nThen all beings would absurdly become one." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་ཚུལ་གཞན་བདེན་མིན་ན། །དེ་ཡི་རང་གི་རང་བཞིན་སྨྲོས། །ཤེས་ཉིད་ཅེ་ན་དེ་ལྟ་ན། །སྐྱེས་ཀུན་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཤེས་པ་ཉིད་དོན་དམ་པ་གཅིག་པུར་གྱུར་པ་ཉིད་གཅིག་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ནི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་ཚུལ་གཞན་དུ་སྣང་ཡང་བདེན་པ་མིན་པས་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་གཅིག་ཏུ་བདེན་པ་དེའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་སྨྲོས་ཤིག ཤེས་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུད་ཐ་དད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་ཀུན་གྱི་སེམས་ཀྱང་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་མཚུངས་པས་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf there is no other true mode [of cognition],\nThen state its own inherent nature.\nIf you say it is mere consciousness,\nThen all beings would absurdly become one.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the nature of consciousness and perception. The verse challenges the idea that consciousness alone is the ultimate reality, pointing out that if this were true, it would lead to the absurd conclusion that all beings are one, since they all share the quality of being conscious.", + "translation": "If there is no other true mode [of cognition],\nThen state its own inherent nature.\nIf you say it is mere consciousness,\nThen all beings would absurdly become one." } } }, @@ -17070,6 +45473,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་པ་སེམས་མེད་དེ་དག་ཀྱང་། །གཅིག་འགྱུར་གང་ཕྱིར་ཡོད་ཉིད་མཚུངས། །གང་ཚེ་བྱེ་བྲག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །དེ་ཚེ་འབྲ་བའི་རྟེན་གང་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose with and without mind\nBecome one, for their existence is the same.\nWhen distinctions are confused,\nWhat then is the basis for separation?\n", "translation": "Those with and without mind\nBecome one, for their existence is the same.\nWhen distinctions are confused,\nWhat then is the basis for separation?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་པ་སེམས་མེད་དེ་དག་ཀྱང་། །གཅིག་འགྱུར་གང་ཕྱིར་ཡོད་ཉིད་མཚུངས། །གང་ཚེ་བྱེ་བྲག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །དེ་ཚེ་འབྲ་བའི་རྟེན་གང་ཡིན། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་བདག་དང་རང་བཞིན་ཏེ་གཅིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་དེ་དངོས་པོ་ལ་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་བའོ་སྙམ་པ་ནི་མཚུངས་པའོ། །རྒྱུ་གང་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་དང་སེམས་པ་མེད་པ་གཉིས་ཡོད་པར་མ་གྲུབ་པ་ནི་ཡོད་མིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ལ་འདྲ་བའི་རྒྱུ་མཚན་གཅིག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཅིག་མི་འདོད་ན་ནི་བདེན་ན། འོན་ཀྱང་འདོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ། གང་ཚེ་བྱེ་བྲག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཉེས་པ་གཞན་སུན་དབྱུང་བའོ། །གང་གི་བྱེ་བྲག་བརྫུན་པ་དེའི་ཚེ་གཅིག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན་ནི་ཅུང་ཟད་ཆོས་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་འདྲ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་གྲང་ན། བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདྲ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པས་བརྟགས་པའི་བདག་སེམས་པ་མེད་པར་འདོད་པ་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: སེམས་པ་ཅན་བདག་དང་སེམས་པ་མེད་པ་གཙོ་བོ་དེ་དག་ཀྱང་གཅིག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཤེས་བྱར་ཡོད་ཙམ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པས་སོ། །གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་རྫུན་པས་སྤྱི་བདེན་པ་མི་འཐད་པ་ནི། གང་གི་ཚེ་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་གཟུགས་འཛིན་ལ་སྒྲ་འཛིན་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མི་བདེན་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་འདྲ་བའི་རྟེན་སྤྱི་གཅིག་ཏུ་བདེན་པ་དེ་གང་ཡིན་ཏེ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། རིགས་པ་ཅན་རྟག་པ་གཅིག་སྐྱེས་བུའི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་བེམ་པོ་དང་སེམས་ཐ་དད་དུ་ལྡན་པས་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བདག་འདོད་པས། དེ་འགོག་པ་ལ་གསུམ་ལས།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nSentient beings and non-sentient things\nBecome one, for their mere existence is the same.\nWhen distinctions are mistaken,\nWhat then is the basis for similarity?\n\n\nThis translation attempts to capture the key philosophical points being made:\n1. There is a comparison being drawn between sentient beings and non-sentient things.\n2. It suggests they become unified or equivalent in some sense, based on their shared quality of mere existence.\n3. It questions the validity of distinctions between them.\n4. It challenges the basis for claiming similarity between things if their distinguishing features are illusory or mistaken.\n\nThe commentaries indicate this verse is addressing philosophical debates about the nature of self, consciousness, and existence, particularly in relation to Buddhist concepts and in refutation of non-Buddhist views.", + "translation": "Sentient beings and non-sentient things\nBecome one, for their mere existence is the same.\nWhen distinctions are mistaken,\nWhat then is the basis for similarity?" } } }, @@ -17093,6 +45501,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་མེད་པ་ཡང་བདག་མིན་ཏེ། །སེམས་མེད་ཉིད་ཕྱིར་བུམ་སོགས་བཞིན། །འོན་ཏེ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་ན་མི་ཤེས་འཇིག་པར་ཐལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThat which is without mind is not the self,\nFor being mindless, like a vase and such.\nIf it were endowed with mind,\nThen knowing would absurdly cease upon destruction.\n", "translation": "That which is without mind is not the self,\nFor being mindless, like a vase and such.\nIf it were endowed with mind,\nThen knowing would absurdly cease upon destruction." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་མེད་པ་ཡང་བདག་མིན་ཏེ། །སེམས་མེད་ཉིད་ཕྱིར་བུམ་སོགས་བཞིན། །འོན་ཏེ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་ན་མི་ཤེས་འཇིག་པར་ཐལ། །\n\nCommentary 1: སེམས་མེད་པ་ཡང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་སེམས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོ་སྟེ་སེམས་པ་མེད་པ་ཅན་གྱི་བདག་གོ། །ཅི་སྟེ་སེམས་ལྡན་ན་སྟེ་སེམས་པ་དང་སྦྱར་ནས་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ། དེ་ལྟར་ན་བརྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང་སེམས་དང་འབྲེལ་བ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་ན། བདག་ཉམས་ནས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: དང་པོ་རྟགས་དགོད་པ་ནི། སེམས་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་བདག་མིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཁྱབ་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་སྤང་བ་ནི། འོན་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོར་མེད་ཀྱང་སེམས་ཐ་དད་དུ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལོངས་སྤྱད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མི་རིགས་ཏེ། བདག་གི་རང་བཞིན་ཡུལ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་པ་ཞིག་སེམས་དང་ལྡན་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་མི་ཤེས་པའི་བདག་དེ་འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nThat which is without mind is also not the self,\nFor being mindless, it is like a vase and such.\nIf you say it has mind because it possesses consciousness,\nThen when unconscious, the knower would be destroyed.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the nature of the self and consciousness, drawing on the explanations given in the commentaries. The verse argues that the self cannot be something mindless like an object, but also cannot simply be equated with the presence of consciousness, as this would lead to problematic conclusions about the self's continuity during states of unconsciousness.", + "translation": "That which is without mind is also not the self,\nFor being mindless, it is like a vase and such.\nIf you say it has mind because it possesses consciousness,\nThen when unconscious, the knower would be destroyed." } } }, @@ -17116,6 +45529,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་སྟེ་བདག་ལ་འགྱུར་མེད་ན། །སེམས་པས་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱས། །དེ་ལྟར་ཤེས་མེད་བྱ་བྲལ་བ། །ནམ་མཁའ་བདག་ཏུ་བྱས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf there is no change in the self,\nWhat can thinking do to it?\nThus, without consciousness and free of action,\nIt becomes like making space into a self.\n", "translation": "If there is no change in the self,\nWhat can thinking do to it?\nThus, without consciousness and free of action,\nIt becomes like making space into a self." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་སྟེ་བདག་ལ་འགྱུར་མེད་ན། །སེམས་པས་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱས། །དེ་ལྟར་ཤེས་མེད་བྱ་བྲལ་བ། །ནམ་མཁའ་བདག་ཏུ་བྱས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་བདག་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ནམ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེས་ན་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གཞན་གྱིས་བརྒལ་བ་ལ་ལན་བརྗོད་པ་སེམས་པས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཤེས་པ་དང་སྦྱར་བས་འགྱུར་བ་མེད་པའི་བདག་འདི་ལ་ཅི་ཞིག་རྒྱས་པར་འགྱུར། གང་གིས་ན་ཤེས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་གི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའི་བདག་ཉིད་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་དེ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བདག་སྒྲུབ་པར་འདོད་ནས།\n\nCommentary 2: ཅི་སྟེ་བདག་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ན་ཡང་སེམས་དང་ལྡན་པས་བདག་ཡུལ་མི་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་བྱས། བྱས་པར་མི་རུང་ངོ་། །གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་བེམ་པོ་ཡིན་པས་ཡུལ་ཤེས་པ་མེད་ཅིང་རྟག་པས་ན་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་དེ་འདྲ་བདག་ཏུ་འདོད་ན་ནི་ནམ་མཁའ་བདག་ཏུ་བྱས་པ་སྟེ་བདག་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf the self is unchanging,\nWhat can consciousness do to it?\nThus, devoid of awareness and action,\nIt becomes like space made into a self.\n\n\nThis translation captures the key ideas from the original Tibetan:\n1. The hypothetical notion of an unchanging self\n2. Questioning what role consciousness could play in relation to such a self\n3. Pointing out that such a self would lack awareness and the ability to act\n4. Comparing this concept of self to empty space, implying its lack of substance or real existence\n\nThe commentaries help clarify that this verse is addressing arguments for an eternal, unchanging self and refuting them by showing how such a self would be incompatible with consciousness and unable to function in any meaningful way.", + "translation": "If the self is unchanging,\nWhat can consciousness do to it?\nThus, devoid of awareness and action,\nIt becomes like space made into a self." } } }, @@ -17139,6 +45557,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བདག་ནི་ཡོད་མིན་ན། །ལས་འབྲས་འབྲེལ་པ་རིགས་མིན་ཏེ། །ལས་བྱས་ནས་ནི་ཞིག་པས་ན། །སུ་ཡི་ལས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf there is no self,\nThe connection between actions and results is not logical.\nSince actions cease after being done,\nWhose actions would they become?\n", "translation": "If there is no self,\nThe connection between actions and results is not logical.\nSince actions cease after being done,\nWhose actions would they become?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བདག་ནི་ཡོད་མིན་ན། །ལས་འབྲས་འབྲེལ་པ་རིགས་མིན་ཏེ། །ལས་བྱས་ནས་ནི་ཞིག་པས་ན། །སུ་ཡི་ལས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བདག་རྟག་པ་ལས་བྱེད་ཅིང་མྱོང་བ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་ན་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེས་ན་བདག་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ་ལན་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་བདག་མེད་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། ལས་འབྲས་མི་འཐད་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་མི་འཐད་པ་སྤང་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་རྒོལ་བ་ནི། གལ་ཏེ་བདག་རྟག་པ་ཡོད་པ་མིན་ན་ལས་འབྲས་ཀྱི་འབྲེལ་ཏེ་ལས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་དེ་རིགས་པ་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ལས་བྱས་ནས་བྱེད་པ་པོ་ཞིག་པས་འབྲས་བུ་མྱོང་དུས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་སུའི་ལས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and the commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf there is no self, then the connection between actions and their results would not be logical. For after an action is performed and ceases, whose action would it become?\n\n\nThis translation reflects the core argument being presented in the Tibetan verse, which questions how karmic causality can function if there is no enduring self. The commentaries clarify that this is an objection raised against the Buddhist notion of no-self, arguing that without a permanent self to perform actions and experience their results, the relationship between karma and its fruits would not make sense.", + "translation": "If there is no self, then the connection between actions and their results would not be logical. For after an action is performed and ceases, whose action would it become?" } } }, @@ -17162,6 +45585,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱ་བ་འབྲས་བཞི་ཐ་དད་དང་། །དེ་བདག་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡང་། །ཡུ་བུ་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པས། །འདིར་བརྩད་དོན་མེད་མ་ཡིན་ནམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince both sides accept\nThat the four fruits of actions are distinct,\nAnd that there is no self that performs them,\nIsn't this debate here pointless?\n", "translation": "Since both sides accept\nThat the four fruits of actions are distinct,\nAnd that there is no self that performs them,\nIsn't this debate here pointless?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱ་བ་འབྲས་བཞི་ཐ་དད་དང་། །དེ་བདག་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡང་། །ཡུ་བུ་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པས། །འདིར་བརྩད་དོན་མེད་མ་ཡིན་ནམ། །\n\nCommentary 1: རྟེན་གཞན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྟེན་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་ནི་འུ་བུ་གཉི་ག་རྟེན་བདག་དང་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པ་སྟེ་ལས་གང་ཞིག །ལུས་འདིས་བྱས་ནས་དེའི་འབྲས་བུ་གཞན་དུ་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་དེ་བདག་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་དགོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་། བདག་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལན་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་རྩོད་པ་མཚུངས་པ་ནི། བྱ་བ་ལས་ཀྱི་གཞི་ཚེ་འདིའི་ཕུང་པོ་དང་། འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་གྱི་གཞི་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཕུང་པོ་གཉིས་ཐ་དད་པ་དང་། སྐབས་གཉིས་པོ་དེར་བདག་དེས་ལས་བསགས་པ་དང་རྣམ་སྨིན་མྱོང་བ་མེད་པར་ཡང་ཁྱེད་ཅག་རྟག་པ་དང་བེམ་པོར་འདོད་པ་དང་ངེད་བདག་མེད་དུ་འདོད་པ་གཉིས་ཀ་ལ་གྲུབ་པས་ཡུ་བུ་ཅག་གཉིས་འདིར་དེ་ལ་རྩོད་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྟེ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThe action and its four fruits are distinct,\nAnd there is no self that performs them.\nBoth you and I accept this,\nSo isn't our debate here pointless?\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. The action (karma) and its results are separate\n2. There is no permanent self that performs actions or experiences results\n3. Both sides in the debate (Buddhist and non-Buddhist) accept these points\n4. Therefore, the debate about the existence of a self seems unnecessary\n\nThe commentaries elaborate that this applies to actions done in this life and their results experienced in future lives, and that both those who assert a self and those who deny it agree on the basic facts of karmic cause and effect, even if they disagree about the ultimate nature of the self.", + "translation": "The action and its four fruits are distinct,\nAnd there is no self that performs them.\nBoth you and I accept this,\nSo isn't our debate here pointless?" } } }, @@ -17185,6 +45613,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྒྱུ་ལྡན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ཞེས། །མཐོང་བ་འདི་ནི་སྲིད་མ་ཡིན། །རྒྱུད་གཅིག་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །བྱེད་པོ་སྤྱོད་པོ་ཞེས་བྱར་བསྟན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIt is not possible to see\nCauses with their accompanying fruits.\nBased on a single continuum,\nThe concepts of doer and experiencer are taught.\n", "translation": "It is not possible to see\nCauses with their accompanying fruits.\nBased on a single continuum,\nThe concepts of doer and experiencer are taught." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྒྱུ་ལྡན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ཞེས། །མཐོང་བ་འདི་ནི་སྲིད་མ་ཡིན། །རྒྱུད་གཅིག་ལ་ནི་བརྟེན་ནས་སུ། །བྱེད་པོ་སྤྱོད་པོ་ཞེས་བྱར་བསྟན། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་རྒྱུ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་གཞན་གང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་འཚམ་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། རྒྱུན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྒྱུན་དེ་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་དང་གཞན་གྱི་རང་བཞིན་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ལས་གང་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསལ་བར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འགྲོ་བ་རྣམས་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྒྱུན་ཆད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། གང་གི་རྒྱུད་ལ་བཞག་པ་ཡི། །ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དེ་ཉིད་ཀྱི། །འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ལ་འབྲངས་ཏེ། །རས་བལ་དམར་པོ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱུ་རྒྱ་སྐྱེགས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་རས་བལ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ལས་བྱུང་བ་ནི་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་པའི་རྒྱུན་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པས་བདག་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་དེའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དམར་པོར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སྐབས་ལ་བབ་པའི་དོན་ཡང་ངོ་། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་པར་གྱུར་ན། །བདག་གི་མགོན་པོ་བདག་ཉིད་དེ། །གཞན་དག་མགོན་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལེགས་བཏུལ་ན། །མཁས་པས་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་འཚམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་སེམས་ཉིད་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་སེམས་ཉིད་ལ་བདག་གི་སྒྲས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཀྱང་། གང་ཟག་རྒྱུད་དང་ཕུང་པོ་དང་། །དེ་བཞིན་རྐྱེན་དང་རྡུལ་ཕྲན་དང་། །གཙོ་བོ་དབང་ཕྱུག་བྱེད་པོ་ཞེས། །སེམས་ཙམ་ཉིད་ལ་ང་ཡིས་བཤད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །སེམས་དེ་ཡང་བདག་གོ་སྙམ་དུ་ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་རྩོད་ལན་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་མཐོང་ཆོས་མྱོང་འགྱུར་གྱི་ལས་ལ་ལས་འབྲས་གཉིས་གཞི་ཐ་དད་མེད་དོ་སྙམ་ན། དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ལས་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕུང་པོའི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་དང་བཅས་པར་མཐོང་བ་འདི་ཉིད་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཕ་བུ་དུས་མཉམ་དུ་མི་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལུང་འགལ་སྤང་བ་ནི། ལུང་ལས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱིས་མྱོང་བར་འགྱུར། དགེ་སློང་དག་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་ལས་འདི་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཟིན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྲས་བུ་ལས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་བར་གསུངས་པ་དང་འགལ་ལོ་ཞེན། དེ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དགོངས་གཞི་རྒྱུན་གཅིག་པ་ལ་དགོངས་ནས་དགོས་པ་ལས་འབྲས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་ལས་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་གྱི། དངོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པའི་བདག་མ་གྲུབ་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nIt is not possible to see\nA cause possessing its result.\nBased on a single continuum,\nIt is taught there is an agent and experiencer.\n\n\nThis translation attempts to capture the key philosophical points being made:\n1. The impossibility of a cause and its effect existing simultaneously \n2. The conventional designation of an \"agent\" who performs actions and an \"experiencer\" who experiences results, based on the concept of a single continuum or stream of moments\n3. The underlying Buddhist view of momentariness and lack of inherent self, while still accounting for karmic causality across time", + "translation": "It is not possible to see\nA cause possessing its result.\nBased on a single continuum,\nIt is taught there is an agent and experiencer." } } }, @@ -17208,6 +45641,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདས་དང་མ་འོངས་པ་ཡི་སེམས། །བདག་མིན་དེ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །འོན་ཏེ་སྐྱེས་སེམས་བདག་ཡིན་ན། །དེ་ཞིག་ན་ཡང་བདག་མེད་དོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe mind of past and future\nIs not the self, for it does not exist.\nIf the arisen mind were the self,\nWhen it ceases, there would be no self.\n", "translation": "The mind of past and future\nIs not the self, for it does not exist.\nIf the arisen mind were the self,\nWhen it ceases, there would be no self." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདས་དང་མ་འོངས་པ་ཡི་སེམས། །བདག་མིན་དེ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར། །འོན་ཏེ་སྐྱེས་སེམས་བདག་ཡིན་ན། །དེ་ཞིག་ན་ཡང་བདག་མེད་དོ། །\n\nCommentary 1: འདས་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་མིན་ཞེས་པ་ནི་བདག་གོ་སྙམ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །བདག་གིས་སེམས་ད་ལྟར་བ་ཡང་བདག་གོ་སྙམ་དུ་ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་ཀྱི་རྗེས་ཉིད་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འདི་ཞིག་པར་གྱུར་ཙམ་ཡང་བདག་གོ་སྙམ་པའི་ཡུལ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཇུག་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། བདག་གོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་བའི་ཡུལ་ཡང་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བདག་སྒྲུབ་པར་འདོད་ནས།\n\nCommentary 2: དེ་ཅི་སྟེ་ཞེ་ན། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་སེམས་ནི་བདག་མིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འགགས་པ་དང་མ་སྐྱེས་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་ད་ལྟར་བའི་སེམས་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་ཞིག་པ་ན་བདག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe mind of the past and future is not the self, for it does not exist.\nIf the arisen present mind were the self, when it ceases, there would be no self.\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. Past and future minds are not the self because they don't exist (being already gone or not yet arisen).\n2. If one argues that the present mind is the self, this is also refuted because the present mind ceases moment by moment.\n3. Therefore, there is no permanent, unchanging self to be found in any aspect of the mind - past, present, or future.", + "translation": "The mind of the past and future is not the self, for it does not exist.\nIf the arisen present mind were the self, when it ceases, there would be no self." } } }, @@ -17231,6 +45669,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཡོད་མིན་ན། །སུ་ལ་སྙིང་རྗེ་བྱ་ཞེ་ན། །འབྲས་བུའི་དོན་དུ་ཁས་བླངས་པའི། །རྨོངས་པས་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf sentient beings do not exist,\nTo whom should compassion be shown?\nIt is that which is imagined by delusion\nFor the sake of attaining the result.\n", "translation": "If sentient beings do not exist,\nTo whom should compassion be shown?\nIt is that which is imagined by delusion\nFor the sake of attaining the result." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཡོད་མིན་ན། །སུ་ལ་སྙིང་རྗེ་བྱ་ཞེ་ན། །འབྲས་བུའི་དོན་དུ་ཁས་བླངས་པའི། །རྨོངས་པས་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་དང་བདག་མེད་པར་གྱུར་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་འཇུག་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ན། སྒྲུབ་པ་པོས་བརྗོད་པ། རྨོངས་པས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྨོངས་པས་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཏགས་པ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །དགོས་པའི་དོན་དུ་སྟེ་སངས་རྒྱས་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུའོ། །ཁས་བླངས་པ་ནི་དམ་བཅས་པ་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་ཏུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྙིང་རྗེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་། ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་། དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ་གསུམ་མོ། །དེ་སྐད་དུ་བསྟོད་པ་བཞི་པ་ལས་ཀྱང་། མགོན་ཁྱོད་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འཇུག་མི་མཛད། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་སེམས་ཅན་ལ། །ཁྱོད་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྩེ་བར་ལྡན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུན་གཅིག་གི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པའི་སེམས་ཅན་མེད་ན། དེས་ན་དགོས་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་བརྗོད་པ་དེ་ནི་བདེན་ཏེ། དོན་དམ་པར་དེའི་འབྲས་བུའོ་ཞེ་འམ་དགོས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་འདིར་ནི་རྨོངས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་དེས་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་ན།\n\nCommentary 2: དང་པོ་ནི། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཡོད་པ་མིན་ན་སུ་ལ་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཡུལ་སེམས་ཅན་བདེན་པ་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གང་དག་འབྲས་བུ་ཐར་པ་ལ་དགོད་པའི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡི་དམིགས་ཡུལ་རྨོངས་པས་བརྟགས་པ་སྟེ་འཁྲུལ་ངོར་སྣང་བ་དེ་དག་ལ་སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པ་མི་འགལ་ལོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf sentient beings do not exist,\nTo whom should compassion be shown?\nIt is that which is conceived by delusion,\nAccepted for the sake of attaining the result.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n- The verse poses a question about showing compassion if sentient beings don't ultimately exist\n- It then answers that compassion is directed towards the conventional appearance of beings, which is conceived through delusion/ignorance\n- This conventional view is accepted pragmatically for the purpose of attaining enlightenment\n- The commentaries clarify that while beings lack ultimate existence, compassion operates on the conventional level for the benefit of apparently suffering beings", + "translation": "If sentient beings do not exist,\nTo whom should compassion be shown?\nIt is that which is conceived by delusion,\nAccepted for the sake of attaining the result." } } }, @@ -17254,6 +45697,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་མེད་འབྲས་སུ་ཡི་ཡིན། །བདེན་ཏེ་འོན་ཀྱང་རྨོངས་ལས་འདོད། །སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་དོན་དུ། །འབྲས་བུའི་རྨོངས་པ་བཟློག་མི་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough beings are without result, it's true,\nYet from delusion comes desire.\nTo pacify suffering nearby,\nDo not reverse the fruit's delusion.\n", "translation": "Though beings are without result, it's true,\nYet from delusion comes desire.\nTo pacify suffering nearby,\nDo not reverse the fruit's delusion." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་མེད་འབྲས་སུ་ཡི་ཡིན། །བདེན་ཏེ་འོན་ཀྱང་རྨོངས་ལས་འདོད། །སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་དོན་དུ། །འབྲས་བུའི་རྨོངས་པ་བཟློག་མི་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེ་ཇི་ལྟར་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་སྙམ་པ་ལ་བརྗོད་པ། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཁོར་བའི་རྒྱུ་དང་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་གང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་རྨོངས་པ་འདིར་གཟུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྨོངས་པའི་བྱ་བ་བཟློག་པར་མི་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་བཟློག་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོ་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། སེམས་ཅན་མེད་ན་སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་སུ་ཡིས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་དམ་དུ་དེ་ལྟར་བདེན་ན་འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་སུ་རྨོངས་པ་འཁྲུལ་པའི་བློ་ངོ་ན་སེམས་ཅན་སྣང་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་ལ་སྙིང་རྗེ་སྣང་ཙམ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་སྣང་ཙམ་ཡོད་པར་འདོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། སྙིང་རྗེ་ཡང་རྫུན་སྣང་གི་ཡུལ་ཅན་ཆོས་སུ་རྨོངས་པ་ཡིན་པས་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་བཟློག་བྱར་མཚུངས་སོ་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དོན་དུ་འགྱུར་བས་བཟློག་མི་དགོས་ཤིང་བཟློག་མི་ནུས་པས་འབྲས་བུ་རྨོངས་པ་སྣང་ཙམ་ནི་བཟློག་པར་མི་བྱའི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་ནི་བཟློག་པར་བྱ་སྟེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThough sentient beings do not exist, who attains the result?\nTrue, yet it is desired due to delusion.\nFor the sake of pacifying suffering nearby,\nOne should not reject the delusion of the result.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical nuances discussed in the commentaries:\n\n1. The text acknowledges the ultimate non-existence of sentient beings, but questions who then attains the result of spiritual practice.\n\n2. It affirms this truth, but explains that in conventional reality, the desire for results arises from delusion or ignorance.\n\n3. The text argues that for the purpose of alleviating immediate suffering, one should not reject the \"delusion of the result\" - meaning the conventional understanding of cause and effect in spiritual practice.\n\n4. The commentaries clarify that while ultimate reality may be empty, conventional appearances of sentient beings and compassion towards them are still valid on a relative level for progressing on the spiritual path.\n\n5. They distinguish between delusions that lead to suffering (like self-grasping) which should be eliminated, and conventional understandings that are temporarily useful for spiritual development and shouldn't be prematurely rejected.", + "translation": "Though sentient beings do not exist, who attains the result?\nTrue, yet it is desired due to delusion.\nFor the sake of pacifying suffering nearby,\nOne should not reject the delusion of the result." } } }, @@ -17277,6 +45725,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡི་ང་རྒྱལ་ནི། །བདག་ཏུ་རྨོངས་པས་འཕེལ་བར་འགྱུར། །དེ་ལས་ཀྱང་བཟློག་མེད་ཅེ་ན། །བདག་མེད་བསྒོམ་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe pride that is the cause of suffering\nIncreases due to delusion of self.\nIf there's no way to reverse this,\nMeditating on selflessness is supreme.\n", "translation": "The pride that is the cause of suffering\nIncreases due to delusion of self.\nIf there's no way to reverse this,\nMeditating on selflessness is supreme." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡི་ང་རྒྱལ་ནི། །བདག་ཏུ་རྨོངས་པས་འཕེལ་བར་འགྱུར། །དེ་ལས་ཀྱང་བཟློག་མེད་ཅེ་ན། །བདག་མེད་བསྒོམ་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 1: སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་ཡི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་། བདག་འཛིན་ལས་ནི་གཞན་གྱི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་། །བདག་འཛིན་དབྱེ་བས་ཡོངས་འཛིན་ཞེ་སྡང་སྟེ། །འདི་དག་གཉིས་དང་ཀུན་ཏུ་འབྲེལ་པ་ལས། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ། བདག་འཛིན་དང་བཅས་ཡིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བྱེད་མིན། །བདག་ཏུ་ལྟ་བས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ང་རྒྱལ་སྙིང་ལས་སྤོང་བྱེད་མིན། །བདག་མེད་སྨྲ་བ་གཞན་ཡོད་མིན་ཕྱིར་འགྲོ་ན་སྟོན་པ་གཞན་ཡོད་མིན། །དེས་ན་ཉེ་བར་ཞི་བྱེད་ཆོ་ག་ཁྱེད་བཞེད་ལམ་ལས་གཞན་ཡོད་མིན། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་རྨོངས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་པར་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་བདག་མེད་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཕྱིས་ནི་དེ་ཡང་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱའོ། །\n\nCommentary 2: དེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་བཟློག་དགོས་སོ། །དེ་ལས་ཀྱང་བཟློག་པའི་ཐབས་མེད་དོ་ཞེ་ན་ཡོད་དེ། བདག་མེད་སྒོམ་པ་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་མཆོག་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input text based on the provided commentaries:\n\n\nThe pride that is the cause of suffering\nIncreases due to delusion about self.\nIf you ask how to counteract this,\nMeditating on selflessness is supreme.\n", + "translation": "The pride that is the cause of suffering\nIncreases due to delusion about self.\nIf you ask how to counteract this,\nMeditating on selflessness is supreme." } } }, @@ -17300,6 +45753,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་ནི་རྐང་པ་བྱིན་པ་མིན། །བརླ་དང་རྐེད་པའང་ལུས་མ་ཡིན། །ལྟོ་དང་རྒྱབ་ཀྱང་ལུས་མིན་ཏེ། །བྲང་དང་དཔུང་པའང་ལུས་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nThe body is not the feet or calves,\nNor is it the thighs or waist.\nThe belly and back are not the body,\nNor are the chest and shoulders the body.\n\n\nThis translation attempts to convey the meaning that the body is not reducible to its individual parts, which is a common Buddhist teaching on the nature of the self and aggregates.", "translation": "The body is not the feet or calves,\nNor is it the thighs or waist.\nThe belly and back are not the body,\nNor are the chest and shoulders the body." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་ནི་རྐང་པ་བྱིན་པ་མིན། །བརླ་དང་རྐེད་པའང་ལུས་མ་ཡིན། །ལྟོ་དང་རྒྱབ་ཀྱང་ལུས་མིན་ཏེ། །བྲང་དང་དཔུང་པའང་ལུས་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལུས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། ལུས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལུས་ལ་ནི་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ཡན་ལག་ལ། ཐ་དད་པའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་མེད་ལ། དེས་ན་གཞན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བརླ་ནི་པུས་མོའི་སྟེང་གི་ཕྱོགས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་མེད་པར་བསྟན་པས། འཇམ་དཔལ་ལུས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ན་དེ་ནི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཚོར་བ་མི་དམིགས་ན། སེམས་མིང་ཙམ་དུ་ཤེས་ན། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་དམིགས་ན་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའི་དྲན་པ་ཉེར་གཞག་བཞི་སྟོན་པ་ལས། དང་པོ་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལུས་མ་གྲུབ་པ་དང་། ཡན་ལག་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་དང་། སྐབས་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡུལ་ལུས་མ་གྲུབ་པ་དང་། ལུས་འཛིན་འཁྲུལ་བར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡན་ལག་དང་འབྲེལ་བ་དང་། མ་འབྲེལ་བའི་ལུས་འགག་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། ཡན་ལག་སོ་སོ་ལུས་ཡིན་པ་དགག་པ་ནི། ལུས་ནི་རྐང་པ་བྱིན་པ་མིན། །བརླ་དང་རྐེད་པ་ལུས་མ་ཡིན། །ལྟོ་དང་རྒྱབ་ཀྱང་ལུས་མིན་ཏེ། །བྲང་དང་དཔུང་པ་ལུས་མ་ཡིན། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nThe body is not the feet or calves.\nThe thighs and waist are not the body.\nThe belly and back are not the body.\nThe chest and shoulders are not the body.\n\n\nThis translation reflects the Buddhist philosophical examination of the body, showing that when analyzed, no single part can be identified as \"the body\" itself. The commentaries indicate this is part of a broader teaching on the lack of inherent existence of phenomena and meditation on mindfulness of the body.", + "translation": "The body is not the feet or calves.\nThe thighs and waist are not the body.\nThe belly and back are not the body.\nThe chest and shoulders are not the body." } } }, @@ -17323,6 +45781,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྩིབ་ལོགས་ལག་པའང་ལུས་མིན་ཏེ། །མཆན་ཁུང་ཕྲག་པའང་ལུས་མ་ཡིན། །ནང་ཁྲོལ་རྣམས་ཀྱང་དེ་མིན་ལ། །མགོ་དང་མགྲིན་པའང་ལུས་མིན་ན། །འདི་ལ་ལུས་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe ribs and sides are not the body,\nNor are the armpits and shoulders the body.\nThe internal organs are also not it,\nAnd if the head and neck are not the body,\nThen what indeed is this body?\n", "translation": "The ribs and sides are not the body,\nNor are the armpits and shoulders the body.\nThe internal organs are also not it,\nAnd if the head and neck are not the body,\nThen what indeed is this body?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྩིབ་ལོགས་ལག་པའང་ལུས་མིན་ཏེ། །མཆན་ཁུང་ཕྲག་པའང་ལུས་མ་ཡིན། །ནང་ཁྲོལ་རྣམས་ཀྱང་དེ་མིན་ལ། །མགོ་དང་མགྲིན་པའང་ལུས་མིན་ན། །འདི་ལ་ལུས་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ཕྲག་པ་ནི་དཔུང་པའོ། །དེ་ནི་སྟེ་ལུས་ནིའོ། །འདི་ནི་སྟེ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནའོ། །\n\nCommentary 2: རྩིབ་ལོགས་ལག་པ་ལུས་མིན་ཏེ། །མཆན་ཁུང་ཕྲག་པ་ལུས་མ་ཡིན། །ནང་ཁྲོལ་རྣམས་ཀྱང་ལུས་མིན་ལ། །མགོ་དང་མགྲིན་པའང་ལུས་མིན་ནོ། །ཡན་ལག་འདི་དག་ལ་ལུས་སུ་བདེན་པར་གྲུབ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཏེ་གང་ཡང་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThe ribs and sides, the arms too, are not the body;\nThe armpits and shoulders are not the body;\nThe internal organs are also not it,\nNor are the head and neck the body.\nSo what then, in all this, is the body?\n\n\nThis translation conveys the Buddhist philosophical inquiry into the nature of the body, questioning whether any individual part or collection of parts can be definitively identified as \"the body\" in an ultimate sense. The commentaries support this interpretation by emphasizing that none of these individual components constitute the body in and of themselves, suggesting the lack of an inherently existing \"body\" apart from its parts.", + "translation": "The ribs and sides, the arms too, are not the body;\nThe armpits and shoulders are not the body;\nThe internal organs are also not it,\nNor are the head and neck the body.\nSo what then, in all this, is the body?" } } }, @@ -17346,6 +45809,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་ལུས་འདི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕྱོགས་རེ་ཡིས་ནི་གནས་གྱུར་ན། །ཆ་རྣམས་ཆ་ལ་གནས་གྱུར་མོད། །དེ་རང་ཉིད་ནི་གང་ལ་གནས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf this entire body\nWere to abide in just one part,\nThe parts would abide in parts,\nBut where would it itself abide?\n\n\nThis translation aims to capture the philosophical inquiry into the nature of the body and its parts, questioning where the essence or totality of the body resides if it's divided into parts.", "translation": "If this entire body\nWere to abide in just one part,\nThe parts would abide in parts,\nBut where would it itself abide?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་ལུས་འདི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕྱོགས་རེ་ཡིས་ནི་གནས་གྱུར་ན། །ཆ་རྣམས་ཆ་ལ་གནས་གྱུར་མོད། །དེ་རང་ཉིད་ནི་གང་ལ་གནས། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ལུས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡན་ལག་རྣམས་ལ་ཡན་ལག་ཅན་ཕྱོགས་གཅིག་པའམ་ཡང་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་གྲང་།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཆ་རེ་རེ་བ་ལ་གནས་པ་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་ལུས་འདི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱོགས་རེ་ཡིས་གནས་པར་གྱུར་ན་ལུས་ཀྱི་ཆ་རྣམས་ཡན་ལག་གི་ཆ་ལ་གནས་པར་གྱུར་མོད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf this body were to reside in all its parts,\nWith only a portion in each,\nThen parts would reside in parts indeed,\nBut where would the body itself reside?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical inquiry into the nature of the body and its parts, questioning the relationship between the whole and its components, which is a common theme in Buddhist analysis of the self and reality.", + "translation": "If this body were to reside in all its parts,\nWith only a portion in each,\nThen parts would reside in parts indeed,\nBut where would the body itself reside?" } } }, @@ -17369,6 +45837,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀུན་གྱི་ལུས། །ལག་སོགས་རྣམས་ལ་གནས་ན་ནི། །ལག་སོགས་དེ་དག་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ནི་ལུས་སུ་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf the self were to reside in all parts of the body,\nSuch as the hands and so forth,\nThen there would be as many selves\nAs there are parts like hands and so on.\n", "translation": "If the self were to reside in all parts of the body,\nSuch as the hands and so forth,\nThen there would be as many selves\nAs there are parts like hands and so on." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀུན་གྱི་ལུས། །ལག་སོགས་རྣམས་ལ་གནས་ན་ནི། །ལག་སོགས་དེ་དག་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་ནི་ལུས་སུ་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ཡང་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ཤས་སུ་གྱུར་པ་ན་ཡན་ལག་ཅན་གཅིག་གང་ན་གནས་ཏེ་སུས་ཀྱང་རིག་པ་མེད་དོ། །དེ་སྟེ་ལག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་གི་བདག་མུན་པ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཇི་སྙེད་པའི་ལུས་སུ་འགྱུར།\n\nCommentary 2: ཆ་མེད་དུ་བདེན་པའི་ལུས་དེ་རང་ཉིད་ནི་གང་ལ་གནས། གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀུན་གྱི་ལུས་རིལ་པོ་རེ་རེ་ལག་སོགས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་གནས་ན་ནི་དེ་དག་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་དུ་མ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIf the entire body were to reside in each part like hands and so forth,\nThen there would be as many bodies as there are parts like hands.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the nature of the body and its parts, suggesting that if the whole body existed in each part, it would lead to an absurd multiplication of bodies.", + "translation": "If the entire body were to reside in each part like hands and so forth,\nThen there would be as many bodies as there are parts like hands." } } }, @@ -17392,6 +45865,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཕྱི་དང་ནང་ན་ལུས་མེད་ན། །ཇི་ལྟར་ལག་སོགས་ལ་ལུས་ཡོད། །ལག་སོགས་རྣམས་ལས་གཞན་མེད་ན། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf there is no body outside or inside,\nHow can there be a body in hands and such?\nIf there is nothing other than hands and such,\nHow then can that [body] exist?\n", "translation": "If there is no body outside or inside,\nHow can there be a body in hands and such?\nIf there is nothing other than hands and such,\nHow then can that [body] exist?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཕྱི་དང་ནང་ན་ལུས་མེད་ན། །ཇི་ལྟར་ལག་སོགས་ལ་ལུས་ཡོད། །ལག་སོགས་རྣམས་ལས་གཞན་མེད་ན། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ཁ་བསྒྱུར་བ་དང་མ་བསྒྱུར་བའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤ་ལ་སོགས་སྔར་དཔྱད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ན་སྟེ། ནང་རོལ་ན་ལུས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཏི་མུག་པ་སྟེ་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་སོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། ཕྱི་དང་ནང་གང་ན་ཡང་ལུས་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ལག་སོགས་ལ་ལུས་བདེན་པ་ཡོད་དེ་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ནི། ལག་སོགས་རྣམས་ལས་གཞན་དུ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མེད་ན་རིལ་པོའི་ལུས་དེ་ནི་ཡན་ལག་དང་མ་འབྲེལ་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf there is no body either externally or internally, how can there be a body in the hands and other parts? If there is nothing other than the hands and other parts, how can that (body) exist?\n\n\nThis translation reflects the Buddhist philosophical inquiry into the nature of the body and its parts, questioning the existence of a unified \"body\" separate from its individual components.", + "translation": "If there is no body either externally or internally, how can there be a body in the hands and other parts? If there is nothing other than the hands and other parts, how can that (body) exist?" } } }, @@ -17415,6 +45893,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེས་ན་ལུས་མེད་ལ་སོགས་ལ། །རྨོངས་པ་ཡིས་ནི་ལུས་བློར་འགྱུར། །དབྱིབས་སུ་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཐོ་ཡོར་ལ་ནི་མི་བློ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, due to delusion,\nOne conceives of a body in bodiless things,\nJust as one conceives of a person\nIn a scarecrow, due to its particular shape.\n", "translation": "Therefore, due to delusion,\nOne conceives of a body in bodiless things,\nJust as one conceives of a person\nIn a scarecrow, due to its particular shape." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེས་ན་ལུས་མེད་ལ་སོགས་ལ། །རྨོངས་པ་ཡིས་ནི་ལུས་བློར་འགྱུར། །དབྱིབས་སུ་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཐོ་ཡོར་ལ་ནི་མི་བློ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་རྨོངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་བྱུང་གི་དོན་དམ་པར་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་སྙམ་པ་ལ། དབྱིབས་སུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དབྱིབས་སུ་བཀོད་པ་ནི་གཟུགས་སུ་བྱས་པའོ། །ཤིང་དུམ་སྟེ་ཤིང་དུམ་མཐར་བསྒྲེང་བ་ལ་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་སྣང་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ལུས་བདེན་པ་མེད་པ་དེས་ན་ལུས་མེད་པའི་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྨོངས་པ་ཡིས་ནི་ལུས་སུ་འཁྲུལ་བའི་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། བློ་དེས་བཟུང་བ་ལྟར་བདེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མི་དང་འདྲ་བའི་དབྱིབས་སུ་བཀོད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཐོ་ཡོར་ལ་མི་ཡིན་པར་འཛིན་པའི་བློ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input, based on the provided commentaries:\n\n\nTherefore, due to ignorance, one perceives a body\nIn things like disembodied limbs.\nJust as one mistakenly sees a person\nIn a scarecrow arranged in human shape.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning that our perception of a \"body\" in disconnected parts is a result of ignorance or delusion, similar to how we might mistakenly see a human figure in a scarecrow due to its shape, even though it's not actually a person.", + "translation": "Therefore, due to ignorance, one perceives a body\nIn things like disembodied limbs.\nJust as one mistakenly sees a person\nIn a scarecrow arranged in human shape." } } }, @@ -17438,6 +45921,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཇི་སྲིད་རྐྱེན་ཚོགས་དེ་སྲིད་དུ། །ལུས་ནི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་སྣང་བ། །དེ་བཞིན་ཇི་སྲིད་ལག་སོགས་ལ། །དེ་ཡོད་དེ་སྲིད་དེ་ལུས་སྣང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAs long as the collection of conditions persists,\nThe body appears like a person.\nLikewise, as long as there are hands and such,\nThat exists, and for that long the body appears.\n", "translation": "As long as the collection of conditions persists,\nThe body appears like a person.\nLikewise, as long as there are hands and such,\nThat exists, and for that long the body appears." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཇི་སྲིད་རྐྱེན་ཚོགས་དེ་སྲིད་དུ། །ལུས་ནི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་སྣང་བ། །དེ་བཞིན་ཇི་སྲིད་ལག་སོགས་ལ། །དེ་ཡོད་དེ་སྲིད་དེ་ལུས་སྣང་། །\n\nCommentary 1: དེ་ཞེས་པ་ནི་ཚོགས་པའོ། །འདི་ལ་སྟེ་ལག་པ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །ཇི་ལྟར་ལུས་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ཀྱང་མེད་པ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: ་སྲིད་དུ་དེ་ལ་མིར་འཁྲུལ་བའི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཐོ་ཡོར་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་དུ་ལག་སོགས་ལ་ལུས་སུ་འཁྲུལ་བའི་རྐྱེན་དེ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེ་དག་ལུས་སུ་སྣང་བ་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nFor as long as the collection of conditions persists,\nThe body appears like a person.\nLikewise, for as long as there are hands and other parts,\nFor that long, that body appears.\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning that just as a scarecrow or effigy may appear to be a real person when certain conditions are met, the body similarly appears to exist as long as its constituent parts like hands are present. However, both the person-like appearance and the body's apparent existence are ultimately illusory, dependent on temporary conditions rather than having inherent existence.", + "translation": "For as long as the collection of conditions persists,\nThe body appears like a person.\nLikewise, for as long as there are hands and other parts,\nFor that long, that body appears." } } }, @@ -17461,6 +45949,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བཞིན་སོར་མོའི་ཚོགས་ཡིན་ཕྱིར། །ལག་པའང་གང་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར། །དེ་ཡང་ཚིགས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ཕྱིར། །ཚིགས་ཀྱང་རང་གི་ཆ་ཕྱེ་བས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as it is a collection of fingers,\nWhat exactly would the hand become?\nAnd since that too is a collection of joints,\nThe joints also, when divided into their parts...\n\n\nThis translation aims to capture the philosophical inquiry into the nature of composite objects and their constituent parts, which appears to be the subject of the original Tibetan text.", "translation": "Just as it is a collection of fingers,\nWhat exactly would the hand become?\nAnd since that too is a collection of joints,\nThe joints also, when divided into their parts..." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བཞིན་སོར་མོའི་ཚོགས་ཡིན་ཕྱིར། །ལག་པའང་གང་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར། །དེ་ཡང་ཚིགས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ཕྱིར། །ཚིགས་ཀྱང་རང་གི་ཆ་ཕྱེ་བས། །\n\nCommentary 1: དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་ཞེས་པ་ནི་སོར་མོའི་ཚོགས་སོ། །ཚིགས་ཀྱང་རང་རང་གི་ཆས་ཕྱེ་ན་ཆ་ཤས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆ་ཤས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་ཅིང་གཞིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ལུས་རིལ་པོ་གཅིག་ཏུ་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་སོར་མོའི་ཚོགས་འདུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལག་པ་གཅིག་ཏུ་བདེན་པ་གང་ཞིག་ཡིན་པར་འགྱུར། སོར་མོ་དེ་ཡང་ཚིགས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཚིགས་སུ་མི་བདེན་ལ། ཚིགས་དེ་དག་ཀྱང་རང་རང་གི་ཆ་ཤས་ཕྱེ་བས་རེ་རེ་མེད་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nSimilarly, since fingers are a collection,\nHow can a hand be a single entity?\nLikewise, since it is a collection of joints,\nWhen joints are divided into their own parts...\n\n\nThis translation conveys the Buddhist philosophical argument that composite objects like hands and fingers lack inherent existence, as they can be broken down into smaller parts. The commentaries clarify that this analysis extends all the way down to the level of subtle particles, demonstrating that no truly indivisible, independently existing entity can be found.", + "translation": "Similarly, since fingers are a collection,\nHow can a hand be a single entity?\nLikewise, since it is a collection of joints,\nWhen joints are divided into their own parts..." } } }, @@ -17484,6 +45977,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཆ་ཡང་རྡུལ་དུ་ཕྱེ་བས་ཏེ། །རྡུལ་དེའང་ཕྱོགས་ཆའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཕྱོགས་དབྱེའང་ཆ་ཤས་དང་བྲལ་ཕྱིར། །མཁའ་བཞིན་དེས་ན་རྡུལ་ཡང་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven when divided into particles,\nThose particles, through division of their parts,\nSince parts are also free of parts,\nAre like space - thus even particles don't exist.\n", "translation": "Even when divided into particles,\nThose particles, through division of their parts,\nSince parts are also free of parts,\nAre like space - thus even particles don't exist." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཆ་ཡང་རྡུལ་དུ་ཕྱེ་བས་ཏེ། །རྡུལ་དེའང་ཕྱོགས་ཆའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཕྱོགས་དབྱེའང་ཆ་ཤས་དང་བྲལ་ཕྱིར། །མཁའ་བཞིན་དེས་ན་རྡུལ་ཡང་མེད། །\n\nCommentary 1: རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཕྱོགས་བཞི་སྟེང་འོག་གཉིས་ཏེ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆ་མེད་པ་གཅིག་པོ་དེ་ལ་ཤར་ཕྱོགས་ན་མོའི་དེའི་ཆ་དེ་དེའི་ཕྱོགས་གཞན་ན་མོ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ནི་གོང་བུ་ཡང་རྡུལ་ཕྲན་ཙམ་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་ཡང་ཆ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕྱོགས་བཞི་སྟེང་འོག་གཉིས་ཏེ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: ཆ་དེ་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་བྱས་ཏེ་རྡུལ་ཕྲན་དེ་ཡང་ཕྱོགས་ཆའི་དབྱེ་བ་ཡི་དུ་མར་འགྱུར་བས་གཅིག་ཏུ་མི་བདེན་ལ། དེའི་ཕྱོགས་རེ་རེ་ལ་དབྱེ་ན་ཆ་ཤས་སུ་བདེན་པ་དང་བྲལ་བས་ན་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་དེས་ན་རྡུལ་ཕྲན་རང་ཡང་བདེན་པར་མེད་དོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nEven when divided into particles,\nThose particles, through division of their parts,\nAnd those parts, being devoid of components,\nAre like space; thus, even particles do not exist.\n\n\nThis translation conveys the Buddhist philosophical concept that even the smallest particles (atoms) cannot be said to truly exist when analyzed deeply. The commentaries explain that particles can be divided into directional parts (east, west, north, south, up, down), and each of these parts can be further divided. This process of division continues until we reach a point where there are no more parts to divide, at which point the particle becomes like empty space, devoid of inherent existence.", + "translation": "Even when divided into particles,\nThose particles, through division of their parts,\nAnd those parts, being devoid of components,\nAre like space; thus, even particles do not exist." } } }, @@ -17507,6 +46005,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡི། །གཟུགས་ལ་དཔྱོད་ལྡན་སུ་ཞིག་ཆགས། །གང་ཚེ་དེ་ལྟར་ལུས་མེད་པ། །དེ་ཚེ་སྐྱེས་གང་བུད་མེད་གང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWho with discernment would be attached\nTo forms that are like a dream?\nWhen the body is thus non-existent,\nWhere is male and where is female?\n", "translation": "Who with discernment would be attached\nTo forms that are like a dream?\nWhen the body is thus non-existent,\nWhere is male and where is female?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡི། །གཟུགས་ལ་དཔྱོད་ལྡན་སུ་ཞིག་ཆགས། །གང་ཚེ་དེ་ལྟར་ལུས་མེད་པ། །དེ་ཚེ་སྐྱེས་གང་བུད་མེད་གང་། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱང་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལྟར་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་ནས། ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་སྣང་ཡང་བདེན་པ་མེད་པས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ལ་རྟོག་དཔྱོད་དང་བཅས་པ་སུ་ཞིག་ཆགས་པར་བྱེད་དེ་ཆགས་པར་མི་རིགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་ལུས་མེད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་བྱེ་བྲག་སྐྱེས་པའི་ལུས་གང་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་གང་ཡིན་ཏེ་མེད་དོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, who with discernment would be attached\nTo forms that are like a dream?\nWhen there is no body in this way,\nThen what is male and what is female?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which emphasizes the illusory nature of physical forms and questions the basis of attachment to them. The commentaries help clarify that the text is discussing the emptiness of the body and the lack of inherent existence in gender distinctions, using the analogy of a dream to illustrate the insubstantial nature of physical appearances.", + "translation": "Thus, who with discernment would be attached\nTo forms that are like a dream?\nWhen there is no body in this way,\nThen what is male and what is female?" } } }, @@ -17530,6 +46033,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྡུག་བསྔལ་དེ་ཉིད་དུ་ཡོད་ན། །ཅི་སྟེ་རབ་དགའ་ལ་མི་གནོད། །བདེན་མྱ་ངན་གདུང་སོགས་ལ། །ཞིམ་སོགས་ཅི་སྟེ་དགའ་མི་བྱེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf suffering truly exists,\nWhy does it not harm great joy?\nIf sorrow, grief and pain are real,\nWhy not delight in pleasant tastes?\n", "translation": "If suffering truly exists,\nWhy does it not harm great joy?\nIf sorrow, grief and pain are real,\nWhy not delight in pleasant tastes?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྡུག་བསྔལ་དེ་ཉིད་དུ་ཡོད་ན། །ཅི་སྟེ་རབ་དགའ་ལ་མི་གནོད། །བདེན་མྱ་ངན་གདུང་སོགས་ལ། །ཞིམ་སོགས་ཅི་སྟེ་དགའ་མི་བྱེད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཚོར་བ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེས་དེའི་ཚེ་ན་ཡོད་པའི་རབ་དགའ་སྟེ་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མི་འགེགས། གདུངས་པ་ནི་གཟིར་བའོ། །ཞིམ་པ་ནི་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་རྟོག་པས་ཀུན་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །ཕ་\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བཞི་སྟེ། ཚོར་བའི་རང་བཞིན་དང་། རྒྱུ་རེག་པ་དང་། ཡུལ་དང་། འཛིན་པ་མ་གྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཚོར་བ་དོན་དམ་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཚུལ་དང་། དེར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། འགོག་པའི་རིགས་པ་ནི། རྩ་ཤེས་ལས། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན། །དེ་ནི་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི། །ནམ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་བདེན་པར་ཡོད་ན་ནམ་ཡང་དེ་མི་འདོར་བས་དེ་དང་རྣམ་པ་འགལ་བ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ལ་ཅི་སྟེ་མི་གནོད་དེ་གནོད་པས་དེ་དག་ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལས་སྐྱེ་བས་བསལ་ལོ། ། བདེ་བ་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་བདེན་པར་ཡོད་ན་མྱ་ངན་དང་ནད་ལ་སོགས་པའི་གདུང་བ་དྲག་པོ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟས་ཞིམ་པོ་ལ་སོགས་པས་དགའ་ཞིང་བདེ་བར་ཅི་སྟེ་མི་བྱེད་དེ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ལས་མི་བྱེད་པས་བསལ་ལོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf suffering truly exists as such,\nWhy does it not impede great joy?\nIf pleasure is real, why then\nDoes one not delight in tasty food and such\nAmidst sorrow, affliction and the like?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical inquiry in the original text, questioning the inherent existence of feelings like suffering and pleasure. It reflects the Buddhist concept of emptiness (śūnyatā) by pointing out the contradictions that would arise if these sensations had intrinsic, unchanging natures.", + "translation": "If suffering truly exists as such,\nWhy does it not impede great joy?\nIf pleasure is real, why then\nDoes one not delight in tasty food and such\nAmidst sorrow, affliction and the like?" } } }, @@ -17553,6 +46061,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ཟིལ་མནན་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་དེ་མྱོང་མ་ཡིན་ན། །གང་ཞིག་ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད་མིན། །དེ་ན་ཚོར་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf one does not experience that which\nIs suppressed by the powerful,\nHow can there be feeling\nFor that which is not experienced by oneself?\n", "translation": "If one does not experience that which\nIs suppressed by the powerful,\nHow can there be feeling\nFor that which is not experienced by oneself?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྟོབས་དང་ལྡན་པས་ཟིལ་མནན་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་དེ་མྱོང་མ་ཡིན་ན། །གང་ཞིག་ཉམས་མྱོང་བདག་ཉིད་མིན། །དེ་ན་ཚོར་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ཕ་རོལ་པོས་བརྗོད་པ། མང་པོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་ཞིང་ཕལ་ཆེ་བས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཉམས་སུ་མི་མྱོང་ངོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ་གང་ཞིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཚོར་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག །གང་ལས་རིག་ཅིང་མྱོང་ནས་རིག་གོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དེའི་ལན་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་ཏུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་བདེ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་སྐྱེས་པ་ན་དེས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དེ་མྱོང་བ་མིན་ནོ་ཞེ་ན།གང་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་མིན་པ་དེ་ནི་ཚོར་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་དེའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf it is not experienced due to being overpowered by something stronger,\nHow can that which is not of the nature of being experienced\nBe considered a feeling?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the nature of feelings or sensations (tshor ba). The verse questions how something can be considered a feeling if it is not actually experienced, even if it is supposedly present but overpowered by a stronger sensation.", + "translation": "If it is not experienced due to being overpowered by something stronger,\nHow can that which is not of the nature of being experienced\nBe considered a feeling?" } } }, @@ -17576,6 +46089,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྡུག་བསྔལ་ཕྲ་མོ་ཉིད་དུ་ཡོད། །འདི་ཡི་རགས་པ་བསལ་མིན་ནམ། །དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་དགའ་ཙམ། །ཞེ་ན་ཕྲ་ཉིད་དེ་ཡང་དེའི། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSubtle suffering indeed exists.\nIs this not removing the coarse?\nIf one says it's merely pleasant otherwise,\nEven that subtlety is of that nature.\n", "translation": "Subtle suffering indeed exists.\nIs this not removing the coarse?\nIf one says it's merely pleasant otherwise,\nEven that subtlety is of that nature." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྡུག་བསྔལ་ཕྲ་མོ་ཉིད་དུ་ཡོད། །འདི་ཡི་རགས་པ་བསལ་མིན་ནམ། །དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་དགའ་ཙམ། །ཞེ་ན་ཕྲ་ཉིད་དེ་ཡང་དེའི། །\n\nCommentary 1: སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཕྲ་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། བདེ་བ་ནི་རགས་པ་ཉིད་དེ་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་པ་ནི་བོད་པའོ། །ཕྲ་བ་ཉིད་ནི་གང་ཡིན་སྙམ་ན་དགའ་བ་ཙམ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དགའ་བ་ཙམ་ནི་རངས་པ་ཙམ་ཉིད་དེ་དགའ་བའི་བག་ཞད་ཆུང་ངུ་ཙམ་མོ། །\n\nCommentary 2: སྡུག་བསྔལ་ཕྲ་མོ་ཉིད་དུ་མྱོང་བ་ཡོད་པས་ཚོར་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འདིའི་རགས་པ་ནི་བདེ་བ་སྟོབས་ལྡན་གྱིས་བསལ་བ་མིན་ནམ་སྟེ་ཡིན་ལ། ཕྲ་མོ་དེའི་ངོ་བོ་ནི་བདེ་བ་རགས་པ་ལས་གཞན་དགའ་བདེ་སྟོབས་ཆུང་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཕྲ་མོ་ཉིད་དུ་མྱོང་བ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བདེ་བ་དེའི་རིགས་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nSubtle suffering indeed exists.\nIs this not the removal of its gross form?\nThat is merely a slight pleasure different from it.\nIf so, even that subtlety is of its nature.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical discussion about the nature of subtle suffering and its relationship to pleasure, as explained in the commentaries. The verses suggest that while gross suffering may be removed, a subtle form remains, and what might be perceived as pleasure is actually just a slight variation of that subtle suffering.", + "translation": "Subtle suffering indeed exists.\nIs this not the removal of its gross form?\nThat is merely a slight pleasure different from it.\nIf so, even that subtlety is of its nature." } } }, @@ -17599,6 +46117,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་འགལ་རྐྱེན་སྐྱེས་པས་ན། །སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་པ་མིན་ན་ནི། །ཚོར་བར་རྟོག་པ་མངོན་ཞེན་ཉིད། །ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་མིན་ནམ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf adversity arises,\nYet suffering does not arise,\nIs it not established that\nConceptualizing feelings as real attachment\nIs itself [the cause of suffering]?\n", "translation": "If adversity arises,\nYet suffering does not arise,\nIs it not established that\nConceptualizing feelings as real attachment\nIs itself [the cause of suffering]?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་འགལ་རྐྱེན་སྐྱེས་པས་ན། །སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་པ་མིན་ན་ནི། །ཚོར་བར་རྟོག་པ་མངོན་ཞེན་ཉིད། །ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་མིན་ནམ། །\n\nCommentary 1: གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་དགའ་བ་གཉིས་པའོ་ཞེས་གལ་ཏེ་འདོད་དོ་ཞེ་ན། ལན་བརྗོད་པ། དེའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེའི་བདེ་བ་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་པར་ཡོད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དགའ་བ་མེད་པའི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྨད་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་པའི་བདེ་བ་ལས། བདེ་བ་འདི་ལས་གཞན་པའི་བདེ་བ་ཙམ་འབྱུང་གི་སྡུག་བསྔལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་བརྒལ་བ་དགའ་བའི་གནས་སྐབས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་འགལ་བ་བདེ་བའི་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཚང་ཞིང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་མ་ཚང་བར་གྱུར་པས་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཏོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བརྟགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་བདེ་བ། ཁ་ཅིག་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་ལ། གནས་སྐབས་ཁ་ཅིག་ནི་མི་བདེ་བའི་རྒྱུར་འདུག་པ་དེ་ཉིད་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བདེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། སྦྲུལ་ལ་རྨ་བྱ་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དུག་ལ་གོམས་པ་རྣམས་ལ་དགའ་ཉིད་རྩི། །རྔ་མོའི་ཁ་ན་ཚེར་མ་ཚ་བཞིན་དུ། །དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པར་བྱེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་འགལ་རྐྱེན་བདེ་བ་སྐྱེས་པས་ན་རྒྱུད་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྐྱེས་པ་དེ་ཚོར་བར་རྟོག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པ་མིན་ནམ་སྟེ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nIf suffering does not arise \nWhen adverse conditions occur,\nIs it not established that\nThis is merely conceptual attachment\nTo the notion of feeling?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about the nature of suffering and how it relates to our conceptual understanding of experiences. The commentaries suggest that what we perceive as pleasure or pain may be more a matter of our mental labeling and attachment to concepts rather than inherent qualities of experiences themselves.", + "translation": "If suffering does not arise \nWhen adverse conditions occur,\nIs it not established that\nThis is merely conceptual attachment\nTo the notion of feeling?" } } }, @@ -17622,6 +46145,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་འདི་ཡི་ནི། །གཉེན་པོ་རྣམ་དཔྱོད་འདི་བསྒོམ་སྟེ། །རྣམ་བརྟགས་ཞིང་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །བསམ་གཏན་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་ཟས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, as an antidote to this,\nOne should meditate on this discernment.\nThe food of yogis in meditation\nArises from the field of analysis.\n", "translation": "Therefore, as an antidote to this,\nOne should meditate on this discernment.\nThe food of yogis in meditation\nArises from the field of analysis." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་འདི་ཡི་ནི། །གཉེན་པོ་རྣམ་དཔྱོད་འདི་བསྒོམ་སྟེ། །རྣམ་བརྟགས་ཞིང་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །བསམ་གཏན་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་ཟས། །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ་འདི་རྣམ་པར་བརྟགས་ལ། དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་བདག་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ། གོམས་པར་བྱའོ་གཞན་ཡང་འདིའི་ཕྱིར་ཡང་ཚོར་བ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་བརྟགས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཉིད་ཞིང་ངོ་། །གང་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་དེ་ཉིད་ཟས་སོ། །རྒྱུ་ཁས་བླངས་ནས་ཚོར་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཚོར་བར་རྟོག་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་འཁྲུལ་པ་འདིའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཀུན་རང་བཞིན་མེད་པར་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཤེས་རབ་འདི་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། བློ་དེས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཞིང་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་བསམ་གཏན་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པའི་ལུས་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ཟས་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nFor this very reason, as an antidote to this,\nOne should cultivate discerning wisdom.\nThe meditation arising from the field of analysis\nIs the nourishment of yogis.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n\n1. The verse is discussing an antidote or remedy to something (likely attachment to feelings or sensations).\n2. The antidote involves cultivating wisdom or discernment.\n3. This wisdom comes from analysis or investigation.\n4. The resulting meditation or contemplation serves as spiritual nourishment for practitioners.\n\nThe commentaries provide additional context, mentioning that this practice counteracts attachment to feelings and involves understanding the lack of inherent nature in phenomena. They also emphasize that this analytical meditation leads to a deeper realization of reality, which sustains the practitioner's spiritual progress.", + "translation": "For this very reason, as an antidote to this,\nOne should cultivate discerning wisdom.\nThe meditation arising from the field of analysis\nIs the nourishment of yogis." } } }, @@ -17645,6 +46173,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་དབང་དོན་པར་བཅས་ན། །དེ་དག་གང་དུ་ཕྲད་པར་འགྱུར། །བར་མེད་ན་ཡང་གཅིག་ཉིད་དེ། །གང་ཞིག་གང་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf the senses have objects with parts,\nWhere would they meet?\nEven without intermediaries, they are one -\nSo what could meet with what?\n", "translation": "If the senses have objects with parts,\nWhere would they meet?\nEven without intermediaries, they are one -\nSo what could meet with what?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་དབང་དོན་པར་བཅས་ན། །དེ་དག་གང་དུ་ཕྲད་པར་འགྱུར། །བར་མེད་ན་ཡང་གཅིག་ཉིད་དེ། །གང་ཞིག་གང་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ད་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚོར་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབང་དོན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འདུས་ཤིང་ཕྲད་པ་ལས་རེག་པ། དེ་ལས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ན་དེ་ཡང་བར་དང་བཅས་པའམ་བར་མེད་པ་ཅིག་ཡིན་གྲང་ན། བར་དང་བཅས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་ཆོད་པའི་ལྟ་ན་ནི་ཇི་ལྟར་འདུ་བར་འགྱུར། བར་མཚམས་མེད་པ་སྟེ་རྣམ་པར་མ་ཆོད་པར་གྱུར་ན་ནི་གཅིག་ཉིད་དེ་བདག་ཉིད་དུ་གཅིག་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་འདུས་ཤིང་ཕྲད་པ་ལས་འདུ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་རྒྱུ་རེག་པ་ནི། ཡུལ་དབང་རྣམ་ཤེས་གསུམ་ཕྲད་པ་ཡིན་པར་འདོད་པས་དེ་དགག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། དབང་དོན་ཕྲད་པ་དགག་པ་དང་། རྣམ་ཤེས་དང་ཕྲད་པ་དགག་པ་དང་། སྐབས་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། སྤྱིར་ཕྲད་པ་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་མིག་སོགས་དབང་པོ་དང་གཟུགས་སོགས་དོན་རྣམས་བར་དང་བཅས་པ་ཡིན་ན་དེ་དག་གང་དུ་འཕྲད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤར་ནུབ་ཀྱི་རི་བཞིན་ནོ། །བར་དུ་ཆོད་པའི་ཆ་གང་ཡང་མེད་ན་གཅིག་ཉིད་འགྱུར་བས་དེ་དག་གང་ཞིག་གང་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕྲད་བྱ་འཕྲད་བྱེད་གཉིས་མེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf the sense faculties and objects have intervening space,\nHow could they ever meet?\nIf there is no intervening space, they would be one and the same.\nSo how could anything meet with anything else?\n\n\nThis translation captures the philosophical argument being made about the impossibility of contact between sense faculties and their objects, whether they are separated by space or not. The commentaries explain that this is addressing the Buddhist concept of contact (sparśa) as a cause of sensation (vedanā), and questioning how such contact could occur given the logical problems with both separation and non-separation of the elements involved.", + "translation": "If the sense faculties and objects have intervening space,\nHow could they ever meet?\nIf there is no intervening space, they would be one and the same.\nSo how could anything meet with anything else?" } } }, @@ -17668,6 +46201,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྡུལ་ཕྲན་རྡུལ་ཕྲན་ལ་འཇུག་མེད། །དེ་ནི་སྐབས་མེད་མཉམ་པ་ཡིན། །མ་ཞུགས་པ་ལ་འདྲེ་མེད་ཅིང་། །མ་འདྲེས་པ་ལ་ཕྲད་པ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAtoms do not enter into other atoms.\nThis is because they have no space and are equal.\nWhat has not entered cannot mix,\nAnd what has not mixed cannot meet.\n", "translation": "Atoms do not enter into other atoms.\nThis is because they have no space and are equal.\nWhat has not entered cannot mix,\nAnd what has not mixed cannot meet." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྡུལ་ཕྲན་རྡུལ་ཕྲན་ལ་འཇུག་མེད། །དེ་ནི་སྐབས་མེད་མཉམ་པ་ཡིན། །མ་ཞུགས་པ་ལ་འདྲེ་མེད་ཅིང་། །མ་འདྲེས་པ་ལ་ཕྲད་པ་མེད། །\n\nCommentary 1: རྡུལ་ཕྲན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་འཇུག་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གོ་སྐབས་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་བར་མཚམས་མེད་པའོ། །མཚུངས་པ་ནི་མཉམ་པ་སྟེ་མཐོ་དམན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འཇུག་པ་མེད་དུ་ཆུག །དུ་མ་ཡིན་ལ་རག་གོ་སྙམ་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །རྡུལ་ཕྲ་མོ་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བ་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཆ་ཤས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཆ་ཤས་མེད་པ་ནི་ཆ་ཤས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །འདུ་བ་ནི་དངོས་པོའི་ཚོགས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་ཞེས་པ་ནི་མི་སྲིད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་འདུ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་འདུ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྔར་དཔྱད་པ་ནི་དེ་བཞིན་སོར་མོའི་ཚོགས་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་བསལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་བདེ་བ་བསྒྲུབས་པ་འགྲུབ་ཅིང་སོགས་པ་ངལ་ཞིང་དུབ་པའོ། །གནོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བའི་རྒྱུ་མེད་པ་དང་བྱེད་པ་པོ་མེད་པས་མེད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གང་ལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་རྡུལ་ཕྲན་ཕྲད་པ་དགག་པ་ནི། དབང་དོན་གྱི་རྡུལ་ཕྲན་དག་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྲད་པ་མེད་དེ། རྡུལ་ཕྲན་རྡུལ་ཕྲན་ལ་འཇུག་པ་སྟེ་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཐིམ་པ་མེད་པས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་རྡུལ་ཕྲན་དེ་ནི་ཁོང་སྟོང་གི་སྐབས་མེད་པ་དང་བོངས་མཉམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱབ་པ་ནི་མ་ཞུགས་པ་ལ་འདྲེས་པ་མེད་ཅིང་མ་འདྲེས་པ་ལ་ཕྱོགས་ཀུན་གྱིས་ཕྲད་པ་མེད་པས་ཁྱབ་ཅེས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nParticles do not enter into other particles.\nThey are equal, without gaps between them.\nWithout entering, there is no mixing.\nWithout mixing, there is no contact.\n\n\nThis translation attempts to capture the key philosophical points about the nature of particles (atoms) according to Buddhist metaphysics, as explained in the commentaries:\n\n1. Particles cannot penetrate or enter into each other.\n2. They are of equal size with no spaces between them.\n3. Since they don't enter each other, they don't mix.\n4. Without mixing, there is no true contact between particles.\n\nThe commentaries elaborate on these ideas, discussing concepts like the indivisibility of particles and the impossibility of true aggregation or contact between partless entities. The translation aims to convey these core ideas in a concise manner.", + "translation": "Particles do not enter into other particles.\nThey are equal, without gaps between them.\nWithout entering, there is no mixing.\nWithout mixing, there is no contact." } } }, @@ -17691,6 +46229,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཆ་མེད་པ་ལའང་ཕྲད་པ་ཞེས། །བྱ་བ་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར། །ཕྲད་པ་དང་ནི་ཆ་མེད་པར། །གལ་ཏེ་མཐོང་ན་བསྟན་པར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHow can the notion of \"contact\" be justified\nFor that which has no parts?\nIf you perceive contact\nAnd partlessness together, please explain.\n", "translation": "How can the notion of \"contact\" be justified\nFor that which has no parts?\nIf you perceive contact\nAnd partlessness together, please explain." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཆ་མེད་པ་ལའང་ཕྲད་པ་ཞེས། །བྱ་བ་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར། །ཕྲད་པ་དང་ནི་ཆ་མེད་པར། །གལ་ཏེ་མཐོང་ན་བསྟན་པར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་འཇོམས་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་སྟེ་ཟློག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་རིག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་མེད་ན་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། མཐོང་བའམ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཐོང་བའམ་རེག་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་གྱི་ཐ་སྙད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་རིག་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ལའང་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཕྲད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་འཐད་པ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཕྲད་མ་ཕྲད་ཀྱི་ཆ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་སོ། །ཕྲད་པ་དང་ཆ་མེད་པར་ཡང་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུ་གལ་ཏེ་མཐོང་ན་བསྟན་པར་གྱིས་ཏེ་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nHow can the notion of \"contact\" be justified\nFor that which is partless?\nIf you perceive something that is both\nIn contact and partless, please demonstrate it.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the logical impossibility of something being both partless and in contact with something else. The commentaries suggest this is addressing concepts of atomic particles and ultimate reality in Buddhist philosophy.", + "translation": "How can the notion of \"contact\" be justified\nFor that which is partless?\nIf you perceive something that is both\nIn contact and partless, please demonstrate it." } } }, @@ -17714,6 +46257,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྣམ་ཤེས་ལུས་མེད་པ་ལ་ནི། །ཕྲད་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །ཚོགས་པའང་དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་ཏེ། །སྔར་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་དཔྱད་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor consciousness without a body,\nContact is not logically possible.\nAggregates too have no real existence,\nAs previously analyzed in detail.\n", "translation": "For consciousness without a body,\nContact is not logically possible.\nAggregates too have no real existence,\nAs previously analyzed in detail." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྣམ་ཤེས་ལུས་མེད་པ་ལ་ནི། །ཕྲད་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཉིད། །ཚོགས་པའང་དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་ཏེ། །སྔར་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་དཔྱད་བཞིན། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ཚོར་བ་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ལ། སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། རྣམ་ཤེས་ལ་ནི་ཆོས་ཅན། ཕྲད་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ། ལུས་ཏེ་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཕྲད་པ་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཚོགས་པ་ཙམ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། མི་རིགས་ཏེ། ཚོགས་པའང་བདེན་པའི་དངོས་པོར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་སྔར་རྒྱུད་དང་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཞེས་པར་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nFor consciousness, which is without a body,\nContact is indeed not logically possible.\nThe aggregation too is without inherent existence,\nAs previously analyzed in detail.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. Consciousness is described as bodiless or formless.\n2. Because of this, physical contact is not possible for consciousness.\n3. The idea of aggregation or coming together is also rejected as lacking inherent existence.\n4. This follows from previous detailed analysis (likely referring to earlier parts of the text).\n\nThe commentaries provide additional context, discussing the relationship between consciousness and sensations, and elaborating on the impossibility of physical contact for something without form. They also reinforce the idea that aggregation lacks true, inherent existence when examined closely.", + "translation": "For consciousness, which is without a body,\nContact is indeed not logically possible.\nThe aggregation too is without inherent existence,\nAs previously analyzed in detail." } } }, @@ -17737,6 +46285,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་རེག་པ་ཡོད་མིན་ན། །ཚོར་བ་གང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ངལ་འདི་ཅི་ཡི་དོན་དུ་ཡིན། །གང་གིས་གང་ལ་གནོད་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf there is no such contact,\nFrom what would feeling arise?\nWhat is the purpose of this effort?\nWhat could harm what?\n", "translation": "If there is no such contact,\nFrom what would feeling arise?\nWhat is the purpose of this effort?\nWhat could harm what?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་རེག་པ་ཡོད་མིན་ན། །ཚོར་བ་གང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ངལ་འདི་ཅི་ཡི་དོན་དུ་ཡིན། །གང་གིས་གང་ལ་གནོད་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ཚོར་བ་དེ་སྔར་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་དེ་ཕྱིས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དྲན་པ་འབའ་ཞིག་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། འདི་ལྟར་རྒྱུ་རེག་པ་ཡོད་པ་མིན་ན་འབྲས་བུ་ཚོར་བ་གང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ཚོར་བ་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་ངལ་བ་བྱེད་པ་འདི་ཅིའི་དོན་དུ་ཡིན་ཞིང་། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གང་གིས་རྒྱུད་གང་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཐོབ་བྱ་དང་གནོད་བྱེད་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nIf contact does not exist in this way,\nFrom what could feeling arise?\nWhat is the purpose of this effort?\nWhat could harm what?\n\n\nThis translation reflects the philosophical inquiry into the nature of sensory contact, feeling, and causality in Buddhist thought. The verses question the basis of feeling if contact doesn't truly exist, the purpose of striving if there's no real cause-effect relationship, and the possibility of harm if there's no true subject or object of harm.", + "translation": "If contact does not exist in this way,\nFrom what could feeling arise?\nWhat is the purpose of this effort?\nWhat could harm what?" } } }, @@ -17760,6 +46313,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་ཚོར་པོ་འགའ་མེད་ཅིང་། །ཚོར་བའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཚེ་གནས་སྐབས་འདི་མཐོང་ནས། །སྲེད་པ་ཅི་ཕྱིར་ལྡོག་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen there is no one who feels,\nAnd feelings themselves do not exist,\nUpon seeing this situation,\nWhy would craving not cease?\n", "translation": "When there is no one who feels,\nAnd feelings themselves do not exist,\nUpon seeing this situation,\nWhy would craving not cease?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་ཚོར་པོ་འགའ་མེད་ཅིང་། །ཚོར་བའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། །དེ་ཚེ་གནས་སྐབས་འདི་མཐོང་ནས། །སྲེད་པ་ཅི་ཕྱིར་ལྡོག་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཚོར་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་པ་ཉིད་ནི་སྔར་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱིས་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྔར་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གང་གི་ཚེ་ཚོར་བ་པོའི་བདག་འགའ་ཡང་མེད་ཅིང་ཚོར་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་འདི་མཐོང་ནས་དེའི་ཚོར་བ་བདེ་སྡུག་ལ་འཐོབ་པ་དང་འབྲལ་བར་སྲེད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input verse and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen there is no experiencer whatsoever,\nAnd experience itself does not exist,\nHaving seen this situation,\nWhy would craving not cease?\n\n\nThis translation attempts to capture the core meaning that when one realizes there is no inherent self experiencing sensations, and that sensations themselves have no inherent existence, this insight should naturally lead to the cessation of craving and attachment.", + "translation": "When there is no experiencer whatsoever,\nAnd experience itself does not exist,\nHaving seen this situation,\nWhy would craving not cease?" } } }, @@ -17783,6 +46341,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མཐོང་བ་འམ་ནི་རེག་པ་ཡང་། །རྨི་ལམ་སྒྱུ་འདྲའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། །ཚོར་བ་དེ་ཡིས་མཐོང་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nSeeing or touching,\nThrough the nature of dreams and illusions,\nBecause they arise together with mind,\nThose sensations do not truly see.\n", "translation": "Seeing or touching,\nThrough the nature of dreams and illusions,\nBecause they arise together with mind,\nThose sensations do not truly see." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམཐོང་བ་འམ་ནི་རེག་པ་ཡང་། །རྨི་ལམ་སྒྱུ་འདྲའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། །ཚོར་བ་དེ་ཡིས་མཐོང་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ནི་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཚོར་བ་པོ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཚོར་བ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། མཐོང་བའམ་རེག་པའི་བར་ཡུལ་ལྔ་པོ་དེ་ཡང་སྣང་ཡང་མི་བདེན་པས་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་གཅིག་ཡུལ་ཅན་ཚོར་བ་བདེན་པར་མེད་དོ། །བཞི་པ་ནི། ཚོར་བ་ནི་རང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པའི་སེམས་དེ་ཡིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྟེ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པས་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhether seen or touched,\nDue to their nature like dreams and illusions,\nBecause they arise together with the mind,\nThose sensations are not truly perceived.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas that:\n1. Sensory experiences (seeing, touching) are illusory like dreams or magical illusions.\n2. These experiences arise simultaneously with the mind.\n3. Because of this, the sensations are not truly or inherently perceived as real.\n\nThe commentaries emphasize that there is no true experiencer of sensations, and that both the sensory objects and the sensations themselves lack true existence, being merely conceptual imputations.", + "translation": "Whether seen or touched,\nDue to their nature like dreams and illusions,\nBecause they arise together with the mind,\nThose sensations are not truly perceived." } } }, @@ -17806,6 +46369,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཚོར་པོ་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེས་ན་ཚོར་བ་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ལྟར་བདག་མེད་ཚོགས་འདི་ལ། །འདི་ཡིས་ཅི་སྟེ་གནོད་པར་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThere is no actual feeler of feelings.\nTherefore, feeling itself is not real.\nThus, for this selfless collection,\nHow could this cause any harm?\n", "translation": "There is no actual feeler of feelings.\nTherefore, feeling itself is not real.\nThus, for this selfless collection,\nHow could this cause any harm?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཚོར་པོ་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེས་ན་ཚོར་བ་དེ་ཉིད་མིན། །དེ་ལྟར་བདག་མེད་ཚོགས་འདི་ལ། །འདི་ཡིས་ཅི་སྟེ་གནོད་པར་བྱ། །\n\nCommentary 1: འདི་ཡིས་ཞེས་པ་ནི་ཚོར་བས་སོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་། ཚོར་བ་ཉམས་མྱོང་ཞེས་བརྗོད་པ། །ཚོར་བྱ་ཚོར་བྱེད་ཚོར་བ་རྣམས། །སོ་སོར་གྱུར་པ་མ་མཐོང་ན། །གང་གིས་ན་ཉིད་ཉམས་སུ་མྱོང་། །དེ་ལྟར་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ནི། །མཁས་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག། །ཅེས་འབྱུང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: ཚོར་བ་པོ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དེས་ན་ཚོར་བ་ཡང་དེ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདག་མེད་པའི་ཕུང་པོའི་ཚོགས་འདི་ལ་ཚོར་བ་བདེ་བས་ཕན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་འདི་ཡིས་ཅི་སྟེ་གནོད་པར་བྱ་སྟེ་ཕན་བྱེད་གནོད་བྱེད་དུ་མ་གྲུབ་པས་སོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThere is no experiencer of feelings.\nTherefore, feelings themselves do not truly exist.\nThus, for this selfless collection of aggregates,\nHow could feelings cause harm or benefit?\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. There is no independent self or entity that experiences feelings\n2. Therefore, feelings themselves lack inherent existence\n3. The aggregates (skandhas) are without self\n4. Given this, it doesn't make sense to say feelings can truly harm or benefit anything\n\nThe commentaries emphasize examining feelings closely through mindfulness, and realizing there is no separate feeler, felt object, or feeling process. This insight into the empty nature of feelings and the selflessness of the aggregates is meant to reduce attachment and aversion to pleasant and unpleasant sensations.", + "translation": "There is no experiencer of feelings.\nTherefore, feelings themselves do not truly exist.\nThus, for this selfless collection of aggregates,\nHow could feelings cause harm or benefit?" } } }, @@ -17829,6 +46397,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡིད་ནི་དབང་རྣམས་ལ་མི་གནས། །གཟུགས་སོགས་ལ་མིན་བར་ནའང་མིན། །ནང་ཡང་སེམས་མིན་ཕྱི་མིན་ཞིང་། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་རྙེད་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe mind does not abide in the senses,\nNor in forms and so forth, nor in between.\nIt is not inside, not the mind itself, not outside,\nNor is it found elsewhere.\n", "translation": "The mind does not abide in the senses,\nNor in forms and so forth, nor in between.\nIt is not inside, not the mind itself, not outside,\nNor is it found elsewhere." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡིད་ནི་དབང་རྣམས་ལ་མི་གནས། །གཟུགས་སོགས་ལ་མིན་བར་ནའང་མིན། །ནང་ཡང་སེམས་མིན་ཕྱི་མིན་ཞིང་། །གཞན་དུ་ཡང་ནི་རྙེད་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་པོ་ནི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་བདག་པོའི་ཚུལ་གྱིས་དབང་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་དབང་པོའོ། །གཟུགས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་རྣམས་སོ། །བར་ན་ཞེས་པ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་བར་ནའོ། །ནང་ནི་ལུས་ཀྱི་ནང་ནའོ། །ཕྱི་ན་སྟེ་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་ནའོ། །གཞན་ན་སྟེ་བརྗོད་པ་རྣམས་ལས་གཞན་ནའོ། །སེམས་དང་ཡིད་ནི་དོན་གཅིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་དང་། སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་མ་གྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ནི། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ལ་མི་གནས་ཤིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཡང་གནས་པ་མིན་ཏེ། དབང་ཡུལ་དེ་དག་ཡོད་ཀྱང་རེས་མི་སྐྱེ་བས་སོ། །བར་ཏེ་གཞན་ནའང་ཡོད་པ་མིན་ཏེ་མ་དམིགས་པས་སོ། །ལུས་ཀྱི་ནང་ན་སེམས་ཡོད་པ་མིན་ལ་ཕྱི་ནའང་མིན་ཞིང་། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཡང་སེམས་དེ་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nThe mind does not reside in the sense faculties,\nNor in forms and other objects, nor in between.\nIt is not inside the body, nor outside,\nNor is it found anywhere else.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points that:\n- The mind or consciousness is not located within the sense organs\n- It's not found in external objects like forms\n- It's not in between the senses and objects \n- It's not inside or outside the body\n- It cannot be found in any other location\n\nThe commentaries explain that this verse is discussing the mindfulness of mind, and emphasizes that consciousness cannot be pinpointed to any specific physical location, whether internal or external to the body.", + "translation": "The mind does not reside in the sense faculties,\nNor in forms and other objects, nor in between.\nIt is not inside the body, nor outside,\nNor is it found anywhere else." } } }, @@ -17852,6 +46425,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་ལུས་མིན་གཞན་དུ་མིན། །འདྲེས་མིན་ལོགས་སུའང་འགར་མེད་པ། །དེ་ནི་ཅུང་ཟད་མིན་དེའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThat which is not the body, not elsewhere,\nNot mixed, and not separate anywhere,\nThat is nothing whatsoever; therefore,\nThe nature of beings is nirvana.\n", "translation": "That which is not the body, not elsewhere,\nNot mixed, and not separate anywhere,\nThat is nothing whatsoever; therefore,\nThe nature of beings is nirvana." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་ལུས་མིན་གཞན་དུ་མིན། །འདྲེས་མིན་ལོགས་སུའང་འགར་མེད་པ། །དེ་ནི་ཅུང་ཟད་མིན་དེའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས། །\n\nCommentary 1: ལུས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདྲེས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་རྟེན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གང་ཞིག་ལུས་ཉིད་ཀྱང་མིན་ལ་དེ་ལས་གཞན་དུའང་བདེན་པ་མིན་ཞིང་ལུས་དང་འདྲེས་པ་མིན་ལ། ལུས་ལས་ལོགས་སུ་འགར་ཡང་མེད་པའི་ཡིད་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བདེན་པར་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས། འོང་སྲུང་སེམས་ནི་ནང་ན་ཡང་མེད། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། གཉིས་ཀ་ན་ཡང་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །འོད་སྲུང་སེམས་དེ་ནི་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། རྟེན་མ་ཡིན་པ། སྣང་བ་མེད་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ། གནས་པ་མེད་པའོ། །འོད་སྲུང་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་གཟིགས། མི་གཟིགས། གཟིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གདོད་མ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nThat which is neither the body nor separate from it,\nNeither mixed nor existing independently anywhere,\nThat is nothing whatsoever; therefore,\nSentient beings are by nature in nirvana.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the verse, which discusses the nature of mind and its relationship to the body. The commentaries explain that the mind is not the physical body, not separate from it, not mixed with it, and not found independently anywhere. It is ultimately without true existence, like an illusion. This understanding leads to the conclusion that sentient beings are inherently in a state of nirvana or enlightenment, as their true nature is beyond conceptual elaboration and free from inherent existence.", + "translation": "That which is neither the body nor separate from it,\nNeither mixed nor existing independently anywhere,\nThat is nothing whatsoever; therefore,\nSentient beings are by nature in nirvana." } } }, @@ -17875,6 +46453,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤེས་བྱ་ལས་སྔར་ཤེས་ཡོད་ན། །དེ་ནི་ཅི་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་ལྷན་ཅིག་ན། །དེ་ནི་ཅི་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf knowledge exists prior to the object of knowledge,\nWhat does it arise in dependence on?\nIf knowledge and the object of knowledge are simultaneous,\nWhat does it arise in dependence on?\n", "translation": "If knowledge exists prior to the object of knowledge,\nWhat does it arise in dependence on?\nIf knowledge and the object of knowledge are simultaneous,\nWhat does it arise in dependence on?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤེས་བྱ་ལས་སྔར་ཤེས་ཡོད་ན། །དེ་ནི་ཅི་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་ལྷན་ཅིག་ན། །དེ་ནི་ཅི་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་ཀྱི་འཐད་པ་ཡང་སྟབས་གཅིག་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ཤེས་བྱ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ཡིད་ཤེས་དེ་ལྟ་ནའང་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་ཤེས་ཡུལ་ལྔ་འཛིན་བྱེད་དུ་བདེན་ནོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དེའི་ཡུལ་ལྔའི་སྔར་རམ་དུས་མཉམ་མམ་ཕྱིས་ཡོད་ཅེས་བརྟགས་ནས། ཤེས་བྱ་ཡུལ་ལྔ་ལས་སྔར་སྒོ་ལྔའི་ཤེས་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། ཤེས་པ་དེ་ཡུལ་ཅི་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ཡུལ་མ་སྐྱེས་ནས་མེད་པས་སོ། །འོན་ཏེ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ལྷན་ཅིག་སྟེ་དུས་མཉམ་ན་ཡང་དེ་ཡུལ་ཅི་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་མ་སྐྱེས་པ་ན་ཡུལ་ཡང་མ་སྐྱེས་ཤིང་སྐྱེས་པ་ན་ཡུལ་གྱིས་བསྐྱེད་མི་དགོས་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIf knowledge exists prior to the object of knowledge,\nUpon what does it focus to arise?\nIf knowledge and the object of knowledge exist simultaneously,\nUpon what does it focus to arise?\n\n\nThis translation reflects the philosophical inquiry into the nature of knowledge and its relationship to objects of knowledge, questioning how cognition can arise in relation to its objects, whether sequentially or simultaneously.", + "translation": "If knowledge exists prior to the object of knowledge,\nUpon what does it focus to arise?\nIf knowledge and the object of knowledge exist simultaneously,\nUpon what does it focus to arise?" } } }, @@ -17898,6 +46481,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་མེད། །དེ་ལ་བདེན་གཉིས་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་གཞན་གྱིས་ན། །སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ག་ལ་འདའ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf conventional truth does not exist in this way,\nHow could the two truths exist for it?\nAnd if that is also by another conventional truth,\nHow could sentient beings pass beyond sorrow?\n", "translation": "If conventional truth does not exist in this way,\nHow could the two truths exist for it?\nAnd if that is also by another conventional truth,\nHow could sentient beings pass beyond sorrow?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་མེད། །དེ་ལ་བདེན་གཉིས་ག་ལ་ཡོད། །དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་གཞན་གྱིས་ན། །སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ག་ལ་འདའ། །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པའི་རིམ་པའོ། །གཞན་གྱིས་བདེན་པ་གཉིས་མི་འཐད་པར་བརྩད་པར་འདོད་ནས་གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཅིག་པུ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི། བདེན་པ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གཞན་ཏེ་རྒྱུད་གཞན་གྱི་བློས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཀུན་རྫོབ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ཡང་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་བདེན་པ་གཉིས་སུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་ན་ནི་དོན་དམ་པ་ཡང་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ལ། བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་ག་ལ་འདའ་སྟེ། གང་གིས་ནི་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་པོས་ལན་བརྗོད་པ་འདི་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དེ་ལ་རྩོད་པ་སྤང་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་མེད་པར་ཐལ་བ་སྤང་བ་ལ་གཉིས་ལས། རྩོད་པ་ནི། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་ན་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་མེད་པས་དབུ་མ་པ་དེའི་ལུགས་ལ་བདེན་གཉིས་ག་ལ་ཡོད་དེ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པ་དེ་ལྟར་ན་ཀུན་རྫོབ་གཞན་འཁྲུལ་པའི་བློ་ཅན་གྱིས་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱིས་འཇོགས་ན་ནི་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་ག་ལ་འདའ་སྟེ་མི་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་ཅིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་གཞན་གྱིས་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་དུ་བཏགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་བས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་ནི། དོན་ལ་སྐྱེ་མེད་ཡིན་ཡང་དེ་མ་རྟོགས་པས་སྐྱེ་འཇིག་ཅན་དུ་རྟོག་ཅིང་བློས་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཇོགས་པས་དེ་མེད་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེས་མྱང་འདས་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་གྱིས་འཁྲུལ་པས་གཞན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་འགྱུར་ལ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nIf conventional reality does not exist in this way,\nHow could the two truths exist for it?\nIf conventional reality is established by others' minds,\nHow could sentient beings pass beyond sorrow?\n\n\nThis translation attempts to capture the key points from the input verse:\n\n1. It questions whether the two truths (conventional and ultimate) can exist if conventional reality is denied.\n2. It raises the issue of conventional reality being established merely by others' conceptual minds.\n3. It asks how liberation from samsara would be possible if conventional reality is just mental imputation.\n\nThe commentaries provide context that this verse is raising objections to the Madhyamaka view, questioning how the two truths framework can be maintained if conventional reality is ultimately non-existent, and how liberation can occur if conventional reality is just conceptual imputation by deluded minds.", + "translation": "If conventional reality does not exist in this way,\nHow could the two truths exist for it?\nIf conventional reality is established by others' minds,\nHow could sentient beings pass beyond sorrow?" } } }, @@ -17921,6 +46509,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདི་ནི་གཞན་སེམས་རྣམ་རྟོག་སྟེ། །དེ་ནི་རང་གི་ཀུན་རྫོབ་མིན། །ཕྱིས་དེ་ངེས་ན་དེ་ཡོད་དེ། །མིན་ན་ཀུན་རྫོབ་མེད་པ་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThis is conceptual thought about others,\nNot one's own conventional truth.\nIf later it is ascertained, it exists;\nIf not, conventional truth itself does not exist.\n", "translation": "This is conceptual thought about others,\nNot one's own conventional truth.\nIf later it is ascertained, it exists;\nIf not, conventional truth itself does not exist." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདི་ནི་གཞན་སེམས་རྣམ་རྟོག་སྟེ། །དེ་ནི་རང་གི་ཀུན་རྫོབ་མིན། །ཕྱིས་དེ་ངེས་ན་དེ་ཡོད་དེ། །མིན་ན་ཀུན་རྫོབ་མེད་པ་ཉིད། །\n\nCommentary 1: གང་གི་ཚེ་གཞན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་གཞན་གྱི་སེམས་ཉིད་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པས་ན་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རང་གི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཡོད་མིན་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གལ་ཏེ་རང་ལ་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ནི་གཞན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། ཕྱིས་དེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་གཞན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཕྱིས་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཡོད་ལ། གང་གི་ཚེ་དེ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་པ། དེའི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་མེད་པ་ཉིད་དེ། རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་མེད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་འགག་པ་ཡང་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཅི་ཞིག་ཅིས་རྟོགས་པར་བྱེད་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: འཁྲུལ་རྟོག་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་སྟེ། དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རང་གི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ་འཁྲུལ་རྟོག་མིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་མྱང་འདས་ཀྱི་ཚེ་འཁྲུལ་རྟོག་ཡོད་པར་ངེས་ན་དེ་ལ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་རྟོག་དེ་ཡོད་པ་མིན་པ་དེས་ན་ཀུན་རྫོབ་མེད་པ་ཉིད་དོ། ། འགྲེལ་ཆེན་ལས། ཆོས་རྣམས་ལས་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ནི་ཕྱི་ནས་འབྱུང་ཞིང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྱིས་ནས་ངེས་པའི་ཆོས་གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་གཅིག་གིས་ཕྱིས་གཅིག་སྐྱེ་བར་ངེས་པ་དེ་ཡོད་ན་ཞེས་པར་བཤད་ཀྱང་རུང་སྙམ་མོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation attempt:\n\n\nThis is the conceptual thought of others' minds,\nNot one's own conventional reality.\nIf later that is ascertained, it exists;\nIf not, conventional reality itself does not exist.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. The verse distinguishes between others' conceptual thoughts and one's own conventional reality.\n2. It suggests that if later on, the existence of conventional reality is ascertained, then it exists.\n3. However, if it cannot be ascertained, then conventional reality itself does not exist.\n\nThe commentaries provide additional context about how this relates to concepts of nirvana and the nature of conventional reality, but I've focused on translating the core meaning of the original verse as directly as possible.", + "translation": "This is the conceptual thought of others' minds,\nNot one's own conventional reality.\nIf later that is ascertained, it exists;\nIf not, conventional reality itself does not exist." } } }, @@ -17944,6 +46537,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྟོག་དང་བརྟག་པར་བྱ་བ་དག །གཉིས་པོ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe conceptualizer and that which is conceptualized\nAre mutually dependent, these two.\nJust as they are conventionally known,\nAll analysis is expressed.\n", "translation": "The conceptualizer and that which is conceptualized\nAre mutually dependent, these two.\nJust as they are conventionally known,\nAll analysis is expressed." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྟོག་དང་བརྟག་པར་བྱ་བ་དག །གཉིས་པོ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཐམས་ཅད་བརྗོད། །\n\nCommentary 1: རྟོག་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྟོག་པ་ནི་བློའོ། །བརྟག་པར་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱའོ། །དེ་དག་གཉིས་པོ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའོ། །ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་ལ་གནས་ནས་ཏེ་བཟུང་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་བརྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་རྣམ་སྤྱོད་མི་འཐད་པ་སྤང་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་རྩོད་པ་ནི། རྟོག་བྱེད་བློ་དང་བརྟག་བྱ་ཡུལ་གཉིས་པོ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ཡིན་པས་ཡུལ་མ་གྲུབ་ན་བློ་ཡང་མེད་པས་རྣམ་དཔྱོད་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། གཉིས་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་དཔྱོད་བྱེད་བདེན་པ་མི་དགོས་པ་ནི། ཡུལ་བདེན་པ་མེད་པས་བློ་ཡང་བདེན་པ་མེད་མོད་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་མི་འཐད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཐ་སྙད་པའི་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པའི་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThe conceptualizer and the object of conceptualization\nAre mutually dependent.\nAll analytical examinations are expressed\nBased on what is conventionally known.\n\n\nThis translation reflects the key points from the Tibetan text and commentaries:\n\n1. There is a relationship between the mind that conceptualizes (རྟོག་པ་ or བློ) and the objects of conceptualization (བརྟག་པར་བྱ་བ or ཤེས་བྱ).\n2. These two aspects are mutually dependent or interdependent (ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ).\n3. All analytical examinations or investigations (རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཐམས་ཅད) are expressed or discussed.\n4. These examinations are based on conventional knowledge or what is commonly accepted (ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས), rather than ultimate truth.\n\nThe translation aims to capture the philosophical concept of the interdependence of subject and object in Buddhist epistemology, as well as the idea that our analytical reasoning operates within the realm of conventional reality.", + "translation": "The conceptualizer and the object of conceptualization\nAre mutually dependent.\nAll analytical examinations are expressed\nBased on what is conventionally known." } } }, @@ -17967,6 +46565,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཚེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཡི། །རྣམ་དཔྱོད་ཀྱིས་ནི་དཔྱོད་བྱེད་ན། །དེ་ཚེ་རྣམ་དཔྱོད་དེ་ཡང་ནི། །རྣམ་དཔྱོད་ཕྱིར་ན་ཐུག་པ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nWhen analyzing with discerning wisdom,\nThat very discernment itself\nIs also subject to analysis.\nThus, there is no end to discernment.\n\n\nThis translation aims to capture the philosophical point about the recursive nature of analytical discernment in Buddhist thought, suggesting that even the tool of analysis itself can be analyzed, leading to a potentially infinite regress.", "translation": "When analyzing with discerning wisdom,\nThat very discernment itself\nIs also subject to analysis.\nThus, there is no end to discernment." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཚེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཡི། །རྣམ་དཔྱོད་ཀྱིས་ནི་དཔྱོད་བྱེད་ན། །དེ་ཚེ་རྣམ་དཔྱོད་དེ་ཡང་ནི། །རྣམ་དཔྱོད་ཕྱིར་ན་ཐུག་པ་མེད། །\n\nCommentary 1: གང་ཚེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་གཞན་ཞིག་ལ་བརྟགས་ནས། དེ་ཡང་རྟོག་པར་བྱེད་པ་གཅིག་གིས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཡང་རྟོག་པར་བྱེད་པ་གཞན་ཞིག་གིས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ཡང་དེ་ཡང་གཞན་ཞིག་གིས་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དགོས་ན་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ནི། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་དཔྱོད་ཅིང་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱིས་དཔྱོད་པར་བྱེད་དགོས་ན་དེའི་ཚེ་རྣམ་དཔྱོད་དེ་ཡང་རྣམ་དཔྱོད་གཞན་གྱིས་དཔྱོད་དགོས་པའི་ཕྱིར་ན་ཐུག་མེད་དུ་འགྱུར་བས་རྩ་བའི་དཔྱད་བྱ་མ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nWhen one analyzes with discerning wisdom,\nThat very discernment must also be analyzed.\nThus, because of this discernment,\nThere is no end to analysis.\n\nThis verse discusses the potential infinite regress of analytical thinking. It suggests that if we use discerning wisdom to analyze something, then that discernment itself would need to be analyzed by another discernment, which in turn would need to be analyzed, and so on without end. This points to the limitations of conceptual analysis and suggests that ultimate truth may not be found through such means alone.", + "translation": "When one analyzes with discerning wisdom,\nThat very discernment must also be analyzed.\nThus, because of this discernment,\nThere is no end to analysis." } } }, @@ -17990,6 +46593,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔྱད་བྱ་རྣམ་པར་དཔྱད་བྱས་ན། །རྣམ་དཔྱོད་ལ་ནི་རྟེན་ཡོད་མིན། །རྟེན་མེད་ཕྱིར་ན་མི་སྐྱེ་སྟེ། །དེ་ཡང་མྱ་ངན་འདས་པར་བརྗོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen thoroughly analyzing what is to be analyzed,\nThere is no basis for the analyzer.\nBecause there is no basis, it does not arise.\nThat too is said to be beyond sorrow.\n", "translation": "When thoroughly analyzing what is to be analyzed,\nThere is no basis for the analyzer.\nBecause there is no basis, it does not arise.\nThat too is said to be beyond sorrow." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔྱད་བྱ་རྣམ་པར་དཔྱད་བྱས་ན། །རྣམ་དཔྱོད་ལ་ནི་རྟེན་ཡོད་མིན། །རྟེན་མེད་ཕྱིར་ན་མི་སྐྱེ་སྟེ། །དེ་ཡང་མྱ་ངན་འདས་པར་བརྗོད། །\n\nCommentary 1: རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་ལ་བརྟགས་པ་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་སྟེ། ཡང་དུས་ཕྱིས་བརྟག་པར་བྱ་བའི་གནས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་མེད་པས་ན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བཤད་དེ། དེས་བྱ་བ་མེད་པར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་བདེན་པར་སྨྲ་བ་གང་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། ཚད་མ་དང་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་སྟེ་གཞལ་བར་བྱ་བའོ་ཞེས་འདི་གཉིས་བདེན་པར་འདོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་འཁོར་བར་ལྟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་མེད་པ་སྟེ་ངན་པར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་མ་དཔྱད་ཀྱང་སྟོང་པར་གྲུབ་པ་ནི། དཔྱོད་པའི་ཡུལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པར་བྱས་ཏེ་སྟོང་པར་གྲུབ་ན་རྣམ་དཔྱོད་ཀྱི་བློ་ལ་ནི་མ་དཔྱད་ཀྱང་རྟེན་ཡུལ་ཡོད་པ་མིན་ལ། རྟེན་དེ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་མི་སྐྱེ་སྟེ་ཡུལ་ཤེས་གཉིས་ཀ་སྐྱེ་མེད་དུ་ཞི་བ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར། དམིགས་པ་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཞི། །ཞེས་སྔར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhen thoroughly analyzing the object of analysis,\nThere is no basis for analytical cognition.\nWithout a basis, it does not arise.\nThat is declared to be nirvana.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n1. The process of thorough analysis or investigation\n2. The lack of a truly existent basis for analytical thought\n3. The non-arising of conceptual analysis due to lack of basis\n4. This state of non-arising or cessation is equated with nirvana\n\nThe commentaries emphasize that when objects are analyzed, they are found to be empty of inherent existence. This leaves no real basis for further conceptual analysis. The cessation of both object and subject of analysis is described as a state of peace equated with nirvana.", + "translation": "When thoroughly analyzing the object of analysis,\nThere is no basis for analytical cognition.\nWithout a basis, it does not arise.\nThat is declared to be nirvana." } } }, @@ -18013,6 +46621,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་གི་ལྟར་ན་འདི་གཉིས་བདེན། །དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བར་གནས། །གལ་ཏེ་ཤེས་དབང་ལས་དོན་གྲུབ། །ཤེས་ཡོད་ཉིད་ལ་རྟེན་ཅི་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAccording to whom are these two true?\nThat itself remains extremely difficult.\nIf objects are established from sense faculties,\nWhat basis is there for the existence of consciousness?\n", "translation": "According to whom are these two true?\nThat itself remains extremely difficult.\nIf objects are established from sense faculties,\nWhat basis is there for the existence of consciousness?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་གི་ལྟར་ན་འདི་གཉིས་བདེན། །དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བར་གནས། །གལ་ཏེ་ཤེས་དབང་ལས་དོན་གྲུབ། །ཤེས་ཡོད་ཉིད་ལ་རྟེན་ཅི་ཡོད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ཚད་མའི་དབང་གིས་ཏེ་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་གཞལ་བར་བྱ་བ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་ན། དེའི་ཚེ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གང་གིས་ངེས་པར་བྱེད་དེ། རང་གིས་རང་རིག་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། ཚད་མ་གཞན་ཚོལ་ན་ཡང་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་སྤང་བྱ་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དགག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྤྱིར་བསྟན་པ་དང་། སྒྲུབ་བྱེད་དགག་པ་དང་། གནོད་བྱེད་བརྗོད་པའོ། ། དང་པོ་ནི། དངོས་སྨྲ་བ་གང་གི་ལྟར་ན་ཡུལ་ཤེས་འདི་གཉིས་བདེན་པར་འདོད་པར་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བར་གནས་ཏེ། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ལ་གནོད་བྱེད་ཡོད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པས་མི་འགྲུབ་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཤེས་པའི་དབང་པོ་བདེན་པ་ལས་དོན་བདེན་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། ཤེས་པ་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནམ་སྒྲུབ་བྱེད་ཅི་ཞིག་ཡོད།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nAccording to whom are these two true?\nThat itself remains extremely difficult.\nIf objects are established by the power of cognition,\nWhat basis is there for the existence of cognition itself?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical inquiry into the nature of cognition and objects, questioning how their true existence can be established and pointing out the difficulty in proving the existence of cognition itself if it is used as the basis for establishing the existence of objects.", + "translation": "According to whom are these two true?\nThat itself remains extremely difficult.\nIf objects are established by the power of cognition,\nWhat basis is there for the existence of cognition itself?" } } }, @@ -18036,6 +46649,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འོན་ཏེ་ཤེས་བྱ་ལས་ཤེས་གྲུབ། །ཤེས་བྱ་ཡོད་ལ་རྟེན་ཅི་ཡོད། །དེ་སྟེ་ཕན་ཚུན་དབང་གིས་ཡོད། །གཉི་ག་ཡང་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHowever, if knowledge is established from objects of knowledge,\nOn what do objects of knowledge depend?\nIf they exist in mutual dependence,\nBoth will turn out to be non-existent.\n", "translation": "However, if knowledge is established from objects of knowledge,\nOn what do objects of knowledge depend?\nIf they exist in mutual dependence,\nBoth will turn out to be non-existent." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའོན་ཏེ་ཤེས་བྱ་ལས་ཤེས་གྲུབ། །ཤེས་བྱ་ཡོད་ལ་རྟེན་ཅི་ཡོད། །དེ་སྟེ་ཕན་ཚུན་དབང་གིས་ཡོད། །གཉི་ག་ཡང་ནི་མེད་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: འོན་ཏེ་ཤེས་བྱའི་དབང་གིས་ཏེ་གཞལ་བར་བྱ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚད་མ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་ན་གང་གིས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་ན་ནི། དེའི་ཚེ་གཞལ་བྱ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གང་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། དེ་སྟེ་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་ཅིང་། ཤེས་བྱའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འཇོག་གོ་ཞེ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་མ་གྲུབ་པས་གཉིས་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པོ། །\n\nCommentary 2: འོན་ཏེ་ཤེས་བྱ་ལས་ཤེས་པ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། ཤེས་བྱ་ཡོད་པ་ལ་རྟེན་ཅི་ཡོད། ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་དབང་གིས་གཅིག་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་གཅིག་མ་གྲུབ་པར་གཅིག་མི་འགྲུབ་པས་གཉིས་ཀ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nHowever, if knowledge is established from objects of knowledge,\nWhat is the basis for the existence of objects of knowledge?\nIf they exist in mutual dependence,\nThen both will turn out to be non-existent.\n\n\nThis translation captures the philosophical argument about the interdependence of knowledge and objects of knowledge, suggesting that if they rely on each other for their existence, neither can be truly established, leading to the conclusion that both may be non-existent.", + "translation": "However, if knowledge is established from objects of knowledge,\nWhat is the basis for the existence of objects of knowledge?\nIf they exist in mutual dependence,\nThen both will turn out to be non-existent." } } }, @@ -18059,6 +46677,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་བུ་མེད་ཕ་མིན་ན། །བུ་ཉིད་གང་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །བུ་མེད་པར་ནི་ཕ་མེད་པ། །དེ་བཞིན་དེ་གཉིས་མེད་པ་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nIf there is no son, there is no father.\nFrom where, then, does the son arise?\nWithout a son, there is no father.\nLikewise, neither of these two exist.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point about the interdependent nature of relational concepts like \"father\" and \"son\" in Buddhist thought.", "translation": "tags:\n\n\nIf there is no son, there is no father.\nFrom where, then, does the son arise?\nWithout a son, there is no father.\nLikewise, neither of these two exist." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་བུ་མེད་ཕ་མིན་ན། །བུ་ཉིད་གང་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །བུ་མེད་པར་ནི་ཕ་མེད་པ། །དེ་བཞིན་དེ་གཉིས་མེད་པ་ཉིད། །\n\nCommentary 1: ཕ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དཔེ་སྟེ། འགའ་ཞིག་གིས་བུ་སྐྱེད་པ་ན་ཕར་འགྱུར་གྱི། ཇི་སྲིད་དུ་མ་བསྐྱེད་ཀྱི་བར་དེ་སྲིད་ནི་མ་ཡིན་ལ། ཇི་སྲིད་དུ་ཕ་མེད་པར་འགྱུར་གྱི་བར་དེ་སྲིད་དུ་བུའི་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གཉིས་ཀ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གཉིས་གྲུབ་པའི། །གཉིས་ཀའི་དོན་དམ་ཉིད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དག་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །རྒོལ་བ་པོས་བརྗོད་པ་མྱུ་གུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཚོན་ཞེས་པ་ནི་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་གལ་ཏེ་བུ་མེད་ན་ནི་ཕ་གྲུབ་པ་མིན་ལ་ཕ་མ་གྲུབ་ནའང་བུ་ཉིད་གང་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་བུ་མེད་པར་ཕ་དང་ཕ་མེད་པར་བུ་མེད་པས་མཐར་གཉིས་ཀ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་ཤེས་དེ་གཉིས་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf there is no son, there is no father.\nFrom where then does the son arise?\nWithout a son, there is no father.\nLikewise, both of them do not exist.\n\n\nThis translation conveys the interdependent nature of father and son, illustrating that neither can exist without the other. The commentaries explain that this example is used to demonstrate the non-inherent existence of phenomena, particularly in relation to subject and object (or consciousness and its objects). Just as father and son depend on each other for their identities and cannot exist independently, so too do cognition and its objects lack inherent existence.", + "translation": "If there is no son, there is no father.\nFrom where then does the son arise?\nWithout a son, there is no father.\nLikewise, both of them do not exist." } } }, @@ -18082,6 +46705,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མྱུ་གུ་ས་བོན་ལས་སྐྱེ་ཞིང་། །ས་བོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བཞིན། །ཤེས་བྱ་ལས་སྐྱེས་ཤེས་པ་ཡིས། །དེ་ཡོད་པ་ནི་ཅིས་མི་རྟོགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as a sprout arises from a seed,\nAnd that very seed is understood,\nSo too, knowledge arises from objects of knowledge,\nWhy then is their existence not understood?\n", "translation": "Just as a sprout arises from a seed,\nAnd that very seed is understood,\nSo too, knowledge arises from objects of knowledge,\nWhy then is their existence not understood?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམྱུ་གུ་ས་བོན་ལས་སྐྱེ་ཞིང་། །ས་བོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་བཞིན། །ཤེས་བྱ་ལས་སྐྱེས་ཤེས་པ་ཡིས། །དེ་ཡོད་པ་ནི་ཅིས་མི་རྟོགས། །\n\nCommentary 1: མྱུ་གུ་ཉིད་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཤེས་བྱ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཅི་སྟེ་རྟོགས་ཤིང་གོམས་པར་མི་བྱེད་སྙམ་པ་ལ། སྒྲུབ་པ་པོས་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཉེས་སྤོང་གི་ལན་དགག་པ་ནི། གལ་ཏེ་ལྟོས་ཀྱང་འགྲུབ་པ་མི་འགལ་ཏེ། དཔེར་ན་མྱུ་གུ་ས་བོན་ལས་སྐྱེ་བས་དེ་ལ་ལྟོས་ཀྱང་ས་བོན་ཡོད་པར་མྱུ་གུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ཡིས་ཤེས་བྱ་དེ་ཡོད་པར་ནི་ཅིས་མི་རྟོགས་ཤེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nJust as a sprout arises from a seed,\nAnd by that very sprout the seed is known,\nSo too, knowledge arises from objects of knowledge,\nWhy then is their existence not realized by that knowledge?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the relationship between knowledge and its objects, using the analogy of seeds and sprouts to illustrate the point. The commentaries suggest this is part of a larger debate about epistemology and ontology in Buddhist philosophy.", + "translation": "Just as a sprout arises from a seed,\nAnd by that very sprout the seed is known,\nSo too, knowledge arises from objects of knowledge,\nWhy then is their existence not realized by that knowledge?" } } }, @@ -18105,6 +46733,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མྱུ་གུ་ལས་གཞན་ཤེས་པ་ཡིས། །ས་བོན་ཡོད་ཅེས་རྟོགས་འགྱུར་ན། །གང་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་དེ་རྟོགས་པ། །ཤེས་པ་ཡོད་ཉིད་གང་ལས་རྟོགས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf through cognition other than the sprout,\nOne realizes the seed exists,\nThen by what means does one realize\nThe existence of that very cognition which knows the object?\n", "translation": "If through cognition other than the sprout,\nOne realizes the seed exists,\nThen by what means does one realize\nThe existence of that very cognition which knows the object?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམྱུ་གུ་ལས་གཞན་ཤེས་པ་ཡིས། །ས་བོན་ཡོད་ཅེས་རྟོགས་འགྱུར་ན། །གང་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་དེ་རྟོགས་པ། །ཤེས་པ་ཡོད་ཉིད་གང་ལས་རྟོགས། །\n\nCommentary 1: མྱུ་གུ་ལས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། མྱུ་གུ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པས་མྱུ་གུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ས་བོན་ཡོད་དོ་ཞེས་གོ་བར་བྱེད་རྟོགས་པར་བྱེད་གྲང་ན། ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་གང་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དགག་པར་མི་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རང་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་ཉིད་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་དག་ན་རེ་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལས་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་ག་ལ་སྲིད། དེས་ན་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་འདོད་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། པདྨ་གེ་སར་ལ་སོགས་ཏེ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡིས་བྱས། །རྨ་བྱའི་མདོངས་ལ་སོགས་པ་ཡི། །སྣ་ཚོགས་ཁྲ་བོ་སུ་ཡིས་སྤྲུལ། །ཞེས་འབྱུང་བས་སོ་སྙམ་པ་ལ་ལན་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: མྱུ་གུ་ནི་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ཤེས་པ་ཡིས་མཐོང་ནས་ས་བོན་ཡོད་ཅེས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་བདེན་པར་ཡོད་པ་རྟོགས་བྱེད་ཤེས་པ་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཉིད་གང་ལས་རྟོགས་ཏེ་རྟོགས་བྱེད་མེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input text based on the provided commentaries:\n\n\nIf one realizes the existence of a seed\nThrough cognition other than the sprout,\nThen by what means does one realize\nThe very existence of the cognition that realizes that object?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical inquiry into the nature of cognition and knowledge presented in the original Tibetan verse. The commentaries suggest this is addressing the problem of infinite regress in epistemology - if we need a separate cognition to know each object, what cognizes the cognition itself? It challenges the idea of self-awareness or self-cognition of consciousness.", + "translation": "If one realizes the existence of a seed\nThrough cognition other than the sprout,\nThen by what means does one realize\nThe very existence of the cognition that realizes that object?" } } }, @@ -18128,6 +46761,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་མངོན་སུམ་གྱིས། །རྒྱུ་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཡིན། །པདྨའི་སྡོང་བུ་སོགས་དབྱེ་ནི། །རྒྱུ་ཡི་དབྱེ་བས་བསྐྱེད་པ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor now, through direct perception of the world,\nAll causes are seen.\nThe distinctions of lotus stems and such\nAre produced by the distinctions of causes.\n", "translation": "For now, through direct perception of the world,\nAll causes are seen.\nThe distinctions of lotus stems and such\nAre produced by the distinctions of causes." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་མངོན་སུམ་གྱིས། །རྒྱུ་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཡིན། །པདྨའི་སྡོང་བུ་སོགས་དབྱེ་ནི། །རྒྱུ་ཡི་དབྱེ་བས་བསྐྱེད་པ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: རེ་ཞིག་ཅེས་པ་ནི་རྗེས་དཔག་ལ་ལྟོས་པ་སྟེ། རྒྱུ་བརྗོད་པས་དེ་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྒྱུ་ཕྱོགས་ནས་དང་། འབྲས་ཕྱོགས་ནས་སྟོང་པར་སྒྲུབ་པ་དང་། གྲུབ་པའི་དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་མ་སྐྱེས་པ་དང་། ཐ་སྙད་དུ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་སྟོང་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་དང་། རྒྱུ་རྟག་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དགག་པ་དང་། དོན་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ནི། རྒྱང་འཕེན་པ་དང་སྤྱོད་པ་དག ཉི་ཤར་ཆུ་བོ་ཐུར་དུ་འབབ་པ་དང་། །སྲན་ཟླུམ་ཚེར་མ་གཟངས་རིང་རྣོ་བ་དང་། །རྨ་བྱའི་མདོངས་ལེགས་ལ་སོགས་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །སུས་ཀྱང་མ་བྱས་རང་གི་ངོ་བོས་བྱུང་། །ཞེས་དངོས་པོ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་འགོག་པ་ནི། རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་ཀྱང་འབྲས་བུ་དེ་རང་གི་རྒྱུ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། རྗེས་དཔག་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་གྲུབ་པས་འདི་ལྟར་པདྨའི་སྡོང་བུ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་ཐ་དད་ཀྱི་དབྱེ་བས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nFor now, by direct perception in the world,\nAll causes are seen.\nThe distinctions of lotus stems and such\nAre produced by the distinctions of causes.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that:\n1. Direct perception in the ordinary world shows us that effects arise from their causes. \n2. The various distinctions we see in things like lotus stems are produced by distinctions in their respective causes.\n3. This is presented as a refutation of the view that things arise without causes, by pointing out that we can directly observe causal relationships in the world around us.", + "translation": "For now, by direct perception in the world,\nAll causes are seen.\nThe distinctions of lotus stems and such\nAre produced by the distinctions of causes." } } }, @@ -18151,6 +46789,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དབང་ཕྱུག་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན། །རེ་ཞིག་དབང་ཕྱུག་གང་ཡིན་སྨྲོས། །འབྱུང་རྣམས་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་མོད། །མིང་ཙམ་ལ་ཡང་ཅི་ཞིག་ངལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf Ishvara is the cause of beings,\nFor now, state what Ishvara is.\nIf you say the elements, so be it.\nWhy exhaust yourself over mere names?\n", "translation": "If Ishvara is the cause of beings,\nFor now, state what Ishvara is.\nIf you say the elements, so be it.\nWhy exhaust yourself over mere names?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདབང་ཕྱུག་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན། །རེ་ཞིག་དབང་ཕྱུག་གང་ཡིན་སྨྲོས། །འབྱུང་རྣམས་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་མོད། །མིང་ཙམ་ལ་ཡང་ཅི་ཞིག་ངལ། །\n\nCommentary 1: སྣ་ཚོགས་འདི་ནི་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་བྱས་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། དབང་ཕྱུག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། སྨོས་ཞེས་པ་ནི་འདི་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་སྟོན་ཅིག་པའོ། །གལ་ཏེ་འབྱུང་རྣམས་ཏེ་ས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ཡིན་ན་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པས་ཆོག་མོད། མིང་ཙམ་ལ་ངལ་བར་བྱེད་པ་ཅིའི་ཐ་ཚིག་གཞན་ཡང་སྒྲའི་སྒོ་ནས་སྐྱོན་རྟག་ཏུ་དགལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་དབང་ཕྱུག་མ་གྲུབ་པ་ནི། རིགས་པ་ཅན་དང་བྱེ་བྲག་པ་དག་དབང་ཕྱུག་ཅེས་པ་ལྷར་གཏོགས་པ། གཙང་ཞིང་མཆོད་པར་འོས་པ། རྟག་པ། གཅིག་པུ། ཀུན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་ལྔ་ལྡན་ཞིག་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་ན་རེ་ཞིག་དབང་ཕྱུག་དེ་གང་ཡིན་སྨྲོས་ཞེས་དྲིས་པ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དག་འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་མོད། དེ་དག་ལ་དབང་ཕྱུག་ཏུ་འདོགས་ན་མིང་ཙམ་ལ་ཡང་ཅི་ཞིག་ངལ་ཏེ་མི་རྩོད་མོད་ཀྱི།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nIf Ishvara is the cause of beings, \nThen tell me, what exactly is Ishvara?\nIf you say it's the elements, that may be so,\nBut why exhaust yourself over mere names?\n", + "translation": "If Ishvara is the cause of beings, \nThen tell me, what exactly is Ishvara?\nIf you say it's the elements, that may be so,\nBut why exhaust yourself over mere names?" } } }, @@ -18174,6 +46817,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འོན་ཀྱང་ས་སོགས་དུ་མ་དང་། །མི་རྟག་གཡོ་མེད་ལྷ་མིན་ཞིང་། །འགོམ་བྱ་ཉིད་དང་མི་གཙང་བས། །དེ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHowever, [it] is composed of many elements like earth,\nIs impermanent, immobile, not divine,\nCan be trodden upon, and is impure.\nTherefore, it is not the nature of the Divine Lord.\n", "translation": "However, [it] is composed of many elements like earth,\nIs impermanent, immobile, not divine,\nCan be trodden upon, and is impure.\nTherefore, it is not the nature of the Divine Lord." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའོན་ཀྱང་ས་སོགས་དུ་མ་དང་། །མི་རྟག་གཡོ་མེད་ལྷ་མིན་ཞིང་། །འགོམ་བྱ་ཉིད་དང་མི་གཙང་བས། །དེ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: འོན་ཀྱང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མའོ། །མི་རྟག་པ་ནི་རྣམ་པར་འཇིག་པའོ། །སེམས་མེད་པ་ནི་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་མ་ཡིན་པ་ནི་བརྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །འགོམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐང་པ་ལ་སོགས་པས་གནོན་ཅིང་འགོམས་པར་བྱ་བའོ། །མི་གཙང་བ་ནི་གང་ཞིག་བཙོག་པར་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་འདི་ནི་བསམ་དུ་མེད་པ་སྟེ།\n\nCommentary 2: འོན་ཀྱང་ཁྱོད་རང་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མེད་དེ། ས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་དུ་མ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། གཡོ་བའི་སེམས་མེད་པ་དང་། ལྷ་མིན་ཞིང་འགོམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང་། མི་གཙང་བ་དང་བཅས་པས་དེ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་མ་ཡིན་ལ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nHowever, [the elements like] earth and so forth are multiple,\nImpermanent, without consciousness, not divine,\nCan be trodden upon, and are impure.\nTherefore, this cannot be the nature of Ishvara (the supreme deity).\n", + "translation": "However, [the elements like] earth and so forth are multiple,\nImpermanent, without consciousness, not divine,\nCan be trodden upon, and are impure.\nTherefore, this cannot be the nature of Ishvara (the supreme deity)." } } }, @@ -18197,6 +46845,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དབང་ཕྱུག་མཁའ་མིན་གཡོ་མེད་ཕྱིར། །བདག་མིན་སྔར་ནི་བཀག་ཟིན་ཕྱིར། །བསམ་མིན་པ་ཡི་བྱེད་པོ་ཡང་། །བསམ་མིན་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince Ishvara is not space and is immovable,\nAnd since the self was previously refuted,\nWhat use is there in speaking of\nAn unconscious agent of unconscious actions?\n", "translation": "Since Ishvara is not space and is immovable,\nAnd since the self was previously refuted,\nWhat use is there in speaking of\nAn unconscious agent of unconscious actions?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདབང་ཕྱུག་མཁའ་མིན་གཡོ་མེད་ཕྱིར། །བདག་མིན་སྔར་ནི་བཀག་ཟིན་ཕྱིར། །བསམ་མིན་པ་ཡི་བྱེད་པོ་ཡང་། །བསམ་མིན་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །\n\nCommentary 1: དེས་ན་དབང་ཕྱུག་རང་གི་ངོ་བོ་སྤྱད་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། བསམ་མིན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དབང་ཕྱུག་བསམ་དུ་མེད་པ་ཡིན་ན། བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་པོ་ཉིད་དུ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཚོན་པར་དཀའ་བས་ན་བསམ་ཞིང་དཔྱད་པར་མི་ནུས་ལ། འབྲས་བུ་ནི་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་ཐུན་མོང་བ་ཡིན་པས་དེ་བསམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: ནམ་མཁའ་དབང་ཕྱུག་མིན་ཏེ། གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། བདག་ཀྱང་དེ་མིན་ཏེ། བདག་སྔར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར། བྱེད་པོ་དབང་ཕྱུག་དེ་ཡང་བསམ་པར་ནུས་པ་མིན་ན་བསམ་བྱ་མིན་པ་དེ་བྱེད་པོར་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དོན་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nSince Ishvara is not space and is immovable,\nAnd since the self has already been refuted earlier,\nWhat is the use of speaking of an inconceivable agent\nAs the doer of that which is inconceivable?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made in the original Tibetan verse. It refutes the concept of Ishvara (a supreme deity or creator god) as the ultimate agent or doer by pointing out that Ishvara cannot be equated with space (due to being immovable), is not the self (which has been previously disproven), and is ultimately inconceivable. The verse questions the logic of attributing inconceivable actions to an inconceivable agent.", + "translation": "Since Ishvara is not space and is immovable,\nAnd since the self has already been refuted earlier,\nWhat is the use of speaking of an inconceivable agent\nAs the doer of that which is inconceivable?" } } }, @@ -18220,6 +46873,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེས་བསྐྱེད་འདོད་པའང་གང་ཞིག་ཡིན། །བདག་ནི་དེ་དང་ས་སོགས་དང་། །དབང་ཕྱུག་ངོ་བོའང་རྟག་མིན་ནམ། །ཤེས་པ་ཤེས་བྱ་ལས་སྐྱེ་དང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhat is it that desires to produce that?\nAm I not permanent, like that and earth and so on,\nAnd also the nature of the powerful lord?\nKnowledge arises from the object of knowledge, and...\n", "translation": "What is it that desires to produce that?\nAm I not permanent, like that and earth and so on,\nAnd also the nature of the powerful lord?\nKnowledge arises from the object of knowledge, and..." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེས་བསྐྱེད་འདོད་པའང་གང་ཞིག་ཡིན། །བདག་ནི་དེ་དང་ས་སོགས་དང་། །དབང་ཕྱུག་ངོ་བོའང་རྟག་མིན་ནམ། །ཤེས་པ་ཤེས་བྱ་ལས་སྐྱེ་དང་། །\n\nCommentary 1: དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་ཕྱུག་དེས་ཅི་ཞིག་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བར་འདོད། གལ་ཏེ་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བདག་དེ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུར་འགྱུར། ས་ལ་སོགས་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རགས་པའི་བྱ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་ནས་དགག་པར་བྱ་བའོ། །དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་དབང་ཕྱུག་ནི་རྟག་པ་དེས་བདག་ཉིད་བྱེད་པ་འགལ་བའོ། །འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པས་ན་དེས་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྐྱེད་པའི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་དང་། འདི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ཀྱང་དེས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དེ་ཡིས་བསྐྱེད་པ་མེད་པ་ནི། དབང་ཕྱུག་དེས་བསྐྱེད་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ན། བདག་དང་ས་སོགས་ཀྱི་རྡུལ་དང་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་ཕྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་རྟག་པར་འདོད་པ་མིན་ནམ་སྟེ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་བྱར་འགལ་ལོ། །ཤེས་པ་ཡང་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་ཤེས་བྱ་ལས་སྐྱེས་ལ་རིག་ཙམ་དུ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཅན་གྱི་རིག་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་ལས་སྐྱེས་ཤིང་།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the commentaries provided:\n\n\nWhat is it that he (Ishvara) desires to produce? \nAre not the self, the elements like earth, and even the nature of Ishvara eternal? \nConsciousness arises from objects of knowledge, and\n", + "translation": "What is it that he (Ishvara) desires to produce? \nAre not the self, the elements like earth, and even the nature of Ishvara eternal? \nConsciousness arises from objects of knowledge, and" } } }, @@ -18243,6 +46901,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཐོག་མེད་བདེ་སྡུག་ལས་ལས་ཡིན། །དེ་ཡིས་གང་ཞིག་བསྐྱེད་པ་སྨྲོས། །རྒྱུ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་མིན་ན། །འབྲས་བུའི་ཐོག་མ་ག་ལ་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nFrom beginningless time, happiness and suffering arise from karma.\nWhat can be said to be produced by that?\nIf there is no beginning to the cause,\nHow could there be a beginning to the result?\n", "translation": "From beginningless time, happiness and suffering arise from karma.\nWhat can be said to be produced by that?\nIf there is no beginning to the cause,\nHow could there be a beginning to the result?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཐོག་མེད་བདེ་སྡུག་ལས་ལས་ཡིན། །དེ་ཡིས་གང་ཞིག་བསྐྱེད་པ་སྨྲོས། །རྒྱུ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་མིན་ན། །འབྲས་བུའི་ཐོག་མ་ག་ལ་ཡོད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ཀྱི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་ན་ནི། དེའི་ཐོག་མ་འདི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པས་དེའི་ཚེ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། སྲིད་པ་ཆགས་ནས་ཚུར་ཁོ་ན་སྐྱེད་ཀྱི་འཇིག་པའི་ཚེ་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན། དེས་ན་ནུས་པ་རྟག་པ་དེ་ལ་སྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐོག་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་ལ་ཐོག་མ་གང་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། ཁོ་བོ་ཅག་གི་ལྟར་ན་ནི་འཇིག་པའི་ཚེ་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་དྲན་པའི་རིགས་ཤེས་པ་འོད་གསལ་བ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་ནས། དེས་ན་ཡང་འདི་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །\n\nCommentary 2: བདེ་སྡུག་ནི་ལས་དགེ་མི་དགེ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་དབང་ཕྱུག་དེ་ཡིས་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་སྐྱེད་པ་སྨྲོས་ཤིག གསུམ་པ་དེ་སྐྱེད་བྱེད་དུ་མི་རུང་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཐལ་བ་བརྗོད་པ་ནི། རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་རྟག་པ་དེ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་པ་མིན་ན་དེའི་འབྲས་བུ་བདེ་སོགས་ལ་ཡང་ཐོག་མ་ག་ལ་ཡོད་དེ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nBeginningless happiness and suffering arise from karma.\nWhat is said to be produced by that [divine creator]?\nIf the cause has no beginning,\nHow could the effect have a beginning?\n\n\nThis translation conveys that:\n1. Happiness and suffering have existed without beginning and are the results of karma.\n2. It questions what a divine creator could produce, given this karmic causation.\n3. It argues that if a proposed cause (like a creator god) has no beginning, then its effects also could not have a beginning.\n4. This challenges the idea of a primordial creator deity by pointing out the logical inconsistency in that concept.", + "translation": "Beginningless happiness and suffering arise from karma.\nWhat is said to be produced by that [divine creator]?\nIf the cause has no beginning,\nHow could the effect have a beginning?" } } }, @@ -18266,6 +46929,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རྟག་ཏུ་ཅི་ཕྱིར་བྱེད་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མིན། །དེས་བྱས་མིན་གཞན་ཡོད་མིན་ན། །དེས་འདི་གང་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhy does it not always act?\nIt does not depend on others.\nIf it is not done by that and nothing else exists,\nWhat could this depend on?\n", "translation": "Why does it not always act?\nIt does not depend on others.\nIf it is not done by that and nothing else exists,\nWhat could this depend on?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརྟག་ཏུ་ཅི་ཕྱིར་བྱེད་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མིན། །དེས་བྱས་མིན་གཞན་ཡོད་མིན་ན། །དེས་འདི་གང་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ནུས་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ནི་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་སྟེ་དབང་ཕྱུག་གིས་མ་བྱས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་རྟག་ཏུ་སྐྱེད་ཅིང་འབྱིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: དེ་བཞིན་དུ་ཐ་མ་ཡང་མེད་པས་བདེ་སྡུག་སོགས་རྟག་ཏུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་མིན་ཏེ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ལས། དེ་དག་རེས་འགའ་བར་འགྲུབ་པས་གསལ་ལོ། །གཉིས་པ་ཁྱབ་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་སྤང་བ་ནི། དབང་ཕྱུག་རྟག་ཀྱང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་རྐྱེན་གཞན་རེས་འགའ་བ་ལ་ལྟོས་པས་འབྲས་བུ་རྟག་ཏུ་བསྐྱེད་པས་མ་ཁྱབ་བོ་ཞེ་ན། དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མིན་པར་ཐལ་ཏེ། དེས་བྱས་པ་མིན་པའི་དངོས་པོ་གཞན་ཡོད་པ་མིན་པས་སོ། །དེས་ན་དེས་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་འདི་གང་ལ་ལྟོས་པར་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhy does it not always produce effects?\nIt does not depend on anything else.\nIf there is nothing else that is not created by it,\nWhat could this depend on?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about a supreme creator deity (likely referring to Ishvara). The verse questions why such a deity, if truly independent and the creator of everything, would not constantly produce effects. It argues that if there is nothing outside of what this deity creates, then there is nothing else for the deity's creative activity to depend on or be limited by.", + "translation": "Why does it not always produce effects?\nIt does not depend on anything else.\nIf there is nothing else that is not created by it,\nWhat could this depend on?" } } }, @@ -18289,6 +46957,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་ལྟོས་ན་ཚོགས་པ་ཉིད། །རྒྱུ་ཡིན་འགྱུར་གྱི་དབང་ཕྱུག་མིན། །ཚོགས་ན་མི་སྐྱེ་དབང་མེད་ཅིང་། །དེ་མེད་པར་ནི་སྐྱེ་དབང་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf dependent, it is the collection itself\nThat is the cause, not a supreme being.\nWhen collected, it has no power to produce,\nAnd without that, it has no power to arise.\n\n\nThis translation conveys the Buddhist philosophical point that phenomena arise dependently from causes and conditions (the \"collection\"), rather than being created by a supreme being or god. It emphasizes that the collection of causes itself has no inherent power to produce effects, and without the right conditions, nothing can arise.", "translation": "If dependent, it is the collection itself\nThat is the cause, not a supreme being.\nWhen collected, it has no power to produce,\nAnd without that, it has no power to arise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་ལྟོས་ན་ཚོགས་པ་ཉིད། །རྒྱུ་ཡིན་འགྱུར་གྱི་དབང་ཕྱུག་མིན། །ཚོགས་ན་མི་སྐྱེ་དབང་མེད་ཅིང་། །དེ་མེད་པར་ནི་སྐྱེ་དབང་མེད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་ཚོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ན་ནི། དེའི་ཚེ་ཚོགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་ཕྱུག་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལ་ལྟོས་ན་ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་ཡིན་པར་འགྱུར་གྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་མིན་པར་ཐལ་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་ན་དབང་ཕྱུག་ལ་འབྲས་བུ་མི་བསྐྱེད་པའི་དབང་མེད་ཅིང་ཚོགས་པ་དེ་མེད་པར་བསྐྱེད་དབང་ཡང་མེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nIf dependent on conditions, the collection itself\nWould be the cause, not a supreme being.\nWhen conditions are assembled, it has no power not to produce,\nAnd without those conditions, it has no power to produce.\n\n\nThis translation conveys that if phenomena depend on a collection of causes and conditions, then that collection itself would be the cause, rather than a supreme being or god. When the necessary conditions are assembled, the result must arise without the power to prevent it. Conversely, without those conditions, there is no power to make the result arise. This argues against the idea of an omnipotent creator and supports the Buddhist view of dependent origination.", + "translation": "If dependent on conditions, the collection itself\nWould be the cause, not a supreme being.\nWhen conditions are assembled, it has no power not to produce,\nAnd without those conditions, it has no power to produce." } } }, @@ -18312,6 +46985,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་མི་འདོད་བཞིན། །བྱེད་ན་གཞན་གྱི་དབང་དུ་ཐལ། །འདོད་ནའང་འདོད་ལ་རག་ལས་འགྱུར། །བྱེད་ནའང་དབང་ཕྱུག་ག་ལ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf Ishvara acts against his will,\nHe'd be controlled by others' power.\nIf willingly, he's bound by desire.\nHow then could he be the almighty?\n", "translation": "If Ishvara acts against his will,\nHe'd be controlled by others' power.\nIf willingly, he's bound by desire.\nHow then could he be the almighty?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་མི་འདོད་བཞིན། །བྱེད་ན་གཞན་གྱི་དབང་དུ་ཐལ། །འདོད་ནའང་འདོད་ལ་རག་ལས་འགྱུར། །བྱེད་ནའང་དབང་ཕྱུག་ག་ལ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: དེ་མེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཚོགས་པ་དེ་མེད་ན་བྱེད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པས་དབང་ཕྱུག་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཚོགས་པའི་ནུས་པས་གཅུན་ནས་དབང་ཕྱུག་མི་འདོད་ཀྱང་། གལ་ཏེ་བྱེད་པའི་ལྟ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་འདོད་བཞིན་དུ་བྱེད་པའི་ལྟ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཡང་འདོད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་དབང་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ན་དེ་འབྲས་བུ་བྱེད་པའི་མངའ་དབང་ཅན་ཉིད་དུ་གང་གིས་འགྱུར།\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་མི་འདོད་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་དེ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། འདོད་ནས་འབྲས་བུ་བྱེད་ནའང་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་འདོད་པ་ལ་རག་ལས་པར་འགྱུར། རག་ལས་ནས་འབྲས་བུ་བྱེད་ན་དབང་ཕྱུག་ག་ལ་ཡིན་ཏེ་འདོད་པ་མི་རྟག་པ་དེའི་གཞན་དབང་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nIf Ishvara (the supreme deity) acts unwillingly,\nHe would be subject to another's control.\nIf he acts willingly, he depends on desire.\nHow then can he be the supreme lord?\n\n\nThis translation captures the philosophical argument presented in the Tibetan verse, which questions the concept of Ishvara (a supreme deity or god) by examining the implications of his actions. The commentaries help clarify that if Ishvara acts against his will, he would be controlled by external factors. If he acts according to his desires, he becomes dependent on those desires, which undermines his supposed supremacy and independence.", + "translation": "If Ishvara (the supreme deity) acts unwillingly,\nHe would be subject to another's control.\nIf he acts willingly, he depends on desire.\nHow then can he be the supreme lord?" } } }, @@ -18335,6 +47013,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་དག་རྡུལ་ཕྲན་རྟག་སྨྲ་བ། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྔར་བཟློག་ཟིན། །གཙོ་བོ་རྟག་པ་འགྲོ་བ་ཡི། །རྒྱུ་ཡིན་པར་ནི་གྲངས་ཅན་འདོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThose who claim atoms are permanent\nHave already been refuted earlier.\nThe Samkhyas assert that the primordial nature\nIs permanent and the cause of beings.\n", "translation": "Those who claim atoms are permanent\nHave already been refuted earlier.\nThe Samkhyas assert that the primordial nature\nIs permanent and the cause of beings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་དག་རྡུལ་ཕྲན་རྟག་སྨྲ་བ། །དེ་དག་ཀྱང་ནི་སྔར་བཟློག་ཟིན། །གཙོ་བོ་རྟག་པ་འགྲོ་བ་ཡི། །རྒྱུ་ཡིན་པར་ནི་གྲངས་ཅན་འདོད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། གང་དག་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཆ་ཤས་ཀྱང་ནི་རྡུལ་ཕྱེ་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་བཟློག་ཟིན་ཏོ། །གཙོ་བོ་རྒྱུར་གྱུར་ནས་འགྲོ་བ་རྣམས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། བྱེ་བྲག་པ་གང་དག་རྡུལ་ཕྲན་རྟག་པས་སྣོད་བཅུད་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་རིགས་ཏེ། རྡུལ་ཕྲན་རྟག་པ་ནི་སྔར། རྡུལ་དེ་ཡང་ཕྱོགས་ཆའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །ཞེས་པས་བཟློགས་ཟིན་པས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་དགོད་པ་དང་། དེ་དགག་པའོ། ། དང་པོ་ནི། གྲངས་ཅན་པ་དག་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་བདག་རིག་པ་དང་གཙོ་བོ་བེམ་པོ་གཉིས་སུ་འདུས་པ་ལས་བདག་ནི་སྔར་ལྟར་ཆོས་ལྔ་ལྡན་ཏེ་རྒྱུ་འབྲས་གང་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཙོ་བོ་རྟག་པ་གཅིག་པུ་བེམ་པོ་སུས་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་ཀུན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་པ་སྟེ་ཆོས་ལྔ་ལྡན་ཞིག་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nThose who assert that atoms are permanent\nHave already been refuted earlier.\nThe Samkhyas believe that the permanent Pradhana (primordial nature)\nIs the cause of living beings.\n", + "translation": "Those who assert that atoms are permanent\nHave already been refuted earlier.\nThe Samkhyas believe that the permanent Pradhana (primordial nature)\nIs the cause of living beings." } } }, @@ -18358,6 +47041,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྙིང་སྟོབས་རྡུལ་དང་མུན་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་མཉམ་གནས་ནི། །གཙོ་བོ་ཞེས་བྱར་རབ་བརྗོད་དེ། །མི་མཉམ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe qualities called courage, energy, and darkness,\nWhen abiding in equal measure,\nAre declared to be the principal [state].\nWhen unequal, it is said to be the state of wandering beings.\n", "translation": "The qualities called courage, energy, and darkness,\nWhen abiding in equal measure,\nAre declared to be the principal [state].\nWhen unequal, it is said to be the state of wandering beings." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྙིང་སྟོབས་རྡུལ་དང་མུན་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་མཉམ་གནས་ནི། །གཙོ་བོ་ཞེས་བྱར་རབ་བརྗོད་དེ། །མི་མཉམ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད། །\n\nCommentary 1: གཙོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ། །མི་མཉམ་འགྲོ་བ་ཞེས་ནི་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་གནས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟར་རང་བཞིན་ལས་ཆེན་པོ། དེ་ལས་ང་རྒྱལ། དེ་ལས་ཡོན་ཏན་བཅུ་དྲུག་གོ། །བཅུ་དྲུག་པོའི་ལྔ་ལས་འབྱུང་བ་ལྔའོ། །འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་དེ་ལས་ངར་འཛིན་པའོ། །ངར་འཛིན་པ་ལས་ནི་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་སྟེ། ངག་དང་། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། རྐུ་བ་དང་། མཚན་མ་རྣམས་སོ། །བློའི་དབང་པོ་ལྔ་སྟེ། རྣ་བ་དང་། པགས་པ་དང་། མིག་དང་། ལྕེ་དང་། སྣ་རྣམས་དང་། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། སྒྲ་དང་། གཟུགས་དང་། རོ་དང་། དྲི་དང་། རེག་རྣམས་ཏེ་བཅུ་དྲུག་གོ། །སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ལས་ནི། ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་དང་། ནམ་མཁའ་སྟེ་འབྱུང་བ་ལྔ་རྣམས་དང་། དེ་དག་རྣམས་དང་བདག་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བརྗོད་པའི་རྩ་བ་རང་བཞིན་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བདུན་ནི་རང་བཞིན་དང་འགྱུར་བའོ། །བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ལ་ལན་བརྗོད་པ།\n\nCommentary 2: དེའི་ངོ་བོ་ནི་སྙིང་སྟོབས་དང་རྡུལ་དང་མུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཅན་བདེ་སྡུག་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཆ་མཉམ་པར་གནས་པ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་ཅིང་། དེ་རྣམས་ཆ་མི་མཉམ་པ་ལས་རྣམ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་ཐོག་མར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེལ་ལྟར་དྭངས་པ་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ལ་ནང་ནས་སྐྱེས་བུ་དང་། ཕྱི་ནས་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འཆར་བས་དེ་གཉིས་འདྲེས་པ་ལས་སྐྱེས་བུས་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ། ། དེ་ནས་ང་རྒྱལ་དང་། དེ་ལས་མིག་ལ་སོགས་པའི་བློའི་དབང་པོ་ལྔ་དང་། ཁ་དང་། རྐང་པ་དང་། ལག་པ་དང་། བཤང་གཅིའི་ལམ་གཉིས་ཏེ་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་དང་། ཐུན་མོང་དུ་ཡིད་དེ་དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་དང་། སྒྲ་དང་། རེག་བྱ་དང་། རོ་དང་། གཟུགས་དང་། དྲི་སྟེ་དེ་ཙམ་ལྔ་དང་བཅས་པས་ཚོགས་པ་བཅུ་དྲུག་འབྱུང་ཞིང་། དེ་ཙམ་ལྔ་ལས་རིམ་པ་ལྟར་ནམ་མཁའ་དང་། རླུང་དང་། མེ་དང་། ཆུ་དང་། ས་སྟེ་འབྱུང་བ་ལྔ་འབྱུང་སྟེ། ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་འབྲས་བུར་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། རང་བཞིན་ལས་ཆེན་དེ་ལས་ང་རྒྱལ་ཏེ། །དེ་ལས་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གོ །བཅུ་དྲུག་པོ་ནི་དེ་དག་རྣམས་ལས་ཀྱང་། །དེ་ཙམ་ལྔ་ལས་འབྱུང་བ་རྣམ་ལྔ་འབྱུང་། །ཞེས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input and commentaries provided, here is my translation:\n\n\nSattva, rajas, and tamas -\nThese qualities in equal measure\nAre called the Primordial Nature.\nWhen unequal, they are said to produce manifestation.\n\n\nThis translation attempts to capture the key philosophical concepts from Samkhya philosophy described in the Tibetan verse and commentaries:\n\n1. The three gunas (qualities) - sattva (clarity), rajas (activity), and tamas (inertia)\n2. Their equilibrium state being called Prakriti (Primordial Nature)\n3. Their disequilibrium leading to the evolution/manifestation of the world\n\nThe commentaries provide extensive details on the Samkhya cosmology, but I've kept the translation focused on the core ideas expressed in the original four-line verse.", + "translation": "Sattva, rajas, and tamas -\nThese qualities in equal measure\nAre called the Primordial Nature.\nWhen unequal, they are said to produce manifestation." } } }, @@ -18381,6 +47069,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཅིག་ལ་རང་བཞིན་གསུམ་ཉིད་ནི། །རིགས་མིན་དེས་ན་དེ་ཡོད་མིན། །དེ་བཞིན་ཡོན་ཏན་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIt is not logical for one thing to have three natures.\nTherefore, that does not exist.\nLikewise, qualities do not exist,\nFor they too are threefold when analyzed separately.\n", "translation": "It is not logical for one thing to have three natures.\nTherefore, that does not exist.\nLikewise, qualities do not exist,\nFor they too are threefold when analyzed separately." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཅིག་ལ་རང་བཞིན་གསུམ་ཉིད་ནི། །རིགས་མིན་དེས་ན་དེ་ཡོད་མིན། །དེ་བཞིན་ཡོན་ཏན་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །\n\nCommentary 1: གཅིག་ལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཙོ་བོ་གཅིག་ལ་རང་བཞིན་གསུམ་ཉིད་མི་རིགས་ཏེ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཡོན་ཏན་གསུམ་པོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཡོན་ཏན་ཡང་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་ན། གཅིག་པུ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་གསུམ་ཞེས་མི་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་བཞི་སྟེ། རང་བཞིན་གཅིག་ཡིན་པ་དང་། བདེ་སོགས་དོན་ཡིན་པ་དང་། དངོས་པོ་རྟག་པ་དང་། སྔར་ཡོད་སྐྱེ་བ་དགག་པའོ། །དང་པོ་ནི། གཙོ་བོ་གཅིག་ཏུ་བདེན་པ་དེ་རང་བཞིན་གསུམ་ཉིད་དུ་བདེན་པར་ཡོད་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་ན་གཙོ་བོ་དེ་ཡོད་པ་མིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་ཡང་གསུམ་དུ་བདེན་པ་མིན་ཏེ། གསུམ་པོ་དེ་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། ། རྟགས་འདི་གསུམ་པོ་དེ་བདག་གཅིག་པའམ་བེམ་པོ་བདེན་པ་གང་ཡིན་ཐམས་ཅད་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པས་གྲུབ་ཅེས་ཟེར་ཏེ། འགྲེལ་ཆེན་ལས་ཕྱི་མ་གསལ་ལོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nIt is not logical for one thing to have three natures.\nTherefore, that (primary substance) does not exist.\nLikewise, qualities do not exist,\nFor they too would each have three aspects.\n\n\nThis translation attempts to capture the core philosophical argument being made about the impossibility of a single entity having multiple contradictory natures, as well as the extension of this logic to qualities or attributes. The commentaries provide context that this is refuting certain Samkhya philosophical views about prakriti (primary substance) and gunas (qualities).", + "translation": "It is not logical for one thing to have three natures.\nTherefore, that (primary substance) does not exist.\nLikewise, qualities do not exist,\nFor they too would each have three aspects." } } }, @@ -18404,6 +47097,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཡོན་ཏན་མེད་ན་སྒྲ་སོགས་ཀྱང་། །ཡོད་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྒྱང་རིང་འགྱུར། །སེམས་མེད་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ། །བདེ་སོགས་ཡོད་པ་སྲིད་པའང་མིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWithout qualities, even sound and such\nBecome extremely distant from existence.\nFor mindless things like clothes and so on,\nIt's not possible for pleasure and the like to exist.\n", "translation": "Without qualities, even sound and such\nBecome extremely distant from existence.\nFor mindless things like clothes and so on,\nIt's not possible for pleasure and the like to exist." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཡོན་ཏན་མེད་ན་སྒྲ་སོགས་ཀྱང་། །ཡོད་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྒྱང་རིང་འགྱུར། །སེམས་མེད་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ། །བདེ་སོགས་ཡོད་པ་སྲིད་པའང་མིན། །\n\nCommentary 1: ཉེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡོན་ཏན་ཡོད་པར་མ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེས་རྒྱུ་བྱས་པའི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིང་དུ་སྤངས་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གོས་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲངས་ཅན་རྣམས་འདོད་ན། དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་མེད་པའི་གོས་ལ་སོགས་པ་སེམས་མེད་པ་ཉིད་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་ན། གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་རིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལན་བརྗོད་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་སེམས་མེད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། གོས་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ཅན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན། ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །\n\nCommentary 2: རྒྱུ་ཡོན་ཏན་གསུམ་མེད་ན་འབྲས་བུ་སྒྲ་སོགས་རྣམ་འགྱུར་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྒྱང་རིང་སྟེ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། གོས་ལ་སོགས་ཏེ་དེ་ཙམ་ལྔ་པོ་ཆོས་ཅན། དེ་ལ་བདེ་སོགས་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་སེམས་མེད་པས་སོ། །\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries:\n\n\nWithout qualities, even sound and such\nBecome extremely distant from existence.\nIn mindless things like clothing,\nPleasure and such cannot possibly exist.\n\n\nThis translation attempts to capture the key points:\n\n1. The absence of fundamental qualities (yön ten) makes even basic phenomena like sound very far from existing.\n\n2. Things without consciousness, like clothing, cannot possess attributes like pleasure, as pleasure is a mental phenomenon.\n\n3. The verse is refuting the Samkhya view that unconscious material objects inherently contain qualities like pleasure.", + "translation": "Without qualities, even sound and such\nBecome extremely distant from existence.\nIn mindless things like clothing,\nPleasure and such cannot possibly exist." } } }, @@ -18427,6 +47125,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དངོས་རྣམས་དེ་རྒྱུའི་རང་བཞིན་ན། །དངོས་པོ་རྣམ་དཔྱད་མ་ཟིन་ནམ། །ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་བདེ་སོགས་ཉིད། །དེ་ལས་སྣམ་སོགས་འབྱུང་བའང་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf things had an inherent nature from their causes,\nWould investigation of phenomena not be complete?\nYour causes are also pleasure and so forth,\nBut from that, cloth and such do not arise.\n", "translation": "If things had an inherent nature from their causes,\nWould investigation of phenomena not be complete?\nYour causes are also pleasure and so forth,\nBut from that, cloth and such do not arise." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདངོས་རྣམས་དེ་རྒྱུའི་རང་བཞིན་ན། །དངོས་པོ་རྣམ་དཔྱད་མ་ཟིन་ནམ། །ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་བདེ་སོགས་ཉིད། །དེ་ལས་སྣམ་སོགས་འབྱུང་བའང་མེད། །\n\nCommentary 1: \n\nCommentary 2: \n", + "output": "I apologize, but without any Tibetan commentaries provided, I do not have enough context or information to accurately translate this Buddhist Tibetan text into English. The commentaries are crucial for understanding the nuances and intended meaning of the original text. Without them, any translation I attempt would be highly speculative and potentially inaccurate. If you can provide the relevant Tibetan commentaries, I'd be happy to assist with the translation based on that additional context.", + "translation": "" } } }, @@ -18450,6 +47153,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྣམ་སོགས་ལས་ནི་བདེ་སོགས་ཡིན། །དེ་མེད་ཕྱིར་ན་བདེ་སོགས་མེད། །བདེ་སོགས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་། །ནམ་ཡང་དམིགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFrom things like cloth come pleasure and so forth.\nWithout those, there is no pleasure and so forth.\nPleasure and so forth as permanent\nAre never observed at any time.\n", "translation": "From things like cloth come pleasure and so forth.\nWithout those, there is no pleasure and so forth.\nPleasure and so forth as permanent\nAre never observed at any time." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྣམ་སོགས་ལས་ནི་བདེ་སོགས་ཡིན། །དེ་མེད་ཕྱིར་ན་བདེ་སོགས་མེད། །བདེ་སོགས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་། །ནམ་ཡང་དམིགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: འོན་ཀྱང་སྣལ་མ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལས་ཏེ། གོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་མཐོང་བ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། དེ་མེད་པས་ན་སྟེ། རྣམ་པར་དཔྱད་ན་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར།\n\nCommentary 2: དཔྱད་ན་རྒྱུ་སྣམ་སོགས་དེ་བདེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེའི་འབྲས་བུ་བདེ་སོགས་བདེན་པ་མེད་དོ། །གསུམ་པ་ནི། བདེ་སོགས་ཆོས་ཅན། རྟག་པ་ཉིད་དུ་ནམ་ཡང་དམིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFrom cloth and such arise pleasure and the like.\nSince these do not truly exist, pleasure and such do not exist.\nMoreover, pleasure and such are never observed\nTo be permanent in any way.\n\n\nThis translation captures the key points:\n1. Pleasure and similar experiences seem to arise from things like cloth (clothing).\n2. Upon analysis, since these causes (like cloth) don't truly exist, their effects (pleasure etc.) also don't truly exist.\n3. Pleasure and similar experiences are never observed to be permanent.\n4. This refutes the idea that qualities like pleasure could be eternal or inherently existent.", + "translation": "From cloth and such arise pleasure and the like.\nSince these do not truly exist, pleasure and such do not exist.\nMoreover, pleasure and such are never observed\nTo be permanent in any way." } } }, @@ -18473,6 +47181,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདེ་སོགས་གསལ་བ་ཡོད་ཉིད་ན། །མྱོང་བ་ཅི་ཕྱིར་འཛིན་མ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཕྲ་མོར་གྱུར་ན་དེ། །རགས་དང་ཕྲ་བའང་ཇི་ལྟར་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf clarity of bliss and such exists,\nWhy is experience not grasped?\nIf that becomes subtle,\nHow can it be both coarse and fine?\n", "translation": "If clarity of bliss and such exists,\nWhy is experience not grasped?\nIf that becomes subtle,\nHow can it be both coarse and fine?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདེ་སོགས་གསལ་བ་ཡོད་ཉིད་ན། །མྱོང་བ་ཅི་ཕྱིར་འཛིན་མ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཕྲ་མོར་གྱུར་ན་དེ། །རགས་དང་ཕྲ་བའང་ཇི་ལྟར་ཡིན། །\n\nCommentary 1: བདེ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། བརྗོད་པ། བདེ་སོགས་གསལ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དུས་གཅིག་གི་ཚེ་བདེ་བ་གསལ་བ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་ཉིད་ཡིན་ན། རྟག་ཏུ་དེ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གྱུར། གལ་ཏེ་མངོན་པར་གསལ་བ་ཉིད་ནུས་པ་ཕྲ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པས་ན། གཞན་གྱི་ཚེ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པ། རགས་དང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རགས་པ་སྟེ་མངོན་པར་གསལ་བའི་རྟག་པ་དེ་ཉིད་ཕྲ་བ་སྟེ་མི་གསལ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། རྟག་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་ལ་དུ་མ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n\nCommentary 2: གལ་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་དུས་ན་ཡང་བདེ་བ་མྱོང་བ་ཅིའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་འགྱུར་བར་ཐལ་ལོ། །སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་དུས་ན་བདེ་བ་དེ་ཉིད་ཕྲ་མོར་གྱུར་བས་མི་མྱོང་ངོ་ཞེ་ན། རྟག་པ་དེ་རེས་རགས་པ་དང་རེས་ཕྲ་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the commentaries provided:\n\n\nIf happiness and such are clearly existent,\nWhy are they not always experienced?\nIf they become subtle at times,\nHow can they be both coarse and subtle?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument being made about the nature of experiences like happiness. It questions how such experiences could be permanently existent yet not always perceived, and challenges the idea that they could alternate between gross and subtle states if they are supposed to be permanent entities.", + "translation": "If happiness and such are clearly existent,\nWhy are they not always experienced?\nIf they become subtle at times,\nHow can they be both coarse and subtle?" } } }, @@ -18496,6 +47209,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རགས་པ་དོར་ནས་ཕྲ་གྱུར་པས། །ཕྲ་རགས་དེ་དག་མི་རྟག་ཉིད། །དེ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། །མི་རྟག་ཉིད་དུ་ཅིས་མི་འདོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving abandoned the coarse and become subtle,\nThose coarse and subtle are impermanent.\nLikewise, how could one not accept\nThat all phenomena are impermanent?\n", "translation": "Having abandoned the coarse and become subtle,\nThose coarse and subtle are impermanent.\nLikewise, how could one not accept\nThat all phenomena are impermanent?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརགས་པ་དོར་ནས་ཕྲ་གྱུར་པས། །ཕྲ་རགས་དེ་དག་མི་རྟག་ཉིད། །དེ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། །མི་རྟག་ཉིད་དུ་ཅིས་མི་འདོད། །\n\nCommentary 1: གལ་ཏེ་རིམ་གྱིས་རགས་པ་སྤངས་ནས་ཕྱིས་ཕྲ་བར་འགྱུར་གྱི་ཅིག་ཅར་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། རགས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་དེ་དག་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བའི་རང་བཞིན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་དེ་རྗེས་འགྲོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་འཇིག་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྗེས་འགྲོ་མེད་པའི་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་འདོད་པར་གྱིས་ཤིག །ག\n\nCommentary 2: དེས་ན་རགས་པ་དོར་ནས་ཕྲ་བར་འགྱུར་བས་བདེ་སོགས་ཀྱི་ཕྲ་རགས་དེ་དག་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་འགྱུར་སོགས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཅིས་མི་འདོད་དེ་རིགས་པ་མཚུངས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་བདེ་བའི་ཕྲ་རགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་མི་རྟག་ཀྱང་བདེ་བའི་རང་བཞིན་རྟག་གོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nHaving discarded the coarse and become subtle,\nThose coarse and subtle states are impermanent.\nLikewise, why not accept that all phenomena\nAre indeed impermanent?\n\n\nThis translation captures the key ideas that:\n1. There is a progression from coarse to subtle states\n2. Both coarse and subtle states are impermanent\n3. This impermanence should logically apply to all phenomena\n\nThe commentaries provide additional context about the gradual nature of this progression, how it relates to clarity and obscurity, and how this reasoning extends to all phenomena lacking continuity. They also address a potential objection about the nature of bliss remaining permanent even if its coarse and subtle states are impermanent.", + "translation": "Having discarded the coarse and become subtle,\nThose coarse and subtle states are impermanent.\nLikewise, why not accept that all phenomena\nAre indeed impermanent?" } } }, @@ -18519,6 +47237,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རགས་པ་བདེ་ལས་གཞན་མིན་ན། །བདེ་བ་གསལ་བ་མི་རྟག་ཉིད། །གལ་ཏེ་མེད་པ་འགའ་ཡང་ནི། །སྐྱེ་མིན་མེད་ཕྱིར་ཞེས་འདོད་ན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf coarse pleasure is nothing other than bliss,\nThen bliss would be clear and impermanent.\nIf you claim that nothing non-existent\nCan arise, as non-existence does not exist,\n", "translation": "If coarse pleasure is nothing other than bliss,\nThen bliss would be clear and impermanent.\nIf you claim that nothing non-existent\nCan arise, as non-existence does not exist," + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརགས་པ་བདེ་ལས་གཞན་མིན་ན། །བདེ་བ་གསལ་བ་མི་རྟག་ཉིད། །གལ་ཏེ་མེད་པ་འགའ་ཡང་ནི། །སྐྱེ་མིན་མེད་ཕྱིར་ཞེས་འདོད་ན། །\n\nCommentary 1: ཞན་ཡང་གང་རགས་པ་སྟེ། གསལ་བ་དེ་བདེ་བ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གསལ་བ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་ཡང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞིག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བདེ་བ་ཕྱིར་ཞིང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ནུས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་ཡིན་པས་དེ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: བདེ་བའི་རགས་པ་བདེ་བ་ལས་གཞན་མིན་པས་ན་དེ་མི་རྟག་པས་བདེ་བ་ཡང་གསལ་བར་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ལ་བཞི་ལས། དང་པོ་རང་ལུགས་ཀྱི་ངེས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་འགའ་ཡང་སྐྱེ་བ་མིན་ཏེ། མེད་པའི་ཕྱིར། བྱེ་མ་ལས་ཏིལ་མར་བཞིན་ནོ་ཞེས་འདོད་ན།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the commentaries provided:\n\n\nIf the coarse is not other than bliss,\nThen bliss, like clarity, would be impermanent.\nIf you assert that nothing whatsoever\nCan arise from non-existence, as it does not exist,\n", + "translation": "If the coarse is not other than bliss,\nThen bliss, like clarity, would be impermanent.\nIf you assert that nothing whatsoever\nCan arise from non-existence, as it does not exist," } } }, @@ -18542,6 +47265,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གསལ་བ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་ནི། །ཁྱོད་མི་འདོད་ཀྱང་གནས་པ་ཉིད། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་གནས་ན། །ཟན་ཟ་མི་གཙང་ཟ་བར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThough you do not wish for the arising of the unclear,\nIt abides nonetheless.\nIf the result existed within the cause,\nEating food would become eating filth.\n", "translation": "Though you do not wish for the arising of the unclear,\nIt abides nonetheless.\nIf the result existed within the cause,\nEating food would become eating filth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགསལ་བ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་ནི། །ཁྱོད་མི་འདོད་ཀྱང་གནས་པ་ཉིད། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་གནས་ན། །ཟན་ཟ་མི་གཙང་ཟ་བར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ལན་བརྗོད་པ། མཐོང་བའི་གསལ་བ་མེད་པ་སྟེ་མེད་པ་ཉིད་སྐྱེ་བར་ཇི་ལྟར་མི་འདོད། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཟས་དེ་བཟའ་བར་བྱ་བའི་ཟས་རྣམས་མི་གཙང་བ་སྟེ་བཤང་བ་ལ་སོགས་པ་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། །\n\nCommentary 2: གསལ་བ་སྔར་མེད་པ་སྐྱེ་བ་ནི་ཁྱོད་མི་འདོད་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལའང་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྔར་མི་གསལ་བ་ཕྱིས་གསལ་བར་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ནི། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་གནས་ན་ཟན་ཟ་བ་དེ་མི་གཙང་བ་ཟ་བར་འགྱུར་ལ།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nThough you do not accept it, the arising of what was previously non-existent still occurs.\nIf the effect already exists within the cause,\nThen eating food would be the same as eating excrement.\n", + "translation": "Though you do not accept it, the arising of what was previously non-existent still occurs.\nIf the effect already exists within the cause,\nThen eating food would be the same as eating excrement." } } }, @@ -18565,6 +47293,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རས་ཀྱི་རིན་གྱིས་རས་བལ་གྱི། །ས་བོན་ཉོས་ལ་བགོ་བར་གྱིས། །འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པས་མ་མཐོང་ན། །དེ་ཉིད་ཤེས་ཀྱིས་བཞག་དེ་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWith the price of cloth, buy cotton seeds and distribute them.\nIf the ignorant worldly ones do not see this,\nThose who know the truth should maintain that very truth.\n", "translation": "With the price of cloth, buy cotton seeds and distribute them.\nIf the ignorant worldly ones do not see this,\nThose who know the truth should maintain that very truth." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརས་ཀྱི་རིན་གྱིས་རས་བལ་གྱི། །ས་བོན་ཉོས་ལ་བགོ་བར་གྱིས། །འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པས་མ་མཐོང་ན། །དེ་ཉིད་ཤེས་ཀྱིས་བཞག་དེ་ཉིད། །\n\nCommentary 1: རས་ཀྱི་རིན་ཉིད་དེ་རས་ཉོ་བའི་རིན་ཉིད་གྱོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་ལུས་ལ་བགོ་བར་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པ་སྟེ་མི་ཤེས་པས་རྒྱུ་ས་བོན་ལ་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་མ་མཐོང་ངོ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཉིད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་གྲངས་ཅན་ལ་ཡང་རྨོངས་པ་དེ་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་དེས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་མི་འགྱུར། ཡང་ན་དེ་གནས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་གནས་པའོ། །\n\nCommentary 2: རས་ཀྱི་རིན་གྱིས་རས་བལ་གྱི་ས་བོན་ཉོས་ལ་དེ་བགོ་བར་གྱིས་ཤིག གསུམ་པ་དེའི་ལན་དགག་པ་ནི། དངོས་པོ་ལ་དེ་ལྟར་གནས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པས་ས་བོན་ལ་རས་མ་མཐོང་བས་མི་གོན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སེར་སྐྱ་སོགས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་གཞག་ས་བོན་མི་གོན་པར་རས་གོན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nWith the price of cloth, buy cotton seeds and distribute them.\nIf the ignorant worldly people do not see it,\nThose who know the reality will establish that very reality.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that:\n1. Instead of buying cloth directly, one should buy cotton seeds with that money and distribute them.\n2. Ordinary people may not understand the connection between cotton seeds and cloth.\n3. However, those who truly understand reality will recognize and establish this truth - that cloth ultimately comes from cotton seeds.", + "translation": "With the price of cloth, buy cotton seeds and distribute them.\nIf the ignorant worldly people do not see it,\nThose who know the reality will establish that very reality." } } }, @@ -18588,6 +47321,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་ནི། །ཡོད་པས་ཅི་སྟེ་མཐོང་མ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་ཉིད་མིན་ན། །གསལ་བ་མཐོང་བའང་བདེན་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nSince that knowledge exists even in the world,\nWhy is it not seen?\nIf the world is not a valid cognizer,\nEven seeing clearly is not true.\n", "translation": "Since that knowledge exists even in the world,\nWhy is it not seen?\nIf the world is not a valid cognizer,\nEven seeing clearly is not true." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་ནི། །ཡོད་པས་ཅི་སྟེ་མཐོང་མ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་ཉིད་མིན་ན། །གསལ་བ་མཐོང་བའང་བདེན་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: ཡང་ན་གྲངས་ཅན་ལ་ཡང་སྣམ་བུ་དེ་ས་བོན་ལ་གནས་པ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཅི་སྟེ་གྱོན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲགས་པ་དེ་ནི་ཡོད་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ལྟ་བར་མི་བྱེད།\n\nCommentary 2: ཁྱོད་ཉིད་ལུགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་དེ་རྒྱུ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་དེས་ས་བོན་ལ་རས་ཅི་སྟེ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ལའང་ཡོད་མོད་ཀྱི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་འཇིག་རྟེན་པའི་བློ་ཐམས་ཅད་ཚད་མ་མིན་པས་མི་རྟོགས་པར་འདོད་ན་ནི་བློ་དེས་འབྲས་བུ་ཉིད་གསལ་བར་མཐོང་བའང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བློ་འཁྲུལ་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nThat knowledge exists even in the ordinary world,\nSo why is it not seen?\nIf worldly perception is not valid,\nThen even seeing clearly is not true.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical discussion about the nature of knowledge, perception, and truth in the context of Buddhist epistemology. The verse questions why certain knowledge isn't perceived if it exists in the ordinary world, and challenges the reliability of worldly perception and even clear sensory experiences if ordinary cognition is deemed invalid.", + "translation": "That knowledge exists even in the ordinary world,\nSo why is it not seen?\nIf worldly perception is not valid,\nThen even seeing clearly is not true." } } }, @@ -18611,6 +47349,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གལ་ཏེ་ཚད་མ་ཚད་མིན་ན། །དེས་གཞལ་བརྫུན་པར་མི་འགྱུར་རམ། །དེ་ཉིད་དུ་ན་སྟོང་པ་ཉིད། །སྒོམ་པ་དེ་ཕྱིར་མི་འཐད་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nIf valid cognition is not valid,\nWould not its object become false?\nIn that case, meditation on emptiness\nWould therefore become untenable.\n", "translation": "If valid cognition is not valid,\nWould not its object become false?\nIn that case, meditation on emptiness\nWould therefore become untenable." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགལ་ཏེ་ཚད་མ་ཚད་མིན་ན། །དེས་གཞལ་བརྫུན་པར་མི་འགྱུར་རམ། །དེ་ཉིད་དུ་ན་སྟོང་པ་ཉིད། །སྒོམ་པ་དེ་ཕྱིར་མི་འཐད་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: ཅི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་པའི་མཐོང་བ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ནི། དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚད་མས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་མཐོང་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཚད་མར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚད་མར་མངོན་པར་འདོད་ན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གསལ་བར་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཚང་མ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ཅག་གྲངས་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ནི་གྲོལ་བའི་གནས་སྐབས་ན་རང་བཞིན་ལ་གསལ་བ་རྣམས་ཐིམ་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། ལན་བརྗོད་པ། དེས་ཏེ་ཚད་མ་དེས་གཞལ་བ་སྟེ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་གང་གསལ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ་བརྫུན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གསལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གྲངས་ཅན་པ་རྣམས་ལ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ཅག་སངས་རྒྱས་པའི་ལྟར་ན་ནི་བློས་བརྟགས་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ། དངོས་པོ་ལ་མ་རེག་ཅིང་མ་བཙལ་བ་དེ་ནི་མེད་པ་སྟེ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་བརྫུན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་བརྫུན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མ་གྲུབ་པ་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པའོ། །ཡང་ན་གྲངས་ཅན་གྱི་རྩོད་པ་བསླང་བ་སྟེ་ཚད་མ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གང་ཚད་མ་མ་ཡིན་པས་གཞལ་བའི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང་བརྫུན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ནི་མི་འདོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དོགས་པ་ལ།\n\nCommentary 2: བཞི་པ་རང་ལ་གནོད་པ་སྤང་བ་ནི། གལ་ཏེ་དབུ་མ་པའི་ལུགས་ལ་ཡུལ་འཇལ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་རྣམས་ཀྱང་ཚད་མ་མིན་ཏེ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ན་དེས་གཞལ་བའི་སྟོང་ཉིད་ཀྱང་རྫུན་པར་མི་འགྱུར་རམ་སྟེ། འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པའང་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan input based on the commentaries provided:\n\n\nIf valid cognition is not valid,\nWould not its object of measurement be false?\nIn that case, emptiness itself\nWould therefore be invalid to meditate upon.\n\n\nThis translation attempts to capture the key philosophical points raised in the verse:\n\n1. The question of whether valid cognition (pramana) can be considered truly valid\n2. The implication that if valid cognition is not valid, its objects would be false\n3. The consequence that emptiness itself would then be false or invalid\n4. The conclusion that meditating on emptiness would therefore be untenable\n\nThe commentaries provide context that this verse is addressing potential objections to the Madhyamaka view, particularly from the Samkhya school, regarding the nature of valid cognition and its relationship to emptiness.", + "translation": "If valid cognition is not valid,\nWould not its object of measurement be false?\nIn that case, emptiness itself\nWould therefore be invalid to meditate upon." } } }, @@ -18634,6 +47377,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བརྟགས་པའི་དངོས་ལ་མ་རེག་པར། །དེ་ཡི་དངོས་མེད་འཛིན་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་བརྫུན་པའི་དངོས་གང་ཡིན། །དེ་ཡི་དངོས་མེད་གསལ་བར་བརྫུན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWithout touching the analyzed entity,\nIts non-existence cannot be grasped.\nTherefore, whatever is a false entity,\nIts non-existence is clearly false as well.\n", "translation": "Without touching the analyzed entity,\nIts non-existence cannot be grasped.\nTherefore, whatever is a false entity,\nIts non-existence is clearly false as well." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབརྟགས་པའི་དངོས་ལ་མ་རེག་པར། །དེ་ཡི་དངོས་མེད་འཛིན་མ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་བརྫུན་པའི་དངོས་གང་ཡིན། །དེ་ཡི་དངོས་མེད་གསལ་བར་བརྫུན། །\n\nCommentary 1: བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལན་བཏབ་པའོ། །དེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ།\n\nCommentary 2: བློས་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མ་རེག་སྟེ་དེ་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་པར་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པ་བློས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མ་བཟུང་བས་དེ་ཤི་བ་མི་འཛིན་པ་བཞིན་ནོ། །དངོས་མེད་དངོས་ལ་ལྟོས་པ་དེའི་ཕྱིར་དགག་བྱ་རྫུན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཀག་པའི་དངོས་མེད་གསལ་བར་རྫུན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nWithout grasping at conceptualized entities,\nOne cannot apprehend their non-existence.\nTherefore, whatever false entities there are,\nTheir non-existence is clearly false as well.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about the interdependence of existence and non-existence in Buddhist thought, as elaborated in the commentaries. The verses suggest that one cannot conceive of non-existence without first conceptualizing existence, and that both conceptualized existence and non-existence are ultimately false or illusory.", + "translation": "Without grasping at conceptualized entities,\nOne cannot apprehend their non-existence.\nTherefore, whatever false entities there are,\nTheir non-existence is clearly false as well." } } }, @@ -18657,6 +47405,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེས་ན་རྨི་ལམ་བུ་ཤི་ལ། །དེ་མེད་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི། །དེ་ཡོད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡི། །གེགས་ཡིན་དེ་ཡང་བརྫུན་པ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nTherefore, in a dream where one's child has died,\nThe thought that the child does not exist\nIs an obstacle to the thought that the child does exist.\nYet that thought too is false.\n", "translation": "Therefore, in a dream where one's child has died,\nThe thought that the child does not exist\nIs an obstacle to the thought that the child does exist.\nYet that thought too is false." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེས་ན་རྨི་ལམ་བུ་ཤི་ལ། །དེ་མེད་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི། །དེ་ཡོད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡི། །གེགས་ཡིན་དེ་ཡང་བརྫུན་པ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡོད་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པའོ། །དེས་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་སྐྱེས་པ་བཟློག་པ་ནི་འགག་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །རྒྱུ་མེད་པའི་ཞེས་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་བསལ་ནས།\n\nCommentary 2: འོན་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་འཐད་དེ། བདེན་འཛིན་གྱི་གཉེན་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེས་ན་དཔེར་ན་རྨི་ལམ་དུ་བུ་ཤི་བ་རྨི་བ་ལ་བུ་དེ་མེད་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་བུ་དེ་ཡོད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གེགས་ཡིན་ལ། མེད་འཛིན་དེ་ཡང་རྫུན་པ་ཡིན་ཡང་ཡོད་འཛིན་དེ་སྤོང་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nTherefore, in a dream where a child has died,\nThe thought that \"the child does not exist\"\nIs an obstacle to the conception that \"the child exists.\"\nYet this thought too is false.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses the analogy of a dream to illustrate a point about the nature of conceptual thinking and emptiness. The commentaries help clarify that this example is used to demonstrate how even false conceptions (like thinking a non-existent dream child doesn't exist) can serve as antidotes to other false conceptions (like thinking the dream child does exist), even though both thoughts are ultimately unreal or false from the perspective of ultimate truth.", + "translation": "Therefore, in a dream where a child has died,\nThe thought that \"the child does not exist\"\nIs an obstacle to the conception that \"the child exists.\"\nYet this thought too is false." } } }, @@ -18680,6 +47433,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་བས་དེ་ལྟར་རྣམ་དཔྱད་པས། །འགའ་ཡང་རྒྱུ་མེད་ཡོད་མ་ཡིན། །སོ་སོ་བའམ་འདུས་པ་ཡི། །རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཡང་གནས་མ་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nTherefore, upon such analysis,\nNothing exists without a cause.\nNeither individually nor in combination\nDo conditions abide anywhere.\n", "translation": "Therefore, upon such analysis,\nNothing exists without a cause.\nNeither individually nor in combination\nDo conditions abide anywhere." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་བས་དེ་ལྟར་རྣམ་དཔྱད་པས། །འགའ་ཡང་རྒྱུ་མེད་ཡོད་མ་ཡིན། །སོ་སོ་བའམ་འདུས་པ་ཡི། །རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཡང་གནས་མ་ཡིན། །\n\nCommentary 1: མཇུག་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་བྱེ་བྲག་ལའོ། །རྣམ་པར་གནས་ཞེས་པ་ནི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པའོ། །དུས་གསུམ་དུ་སྨྲ་བའི་འདོད་པ་བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ག\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་རིགས་པས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་རྒྱུ་མེད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་རྐྱེན་སོ་སོ་བའམ་འདུས་པའི་རྐྱེན་རྣམས་ལ་དང་པོ་ནས་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nTherefore, upon such thorough analysis,\nNothing exists without a cause,\nNor does anything abide\nIn individual or combined conditions.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that when carefully examined through reasoning, no phenomena exist without causes, nor do they inherently exist within their individual causal conditions or even within the combination of those conditions. The verse emphasizes the Buddhist concept of dependent origination and the lack of inherent existence in all phenomena.", + "translation": "Therefore, upon such thorough analysis,\nNothing exists without a cause,\nNor does anything abide\nIn individual or combined conditions." } } }, @@ -18703,6 +47461,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཞན་ནས་འོངས་པའང་མ་ཡིན་ལ། །གནས་པ་མ་ཡིན་འགྲོ་མ་ཡིན། །རྨོངས་པས་བདེན་པར་གང་བྱས་འདི། །སྒྱུ་མ་ལས་ནི་ཁྱད་ཅི་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIt does not come from elsewhere,\nNor does it abide or go.\nThat which the deluded take as real -\nHow is it different from an illusion?\n", "translation": "It does not come from elsewhere,\nNor does it abide or go.\nThat which the deluded take as real -\nHow is it different from an illusion?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཞན་ནས་འོངས་པའང་མ་ཡིན་ལ། །གནས་པ་མ་ཡིན་འགྲོ་མ་ཡིན། །རྨོངས་པས་བདེན་པར་གང་བྱས་འདི། །སྒྱུ་མ་ལས་ནི་ཁྱད་ཅི་ཡོད། །\n\nCommentary 1: གཞན་ལས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཞན་ལས་ཞེས་པ་ནི་འདས་པའི་དུས་ལས་ཏེ། དེ་ལས་འོངས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདུས་བྱས་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་ཉིད་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་མ་འོངས་པར་འགྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མ་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཡང་མེད་པའི་འགྲོ་བ་འདི་དག་རྨོངས་པ་སྟེ་མི་ཤེས་པས་བདེན་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་ཤིང་ཁས་བླངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཞན་ནས་གསར་དུ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དང་པོར་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ལ། དེས་ན་བར་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་། ཐ་མར་འགགས་ནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་ཅིང་རྨོངས་པས་བདེན་པར་བཟུང་བར་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྣང་ཡང་མི་བདེན་པས་སྒྱུ་མ་ལས་ནི་ཁྱད་ཅི་ཡོད་དེ་མེད་དོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my English translation:\n\n\nIt does not come from elsewhere,\nNor does it abide, nor does it go.\nThat which the deluded take as real -\nHow is it different from an illusion?\n\n\nThis translation captures the key points from the original Tibetan and the commentaries:\n1. The phenomena do not truly come from anywhere, stay anywhere, or go anywhere.\n2. This applies to past, present and future - they don't arise, abide or cease in an inherently existent way.\n3. Ordinary beings, due to ignorance/delusion, mistakenly perceive and cling to these phenomena as real or truly existent.\n4. In reality, these phenomena are no different from illusions - they appear but lack inherent existence.", + "translation": "It does not come from elsewhere,\nNor does it abide, nor does it go.\nThat which the deluded take as real -\nHow is it different from an illusion?" } } }, @@ -18726,6 +47489,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པ་གང་ཡིན་དང་། །རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གང་སྤྲུལ་པ། །དེ་ནི་གང་ནས་འོངས་གྱུར་ཅིང་། །གང་དུ་འགྲོ་བའང་བརྟག་པར་གྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nExamine that which is created by illusion,\nAnd that which is produced by causes.\nWhere does it come from?\nAnd where does it go?\n", "translation": "Examine that which is created by illusion,\nAnd that which is produced by causes.\nWhere does it come from?\nAnd where does it go?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པ་གང་ཡིན་དང་། །རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གང་སྤྲུལ་པ། །དེ་ནི་གང་ནས་འོངས་གྱུར་ཅིང་། །གང་དུ་འགྲོ་བའང་བརྟག་པར་གྱིས། །\n\nCommentary 1: དེ་ཉིད་བརྗོད་པ། སྒྱུ་མ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྒྱུ་མ་ནི་སྒྱུ་མ་མཁན་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་རྟ་གླང་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་གང་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་དང་པོ་གང་ནས་འོངས་པར་གྱུར་ཅིང་བར་དུ་གནས་པ་དང་མཐར་གང་དུ་འགྲོ་བ་བརྟག་པར་གྱིས་ཏེ། བརྟགས་ན་འགྲོ་འོང་མེད་པར་མཚུངས་ཏེ། མདོ་ལས། གཟུགས་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་གང་དུའང་མི་འགྲོ་གར་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhatever is conjured by an illusionist,\nAnd whatever is manifested by causes,\nExamine where it comes from,\nAnd where it goes.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which draws a parallel between magical illusions and phenomena produced by causes and conditions. The commentaries explain that this verse encourages us to critically examine the nature of appearances, whether they are magical illusions or seemingly real phenomena. The point is to recognize that, upon investigation, these appearances have no true origin or destination, just like the forms conjured by a magician or the aggregates (like form) mentioned in Buddhist scriptures. This reflection is meant to lead to an understanding of the empty nature of all phenomena.", + "translation": "Whatever is conjured by an illusionist,\nAnd whatever is manifested by causes,\nExamine where it comes from,\nAnd where it goes." } } }, @@ -18749,6 +47517,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་ཞིག་གང་ནི་ཉེ་བ་ཡིས། །མཐོང་གྱུར་དེ་མེད་ན་མིན་པ། །བཅོས་སུ་གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་པ། །དེ་ལ་བདེན་ཉིད་ཇི་ལྱར་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThat which appears due to proximity,\nBut does not exist without it,\nIs like a fabricated reflection.\nHow can there be truth in such a thing?\n", "translation": "That which appears due to proximity,\nBut does not exist without it,\nIs like a fabricated reflection.\nHow can there be truth in such a thing?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་ཞིག་གང་ནི་ཉེ་བ་ཡིས། །མཐོང་གྱུར་དེ་མེད་ན་མིན་པ། །བཅོས་སུ་གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་པ། །དེ་ལ་བདེན་ཉིད་ཇི་ལྱར་ཡོད། །\n\nCommentary 1: \n\nCommentary 2: \n", + "output": "Based on the given Tibetan input and without any accompanying commentaries, I'll provide a general translation to the best of my ability:\n\n\nThat which is seen when something is near,\nBut is not there when it is absent,\nIs like a reflection or an illusion.\nHow can there be truth in such a thing?\n\n\nThis translation attempts to convey the philosophical point about the nature of perception and reality in Buddhist thought. It suggests that things we perceive may be dependent on conditions and lack inherent existence, similar to reflections or illusions. However, please note that without specific commentaries or context, this translation may not capture all nuances of the original Tibetan verse.", + "translation": "That which is seen when something is near,\nBut is not there when it is absent,\nIs like a reflection or an illusion.\nHow can there be truth in such a thing?" } } }, @@ -18772,6 +47545,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ། །རྒྱུ་ཡིས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །འོན་ཏེ་དེ་ནི་མེད་ན་ཡང་། །རྒྱུ་ཡིས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor that which already exists,\nWhat need is there for a cause?\nAnd if it does not exist,\nWhat use is there for a cause?\n", "translation": "For that which already exists,\nWhat need is there for a cause?\nAnd if it does not exist,\nWhat use is there for a cause?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ། །རྒྱུ་ཡིས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །འོན་ཏེ་དེ་ནི་མེད་ན་ཡང་། །རྒྱུ་ཡིས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །\n\nCommentary 1: རྒྱུ་རྣམས་ལ་ཡང་ནུས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཅི་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུས་དགོས་པ་མེད་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་འབྲས་ཕྱོགས་ནས་སྟོང་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། མཐའ་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དགག་པ་དང་། འགག་པ་དགག་པ་དང་། དེས་ན་སྟོང་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཡོད་པ་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ནི། དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ་རྒྱུ་ཡིས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། གྲུབ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་མེད་པ་སྐྱེ་བ་དགག་པ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་མེད་པ་ཉིད་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ནི། འོན་ཏེ་དེ་ན་མེད་ན་ཡང་རྒྱུ་ཡིས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor that which already exists,\nWhat need is there for a cause?\nAnd if it does not exist,\nWhat need is there for a cause?\n\n\nThis translation captures the core meaning of the Tibetan verse, which is questioning the necessity of causes for both existent and non-existent things. The commentaries elaborate that this verse is meant to show that causes have no power or function, whether in relation to things that already exist (which don't need to be produced) or things that don't exist (which can't be produced from nothing).", + "translation": "For that which already exists,\nWhat need is there for a cause?\nAnd if it does not exist,\nWhat need is there for a cause?" } } }, @@ -18795,6 +47573,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུ་ཡིས་ཀྱང་། །དངོས་པོ་མེད་པ་བསྒྱུར་དུ་མེད། །གནས་སྐབས་དེ་དངོས་ཇི་ལྟར་ཡིན། །དངོས་འགྱུར་གཞན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven with hundreds of millions of causes,\nThat which does not exist cannot be transformed.\nHow can that temporary state be real?\nAnd what else could become real?\n", "translation": "Even with hundreds of millions of causes,\nThat which does not exist cannot be transformed.\nHow can that temporary state be real?\nAnd what else could become real?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱུ་ཡིས་ཀྱང་། །དངོས་པོ་མེད་པ་བསྒྱུར་དུ་མེད། །གནས་སྐབས་དེ་དངོས་ཇི་ལྟར་ཡིན། །དངོས་འགྱུར་གཞན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན། །\n\nCommentary 1: བྱེ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་ཅིང་གཟུགས་མེད་དུ་གྱུར་པ་ལས་བསྒྱུར་དུ་མེད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་གཞན་དུ་བྱར་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་བསྒྱུར་དུ་མེད་ལ་རག་མོད། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ། གནས་སྐབས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེའི་གནས་སྐབས་མ་སྤངས་པར་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་དངོས་པོར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལོག་པ་ལ་དངོས་པོར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། དངོས་འགྱུར་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་མ་གྱུར་ན་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་རང་གིས་རིག་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པས་ན།\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་དེ་དངོས་པོར་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་བ་ནི། རྒྱུས་དངོས་མེད་དུ་མི་སྐྱེད་ཀྱང་དེས་དངོས་པོར་སྒྱུར་བར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་དེ། བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་རྒྱུ་ཡིས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྱུར་དུ་མེད་དེ། རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འགྱུར་ན་དངོས་མེད་དང་མ་བྲལ་བའམ་བྲལ་ནས་འགྱུར། དང་པོ་ལྟར་ན་དངོས་མེད་དང་མ་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་དེ་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞིང་། གཉིས་པ་ལྟར་ན་དངོས་མེད་དང་བྲལ་ནས་གཞན་དངོས་པོར་འགྱུར་བའང་གང་ཞིག་ཡིན་ཏེ་མི་སྲིད་དོ། །\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan input text, based on the provided commentaries:\n\n\nEven with a hundred billion causes,\nThat which is non-existent cannot be transformed.\nHow can that state become existent?\nWhat else could change into existence?\n", + "translation": "Even with a hundred billion causes,\nThat which is non-existent cannot be transformed.\nHow can that state become existent?\nWhat else could change into existence?" } } }, @@ -18818,6 +47601,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མེད་ཚེ་དངོས་ཡོད་སྲིད་མིན་ན། །དངོས་པོ་ཡོད་པར་ནམ་ཞིག་འགྱུར། །དངོས་པོ་སྐྱེས་པར་མ་གྱུར་པར། །དངོས་མེད་དེ་ནི་འབྲལ་མི་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf non-existence were impossible when there is no existence,\nHow could existence ever come to be?\nWithout the arising of existence,\nNon-existence cannot be separated from it.\n", "translation": "If non-existence were impossible when there is no existence,\nHow could existence ever come to be?\nWithout the arising of existence,\nNon-existence cannot be separated from it." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམེད་ཚེ་དངོས་ཡོད་སྲིད་མིན་ན། །དངོས་པོ་ཡོད་པར་ནམ་ཞིག་འགྱུར། །དངོས་པོ་སྐྱེས་པར་མ་གྱུར་པར། །དངོས་མེད་དེ་ནི་འབྲལ་མི་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚེ་ན་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དེར་ནམ་ཞིག་དངོས་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར། གལ་ཏེ་མི་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་པ་ལ། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་འགལ་ཟླ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་སྐྱེས་པས་དངོས་པོ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ་སྙམ་པ་ལ།\n\nCommentary 2: གཞན་ཡང་དངོས་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་མ་བཏང་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚེ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་སྲིད་པ་མིན་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ནམ་ཞིག་འགྱུར། གཞན་ཡང་དངོས་མེད་ཀྱི་གནས་སྐབས་བཏང་ནས་འགྱུར་ན་དངོས་པོ་སྐྱེས་པར་མ་གྱུར་པར་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་ལ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf things do not exist when there is no existence,\nHow could things ever come to exist?\nWithout things coming into existence,\nNon-existence cannot be eliminated.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical argument about existence and non-existence presented in the original Tibetan verse, as elaborated in the commentaries. It reflects the idea that if things don't exist in a state of non-existence, it's unclear how they could ever come to exist, and that non-existence cannot be overcome without things first coming into existence.", + "translation": "If things do not exist when there is no existence,\nHow could things ever come to exist?\nWithout things coming into existence,\nNon-existence cannot be eliminated." } } }, @@ -18841,6 +47629,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དངོས་མེད་དང་ནི་མ་བྲལ་ན། །དངོས་པོ་ཡོད་པའི་སྐབས་མི་སྲིད། །དངོས་པོའང་མེད་པར་འགྱུར་མིན་ཏེ། །རང་བཞིན་གཉིས་སུ་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIf not separated from non-existence,\nThe possibility of existence cannot occur.\nExistence also does not become non-existent,\nFor that would entail two intrinsic natures.\n", "translation": "If not separated from non-existence,\nThe possibility of existence cannot occur.\nExistence also does not become non-existent,\nFor that would entail two intrinsic natures." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདངོས་མེད་དང་ནི་མ་བྲལ་ན། །དངོས་པོ་ཡོད་པའི་སྐབས་མི་སྲིད། །དངོས་པོའང་མེད་པར་འགྱུར་མིན་ཏེ། །རང་བཞིན་གཉིས་སུ་ཐལ་འགྱུར་ཕྱིར། །\n\nCommentary 1: དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མ་བྲལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྤངས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ། དངོས་པོ་ནི་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོའོ། །\n\nCommentary 2: དངོས་པོ་མེད་པ་དང་མ་བྲལ་ན་ཡང་དངོས་པོ་སྐྱེས་ནས་ཡོད་པའི་སྐབས་མི་སྲིད་པས་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་མཐའ་གཉིས་ཀ་མི་སྲིད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོའང་འགགས་ནས་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བ་མིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཡང་དངོས་པོ་དང་མ་བྲལ་ན་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་གཉིས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ལས་དེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང་། བྲལ་ན་དངོས་པོའི་ཚེ་དེར་བདེན་པར་འགལ་ཏེ། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན། །དེ་ནི་མེད་ཉིད་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་པ་ལྟར་རོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nIf not separated from non-existence,\nThe state of existence is impossible.\nExistence also does not become non-existent,\nFor that would entail two inherent natures.\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical point being made about the relationship between existence and non-existence, and the logical problem of asserting that something can transition between these two states while maintaining a single inherent nature.", + "translation": "If not separated from non-existence,\nThe state of existence is impossible.\nExistence also does not become non-existent,\nFor that would entail two inherent natures." } } }, @@ -18864,6 +47657,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་འགག་པ་ཡོད་མིན་ཞིང་། །དངོས་པོའང་ཡོད་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །རྟག་ཏུ་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ཉིད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, there is no cessation,\nNor are there any real entities.\nTherefore, all these beings\nAre eternally unborn and unceased.\n", "translation": "Thus, there is no cessation,\nNor are there any real entities.\nTherefore, all these beings\nAre eternally unborn and unceased." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་འགག་པ་ཡོད་མིན་ཞིང་། །དངོས་པོའང་ཡོད་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །རྟག་ཏུ་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ཉིད། །\n\nCommentary 1: དེ་བས་ན་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། དེ་ལྟར་འགག་པ་ཡོད་མིན་ཞིང་དངོས་པོ་སྐྱེ་བའང་ཡོད་པ་མིན་པ་དེའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་མ་འགག་པ་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThus, since there is no cessation,\nAnd no real entities exist,\nAll these beings\nAre eternally unborn and unceased.\n\n\nThis translation captures the core philosophical idea expressed in the Tibetan verse, which emphasizes the ultimate non-existence of arising and cessation, and the consequent nature of all beings as fundamentally unborn and unceased from an absolute perspective. The commentaries support this interpretation by elaborating on the idea that all beings should be understood as without birth and without cessation, existing in a state of primordial peace and natural nirvana.", + "translation": "Thus, since there is no cessation,\nAnd no real entities exist,\nAll these beings\nAre eternally unborn and unceased." } } }, @@ -18887,6 +47685,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འགྲོ་བ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། །རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ཆུ་ཤིང་འདྲ། །མྱ་ངན་འདས་དང་མ་འདས་པའང་། །དེ་ཉིད་དུ་ན་ཁྱད་པར་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBeings are like a dream;\nWhen analyzed, they are like a plantain tree.\nBetween nirvana and non-nirvana,\nIn reality, there is no difference.\n", "translation": "Beings are like a dream;\nWhen analyzed, they are like a plantain tree.\nBetween nirvana and non-nirvana,\nIn reality, there is no difference." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའགྲོ་བ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། །རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ཆུ་ཤིང་འདྲ། །མྱ་ངན་འདས་དང་མ་འདས་པའང་། །དེ་ཉིད་དུ་ན་ཁྱད་པར་མེད། །\n\nCommentary 1: འགྲོ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རིས་དྲུག་གོ། །དེ་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བ་ནི་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བའོ། །ཡང་དག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་པའོ། །ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐ་དད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་སེམས་ཅན་ཁམས། །དེས་ན་དོན་ལ་ཐ་དད་མེད། །བདག་ཉིད་དང་ནི་གཞན་དག་ཏུ། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཁྱེད་ཀྱིས་བཞེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །འཕྲོག་པ་ནི་ཕྱིར་ཁྱེར་བའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། འགྲོ་བ་སྣང་ཡང་མི་བདེན་པ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་སྙིང་པོ་མེད་པས་ཆུ་ཤིང་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཤིང་རློན་པའི་སྡོང་པོ་ལ། །སྙིང་པོ་འདོད་ཕྱིར་མི་ཡིས་དེ་གཤགས་ཀྱང་། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཀུན་ལ་སྙིང་པོ་མེད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མ་འདས་པ་འཁོར་བའང་དེ་ཉིད་དུ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་དེ། །མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nSentient beings are like a dream;\nWhen analyzed, they are like a plantain tree.\nBetween nirvana and non-nirvana,\nIn reality, there is no difference.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which compares the nature of sentient beings to dreams and plantain trees (which have no solid core), emphasizing the ultimate lack of distinction between samsara and nirvana from the perspective of ultimate truth.", + "translation": "Sentient beings are like a dream;\nWhen analyzed, they are like a plantain tree.\nBetween nirvana and non-nirvana,\nIn reality, there is no difference." } } }, @@ -18910,6 +47713,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདེ་བའང་སྡུག་བསྔལ་གང་ལས་ཡིན། །མི་དགར་ཅི་ཡོད་དགར་ཅི་ཡོད། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་བཙལ་བྱས་ན། །གང་ཞིག་སྲེད་ཅིང་གང་ལ་སྲེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nFrom where does happiness and suffering arise?\nWhat is there to dislike, and what is there to like?\nIf one searches for their very essence,\nWhat is it that craves, and what is craved for?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical inquiry in the original text, questioning the nature of happiness, suffering, likes, dislikes, and desire.", "translation": "tags:\n\n\nFrom where does happiness and suffering arise?\nWhat is there to dislike, and what is there to like?\nIf one searches for their very essence,\nWhat is it that craves, and what is craved for?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདེ་བའང་སྡུག་བསྔལ་གང་ལས་ཡིན། །མི་དགར་ཅི་ཡོད་དགར་ཅི་ཡོད། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་བཙལ་བྱས་ན། །གང་ཞིག་སྲེད་ཅིང་གང་ལ་སྲེད། །\n\nCommentary 1: རེ་ཞིག་སྲེད་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཉིད་དུ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: ཕན་གནོད་གང་ལས་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། སྙན་མི་སྙན་མི་དགར་ཅི་ཡོད་དགར་ཅི་ཡོད། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བཙལ་བར་བྱས་ན་ཡུལ་ཅན་གང་ཞིག་སྲེད་ཅིང་ཡུལ་གང་ལ་སྲེད།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\n\nFrom what do happiness and suffering arise? What is there to dislike, and what is there to like? If one searches for their true nature, who is it that craves, and what is craved for?\n", + "translation": "From what do happiness and suffering arise? What is there to dislike, and what is there to like? If one searches for their true nature, who is it that craves, and what is craved for?" } } }, @@ -18933,6 +47741,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔྱད་ན་གསོན་པོའི་འཇིག་རྟེན་འདི། །གང་ཞིག་འདིར་ནི་འཆི་འགྱུར་ཏེ། །འབྱུང་འགྱུར་གང་ཡིན་བྱུང་གྱུར་གང་། །གཉེན་དང་བཤེས་ཀྱང་གང་ཞིག་ཡིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWhen examined, this world of the living -\nWho here is destined to die?\nWho is yet to come, who has already come?\nWho are our relatives and friends?\n", "translation": "When examined, this world of the living -\nWho here is destined to die?\nWho is yet to come, who has already come?\nWho are our relatives and friends?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔྱད་ན་གསོན་པོའི་འཇིག་རྟེན་འདི། །གང་ཞིག་འདིར་ནི་འཆི་འགྱུར་ཏེ། །འབྱུང་འགྱུར་གང་ཡིན་བྱུང་གྱུར་གང་། །གཉེན་དང་བཤེས་ཀྱང་གང་ཞིག་ཡིན། །\n\nCommentary 1: གསོན་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་ནོ། །\n\nCommentary 2: དཔྱད་ན་གསོན་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་མ་གྲུབ་པས་གང་ཞིག་འདིར་ནི་འཆི་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་ཕྱི་མ་འབྱུང་འགྱུར་གང་ཡིན་སྔ་མ་བྱུང་གྱུར་གང་། གཉེན་དང་བཤེས་ཀྱང་གང་ཞིག་ཡིན་ཏེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nWhen examined, this world of the living:\nWho here is it that will die?\nWhat is to come, what has come to be?\nAnd who indeed are friends and relatives?\n\n\nThis translation attempts to capture the philosophical inquiry into the nature of existence, life and death, and relationships as presented in the original Tibetan verse, while taking into account the commentaries that emphasize the illusory nature of the \"world of the living\" and the beings within it.", + "translation": "When examined, this world of the living:\nWho here is it that will die?\nWhat is to come, what has come to be?\nAnd who indeed are friends and relatives?" } } }, @@ -18956,6 +47769,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་འདྲ་བར་ནི། །བདག་འདྲས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་གྱིས། །བདག་ཉིད་བདེ་བར་འདོད་རྣམས་ནི། །འཐབ་དང་སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་དག་གིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nAll things are like space;\nMay I fully grasp this, as I am.\nThose who desire their own happiness,\nThrough causes of conflict and excitement,\n", "translation": "All things are like space;\nMay I fully grasp this, as I am.\nThose who desire their own happiness,\nThrough causes of conflict and excitement," + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་འདྲ་བར་ནི། །བདག་འདྲས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་གྱིས། །བདག་ཉིད་བདེ་བར་འདོད་རྣམས་ནི། །འཐབ་དང་སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་དག་གིས། །\n\nCommentary 1: མཁའ་ཞེས་པ་ནི་བརྟགས་པས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ། །བདག་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་བདག་དང་འདྲ་བར་བདེན་པ་མཐོང་བའོ། །འདི་ལྟར་གང་འཐབ་པ་དང་སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་དག་གིས་\n\nCommentary 2: དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཅིར་ཡང་མ་གྲུབ་པར་ཞི་བའི་ལྷ་བདག་དང་འདྲ་བར་གནས་ལུགས་ལ་དཔྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། དམིགས་པ་དང་། རྣམ་པའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཚེ་འདིར་ཚེགས་ཀྱིས་འཚོ་བ་ནི། བདག་ཉིད་བདེ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ནི་འཐབ་པ་དང་ཕན་གདགས་པར་སྤྲོ་བའི་རྒྱུ་དག་གིས་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nAll phenomena are like space;\nMay those like myself fully grasp this.\nThose who desire their own happiness\nThrough causes of conflict and excitement,\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning conveyed in the original Tibetan and elaborated on in the commentaries. The first two lines express the emptiness of all phenomena, likening them to space, and encourage realizing this truth. The last two lines refer to those who seek happiness through misguided means of conflict and worldly excitement, setting up a contrast with the peaceful, space-like nature of reality described earlier.", + "translation": "All phenomena are like space;\nMay those like myself fully grasp this.\nThose who desire their own happiness\nThrough causes of conflict and excitement," } } }, @@ -18979,6 +47797,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རབ་ཏུ་འཁྲུག་དང་དགའ་བར་བྱེད། །མྱ་ངན་འབད་རྩོལ་རྩོད་པ་དང་། །ཕན་ཚུན་གཅོད་དང་འབིགས་པ་དང་། །སྡིག་དག་གིས་ནི་ཚེགས་ཆེན་འཚོ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThey become greatly agitated and rejoice,\nGrieve, strive, and argue,\nCut and pierce each other,\nAnd live with great difficulty due to their misdeeds.\n", "translation": "They become greatly agitated and rejoice,\nGrieve, strive, and argue,\nCut and pierce each other,\nAnd live with great difficulty due to their misdeeds." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརབ་ཏུ་འཁྲུག་དང་དགའ་བར་བྱེད། །མྱ་ངན་འབད་རྩོལ་རྩོད་པ་དང་། །ཕན་ཚུན་གཅོད་དང་འབིགས་པ་དང་། །སྡིག་དག་གིས་ནི་ཚེགས་ཆེན་འཚོ། །\n\nCommentary 1: ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་སེམས་དཀྲུགས་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འཁྲུག་པར་བྱེད་པའི་འཁྲུག་པའོ། །དགའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་སེམས་ཁྲལ་ཏེ་བྲང་བརྡུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཚེ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །མི་རང་འཚོང་བ་ནི་འཚོང་བའི་ཕྱིར་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །སྡིག་པ་སྟེ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་སོ། །\n\nCommentary 2: ཡིད་རབ་ཏུ་འཁྲུག་པ་དང་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་། བདེ་བ་མ་ཐོབ་པས་མྱ་ངན་དང་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་རང་གི་སྒོ་གསུམ་གྱིས་འབད་རྩོལ་དང་། གཞན་ལ་རྩོད་པ་དང་། བདག་གཞན་ཕན་ཚུན་ལུས་གཅོད་པ་དང་འབིགས་པ་དང་སྡིག་པ་མང་པོ་དག་གིས་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཚོ་བར་སྣང་ངོ་། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nThey become greatly agitated and experience joy. They grieve, exert effort, and argue. They mutually harm and wound each other. They live with great difficulty due to many misdeeds.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan text, describing how ordinary beings experience a range of turbulent emotions and harmful actions, leading to a difficult life filled with negativity and struggle.", + "translation": "They become greatly agitated and experience joy. They grieve, exert effort, and argue. They mutually harm and wound each other. They live with great difficulty due to many misdeeds." } } }, @@ -19002,6 +47825,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདེ་འགྲོར་ཡང་དང་ཡང་འོངས་ཏེ། །བདེ་བ་མང་པོ་སྤྱད་སྤྱད་ནས། །ཤི་ནས་ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ནི། །ཡུན་རིང་མི་བཟད་རྣམས་སུ་ལྟུང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nHaving come again and again to happy rebirths,\nAnd having experienced many pleasures,\nAfter death, one falls into the sufferings\nOf lower realms, unbearable for a long time.\n", "translation": "Having come again and again to happy rebirths,\nAnd having experienced many pleasures,\nAfter death, one falls into the sufferings\nOf lower realms, unbearable for a long time." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདེ་འགྲོར་ཡང་དང་ཡང་འོངས་ཏེ། །བདེ་བ་མང་པོ་སྤྱད་སྤྱད་ནས། །ཤི་ནས་ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ནི། །ཡུན་རིང་མི་བཟད་རྣམས་སུ་ལྟུང་། །\n\nCommentary 1: དེ་ནས་ཤི་ནས་ངན་འགྲོར་ལྟུང་བ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་རོ། །ཡུན་རིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་རིང་དུ་འབྱུང་བའོ། །མི་བཟད་ཅེས་པ་ནི་བསྲན་དཀའ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཕྱི་མར་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི། བདེ་འགྲོ་ཡང་དང་ཡང་དུ་འོངས་ནས་བདེ་བ་མང་པོ་སྤྱོད་པར་བྱས་ནས་ཀྱང་ཤི་ནས་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡུན་རིང་ཞིང་མི་བཟད་པ་རྣམས་སུ་ལྷུང་བར་སྣང་ངོ་། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nHaving come again and again to happy realms,\nAnd having experienced many pleasures,\nAfter death, one falls into the lower realms,\nExperiencing long-lasting, unbearable sufferings.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which describes the cycle of rebirth where beings experience temporary happiness in higher realms, but due to their karma, eventually fall into lower realms of intense and prolonged suffering after death.", + "translation": "Having come again and again to happy realms,\nAnd having experienced many pleasures,\nAfter death, one falls into the lower realms,\nExperiencing long-lasting, unbearable sufferings." } } }, @@ -19025,6 +47853,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྲིད་པ་ན་ནི་གཡང་ས་མང་། །དེར་ནི་དེ་ཉིད་མིན་འདི་འདྲ། །དེར་ཡང་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་ན། །སྲིད་ན་དེ་ཉིད་འདི་འདྲ་མེད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nIn samsara there are many pitfalls.\nThere, it is not like this reality.\nThere too, due to mutual contradictions,\nIn samsara, there is no such reality.\n", "translation": "In samsara there are many pitfalls.\nThere, it is not like this reality.\nThere too, due to mutual contradictions,\nIn samsara, there is no such reality." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྲིད་པ་ན་ནི་གཡང་ས་མང་། །དེར་ནི་དེ་ཉིད་མིན་འདི་འདྲ། །དེར་ཡང་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་ན། །སྲིད་ན་དེ་ཉིད་འདི་འདྲ་མེད། །\n\nCommentary 1: ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཡང་ས་ནི་ཡ་ང་བའི་སའོ། །དེ་ནི་སྟེ་སྲིད་པར་རོ། །དེ་ཉིད་མིན་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྨོངས་པས་དཀྲུགས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་འདྲ་ཞེས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་བརྗོད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་ཞེས་པ་ནི་འཚོ་བའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ཁྲུས་དང་། བསྐུ་བྱུག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་།\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་སྲིད་པ་སྤྱིའི་ཉེས་པ་ལ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཐར་པ་དང་འགལ་བ་ནི། སྲིད་པ་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཡང་ས་མང་ཞིང་དེར་ནི་ཐར་པའི་ཐབས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་མིན་པར་གཟུགས་སོགས་བདེན་པར་འཛིན་པ་འདི་འདྲ་དང་ལྡན་པའི་སྐབས་དེར་ཡང་སྟོང་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བས་ན། སྲིད་པ་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་འདི་འདྲ་མེད་པས།\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries:\n\n\nIn the realm of existence, there are many perilous pitfalls.\nHere, there is no true understanding of reality.\nSince there are mutual contradictions,\nIn existence, there is no such genuine realization.\n\n\nThis translation attempts to capture the key ideas that:\n1. Samsaric existence is full of dangers and suffering\n2. In this state, beings lack true understanding of reality\n3. There are contradictions between grasping at phenomena as real and realizing emptiness\n4. Therefore, genuine realization of the ultimate nature of reality is not found within cyclic existence", + "translation": "In the realm of existence, there are many perilous pitfalls.\nHere, there is no true understanding of reality.\nSince there are mutual contradictions,\nIn existence, there is no such genuine realization." } } }, @@ -19048,6 +47881,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེར་ཡང་གསོན་དང་ནད་མེད་ཀྱི། །བྱེད་དང་བཀྲེས་ནའི་ངལ་བ་དང་། །གཉིད་དང་འཚེ་དང་དེ་བཞིན་དུ། །བྱིས་དང་འགྲོགས་པ་དོན་མེད་ཀྱིས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThere too, living and being healthy,\nActing and the fatigue of hunger,\nSleep and harm, and likewise,\nChildishness and pointless association.\n", "translation": "There too, living and being healthy,\nActing and the fatigue of hunger,\nSleep and harm, and likewise,\nChildishness and pointless association." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེར་ཡང་གསོན་དང་ནད་མེད་ཀྱི། །བྱེད་དང་བཀྲེས་ནའི་ངལ་བ་དང་། །གཉིད་དང་འཚེ་དང་དེ་བཞིན་དུ། །བྱིས་དང་འགྲོགས་པ་དོན་མེད་ཀྱིས། །\n\nCommentary 1: ནད་མེད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རྩུབ་པ་ཁ་ཏན་ཏེ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བཀྲེས་པ་ནི་ལྟོགས་པའོ། །ནད་ནི་ན་བའོ། །ངལ་བ་ནི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །གཉིད་ནི་གཉིད་ལོག་པའོ། །འཚེ་བ་ནི་ཐོ་འཚམས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚེ་འཛིན་པ་ནི་ཚེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཚེ་གནས་དུས་དེར་ཡང་གསོན་པ་དང་ནད་མེད་ཀྱི་ཐབས་སོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་ངལ་བ་དང་གཉིད་དང་གཞན་གྱིས་འཚེ་བ་དང་། དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་དང་འགྲོག་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་ཀྱི་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nEven then, [one's time is spent on] staying alive and maintaining health,\nDoing [various activities], and the fatigue of hunger,\nSleep and harm [from others], and likewise,\nAssociating with children and [engaging in] meaningless [activities].\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, which describes various activities and experiences that occupy one's time in life, many of which are portrayed as ultimately meaningless or burdensome according to the Buddhist perspective presented in the text.", + "translation": "Even then, [one's time is spent on] staying alive and maintaining health,\nDoing [various activities], and the fatigue of hunger,\nSleep and harm [from others], and likewise,\nAssociating with children and [engaging in] meaningless [activities]." } } }, @@ -19071,6 +47909,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཚེ་ནི་དོན་མེད་མྱུར་འདའ་ཡི། །རྣམ་དཔྱོད་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། །དེར་ཡང་རྣམ་གཡེང་གོམས་པ་ནི། །བཟློག་པའི་ཐབས་ནི་ག་ལ་ཡོད། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nLife passes quickly without meaning,\nTrue wisdom is extremely hard to find.\nEven then, the habit of distraction\nHow can there be a method to reverse?\n", "translation": "Life passes quickly without meaning,\nTrue wisdom is extremely hard to find.\nEven then, the habit of distraction\nHow can there be a method to reverse?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཚེ་ནི་དོན་མེད་མྱུར་འདའ་ཡི། །རྣམ་དཔྱོད་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ། །དེར་ཡང་རྣམ་གཡེང་གོམས་པ་ནི། །བཟློག་པའི་ཐབས་ནི་ག་ལ་ཡོད། །\n\nCommentary 1: མྱུར་བ་ནི་མགྱོགས་པའོ། །བདེན་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལའང་ཞེས་པ་ནི་བདེན་པ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་རྒོད་པར་གྱུར་པའོ། །གལ་སྟེ་(ཏེ་)རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །དེང་ན་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའོ། །\n\nCommentary 2: ཚེ་འདི་དོན་མེད་དུ་མྱུར་དུ་འདའ་ཞིང་། སྣང་བ་བདེན་མེད་དུ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་བས་ན། དེར་ཡང་དངོས་པོར་ཞེན་པའི་རྣམ་གཡེངས་ཐོག་མེད་ནས་གོམས་པ་དེ་བཟློག་པའི་ཐབས་ནི་ག་ལ་ཡོད།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nLife passes swiftly without meaning;\nTrue wisdom is extremely difficult to attain.\nEven then, the habit of distraction\nIs so ingrained, how can it be reversed?\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, emphasizing the fleeting nature of life, the rarity of genuine wisdom, and the deeply ingrained habit of mental distraction that is challenging to overcome.", + "translation": "Life passes swiftly without meaning;\nTrue wisdom is extremely difficult to attain.\nEven then, the habit of distraction\nIs so ingrained, how can it be reversed?" } } }, @@ -19094,6 +47937,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེར་ཡང་ངན་སོང་ཆེན་པོར་ནི། །ལྟུང་ཕྱིར་བདུད་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད། །དེར་ནི་ལོག་པའི་ལམ་མང་ཞིང་། །ཐེ་ཚོམ་ལས་ཀྱང་བརྒལ་དཀའ་སྟེ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nEven there, in the great lower realms,\nDemons strive to cause one to fall.\nThere are many wrong paths there,\nAnd doubt is difficult to overcome.\n", "translation": "Even there, in the great lower realms,\nDemons strive to cause one to fall.\nThere are many wrong paths there,\nAnd doubt is difficult to overcome." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེར་ཡང་ངན་སོང་ཆེན་པོར་ནི། །ལྟུང་ཕྱིར་བདུད་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད། །དེར་ནི་ལོག་པའི་ལམ་མང་ཞིང་། །ཐེ་ཚོམ་ལས་ཀྱང་བརྒལ་དཀའ་སྟེ། །\n\nCommentary 1: ངན་འགྲོ་ཆེན་པོ་ནི་མནར་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྟུང་བར་བྱེད་པ་ནི་ལྟུང་བར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །ལོག་པའི་ལམ་ནི་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པ་རྣམས་སོ། །གསོ་བ་སྟེ་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་ཐུབ་པར་དཀའ་བའོ། །\n\nCommentary 2: རང་ལ་མཐུན་རྐྱེན་མ་ཚང་བར་མ་ཟད་ཀྱི་གཞན་གྱིས་འགལ་རྐྱེན་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེར་ཡང་ངན་སོང་ཆེན་པོར་ནི་ལྟུང་ཕྱིར་བདུད་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅིང་དེར་ནི་བདུད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལོག་པའི་ལམ་མང་ཞིང་། ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལས་ཀྱང་བརྒལ་བར་དཀའ་སྟེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nMoreover, in the great lower realms,\nDemons strive diligently to cause one to fall.\nThere, many wrong paths abound,\nAnd it is difficult to overcome even doubt.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, explaining that in the lower realms of existence, malevolent forces actively work to lead beings astray. It emphasizes the prevalence of misleading paths and the challenge of overcoming doubt to find the correct spiritual way.", + "translation": "Moreover, in the great lower realms,\nDemons strive diligently to cause one to fall.\nThere, many wrong paths abound,\nAnd it is difficult to overcome even doubt." } } }, @@ -19117,6 +47965,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སླར་ཡང་དལ་བ་རྙེད་དཀའ་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་རྙེད་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་སྤང་དཀའ་སྟེ། །ཨེ་མ་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱུད་པར་གྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nOnce again, this leisure is difficult to find,\nAnd encountering a Buddha is extremely rare.\nThe river of afflictions is hard to cross.\nAlas, suffering continues on and on.\n", "translation": "Once again, this leisure is difficult to find,\nAnd encountering a Buddha is extremely rare.\nThe river of afflictions is hard to cross.\nAlas, suffering continues on and on." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསླར་ཡང་དལ་བ་རྙེད་དཀའ་ཞིང་། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་རྙེད་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་སྤང་དཀའ་སྟེ། །ཨེ་མ་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱུད་པར་གྱུར། །\n\nCommentary 1: དལ་འབྱོར་ཏེ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་སྐབས་རྙེད་པར་དཀའ་བའོ། །ཨེ་མའོ་ཞེས་པ་ནི། སྐྱོ་བའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་དག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་སླར་ཡང་དལ་བ་རྙེད་དཀའ་ཞིང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་རྙེད་པ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་ལ་ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་སྤང་དཀའ་སྟེ། ཨེ་མ་འཁོར་བ་འདི་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱུད་མར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྩེ་བས་སྨྲས་པའོ། །\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nOnce again, it is difficult to obtain the freedoms and advantages [of a precious human rebirth],\nAnd extremely difficult to encounter the arising of a Buddha.\nThe rivers of afflictions are hard to abandon,\nAlas, [beings] are bound to a continuum of suffering.\n", + "translation": "Once again, it is difficult to obtain the freedoms and advantages [of a precious human rebirth],\nAnd extremely difficult to encounter the arising of a Buddha.\nThe rivers of afflictions are hard to abandon,\nAlas, [beings] are bound to a continuum of suffering." } } }, @@ -19140,6 +47993,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་། །རང་སྡུག་མི་མཐོང་གང་ཡིན་པ། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོར་གནས་འདི་དག །ཀྱི་ཧུད་མྱ་ངན་བྱ་བར་འོས། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nThough suffering so intensely,\nThose who do not see their own misery,\nThese beings dwelling in the river of suffering -\nAlas! They are worthy of lamentation.\n", "translation": "Though suffering so intensely,\nThose who do not see their own misery,\nThese beings dwelling in the river of suffering -\nAlas! They are worthy of lamentation." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་། །རང་སྡུག་མི་མཐོང་གང་ཡིན་པ། །སྡུག་བསྔལ་ཆུ་བོར་གནས་འདི་དག །ཀྱི་ཧུད་མྱ་ངན་བྱ་བར་འོས། །\n\nCommentary 1: སྡུག་བསྔལ་རྙེད་པ་ནི་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་དཀའ་བླ་ཐོབ་པའོ། །ཀྱེ་མ་ཀྱི་ཧུད་ཅེས་པ་ནི་སྐྱོ་ནས་ཡ་མཚན་དུ་གྱུར་པའོ། །རབ་ཏུ་གདུངས་པ་ནི་བཅུམ་པར་གྱུར་པའོ། །མི་མཐོང་བ་ནི་མི་ལྟ་བའོ། །གང་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ནོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་སྡུག་བསྔལ་བདེ་བར་འཛིན་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་ཀྱང་རང་སྡུག་བསྔལ་དང་དེའི་རྒྱུ་ལ་ཞུགས་པ་མ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོར་གནས་པ་འདི་དག་ཀྱི་ཧུད་མྱ་ངན་བྱ་བར་འོས་ཏེ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nAlthough they suffer intensely,\nThose who do not see their own suffering,\nThese beings dwelling in a river of suffering,\nAlas! They are worthy of lamentation.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, emphasizing how beings are immersed in great suffering but fail to recognize their own predicament, which makes them objects of compassion and sorrow for those who understand their true condition.", + "translation": "Although they suffer intensely,\nThose who do not see their own suffering,\nThese beings dwelling in a river of suffering,\nAlas! They are worthy of lamentation." } } }, @@ -19163,6 +48021,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ཡང་ཡང་ཁྲུས། །བྱས་ཏེ་ཡང་ཡང་མེར་འཇུག་པ། །དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར། །གནས་ཀྱང་བདག་ཉིད་བདེར་རློམ་བཞིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nJust as someone who repeatedly bathes\nThen repeatedly enters into fire,\nSimilarly, though dwelling in extreme suffering,\nThey imagine themselves to be in bliss.\n", "translation": "Just as someone who repeatedly bathes\nThen repeatedly enters into fire,\nSimilarly, though dwelling in extreme suffering,\nThey imagine themselves to be in bliss." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ཡང་ཡང་ཁྲུས། །བྱས་ཏེ་ཡང་ཡང་མེར་འཇུག་པ། །དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར། །གནས་ཀྱང་བདག་ཉིད་བདེར་རློམ་བཞིན། །\n\nCommentary 1: ཚུལ་དང་མཐུན་པའི་དཔེ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཁྲུས་བྱས་ནས་ཏེ། ཁྲུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱས་ནས་གྲང་བས་ཉེན་ནས་བདེ་བར་འདོད་པས་མེར་འཇུག་པ་ནི་ལུས་བསྲོ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟེ་བརྗོད་པའི་རིམ་པ་ལྟར་ན་མི་བདེ་བར་གནས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མེས་ཁྱུར་མིད་བྱས་པའོ། །\n\nCommentary 2: དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ཡང་ཡང་ཁྲུས་བྱས་ཤིང་ཡང་ཡང་མེར་འཇུག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་ཀྱང་། དེ་ལ་བདག་ཉིད་བདེ་བར་རློམ་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་རློམ་པ་ཡིན་པས་སོ།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nFor example, just as someone repeatedly bathes\nAnd then repeatedly enters into fire,\nThus, although dwelling in extreme suffering,\nThey imagine themselves to be in pleasure.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which uses an analogy to illustrate how beings can mistakenly perceive suffering as pleasure. The commentaries clarify that this refers to someone who bathes and then enters fire to warm up, not realizing they are actually causing themselves more suffering while believing they are pursuing comfort.", + "translation": "For example, just as someone repeatedly bathes\nAnd then repeatedly enters into fire,\nThus, although dwelling in extreme suffering,\nThey imagine themselves to be in pleasure." } } }, @@ -19186,6 +48049,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་རྒ་དང་འཆི་མེད་པ། །བཞིན་དུ་སྤྱོད་པས་གནས་རྣམས་ལ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་བསད་བྱས་ནས། །ངན་སོང་ལྟུང་བ་མི་བཟད་འོང་། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose who live as if there were no aging and death,\nFirst indulging in all kinds of behaviors,\nWill later fall into the unbearable\nLower realms of existence.\n", "translation": "Those who live as if there were no aging and death,\nFirst indulging in all kinds of behaviors,\nWill later fall into the unbearable\nLower realms of existence." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་རྒ་དང་འཆི་མེད་པ། །བཞིན་དུ་སྤྱོད་པས་གནས་རྣམས་ལ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་བསད་བྱས་ནས། །ངན་སོང་ལྟུང་བ་མི་བཟད་འོང་། །\n\nCommentary 1: ཨེ་མའོ་བདག་ཉིད་ལ་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་བག་མེད་པ་ཡང་མ་རིག་གོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཆི་བ་ནི་ཤི་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཕོ་བ་སྟེ་ད་རུང་མ་རིག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རོལ་པ་ནི་གང་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ལོངས་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཡང་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལ་སྤྱོད་པས་གནས་པ་རྣམས་ལ་དང་པོ་ཉིད་དུ་འཆི་བདག་གིས་གསོད་པར་བྱས་ནས། དེ་ནས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་འོང་བས་འདི་དག་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་འབྲས་འདིས་བཅིངས་སོ། །ཞེས་དགོངས་སོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nThus, those who live carelessly,\nAs if there were no aging and death,\nFirst they are slain by the Lord of Death,\nThen they fall into unbearable lower realms.\n\n\nThis translation attempts to capture the meaning that people who live heedlessly, ignoring the realities of aging and death, will first be overcome by death itself and then suffer the consequences of rebirth in lower realms due to their careless actions. The commentaries emphasize the ignorance of those who act as if they were free from aging and death, and the severe suffering that results from such behavior.", + "translation": "Thus, those who live carelessly,\nAs if there were no aging and death,\nFirst they are slain by the Lord of Death,\nThen they fall into unbearable lower realms." } } }, @@ -19209,6 +48077,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མེས་གདུངས་ལ། །བསོད་ནམས་སྤྲིན་ལས་ལེགས་འཁྲུངས་པའི། །རང་གི་བདེ་བའི་ཚོགས་ཆར་གྱིས། །ཞི་བྱེད་པར་བདག་ནམ་ཞིག་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, when tormented by the fires of suffering,\nMay I someday become one who pacifies\nWith a rain shower of my own happiness,\nWell-arisen from clouds of merit.\n", "translation": "Thus, when tormented by the fires of suffering,\nMay I someday become one who pacifies\nWith a rain shower of my own happiness,\nWell-arisen from clouds of merit." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མེས་གདུངས་ལ། །བསོད་ནམས་སྤྲིན་ལས་ལེགས་འཁྲུངས་པའི། །རང་གི་བདེ་བའི་ཚོགས་ཆར་གྱིས། །ཞི་བྱེད་པར་བདག་ནམ་ཞིག་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: འཇིགས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པར་སྟེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་བདེ་བའོ། །བྱེད་པ་ནི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ལས། བདེ་བར་སྨོན་པ་ནི། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མེས་གདུངས་པ་རྣམས་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྤྲིན་ལས་ལེགས་པར་བྱུང་བའི་རང་གི་བདེ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་གྱིས་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ཞི་བར་བྱེད་པར་ནམ་ཞིག་འགྱུར།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nWhen will I become one who pacifies\nThose tormented by the fires of suffering,\nWith a rain shower of my own happiness,\nWell-born from clouds of merit?\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, expressing the aspiration to relieve others' suffering through one's own accumulated merit and happiness. The commentaries help clarify that the \"fires\" refer to unbearable suffering, while \"pacifying\" means bringing happiness or peace.", + "translation": "When will I become one who pacifies\nThose tormented by the fires of suffering,\nWith a rain shower of my own happiness,\nWell-born from clouds of merit?" } } }, @@ -19232,6 +48105,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ནམ་ཞིག་དམིགས་པ་མེད་ཚུལ་དུ། །གུས་པས་བསོད་ནམས་ཚོགས་བསགས་ཏེ། །དམིགས་པས་ཕུང་བར་འགྱུར་རྣམས་ལ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པར་འགྱུར། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nAt some point, in a non-conceptual way,\nRespectfully accumulating merit,\nFor those ruined by conceptualization,\nI will teach emptiness.\n", "translation": "At some point, in a non-conceptual way,\nRespectfully accumulating merit,\nFor those ruined by conceptualization,\nI will teach emptiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nནམ་ཞིག་དམིགས་པ་མེད་ཚུལ་དུ། །གུས་པས་བསོད་ནམས་ཚོགས་བསགས་ཏེ། །དམིགས་པས་ཕུང་བར་འགྱུར་རྣམས་ལ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པར་འགྱུར། །\n\nCommentary 1: དམིགས་པ་མེད་པར་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང་སྟེར་བའོ། །སོ་སོར་འཛིན་པ་པོ་སྟེ་གསུམ་མི་དམིགས་པར་གུས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པའོ། །དམིགས་པས་ཕུང་བ་ནི་དམིགས་པར་ལྟ་བས་ཕུང་བ་སྟེ། གང་དེ་དག་རྣམས་ལ་ནམ་གྱི་ཚེ་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ཕན་པའི་རྒྱུར་སྨོན་པ་ནི། ནམ་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གུས་པས་ཐབས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ཏེ་རང་གི་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་ནས་གཞན་དམིགས་པས་སྦྱང་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་དུ་དགོངས་པས་སོ། །ལེའུ་དགུ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the provided commentaries:\n\n\nAt some point, in a manner free from conceptual focus,\nMay I respectfully accumulate a collection of merit.\nThen for those who are ruined by conceptual fixation,\nMay I become one who teaches emptiness.\n\n\nThis translation attempts to capture the essence of the verse, which speaks about accumulating merit without conceptual grasping, and then using that merit to teach the profound wisdom of emptiness to those who are trapped in conceptual thinking. The commentaries emphasize the importance of non-conceptual practice in accumulating merit, and the ultimate goal of helping others understand emptiness.", + "translation": "At some point, in a manner free from conceptual focus,\nMay I respectfully accumulate a collection of merit.\nThen for those who are ruined by conceptual fixation,\nMay I become one who teaches emptiness." } } }, @@ -19255,6 +48133,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ལ། །འཇུག་པ་རྣམ་པར་བརྩམས་པ་ཡི། །དགེ་བ་གང་དེས་འགྲོ་བ་ཀུན། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ལ་འཇུག་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy the virtue of my composing\nThis treatise on entering the conduct of enlightenment,\nMay all beings enter into\nThe conduct of enlightenment.\n", "translation": "By the virtue of my composing\nThis treatise on entering the conduct of enlightenment,\nMay all beings enter into\nThe conduct of enlightenment." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ལ། །འཇུག་པ་རྣམ་པར་བརྩམས་པ་ཡི། །དགེ་བ་གང་དེས་འགྲོ་བ་ཀུན། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ལ་འཇུག་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: ད་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་བསམས་པ་ནི་རྣམ་པར་དཔྱད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་བརྩམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་གཉིས་ཏེ། བསོད་ནམས་བསྔོ་བ་དང་། བཀའ་དྲིན་དྲན་པའི་ཕྱག་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། གདུལ་བྱ་གཞན་དོན་དང་། རྩོམ་པ་པོ་རང་གི་དོན་དང་། ཐུན་མོང་བསྟན་པའི་དོན་དུ་བསྔོ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་བདེ་འགྲུབ་པའི་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞེད་དོན་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་བསྔོ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྤྱིའི་དང་། ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་དུ་བསྔོ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། མདོར་བསྟན་པ་དང་། སོ་སོའི་དོན་དུ་དང་། ཐུན་མོང་གི་དོན་དུ་བསྔོ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ཕན་པའི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་ནི། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་ལ། །འཇུག་པ་རྣམ་པར་བརྩམས་པ་ཡི། །དགེ་བ་གང་དེས་འགྲོ་བ་ཀུན། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་ལ་འཇུག་པར་ཤོག །ཅེས་པའོ།།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nBy the virtue of my composing this treatise on entering the conduct of enlightenment, may all beings enter into the conduct of enlightenment.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses the author's dedication of the merit generated from composing the text on bodhisattva conduct. The author wishes that this merit may cause all beings to engage in the practices leading to enlightenment.", + "translation": "By the virtue of my composing this treatise on entering the conduct of enlightenment, may all beings enter into the conduct of enlightenment." } } }, @@ -19278,6 +48161,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ན་ལུས་དང་སེམས། །སྡུག་བསྔལ་ནད་པ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །བདེ་དགའ་རྒྱ་མཚོ་ཐོབ་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nMay all beings in every direction\nWho suffer in body and mind,\nThrough my merit\nAttain an ocean of joy and happiness.\n", "translation": "May all beings in every direction\nWho suffer in body and mind,\nThrough my merit\nAttain an ocean of joy and happiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ན་ལུས་དང་སེམས། །སྡུག་བསྔལ་ནད་པ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །བདེ་དགའ་རྒྱ་མཚོ་ཐོབ་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: དགའ་བ་ནི་ཡི་རང་བའོ། །ཉམས་པ་སྟེ་བྲི་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་བདེ་བའི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་ནི། ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་ན་ལུས་དང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ནད་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དེ་དག་བདག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བདེ་དགའ་རྒྱ་མཚོ་ཐོབ་པར་ཤོག\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nMay all beings in every direction\nWho suffer physically and mentally,\nThrough my merit\nAttain an ocean of happiness and joy.\n", + "translation": "May all beings in every direction\nWho suffer physically and mentally,\nThrough my merit\nAttain an ocean of happiness and joy." } } }, @@ -19301,6 +48189,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་དག་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ། །ནམ་ཡང་བདེ་ལས་ཉམས་མ་གྱུར། །འགྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །བདེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཐོབ་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nFor as long as they remain in samsara,\nMay they never fall from happiness.\nMay all beings attain the unceasing\nJoy of bodhisattvas without interruption.\n", "translation": "For as long as they remain in samsara,\nMay they never fall from happiness.\nMay all beings attain the unceasing\nJoy of bodhisattvas without interruption." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་དག་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ། །ནམ་ཡང་བདེ་ལས་ཉམས་མ་གྱུར། །འགྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །བདེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཐོབ་ཤོག །\n\nCommentary 1: རྒྱུན་མི་ཆད་པ་སྟེ་རྟག་ཏུའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདེ་བ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ནམ་ཡང་བདེ་བ་ལས་ཉམས་པར་མ་གྱུར་ཅིག འགྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །བདེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཤོག །མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། བརྟན་པ་བརྩེ་དང་ལྡན་པའི་སྦྱིན་པ་ཡིས། །སྦྱིན་པའི་བདེ་བ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ལ་ཁམས་གསུམ་ཉེ་བར་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས། །བདེ་བ་དེ་ཡི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nFor as long as they remain in samsara,\nMay they never fall from happiness.\nMay all beings attain the unceasing joy\nOf the bodhisattvas.\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses a wish for beings to maintain happiness until they achieve enlightenment, and to experience the continuous bliss of bodhisattvas. The commentaries emphasize the uninterrupted nature of this happiness and compare it to the joy of giving as described in Buddhist scriptures.", + "translation": "For as long as they remain in samsara,\nMay they never fall from happiness.\nMay all beings attain the unceasing joy\nOf the bodhisattvas." } } }, @@ -19324,6 +48217,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་ཁམས་ན་དམྱལ་བ་དག །གང་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས། །དེ་དག་ཏུ་ནི་ལུས་ཅན་རྣམས། །བདེ་ཅན་བདེ་བས་དགའ་བར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay all beings in the hell realms,\nHowever many exist in the world,\nBe filled with joy and delight\nThrough the bliss of Sukhavati.\n", "translation": "May all beings in the hell realms,\nHowever many exist in the world,\nBe filled with joy and delight\nThrough the bliss of Sukhavati." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་ཁམས་ན་དམྱལ་བ་དག །གང་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས། །དེ་དག་ཏུ་ནི་ལུས་ཅན་རྣམས། །བདེ་ཅན་བདེ་བས་དགའ་བར་ཤོག །\n\nCommentary 1: དེ་ལྟར་སྤྱིར་བརྗོད་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཚ་བའི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ནི་ཡང་སོས་དང་། ཐིག་ནག་དང་། ངུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང་། ངུ་འབོད་དང་། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། བསྡུས་འཇོམས་དང་། མནར་མེད་པ་རྣམས་སོ། །གྲང་བའི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ནི། སོ་ཐམས་ཐམས་པ་དང་། ཀྱི་ཧུད་དང་། ཨ་ཆུ་ཟེར་བ་དང་། ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་དང་། ཆུ་བུར་ཅན་དང་། ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པ་དང་། པདྨ་ལྟར་གས་པ་དང་། པདྨ་ལྟར་གས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་སོ། །བདེ་བ་ཅན་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཞིང་ཁམས་ཏེ། དེའི་བདེ་བས་དགའ་བར་ཤོག་ཤིག་པའོ། མཚོ་ཡས་ཞེས་པ་ནི་འདུས་པའི་ཚོགས་སོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། ངན་འགྲོ་དང་། བདེ་འགྲོའི་དོན་དུ་བསྔོ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གསུམ་སྟེ། དམྱལ་བ་དང་། དུད་འགྲོ་དང་། ཡི་དྭགས་ཀྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བའོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རང་ཞི་བ་དང་། གཞན་གྱི་མཐུས་ཞི་བར་སྨོན་པའོ།། དང་པོ་ལ་བསྟན་བཤད་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ན་དམྱལ་བ་དག །གང་དག་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས། །དེ་དག་ཏུ་ནི་ལུས་ཅན་རྣམས། །བདེ་ཅན་བདེ་བས་དགའ་བར་ཤོག །ཅེས་པའོ།།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nMay all sentient beings in the various hells\nThat exist throughout the world systems\nBe filled with joy through the bliss of Sukhavati,\nThe Pure Land of Buddha Amitabha.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which expresses a wish for beings suffering in hell realms to experience the happiness of Buddha Amitabha's pure land. The commentaries provide context about different types of hot and cold hells, as well as explaining that \"Sukhavati\" (བདེ་བ་ཅན་) refers to Amitabha Buddha's pure land.", + "translation": "May all sentient beings in the various hells\nThat exist throughout the world systems\nBe filled with joy through the bliss of Sukhavati,\nThe Pure Land of Buddha Amitabha." } } }, @@ -19347,6 +48245,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་ཡང་། །དེ་ལ་ཙནྡན་ནགས་སྟུག་ཤོག །ཤལ་མ་རི་ཡི་སྡོང་པོ་ཡང་། །དཔག་བསམ་ཤིང་དུ་འཁྲུངས་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay even forests of sword-like leaves\nBecome dense sandalwood groves.\nMay even thorn tree trunks\nBe transformed into wish-fulfilling trees.\n", "translation": "May even forests of sword-like leaves\nBecome dense sandalwood groves.\nMay even thorn tree trunks\nBe transformed into wish-fulfilling trees." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nརལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་ཡང་། །དེ་ལ་ཙནྡན་ནགས་སྟུག་ཤོག །ཤལ་མ་རི་ཡི་སྡོང་པོ་ཡང་། །དཔག་བསམ་ཤིང་དུ་འཁྲུངས་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: ཉེ་བའི་དམྱལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །རལ་གྲི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རལ་གྲིའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུའི་ལོ་འདབ་དང་གང་ལྡན་པའི་གནས་དེ་རལ་གྲིའི་ལོ་མ་ནགས་ཚལ་ལོ། །དགའ་ཚལ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལོ། །དེ་ཉིད་སྡུ་གུ་སྟེ་བདེ་བ་སྟེར་བྱེད་དོ། །གང་གཞན་གྱི་བུད་མེད་ཡིད་ལ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་མཁོ་དགུར་ལྡན་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་འདོད་ལྡན་མ་རབ་ཏུ་སྣང་བས་ན་སྤྲུལ་པ་སྟེ། ཤལ་མ་རིའི་སྡོང་པོ་ཡང་དེའོ། །དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ནི་དཔག་བསམ་གྱི་སྡོང་པོའོ། །འཁྲུང་བར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: རལ་གྲི་ལོ་མའི་ནགས་ཚལ་ཡང་། །དེ་ལ་དགའ་ཚལ་སྡུག་གུར་ཤོག །ཤལ་མ་ལི་ཡི་སྡོང་པོ་དག །དཔག་བསམ་ཤིང་དུ་འཁྲུངས་པར་ཤོག།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nMay the forest of sword-like leaves become a dense sandalwood grove.\nMay the trunks of the cotton tree become wish-fulfilling trees.\n\nThis translation reflects the aspiration for transforming harsh and painful environments (like forests with sword-like leaves and thorny cotton trees) into pleasant and beneficial ones (like fragrant sandalwood groves and wish-fulfilling trees). It's a prayer for turning suffering into happiness and difficulty into ease.", + "translation": "May the forest of sword-like leaves become a dense sandalwood grove.\nMay the trunks of the cotton tree become wish-fulfilling trees." } } }, @@ -19370,6 +48273,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཐིང་རིལ་ངུར་པ་དག་དང་ངང་པ་དང་། །བཞད་སོགས་སྐད་སྙན་འབྱིན་པས་མཛེས་གྱུར་ཅིག །པདྨ་དྲི་བསུང་ཆེ་ལྡན་མཚོ་དག་གིས། །དམྱལ་བའི་ས་ཕྱོགས་དག་ནི་ཉམས་དགར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay it be beautified by the melodious calls\nOf ducks, geese, cranes and other birds.\nMay the regions of hell become delightful\nWith lotus-filled lakes of fragrant scent.\n", "translation": "May it be beautified by the melodious calls\nOf ducks, geese, cranes and other birds.\nMay the regions of hell become delightful\nWith lotus-filled lakes of fragrant scent." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཐིང་རིལ་ངུར་པ་དག་དང་ངང་པ་དང་། །བཞད་སོགས་སྐད་སྙན་འབྱིན་པས་མཛེས་གྱུར་ཅིག །པདྨ་དྲི་བསུང་ཆེ་ལྡན་མཚོ་དག་གིས། །དམྱལ་བའི་ས་ཕྱོགས་དག་ནི་ཉམས་དགར་ཤོག །\n\nCommentary 1: ཆེ་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་ཆད་པ་མེད་པར་ལྡན་པའོ། །ཉམས་དགའ་བ་ནི་སྙིང་དགའ་བའོ། །\n\nCommentary 2: མཐིང་རིལ་ངུར་པ་དག་དང་ངང་པ་དང་། །བཞད་སོགས་སྐད་སྙན་འབྱིན་པས་མཛེས་གྱུར་ཅིག །པདྨ་དྲི་བསུང་ཆེ་ལྡན་མཚོ་དག་གིས། །དམྱལ་བའི་ས་ཕྱོགས་དག་ནི་ཉམས་དགར་ཤོག།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nMay the regions of hell be beautified by blue ducks, ruddy geese, swans,\nAnd other birds making melodious sounds.\nMay the hellish places become delightful\nWith lakes full of lotuses emitting great fragrance.", + "translation": "May the regions of hell be beautified by blue ducks, ruddy geese, swans,\nAnd other birds making melodious sounds.\nMay the hellish places become delightful\nWith lakes full of lotuses emitting great fragrance." } } }, @@ -19393,6 +48301,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སོལ་ཕུང་དེ་དག་རིན་ཆེན་ཕུང་པོར་གྱུར། །ས་བསྲེགས་ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་བསྟར་བར་ཤོག །བསྡུས་འཇོམས་རི་བོ་རྣམས་ཀྱང་མཆོད་པ་ཡི། །གཞལ་མེད་ཁང་གྱུར་བདེ་གཤེགས་གང་བར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay heaps of coal transform into piles of jewels.\nMay the scorched earth become a crystal ground.\nMay the crushed mountains turn into offering palaces,\nFilled with sugatas in immeasurable mansions.\n", "translation": "May heaps of coal transform into piles of jewels.\nMay the scorched earth become a crystal ground.\nMay the crushed mountains turn into offering palaces,\nFilled with sugatas in immeasurable mansions." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསོལ་ཕུང་དེ་དག་རིན་ཆེན་ཕུང་པོར་གྱུར། །ས་བསྲེགས་ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་བསྟར་བར་ཤོག །བསྡུས་འཇོམས་རི་བོ་རྣམས་ཀྱང་མཆོད་པ་ཡི། །གཞལ་མེད་ཁང་གྱུར་བདེ་གཤེགས་གང་བར་ཤོག །\n\nCommentary 1: སོལ་ཕུང་ནི་མེ་མར་མུར་གྱིའོ། །རིན་ཆེན་ནི་བཻ་ཌཱུརྱ་ལ་སོགས་པའོ། །ས་བསྲེགས་ནི་ལྕགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འབར་བ་ཅན་གྱི་དམྱལ་བའི་ས་གཞིའོ། །ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་བསྟར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེལ་ལས་བྱུང་ཞིང་དེས་བརྩམས་པའི་ས་གཞིའོ། །བསྡུས་འཇོམས་རི་བོ་ནི་རི་ལུག་གི་རྣམ་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞལ་མེད་ཁང་ནི་ལྷའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: སོལ་ཕུང་དེ་ཡང་རིན་ཆེན་ཕུང་པོར་གྱུར། །ལྕགས་སྲེག་གི་ས་གཞི་ཤེལ་གྱི་ས་གཞི་བསྟར་བར་ཤོག བསྡུས་འཇོམས་རི་བོ་རྣམས་ཀྱང་མཆོད་པ་ཡི། །གཞལ་མེད་ཁང་དུ་གྱུར་ཏེ་དེ་དག་བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས་གང་བར་ཤོག\n", + "output": "Here is my English translation based on the input text and commentaries provided:\n\n\nMay the heaps of coal transform into mounds of precious gems.\nMay the burning iron ground become a crystal floor laid out.\nMay the crushing mountains also turn into immeasurable palaces of offerings,\nFilled with Tathagatas (Buddhas).\n", + "translation": "May the heaps of coal transform into mounds of precious gems.\nMay the burning iron ground become a crystal floor laid out.\nMay the crushing mountains also turn into immeasurable palaces of offerings,\nFilled with Tathagatas (Buddhas)." } } }, @@ -19416,6 +48329,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཆུ་བོ་རབ་མེད་མེ་དོང་འདྲ་ནང་བྱིང་བ་དག །ཤ་ཀུན་ཞིག་གྱུར་རུས་གོང་མེ་ཏོག་ཀུནྡའི་མདོག །བདག་གི་དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷ་ཡི་ལུས་ཐོབ་ནས། །ལྷ་མོ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་དལ་གྱིས་འབབ་གནས་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThose sunk in a pit of fire without a river, their flesh decayed, bones white as kunda flowers,\nBy the power of my virtue, may they obtain divine bodies,\nAnd dwell with goddesses, gently descending to cool streams.\n", "translation": "Those sunk in a pit of fire without a river, their flesh decayed, bones white as kunda flowers,\nBy the power of my virtue, may they obtain divine bodies,\nAnd dwell with goddesses, gently descending to cool streams." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཆུ་བོ་རབ་མེད་མེ་དོང་འདྲ་ནང་བྱིང་བ་དག །ཤ་ཀུན་ཞིག་གྱུར་རུས་གོང་མེ་ཏོག་ཀུནྡའི་མདོག །བདག་གི་དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷ་ཡི་ལུས་ཐོབ་ནས། །ལྷ་མོ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་དལ་གྱིས་འབབ་གནས་ཤོག །\n\nCommentary 1: ཆུ་བོ་རབ་མེད་ནི་དམྱལ་བའི་ཆུ་བོའོ། །མེ་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པའོ། །འདྲ་བ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པའི་ཆུ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱིང་བ་ནི་གཏིང་དུ་ནུབ་པའོ། །ཞིག་པ་ནི་ཞིག་ཅིང་འབྲུལ་བའོ། །ལུས་ཐོབ་པ་ནི་བདག་གི་དངོས་པོས་སོ། །བདེ་བས་མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་བདེ་དགའོ། །མེ་ཏོག་ནི་པདྨའོ། །ཆར་པ་ནི་འབབ་པའི་རྒྱུན་ནོ། །འབབ་པ་ནི་རབ་ཏུ་འབབ་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཆུ་བོ་རབ་མེད་མེ་དང་འདྲ་བའི་ནང་དུ་བྱིང་བ་དག་ཤ་ཀུན་འཚིགས་ནས་ཞིག་བར་གྱུར་ཏེ་རུས་གོང་མེ་ཏོག་ཀུནྡའི་མདོག་ལྟར་དཀར་པོར་གྱུར་པ་རྣམས། བདག་གི་དགེ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷ་ཡི་ལུས་ཐོབ་ནས། །ལྷ་མོ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་དལ་གྱིས་འབབ་པར་གནས་པར་ཤོག།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nMay those who have sunk into the riverless hell-realm like a pit of fire,\nWhose flesh has all decayed, leaving bones white as kunda flowers,\nBy the power of my virtue, obtain the body of a god,\nAnd dwell with goddesses where gentle streams flow.", + "translation": "May those who have sunk into the riverless hell-realm like a pit of fire,\nWhose flesh has all decayed, leaving bones white as kunda flowers,\nBy the power of my virtue, obtain the body of a god,\nAnd dwell with goddesses where gentle streams flow." } } }, @@ -19439,6 +48357,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མེ་ཏོག་ཆར་པ་སྤོས་ཆུ་དང་འདྲེས་བབས་པ་ཡིས། །དམྱལ་བའི་མེ་མདག་ཆིལ་ཆིལ་གསོད་པར་མཐོང་གྱུར་ནས། །གློ་བུར་བདེ་བས་ཚིམ་པ་འདི་ཅི་བསམ་པ་དང་། །སེམས་དམྱལ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་ན་པདྨ་མཐོང་བར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy a rain of flowers mixed with scented water falling down,\nMay the hell-beings see the embers of hell being extinguished.\nSuddenly filled with joy, they wonder \"What is this?\"\nAnd may those in the hells behold Avalokiteshvara.\n", "translation": "By a rain of flowers mixed with scented water falling down,\nMay the hell-beings see the embers of hell being extinguished.\nSuddenly filled with joy, they wonder \"What is this?\"\nAnd may those in the hells behold Avalokiteshvara." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམེ་ཏོག་ཆར་པ་སྤོས་ཆུ་དང་འདྲེས་བབས་པ་ཡིས། །དམྱལ་བའི་མེ་མདག་ཆིལ་ཆིལ་གསོད་པར་མཐོང་གྱུར་ནས། །གློ་བུར་བདེ་བས་ཚིམ་པ་འདི་ཅི་བསམ་པ་དང་། །སེམས་དམྱལ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་ན་པདྨ་མཐོང་བར་ཤོག །\n\nCommentary 1: ཕྱག་ན་པདྨ་ནི་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་གོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་ཅིང་བསྔལ་བའོ། །ཤུགས་ནི་རབ་ཏུ་འབབ་པའི་རྒྱུན་ནོ། །\n\nCommentary 2: མེ་ཏོག་ཆར་པ་སྤོས་ཆུ་དང་འདྲེས་པ་བབ་པ་ཡིས་དམྱལ་བའི་མེ་མདག་ཆིལ་ཆིལ་གསོད་པ་མཐོང་གྱུར་ནས། གློ་བུར་བདེ་བས་ཚིམ་པ་འདི་ཅི་ལས་གྱུར་བསམ་པ་དང་སེམས་དམྱལ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཛད་པ་པོ་ཕྱག་ན་པདྨ་བསྣམས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་མཐོང་བར་ཤོག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nMay the hell beings, upon seeing a rain of flowers mixed with scented water extinguishing the blazing embers of hell with a hissing sound, and wondering about the source of this sudden satisfying bliss, behold Avalokiteshvara holding a lotus in his hand.\n", + "translation": "May the hell beings, upon seeing a rain of flowers mixed with scented water extinguishing the blazing embers of hell with a hissing sound, and wondering about the source of this sudden satisfying bliss, behold Avalokiteshvara holding a lotus in his hand." } } }, @@ -19462,6 +48385,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གྲོགས་དག་འཇིགས་པ་བོར་ལ་རིངས་པར་ཚུར་ཤོག་འུ་བུའི་ཐད་དུ་ནི། །གང་གི་མཐུ་ཡིས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་བྲལ་དགའ་བའི་ཤུགས་ཕྱིན་ལ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ནས་ཡོངས་སྐྱོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་བརྩེ་བ་སྐྱེས་གྱུར་པ། །གཞོན་ནུ་ཟུར་ཕུད་ཅན་འབར་འཇིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་ཅི་ཞིག་ཕྱིན། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nFriends, cast aside your fears and come quickly here to us!\nBy whose power all suffering is dispelled and joy swiftly arises,\nWho completely protects all beings and gives rise to bodhicitta and compassion,\nWhat has become of that fearless youth with flaming topknot who removes all terrors?\n", "translation": "Friends, cast aside your fears and come quickly here to us!\nBy whose power all suffering is dispelled and joy swiftly arises,\nWho completely protects all beings and gives rise to bodhicitta and compassion,\nWhat has become of that fearless youth with flaming topknot who removes all terrors?" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགྲོགས་དག་འཇིགས་པ་བོར་ལ་རིངས་པར་ཚུར་ཤོག་འུ་བུའི་ཐད་དུ་ནི། །གང་གི་མཐུ་ཡིས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་བྲལ་དགའ་བའི་ཤུགས་ཕྱིན་ལ། །འགྲོ་བ་ཀུན་ནས་ཡོངས་སྐྱོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་བརྩེ་བ་སྐྱེས་གྱུར་པ། །གཞོན་ནུ་ཟུར་ཕུད་ཅན་འབར་འཇིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་ཅི་ཞིག་ཕྱིན། །\n\nCommentary 1: གྲོགས་ནི་གྲོགས་དག་གོ། །\n\nCommentary 2: འགའ་ཞིག་གིས་འཇམ་དབྱངས་མཐོང་ནས་གཞན་རྣམས་ལ་གྲོགས་དག་ཅེས་བོས་ཏེ། འཇིགས་པ་བོར་ལ་རིངས་པར་ཚུར་ཤོག་འུ་བུའི་ཐད་དུ་ནི་གང་གི་མཐུ་ཡིས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་དགའ་བའི་ཤུགས་ཕྱིན་ལ་འགྲོ་བ་ཀུན་སྐྱོབ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་ནུས་ཀྱི་འོད་ཟེར་དང་སིལ་བར་བྱེད་པའི་བརྩེ་བ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་གཞོན་ནུ་ཟུར་ཕུད་ཅན་འབར་བ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱིས་འཇིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པས་ན་གཞན་དུ་བྲོས་ཏེ་ཅི་ཞིག་ཕྱིན་ཏེ་ཕྱིན་མི་དགོས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\nFriends, cast aside your fears and come quickly here to us! For what has arrived is the youthful one with blazing topknot, Manjushri, who dispels all terrors. By his power, all suffering is eliminated and the force of joy prevails. He who completely protects all beings has given rise to bodhicitta and compassion. Why flee elsewhere when the fearless one has come?", + "translation": "Friends, cast aside your fears and come quickly here to us! For what has arrived is the youthful one with blazing topknot, Manjushri, who dispels all terrors. By his power, all suffering is eliminated and the force of joy prevails. He who completely protects all beings has given rise to bodhicitta and compassion. Why flee elsewhere when the fearless one has come?" } } }, @@ -19485,6 +48413,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཁྱོད་ཀྱི་ལྷ་བརྒྱའི་ཅོད་པན་དག་གིས་ཞབས་ཀྱི་པདྨ་ལ་མཆོད་ཅིང་། །ཐུགས་རྗེའི་རླན་སྤྱན་དབུ་ལ་མེ་ཏོག་དུ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཆར་འབབ་པ། །ཁང་བརྩེགས་ཡིད་འོང་ལྷ་མོ་སྟོང་ཕྲག་བསྟོད་དབྱངས་སྒྲོགས་ལྡན་འདི་ལྟོས་ཞེས། །འཇམ་དབྱངས་དེ་འདྲ་མཐོང་ནས་ད་ནི་སེམས་དམྱལ་ཅ་ཅོ་འདོན་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nWith the crowns of a hundred deities worshipping your lotus feet,\nAnd many flowers raining down on your head from compassionate, moist eyes,\nBehold this scene of a thousand goddesses in lovely palaces singing praises.\nHaving seen such a vision of Manjushri, may the clamor of hell beings now cease.\n", "translation": "With the crowns of a hundred deities worshipping your lotus feet,\nAnd many flowers raining down on your head from compassionate, moist eyes,\nBehold this scene of a thousand goddesses in lovely palaces singing praises.\nHaving seen such a vision of Manjushri, may the clamor of hell beings now cease." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཁྱོད་ཀྱི་ལྷ་བརྒྱའི་ཅོད་པན་དག་གིས་ཞབས་ཀྱི་པདྨ་ལ་མཆོད་ཅིང་། །ཐུགས་རྗེའི་རླན་སྤྱན་དབུ་ལ་མེ་ཏོག་དུ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཆར་འབབ་པ། །ཁང་བརྩེགས་ཡིད་འོང་ལྷ་མོ་སྟོང་ཕྲག་བསྟོད་དབྱངས་སྒྲོགས་ལྡན་འདི་ལྟོས་ཞེས། །འཇམ་དབྱངས་དེ་འདྲ་མཐོང་ནས་ད་ནི་སེམས་དམྱལ་ཅ་ཅོ་འདོན་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: བརླན་པ་ནི་བངས་པའོ། །སྤོས་དྲིས་གང་བའི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས། ལྷ་བརྒྱའི་ཅོད་པན་དག་གིས་ཞབས་ཀྱིས་པདྨ་ལ་མཆོད་ཅིང་། ཐུགས་རྗེས་བརླན་པའི་སྤྱན་དང་ལྡན་པའི་དབུ་ལ་མེ་ཏོག་དུ་མའི་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་འབབ་པའི་འཇམ་དབྱངས་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལྷ་མོ་སྟོང་ཕྲག་བསྟོད་དབྱངས་སྒྲོགས་པའི་ནང་ན་བཞུགས་པ་འདི་ལྟོས་ཞེས་གྲོགས་རྣམས་ལ་དེ་བསྟན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇམ་དབྱངས་དེ་འདྲ་མཐོང་ནས་ད་ནི་སེམས་དམྱལ་དགའ་བས་ཀུ་ཅོ་འདོན་པར་ཤོག\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nThe crowns of a hundred deities worship your lotus feet,\nWhile a rain of many flowers falls upon your head with eyes moist with compassion.\n\"Behold,\" they say, \"this Manjushri dwelling in delightful celestial mansions,\nResounding with hymns of praise from a thousand goddesses.\"\nHaving seen such a Manjushri, may the beings in the hell realms now cry out with joy.\n", + "translation": "The crowns of a hundred deities worship your lotus feet,\nWhile a rain of many flowers falls upon your head with eyes moist with compassion.\n\"Behold,\" they say, \"this Manjushri dwelling in delightful celestial mansions,\nResounding with hymns of praise from a thousand goddesses.\"\nHaving seen such a Manjushri, may the beings in the hell realms now cry out with joy." } } }, @@ -19508,6 +48441,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དེ་ལྟར་བདག་གི་དགེ་རྩས་ཀུན་དུ་བཟང་ལ་སོགས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲིབ་པ་མེད་སྤྲིན་བདེ་བ་དང་། །བསིལ་ཞིང་དྲི་ཞིམ་དང་ལྡན་ཆར་པ་འབེབས་མཐོང་ནས། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་དག་མངོན་པར་དགའ་གྱུར་ཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThus, by my roots of virtue, may beings in hell\nBehold Samantabhadra and other bodhisattvas,\nUnobscured, joyful as clouds,\nRaining cool, fragrant showers,\nAnd become supremely delighted.\n", "translation": "Thus, by my roots of virtue, may beings in hell\nBehold Samantabhadra and other bodhisattvas,\nUnobscured, joyful as clouds,\nRaining cool, fragrant showers,\nAnd become supremely delighted." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདེ་ལྟར་བདག་གི་དགེ་རྩས་ཀུན་དུ་བཟང་ལ་སོགས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲིབ་པ་མེད་སྤྲིན་བདེ་བ་དང་། །བསིལ་ཞིང་དྲི་ཞིམ་དང་ལྡན་ཆར་པ་འབེབས་མཐོང་ནས། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་དག་མངོན་པར་དགའ་གྱུར་ཅིག །\n\nCommentary 1: སྒྲིབ་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའམ་ཡང་ན་མངོན་སུམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་སྤྲིན་དང་འདྲ་བས་ན་སྤྲིན་ནོ། །བདེ་བ་ནི་དལ་གྱིས་འབབ་པའོ། །\n\nCommentary 2: དེ་ལྟར་བདག་གི་དགེ་རྩས་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བྱམས་པ་དང་སའི་སྙིང་པོ་དང་ནམ་མཁའི་སྙིང་པོ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་སྟེ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་སེལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རང་རང་གི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྲིན་བདེ་བ་སྟེ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་བསིལ་ཞིང་དྲི་ཞིམ་ངད་ལྡན་ཆར་པ་འབེབས་མཐོང་ནས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དེ་དག་མངོན་པར་དགའ་གྱུར་ཅིག།\n", + "output": "Here is my English translation of the Tibetan text, based on the provided commentaries:\n\n\nThus, by my roots of virtue, may beings in hell become overjoyed\nUpon seeing Samantabhadra and other bodhisattvas,\nFree from obscurations, like clouds,\nRaining down pleasant, cool, and fragrant showers.\n", + "translation": "Thus, by my roots of virtue, may beings in hell become overjoyed\nUpon seeing Samantabhadra and other bodhisattvas,\nFree from obscurations, like clouds,\nRaining down pleasant, cool, and fragrant showers." } } }, @@ -19531,6 +48469,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་གི །ཕྱག་ནས་འབབ་པའི་འོ་རྒྱུན་གྱིས། །ཡི་དགས་རྣམས་ནི་ཚིམ་བྱས་ཤིང་། །ཁྲུས་བྱས་རྟག་ཏུ་བསིལ་བར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nMay the stream of nectar flowing\nFrom the hand of noble Avalokiteshvara\nSatisfy the hungry ghosts,\nAnd may they always be refreshed by bathing in it.\n", "translation": "May the stream of nectar flowing\nFrom the hand of noble Avalokiteshvara\nSatisfy the hungry ghosts,\nAnd may they always be refreshed by bathing in it." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་གི །ཕྱག་ནས་འབབ་པའི་འོ་རྒྱུན་གྱིས། །ཡི་དགས་རྣམས་ནི་ཚིམ་བྱས་ཤིང་། །ཁྲུས་བྱས་རྟག་ཏུ་བསིལ་བར་ཤོག །\n\nCommentary 1: ཚིམ་པ་ནི་ཟས་སྐོམ་གྱིས་སོ། །ཁྲུས་བྱས་ནི་འོ་རྒྱུན་གྱིས་སོ། །\n\nCommentary 2: འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་གི །ཕྱག་ནས་འབབ་པའི་འོ་རྒྱུན་གྱིས། །ཡི་དྭགས་རྣམས་ནི་ཚིམ་བྱས་ཤིང་། །ཁྲུས་བྱས་རྟག་ཏུ་བསིལ་བར་ཤོག།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nMay the stream of milk flowing from the hand of Noble Avalokiteshvara\nSatisfy the hungry ghosts with food and drink,\nBathe them, and keep them cool always.\n", + "translation": "May the stream of milk flowing from the hand of Noble Avalokiteshvara\nSatisfy the hungry ghosts with food and drink,\nBathe them, and keep them cool always." } } }, @@ -19554,6 +48497,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མིག་མཐོང་ཞིང་། །འོན་པས་རྟག་ཏུ་སྒྲ་ཐོས་ཤོག །ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཇི་བཞིན་དུ། །སྦྲུམ་མའང་གནོད་མེད་བཙའ་བར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay the blind regain their sight,\nAnd may the deaf always hear sounds.\nLike the magical illusions of goddesses,\nMay pregnant women give birth without harm.\n", "translation": "May the blind regain their sight,\nAnd may the deaf always hear sounds.\nLike the magical illusions of goddesses,\nMay pregnant women give birth without harm." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མིག་མཐོང་ཞིང་། །འོན་པས་རྟག་ཏུ་སྒྲ་ཐོས་ཤོག །ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཇི་བཞིན་དུ། །སྦྲུམ་མའང་གནོད་མེད་བཙའ་བར་ཤོག །\n\nCommentary 1: ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ནི་སྟོན་པ་སྐྱེད་བྱེད་མའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་མཐོང་ཞིང་། །འོན་པས་རྟག་ཏུ་སྒྲ་ཐོས་ཤོག །ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ཇི་བཞིན་དུ། །སྦྲུམ་མའང་གནོད་མེད་བཙའ་བར་ཤོག།\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nMay the blind see forms,\nMay the deaf always hear sounds.\nJust as the goddess Māyā,\nMay pregnant women give birth without harm.\n", + "translation": "May the blind see forms,\nMay the deaf always hear sounds.\nJust as the goddess Māyā,\nMay pregnant women give birth without harm." } } }, @@ -19577,6 +48525,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བཀྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནོར་ཐོབ་ཤོག །མྱ་ངན་ཉམ་ཐག་དགའ་ཐོབ་ཤོག །ཡི་ཆད་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་སོས་ཤིང་། །བརྟན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nMay the poor obtain wealth.\nMay those in sorrow and distress find joy.\nMay the despairing be uplifted in spirit,\nAnd may all attain perfect stability.\n", "translation": "May the poor obtain wealth.\nMay those in sorrow and distress find joy.\nMay the despairing be uplifted in spirit,\nAnd may all attain perfect stability." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབཀྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནོར་ཐོབ་ཤོག །མྱ་ངན་ཉམ་ཐག་དགའ་ཐོབ་ཤོག །ཡི་ཆད་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་སོས་ཤིང་། །བརྟན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: བསྟན་པ་ནི་རྩོམ་པའོ། །\n\nCommentary 2: བཀྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནོར་ཐོབ་ཤོག །མྱ་ངན་ཉམ་ཐག་དགའ་ཐོབ་ཤོག །ཡི་ཆད་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་སོས་ཤིང་། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེས་མི་བརྫི་བའི་བརྟན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཤོག\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nMay the poor obtain wealth.\nMay those in sorrow and distress find joy.\nMay the despondent be uplifted in spirit,\nAnd may all attain perfect stability, unoppressed by suffering and mental anguish.\n", + "translation": "May the poor obtain wealth.\nMay those in sorrow and distress find joy.\nMay the despondent be uplifted in spirit,\nAnd may all attain perfect stability, unoppressed by suffering and mental anguish." } } }, @@ -19600,6 +48553,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་ནད་པ་ཇི་སྙེད་པ། །མྱུར་དུ་ནད་ལས་ཐར་གྱུར་ཅིག །འགྲོ་བའི་ནད་ནི་མ་ལུས་པ། །རྟག་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here's my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nMay all sentient beings who are sick\nBe swiftly freed from their illnesses.\nMay all the diseases of beings\nWithout exception never occur again.\n\n\nThis translation aims to capture the compassionate aspiration expressed in the Tibetan verse for the healing and prevention of illness among all sentient beings.", "translation": "tags:\n\n\nMay all sentient beings who are sick\nBe swiftly freed from their illnesses.\nMay all the diseases of beings\nWithout exception never occur again." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་ནད་པ་ཇི་སྙེད་པ། །མྱུར་དུ་ནད་ལས་ཐར་གྱུར་ཅིག །འགྲོ་བའི་ནད་ནི་མ་ལུས་པ། །རྟག་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: ཐར་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །\n\nCommentary 2: སེམས་ཅན་ནད་པ་ཇི་སྙེད་པ། །མྱུར་དུ་ནད་ལས་ཐར་པར་གྱུར། །འགྲོ་བའི་ནད་རྣམས་མ་ལུས་པ། །རྟག་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པར་ཤོག།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation into English:\n\n\nMay all sentient beings who are ill\nSwiftly be freed from their diseases.\nMay all the illnesses of beings\nNever arise again.\n\n\nThis translation aims to capture the meaning and spirit of the Tibetan prayer, which expresses a wish for the healing of all sick beings and the prevention of future illnesses.", + "translation": "May all sentient beings who are ill\nSwiftly be freed from their diseases.\nMay all the illnesses of beings\nNever arise again." } } }, @@ -19623,6 +48581,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འདྲོན་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་ཤོག །གང་གི་དོན་དུ་འགྲོ་བྱེད་པ། །དེ་འབད་མི་དགོས་གྲུབ་གྱུར་ཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nMay all reciters in all directions be happy!\nMay whatever purpose for which they travel\nBe accomplished without effort!\n\n\nThis translation aims to capture the meaning and spirit of the Tibetan blessing, wishing well-being and effortless success to all who recite prayers or undertake spiritual journeys.", "translation": "May all reciters in all directions be happy!\nMay whatever purpose for which they travel\nBe accomplished without effort!" + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའདྲོན་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་ཤོག །གང་གི་དོན་དུ་འགྲོ་བྱེད་པ། །དེ་འབད་མི་དགོས་གྲུབ་གྱུར་ཅིག །\n\nCommentary 1: བདེ་བ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པར་བྱེད་པའོ། །འབད་མི་དགོས་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སོ། །\n\nCommentary 2: འགྲོན་པོ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ། །ཕྱོགས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་ཤོག །གང་གི་དོན་དུ་འགྲོ་བྱེད་པ། །དེ་འབད་མི་དགོས་པར་འགྲུབ་པར་ཤོག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nMay all travelers in every direction be happy and at ease.\nMay the purpose for which they journey be accomplished effortlessly.\n\n\nThis translation aims to capture the essence of the Tibetan verse, which is a prayer or aspiration for the well-being and success of travelers. The commentaries help clarify that \"བདེ་བ\" refers to auspiciousness or ease, and that \"འབད་མི་དགོས\" implies skillful means or effortless accomplishment.", + "translation": "May all travelers in every direction be happy and at ease.\nMay the purpose for which they journey be accomplished effortlessly." } } }, @@ -19646,6 +48609,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གྲུ་དང་གྲུ་ཆེན་ཞུགས་པ་རྣམས། །ཡིད་ལ་བསམ་པ་གྲུབ་གྱུར་ཏེ། །ཆུ་ཡི་ངོགས་སུ་བདེར་ཕྱིན་ནས། །གཉེན་དང་ལྷན་ཅིག་དགའ་བར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay those who have embarked on boats and great ships\nAccomplish their heart's intentions,\nSafely reach the shore,\nAnd rejoice together with their loved ones.\n", "translation": "May those who have embarked on boats and great ships\nAccomplish their heart's intentions,\nSafely reach the shore,\nAnd rejoice together with their loved ones." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགྲུ་དང་གྲུ་ཆེན་ཞུགས་པ་རྣམས། །ཡིད་ལ་བསམ་པ་གྲུབ་གྱུར་ཏེ། །ཆུ་ཡི་ངོགས་སུ་བདེར་ཕྱིན་ནས། །གཉེན་དང་ལྷན་ཅིག་དགའ་བར་ཤོག །\n\nCommentary 1: གྲུ་ཆེན་ནི་གཟིངས་སོ། །\n\nCommentary 2: གྲུ་དང་གྲུ་ཆེན་ཞུགས་པ་དག །ཡིད་ལ་བསམས་པ་འགྲུབ་གྱུར་ཏེ། །ཆུ་ཡི་ངོགས་སུ་བདེར་ཕྱིན་ནས། །གཉེན་དང་ལྷན་ཅིག་དགའ་བར་ཤོག།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my English translation:\n\n\nMay those who board boats and ships\nHave their wishes fulfilled,\nSafely reach the shore,\nAnd rejoice together with their loved ones.\n", + "translation": "May those who board boats and ships\nHave their wishes fulfilled,\nSafely reach the shore,\nAnd rejoice together with their loved ones." } } }, @@ -19669,6 +48637,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: དགོན་སོགས་ལམ་མེད་ཉམ་ང་བར། །བྱིས་པ་རྒན་པོ་མགོན་མེད་པ། །གཉིད་ལོག་མྱོས་ཤིང་རབ་མྱོས་རྣམས། །ལྷ་དག་སྲུང་བར་བྱེད་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay the deities protect\nThose in desolate places without paths,\nChildren and the elderly without guardians,\nThose who are asleep, intoxicated, or heavily drunk.\n", "translation": "May the deities protect\nThose in desolate places without paths,\nChildren and the elderly without guardians,\nThose who are asleep, intoxicated, or heavily drunk." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nདགོན་སོགས་ལམ་མེད་ཉམ་ང་བར། །བྱིས་པ་རྒན་པོ་མགོན་མེད་པ། །གཉིད་ལོག་མྱོས་ཤིང་རབ་མྱོས་རྣམས། །ལྷ་དག་སྲུང་བར་བྱེད་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: ཉམ་ང་ནི་བགྲོད་དཀའ་བའོ། །མྱོས་པ་ནི་སྨྱོན་པའོ། །རབ་མྱོས་ནི་དཔག་མེད་པས་མྱོས་པའོ། །\n\nCommentary 2: འབྲོག་དགོན་ལ་སོགས་པ་ལམ་མེད་ཅིང་ཉམ་ང་བར། བྱིས་པ་དང་རྒན་པོ་མགོན་མེད་པ་གཉིད་ལོག་མྱོས་ཤིང་རབ་མྱོས་རྣམས་ལྷ་དག་གིས་སྲུང་བར་བྱེད་པར་ཤོག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\nMay the deities protect those in desolate places without paths that are difficult to traverse: children and elderly without protectors, those who are asleep, intoxicated, and extremely intoxicated.", + "translation": "May the deities protect those in desolate places without paths that are difficult to traverse: children and elderly without protectors, those who are asleep, intoxicated, and extremely intoxicated." } } }, @@ -19692,6 +48665,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: མི་ངལ་ཀུན་ལས་ཐར་བ་དང་། །དད་དང་ཤེས་རབ་བརྩེ་ལྡན་ཞིང་། །ཟས་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་ཚོགས་ནས། །རྟག་ཏུ་ཚེ་རབས་དྲན་གྱུར་ཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay I be free from all weariness and fatigue,\nPossess faith, wisdom, and compassion,\nHave excellent food and conduct,\nAnd always remember my past lives.\n", "translation": "May I be free from all weariness and fatigue,\nPossess faith, wisdom, and compassion,\nHave excellent food and conduct,\nAnd always remember my past lives." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nམི་ངལ་ཀུན་ལས་ཐར་བ་དང་། །དད་དང་ཤེས་རབ་བརྩེ་ལྡན་ཞིང་། །ཟས་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་ཚོགས་ནས། །རྟག་ཏུ་ཚེ་རབས་དྲན་གྱུར་ཅིག །\n\nCommentary 1: རྟག་ཏུ་ཞེས་པ་ནི་དུས་ཀྱི་མཐར་བརྗོད་པའོ། །\n\nCommentary 2: མི་དལ་བ་བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལས་ཐར་པ་དང་དད་དང་ཤེས་རབ་བརྩེར་ལྡན་ཞིང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཟས་དང་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ནས་རྟག་ཏུ་ཚེ་རབས་དྲན་གྱུར་ཅིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nMay I be free from all exhaustion and unfavorable conditions,\nPossess faith, wisdom, and compassion,\nHave excellent food and conduct,\nAnd always remember my past lives.\n\nThis translation attempts to capture the essence of the Tibetan verse, incorporating insights from the commentaries. The first commentary emphasizes that \"always\" (རྟག་ཏུ) refers to the end of time. The second commentary elaborates on the meaning of freedom from unfavorable conditions, the qualities of faith, wisdom, and compassion, and the importance of proper food and conduct without fault.", + "translation": "May I be free from all exhaustion and unfavorable conditions,\nPossess faith, wisdom, and compassion,\nHave excellent food and conduct,\nAnd always remember my past lives." } } }, @@ -19715,6 +48693,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཛོད་བཞིན་དུ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆད་པ་མེད་པར་ཤོག །རྩོད་པ་མེད་ཅིང་འཚེ་མེད་པར། །རང་དབང་དུ་ནི་སྤྱོད་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my translation of the Tibetan passage into English, enclosed in tags:\n\n\nMay all enjoy inexhaustible resources,\nLike a treasury in the sky.\nWithout conflict or harm,\nMay they use them freely as they wish.\n", "translation": "May all enjoy inexhaustible resources,\nLike a treasury in the sky.\nWithout conflict or harm,\nMay they use them freely as they wish." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཛོད་བཞིན་དུ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆད་པ་མེད་པར་ཤོག །རྩོད་པ་མེད་ཅིང་འཚེ་མེད་པར། །རང་དབང་དུ་ནི་སྤྱོད་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: མཛོད་ནི་ནམ་མཁའ་ཉིད་དོ། །དེ་དང་གང་འདྲ་བ་ནི་མཛོད་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྩོད་པ་ནི་འཐབ་པའོ། །ཕོངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: འཇིག་རྟེན་ནམ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་མཛོད་བཞིན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆད་པ་མེད་པར་ཤོག དེ་དག་ལ་ཕན་ཚུན་རྩོད་པ་མེད་ཅིང་འཚེ་བ་མེད་པར་རང་དབང་དུ་ནི་སྤྱོད་པར་ཤོག\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\n\nMay all beings enjoy inexhaustible resources like the treasury of space.\nMay they act freely, without conflict or harm to one another.\n", + "translation": "May all beings enjoy inexhaustible resources like the treasury of space.\nMay they act freely, without conflict or harm to one another." } } }, @@ -19738,6 +48721,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་གཟི་བརྗིད་ཆུང་ངུ་གང་། །དེ་དག་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོར་ཤོག །དཀའ་ཐུབ་ཅན་གང་གཟུགས་ངན་པ། །གཟུགས་བཟང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་གྱུར་ཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English:\n\n\nMay all beings of little majesty\nBecome those of great majesty.\nMay those of austere practices with ugly forms\nAttain excellent and perfect forms.\n", "translation": "May all beings of little majesty\nBecome those of great majesty.\nMay those of austere practices with ugly forms\nAttain excellent and perfect forms." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་གཟི་བརྗིད་ཆུང་ངུ་གང་། །དེ་དག་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོར་ཤོག །དཀའ་ཐུབ་ཅན་གང་གཟུགས་ངན་པ། །གཟུགས་བཟང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་གྱུར་ཅིག །\n\nCommentary 1: གཟི་བརྗིད་ནི་ནུས་པའོ། །དཀའ་ཐུབ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །\n\nCommentary 2: སེམས་ཅན་གཟི་བརྗིད་ཆུང་ངུ་གང་། །དེ་དག་གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོར་ཤོག །དཀའ་ཐུབ་ཅན་གང་གཟུགས་ངན་པ། །གཟུགས་བཟང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་གྱུར་ཅིག།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nMay those sentient beings with little power become greatly powerful.\nMay those who are afflicted and have ugly forms attain excellent and perfect forms.\n", + "translation": "May those sentient beings with little power become greatly powerful.\nMay those who are afflicted and have ugly forms attain excellent and perfect forms." } } }, @@ -19761,6 +48749,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འཇིག་རྟེན་བུད་མེད་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་སྐྱེས་པ་ཉིད་གྱུར་ཅིག །མ་རབས་རྣམས་ནི་མཐོ་ཐོབ་ཅིང་། །ང་རྒྱལ་དག་ཀྱང་བཅོམ་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay all the women in the world\nBecome men instead.\nMay the lowly attain high status,\nAnd may pride be conquered as well.\n", "translation": "May all the women in the world\nBecome men instead.\nMay the lowly attain high status,\nAnd may pride be conquered as well." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའཇིག་རྟེན་བུད་མེད་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་སྐྱེས་པ་ཉིད་གྱུར་ཅིག །མ་རབས་རྣམས་ནི་མཐོ་ཐོབ་ཅིང་། །ང་རྒྱལ་དག་ཀྱང་བཅོམ་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: མཐོ་བ་ནི་ནོར་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: འཇིག་རྟེན་བུད་མེད་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་སྐྱེས་པ་ཉིད་གྱུར་ཅིག །མ་རབས་རྣམས་ནི་མཐོ་ཐོབ་ཅིང་། །ང་རྒྱལ་དག་ཀྱང་བཅོམ་པར་ཤོག།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nMay all the women in the world become men.\nMay those of low status attain high position and wealth,\nAnd may their pride also be conquered.\n\n\nThis translation takes into account Commentary 1, which clarifies that \"high\" (མཐོ་བ་) refers to wealth and similar things. The overall context suggests this is a prayer or aspiration for transformation and improvement of circumstances, while also addressing the issue of pride.", + "translation": "May all the women in the world become men.\nMay those of low status attain high position and wealth,\nAnd may their pride also be conquered." } } }, @@ -19784,6 +48777,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: ལུས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བྱ་དང་ནི། །ཤིང་དང་འོད་ཟེར་ཐམས་ཅད་དང་། །ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཐོས་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay all beings continuously hear the sound of Dharma\nFrom birds and trees and all light rays,\nAnd even from the sky itself,\nWithout interruption.\n", "translation": "May all beings continuously hear the sound of Dharma\nFrom birds and trees and all light rays,\nAnd even from the sky itself,\nWithout interruption." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nལུས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བྱ་དང་ནི། །ཤིང་དང་འོད་ཟེར་ཐམས་ཅད་དང་། །ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཐོས་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཟེར་ལ་སོགས་པའོ། །\n\nCommentary 2: ལུས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བྱ་དང་ནི། །ཤིང་དང་འོད་ཟེར་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཐོས་པར་ཤོག།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nMay all beings hear the sound of Dharma continuously and uninterruptedly from all embodied creatures, birds, trees, rays of light, and even from the sky itself.", + "translation": "May all beings hear the sound of Dharma continuously and uninterruptedly from all embodied creatures, birds, trees, rays of light, and even from the sky itself." } } }, @@ -19807,6 +48805,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སྨན་རྣམས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང་། །གསང་སྔགས་བཟླས་བརྗོད་གྲུབ་པར་ཤོག །མཁའ་འགྲོ་སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay medicines be endowed with potency,\nAnd may the recitation of secret mantras be accomplished.\nMay dakinis, rakshasas, and others\nBe filled with minds of compassion.\n", "translation": "May medicines be endowed with potency,\nAnd may the recitation of secret mantras be accomplished.\nMay dakinis, rakshasas, and others\nBe filled with minds of compassion." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསྨན་རྣམས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང་། །གསང་སྔགས་བཟླས་བརྗོད་གྲུབ་པར་ཤོག །མཁའ་འགྲོ་སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིག །\n\nCommentary 1: མཐུ་དང་ལྡན་པ་ནི་ནུས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ནད་པ་ནི་ནད་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པའོ། །\n\nCommentary 2: སྨན་རྣམས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང་། །ནད་གདོན་དང་སྡིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་བཟླས་བརྗོད་བྱས་པའི་དགོས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་ལྟར་འགྲུབ་པར་ཤོག མཁའ་འགྲོ་དང་སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པ་གདུག་པ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\nMay medicines be endowed with potency,\nAnd may the recitation of secret mantras be accomplished.\nMay dakinis, rakshasas, and others\nBe endowed with minds of compassion.\n\nThis translation attempts to capture the meaning of the Tibetan text, incorporating insights from the commentaries. The first line refers to medicines having full power or efficacy. The second line wishes for the successful accomplishment of mantra recitation, which according to Commentary 2 is for pacifying illness, harmful spirits, and negativities. The last two lines express a wish for typically malevolent beings like dakinis and rakshasas to develop compassionate minds.", + "translation": "May medicines be endowed with potency,\nAnd may the recitation of secret mantras be accomplished.\nMay dakinis, rakshasas, and others\nBe endowed with minds of compassion." } } }, @@ -19830,6 +48833,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་ཀློག་པ་དང་། །ཁ་ཐོན་གྱིས་བརྒྱན་ལེགས་གནས་ཤོག །རྟག་ཏུ་དགེ་འདུན་མཐུན་པ་དང་། །དགེ་འདུན་དོན་ཡང་གྲུབ་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay the monasteries be adorned with study and recitation, and remain in excellent condition.\nMay the monastic community always be in harmony, and may the purposes of the Sangha be accomplished.\n", "translation": "May the monasteries be adorned with study and recitation, and remain in excellent condition.\nMay the monastic community always be in harmony, and may the purposes of the Sangha be accomplished." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགཙུག་ལག་ཁང་རྣམས་ཀློག་པ་དང་། །ཁ་ཐོན་གྱིས་བརྒྱན་ལེགས་གནས་ཤོག །རྟག་ཏུ་དགེ་འདུན་མཐུན་པ་དང་། །དགེ་འདུན་དོན་ཡང་གྲུབ་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: རྒྱས་པ་ནི་གང་བའོ། །མཐུན་པ་ནི་བསམ་པ་གཅིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་ལ་གཉིས་ལས། དང་པོ་སྤྱིར་བསྔོ་བ་ནི། གཙུག་ལག་ནི་ཆོས་ཡིན་ལ་དེ་ཡོད་པའི་ཁང་པའམ། དགེ་འདུན་གྱི་ཁང་པ་སྟེ་དེ་རྣམས་སུ་དགེ་འདུན་རྣམས་ཀློག་པ་དང་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་བྱ་བ་རྒྱས་ཤིང་ལེགས་པར་གནས་པར་ཤོག རྟག་ཏུ་དགེ་འདུན་རྣམས་མཐུན་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་དོན་ཡང་ཇི་ལྟར་དགོངས་པ་ལྟར་འགྲུབ་པར་ཤོག\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is the English translation:\n\n\nMay the monasteries be adorned with recitation and chanting, and may they be well-established.\nMay the monastic community always be harmonious, and may the purposes of the Sangha be accomplished.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan text, which expresses aspirations for monasteries to be filled with Buddhist practices and for the monastic community to be united and successful in their endeavors.", + "translation": "May the monasteries be adorned with recitation and chanting, and may they be well-established.\nMay the monastic community always be harmonious, and may the purposes of the Sangha be accomplished." } } }, @@ -19853,6 +48861,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བསླབ་པ་འདོད་པའི་དགེ་སློང་དག །དབེན་པ་དག་ཀྱང་ཐོབ་པར་ཤོག །གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ནི། །སེམས་ནི་ལས་རུང་སྒོམ་གྱུར་ཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay monks who wish to train obtain solitude.\nHaving abandoned all distractions,\nMay they meditate with pliant minds.\n", "translation": "May monks who wish to train obtain solitude.\nHaving abandoned all distractions,\nMay they meditate with pliant minds." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབསླབ་པ་འདོད་པའི་དགེ་སློང་དག །དབེན་པ་དག་ཀྱང་ཐོབ་པར་ཤོག །གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ནི། །སེམས་ནི་ལས་རུང་སྒོམ་གྱུར་ཅིག །\n\nCommentary 1: ལས་སུ་རུང་བ་ནི་ལེ་ལོ་མེད་པའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་སོ་སོའི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་ནི། ཐར་པའི་ལམ་ལ་བསླབ་པར་འདོད་པའི་དགེ་སློང་དག་དབེན་པ་དག་ཀྱང་ཐོབ་པར་ཤོག དེར་ཡང་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ནི་སེམས་ནི་ལས་སུ་རུང་བ་སྟེ། དགེ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་དུ་རུང་བས་དགེ་བ་སྒོམ་པར་གྱུར་ཅིག\n", + "output": "Here is my translation of the Tibetan text into English, based on the input and commentaries provided:\n\nMay monks who wish to train attain solitude.\nHaving abandoned all distractions,\nMay they cultivate a mind that is workable and diligent in meditation.", + "translation": "May monks who wish to train attain solitude.\nHaving abandoned all distractions,\nMay they cultivate a mind that is workable and diligent in meditation." } } }, @@ -19876,6 +48889,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་ལན་མང་དུ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཆོད་བྱེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་བདེ་བ་བསམ་ཡས་ཀྱིས། །རྟག་ཏུ་བདེ་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay all sentient beings repeatedly\nMake offerings to all the buddhas,\nAnd through the buddhas' immeasurable bliss,\nMay they always be endowed with happiness.\n", "translation": "May all sentient beings repeatedly\nMake offerings to all the buddhas,\nAnd through the buddhas' immeasurable bliss,\nMay they always be endowed with happiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nསེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་ལན་མང་དུ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཆོད་བྱེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་བདེ་བ་བསམ་ཡས་ཀྱིས། །རྟག་ཏུ་བདེ་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིག །\n\nCommentary 1: བདེ་བ་དང་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་སྟེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །སྡུག་པ་ནི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཉམས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ལུས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དབེན་པའི་དོན་དུ་གནས་པ་ནི་དབེན་པ་ན་གནས་པའོ། །\n\nCommentary 2: སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་ལན་མང་དུ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཆོད་བྱེད་ཅིང་། །སངས་རྒྱས་བདེ་བ་བསམ་ཡས་ཀྱིས། །རྟག་ཏུ་བདེ་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིག།\n", + "output": "Based on the input text and commentaries provided, here is my translation into English:\n\nMay all sentient beings repeatedly make offerings to all the Buddhas,\nAnd through the inconceivable bliss of the Buddhas,\nMay they always be endowed with happiness.", + "translation": "May all sentient beings repeatedly make offerings to all the Buddhas,\nAnd through the inconceivable bliss of the Buddhas,\nMay they always be endowed with happiness." } } }, @@ -19899,6 +48917,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: བདག་ནི་ཁ་ཟས་གྱི་ནས་ཀྱང་། །ཉམས་དང་ལྡན་ཞིང་འཚོ་བར་ཤོག །ཚེ་རབས་ཀུན་དུ་དབེན་གནས་པར། །ཕུན་སུམ་ལྡན་པ་ཐོབ་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay I sustain myself with food\nWhile maintaining spiritual practice.\nIn all my future lives, may I attain\nPerfect solitude in secluded places.\n", "translation": "May I sustain myself with food\nWhile maintaining spiritual practice.\nIn all my future lives, may I attain\nPerfect solitude in secluded places." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nབདག་ནི་ཁ་ཟས་གྱི་ནས་ཀྱང་། །ཉམས་དང་ལྡན་ཞིང་འཚོ་བར་ཤོག །ཚེ་རབས་ཀུན་དུ་དབེན་གནས་པར། །ཕུན་སུམ་ལྡན་པ་ཐོབ་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: དེའི་ཕུན་སུམ་ལྡན་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །\n\nCommentary 2: བདག་ནི་ཁ་ཟས་གྱི་ན་སྟེ་ངན་ངོན་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ལུས་ཉམས་དང་ལྡན་ཞིང་འཚོ་བར་ཤོག ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་དབེན་གནས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཐོབ་གྱུར་ཅིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is my translation:\n\n\nMay I be sustained and nourished even by simple food.\nMay I obtain perfect solitude in all my lifetimes,\nEndowed with all excellent conditions.\n", + "translation": "May I be sustained and nourished even by simple food.\nMay I obtain perfect solitude in all my lifetimes,\nEndowed with all excellent conditions." } } }, @@ -19922,6 +48945,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཅིའང་རུང་། །དེ་ཀུན་བདག་ལ་སྨིན་གྱུར་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱིས། །འགྲོ་བ་བདེ་ལ་སྤྱོད་པར་ཤོག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nMay whatever sufferings beings endure,\nAll of those ripen upon me instead.\nThrough the virtuous community of bodhisattvas,\nMay all beings enjoy happiness.\n", "translation": "May whatever sufferings beings endure,\nAll of those ripen upon me instead.\nThrough the virtuous community of bodhisattvas,\nMay all beings enjoy happiness." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཅིའང་རུང་། །དེ་ཀུན་བདག་ལ་སྨིན་གྱུར་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱིས། །འགྲོ་བ་བདེ་ལ་སྤྱོད་པར་ཤོག །\n\nCommentary 1: སྨིན་གྱུར་ཅིག་ནི་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །\n\nCommentary 2: འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཅིའང་རུང་། །དེ་ཀུན་བདག་ལ་སྨིན་གྱུར་ཅིག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ལ་སྤྱོད་པར་ཤོག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nWhatever sufferings sentient beings may have,\nMay all of those ripen upon me.\nThrough the power of the bodhisattva sangha,\nMay all beings enjoy happiness.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan text, which expresses the bodhisattva's aspiration to take on the sufferings of all beings and wish for their happiness through the merit of the bodhisattva community.", + "translation": "Whatever sufferings sentient beings may have,\nMay all of those ripen upon me.\nThrough the power of the bodhisattva sangha,\nMay all beings enjoy happiness." } } }, @@ -19945,6 +48973,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྨན་གཅིག་པུ། །བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས། །བསྟན་པ་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །བཅས་ཏེ་ཡུན་རིང་གནས་གྱུར་ཅིག །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nThe sole medicine for beings' suffering,\nThe source from which all happiness arises,\nMay the doctrine, along with gain and honor,\nLong endure and remain.\n", "translation": "The sole medicine for beings' suffering,\nThe source from which all happiness arises,\nMay the doctrine, along with gain and honor,\nLong endure and remain." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nའགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྨན་གཅིག་པུ། །བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས། །བསྟན་པ་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །བཅས་ཏེ་ཡུན་རིང་གནས་གྱུར་ཅིག །\n\nCommentary 1: བསྟན་པ་ནི་རྒྱལ་བའི་བཀའ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་གཙུག་ལག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ་། །\n\nCommentary 2: གསུམ་པ་ནི། འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནད་སེལ་བའི་སྨན་གཅིག་པུ། གནས་སྐབས་དང་མཐར་ཐུག་གི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་བཅས་ཏེ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཅིག\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nMay the doctrine, which is the sole medicine for the suffering of beings,\nThe source from which all happiness arises,\nBe found, honored, and endure for a long time.\n\n\nThis translation captures the essence of the Tibetan verse, which is a prayer for the longevity and prosperity of the Buddhist teachings. The commentaries help clarify that \"bstan pa\" (བསྟན་པ) refers to the Buddha's doctrine or teachings, which are described as the only remedy for suffering and the source of all happiness. The prayer asks for these teachings to be discovered, respected, and to remain for a long time.", + "translation": "May the doctrine, which is the sole medicine for the suffering of beings,\nThe source from which all happiness arises,\nBe found, honored, and endure for a long time." } } }, @@ -19968,6 +49001,11 @@ "prompt": "\nTranslate the following Buddhist Tibetan passage into English using the exampels: གང་གི་དྲིན་གྱིས་དགེ་བློ་འབྱུང་། །འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་དྲིན་གྱིས་བདག་དར་བ། །དགེ་བའི་བཤེས་ལའང་བདག་ཕྱག་འཚལ། །\n\nExamples:\nབདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་སྲས་བཅས་དང་། །ཕྱག་འོས་ཀུན་ལའང་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ཀྱི་སྡོམ་ལ་འཇུག་པ་ནི། །ལུང་བཞིན་མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །\tI prostrate with respect to the sugatas, Who have the dharmakaya, and their offspring, And also to all worthy of veneration. I'll teach in brief, according to the scriptures, The way to enter the bodhisattva's vows.\nཕའམ་ཡང་ན་མ་ཡང་རུང་། །སུ་ལ་འདི་འདྲའི་ཕན་སེམས་ཡོད། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་རུང་། །ཚངས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཡོད་དམ། །\tWho has such altruism as this? Does even a father or a mother? Or do the gods or else the rishis? Do even Brahmas harbor this?\nབྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་མཆིས་ཀྱི་བར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡི། །ཚོགས་ལའང་དེ་བཞིན་སྐྱབས་སུ་མཆི། །\tUntil I reach enlightenment's essence, I go for refuge to the buddhas. I go for refuge to the dharma And sangha of bodhisattvas too.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n", "output": "Here is my attempt at translating the Tibetan passage into English, based on the examples provided:\n\n\nBy whose kindness virtuous mind arises,\nI prostrate to Manjushri.\nBy whose kindness I flourish,\nI also prostrate to the virtuous spiritual friend.\n", "translation": "By whose kindness virtuous mind arises,\nI prostrate to Manjushri.\nBy whose kindness I flourish,\nI also prostrate to the virtuous spiritual friend." + }, + "04_commentary_assisted": { + "prompt": "\nTranslate the Input Buddhist Tibetan text into English using the Tibetan Commentaries provided.\n\n## Core Instructions\n - Enclose final English translation in tags\n\nInput:\nགང་གི་དྲིན་གྱིས་དགེ་བློ་འབྱུང་། །འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་དྲིན་གྱིས་བདག་དར་བ། །དགེ་བའི་བཤེས་ལའང་བདག་ཕྱག་འཚལ། །\n\nCommentary 1: དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་བླ་མའོ། །\n\nCommentary 2: གཉིས་པ་ནི། གང་གི་དྲིན་གྱིས་བདག་ལ་བསྟན་བཅོས་འདི་བྱེད་པའི་དགེ་བློ་འབྱུང་བའི་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་དྲིན་གྱིས་བདག་གི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་དར་ཞིང་རྒྱས་པར་མཛད་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བཀའ་དྲིན་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །ལེའུ་བཅུ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།\n", + "output": "Based on the input text and the provided commentaries, here is the English translation:\n\n\nThrough whose kindness virtuous thoughts arise,\nI pay homage to Manjushri.\nThrough whose kindness I flourish,\nI also pay homage to the spiritual friend.\n\n\nThis translation reflects the following key points from the commentaries:\n\n1. The \"spiritual friend\" (དགེ་བའི་བཤེས) refers to the lama or spiritual teacher.\n2. The first two lines express homage to Manjushri, through whose kindness the author is inspired to compose this treatise.\n3. The last two lines express homage to the spiritual teacher, through whose kindness the author's virtuous qualities have developed and increased.\n4. The homage is offered as a way of remembering the kindness received from both Manjushri and the spiritual teacher.", + "translation": "Through whose kindness virtuous thoughts arise,\nI pay homage to Manjushri.\nThrough whose kindness I flourish,\nI also pay homage to the spiritual friend." } } }